Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
14 HAZİRAN 1995 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
TOSEVden
biMiri
• Istanbul Haber Senisi -
Tanınmış lOOvakıfve
derneğin üyesi bulunduğu
Türkiye Üçüncü Sektör
Vakfi (TÜSEV),
anayasanın dernek kunna
özgürlüğüne ilişkin 33.
maddesinin değiştirilmesini
isfedi. TÜSEV adına
Başkan Aydın Bolak ve
Başkanvekili Zekai Baloğlu
imzasıyla yayımlanan
biküride, TUSEV'in, kamu
sektörü ve kâr amaçlı özel
sektör yanında. demekler
ve vakıflar gibi gönûllü
kuruluşlardan oluşan
üçüncü sektörün
güçlenmesine katkıda
bulunmak amacıyla
kurulduğu belirtildi.
CITye Yapgıtay
desteği
• ANKARA (A.NKA) -
Yargıtay, CHP'nin 1 trilyon
200 milyar lira tutannda Iş
Bankası hissesine sahip
olduğuna ilişkin karannı
kesinleştirdi. Yargıtay 11.
Hukuk Dairesi, Iş Bankası
hisselerinin yüzde 29'unun
CHP'ye ait oldugunu
belirlediği karanna karşı
'•düzeltme" başvurusunda
bulunan Hazine'nin
istemini reddetti.
Hazine'nin İş Bankası
hisselerinin yüzde 29'luk
kısraınm temsil yetkisini
CHP'ye kaptırmak
istemeyen Hazine
avukatlannın karar
düzeltme başvurusuyla,
davaya Türk Dil Kurumu ve
Türk Tarih Kurumu'nun
dahıl edilmesıne itiraz eden
CHP avukatı Erbaşar
Ozsoy'un karar düzeltme
başvurulannı geçen
günlerde sonuçlandırdı.
DokunulmazMc
başvurusuna ret
• STRASBOURG (AA) -
Avnıpa tnsan Haklan
Komisyonu, Anayasa
Mahkemesi tarafından
kapatılan DEP'in eski 6
mületvekilinin, Türkiye
aleyhine yapöğı
başvurunun incelenmesini
kararlaştırdı. Insan Haklan
Komisyonu'nun, 6 eski
DEP niilletvekilnin,
mahkemeye çıkanlmadan
önee gözalti sürelennın
uzunluğu ile ilgili olan
şücâyetlerinin ınceleraeye
ahnmasını kararlaştırdığı,
dokunulmazlıklannın
kaldınlması ile ilgili olarak
yapnklan başvurunun ise
incelemeye alınmasını
kabul etrnediği bildirildi.
Ecevirten
şöcâyet
• ANKARA (Cumhurrvet
Bürosu) - DSP lideri Bülent
Ecevit, TBMM Başkanı
Hüsamettin Cindoruk 'a
hükümeti şikâyet etti.
Ecevit, yasama yetkisinin
yetki yasalanyla
TBMM'nin elinden
alındığına dikkat çekerken
Cindoruk da "Anayasa
hükmünde kararname
yapılmaya başlandı"
diyerek kendisine destek
çıkn.
DYP de Mumcu
• KANDIRA
(Cumhurhet) -Kandıra'da
DYP'li belediye meclis
başlcanınm önerisi üzerine
Ugur Mumcu Parkı'nın adı
kaldınldı. DYP'li başkanın
önerisini görûşen belediye
meclisinde, CHP'li
üyelerin karşı çıkmasına
ragmen ANAP ve
DYP'lilerin oylanyla Uğur
Mumcu aâ degiştirildi.
Sayıştay Yasaa
•ANKARA (Cumhııriyet
Bürosu) - Sayıştay
Yasası'nınbazı
jmaddelericin değiştirilmesi
Jve yasaya ek maddeler
•ekJenmesiae ilişkin yasa
itekifi, TBVLM Plan Bütce
Ko-nisyonj'nda DYP
Bakkesir Milletvekili
|Mdih Pabıçcuoğlu'nun
iöntrisiyle 5 maddeye
irKİrilerekkabul edildi.
İsfam arvesi
! • STOCKHOLM - Isveç
İDıaşleri Eakanı Lena
ÎHjtlml-VVillen'in
jgİTşimiyk ve çogunluğu
IAvupa'da yaşayan
.Misrümaıhalkm
|terısilcilenıden oluşan
;lslım zirvsinin açılışı
ibujün Stakholm'de
iyafihyor. 5-17haziran
tajhleri aasmda yapılacak
o l a ı zirveaplantısına 70
d e e g e katlıyor. Aynı
zananda Avrupalı
N^ıslümaı gençlerin 6O'ı
Is^eç'te kcnuk edilecek ve
ıriçıhk, yi>ancı
dCsmanlıg gibi konulan
î l i geiçlerle tartışacak.
