Katalog

SAYFA CUMHURİYET 7 MAYIS 1995 PAZAR 12 DIZIYAZI BAŞLARKEN Hepımızm ha\ atmın denrdıklerınde yatan son derece şaşırtıcı mucızevı veavnı olçııde lıcnranlık mandırnn bu gerçek eskı bır Fransızşarhsında şu sozlerie nkça \ ınelenu Lıve est a cadoıa [Yaşam bır aımağandıı ] Hemen herkesın \e nerede\se hıç taıtışmadan \e kolcnlıkla kabul edebıleceğı ender doğrulardan bın olan bu gerçek ıızerınde duşunup kafa \oranımız\ınedepekazdıt heı nedense Buvkın daha onces ını 4- S mıh ar \ ıl ıçınde Gııneş \e gezegenlenn oluşumu Dıım a ıızerınde ılkın tek hucıelı canlılaı ın oıtoıa çıhşı sonra onlann mıhonlaıca\ılda eııımleşe e\nmleşeınsanlığa ulaşması ınsanlığın uızbınleıve ı;/ suren o muthış sem\em sonııcunda bııgıınlere gelınmesı \e bızım sadece \e sadece bızım sahıp oldugumıız ı aşam armağanı Nasılda rastlantılaı ın dokıuhığıı o ıncecık çızgıleı bavunca ılerie\ ıp bııgıınlere gelmış doğmıış\ebnlıkte\aşnonız wr hen o bızler onlar sızleı hepımız \asıl da a\ııcalıklı\ız ne kadardaa\rıcakh\ız' tnsan kendını bu\iık\e bıre\lerı amlarmdah bağlann sımsıkı oldıığu bır gnıp bır takım \ada koskocaman btı aıle ıçmde\mışgıbı dın umsamadan \apamı\or doğnısu Yaşnonız' Hepımız \aşı\omz' Hepımız şu anda \ e hıı lıkte \aşı\ ontz' \ e kadaı bınvk bu gonenç bu' Bumlan daha anlamlı Aynmına varamadığımız birarmağan: Yaşamdaha bınvk ı e daha kııtsal başka ne olabılır kı9 Ama heı nedense belkı de çok deı ınleıde \attiğmdandıı bu a\ncalığımızın faıkında bıle olanmonız Heı \eıde ve sıkça değıl ama ancak eskı bu şaıkıda >w>tla\ınca dapek şaşıtnoruz A\ m nedenle olacak bu konu usnındepek dıısunmın oı bu a\ rıcalığımızın geıektırdıklerını de\tııııegetırmnonızçoğıızaman O\sa hem ha\ atta oldugumıız sure\ ı daha hoş reı klı, banş ve mutlıthık ıç ınde geç ırme\ e ç abalamamız getekıı hem de bu sure\ ı olabıldığınce uzatmma Çunku ancak bo\lehkle hem kendımıze kendı \ aşamımıza hem de ılerıde a\ nı armağanı \ erec eğımız çot ııklarımıza \ e torunlanmıza \am \aşamın kendısme karşı bo\ nuımızıın borcu olan ka<,ınama\acagımız kııtsal bu goıvvı \enne gerıı mış olıınız Pekı ama \aşamı kolavlaştınp uzatmau nasılbaşanıbıluızacaba0 Aslında bu sonmıın ı anıtı hıç de zoı değıl bızden oncekı kıışaklaı m ı aptıklanna şo\ le bu goz atmamız \eteı de aı taı \anıtı bulmcn a \en uzıınde ınsanlığın oıta\a çıkıştndan bu \ana heıkesın bııbuı ardına attığı sonsıız sa\ıdakı kııçıık kııçıık adımların bu bu ıııe eklenmesı ıle çok uzıın bu ı ol alınmıştu Işte en ıızak atalanmızla başla\ ıp sonmkılerm kııçıık kııçuk katkılam la bınvtup gehştııdığı \aşamı nıleştıııp \aşam sıııvsını uzatma \edaha da çeşıtlendırıp ılerletme çabasının tum dıllerdekı kaışılığı a\ nıdıı UYG4RLIK' Uvgarlık \asamm her alanında onumuzde arkamızda sağımızda solumuzda \ eı almakta bızı çepeçexre kuşatmaktadu Sağlığımıza ılışkın her