Katalog

7 MAYIS 1995 PAZAR CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER 11 Christoptıer'dan Rusya'ya uyarı • WASHTNGTON (AA) - ABD Dışişleri Bakanı VVarren Chnstopher, Rusya'yı uyararak Çeçenistan'a askeri müdahalesi ve tran'la imzaladığı nükleer reaktör satışı anlaşmasmın, Batı ile bütünleşmesini geciktırebileceğini belirtti. Christopher, "Uluslararası topluluğun Çeçenistan gibi konularla ilgili olarak Rusya hakkındaki görüşlerinin, Rusya'nın bazı Batı kurumlanna girmesinin hızını belirleyeceğini düşünüyorum" dedi. Kudüs için acil toplantı • KAHİRE(AA)-Mısır'ın başkentı Kahire'de yapılan Arap Birliği dışişleri bakanlan toplantısında, üye ülkelerin BM Güvenlik Konseyi'ne îsrail'in Dogu Kudüs'te iki bölgeyi kamulaştırması konusunda acilen toplanması için baskı yapma karan alındı. Arap Birliği Genel Sekreteri tsmet Abdülmecid, Arap Birligi'nin Güvenlik Konseyi'nden tsrail'in Doğu Kudüs'te iki bölgeyi kamulaştırması karannı iptal etmesini istediklerini bildirdi. Deng'm eşi • TOKYO(AA)-Çin lıderi Deng Şiaoping'in eşi Zhuo Lin'in. geçen ay intihargirişiminde bulunduğu ileri sürüldü. Tokyo Shimbun gazetesinde yer alan haberde. 79 yaşındaki Zhuo Lin'in. oğlunun adı kanştığı skandal nedeniyle intihar etmek istedigi kaydedildi. Eski bir devrimci olan Zhuo Lın. 1937-1945 yıllan arasında yaşanan Japonya savaşı sırasında Deng'le evlenmiş ve siyasi yaşamında eşine büyük destek vermişti. Azeri mültecilep tehükede' • NEW VDRK (AA>- BM Mülteciler Yüksek Komiserliği(UNHCR), kaynak yetersizliği nedeniyle 300 bin Azeri ve 280 bin Gürcü mültecinin tehlikede oldugunu bildirdi. UNHR'ye bağışta bulunan ülkelerin 1995 yılı operasyonlan için yapılan çağnyı qevapsız bıraktıklannı belirten yetkililer, Azerbaycan'daki 300 bin kişınin durumunu "kritik" olarak nitelediler. Bakü-Tahran Uişkiteri • BAKU(AA)- Azerbaycan'ın dış politikadan sorumlu devlet müşaviri Vefa Gulizade, ABD'nin Iran'a ambargo karan sonrası, ülkesinin Hazar Denizi'ndeki petrol yasaklannda Iran ile işbirliği konusunda hiçbir değişiklik olmadığmı bildirdi. Vefa Gulizade, Azerbaycan'ın Iran ile çok yönlü ekonomik ilişkileri bulunduğunu ve bu ilişkilerin geliştinlmesinin, Azerbaycan'ın menfaatlerine uygun oldugunu kaydetti. Tacik sımrında çatışma: 8 ölü • MOSKOVA(AA)- Tacikistan'ın Afganistan sınınnda görev yapan Rus sınır muhafizlan, Tacikistan topraklanna gizlice girmeye çalışan aşın dinci Tacik militanlara ateş açtı. Olayda 8 Tacik militan öldü. Interfaks ajansının haberinde, 15 kadar Tacik militanın, ülkenın batısındaki Moskovski bölgesinde bulunan sınır karakolunu ele geçirmek isteği, çıkan çatışmada 8 militanın öldüğü kaydedildi. Uzay mekiğinde yangın çıktı • CAPCANAVERAL (AA) - ABD'ye ait uzay mekiği Endeavour'da önceki gece idare roketinin sökülmesi sırasında ufak çaplı yangın çıktığı, mekikte hafif hasar meydana geldiği bildirildi. NASA yetkilileri tarafından önceki gün yapılan açıklamada, yangının roketin sökülmesi sırasında meydana gelen yakıt sızınttsından kaynaklandığı kaydedildi. Elysee, yeni salıibhıi bektiyor• Fransa'da cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci tıırubugün yapılıyor. MİŞEL PERLMAN PARİS - Fransızlar, François Mitterrand'ın ar- dından liderlik koltuğuna oturacak olan yeni cum- hurbaşkanını belirlemek üzere bugün ikinci ve son kez sandık başına gidiyor. Elysee Sarayf nın yeni sahibini belirlemek için yapılacak seçimlerde, ilk turda oylann yüzde 23'ünü alan Sosyalist Parti adayı Lionel Jospin ve oylann yüzde 20.6'sını alan Paris Belediye Baskanı Jacques Chirac yarışacak. Paris Belediye Başkanı Jacques Chirac. 1981 ve 1988 yıl- lannda da cumhurbaşkan- lığı seçimlerine katılmış, ancak François Mitter- nuıd'ı mağlup etmeyi ba- şaramamıştı. Sabah saat 8'den itibaren açılacak olan seçim san- dıklan, kentlerin nüfusuna göre saat 18,19 veya 20'de kapanacak. Seçime katıl- ma oranının yüzde 80 do- laylannda olması bekleni- yor. 23 nisanda yapılan ve 9 adayın yanştiği seçimle- rin ilk turuna katılım oranı Fransa'da seçim Sosyalist aday Jospin, ilk turda oylann yüzde 23'ünü toplamışb. bu tunın sonucu herkes için belirsiz. Nûfus: 57.6 mHyon Seçmen sayısı: 39.9 mityon İkinci tur 7 Mayıs Pazar saK çoğuniuğu ekJe eden aday seçtlecek .Adayiar, Uonel Jospin 57 Sosyalist Pari (PS, merkez-soŞ Kariyeri: Eğfttm eski Bakant, partı üden Jacques Chirac 62 RPft (muhafazakatf Karty«rfc Paris BekKtye Başhn,,eskıt>aşbaieın, ostipartiSderi Seçımlerde ilk sırayı alacak aday, 15 mayıs tari- hinde yapılacak devlet tö- reni ile cumhurbaşkanlığı görevini François Mitter- rand'dan devralacak. Jospin seçilirse erken seçim İlk tur seçim sonuçlan JOSPİN [ CHİRAC i I %23.3 I %20.8 Ikind tur İçin tahminler (3 mayısta yapılan anketlere göre) CHİRAC JOSPİN CHİRAC JOSPİN da yüzde 80 olmuştu. Seçim yattnmlan tki aday, birinci turdan bu yana geçen iki hafta boyunca seçmenlere yöne- lik yatınmlan gerçekleştir- mek için yarıştı. Ancak bunlann ne kadar etkili ol- duğunu önceden kestirmek oldukça güç. Gözlemciler, bu yatırımların kimi za- man geri tepebilecegini söyleyerek buna Başbakan Edouard Balladur'ün seçi- min birinci turunda cum- hurbaşkanlığı yarışından elenmesini gösteriyorlar. Seçimin ortaya çıkardığı önemli bir konu da kamu- oyunun bu yarışmanın usulüne bir yenilik getiril- mesinden yana olduğu yo- lunda. Seçim kampanyası sırasında Jospin ile Chirac arasındaki tartışmaların, kimi televızyon izleyicile- rinı zaman zaman uyutmuş olmasına rağmen nezaket havası içinde geçmesi. se- çimlerin en önemli 'artı- sı'olarak kayıtlara geçti. Sonuç befirsiz Gözlemcileri en çok uğ- raştıran konulardan biri, seçimi kimin kazanacağı yolunda yapılan tahminler Seçimin ilk turu öncesinde yapılan kamuoyu yokla- malarının tümünün yanlış çıkmasının ardından pres- tij kaybına uğrayan şirket- ler. bu kez tahmin yürütür- ken biraz daha ürkek dav- ranıyorlar. Son yapılan kamuoyu yoklamalan, Chirac'ı Jos- pin önünde daha avantajlı durumda gösteriyor. Uz- manlar, kâğjt üzerinde Chirac'ın arıtmetik bir avantaja sahip oldugunu, buna karşılık sol saflarda Jospin'in dağarcığında 'se- çim dinamiği" bulunduğu- nu vurguluyorlar. Özetle, bugün