Anayasa değişikliği konusu, Refah Partisi'nin devreye girmesiyle yeni boyut kazandı
Anayasa pazarlığıANKARA (Cmnhuriyet Bürosu) - TB-
MM Genel Kurulu'ndaki görüşmelen bugün
başlayacak anayasa değişikliği paketine iliş-
kin partilerarası uzlaşma, tehlikeye girdi.
CHP'nin, memura 'grevsiz-toplusözleşme-
siz' sendika hakkı ile öğretim üyelennin sı-
yasal kaühmını engelleyen maddelere karşı
çıkışını fırsat bilen RP, "devletin sosyaL eko-
nomik, siyasi ve hukuki temei düzeninin kıs-
men de olsa, din kurailanna dayandınlama-
yacağınr hükme bağlayan 24. maddenin de
pakete alınması için sağ ittifak arayışma gir-
di. Uzlaşmarun bozulma olasılığı üzerine dev-
reye giren TBMM Başkanı Hüsamettin Cin-
doruk, Başbakan Tansu Çiller'e. anayasa gö-
rüşmelerinin bır hafta ertelenmesını önerdi.
Öneriyi reddeden Çiller, TBMM Genel Ku-
rulu'ndaki görüşmeler sırasında, uzlaşma ara-
yışlannın da sürdürüleceğini açıkladı.
Hükümet ortaklan DYP ve CHP'nin dün-
kü Meclis grubu toplantılannda, anayasanın,
"başlaııgıç'' bölümü dahıl 21 maddesinde de-
ğışiklik öngören paket ele alındı. Grubun ka-
palı bölümünde de TBMM Anayasa Alt Ko-
misyonu'nda pakete son şeklınin verilmesin-
de etkin olan ve memur sendikalanna toplu-
sözleşme ve grev hakkını, ıtırazlan ile engel-
leyen komisyon üyesi Coşkun Kırca bilgi ver-
dı. Kırca, milletvekıllennden, "endişe etme-
melerini" isteyerek. "Ben
milliyetçi muhafazakâr bir
ağabeyinizim. bana güvenin.
bu değişikliklerin teminatı
benim'"dedı
Toplantıda yalnızca Bur-
sa Milletvekili Kadri Güclü.
seçmen yaşının 18'e ındinl-
mesine itiraz etti. Güçlü,
gençlerin 18 yaşında henüz
lise öğrencisi oldugunu ileri
sûrerek. "Biz liselere siyaset
girmesin diyoruz. anıa bu ço-
cuklara seçme hakkı veriyo-
ruz" dedi. Başbakan Çil-
ler'ın ise "gençlerin oyiann-
dan korkulmamasr gerek-
tigini belırterek. "DYP.genç-
ter arasında birind parti, ka-
dınlar arasında da birind
parti" dediği bfldirfldL
CHP'deneleşnn
• CHP, pakette siyasal katılımı sınırlayan 8 maddeye itiraz etti.
Gün boyu süren temaslar sonunda itiraz konusu maddeler 2'ye
indirildi. Pakete itirazlarda bulunan CHP dışlanarak, 24. madde için
sağ ittifak arayışı başlatıldı. RP lideri Necmettin Erbakan ANAP
lideri Mesut Yılmaz'ı ziyaret etti.
Grup Başkanvekili Mehmet Kerimoğlu, "300
imzalı mutabakat metnine sahip çıkılmasını is-
tiyoruz. Alt komisyon çahşmasında ileri değiL
geriye gidildi. Biz değişiklik önergeleri üzerin-
de uzlaşma sağlanmazsa paketin 8 maddesi-
ne katkı \'ernieyiz, diğerierine veririz" dedi.
itiraz konusu 2'ye indirildi
CHP'nin itırazlanna DYP'den sert tepki ge-
lirken gün boyu uzlaşma arayışlan sürdürül-
dü. CHP Genel Başkanvekili Hasan Fehmi
Güneş. Kazakistan'da bulunan Genel Başkan
HikmetÇetin ile telefon görüşmesi yaptıktan
sonra, itiraz konulan ikiye indirildi.
