Katalog

2 AĞUSTOS 1995 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Tahran'da BM'yi ppotesto • TAHRAN (AA) - İran'da devam eden Bosna ile dayanışma haftası kapsammda Birleşmiş Milletler Tahran temsikiliği önünde bugün yapılacak protesto mitingi öncesinde, temsilcilik binası öniinde göstericiler oturma eylemine başladı. Dün sabahın erken saatlerinden itibaren BM binası önünde toplanmaya başlayan çoğunlugu öğrencilerden oluşan ve yenı katılımlarla sayılan sürekli artan bir kaç yüz kişilik grup. bugûn minnge kadar bina önünde kalacaklannı ve geceyi burada geçireceklerini bildirdiler. Dudayey İmayev'i görevden aldı • MOSKOVA (AA) - Çeçenistan Devlet Başkanı Cahar Dudayev'in, Rusya- Çeçenistan görüşmelerine katılan heyete başkanhk eden Osman imayev'i, görevden aldığı bildirildi. Rusya'nın bağımsız NTV televizyonundan verilen haberde, Imayev, Dudayev'in kendisini görevinden aldığını belirtterek. eski Eğitim Bakanı Khodzhakhmed Yerikanov'un heyet başkanlığma getirildiğini söyledi. Dudayev'e yakın kaynaklar, imayev'i "Çeçen halkına ihanet etmekle suçlayarak" görevinden aldığını ifade ettiler. Rusya'da Türklere bülten • MOSKOYA(AA)- Uluslararası çalışan bir Türk bağımsız denetim ve danışmanlık firması, Moskova'daki Türk fırmalan için 'Günlük Rapor' adlı bir bülten yayımlamaya başladı. Yaklaşık bir aydır yayımlanan bültende, Rusya Federasyonu'ndaki mali ve hukuki mevzuat hakkında bilgi veriliyor, iş yapmak isteyen Türk fîrmalanna yol gösterici bilgiler aktanlıyor. Cezayir'de bombalı saldırı • CEZAYİR(AA)- Cezayir'in başkenti Cezayir yakınlannda, devriye görevini yapan bir polis ekibine yapılan bombalı saldında. bir kişinin öldüğü, 3 kişinin yaralandığı bildirildi. El Vatan gazetesi, Cezayir'in banliyö semti El Haraş'ta pazar gecesi meydana gelen olayda. hayatını kaybedenlerin güvenlik görevlisi olup olmadığı konusunda bilgi vermedi. Lockheed rüşvet skandalı • ATLANTA(AA)- ABD'nin ünlü uçak firması Lockheed Corporation'ın eski bir üst düzey yöneticisi olan Süleyman Nasır'ındal989yılında uçak satışı sırasın'da Mısırh bir milletvekiline rüşvet verilmesi olayına kanştığı kanıtlandı. ABD'nin Atlanta Bölge Mahkemesi'nde görülen davada, 1989 yılında Lockheed firmasında, Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesi uluslararası pazarlamadan sorumlu başkan yardımcısı olarak görev yapan Nasır. mahkûm edildi. 5 ekime kadar kefalet ile serbest bırakılan Nasır'ın. 5 yıla kadar hapis. 125 bin dolar para cezasına çarptınlabileceği belirtiliyor. gazetesine kapatma • TAHRAN (AA)-iran'da öğrenciler tarafından yayımlanan haftalık 'Peyam-i Daniscu' (Öğrenci Mesajı) gazetesi İslami Aydınlatma Bakanlığı tarafından kapatıldı. Kapatmaya gerekçe olarak, "gazetenin yayın politikasının ülkenin basın yasalanna uymayışı' gösterildi. Tahran Universitesi'nde değişik si^asi gruplara bağlı ögrencilerce çıkanlan gazete. resmı kuruluşlardaki rüşvet ve ydsuzluklarla ilgili haberleri