Fransa'da sonucu belirsiz bir seçim yapılıyor. Seçim kampanyası sıra- sında yapılan tartışmalar- da, Jospin'in cumhurbaş- kanlığına seçilmesi halin- de parlamentoyu dağıtarak erken genel seçime gidil- mesinı ısteyeceğini açıkla- mıştı. Seçimlerin ilk turun- da oylann yüzde 15'ıni alarak büyük bir sürpriz yapan aşın'sağ parti lideri Jean-Marie Le Pen, ikinci turda seçmenlerini kime oy vermeleri konusunda serbest bıraktığını belirte- rek kendisınin beyaz oy kullanacağinı açıklamıştı. Chirac'ın seçimleri kazan- ması halinde sağ koalisyon hükümetin Dışişleri Baka- nı Alain Juppe'nin. Edo- uard Balladur yerine baş- bakanlık görevine getiril- mesi bekleniyor. Fransa'da 1958-1969 yıllan arasında Charies de GauIJe, 1969-1974 yıllan arasında Georges Pompi- dou. 1974-1981 \illan ara- sında Valery Giscard D'Es- taing ve 1981-1995 yıllan arasında François Mitter- rand cumhurbaşkanlığı görevini yapmıştı. Batı'dan Hırvatistan'a uyan• Batı Temas Grubu, Krayina bölge- sine yığınak yapan Hırvatlara sert bir uyanda bulundu. Dış Haberler Servisi - Hırvatistan'daki endişe verici gelişmeler nedeniy- ie Paris'te olağanüstü ola- rak toplanan Batı Temas Grubu temsilcileri, ülke- de çatışmalann şiddetlen- mesinden duyduklan kay- gıyı dile getirerek Birleş- miş Milletlerin (BM) bölgedeki otoritesinin acil olarak yeniden sağlanma- sını istediler. Temas Gru- bu aynca aynlıkçı Sırpla- nn elinde bulunan Krayi- na bölgesi ile aralanndaki tampon bölgeye asker yı- ğan Hırvatistan'a sert bir uyan gönderdi ve asker- lerini derhal geri çekme- sini istedi. ABD, Rusya, Almanya, Fransa ve fngiltere'den oluşan Temas Grubu tem- silcileri önceki gün Pa- ris'te gerçekleştirdikleri sekiz saatlik toplantının ardından yapılan açıkla- mada. "Temas Grubu Hırvaristan'da çatışmala- nn şiddetlenmesinden duyduğu kaygıyı dile ge- tirdi ve çatışmalardan et- kilenen bölgelerde BM'nin varhğı ve otorite- sinin derhal tekrar kurul- masının gereğini \ıırguia- dı" denildı. Fransa Dışiş- leri Bakanlığı sözcüsü, toplantının ardından yap- tığı açıklamada, grubun "Ateşkestn önceliğini teyid ettigini ve bu amaca ulaş- mak için gereken her ça- ba>i göstereceğini*' belirt- tiğıni söyledi. Temas Grubu'nun ayn- ca Zagreb'e sert bir uyan mekrubu göndererek as- kerlerini tampon bölge- den geri çekmesini istedi- ği bildirildi. Bölgedeki Avrupa Birliği gözlemci- leri önceki gün Hırvatis- tan'daki üç cephede bir- den yoğun bir askeri ha- reketlilik başladığını bil- dirmiş, Hırvatistan'ın Hırvat güçleriyle aynlıkçı Sırp güçlerini birbirinden uzak tutmak için oluştu- rulan tampon bölgeye as- ker yığdıklarını duyur- muşfardı. Birleşmiş Milletler (BM) sözcüsü Kristin Haupt, Hırvatistan'ın do- ğusunda aynlıkçı Sırpla- nn denetimindeki Krayi- na bölgesinde durumun 'çok gergin'olduğu ve ge- niş çaplı bir savaşın pat- lak vermesinden endişe eden Sırp sivillerin bölge- yi terk etmeye çahştıkla- nnı belirtti. Hırvatistan ile Sırplar arasında ateşkes Uan edilmesine karşın, Hınat ordusu >ığınak \apma\ı sürdürüyor Inönü^den Baü'ya isyan• Dışişleri Bakanı Erdal Inönü, Avrupa'ya sitem ederek "Insan haklan ilkesi, devletlerin içişlerine kanşmama ilkesinin önüne geçti" dedi. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - CHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Hikmet Çetin ile Dışişleri Bakanı Erdal fnönü'nün Türkiye'nin Avru- pa'da görev yapan büyükelçileri ve dışişleri bakanlığı üst düzey yetkilileriyle yaptıklan toplantı- da 'Kuzey Irak harekâtı w PKK terörünün Avrupa'da iyi anlaşı- lamaması, Türkiye'nin toprak bütünlüğüne karşı girişimlere karşı neler yapılacağı' konulan ele alındı. Inönü. Avrupa'ya sitem ede- rek "Şimdi her iilkeye, demokra- si içindeki yeri bakımından da dikkatle bakma modası çıkü. In- san hakları ilkesi, başka bir önemli ilke olan devletierin içişle- rine kanşmama ilkesinin önüne geçti" derken gelişmelerde Tür- kiye'nin de katkısı olduğuna dikkat çekti. Ankara'ya çağnlan büyükelçi ve temsilciler, iki gündür yaptık- lan bir dizi görüşmeden sonra dün de gün boyu Devlet Konu- kevi'nde CHP lideri ve Başba- kan Yardımcısı Hikmet Çetin ve Dışişleri Bakanı Erdal Inönü ile birlikte çalıştılar. Toplantıda "Avrupa'da yalnız kalabiliriz" uyansında bulunan elçilerin bu endişeleri ve ne gibi önlemler alınabileceği tartışıldı. Erdal Inönü, toplantının açılışında yaptığı konuşmada, Türkiye'de yaşanan terör konusunda şu de- ğerlendirmeleri yaptı: "Güvenlik güçleri ve halk, de- mokrasi ve hukuk devleti anlayişı içinde halka zarar veren bir terör ola>ından Türkiyc">i kurtarmak amacıyla mücadele veriyor. Bu- nunla birlikte ülkemizin \illardir yürümekte olduğu demokrasi içinde kalkmma, halkın refahını bir hukuk devleti içinde gerçek- leştirme mücadelesi de devam ediyor. Avrupa, bizim için kendi esas çalışma alanımız. Avru- pa'nın bir ülkesiyiz. Bu arada Avrupa önemü değişmeler geçir- di. Yıllardır süren Soğuk Savaş bitti, demokrasi Avrupa'mn is- tibdat altında inlemiş bazı ülkele- rine de tekrar geldi ve bu, biitiin dünyada demokrasi içinde geliş- menin artık başka türfüsü olma- yan tek gelişme yolu olduğu inan- cını bir daha pekiştirdi. O açıdan şimdi her ülke\e. demokrasi için- deki yeri bakımından da dikkatle bakmak modası çıktı." 'Bizim de katkımız var' Dünyada 'insanın, insan ola- rak' değerinin öne çıktıgına dik- kat çeken Inönü. sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu, dümada uluslararası an- laytşın da kabul cttiği bir temel il- ke haline geldi. Bu, başka önemli bir ilke olan devletlerin içişlerine kanşmama ilkesinin önüne geçti 'İnsan haklan bir ülkede saygı görmüyor' diye bir eleştiri yapıb- yorsa, o zaman o devletin yöneti- mine müdahalesinc bakmadan, bunu her devlet kendisi bakımın- dan kontrol etme yetkisini kendi- sinde görmeye başladı. Bütün bunlar vaşadığunız dönemin ge- tirdiği anla>işlar, yaklaşımlar ve çalışmalar. Bunlann ortaya çık- masına biz de katkı yapük. Asb- na bakarsanız, bizim Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunda savunduğumuz ilkeler, bugün dümada insan haklannı savunan ülkeierden farklı değil. Bunlar, Türkiye'nin başından beri peşin- de olduğu ilkeler ve bunlan başa- nyla savunuyor." Kuzey Irak harekatının bitişi ABD5 çekilmeden memnun VVASHINGTON (AA)- ABD'nin, Türkiye'nin Kuzey Irak'taki harekata son vererek birlikleri geri çekmesinden büyük memnunluk duyduğu bildirildi. