Katalog

Cumhuriyettmtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmeni Orhan Erinç • Genel Yayın Koordinatorü Hikmet Çetinkaya • Yazıışlerı Müdürleri fbrahim Yüdız, Dinç Ta>anç (Sorumlu) # Haber Merkezi Müdürii Hakan Kara # Görsel Yönetmen: Fikret Eser Dış Haberler Ergun Balcl • Istıhbaral Yalçın Çalar • Ekonomı Bülent Kızanlık • Kûltûr Handın Şenköken • Spor Abdülkadir V ücelnıan • MaJcaleler Sami Karaören • Çevın Sevfettin Turhan • Duzeltme. Abdullah Yaacı» Bılgı-Belge Edibe Buğra • Fotograf: Erdoğan Köseoğlu Yayın Kurulu. llhan Selçuk (Başkan). Orhan Erinç, Oktay KurtbSke, Özgen Acar, Hikmet Çetinka>a. Şükran Soner, Ergun Balcı, Dinç Ta> anç, tbrahim Yüdız, Orhan Bursah, Mustafa Balbay. Ankara Temsılcısı: Mustafa Balbay • Haber Mudüriı. Doğan AknıAtatürkBulvanNo: 125,Kat:4,Bakanlıklar-AnkaraTel: 4!95020(7hat). Faks: 4195027 • lzmır Temsılcısı Serdar Kıak,H ZıyaBlv 1352 S. 2/3 Tel:4411220, Faks: 4419117 • Adana Temsılcısı. Çetin Yiğenoglu, tnönü Cd 119 S. No' 1 Kat 1, Tel: 3522550, Faks. 3522570 Mûessese Müdünl Erol Erknt • MEDYA C: • Yönnun Kuralu Koordınatör Ahmet Koruban • Başkanı-Genel Müdur Gilbfa Er- Muhasebe' Bülent Yener # Idare duran # Koordınatör Reha Işrt- HûseyinGürer#lş)etme'Önder •»*" • Genel Müdür Yardımcısı. Çefik • Bılgı-tslem Naü tnal • Mine Akda£ • Halkla llışkıler Bügısayar Sıstem MûruvetÇiler Müdürü >urten Berksoy > «yımlayııı \t Basan: Yenı Gûn Haber Ajansı, Basın ve Yaymcılık A Ş Tflrkocağı cad 3941 Cagaloglu 34334 Ist. PK 246 Istanbu] Tel. (0.712) 51205 05 (20 hal) Faks (0/212)513 85 95 19TEMMUZ1995 Imsak: 3.48 Güneş: 5.30 Öğle: 13.17 tkindi: 17.13 Akşam 20.40 Yatsı: 22.24 MEDYACTei 5140?53-5139580-5138460-6i.Faks 5118466 Rahmi Koç'a başan plaketi • tstanbul Haber Servisi- Tûrk Amerikan Işadamlan Derneğı (TABA) Amerikan Hastanesi'nin Danışma Kurulu Başkanı Rahmi Koç'a sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi ıçin göstediği çabalardan dolayı bir başan plaketi verdi. Rahmi Koç'un plaketini oğlu Mustafa Koç TABA Genel Başkanı Bülent Şenver'den aldı. Uğur Yücel'den mikpofonik oyun • HaberMerkezi- Rumelihısan Konserlen kapsamında tiyatro sanatçısı Uğur Yücel 19-21 temmuz tarihleri arasında "Azmlıkta Kaldık!" isimli tek kişilik oyununu sergileyecek. Yücel, bu akşam saat 21.30'daki ilk oyununda çocukluğundan başlayıp bugüne kadar geçen süreci anlatacak. Caretta Caretta maskot oldu • Haber Merkezi - 'Global bir dünyaya doğru' sloganıyla 25-31 ağustos tarihinde Polat Renaissance Oteli'nde gerçekleştinlecek olan Interota'96 Dünya Rotaracat Konferansrnın maskotu olarak Caretta Caretta seçildi. Karikatürist Kamıl Yavuz'un çizimiyle oluşan maskot, konferans süresince gerçekleştirilecek tüm aktivitelerde farklı pozlarla yer alacak. destek dîlekçesj • ANKARA(ANKA)- Anadolu Ajansı 'ndan atılanlara Ankaralı gazetecilerden de destek geldi. AA'dan işten atılanlarla ılgıli olarak gazetecilerin "görüşme talebini" içeren bir dilekçe hazırlandı. 