turlu tıbbı tahlıl, teşhıs v e teda\ ı yontemlerınden ıçınde \aşadığımız konııt kent \e çeırenm gıderek daha da n ıleştıı ılmesme oturduğumıa \eıden dıım anm heı koşesme kolcn ca ulaşmamızı sagla\ an tele\ ız\ on faks telefongıbı ıletışım avgıtlaı ından uza\a ındu ve ınsan gonderen mketleıe \etum bıınlann başanlmasında son derece onemlı bır ışle\ vuklenen bılgısa\aıiaıa \e sa\ılama\acak daha pek çok ıınsuıv dek ı aşamın heı alanında bılım \e teknolojıden \aıaılanmaktaMz Sanat sa\ esınde de edebn attan resıme mıızıkten mtmaıiığa dek bııçok alanda \aşamımızı daha daguzelleştınrken bu \andan da ha\atın bılım \e teknolojı dışında kalan \anlanm kavramakta bır başka deyımle hem det ınlemesıne hem de genışle\erek ha\atı daha \oğun \aşamakta\ız Bu da ha\ an ı aşantıdan \ anı kendı kendıne akıp geçen zamandan a\ ırt eden en temel olçuttur Başka de\ımlerie so\lemek gerekıne organık açıdan ınsana en \akın canlı tum olan ma\ mıından bıle bızı a\ ııan en onemlı faık ma\munıın sadece \aşantısı \arken bızım t aşamımızın olmasıdıı Çunku bız ınsanlaı \eniızundekı dıışunfebıljen tek canlı tunnuz ve bu sa\ ede sıradan bıı \ aşantn 11 aşama donııştwme\ı başambılmışız Işte bugım başladığımız \ e hıı bohmnmu çoktandu okumakta oldugunuz bu ı azı dızısn le bu sıııece ı anı sıradan bıı \ aşantn ı \ aşama donuşturme çabasına bu çabanm geçmışme hsaca goz atacak onemlı aşamalam \ e konulara değınerek \ olıımuzun bıından sonmsını a\dınlatmada \ aıw lı olabılecek bazı geı çeklen goz onune serme\ e çalışacağız ı\ot: Dızıde kullanılacak çızımlenn tasarımı Doç Dı Çağlar Tunça\ a el emeğı ıse Naz En apan a aıtttıı Çoğumuz pek avnmında olmasak da bu gunlerde son derece onemlı bır dönemden geçıvoruz Buvuk bır hızla ılkıne oranla çok daha buvuk ve muthış bır Ronesans ın ku- cağına doğru vuvarlanıvo- ruz Gorunen o kı bugun sa- hıp olduğumuz her alandakı bılgılenn toplamı 21 yuzyı lın sonunda sahıp olacağımı zın ıçınde sadece ve sadece yuzde 1 Iıkbırpav tutacak1 Bır başka deyışle, şu ana dek bınlerce yuzbınlerce vılda bınktırebıldığımız tum bılgı- nın tam 100 katını onumuz- dekı bır yüzyıl ıçınde elde ed(ıver)eceğız Daha da sonrakı vanı 22 vuzv ılda sahıp olunacak bıl- gının hacım ve bovutlarının ne olacağı sorusunu ıse bır vana bırakıp gelın de şımdı kısa bır sure ıçın gozlenmızı vumalım ve bundan bırkaç mılyon vıl oncesını duşleve- lım hep bırlıkte ikı organın ettikleri... Neler goruyorsunuz9 Cen- net gıbı bır dun>a mı° Her ta- rafta yuksek \e sık ağaçlar ustlennde turlu turlu kuşlar bortu böcek ve dığer canlı- lar Seslengelıvormukula- ğınıza*7 Ha\ a ne kadar da te- mız değıl mı1 Çekınmevın, çekınmeyın Denn bır nefes alın, fırsat bu fırsat Canlı turlen o zamandan bu yana pek degısmedı Ama ınsan goremıyorsunuz onla- nn arasında değıl mı1 Gore- bılmenız olası değıl zaten Çunku o \illardd ınsanoğlu henuz ortalıkta >oktu' Şımdı gozlennızı açın \e çe\ renıze bakın lutfen tnsa- noğlu ıçınde yaşadığı dun- \a\ı ne kadar da çok değıştır- mış Basıt bır antmetık hesap yaparak demın du^ledıklen- nızı şu an çevrenızde gor- duklennızden çıkartın kalan, ınsan uygarlığına eşıttır ışte, gunahıyla seva- bıyla Pekı ama bunca değışıklığı ınsanoğlu nasıl başardı9 Yanıt basıt aslında Insan ıkı organını e\et evet sadece ıkı organını olağanustu vetkınhkle kullanabıldı de ondan elını \e bejnını Kısacasoylemekgerekırse ın- san esasolarakbevnı ılebılımı elıılede sanatı varatıp gelıştırerek hem kendını değıştırdı hem çe\resını [NOT 1] Boy- lece, dunvanm efendılığını ele geçırdı Bilimin 'B'si Dıkkatınızı daha once hıç çekmış mı\ - dıbılmem tanhsel çağlar oçağdaençok kullanılan maddenın adı\ la anılır çoğun- lukla taş tunç demır gıbı Insanoğlu, ancak maddev ı etkın bıçımde değı^tınp donüşrurmesıvle gunluk temel gereksı- nımlennı karşilavabılır çunku Işte bu su- reç uvgarlığın temel davanağı olan bılı- mın \ar oluş nedenıdır Insanoğlu ılkın doğada hazır buldugu taş \ e benzen sağ- lam malzemeM olduğu gıbı kullanmış ancak çok sonraları \ıne doğada hazır bulduğu çeşıtlı maddelen ışle\erek daha nıtelıklı vekullanılabılırhalegetırmıştır Boylelıkle çe\ resını yanı dun> a\ı da de- gıştırmeve başlamıştır Orneğın kavadan bır taş parçası kopa- ran \a da ok \e va> >apmak uzere bır ağaç dalı kıran ınsan daha o ılk adımda, ıstemeden de olsa çe\resını değıştırme- \e başlamıştır Sonra attığını ısabet ettırme kaygusuv - la hareket yasalannı bulma\a vonele- cek boy leiıkle yavaş vavaş da olsa ha- reket bılımının yanı mekanığın temelle- nnı oluşturacaktır Taşvadaok hangıkoşullaraltındada- ha hızlı v e daha uzağa gıder17 Insanoğlu bu soruyu sormadan once fırlattığı taş \a da okun hep aynı uzaklı- ğa duşmedığını farketmışolmalıdır A\ı- nı vurmak amacn la yaptığı yuzlerce atış •NiraMnda bu farklılık gozune çarpmış ol- malıdır Açkalmamakıçınavını vurmak organınbüyük işleriÖNÜM, ARKAM, SAĞIM, SOLUM \UİT Doç. Dr. ÇAĞLAR TUNÇAY avını vurmak ıçın de cısımlenn nasıl ha- reket ettığını bulgulamak zorunda kal- mıştır ^tışlannda başanlı olma ısteğı konu uzennde duşunmeye oncekı dene- yımlenneda\alıanılarınıyoklama\a ge- rektıkçe de >enı deneyler yapmaya zor- lavacaktı onu Bovle bovle bır venı bulgu daha on- cekılenn ustune konacak sonuçta ıse mekanık va da (daha sonra ve) daha ge- nel adıvla fızık bılımı ortaya çıkacaktır Ama son ıkıbın vıidışandarutulursa ınsan varoluşundan bu \ana geçen vuz- attıgı adımlann toplamına. çok sonrala- n buad venlmıştı Oyle kı 'bilim adamı' daha doğrusu 'bilimcr deyımıne ılk kez ancak 1840 baskı tanhlı bır kıtapta raslanmaktadır [Not3] Ilk basamaklar Insanlığın başlangıç donemlennde or- taya çıkmış bılım dalı, sadece fızık değıl- dı kuşkusuz