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Nic- hoias Burns, ABD'nin PKK konusunda- ki görüşlerinin bilindiğini hatırlatarak sözlerini şöyle sürdürdü: "PKK'nin, mücadele edihnesi gereken eii kanlı bir terörist örgüt oldugunu dü- şünüyoruz. Türk hükümeti de haftalar- dır Kuzey Irak'ta bunu yapıyor. Türki- ye'nin, Kuzey Irak'taki 35 bin askerinin hemen hemen tümünü çekerek ABD ve uluslararası topluma verdigi sözü yerine getirmesinden büyük memnunluk duy- duğumuzu ifade etmeüyim. Türk hükümeti ile temas halindeyiz. Tam olarak bilemryoruz. sınınn öteki ta- rafuida temizlik operasyonunu gerçekleş- tiren sınıriı sa> ıda asker olabiür. Başbakan Çiller buraya geldiğinde vermiş olduğu sözü tuttu. Biz de, Türki- ye'nin PKK'ye karşı mücadelesini des- tekliyoruz. Türk sınırları içinde yaşav'an- lar ile Kuzey Irak'taki insanlan terörist saldınlara karşı kesinlikle korumak ge- reklidir.-' Avrupa Konseyi Cenel Sekreteri: Ankara bizi yanlış anladı STRASBOURG (A.4) - Avrupa Kon- seyi Genel Sekreteri Daniel Tarchys. Türk parlamenterlerin Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) ile iliş- kilerini askıya alma kararım 'aşın bir tepki' olarak değerlendirdiğini söyledi. AKPM'de geçen hafta kabul edılen tav- siye karan ile ilgili olarak Türk gazetecı- lerin sorulannı yanıtlayan Tarchys. Tür- kiye ile Avrupa Konseyi arasında yanlış anlaşılmalann ortaya çıktığinı belirterek AKPM'de hiç kimsenin Türkiye'nin dev- let yapısını sorgulamayı aklından geçir- mediğini söyledi. Tarchys, yanlış anlaşılmalann gideril- mesi gerektiğini belirterek Avrupa Kon- seyi'nin amacının Türkiye'de demokrasi ve insan haklanna saygı gösterilmesi ol- dugunu söyledi. Türk parlamenterlerin tepkisine yol açan kararla ilgili olarak görüşlerini açıklayan Tarchys, tavsiye karanndaki bazı ifadelerin yanlış kaleme alındığını kabul ettı. Genel Sekreter, "Türkiye'de merkezi hükümet güçleri, Kürt milliyet- çileri ve PKK ile savaşıyor" şeklindeki ıfadelerin yanlış bir biçimde kaleme alındığı görüşünde oldugunu söyledi. TOKYO'DA BtR SALDIR1 DAHA Caz faciası ucuz adatddı • Bir metro istasyonunda zehirli gaz yapımında kullanılan maddeler bulundu. Son anda önlenen saldında 10.000'den fazla insanın ölebileceği bildirildi. Dış Haberler Servisi - Japonya'nın başkenti Tokyo"daki kalabalık bir metro istasyonunda zehirli gaz yapımında kullanılan maddeler bulundu. tstasyon güvenlik görevlilerinin zehirli gaz torbalannı fark etmesi sonucu son anda önlenen saldında 10.000'in üzerinde insanın ölebileceği belirtildi. Saldın girişiminin ortaya çıkanlması, arkası kesilmeyen zehirli gaz saldınlan nedeniyle ciddi kaygılar duyan Tokyo halkının bir kez daha paniğe kapılmasına neden oldu. Tokyo'daki en büyük metro istasyonlanndan Shinjuku'daki erkekler tuvaletinde bir yangın alarmını değerlendiren polis, burada bulunan iki torbanın