Katalog

SAYFA CUMHURİYET 18 OCAK 1996 PERŞEMBE 10 DIŞ HABERLER halya'dan Ankara'ya öncelK • STRASBOURG(AA)- Avrupa Biriiği'nın (AB) yeni Dönem Başkanı Italya'nın Dışişleri Bakanı Susanne Agnelli, AB'nin. Türkiseilediyalogun geli>tirilmesine özel önem vermesi gerektiğini söyledi. ftalya Dışişieri Bakanı. A\ rupa Parlamentosu'nda dün yaptığı konuşmada, ülkesinin dönem başkanlığı sırasında öneelik vereceği konular hakkında bilgi verdi. Agnelli '"güınrük birliğınin yürürlüğe girmcsi ve Ankara'nın Avrupa- Akdeniz girişımine katkılanndan dolayı Türkiye ile diyaloğun geliştirilmesine özel ilgi göstenlmelidir" dedi. Duma'ya yeni başkan • MOSKOVA (AA) - Rusya Parlamentosu'nun alt kanadı olan Duma'nın Başkanlığına, Komünist Partiınin adayı Gennady Seleznyov, 231 oy alarak seçilmeyi başardı. 450 üyenin bulunduğu Duma'ıda, Başbakan Viktor Çemomirdin liderliğindeki Evimiz Rusya partisinin dcsteklediği Ivar Ribkin ise 150 oy alabildi. Üçüncü aday olan, liberal e|ilimlı Yablako partisinin temsilcisi Vladimir Lukin ise sadece 50 oyda kaldı. Rusya'da 17 Aralıkıta yapılan parlamento seçimlerinden birinci çıkan. ancak Duma'da 226 çoğunluğu ele geçiremeyen Komünist Partisi, parlamentodakı bu ilk sınavında, hükümet karşıtı milletvekillennı çevresınde birleştirmeyi başardı. Ermeni Patriği Clinton'la Parlamento, istifa eden Papandreu'nun selefini belirlemek üzere bugün toplanıyor Atiııa <la başbakan telaşı• Yunanistan Başbakanı Andreas Papandreu'nun sağlık nedenlerinden dolayı önceki gün istifasını vermesi üzerine bugün parlamento grubunda gerçekleştirilecek ilk tur oylamaya dört aday katılacak. Ml'RATİLEM ATİNA - Yunanistan'da önceki gün sağlık nedenlennden dolavı istifa eden Başbakan Andreas Pa- pandreu'nun yerine yeni başbakan bugün seçilıyor. fktıdar Partisi Pan Helenik Sos- yalist Hareketi PASOK'un kuru- culan arasında bulunan ve 22 yıl- dan bu yana geriel başbakanlığını yapan Papandreu, önceki gün ikı aydan bu yana tedavi gördüğü Onasis Kalp Merkezi'nde isteme- yerek de olsa pani ileri gelenleri tarafından hazırlanan istifa mektu- bunu imzalamıştı. Bu gclişmelerden sonra acelc olarak toplanan partinin yetkili ku- rullan. Yunan Anayasası'nda be- lirtilen başbakanm istifasını takip eden üç gün içinde seni başbakan seçilir maddesini göz önüne alarak ayın \ irmisinde yapılması gereken merkez komitesi toplantısını, 17 ocak tarihıne almışlardı. Dün toplanan merkez komite- si "ndc yapılan konuşmalarda And- reas Papandreu'nun parti ve ülke için önemi vurgulandı. Başbakan olma konusundaki istemlerini da- ha önce resmen açıklayan Milli Savunma Bakanı Yerasûnos Arse- nis, eski Sanayı Bakanı Kostas Si- mitis, tçişleri ve Kamu Yönetimi Bakanı Akis Cohacopuios ile PA- SOK'un kuruldugu 1974 sonrası dışişieri ve savunma bakanlıklan görevlerinde bulunan Yannis Ha- ralambopulos, bırer konuşma ya- parak adaylıklan ve izleyccekleri program konusunda merkez komi- tesi üyelerine