nedeniyle tepki çekıyordu. KrayhıapatLamaküzere• Sırplara ait savaş uçaklan dün Bosna sınınndaki Hırvat güçlerini bombalarken, Hırvatlar da Bosnalı Sırplann merkezi Pale'yi bombaladı. Dış Haberler Servisi - Hırvatistan ile Bosnalı ve Hırvatıstanlı Sırplar arasındaki çatışmalar gıderek şiddet- leniyor. Hırvat ordusunun, Hırvatis- tan topraklarında yaşayan ayrılıkçı Sırplann merkezi Krayina'ya her an büyük saldınya geçmesi beklenirken. Sırp ve Hırvat güçleri dün karşıhklı olarak birbirlerini bombaladılar. Dip- lomatik gözlemciler, Hırvatistan'ın Krayina'ya müdahale etmesi duru- munda savaşın yeniden Hırvat top- raklanna yayılmasından ve bunun ye- ni bir Balkan Savaşı'na yol açmasın- dan kaygı duyuyorlar. Bu arada. Hır- vatistan ile Krayinalı Sırplann yann görüşme masasına oturmayı kabul et- tikleri bildirildi. Hırvatistan Savunma Bakanlı- ğı'ndan dün yapılan bir açıklamada, Krayina SırplannınZagreb'in 120ki- . lometre güneyindekı Gospic bölgesi- ni bombaladıklan bildirildi. Son iki yıldır Krayina Sırplannın bölgeye ilk defa saldırdıgı açıklanırken, saldınnın Gospic'in güneyindeki Hırvat ordusu ile Krayina Sırplan arasındaki Me- dak tampon bölgesinden düzenlendi- ği ileri sürüldü. Bosnalı Sırplar ile Hırvatistan'daki ayrılıkçı Krayina Sırplara ait savaş uçaklan. bir süre önce Hırvat güçle- rin eline geçen, Bosna-Hersek'in gü- neybatısındaki Bosansko Grahovo ile Glamoc'u dün yoğun bir şekilde bom- baladı. Bosnalı Hırvat güçlerin (HVO) bir yetkilisi, Sırplann Graho- vo'ya yoğun bir şekilde roket ve top saldınsı düzenlediklerini belirterek, bölgedeki birçok evin tahrip olduğu- nu kaydetti. Sırplann savunma hatlannı sağ- lamlaştırmak niyetinde olduklannı, Bosna'nın orta kesimlerindeki Drvar ve Jajce'de bir Hırvat saldınsından korktuklannı ifade eden Hırvat aske- ri yetkili, Sırplann son derece hare- ketli olan Hırvat birliklerini durdura- bilecek durumda olmadıklannı, bu Hırvat güçleriyle Bosnalı Sırplar arasındaki çatışmalar sürerken. BM güçlerinin elinden yalnızca gelişmeleri izlemek geliyor. (Fotoğraf: REUTERS) nedenle Grahovo'yu bombaladıklan- nı söyledi. Hırvatistan ordusunun desteğinde- ki Bosnalı Hırvat birlikler, Cuma gü- nü düzenledikleri başanlı bir taarruz- la, Sırplann elindeki önemli nokta- lardan Bosansko Grahovo ile Gla- moc'u ele geçirerek, 1992 yıhnda başlayan Bosna savaşında Sırplara karşı en büyük kaybı verdirmeyi ba- şarmıştı. Jajce kenti, Bosnalı Sırpla- nn denetimindeki en büyük kent olan ve ülkenin kuzeyindeki Banya Lu- ka'nın elektrik gereksinımini sağla- yan termik santralin bulunması nede- niyle Sırplar için son derece stratejik bir nokta olarak değerlendiriliyor. Sırp uçaklan Bosna'daki Hırvat güç- lerini bombalarken. Hırvatlar da Bos- nalı Sırplann karargahı Pale ye top saldınsı düzenledi. Reuter ajansı, Bosna'nın başkenti Saraybosna'nın 16 kilometre doğusunda bulunan Pa- le'ye öğle ssötlerinden itibaren dört top mermisinin