birinde sod>Tjm siyanür, diğerinde ise sulandınlmış sülfırik asit buldu. Polisın alevlerin ikinci çantaya yayılmaya başladığı sırada yangını söndürdükleri belirtildi. Polis yetkilileri, ikinci çantanın da yanmaya başlaması durumunda meydana gelen kimyasal reaksıyonun son derece zehirli nitelikte siyanür gazının yayılmasına neden olacağını açıkladılar. Kyodo haber ajansı "Metro güvenlik görevlilerinin derhal barekete geçmesi sayesinde en az 10 bin kişinin Ölümüne neden olabilecek miktarda öldürücü siyanür gazuun istasyona yayıiması önlendi" dedi. Tokyo'nun en kalabalık metro istasyonu olan Shinjuku istasyonu. başkentin en büyük alışveriş ve eğlence bölgesinin de tam merkezinde yer alıyor. tstasyondan günde bir milyon yolcunun seyahat ettiği kaydedildi. Tokyo polisi, olayın 20 mart tarihinde Tokyo metrosunda gerçekleştırilen ve 12 kişinin ölmesine 5000'den fazla kişinin de zehirlenerek hastaneye kaldınlmasına neden olan sarin gazı saldınsıyla baglantılı oldugunu bildirdi. 20 martta gerçekleştırilen saldınnın sorumlusu olduğu tahmin edilen Yüce Gerçek Tarikatı ile ilgili soruşturmalar sürdürülüyor. IFconomistDIŞ BASIN Çiller ın ışı zor Türkiye Başbakanı, hem ülkesinde hem de dışanda oldukça zor durumda. Kürt gerillalannı avlamak amacıyla bundan iki ay önce Kuzey Irak'a 35 bin asker yolladığı için Batı tarafından kınanan Tansu Çiller şimdi de ülkesindeki insan haklannı düzeltmek için • verdiği sözleri yerine getirmek için uğraşıyor. Türkiye, Çiller hükümetinin ülkeyi sokmaya kararlı olduğu Avrupa kulüplerinde giderek daha soğuk karşılanmaya başlandı. Irak'taki son Türk birliklerinin de artık geri çekildiği söyleniyor ancak bölgedeki Kürtlerin Türkiye'ye karşı sürdürdükleri isyan tamamen bastınlmış gibi gözükmüyor. Ev cephesindeyse Çiller, kendi partisindeki bazı muhafazakar milletvekilleri ve diğer bazı partiler tarafından insan haklanyla ilgili yasalan yumuşatmak konusunda engelleniyor. Çiller'in önüne çıkan son bir engel de insan haklannı geliştirme fikrinin Türk halkının büyük çoğunluğu için de çok popüler bir konu olmaması. Halk hala Çiller'in ekonomik reformlannın zorluklannı yaşarken, bir de 'teröristiere karşı iyi davranma' fikri başbakanın eskisinden de daha fazla gözden düşmesine neden olabilir. Başbakanın reform yanhsı liberal taraftarlan bile çoğu zaman her işe kanşan, bilgisiz yabancılann bu>xuğuyla değişiklikler yapmak düşüncesini nefretle karşılıyorlar. Türkiye'yi insan haklan konusunda eleştirenler sadece yabancılar değil. Türkiye'nin kendi insan haklan kuruluşu da geçen yıl polis işkencesi sonucu 30 kişinin öldüğünü belgeledi. Bir Parlamento komisyonu geçenlerde güvenlik güçlerini. nüfusun çoğunluğu Kürt olan güneydoğu bölgesinde kendi başlanna bir yasal güç olarak hareket etmekle suçladı. Çiller, kendi partisindeki muhafazakar milletvekillerini de insan haklan konusunda yapılacak değişiklikler için ikna edemeyebilir. Üç yıl önce "Kürt gerçekliğj" diyerek dikkatleri üzerine çeken Cumhurbaşkanı Demirel bile bugün "Kürt haklan" diye bir şey olmadığını söylüyor. (6-13 Mayıs)