bilgi verdiler. Mer- ke7 komitesi toplantısının başla- yacağı saate kadarbaşbakan aday- lan arasında olduğunu belirten Parlamento Başbakanı Apostolos Kaklamanis,adaylıktan çekildiği- ni açıkladı ve başbakan adaylan dört kışi olarak saptandı. Simitis ile Arsenis dışındaki adaylara, bugün yapılacak olan parlamento gnıbundaki başbakan- Iık oylamasında büyük bir şans ta- nınmıyor. Atina'daki tarafsız siya- si çevrelere göre parlamento gnı- bunda iki tur ve gizli oyla yapıla- cak seçimi de ilk turda seçimi kay- betme ihtimali bulunan Akis Ço- hacopulos, desteğini Arsenis'ten yana verecek. ArsenisVABDdesteği Amerikan Dışişieri ve Milli Sa- vunma Bakanlığı çevreleri ile iliş- kileri çok iyi olan Milli Savunma Bakanı Yerasimos Arsenis'e ABD çevrelerinden destek veriliyor şek- lindeki speküJasyonlar, Arsenis'in sık sık başbakanlık seçimleri ön- cesi CNN kanalında görümesi ile doğruluk kazanıyor. Buna karşılık parti içi teşkilat ve kamuoyu, eski Sanayi Bakanı Kostas Simitis'e olan güvenlerini açık bir şekilde dile getiriyorlar. Büyük çekişme içinde geçmesi beklenen parlamento gnıbundaki oylamada. merkez komitesinin önerdiği adaylardan ikinci turda en çok oy toplayan Yunanistan'm yeni başbakanı olarak görev alır- ken ikinci olan adayın başbakan yardımcısı olsun tartışmalan he- niiz bir açıklık kazanmadı. Difertaraftan Onanis kalp mer- kezinden sızan haberlere göre iki aydan bu yana tedavi altında bulu- nan Papandreu'nun sağltgı yine kötüleşmeye başladı. Papand- reu'nun özellikle istifa mektubunu imzaladığı geceden bu yana sağlı- ğındaki ciddi durum, doktorları endişelendiriyor. KÖRFEZ SAVAŞIININ 5. YILDÖNÜMÜ Saddam'dan Arap ülkelerine ıızlasma görüştü • VVASHINGTON (AA) - ABD Başkanı Bill Clinton ile görüşen Ermeni Kilisesi Patriği Karckin, Dağlık Karabağ konusunda Washington'dan yardım istedi. Karekin, Türkiye'nin. Ermenistan'ın gelişmesini "abluka" yoluyla engellediğini de ileri sürdü. Karekin, ABD gezisinin \Vashington ayağında Başkan Clinton ile yaptığı görüşmede Daglık Karabağ meselesinin "gündemin daha öncelikli bir sırasına oturtulmasf görüşünüdile getirdı. Karekin, ABD yönetiminin, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki sorununun çözümü için daha fazla diplomatik çaba göstermesi gerektiği ifade etti. onerısı Dış Habeıier Servisi - Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin, dün Irak ulusal televizyonundan Körfez Savaşı'nın 5. yıldönümü ile ilgili konuşmada Irak'a karşı ABD ile işbirliği yapan Arap ülkelerine seslenerek onlara uzlaşma önerisinde bulundu. Gülümseyerek konuşan ve takım eFbise giyen Saddam, "biz hoşgörülü olmaya hazınz" mesajını verdi Saddam bazı Arap ülkelerinin Kuveyt'in işgalinden sonra BM'nin uyguladığı petrol ve ticaret ambargosuna verdikleri desteği hala sürdürmelerinden yakındı. Öte yandan Irak'ın, BM ile, hiçbir önşart olmaksızın, petrol satışı konusunda görüşmeye hazır olduğu bıldirildi. Irak Haber