CHP, memura 'grevsiz-toplusözleşmesiz'
sendika hakkı öngören ve öğretim üyelennin
siyasete katılımını engelleyen maddelere iti-
razlannı korudu. CHP Grup Başkanvekili Ab-
dfilkMİir Ateş, öğleden sonra Başbakan Çil-
ler ile bır görüşme yaptı. Ateş. ÇıIIer'e, me-
mura "göstermeHk" sendika hakkı öngören
ve öğretim üyelerinin siyasete kaulımını ön-
leyen 2 değişiklik maddesine destek vereme-
yeceklerini bildirdi. Çiller'in de "Sizi anhyo-
nım, haklı görûyorum, ancak böyle bir nok-
taya geldik" dedıği öğrenildi. CHP. TBMM
Genel Kıınılu'nda görüşmeler sürerken, itiraz
edilen maddelerle ilgili 300 imzalı ilk muta-
bakat metnine dönülmesi için çaba göstere-
cek.
CHP'nin anayasa pakeündekı bazı madde-
lere muhalefet etmesini fırsat bilen RP hare-
kete geçti. RP lideri Necmettin Erbakan,
ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz'ı zıya-
ret ederek, "devletin sosyaL ekonomik, siyasi
ve hukuki temel düzeninin. iasmeD de oisa,
din kurailanna da>andınlama>mağını~ hük-
me bağlayan 24. maddenin de değişiklik pa-
ketine dafıil edilmesi konusunda destek iste-
di. Yılmaz'a "24. madde konusunda bizi yal-
mz bırakma" diyen Erbakan, devletin laik ni-
telığinı hedef alan düjenlemelere karşı çıkan
CHP'nin dışlanmasıyla DYP, ANAP ve
CHP grubunda ise pakete
sert eleştirıler yöneltildı.
CHP Genel Başkanvekili
Hasan Fehmi Güneş partisi-
nin grup toplantısında yaptı-
ğı konuşmada. "1982 Ana-
yasası'nı başından beri sev-
medik, begenmedik" dedi ve
değişiklik paketının "uzlas-
malarla oluşmuş sınıriı bir
iyileşme"içerdiğini söyledı.
Güneş aynca. "mutabakat
çerçevesini zoıiayan ya da
bozan kalkışmalara ve kur-
nazhklara izin vermeyecek-
lerini'" bıldırdı. CHP grup
toplantısının basına kapalı
bölümünde de, "12 Eylfil
Anayasası'ndan bir madde
bile değiştirilmesinin" öne-
mıne dikkat çekihrken, sen-
dikal örgütlenme ve siyasal
katılıma sınırlamalar getıren
8 maddeye destek verileme-
yeceği görüşü dile getirildı.
ÇİZMEDEIV YUKARI / MUSA KART
Demirel, Ayvaz Gökdemir'i de Kazakistan'a götürdü
RP'nin, 24. maddenin de içinde yer aldığı bir
paket üzerinde uzlaşma önerisınde bulundu.
Erbakan, Yılmaz'a "Çiller kafeste. Sizi kafe-
seakb mı uçup gkkcek, verdiği sözkri tutma-
yacak" dedi. Yılmaz, görüşmeden sonra TB-
MM Başkanı Cindoruk'u ziyaret ederek, bu
istem doğrultusunda bilgi verdi ve RP'nm
desteğinin sağlanması için 24. maddenin pa-
kete eklenmesi gerektiğinı söyledi. Yılmaz,
anayasa değişikliği için en çok çaba harcayan
muhalefet partisi olarak "tarihe geçecekleri-
ni" öne sürdü.
Anayasa değişıkliğı konusunda, DSP lide-
ri Bülent Ecevit ve ANAP Genel Başkanı Me-
sut Yılmaz ile görüşen Cindoruk, uzlaşmanın
tehlikeye girme olasılığı üzerine, değişiklik
paketınin "bir kazaya uğramaması" için bu-
gün başlayacak paketin tümü üzenndeki gö-
rüşmelerin tamamlanmasından sonra, görüş-
melere bir hafta ara verilmesıni önerdi.
Cindoruk, bu öneriyi Başbakan Çilier'e te-
lefbnla ıletti. Erteleme önerisini reddeden Çil-
ler, daha sonra bir açıklama yaparak. görüş-
melere bugün başlanacağını ve oylamalara
geçileceğini belirterek, bu süreç ıçınde de uz-
laşma arayışlannın sürdürüleceğini bildirdi.
Çiller, "Bugün görüşmelere başlanacak ve
maddeleregerilraesi oylanacak. Bu arada.ba-
zı görüşmder devam edebilir. Bu doğaldır. A-
ma, ikinci bir toplanbdan ön-
ce48saatgeçmesi gereki>ordu,
üdnd topiantryı gelecek hafta
yapmayi önceden kararlastu--
m^ak. Lzlaşma arayışı devam
edecektir" dedi.