düştüğünü bildirdi. BM: Büyük saldın yakın BM'nin eski Yugoslavya Özel Temsilcisi Yasuşi Akaşi. Hırvatis- tan'ın aynlıkçı Krayina Sırplan'na karşı büyük bir saldın hazırlığı için- de bulunduğunu söyledi. Akaşi, gaze- tecılere yaptığı açıklamada. Hırvat or- dusunun ülkedeki aynlıkçı Krayina Sırplan'na karşı saldın hazırlıklannı büyük bir endışeyle izlediklerini be- lırtti. Hırvatıstan. ülkesindeki ayrılıkçı Krayina Sırplarf nın denetimindeki bölge yakınına son günlerde büyük ölçüde askeri yığınak yapıyor. Cenevre'de görûşecekler Hırvatistan hükümeti ile aynlıkçı Krayina Sırp yetkilileri, BM arabulu- cusu Thorvald Stohenberg'ın daveti üzerine. yann Cenevre'de biraraya gelmeyi kabul ettiler. Görüşmenin yann sabah BM'nin Cene\Te'deki konferans temsilcıliğın- de ve arabulucu Stoltenberg başkan- lığında gerçekleştirileceâi kaydedil- di. Bu arada. Sırbistan Devlet Başka- nı Slobodan Miloseviç'in Bosna Devlet Başkanı Alia İzzetbegoviç ve Bosnah Sırplann komutanı Ratko Mladiç'e birer mektup göndererek .Bosna'daki savaşı durdurmalan çağ- nsında bulunduğu bildinldı. Dişişleri Bakanı velayeti: Yardıma kararlıyız Iran'dan Boşnaklara silah TAHRAN (A.A) - Iran Dışişleri Bakanı AH Ekber Velayeti, Bosnalı Sırplann saldınlanna maruz kalan Müslümanlann kendilerini • savunmalan için askeri yardım yâpmaya kararlı olduklannı açıkladı. Bosna ve Hırvatis- tan'daki temaslannı tamamlayarak dün Tahran'a dönen Velayeti. düzenlediği basın toplantısında. "Bosnalı Müslümanlann kendi- lerini savunabilmeleri için her türlü girişimi gerçekleştirmeye kararlıyız. buna, bölgeye in- sani ve askeri yardım göndermek de dahil" dedi. Bosnalı yetkililerin, kendisine, Sırp bombardımanlanna karşı koymak için ağır silahlara ihtiyaçlan olduğunu soylediğini be- lirten Velayeti. "Bosnalı Müslümanlar. Sırp saldınlanna karşı kovabilmelidirler" diye konuşru. BM'nin ve özellikle de Güvenlik Konseyi'nin zayıflığı karşısında hayal kınklığına uğradıklannı kaydeden Velayeti. Islam Konferansı Örgütü üyesi ülkelerin, Bosna'ya yönelik silah ambargosu karannın haklı gösterilemeyeceği inancmda olduklannı söyledi. Velayeti. "Bosna krizine dengeli bir çözüm getirmek isteyen herkesin elini sıkmaya hazınz"dedi. Velayeti. lran'ın Bosna knzinın çözümü için, Bosna hükümetinin yanısıra Hırvatistan ve Yunanistan'ı kapsayan çok taraflı gırişımlerini sürdürdügünü belirttı. Senatodan sonra Temsilciler Meclisi de onayladı ABD Kongresi Bosna için kararlı WASHİNGTON (AA) - ABD Senato- su'nun, Bosna'ya uygulanan silah ambargosu- nun kaldınlması yönündeki karanndanbirhaf- ta sonra, Temsilciler Meclisi de ambargonun tek yanlı olarak ABD tarafından kaldınlması- na karar verdı. Başkan Bill Clinton'un biz- zat karşı çıkmasına karşın. 128'e karşı 298 oy- laTemsilciler Meclisi'nden geçen karar, Kong- re'nin üçte ıkisınden fazla bir çoğunluğunun silah ambargosunun kaldınlması vönündeki kararlılığını çok açık bir şekilde ortaya koydu. Senato'daki oylamada. 