Ajansı (İNA), Başbakan Yardımcısı Tarık Aziz'in açıkJamasına dayanarak dün verdiği haberinde, Irak'ın. hiçbir önşart olmaksızın, BM'nin "gıda ve ilaç karşılığında petrol satışı" konusundaki diyalog çağnsına yanıt . verecegini duyurdu. Irak Başbakan - Yardımcısı Aziz. Irak'ın bu konudaki tutumunun, BM Büyükelçisi Nizar Hamdun aracılığıyla, Genel Sekreter Gali'ye iletildiğini söyledi. Aziz. Irak'ın, ülkcnin egemenliğine ve ulusal birligine tehdit olarak gördüğü BM'nin 986 sayılı karanna halen karşı olduğunu da belirtti. BM'nin 986 sayılı karan, Bağdat'a, acil insani gereksinimler karşısında 2 milyar dolara kadar sınırlı petrol satışına izin veriyor. Irak'ın başkenti Bağdat'ta, Körfez Savaşı'nın 5. yıldönümünde ABD karşıtı gösteri düzenlendi. Irak Öğrenciler Birliği tarafından düzenlenen gösteriye katılmak üzere çeşitli kentlerden bınlerce kişinin başkent Bağdat'a geldiği bildirildi. Bağdat'ın merkezinde toplanan göstericiler, özellikle ABD karşıtı sloıianlar attılar Barıs tehlikede Bosna için kritik cuma• Savaş esirlerinin serbest bırakılması ve Saraybosna'daki cephelerin boşaltılması için konan süre yann sona eriyor. ftş Haberler Servisi • Bos- na'da NATO'nun Banşı Uy- gulama Gücü (İFOR) yetki- lileri, Saraybosnadaki ön cephelerin boşaltılması için yann sona erecek kritik süre- ye yaklaşılırken hem Bosna hükümetini hem Sırpyetkili- leri sıkıştınyor. Cephelerin boşaltılmasının. Saraybos- na'dan Sırplann topluca göç etmesıne yol açmasından en- dişe duyuluyor. Dayton anlaşmasına göre tüm savaş esirlerinin de yann serbest bırakılması gerekiyor. Ancak arabulucuların 900 kadar esir değiş tokuşunu planlamaları. Bosna hükü- metinin protestosuna neden olmuştu. Bosna hükümeti, Srebrenica'nın düşüşü sıra- sında binlerce sivilin kaybol- duğunu ve 800 kadar Boşna- ğın Sırp toplama kamplann- da tutulduğunu bıldirerek ka- yıtlı bulunan sadece 900 esi- rin değiş tokuşuna karşı çıkı- yor. Bosna Dışişieri Bakan- İığı'ndan bir yetkili. 3 bin ki- şinin akıbeti hakkında bırbil- gi alınmadıgı takdirde hiçbir savaş esirinin salıverilmeye- ceğinı bildirdi. Aynı yetkili, "Bu kişilerka>ıp kişilerdegiL Hepsinin ka> dı var.Onlara ne olduğunu mutlaKa öğrenme- Üyiz" dedı. Bosnalı Sırplar ise Dayton anlaşmasının hükümlerinden biri olan esir değiş tokuşunun uygulanmaması durumunda, yine anlaşma hükümlennden olan Saraybosna'nın Sırp mahallelerinin federasyona devrini geciktireceklerini söylüyorlar. Dayton anlaşmasının sivil konuları için konan kesin sürenin banş sürecini tehli- keye soktuğu kaydcdiliyor. Şimdiyc kadar, ne mültecile- rin geri dönüşü ne de Bos- na Ua yapılacak seçimler için somut adım atılamadı. Banş anlaşmasının ımza- lanmasından bu yana Sırp güçlerinden aynlan çok sayı- da kişinin yerleşmek üzere Saraybosna'ya döndükleri bildirildi. Boşnak polis kay- naklan, onlarca Sırp askeri- nin sa\aş öncesinde oturduk- lan Saraybosna'ya dönerken Boşnak yetkililere dönüşlen- nı