DYP grup yöneticileri de,
görüşmelerin ertelenmeyece-
ğini ve maddelere geçılmesı
oylandıktan sonra, herhangi
bir tıkanma olmazsa görüşme-
lerin devamından yana olduk-
lannı bildirdiler.
Değişiklik önergeleri
başladı
Anayasa değişikliğine iliş-
kin yasa önerisi konusunda de-
ğişiklik önergelen de hazırlan-
maya başladı. DSP lideri Bü-
lent Eeevit'ın, örgütlü toplum
kesimi temsilcilerinin millet-
vekili seçilebilmeleri yönün-
deki önerisi DYP tarafından
kabul edildi.
DYP, bu yönde değişiklik
önergesi hazırlayacak. Bu
önergeye destek vermesi bek-
lenen CHP'nin de siyasal ka-
tılımı arttıran çok sayıda deği-
şiklik önergesi hazırladığı
kaydedildi.
Bu arada, Başbakan Çiller,
dün de MHP Genel Başkanı
Alparslan Tiirkeş. BBP Genel
Başkanı Muhsin Yazıcıoglu ve
MP Genel Başkanı AykutEdi-
baK ile görüşerek. anayasa de-
ğişikliği için destek istedi.
Türkeş, daha katılımcı bir ana-
yasa için, değişiklik paketine
destek vereceklerini açıkladı.
BBP Genel Başkanı Yazıcıoğ-
!u, pakette eksıklik gör-
melenne karşın, kendi görüş-
len doğrultusunda bazı mad-
deleri destekleyeceklerinı
açıkladı.
DYP, ANAP ve CHP'nin uzlaştığı anayasa paketi Anayasa Komisyonu'nda budandı
Uzlaşmayı sağ ittifak bozduANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - ANAP.
DYP ve CHP'nin, üzerinde anlaşmasının ar-
dındanüç partiningrup başkanvekıllennin im-
zasıyla TBMM'ye sunulan anayasa değişikli-
ği paketinin, Anayasa Komisyonu'nda özellik-
le çalışma yaşamı ve siyasi katüım alanlann-
da "budanması", uzlaşmaya gölge düşürdü.
Anayasa Komisyonu'nda oluşan "sagittifak".
memur ve diğer kamu görevlilerinin sendika
kurmasını yasayla düzenleme, izin almaksızın
dernek kurma ve yükseköğretim elemanlan-
nın siyasi partılere üye olrna düzenlemelerini
uzlaşma metninden çıkardı.
DYP, ANAP ve CHP'nin bütün grup bas-
kanvekillerinin imzasıyla TBMM'ye sunulan
uzlaşma metni, Anayasa Alt Komisyonu'nda
değişhrildikten sonra Anayasa Komisyo-
nu'nca da benimsenen değişikliklere uğratıl-
dı.
Anayasanın, "Töpianu Hak ve Hürriyette-
ri" başhğını taşıyan 33. maddesinde yapılmak
istenen değişiklik kapsamında partı gruplan-
nnı üzennde anlaştığı ve Anayasa Komisyo-
nu'nun metinden çıkardığı hükümler şöyle:
"Herkes, önceden izin almaksızın dernek kur-
ma hakkına sahiptir. Dernek kurabilmek için
yasanın gösterdiği bilgi ve belgelerin, yasada
belirtilen yetkili merciye verilmesi yetertidir.
Bu bilgi ve belgelerin yasaya aykınhğının tes-
piti halinde yetkili merri. derneğin faaliyetinin
durdurulması veya kapaülnıası için mahke-
meye başvurur. Hiç kimse bir dernege üye ol-
maya ve demekte üye kaunaya zorlanamaz.
Dernek kurma özgüıiügünün kuJlamlmasn-
da uygulanacak şekü, şart ve usuller yasada
gösterüîıf
Komisyon, uzlaşılan metinde, çalışanlar ve
işverenlere sendika kurma hakkına açık kapı
bırakan 51. maddedeki şu değişiklik önerisi-
ni paketten çıkardı: "Memurlar ve diğer ka-
mu görevüleri \ önünden bu haklann kapsam
ve istisnalan kanunla düzenlenir. Yasa. sendi-
ka hakJannın kuUanıimasında milli savunma
vekamu düzeniamadannm zonınlu kıldığı öt-
çüde smırlar koyabilir."