130 gazeteci tarafindan imzalanan metin, Çiller'e iletildi. İstanbul'da açık hava smeması • İstanbuJ Haber Senisi - Türkıye'nin ilk mega açık hava sineması "Sahil" dün Samatya Sahil Yolu Surdibi'nde açıldı. 3 bin kişiye hizmet verecek sinema, dolby stereo ve dijital ses düzcnine sahip. Fatih yazlık sinemalann günümüzde giderek azaldığını belırten Fatih Belediye Başkanı Sadetrin Tantan, Cey-Em Limited Şirketi'nin yaptığı bu girişimi çok olumlu bulduğunu söyledi. (Fotoğraf: KEREM ILGAZ) Hem evr hem okul • Haber Merkezi- Altınyıldız Grubu bünyesinde çalışan personelin oluşturduğu Konut Yapı Kooperatifi'nin 630 kişilik bir grubu 23 temmuz pazar günü yapılacak törenle evlerine kavuşuyor. Istanbul Beylikdüzü'nde yapımı tamamlanan 98 metrekarelık dairelerin anahtar teslim törenınde, bölgedeki 800 çocuğa eğitim sağlayacak ilköğretim okulunun da temeli atılacak. Sağlığımız sağlıksız• 1982-1992 yıllan arasında toplam sağlık yatmmlan içinde kamu payı yüzde 93.1 'den yüzde 62.2'ye İcadar düştü. Sağlık konusunda Tanzanya, Cezayir, Iran gibi ülkelerin gerisinde kaldık. GÜNNURÎLHAN Türkiye'de son 15 yılda sağlık hizmetle- rine bütçeden aynlan pay giderek azalıyor. Kamu sağlık hizmetleri sınırlarup sosyal güvenlik kurumlan çökmeye yüz tutarken, Türkiye'de özel sektörün sağlık harcamala- nndan aldığı pay ise hemen hemen yüzde 60'aulaştı. UNICEF'ın yaptığı bir araştır- maya göre Türkiye sağlık konusunda Tan- zanya, Cezayir, Iran gibi ülkelerin de geri- sinde kaldı. 1980'li yıllardan itibaren sağlık hizmet- leri için bütçeden aynlan payın düşürülme- si halkı pek çok sorunla yüz yüze bırakır- ken, devlet şimdi de sağlık hizmetlerinin yükünü omuzlanndan atmaya çalışıyor. Sağlıktaki bu devlet politikası sonucu 1982- 1992 yıllan arasında toplam sağlık yatınm- lan içinde kamu payı yüzde 93.1 "den yüz- de 62.2'ye kadar geriledi. Özellikle 1980'li yıllann ortalanndan itibaren, sağlık sektö- rünün "Ülkemiz Yatınmlar ve Döviz Ka- zandıncı Hizmetler Teşvik Mevzuarı" çer- çevesinde "özel önem arzeden yarınm ko- nulan" arasına alınması bu gerilemede en önemli etken oldu. 1982-92 yıllan arasında toplam 393 Ya- ürun Teşvik Belgesi'nin 335'i özel kişi ve kuruluşlara verilirken geri kalanı üniversi- teler, vakıflar, kamu kuruluşlan, KlT'ler ve diğer kuruluşlara verildi. Tûrkhe sondan ikinci Yapılan araştırmalar Türkiye'nin sağlık harcamalannın ulusal gelir içindeki paymın en düşük olduğu ülkeler arasında olduğunu gösteriyor. Aralannda ABD ve Avrupa ül- keleriyle Çin, Küba ve Nikaragua gibi ül- kelerin de yer aldığı