bildirdiklerini söylediler. Italya eski başbakanı için 5 yıl hapis isteniyor Berlusconi yargı önünde. Dış Haberler Servisi- Italva'da "Yotsuzlu- ğa kabJmak ve mali kayıtlarda sahtekârük" y^smakla suçlanan eski başbakan ve For- za Italia partisi lideri Sihio Berlusconi'nin duruşması dün sabah Milano Adalet Sara- yı'nda başladı. Berlusconi'nin beş yıla ka- dar hapsi isteniyor. Mahkemede Milano Başsavcısı FVances- co Saverio Borelu. daha önceki büyük yol- suzluk davalannın savcılan Gherardo Co- iombo ve Piercamillo Davigo'nun da bulun- duğu heyette yerinı alırken bazı isim yap- mış sağcı parlamenterler de duruşmaya ka- tiidılar. Duruşmadan bemen önce bir açıklama yapan Berlusconi, daha önce de tanık ola- rak mahkemeye çıktığını belirtti. Silvio Berlusconi'nun kardeşi Paolo, Berlusco- ni'nin şirketi Fininvest grubunun mali yö- netıcisi SaKatore Sciascta ve aynca 8 kişi de yolsuzluk suçlamalanyla yargı lanacak- lar listesinde bulunuyorlar. ttalyan politikacı sahibi olduğu Fininvest medya grubuna bağlı üç şirketın. I989'dan 1994 yılının başlanna kadar vergi denetimi- ni etkilemek için mali polise verdiği 240 bin dolar civannda rüşvetten haberdar olmak- la suçlanıyor. Savcılariddialannı, Fininvest yöneticilerinin Berlusconi'nin Milan ya- kmlannda Villa Arcora'daki evinde yaptı- ğı vedinlemeyealdıklan toplantıya dayan- dınyorlar. Berlusconi, tüm iddialan redde- derek riişvet olaylanndan kesinlikle haber- dar olmadığmı belirtti ve Fıninvest'te tüm sorumluluğun tamamıyla üst düzey yetki- lilerin elinde olduğunu vurguladı. GÜMRÜK BİRLİĞİ TAKTtSILrvOR BDT zârvesi toplarayor ALMATI (AA) - Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) devlet başkanlan, yann Mos- kova'da bir araya geliyor. Kazakistan Cumhurbaş- kanlığı Basın Merkezi'nce vapılanaçıklamada, 19 Ocak Cuma günü Moskova'da ya- pılacak zirvede, ağırlıklı ola- rak "BDT Gümrük Birögi'* konusunun görüşüleceğı be- ^irJıkJu Tbp^Otıda, gümrük -biriçine l> karılmak ısteyen Özbekistan ve Tacikistan'ın durumunun da görüşülmesi bekleniyor. Zirvede, BDTül- keleri sınırlannın ortak ko- runması ile Tacikistan'daki BDT askerlerinin görev sü- resinin uzatılması konulan da ele alınacak. Rusya lideri Boris Yeltsin'in girişimleriy- le kurulan BDT Gümrük Birliği'ne şimdiye kadar Be- yaz Rusya, Rusya Federas- yonu ve Kazakistan katıldı. Moskova'da imzalanan an- laşmanın ardından Kazakis- tan, Rusya sınınndaki tüm gümrük karakollannı iptal etmiş, ancak Rusya'nın ben- zer uygulamayı başlatmama- sı üzerine yeniden faaliyete geçirmişti. Kazakistan'ın son olarak 21 Eylül I994'te gümrük karakollannı tekrar iptal etmesınin ardından Rusya da geçen aralık ayın- da Kazakistan sınırlanndaki gümrük uygulamasını kal- dırmıştı. Kırgızistan da söz konusu üç ülke arasında ku- rulan gümrük birligine gıriş anlaşmasını 13ekim 1994te imzalamıştı. Kırgızistan'ın gümrük birligine tam üye ol- ması 1 ocak 1996'dan itiba- ren