Komisyon, 51. maddedeki değişiklik kap-
samına şu hükümlen ekledi: "Sendikalar ve
üst kuruhışlan, sırf kanunun öngördüğü hal-
lerde hâkim kararry la kapatüabilir veya faaft-
yetten ankonabilir.Ancak,milli güvenliğin. ka-
mu düzenininnı suçislenmesini veya suçun de-
vamınıönlemeninyahutsuçluyn yakalamanın
gerektirdighalk'rdegecikrntKtesakıncavarsa.
kanunun yrtküi laMığı merci, sendikayı faaJi-
yetten men edebilir. Ancak, bu mercinin kara-
n, 24 saat icerisinde göroli hâkimin onayına
sunıılur. Hâkim, karannı yedi gün içinde açık-
lar, aksi halde bu idari karar iptal edilmiş sa-
yilır. 128. maddenin ilk nkrasmda yazüı me-
murlar ile diğer kamu görevlilerinin ve bu gö-
revden emekli olanlann kendi aralannda sen-
Referanduma karşı
oylanuı taktiğiANKARA (Cnmhuriyet Bürosu) -
Referanduma gidilmesini istemeyen DYP,
ANAP ve CHP, ilk görüşmeler sonunda
300'ün aitında oy alan anayasa değişikli-
ğine ilişkin yasa önerisi maddelerinın
ikinci oylamadan önce geri çekilmesi ko-
nusunda anlaşti.
1982 Anayasası'nın, "başlangjç" bölü-
mü dahil. 21 maddesini değiştırerek 2 ge-
çici madde eklenmesini öngören değişik-
lik pakerinde "genel oiarak" uzlaşan DYP.
ANAP ve CHP gruplannın, oylama sıra-
sında fire vermesi bekleniyor.
Anayasa değişiklikleri oylanıaJannm
anayasa gereği gizli yapılmasmdan dola-
yı grup karan almamayacak. Grup kara-
n alınmasını engelleyici hüküm nedeuiy-
le, anayasa değişikliği oylamasmda fire
verilmesine kesin gözüyle bakılırken, re-
feranduma gitmek istemeyen partiler, ilk
{^iamada 300'ün aitında oy alan madde-
leri, ikinci oylama yapılmadan geri çeke-
cekler. Anayasanın 175. maddesine göre.
anayasa değjşiklilderi TBMM Genel Ku-
rulu'nda iki kez görüşülecelc Gruplann
aîdığı karar geregi de p^ket içindeki mad-
deler tek tek oylanacak. Değişiklik öneri-
si, en az üye tam sayısmın beşte üç (270)
çoğunluğunun gizli oyuyla kabul edilebi-
lecek. Ascak değişiklik önerisi, beşte üç
(270) oyla veya üye tamsayısımn üçte iki-
sinden (300) az oyla kabul edilirse ZOTUD-
lu olarak referanduma sunulacak.
Anayasa değişikliginin 300 ve daha yu-
kan oyla Meclis'te kabul edilmesi duru-
munda cumhurbaşkam. değişikliği, yeni-
den görüşülmek üzere geri gönderebili-
yor. Anayasa, Meclis'in iade edilen mad-
deleri en az 300 oyla ve "ayııeıı* geri gön-
dermesi durumunda, cumhurbaşkanına
referanduma gttme hakkı da tanıyor.
HalkoyJamasına sunulan anayasa deği-
sMklerİne ilişkin >-asalann yürürlüğe gir-
mesı için halkoy lamasında kullanılan ge-
çerli oylann yansından çoğunun kabıü
oyu çıkması gerekiyor.
dikalar ve bu sendikalann da kendi aralann-
da üst kunıluşlar kurabflmeleri kanunla dü-
zenlenir. Kanun. bu sendikalann ve üst kuru-
luşlann kunıcusu ve üyesi olabiunek için ge-
rekli şartian, bu sendikalann ve üst kuruluş-
lannın hak ve yükümleri. iç faaliyetleri ve oıa-
li kaynaklan ile bu haktan fay daİanamayacak
olan memur ve diğer kamu görevtilerini beh'r-
ler. Bu sendikalar ve üst kuruluşlan. üyeieri
adınayargı mercilerine başv urabilir ve idarey-
le amaçlan doğrultusunda üyeieri adına topİu
görüşme yapabilirier. Bu toplu görüşme sonu-
cunda düzenlenen ve taraflarca imzalanan tu-
tanakta, anlaşma ve anlasma/Jık noktalan be-
lirtilir. Bu tutanak, idare ve TBMM için huku-
ki bağlay ıcıhk taşımaz. Bu bentte söz konusu
sendikalar ve üst kuruluşlan, 53 ve 54. madde-
ler hükümlerinin kapsamı dtşmdaduT
Grev hakkına da makas
Toplu iş sözleşmesi. grev hakkı ve lokavta
ilişkin üzerinde anlaşılan 53. madde değişik-
liği de komısyonda metinden çıkanldı. "Ça-
lışanlar ve işverenler, karşibklı olarak ekono-
mik vc sosyal dunımlannı ve çahşma şartian-
nı düzenlemek amacıvla toplu iş sözleşmesi
yapma hakkına sahiptir. Toplu iş sözleşmesi-
nin nasıl yapılacağu istisna ve kapsamlarv ka-
nunla düzenlenir" hükmü komisyondan geç-
medı. 54. maddenin. "Çalışanlar.işverenlerfle
olan ilişkilerinde iktisadi ve sosyal dummlan-
nı korumak ve geliştirmek amacıvla grev hak-
kına sahiptirier. İşveren lokavta başvurabifir"
yönünde değiştirilmesi de pakete alınmadı.