toplam 22 ülkenin sağ- lık harcamalannı karşılaşöran araştırmada, Türkiye, Hindistan'dan sonra sondan ıkin- ci sırada yer alıyor. Yapılan aynı araştırma- ya göre Isveç'te sağlık harcamalanna ulu- sal gelirden aynlan pay yüzde 8.8 ve bu ora- nın 7.9'u kamu payı. Nikaragua da ulusal gelirinin yüzde 8.6'sını sağlığa ayınyor. Bu harcamada kamunun payı yüzde 6.7. Tür- kiye ise 1990 yılında sağlık harcamalannın ulusal gelire oranı sadece yüzde 4. Harca- malann yüzde 2,5'ı ise özel sektöre ait Türkiye'nin 1979'dabütçesinden sağlığa ayırdığı pay yüzde 4.28 iken 1988 'de bu o- ran yüzde 2.73'e ulaştı. 1992 yılma kadar ise bütçeden sağlıya aynlan pay sırasıyla şöyle: 1989'da2.74, 19_90'da4.12, 1991'de3.5 ve 1992'de 4.72. Dünya Bankası'ndan sağ- lık altyapısınm ve temel sağlık hizmetleri- nin güçlendirilmesi için alınan 75 milyon dolann önemli bir bölümü özelleştiıme amaçlı reforaı çalışmalanna harcandı. Sorunlar artıyor Devlet sağlık sektöründen elini eteğini çekerken, bu alanda yaşanan sorunlar da giderek büyüyor. Özellikle teşhıse yönelik hizmetler gerilerken, koruyucu sağlık hiz- metleri ise durma noktasına geldi. Türkiye'de sağlık sektöründe yaşanan olumsuzluk ve yetersizliklerin en çarpıcı yüzü UNlCEF'in yaptığı araştırmada orta- ya çıkıyor. 145 ülkede yapılan araştırmaya göre Türkiye beş yaşından küçük çocuklar- da bebek ölüm orânlan sıralamasında 95. sı- rada yer alıyor Daha önce 145 ülke arasın- da 84. sırada yer alan Türkiye, son yedi yıl içinde 11 basamak gerileyerek sondan 50. sıraya kadar düştü. Ote yandan Türkiye'de bulaşıcı hastalıklar ve bunlara bağlı ölüm- ler de ciddi boyutlara ulaştı. Özellikle yaz aylannda suyla ve besinlerle bulaşan çeşit- li ishaller, tifo, bulaşıcı sanlık, kolera ve di- zanteri gibi hastalıklar, kış aylannda ise kı- zamık, boğmaca ve difteri gibi hastalıklar halen insan yaşamıru tehdit ediyor. Örneğin beş yaşın altındaki çocuklarda görülen is- halli hastalıklar kırsal alanda yüzde 28, kentsel alanda ise 22.7 oranmda görülüyor. Ve bu hastalıklar küçük çocuklann ölüm oranını arttıran en büyük nedenler arasında yer alıyor. ÇEŞİTLİ ÜLKELERİIS Japonya Isveç ABD Kanada Avustralya Ingiltere Ispanya Yunanistan Rusya Fed. Küba Macanstan Çin Arjantın Nikaragua Pakistan Hindistan Kenya Tanzanya Israil Iran Cezayir Türkiye 26,390 25,110 22,240 20,440 17,050 16,550 12,450 6,340 3,220 1,170 2,720 370 2.790 460 4 0 0 ^ 33MK Ll0 0 1T*96£L_ 1,980 1,780 1 SAĞUK VE EKONOMİK DÜZEY GÖSTERGELERİ tââ 1 m M mm (n)i 4 6 9 7 7 7 8 8 28 10 15 35 22 9£ı\ i 83 % 51 111 9 70 lâri «r 79 78 76 77 77 76 77 77 m 76 70 71 71 66 59 sîü 51 76 67 66 67 IM 123.9 8.6 249.9 26.5 17.3 57.6 39.0 10.3 148.7 10.6 10.3 • 1,149,5 ^ 32.3 3.9 115.8 866.5 .. 