gerçekleşmesi gerekir- ken şimdiye kadar diğer üye ülkeler tarafından bu yönde herhangi bir adım atılmadı. Üçlüzirve Kazakistan Devlet Başka- nı Nursuhan Nazarbayev, Kırgızistan Devlet Başkanı Askar Akayev ve Özbekis- tan De\ let Başkanı tsbm Ke- rimov. BDT zırvesi öncesin- de Kazakistan'da bir araya gelerek görüş alışverişinde bulundular. CUMHURİYET VAKFF BİR DAKİKALIK KISA FİLM YARIŞMASI ŞARTNAME C'umhuriyet Vakfı ile TÜRSAK (Tûrkiye Sinema vc Audiovisuel Kültür) Vak- fı. ünıversitelerimizin ılotışım \e siııcma bölümlcrindc öğrenım yörcn gençlere \e tüm amatör sinemacılara yönelik bir kısa fîlm yanşması dıizenlemiştır Amaç: Cumhuriyet Vakfı ve TL'RSAK. bir yandan sınemaya katkıda buluna- cak sıncma oğrencılerını desteklcmek vc tecımsci şansı olmayan kisa film yapı- mını Ö7endirmek. dieer yandan 3-14 llaziran 19% tanhlcnndc Istanbul'da ger- çekleştirilecek HABITAT Insan Yerleşimleri Konferansı çcrçevesinde. insan yerleşimlerı \L- kentleşmc sorunlanna farklı bakış açıları getirebilecck sıne- matografık çalışmalan desteklcmek amacıyla "'Kent konulıı Kısa Film Yarış- ması" dÜ7enlemiştir. Konu: Insan >erlesımleri ve kentleşme sorunlan. Kapsam: Kurmaca. helgcsel. canlandırma ve denev>el gıbi farklı türlerdeki tüm kısa filmlere açıktır. Katılma koşudan: - Sıirc.M 1 dakikayı aşmayan filmlcr katılabılır - Kilmlcr vıdco ya da sıncma (16 mm. 35 mm ) filmi olarak çckilmı» olabilir. Ancak janşınacılar. yapımlannı bir adct VHS vc bir jdci Betacjm SP bandına aktarılmı^ olarak teslim cılcccklcrdir. - Yanşmaya daha önce ödül almamiı, ve I Ocak IW4 larıhındcn ıtıbarcn yapılmış fllmler kabul edilir. - Yanşmaya katılacak filmlerin cn geç 1 ÎSisan 1996 tanhinc kadar TÜRSAK V'akfı'nın Gazcteci Erol Dcrnek Sokak Hanıl'Man No: 11 '2 adrcsinc teslim cıiilmes! gcrckmcktedir - Yan^macılar filmlerinın kısa ö/eîleri ılc kcndi ö/gcçmı^îcrin!. adres vc lelcfonları ile teslim sırasında dolduracakları ba^vııru belgclcrini vc bir adct fotoğraflarını. filmlerinın \'1IS vc Betacam SP bantlarıyla bırlıkle teslim edeccklerdır. - >'an^maya birden fazla filmle katılabılinır - Ödül ka/anan fifmlenn bir kopyası tecımsci amaç gütmeden ee^ıtli göstcrimlcr ıcin TL'RSAK Vakfı arsjvındc s,ıklı tutulacaktır. Derecc almavan lilmlcr ise M^nuçların acıklanmasını takıp eden onbc^ gün içinde aynı jdresten teslim dlınacaktır. - Sonuçlar 1 Ma>ıs I W larihindc duyurulacaklır. Ödüller: Birıncilık Ödülii İkıncılik Odülıi Üçüneülük Ödülü 75.000.000.- TL. 50.000.000.- TL. 25 000.000.