Hemen hemen tum bılım dallannın te- bınlerce vıl ıçınde hıçbır zaman bılımı gelıştırme)i amaç edınmemıştır kendı- ne [Not 2] Insanın butun >aptıgı yaşa- mını surdurmek \e gıderek kolavlaştır- mak uzere kuçuk ama pratık bazı ola- naklar sağlamaktan ıbarettı tşte butun bu kuçuk kuçuk buluşlann zaman ıçınde ust uste konarak toplanma- sıyla bılım ortava çıkmıştı Daha doğrusiı ınsanın dun>avı tanı- ma değıştırme ve donuşturme yolunda melı aynı donemlerde atılmıştı Fızıksel ve mekanıksel bılımlenn te- melı aletse, kımva bılımının temelı de ateştır Once çok basıt ve ozunde kım- v asal bır pratık olan vemek pışırme orta- vaçıkmıştır Buradan ateşın çomlekçı- lık ve metal ışleme gıbı daha ozel bılım- sel kullanış bıçımlerıne enşılecektı Yemeğın ıçınde pışınlebıleceğı kaptan sonra ıçınde uzun sure sıv ı tutabılen kap- lann yapılmava başlanmasıvla dd ma- • Kısa bır sure ıçın gozlerımızı yumalım ve bundan bırkaç mılyon yıl oncesını duşleyelım hep bırlıkte Sonra da duşledıklerımızı, şu an çevremızde gorduklerımızden çıkartalım Kalan, ınsan uygarlığına eşıttır ışte, gunahıyla sevabıyla. Pekı ama, bunca değışıklığı ınsanoğlu nasıl başardı9 . • Yanıt basıt aslında: Insan ıkı organını, evet evet sadece ıkı organını olağanustu yetkınlıkle kullanabıldı de ondan, elını ve beynını.. Kısaca soylemek gerekırse, ınsan, esas olarak beynı ıle bılımı, elı ıle de sanatı yaratıp gelıştırerek, hem kendını değıştırdı hem çevresını Boylece, dunyanın efendılığını ele geçırdı sından anatomı bılımının doğmaya başladığına ışaret- tır Hattajalnızgorsel sanat- ların değıl avnı zamanda modern bılımın de davanağı olan simgelen matematıgın ve yazının da kaynağı olan resımle anlatım >ontemlennı ılkel yaşamın bu bıyolojık >onune borçlu>uz llginın sınırlan Ilk ınsanın ılgısı çok sınır lı ve pratık olup zorunlu ge- reksınmelenn karşılanmasın- dan, alet ve donatım ıçın ge- reklı malzemeden oteye pek geçmıvordu Bırde urunlennbolluğuy- la vakından ılışkılı oldugu sa- nılan gokyuzu cısımlerı ve doğa oluşumları ılgısını çek- mekteydı A.kılcı vaklaşımın ve dogadan beklenenın alanı dar olmakla bırlıkte v ıne de ılk ınsan ılgısının çok buvuk bır parçasını oluşturuvordu Toplum gelıştıkçe etkın bılımın alanı son derece ge- nışlemış fakat ılgı alanı da bır o kadar hatta çok daha fazlabuvumuştur Omek olsun dıve basıt bır kıvaslama vapacak olursak ılk ınsanın herhangı bır nes- nevı fırlatıp atabıldığı uzak- lık ellı metre kadarken bu- gun bır uvduvu Guneş sıste- mının en uzak gezegenlenne fırlatabılıvoruz \anı beş mılyar kılometre kadar ote- ye Bır başka deyışle yuzmıl- yar kat uzağa Otevandan vıne ılk ınsa- nın ılgılenebıldığı en kuçuk uzunluk bırmılımetre kadar- ken, bugun çok daha kuçuk, bır Angst- röm( 10-10 m) uzunluğunda Oy le kı bır Angstsrom bır santımetre olsa bır santımetre tamı tamına bın