24.1 •-•25 û '4.6* 55.8 25.1 57.3 Utapı aji 1,538 2,343 2,763 1,945 1^3t 1,039 831 358 157 "126 ;— 185 { " 11 138 35 İ2 21 16 4 494 54 166 76 Kaynaklar. Wor1d Bank (1993), s: 210 -1,238-9 " UNICEF (1994), s: 64-5 "• Kûba Halk Sağlığı Bakanlığı verileri (1992) (Taüo kaynaklardaki çeşıtlı venienn kullanılmasyla yenkten hazıhanmıştır.) Mpfrı 6.5 8.6 12.7 9.1 7.7 6.1 6.6 5.5 3.0 - 6.0 3.5 4,2 8.6 3.4 6.0 4.3 4.7 4.2 2.6 7.0 4.0 4.8 7.9 5.6 6.8 5.4 5,2 5.2 4.2 2.0 - 5 2.1 2.5 6.7 1.8 1.3 2.7 3.2 2*1 1.5 5.4 1.5 km ra İtf 1.6 0.9 7.0 2.4 2.3 1.3 1,4 1.3 1.0 - 0.9 1.4 1.7 1.9 1.6 4.7 1.6 1.5 2.1 1.1 1.6 2.5 Herkese eşit ve ücretsiz sağlık hizmeti! Hastaneler hasta ediyor • Devlet ve SSK hastanelerinde her gün yaklaşık 150 kişiyi muayene eden doktorlar, hastalarla uğraşmaktan mesleklerini yapamadıklannı vurgularken, hastalar yetersiz ilgiden yakınıyor. YASEMİN KOYUTÜRK Hastane bahçesini doiduran vatandaslann yüzünde matsuzfnk ve iç kararüa bir görüntü okunu yor; bu, ilaç, ter, sigara kokuian ve öksürük sesleriyle bürünleşryor. (Fotoğraf: LTGUR GUNYUZ) Hizmetlerin durma noktasına geldiği SSK ve devlet hastaneleri, yurttaşlan hasta etmeye devam ediyor. Tedavi olabilmek için sabahın alaca karanlığından itibaren hastane kapılannda uzun kuyruklar oluşturan yurttaşlar, çektikleri çileyi. "Burası sağhkh insanlan bOe hasta ediyor'' sözleriyle dıle getinyorlar. Yıllarca çalışıp prim ödedikleri halde verdikleri emeğin karşılığını alamamaktan yakman yurttaşlar, "Buradaki in&anlara korkudan bir şey soramıyoruz. Çünkü sonımuza karşüık olarak azar işitiyoruz" diyorlar. Özellikle dar gelirli vatandaslann gitmeye muhtaç olduğu devlet ve SSK hastanelerinde yaptığımız araştırmada, sağlık sektöründeki sorunlann en büyük faturasının hastalarla doktorlara çıktığını gördük. Her gün yaklaşık 150 kişiyi muayene eden doktorlar, hastalarla uğraşmaktan mesleklerini yapamadıklannı vurgularken, hastalar yetersiz ilgiden yakınıyor. SSK Okmeydanı Hastanesi'nde bahçeyi ve koridorlan doiduran vatandaşlann yüzünde mutsuzluk, ıç karartıcı bir görüntü okunuyor. Yüzlerdekı ıç karartıcı görüntü; ilaç, ter, sigara kokuian ve öksürük sesleriyle bütünleşınce röportaj için giden biz bile kendimizi hastalıklı hissediyoruz. Biz de onlar gibi sabahın alaca karanlığında numara almak için kuyruğa giriyoruz. Saatlerce veznenin açılmasını bekliyoruz. Kuyrukta beklerken, farkında olmadan biz de diğer hastalar gibi zaman zaman kendi kendimize konuşmaya başhyoruz. Koridorlarda hep bir ağızdan bu eziyeti vatandaşa reva görenlere sitemler ediliyor, hatta lanetler okunuyor. Kucağındaki bebeğiyle göz muayenesi için gelen, ancak numaranın bittiğini öğrenen genç bir annenin dile getirdiğı çaresizliği paylaşıyoruz, içten gelen bir tepkiyle. Aynca, kuyruktayken araya girmek isteyen (hastane