- TL. lüri aynca gerek duyarsa mansiyon \J da özel ıklül terebilir. Seçici Kurul: Siiha Arın, \fehınct A<;ar, Peni} Pasm, Oktav Ekinci, Rekin fcksov. Vıalı Suvıır, Okluv Kurlhökc. llılmı Elikan. Kıbrıs Cumhuriyeti ve KKTC'nin lıııkııki vadığı -2- BRÜKSEL (Cumhuriyet) -GBAnlaşma- sı'nın bu hükmünün. Türkiye'nin yıllardan be- ri izlemekte olduğu Kıbns politikasıyla çeliş- kilı olduğu ortadadır. Türkiye, Londra ve Zü- rih anlaşmalan sonucu kurulan iki topiumlu Kıbns Cumhuriyeti'nin 1963yıIındaRumlann ve Yunanistan'in gerçekleştirdiği saldınlarne- deniyle yıkıldığı gerekçesiyle bu adı taşıyan bir devletin varlığını tanımamaktadır. Oysa GB Anlaşması'nm 16. maddesi gere- ğince Türkiye. tanımadıği Kıbns Cumhuriye- ti ile müzakerelerde bulunmayı ve en geç 31 Aralık 2000 tanhinde bu devletle bir ikili an- laşma imzalamayı kabul etmiştir. Bu durum, Türkiye'nin Kıbns Rum dev letini, AB'nin yap- tığı gıbi "Kıbns Cumhuriyeti'' olarak tanıma- sı anlamına geldiği gibi, dolayısıyla KKTC'nin hukuki varlığına da şüphe getirmektedır AB'nin gizli raporu AB Komisyonu, Avrupa Parlamentosu'nun GB Anlaşmast'nı onaylama konusunda göstef- diği isteksizliği kırrna amacıyla 13-17 Kasım 1995 tarihlen arasında Strasbourg'da yapılan AP genel kurul toplantısında Avrupalı millet- vekillerinebir"bifeinotası''dağıtmıştır. "Giz- ü"(Confidential) olarak nitelendırilen bu ra- porda, GB Anlaşması'nm AB açısından getı- receği avantajlar ve Türkiye'nin müzakereler sırasında gösterdıği yapıcı ve uyumlu tavır an- lattlırken yukanda açıklanan noktaya da deği- nilmektedir. Bu raporun4. sayfasında "ticaret politikası" başlığı altında Türkiye'nin GB'nin yürürlüğe gırmesıni izleyen beş yıl içensinde topluluğun tercıhli politıkalannın "rümüneta- manıcn uyiım" sağlamayı (conformıte abso- lue) kabul ettiği belirtilerek parantez içensin- de bu dunıma Kıbns' ın da dahil olduğuna dik- kat çekilmektedir. Türkiye'nın bu çerçevede birçok ülkeyle ikili anlaşma imzalaması gere- kirken bu raporda adı ısrarla belirtılen tek ül- kenin Kıbns olduğu dikkat çekicidir. Kıbns politikası GB Anlaşması'nda Türkiye. anlaşmanm yo- rumlanmasmda Avrupa Adalet Divanı'nın ka- rarlannın temel alınmasını kabul etmiştir. Her ne kadar gümrük birligine iltşkin ihtilaflı ko- nulann Ortaklık Konseyi'nde ele alınması ön- görülse de GB'ye ilişkin bütün konularda da tek hukuki karar mercii, Avrupa Adalet Dıvanı ola- caktır. AB'nin iç mevzuatı, Adalet Divanı dı- şında herhangi bt'r başka oluşumun benzer yet- kilere sahip olmasını mümkün kılmamaktadır. Hatırlanacağı gibı. Avrupa Ekonomık Bölgesı (European Economic Area) Anlaşması'nda, bu anlaşmaya katılan EFTA ülkelen ile AB ülke- lerinin katıhmı ile oluşturulması öngörülen ku- rum, Avrupa Adalet Divanı tarafından mevzu- ata aykın olarak görülerek gecersiz ilan edil- miş ve hukuki ihrilaflara ilişkin tek karar ver- me yetkisine sahip mercinin Avrupa Adalet Di- vanı kalması sağlanmıştı .Türkiye bu durumda GB Anlasması 'yla ileride ortaya çıkabilecek ve farklı yorumlama durumunda, birTürk hâkim içermeyen Avrupa Adalet Divanı'nın kararla- nna saygı gösterme ve bu kararlan uygulama mecburiyetinde olacaktır. Bu durum göz önünde bulundurularak Av- rupa Adalet Divanı'nın, Kuzey Kıbns'tan AB'yeherhangi bir ithaJatm yapılmasını engel- leyen ve dolayısıyla KKTC'ye karşı uygulanan ticaretambargosunun delinmesini