kı- lometre vapardı nerdevse Turkıve nın bovu kadar Işte bugun enşılen duzeyı ıle uygarlı- ğımız maddı vonlen bakımından bılım olmadan varolamazdı Notlar Not 1: Uvgarlığın en onemlı sonuçla- nndan bın gelışım surecı ıçınde ınsanın dünyayı ve bu arada kendını de değıştır- mış olmasıdır Bılım toplumsal bovutta ınsan yaşa- mını uretım bıçım ve >ontemlenne ge- tırdığı ılerlemelersavesındeetkıler \ma bu sırada yenı buluş ve dusunceler de yav gınlaşır v e donemın çeşıtlı anla> ış ve hatta ıdeolojılennı değıştınr Işte bılımın dunvavı baştan sona de- ğıştırme gucu buradan kavnaklanır Ote vanda soylemeve gerek vok bı- lım kendı başınabırvarlıkdegıldır ınsan- la bırlıkte ortava çıkmıştır Bır başka de- > ışle ınsan olmasavdı bılım varolamaz- dı olmamıştır da zaten Bılımın bu ya- nı, ınsanın -dunyayı ve donup dolaşıp sonuçta- kendını değıştırmesının 'sihirli değneğı" olagelmıştır Not 2: Çunku enazından odonemde bılım ortaya çıkmış değıldı Daha doğru- su ınsanın buturedımlennelfaalıyetle- nne) bılım denmıyordu henuz Bılımın kendı ıçınde bır sıstematığı ve kendıne ozgu araştırma yontemlerı olduğu da bı- lınmıyordu Not 3: Uıllıam Whewell "The His- tor> of İnducriveScicnccs" (Tumevanm- sal BılımlerTanhı 3 cılt) "Genel olarak biüm ureten kışivı tanımlavacak bır ada çok ihtıvacımız \ar. Ben, bovlelerine bılımcı (=scientıst) denılmesinden vanavnn." yalanma gıbı uzun zaman ıçınde gerçek- leşen kımvasal değışımler fark edıldı ve kullanıhr oldu Bovlece, daha \ontma Taş Devn'nde sonradan kımya bılımının uzennde >oıkselecegı temeller atıldı Odonemınsanının ıvedıgereksınme- len en başta da vıvecek gereksınımı goz onunde tutulacak olursa ılgısının çok bu- yuk bır kısmının herhalde bıtkıler ve havvanlarhakkındabılgıtoplayıpbubıl- gı>ı aktarmavayonelık oldugu kolaylık la ılen surulebılır Bu yoldan havvanların huylanna ve • Son derece onemlı bır dönemden geçıyoruz. Büyük bır hızla, ılkıne oranla çok daha büyük ve muthış bır Rönesans'ın kucağına doğru yuvarlanıyoruz. Görünen o kı, bugun sahıp olduğumuz her alandakı bılgılenn toplamı 21. yüzyılın sonunda sahıp olacağımızın ıçınde, sadece ve sadece yuzde 1'lıkbir pay tutacak!.. bıtkılenn ozellıklenne ılışkın elde edılen bılgılerbızımbugunkubıvolojıbılımımı- zın temelını oluşturmuştur Hayvanlara yonelık bu voğun ılgı o dönemden kalma çok yaygın mağara re- sımlen desenlerveheykellerustundede gozlenebılır Bu vapıntılar havvanı yalnız dıştan gostermekle kalmaz çogu zaman kemık- lerı >ureğı ve bağırsaklan da gostenr Bu da avlanan havvanlann parçalanma Yarın: uygarlığın Ilk adımları ANKARA NOTLARI MUSTAFA EOIEKÇt Yunus Nadi'de Köy Enstitüleri...Bugun Cumhurıyet ın 72 yılı Yunus Nadi nın (1880-1945) kurdugu koca çınar 72 yaşında Daha nıce yıllar yaşayacak Boyle onemlı bır gunde Yunus Nadı'yı bır yazı- sıyla anmak ıstedım Yazı 