Komisyon, anayasannı aynı maddesindeki
şu hükümler için kaldırma karan verdi: "Grev
hakkı ve lokavt, iyi niyet kurailanna aykın
tarzda, toplum zaranna ve milli serveti tahrip
edecek şekilde kullanılamaz. Grev esnasında,
greve katilan işcilerûı ve sendikamn kasrtlı ve-
ya kusurlu hareketleri sonucu grev uygulanan
işyerinde sebepolduklan maddizarardan sen-
dika sorumludur. Siyasi amaçlı grev ve lokavt
dayanışma grev ve lokavtı, genel grev ve lokavt
işyeri işgalu işi yavaşlatma, verim düşürmc ve
diğer direnişler yapıiamaz."
Komisyon, seçme, seçilme ve siyasi faali-
yette bulunma haklannı düzenleyen 67. mad-
de değişikliği kapsamında. üzerinde uzlaşı-
lan, "Yatandaslar. kanunda gösterilen sarda-
ra uvgun olarak seçme.seçümeve bağunsız ola-
rak veya bir siyasi parti içinde siyasi faaliyette
bulunma v« halkoylamasuıa kadlma hakkına
sahiptir'' hükmünü çıkardı.
Partı kurma, partilere girme ve partilerden
çıkma konusunda 68. maddede getiriîmek is-
tenen, "Yükseköğretim eiemanlannın siyasi
partilere üyeolabihneierine ilişkin esaslar vesı-
nırlamalar ile siyasi partilerin hangi organla-
nnda v« nasıl görev alabilecekleri kanunla dü-
zenlenir" düzenlemesi komisyondan geçme-
di. Milletvekili seçilme yeterliliğıni düzenle-
yen 76. maddede, "25 yaşını dolduran her
Türkvatandaşı mfflervekiti seçüebiBr7
" hükmü,
"Kanunla beürlenen vaşj dolduran her Türk
vatandaşı, miUetvekiüseçilebilir. Bu yaş25'ten
aşağı otamaz" yönûnde değıştinlerek bu sını-
nn yükseltilmesıne açık kapı bırakıldı.
Anayasanın 76. maddesinin ilgili fıkrası-
nın, "Sflahh Kuvvetler mensuplan ile işçi nite-
ligi taşunayan diğer kamu görevüleri. görevie-
rinden çekflmedikce aday olamazlar. Seçile-
meyenlerin kamugörevine dönme haklan sak-
hdn^ yönünde değiştirilmesi de benimsenme-
dı. Bu maddede yapılmak istenen değişiklik-
ler kapsamına ş_u hükümlerahndı: "Hâkimler
ve savdlar, RTUK üyeieri, YÖK üyeteri, yük-
seköğretim kurumlanndaki öğretim ve araş-
tırma elemanlan. memurlar ve işçi niteliği ta-
şımayan diğer kamu görev lileri ve Silahlı Kuv-
vetler mensuplan. görevlerinden çekilmedik-
çe mifletveldli adayı olamaz ve milletvekiti se-
çilernezler. Bunlardan hâkim ve savcüar ile Si-
lahh Kuvvetler mensuplanndan aday olup se-
çflemeyenler bu mesleklerine geri dönemeder.
Bunlann ve bunlar dısındaki diğer memur ve
kamu görevlilerinin aday olup secilememeleri
halinde kamu görevine dönebflmeleri kanun-
la düzenlenir"
"ÜyeBğin Düşmesi" başlıgmı taşıyan 84.
maddenin. "miHetvekiliği üyefiğinin. istifanın
genel kuruidaoylanmasmagerek ohnadan TB-
MM Başkanhk Divanı'nuı bügisme sunuldu-
ğu gün düşmesi'' yönünde değiştirilmesi öne-
risi de komısyonda kabul edilmedi.