zorlaştıran 5 Temmuz 1994 tarihli karan hatırlatılmalıdır. Avrupa Adalet Dtvanı, Kıbns'ta AB tarafından AB Dışışlen Bakanlan Konseyi, Kıbns Cum- huriyeti'nin AB'ye katılma müzakerelerinin 1996 yılında başlayacak hükümetlerarası kon- feransın bitiminden altı ay sonra başlatılması- nı kararlaştırmıştır. Bu tanhe kadar Yunanistan dışındaki AB ülkeleri, Kıbns (Rum Kesimi) ile tam üyelik müzakelerinin başlaması konu- sunda birtarih belirlenmesine karşı çıkarken bu konuda Yunanistan'm GB'ye karşı vetosunun kaldınlmasma karşılık taviz verilmistir Yuka- nda da belirtildiği gibi bu taviz, Türkiye tara- fından değil. AB'nin 14 üyesi tarafından Yu- nanistan'ave Kıbns Rum Kesimi'ne verilmis- tir. 6 Mart Ortaklık Konseyi'ne TC Dışişieri Ba- kanı sıfatıylakatılan Murat Karayalçın, 14 Nı- san 1995 tanhinde Yeni Yüzyıl gazetesine Brüksel'de vermiş olduğu, ancak gazetenin tü- münü yayımlamadığı demecinde, GB Anlaş- ması'nın imzalanması öncesinde lngiltere, Fransa ve Almanya'nın Dışişieri bakanlan ile G B Anlaşması'nın 16. maddesi gereğince Türkiye, tanımadığı Kıbns Cumhuriyeti ile müzakerelerde bulunmayı ve en geç 31 Aralık 2000 tarihinde bu devletle bir ikili anlaşma imzalamayı kabul etmiştir. tanınan tek devletin Kıbns Cumhuriyeti oldu- ğunu ve Türkiye'nin bu devletin topraklannın bir kısmını uluslararası hukuka aykın olarak iş- gal altında tuttuğunu varsaymaktadır. GB An- laşması'nm yürürlüğe girmesiyle Türkiye'nin KKTC'den yapacağı ve GB Anlaşması'nm kapsamındaki ürünlere ilişkin ithalatta Avrupa Adalet Divanı'nın 5 Temmuz 1994 tarihli ka- rannı hiçe sayması mümkün değildir. GB müzakereleri ve Kıbns GB müzakereleri sırasında, Yunanistan'm vetosunun kalkmasını sağlayan gelişmelerin incelenmesinin, anlaşma metinlerinin incelen- mesinden daha zor olduğu ortadadır. Ancak hangi tavizin verilip verilmediği konusunda. verilmiş olabilecek herhangi bir sözden çok, pratıkte atılan adımlann daha büyük önem ta- şıdığı ve daha kolay inceleneceği bir gerçektir. Bu doğrultuda 6 Mart 1995'te, Yunanistan'ın GB Anlaşması'na karşı koyduğu vetoyu kaldır- masını sağlayan önemli bir tavizin bulunduğu gözlenmektedır. Ancak bu taviz Türkiye tara- fından değil, AB tarafından verilmistir, 6 Mart 1995 tarihinde Türkiye-AB Ortaklık Konse- yi'nin toplanmasından bırkaç saat önce, AB'nin oıiak tavnnı belirlemek üzere toplanan Londra"da yaptığı görüşme hakkında bilgi ver- mıştir. Bu görüşmenin. Türkiye'nin Kıbns po- litikası açısından son derece memnun edici so- nuçlargetırdiğini söyleyen Karayalçın, AB'nin Kıbns sorununu çözmeye kararlı olduğunu ve bu çözümün. Türkiye'nin ve Kıbns Türkleri- nin öne sürdüğü ilkeler cerçevesinde gerçekleş- mesinin AB tarafından açıkça benimsendiğinı söylemiştır. Aynı gün, AB'nin Tûrkiye ve Kıbns ile iliş- kilerden sorumlu komıseri Hans van den Bro- ek,basına verdiği bir demeçte, AB'nin Kıbns sonınunun çözülmesı için beş yıllık bir süreye sahip olduğunu ileri