argosuyla kaynak yapmak isteyen) açıkgöz hastalarla kavgayı da ihmal etmiyoruz. Yaşlı bir amca kataraktlı gözleriyle sigara dumanından grileşmiş koridorda neler olduğunu seçmeye çalışıyor Torunu getirip bırakmış, saatler geçmiş. Karadeniz şivesiyle derdini anlatmaya çalışıyor Gözleri için ameliyat tarihi almış. Kan tahlili için bekliyormuş. Tüm ısrarlanmıza karşın oturmuyor. Nedenıni soruyoruz çocukca bir sevimlilik içinde. "Torunnm beni bulamaz sonra" yanıtını veriyor. Saatler süren bekleyişin ardından nihayet vezne açılıyor. Vezneye geldiğimizde camdaki "Herkese eşit ve ücretsiz sağlık hizmeti'' yazısı insanlan daha da sinirlendiriyor. Biz de diğer hastalar gibi vezneden numaramızı aldıktan sonra, ilk aşamayı geçmiş olmanın verdiği mutlulukla hemen muayene odalannın olduğu ikinci kata koşuyoruz. "Ama o da ne?" Burada da karşımıza uzunca bir kuyruk çıkıyor. Çaresiz elimizde numara ve saatlerce beklemenin bacaklanmıza yüklediği ağnyla kuyruğa girip, sıranın bize gelmesini beklemeye başlıyoruz. Sağlam geldik ama yavaş yavaş hastalanmaya başlıyoruz galiba. Sabahtan beri yaşadıklanmız Aziz Nesin'in eserlerini aratmayacak nitelikte. Sıra tam bize geldiğinde öğle tatiline girildiği için sinirden ve yorgunluktan perişan ohnuş bir durumda gazeteye dönmek zorunda kalıyoruz. Hastancde yaşadıklanmızın sonucu oluşan baş ağnsını içtiğimiz bir ağn kesiciyle gidermeye çalışırken, pek çok kışi de işyerlerinden aldıklan izin dolduğu için muayene olamadan hastaneden aynlıyorlar. Genç bir hasta önümüzde yürürken bir yandan da mınldanıyor, u Yann sabah 3'te geleceğhn. O zaman sıra bana da getir_" Geçen haftaki sağanak yağışlar, Şile'deki çöplüğü Atizleri Deresi'ne taşıdı Şile'de dere suyuna zehir aktı İBRAHİMGtNEL • Karakiraz Köyü yakınlarmdaki yeni çöp depolama alanından yağmur nedeniyle akan kirli sular, çöplüğün bitimindeki Atizleri Deresi'nin taşmasına ve içindeki bahklann ölümüne yol açtı. Tanm II Müdürlüğü'nün aldığı su numunelerinin analiz edilmesi sonucunda, deredeki suyun kullanılamayacak hale geldiği saptandı. leteceğini belirttiler. Şile Kömürcüoda bölgesindeki yeni çöp döküm alanı için, Şile Belediyesi, Karaki- raz, Kurma ve Sahilköy köyleri muhtarlık- lannın Istanbul 2 No'lu Idare Mahkeme- si'ne açtıklan dava sonucu, mahkemeden 17 Mayıs 1995 tarihinde "yürötmeji dur- durma" karan aldıklan da öğrenildi. lstan- bul Büyükşehir Belediyesi'nin mahkeme karanna karşın, bu alana çöp dökmeyi sür- dürdüğü de saptandı. Konuyla ilgili görüş- lenne başvurduğumuz Şile Belediye Baş- kanı Şeceattin Güney, ellerinde mahkeme karan olduğu halde büyükşehir belediyesi- nin suç işlediğini öne sürdü. Güney, şunla- n söyledi: "Bu ola\, Türkiye'de hukukun işlemedi- ğinin göstergesidir. Elimizdeçöp dökülme iş- leminin durdunılması için mahkeme kara- n olmasına rağmen, Büyükşehir Belediye • Şile Kömürcüoda bölgesindeki yeni çöp döküm alanı için, Şile Belediyesi, Karakiraz, Kurma ve Sahilköy köyleri muhtarlıklannm îstanbul 2 No'lu Idare Mahkemesi'ne açtıklan dava sonucu, "yürütmeyi durdurma" karan aldıklan da öğrenildi. Büyükşehir Belediyesi'nin karara karşın çöp dökmeyi sürdürdüğü de belirlendi. 