Milfetvekilleri unutulmadı
Partilerin üzerinde uzlaştığı metni büyük
ölçüde budayan Anayasa Komisyonu, millet-
vekillerinin "ödenek, yoUuk ve sosyal hakla-
n"na ilişkin düzenlemeler ıçeren anayasanın
86. maddesine, 6 fıkra ekledi. Bu değışiklik-
lcrle pakette, "millervekilliği sona enniş eski
mületvekilleri veya bunlann ölümü halindedul
ve yetimleri ile bakmakla yükümlû olduklan
Idşflere her yıl beiirli bir özel tazminat öden-
mesi, bu kisilere en yüksek devlet memuruna
her ayyapuan ödemelerin miktan kadar aynk
ve tazminat bağlanması" öngörüldü.
POLİTİKA GÜNLÜĞÜ
HIKMET ÇETIIVKAYA
15 Yıl Sonra...
Bugün 14 Haziran 1995. On beş yıl önce bugün
incirattı (izmir) katliamı yaşandı. İnciraftı öğrenci yurt-
larında öğrencilerin üzerine otomatık silahlarla ateş
açan güvenlik güçleri 5 öğrenciyi öldürdü, 16'sını ise
yaraladı.
Çimentepe, Gültepe ve Tariş olaylanndan sonra
izmir de sıkıyönetim kapsamına alınmıştı. Işte bun-
dan sonra olaylar giderek arttı.
Inciraltı öğrenci yurtlanndaki katliam, başta DİSK
ve Türk-lş sendika konfederasyonlan olmak üzere
tüm demokratik güçleri ayağa kaldırdı. CHP'li mil-
letvekilleri olayın üstüne gitti.
CHP İzmir milletvekilleri Kaya Bengisu ile Ferhat
Aslantaş İncirattı öğrenci yurtlarında incelemede
bulunup sıkıyönetim yetkilileriyle görüştükten son-
ra şu açıklamayı yapmışlardı:
"Güvenlik kuvvetferi öğrencilerin üzerine ateş aç-
mışlardır. ölen veyaralananlann büyük bölümü s/rt-
lanndan ve başlanndan vurulmuşlardır. Ateş sırasın-
da kaçmaya çalışan öğrencilerin sırtlanndan ve baş-
lanndan vurulması bir katliamın belgesidir..."
Olaydan bir iki gün sonra bir grup öğrenci, Cum-
huriyet'in izmir Bürosu'na gelmişti. Hiç unutamadı-
ğım, aradan 15 yıl geçmesine karşın içimin sızladı-
ğı o anı anlatmak istiyorum:
"Bir kız öğrenci, çantasından naylona sardığı saç
parçasını çıkanp masamın üzerine koydu. öldürü-
len bir öğrencinin derisiyle biriikte kopan saçıydı.
Öğrenciler hıçkıra hıçkıra ağlamaya başladılar. Az
sonra ben de ağlamaya başladım..."
•••
Inciraltı olayı bir katliamdı, ama Içişleri Bakanı
Mustafa Gülcigil, TBMM'deki birieşik toplantıda
olaylan şöyle değerlendiriyordu:
"Inciraltı öğrenci Yurdu'nda kimlik kontrolü için
yapılan uygulama sırasında bazı öğrencilerin, 'Gül-
tepe, Çiğli, Tarış olaylarının hesabını soracağız' şek-
linde sloganlar attıklannı, alınan tedbire rağmen bu
öğrencilerin daha sonra yurt kafeteryasında güven-
lik kuvvetlerinin üzerierine yürüdüklerinı saptamış
butunuyonjz. Bu sırada öğrenciler güvenlik kuvvet-
lerinin üzerine ateş etmişlerdir. Çıkan olaylarda beş
kişi ölmüştür. Olaylar güvenlik kuvvetlerinin başan-
lı operasyonu sonucu bastırılmıştır."
Içişleri Bakanı GülcigıTin, "Oğrenciler güvenlik
kuvvetlerinin üzerine ateş açtılar" dediği gün, İzmir
Sıkıyönetim Mahkemesi ise 'katliam sanıklan'nı ya-
kalayıp ifadelerini almaya başiamıştı.
Kimdi bu katliam sanıklan?
Askeri savcılardan Hâkim Albay Hikmet Hacı-
mirzaoğlu'nun açıklamasını okuyalım:
"Bır asteğmen, birastsubay ve 23 er-erbaş..."
Sanıklann arasında bir çavuş vardı. Adı: Hasan D.