sürmüştür. Van den Bro- ek, bölünmüş bir Kıbns'ın AB üyeliği hakkın- da spekülasyon yapılacağına, birleşmiş, fede- ral, iki topiumlu ve iki bölgeli bir Kıbns'ın AB'yeüyeolması içinçabagösterileceğini söz- lerine eklemiştir. TC Dışişieri Bakanı Deniz Baykal ise 6 Ara- lık 1995 tarihinde Brüksel'de düzenledıği ba- sın brifingindc, Gümriîk Birliği Anlaşması ge- reğince, Türkiye'nin Kıbns Rum Kesimi ile 2001 yılına kadar ikili anlaşma imzalaması ge- rektiği sorusunu, beşyılın çok uzun birsüre ol- duğunu ve bu beş yıl içensinde Ktbns sorunu- nun çözüme kavuşturulması konusunda iyım- ser olduğunu belirterek cevaplandıımıştır. Bütün yukanda belirtilen noktaiar bir araya getırildığinde ortaya şu tablo çıkmaktadın Türkiye Cumhuriyeti hükümeti. GB Anlaş- ması nedeniyle Kıbns konusunda önemli bir ta- viz vermemekle beraber, meselenin çözüme kavuşturulması için AB karşısında resmen an- gaje olmuştur. Bu angajmanın bir diğer boyu- tu ise Türkiye'nın AB ile ilişkilerinin gelişti- rilmesinde GB'den de ileri gidilmesıni arzula- dığı takdirde, bugüne kadar pratikte uygula- nan "Kıbns'ta en iyi çözüm, çö/ümsüzlükhjr" politikasmdan vazgeçmesı gerektiğini kavra- mıştır. Bugüne kadar resmen telaffuz edilen iki bölgeli iki toplumun siyasi eşitliğıne dayanan federal cumhuriyet modelinin AB tarafından da benimsenmesı, Ankara'da memmnuniyetle karşılanmıştır. AB bu prensipler konusunda Türkiye'ye temınat venniş, buna karşılık ola- rak da Türkiye'nin çözümü önleyecek ya da zorlaştıracak gırişimlerde bulunmamasını ıs- temiştır. Türkiye'nin önünde Kıbns sorununun çö- züme kavuşturulması için beş yıllık bir süre bulunmaktadır. Bu süre içensinde çözüm bu- lunduğu takdirde Kıbns, birleşmiş bir federal cumhuriyet olarak AB'ye üye olabilecektir. Adanın bölünmüşlüğü devam ettiği takdirde 2001 yılında Türkiye, Rum Kesimi ile masaya orurmadığı takdirde. GB Anlaşması'nm üçün- cü ülkelere ılışkın yükümlülüklennı yerine ge- tirmemesı nedeniyle AB ile ihtilafa düşecek- tir. Yunanistan'm baskılan nedeniyle bir uzlaş- ma bulunmadığı takdirde konu, Avrupa Ada- let Divanı'na ilctilebilecektir. Dolayısıyla GB Anlaşması sayesinde, Tür- kiye'nın uygulamakta olduğu Kıbns polıtıka- sında, KKTC'nin güçlendirilmesi ilkesi arka planda kalarak toplumlar arası görüşmelerin biran öncesonuçlandınlması veadanın birleş- mesi ilkesi ağırlık kazanmıştır. Türkiye Cumhunyetı hükümetinin GB cer- çevesinde Kıbns'ta vermışolduğu "tavE", ken- di resmi ılkeleri cerçevesinde en kısa süre içe- nsinde bir çözümün bulunması angajmanın- dan ibarettır. Bu gerçeğin etraflıca Türk ve Ku- zey Kıbns kamuoyuna anlatılması, konunun iç siyasi tartışmalarda ıstısmar edilmesine ve özellikle Kıbns Türk halkının duyduğu huzur- suzluğa son verilmesi açısından faydalıdır. Ay- nca Türkıye'nin 40 yılı aşkın bir süredir birulu- sal dava olarak ele aldığı bir konuda kamuoyu- nun bilgilendirilmesi, demokratik rejimin ge- reğidir. BİTTİ