29"a karşı 69 üye am- bargonun kaldınlmasına destek vermişti. Başkan Clinton. masasına geldiği takdirde ya- sayı veto edeceğini açıklamıştı. Clinton ya- sayı veto ederse. Kongre yeniden tasanyı oyla- maya alabiliyor. Tasan. ikinci kez yapılan oy- lamada, yine üyelerin üçte ikisinın desteği ile geçerse Clinton veto edemiyor ve yasa halıne geliyor. Tasanda, Clinton'a. ambargonun kaldınlması konusunda esneklik tanınıyor. Clinton'un. "BM'nin güvenli bir şekilde çekıl- mesı için daha fazla süreye gerek var" şeklin- de. her 30 günde bir bildirimde bulunması ABD'nin ambargoyu kaldırmasını erteleyebı- liyor. Tasanda, Clinton"dan. silah ambargosu- nun uluslararası toplum tarafından kaldınlma- sı için BM'den talepte bulunması da isteniyor. Pasifik'te gergmlik ürmaıııyor• Güney Pasifik'te nükleer deneme yapma karan nedeniyle sert eleştirilere hedef olan Fransa, Avustralya'daki büyükelçisini geri çekti. Dış Haberler Servisi - Fran- sa'nın Güney Pasifik'te nükleer denemelere yeniden başlama kara- n üzerine bölge ülkeleriyle Paris arasında baş gösteren gerilim, gı- derek tırmanıyor. Fransa, dün aldı- ğı bir kararla Avustralya'daki bü- yükelçisini geri çekti. Paris yöne- timi, bölgede başgösteren nükleer karşıtı gösterilerle ilgili olarak el- çisini geri çağırdığını açıkladı. Öte yandan Fransa Dışişleri Ba- kanlığı, Avustralya'nın Paris Bü- yükelçisi 'ni çağırarak. Fransa kar- şıtı tutumlan nedeniyle Avustralya hükümetini kınadıklannı belirtti. Haziran ayında Fransa'nın Gü- ney Pasifik'te nükleer denemelere başlama karanna en sert tepki Canberra'dan gelmişti. Fransız Dışişleri Bakanlığı'nın bildirisinde "Fransız hükümeti Fransa'yı hedef alan bu gösterileri kınıyor ve bu e> lemlerin en kısa za- manda sona ermesini talep ediyor. Aynca Avustralya hükümetini uluslararası >^saLara daha saygılı olmaya davet ediyor" deniyor. Bildiride, Paris'in ."buprotesto- lara >anıt olarak alınması gerekli önlemler" üzerinde çalıştığı da kaydediliyor. Avustralya, Fransa'nın nükleer denemelere başlama karanna tep- ki olarak Paris'teki büyükelçisini geçici olarak geri çağırmıştı. Avustralya büyükelçisi iki hafta önce Paris'e dönmüştü. Canberra ihaleden çıkanMı Avustralya aynca, ülke savun- masıyla ilgili ihalelere Fransız şir- ketlerinin katılmasuıa izin verme- yeceğıni açıkladı. Son olarak Fran- ABD-Rusya anlaşmazlığı Batı yine bölündüDış Haberler Ser\ isi - Hırvat güçlerinin Bosnalı Sırplan durdurmak için giriştiği harekât ile savaşın seyrinın degişmesi. Bos- na konusunda bir türlü görüş, birliği sağla- yamayan Batılı ülkeleri bir kez daha böl- dü. Rusya. Fransa ve tngiltere, savaşın bu aşamasında Sırbistan'ın Bosna-Hersek'in sınırlannı tanıması karşıhğında bu ülkeye uygulanan BM yaptınmlannın kaldınlma- sını savunurken. ABD ve Almanya buna karşı çıkıyor. Rusya, Fransa \e Ingiltere, Sırbistan lideri Slobodan MUosevic ile bu yönde yapılacak bir pazarlığın Bosnah Sırplan anlaşmaya mecbur edeceğini savu- nuyor. ABD ve Almanya ise, 4 bekle-gör' politikası izlenmesini istiyor. ABD ile Rusya arasındaki görüş aynlık- lan. iki ülke dışişlen bakanlannın dün yap-- tıklan görüşme sırasında iyice su yüzûne çıktı. Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) yıllık toplantısı için Brunei'de bulunan Kozirev ve ABD Dışişleri Baka- nı VV'arrenChristopherdünbirliktedüzen- lediklen basın toplantısında, Bosna'daki savaşın genişlemesine yol açmasından en- dışe duyulan Bihaç'taki çatışmalann so- rumlusu konusunda anlaşmazlığa düştü. l luslararası sınır ihlali suçlaması Rusya Dışişleri Bakanı Andrei Kozirev, Hırvatistan'ı, Bosna hükümetinin Bihaç'ı savunmasına yardım için bölgeye asker göndermesi nedeniyle uluslararası sınır ih- lalınde bulunmakla suçladı. Kozirev. Hır- vatıstan'ın Bihaç'a asker göndermesinin "kınanacakbir hareket' olduğunu savundu. Kozirev, Hırvatistan ve Yugoslavya gibi diğer ülkelerin Bosna'dan ellerini çekme- sinin son derece önemli olduğunu ifade ederek, bu nedenle Rusya'nın, BM Güven- lik Konseyf nde. Hırvatistan'a karşı tavır alınması için çaba harcayacağını söyledi. Kozirev "in bu görüşünü paylaşıp paylaş- madığı sorulan Christopher ise daha önce- ki saldırıların nereden düzenlendiğini anımsamak gerektiği görüşünde olduğunu belirterek. çatışmalann tırmanmasında açıkça Bosnalı Sırplann tavırlannın etkili olduğunun görüldüğünü kaydetti. Rusya Dışişleri Bakanı. aynca Amerikan Kongresi'nde Bosna'ya yönelik silah am- bargosunun kaldınlması için atılan adım- lan ima ederek, tek taraflı hareketlere yö- nelmenin mantıklı olmadığını söyledi. Christopher-Kozirev görüşmesi Bu arada, Amerikan yönetiminden üst düzey bir yetkili, Christopher ile Kozi- rev'ın bir saat süren bir görüşme yaptıkla- nnı ve bu görüşmenin ağırlık noktasını, Bosna-Hersek'in sınırlannı tanıması karşı- hğında. Sırbistan'a yönelik ambargonun hafıfletilmesi yönündeki önerinin oluştur- duğunu kaydetti. Rusya'nın bu planı des- teklediğini. ABD'nin ise buna soğuk bak- tığını belirten aynı yetkili, Christopher'ın, Kozirev'e. sorunlann ana kaynağının Sır- bistan ve Bosna'dakı Sırp liderler oluğunu soylediğini anlattı. FRANSA Parlamento artıkdahaaz dokunulmaz MİŞELPERLMAN Filipinler'in başkenti Manila'da Fransız Elçiliği'nin önünde topla- nan Filipinli göstericiler, Fransa'nın Mururoa Adalan civannda nükleer denemeierine yeniden başlama karannı protesto ediyor. sız Dassault-Breguet havacılık şir- keti, Canberra hükümetinin açtığı uçak alımı ile ilgili ihaleden çıka- nldı. Fransız mallanna boykot Yenı Zelanda'da. ülkenin en ön- de gelen ticaret sendikalan birliği, nükleer denemelere yeniden başla- ma karan veren Fransa'yı protes- to amacıyla. bu ülkeden ithal edı- len mallara boykot çağnsında bu- lundu. Yeni Zelanda Sendikalar Konseyi, ülkenin önde gelen 40 iş- yerine ve ticari kuruluşuna mektup göndererek, Fransa'ya karşı ticari baskı uygulamalannı