28 Hazıran 1927 de çık- mış Başlıgı Her Koyde Mektep Yenı harflere daha geçılmemış Yunus Nadı nın dılı de çok yerde bugunun gençlerının anlayamacağı denlı aöır, ağ- dalı Koy Enstıtulerı nın emekçısı kurucusu İsmaıl Hakkı Tonguç yazıyı çok beğenmış olmalı kı, ' Eğıtım Yolu ıle Canlandırılacak Koy' kıtabına al- mış yazıyı aktardıktan sonra şoyle demış "Bu makalenın çıktığı tarıhten sonra Koy Enstıtu- len kuruluncaya kadar aynı konuya daır gunluk ga- zetelerde yazı yazanlar, Yunus Nadı'nın teklıflerın- den daha ılen fıkırler ortaya atamamışlardı Hakıkat boyle oldugu halde onu tahrıfe (karıştırmaya) yelte- nenler olmustur ' Yunus Nadı "Her Koyde Mektep" yazısına şoyle başlıyor (Yazıyı azıcık sadeleştırdım, ozetledım de ) 'Turkıye de eğıtım sorununun çozumu yukarı yazdıgımız uç sozcugun kesınlıkle uygulama alanı- na konulacak bır yasanın uygulamasına vabestedır Hayatta devnmın yolu da ancak ve ancak o yasa- nın uygulanmasına yenne getınlmesıne bağlıdır Yalnız mesele bızım kolayca soyleyıverdığımız ka- dar basıt degıldır Bu amacın gerçekleşmesı ıçın pek çok kulfetlere katlanma zorunluluğu vardır Za- ten ış kolay olaydı onun hıç zevkı olmazdı 'Her Koyde Mektep ılkesı ıle zorluğu oranında tatlı bır konu ıle karşı karşıyayız Maarıf Vekaletımız bu ya- sayı ızleme ve uygulama yolundadır Fakat sorun o kadar onemlıdır kı onun hakkında herkes her gun aklının erdıgı şekıl ve surette ne kadar çok soz soy- lese yıne çok gorulmez Mesela bızım her koyde açılmasını ıstedıgımız en az bırer mektep (okul) ıçın gozonune aldıgımız bazı ozellıkler vardır Bız her koyde açılacak okulun yaşamda cıdden devrım ya- ratacak kurumlar olmasını ıstıyoruz Bızım her koy- de açılmasını ıstedıgımız okul oralarda adeta bır unıversıte agırlığında olmalıdır Koşullan yenne ge- tırılırse bunun gerçekleşecegıne bızce kuşku yok- tur Bız genel bılgılerden oluşan ılk eğıtımın yaşa- ma gerekk ve derhal uygulanması olanaklı bılgıler bıçımınde yurutulmesını ıstıyoruz Yunus Nadı bu gırışten sonra çeşıtlı omeklerle koy okullarının nasıl oluşturulması gerektığını anla- tıyor Yunus Nadı nın ayakları yerdedır Verdığı ornek- lerden çoğu 13 yıl sonra kurulan Koy Enstıtule- rı nde bır bır uygulandı Yunus Nadı nın sıraladıgı orneklerden bırkaçı şoyle Mısal Koylenmızde sebze tarımı çok ılkel ve çok noksandır Bır koyde kurulacak ılkokulun orada butun meyve cınslerı ıle sebze tarımma ağırlık ver- mesını, bunda dogrudan omek olmasını ıstıyomz Bu olmayacak bır şey degıldır Bunun ıçın koydekı mektebımızın 3-4 donumluk bır tarla ıçınde kurul- ması, orada ogretmenlık edecek kışının sebze ye- tıştırmeyı bılmesı gerekır Ogretmen okulunu çevı- ren tarlanın bır bolumunde oğrencısıyle bırlıkte ça- lışarak, sebze yetıştırecek ve bu uygulamalı oğre- tım koy ıçın çok guzei ornek olacaktır Mısal Fennı bır an kovanı