10 temmuz günü başlayan sağanak ya- ğışlar, İstanbul'da sel felaketine yol açarken şehrin gözlerden uzak bir başka bölgesin- de de çevre felaketine yol açü. Îstanbul Bü- yükşehir Belediyesi'nin "kaü aök projesi r> içerisinde yer alan Şile Karakiraz Köyü ya- kınlanııdaki yeni çöp depolama alanından yağmur nedeniyle akan kirli sular, çöplü- ğün bitimindeki Atizleri Deresi'nin taşma- sına ve dere içerisindeki balıklann ölümü- ne yol açtı. Tanm îl Müdürlüğü'nün aldığı su numunelerinin analiz edilmesi sonucun- da, deredeki suyun kullanılamayacak hale geldiği saptandı. Uzmanlar, köyün sulama ve hayvanlann içmesi için kullandığı dere suyunun, çöplükte bulunan çeşitli kimya- sallar ve mikroplarla kirlendiğini söyler- ken Atizleri Deresi'nin Karadeniz'i de kir- Başkam Tayyip Erdoğan, buraya çöp dök- mekle yasaian çigniyor. Aynı zamanda Or- man Bakanlığı da bu yeri belediye\ e tahsis ermekle suç işlcmiştir ye belediye> r e yaptığı tahsisi kaldırrnalıdır. Önümüzdeki günler- de cumhurnet saveılığına başvurarak hem Orman Bakanı Hasan Ekınci hem de Tay- yip Erdoğan hakkında suç duvnrusunda bulunacağtz. Aynca, tstanbul Büvükşehir Belediyesi aleyhinde tazminat davası açaca- Tanm ll Müdürlüğü uzmanlannın dere- den su numuneleri alarak analiz yaptırdık- lannı da açıklayan Güney, "Analiz rapor- lan henüzentnize geçmedi, ama görüştüğü- mfiz yetldnler, bize buradaki kirlenmenin, 'radyasyon kirlihğinden sonraki en büyük kirlenme olduğunu' söylediler. Biz, flçemiz sınırlan içerisinde çöplük istemiyoruz, Bu- radaki çöplük, aynı zamanda Uçemizin tu- rizm potansiyetinj ohımsuz yönde etkileve- cektir. Çöplüğün otumsuzhıklannı yöneticileri- mize söylememize karsm, Şfle'nin oy potan- sryeli belli olduğu için bizi yönetenler bizim uyanlanmıza kulak asmadılar" şeklınde konuştu. Karakiraz Köyü Muhtan Mehmet Zafer- tepe, Îstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin ellerindeki mahkeme karanna karşm bura- ya çöp dökmeyi sürdürdüğünü belirterek "Buraya çöp döküm alanı yapdmadan ön- ce belediye yetkiHleri bize' Dereye kesınlik- le çöp suyu kanşmayacak' demişlerdL Son yağan yağmurlaıia çöplükten geien kirli su- lar deremtri kullanıuiıayacak hale getirdi Bizim hayvanlanmız bu dereden su içiyor ve bahçeterimizi bu suyla suhıyonız. Zaten kö- yümüzün su imkânlan sınırİL Bu kirliliğj Idm temizleyecek'' diye konuştu.