istedi. Mek- tupta. raflardan Fransız mallannın indirilmesi ve çokuluslu Fransız şirketlerinin Yeni Zelanda'da bu- lunan şubelerinin. Paris yönetimi- ne baskı yapmalan doğnıltusunda ana şirketi uyarmalan isteniyor. Sendikalar Konseyi Genel Sek- reteri Angela Foulkes, şirketlenn bu çağnya yanıt vermemesi duru- munda. tüketicıleri. Fransız mal- lannı bireysel olarak boykot etme- leri için liarekete geçireceklerini belirtiyor. ABD liler atom bombasından pisman değil Hiroşima ders olmadı NEW YORK (AA) - ABD'nin 50 yıl önce Hiroşima ve Nagazaki'ye atom bombası atmış olmasından Amerikalılann hâlâ hiç de pişman olmadıklan ortaya çıktı. ABD'de yapılan ve Nevv York Times-CBS Nevvs'in yayımladığı araştırmanın sonuçlanna göre, Amerikalılann yüzde 76'sı atom bombası atıldığı için Japonlardan özür dilenmesi gerektığini düşünmüyor. hatta bu oran 65 yaşın üzerindeki nüfusta yüzde 84'e vükseliyor. Ankete katılan kişilerin yüzde 58'i atom bombası atılmasının ahlaken yanlış olmadığını düşünürken. bu oran 65 yaşın üzerindeki nüfusta 68"e yükseliyor. Bundan 10 yıl önce yapılan aynı tip bir araştırmada da buna benzer sonuçlarelde edilmıştı. Ankete. 23-26 temmuz tarihleri arasında. telefon yöntemi ile ülke genelınde 1209 yetişkin katıldı. PARİS - Fransa'da parlamento ve sena- tonun birlikte toplandığı kongrede, anaya- sadabazı değişiklikleryapılması kabul edil- di. Anayasa değişikliği, ülkede referandu- ma gidilmesini ve hakkında dava açılan par- lamenterlenn yargılanmalannı kolaylaştın- yor. Değişiklik, parlamentonun 9 ay aralık- sız çalışmasını da öngörüyor. Fransız millervekili ve senatörlerinin Ver- sailles Sarayı'nda yaptıklan ortak oturum sonucu önceki akşam. sağ iktidar, Cumhur- başkanı JacqnesChirac'ın arzuladığı ana- yasa degişikliğini. 178'e karşı 674 oyla ka- bul etti. Referandumun kapsamı geıüşledi Anayasanın böylece 'rötuş'u sayesinde, her şeyden önce, referandumun (halkoyla- ması) kapsamı genışletilmiş bulunuyor. Da- ha önce. idan konular. antlaşma onatnalan gibi konular söz konusu iken bundan böy- le, ekonomi politikasına ilişkin sorunlarda referandum çerçevesine girebilecek. Diğer önemli bir nokta da gerek meclisin, gerek- se senatonun şimdiye kadarki çalışma dü- zeni de değiştirilmiş bulunuyor. Parlamen- tonun uyguladığı, 3'er aylık iki dönem ye- rine, bundan böyle peş peşe 9 ay çalışması sağlanmış oldu. Aynı zamanda, parlamen- terler, ayda bir toplantının gündemini sap- tama hakkını da elde etmış bulunuyor. Par- lamentonun gündemi hükümet tarafından saptanıyor. Dokunulmazhk Parlamenterlerin dokunulmazlığı husu- sunda da değişiklikler getirilmiş bulunu- yor. Parlamento çalışma döneminde iken birparlamenterin adli soruşturması için ge- rekli meclis müsaadesi de kaldınldı. Ancak bu müsaade, olası tutuklama halinde hâlâ geçerli. Fakat bu konudaki yenilik, izin is- teğınin, eskiden olduğu gibi tüm meclis ta- rafından değil, sadece divan tarafından in- celeneceği şeklinde.