Bu kişi, olayın başkahramanıydı ve "Komünistlere
ölüm "diyerek silahını ateşlemişti. Kullandığı silah M-
6'ydı. Diğerleri M-1 ile ateş etmişlerdi.
Hasan D. Galatasaray Devlet Mimarlık ve Mühen-
dislik Fakültesi'nden atılmtştı...
Hasan D. 'nin katliamdan bir hafta önce İncirattı öğ-
renci yurtlanna geldiği ve şöyle konuştuğu saptan-
mıştı:
"Yakında burasını kan gölüne çevirip komünistle-
ri boğacağız..."
Yine sanıklardan Asteğmen Necip P. vardı. O da
"Ateş edin" buyruğunu veren kişiydi. Sivil yaşamırv-
da 'silahlı eylemlere' katıldığı saptanrroşfr.;« s*V
:
:%j
İki CHP milletvekili (Kaya Bengisu ve Ferhat As-
lantaş) örtbas edilmek istenen bir olayı aydınlatan
kişilerdir. Sıkıyönetim mahkemesinin Hikmet Haçı-
mirzaoğlu başkanlığındaki üyeieri Hâkim Yarbay Ül-
gen Sözer, Hâkim Binbaşı Yalçın Acargil, Hâkim
Binbaşı Güner Yiğitbaş ve Hâkim Yüzbaşı Ahmet
Alkış, 'suçlular asker' olduğu halde olayı soruştu-
ran mahkeme heyetidir.
Olayın tanıklan olan öğrenciler, bugün 30 yaşın
üzerindedir ve kimbilir nerelerdedir? Gazeteye ge-
len çocuklar bugün orta yaş kuşağındadır artık. Ki-
misi öğretmen, kimisi bir başka meslek dalındadır.
Yurtlardaki bir eğlence gecesi, tam 15 yıl önce
katliamla sonuçlandı...
Ben de genç bir gazeteciydim o zamanlar...
On beş yıl önce yaşamını yitiren gençleri bugün
saygıyla anıyorum...
Mehmet AJi Ann, Mustafa Uslu, Ali Ihsan Tan,
Hüseyin Akdağ, Ismail Baytak'ın ailelerinden, ya-
kınlanndan 15 yıl sonra acılannı depreştirdiğim için
özür diliyorum...
Üç ay sonra 12 Eylül 1980 askeri darbesi geldi.
Daha çok acılar yaşadık o dönemde de.
Gözaltılar, işkenceler, idamlar gördük...
Işte bugünlere geldik...
Bugün 14 Haziran 1995...
Gaziosmanpaşa ve Ümraniye'de onlarca kişi sırt-
lanndan, başlanndan vurularak öldürüldü.
Kimdi bu keskin nişancılar?.. Onlar da yakalanıp
yargılanacaklar mı? 15 yıl önceki gibi iki yiğit CHP'li
ortaya çıkıp olayı aydınlığa kavuşturabilecek mi?
Cici ve arkadaşlan için yoğun güvenlik önlemi ahndı
Cici, Bayrampaşa
Cezaevi'ne gönderildi
İstanbul Haber Servisi
- Yeni Günaydın ve Süper
Tan gazeteleri ile Kutman
Holding'in sahibi Bekir
Kutmangirin öldürülme-
siyle ilgili olarak mahke-
meye sevk edilen 7 kişi, tu-
tuklandı. Savcılık tarafın-
dan ifadeleri alınan 4 kişi
de serbest bırakıldı.
Bekir Kutmangil'in öl-
dürülmesi olayma kanştık-
lan öne sürülen 11 kişi, İs-
tanbul Devlet Güvenlik
Mahkemesi'nde Cumhuri-
yet Savcısı Fahrettin Çan-
kaya tarafından sorgulan-
dı. Sorgulamanın tamam-
lanmasından sonra "görev-
sizlik" karan veren savcı-
lık, sanıklan Şişli Cumhu-
riyet Başsavcıhğı'na gön-
derdi.
Sanıklar. "adam öldür-
mej'e azmettirnıek'',
"adam öHürmek" ve "su-
ça yardım ve vatakhk" su-
çundan tutuklanmalan is-
temiyle Şişli Nöbetçi 3.
Sulh Ceza Mahkemesi'ne
çıkanldılar. İbrahim Cici,
Engin Gölve, îbrahim Yü-
cel. Şemsettin Alaca. Hüse-
yin Vurçekiç, Turg^* Şener
ve Hasan Şİmşek, mahke-
mece tutuklanarak Bay-
rampaşa Cezaevi'ne gön-
derildi. Diğer sanıklar ise
savcılık tarafından serbest
bırakıldı.