yılda ortalama 25 okka (32 050 kg) bal verır Adı kovanlar bunun yarısını dahı vermez Koy okulunun 20-30 kovan ıle başla- yacak ancılıgı koyde bu kolay sanatın kurulup ya- yılmasına hızmet edecektır Mısal Her eve her yıl beş ağaç dıkılse bır sure sonra koyde hatın sayılır bır orman husule gelmış olur koy okulu arazısının bır kısmında -oyuncak kabılınden- ornek bır koru vucuda getınlebılır Mısal Mevsımle ıpekbocegı koy aılelerı ıçın ade- ta zahmetsız bır eğlence halınde onemlıce bır gelır kaynagı teşkıl edebılır Koy okulu arazısının dığer bır koşesınde veya kenarmda yetıştıreceğı dut ağaçları ıle bu ornegı dahı herkesın gozu onune koyabılır Orada ıpekbocegtnı ve kozayı yetıştırecek olan çocuklardır Bu çocuklar okulda uyguladıklan bu dersı evlerınde ızleyıp surdureceklerdır Mısal Hastalıklardan korunmanın lyı bılınen basıt kurallan ve koşullan vardır Koy okulunun ogretme- nı sağlık koruma bılımının ustasıdır O bu kural ve koşullan çocuklara aşılayacak, gıderek tum koye yayacaktır Mısal Koyde yalnız babadan bulunma bır ıkı çeşıt degıl belkı yetışebılecek meyvelenn hepsı ve bunlann en tyılerı yetışmelıdır Koy okulunun ogret- menı meyvecılıgı bılır ve okulun bahçesınde bunu - fıılen çocuk'arla beraber çalışarak- uygularsa çok geçmeden koyde yetışebılecek meyvelenn en lyı- lennı yetıştırmekte koylulerın bırbırlenyle yarıştıklan gorulebılır Yunus Nadı nın orneklerı daha çok Burada kesı- yorum Yunus Nadı'yı Koy Enstıtulerı konusunda en guzel yazıları yazmış Nadır Nadı'yı saygıyla anı- yorum • Dun Denız Gezmış, Yusuf Aslan, Huseyın inan ın haksız yere asıldıkları gundu Bu çocuklara anıt gerekmıyor' B U L M A C A SEDİT14Ş414N 1 2 3 4 5 6 7 8SOLD\\S\Ğ\ 1/Yunanmıtolojı- sınde hekımlık tannsı V Cennet cennet dedıklen Bırkaç koşkle bır- kaı, istevene * ver anları Bana senı gerek senı (Yunus Emre) Çam ardiv sedır gıbı agaçların vapragı 3/Hınstı- van Istek arzu 4/ Yelkenın uıun- da ıp geçırmek uzere vapı!mı> goz renk V\olkanık kavaçlarda bulunan ortoz feldıspat turu 6/ Bır gıda maddesı Eskı dılde nar 7/Camdan vapıl- mi:,buyukbırabardağı Tır sı balığına venlen bır başka ad 8/înanıhr guvenılır Bır elektrolız av gıtındakı artı ku- tup 9/ Çarşı v a da pazara ge- tırılen şevlerden ahnan tartı vereısı YÜkARIDAN AŞAĞHA- 1/ Futııv \et şevhı Kullukte surunen Cıns atla va- nşıroldu (Gevhen) 2/ Muzıkte es ışaretıne venlen bır baş- ka ad Bitkılerdegazalışven^ıne varavan aralıklar 3/Bır çeşıt vunıurtalı »ut tatlısı Tavuk kumesı 4/Artvın ın es- kı adı Bnçte sanzatunun kısa vazılışı 5/Ozen 6/Mate- matıkte kullanılan sabıt bır savı Istanbul un bır ılçesı II L'luslararasi Boks Bırlığı nın simgesı Edebıvatta etkıvı çogaltmak ıçın bır şevın tersını sovleverek ala> etme 8/ Ağaçlarla ortulfı genış alan Bır atadan gelen kımselenn toplulugu 9/ Bır Asva ulkesının başkentı Tanntanımaz