Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CumhuriyetImtiyaz Sahibi: Berin Nadi
Genel Yayın Yönetmeni: Orhan Erinç #
Genel Yayın Koordınatorü: Hikmet
Çetinkaya 0 Yazıişleri Müdürleri:
Ibrahim Yüdız (Sorumlu), Dinç Tayanç
# Haber Merkezı Müdürü Hakan Kara
0 Görsel Yönetmen: Fikret Eser
DışHaberler: Ergun Balcı 0 tstıhbarar V alçın Çakır
# Ekonomı Bülent Kızanlık • Radyo-TV Uygar
Eremektar # Kultur Handan Şenköken • Spor
Abdülkadir Yücelman • Yurt Haberlen. Mehmel
Saraç t Makaleler Sami Karaören 0 Çevırr.
Seyfettin Turhan • Düzeltme Abdullah Yazıcı
Y a y ı n K u r u l u l l h a n S e l ç u k
(Ba:,kan), Orhan Erinç, Oktay
Kurtböke. Özgen Acar, Hikmet
Çetinkaya, Şükran Soner, Ergun
Balcı, Dinç Tayanç, Ibrahim Yıldii,
Orhan Bursalı, Mustafa Balbay.
Ankara Tenısılcısı Mustafa Balbay # Haber Müdürü Doğan
Akm Atatürk Bulvarı No 125. Kaf 4. Bakanlıklar-Ankara Tel:
4195020 (7 hat l, Teleks 42344, Faks: 4195027 • IzmirTemsilcisr
Serdar Kızık, H. Ziya Blv 1352 S. 2/3 Tel: 4411220Teleks: 52359,
Faks: 4419117 • Adana Temsıkisi. Çetin Yiğenoğlu, Inönü Cd
119S. No 1 Kat I, Tel 3522550, Teleks 62155. Faks 3522570
MuesseseMüdüru. ErolErkut#K.oordınatör
AhmetKorulsan9Muhasebe Bülent Yener
9 Idare Hüseyin Gürer • Işletme- Önder
Çelik • Bılgı-Işlem Nail lnal • Bılgısayar
Sıstem Mfirüvet Çiler • Reklam Reha
Işıtman # Halkla Ilışkıler Nurten Berksoy
Yayımtayu vt B*ua: Yenı Gun Haber Ajansı. Basm ve Yayıncılık A 3
Türkocagıcad 39/41 Cagaloğlu 34334 Ut PK 246 Isunbul Tel (0(212) 512 05 05 (20 hatl Teleks 22246. Faks (0.212)513 85 95
3 ŞUBAT 1995 Imsak: 5.39 Güneş: 7 06 Ögle: 12.25 Ikindı 15.04 Akşam: 17.29 Yatsı: 18.51
Artistjk sporda
artistik
hareketter
• Haber Merkea -
Almanya'nın Dortmund
kentinde düzenlenen Avrupa
Artistik Patinaj Şampiyonası
tüm hızıyla sürüyor. Artistik
patinajın en gözde dalı olan
çiftlerde yanşan Alman çifti
Mendy Voetzel ve Ingo
Steuer, şampıyonanın adına
uygun hareketlerini yaparken
izleyicilerden büyük alkış
aldılar. Artistik patinajın
lideri konumundaki Doğu
Bloku'nun dağılmasıyla
şanslan artan Avrupalı
sporculann ne yapacaklan
merakla bekleniyor.
Başhekimtere
ihale yetkisi
• ANKARA (ANKA)-
Sağlık Bakanhğı,
hastanelerdelfi hizmetin daha
etkin ve hızlı yürütülebilmesi
gerekçesiyle başhekimlerin
daha önce en fazla 500
milyon lira olan ihale
onaylama yetkisi limitini 10
milyar liraya çıkardı. Sağlık
Bakanı Dogan Baran,
konuyla ilgili yayımladığı
genelgede, baİcanlığa bağlı
döner sermayeli hastanelenn
daha etkin ve hızlı hizmet
verebilmeleri içın ihale
onaylama yetki limitlerinin
arttınldığını bildirdi. Buna
göre, başhekimlerin daha
önce en fazla 500 milyon lira
olan ihale onaylama yetkı
lımitleri 10 müyar liraya
yükseltildı
Kalp hastalığına
yeşil sebze engeli
• BOSTON (AA) - ABD'de
yapılan yeni tıbbi
araştırmalann ışığı altmda,
ıspanak, brokkoli gibi folik
asit içeren yeşil sebzelenn,
damar tıkanıklığı ve kalp
hastalıklan riskini önlediği
bildirildi. New England Tıp
dergisinde dün yayımlanan
bir araştırmaya göre B 1£ ve
B6 vitaminleriyle berabfer
folik asitin, kalp
hastalıklanna neden olan
homokistin amino asidinin
düzentenmesine yardımcı
oluyor.
İBÜ'ye yüksek
lisans öğrençisi
• BOLU (AA) - Abant Izzet
Baysal Üniversitesi Fen
Bilimleri Enstitüsü Yüksek
Lisans programlanna, 1994-
1995 egitim-ögretim bahar
yan yılı için sinavla öğrenci
alınacak. Üniversite
Rektörlüğü'nden alınan
bilgiye göre Fen Bilimleri
Enstitüsü'nün eğitim dili
lngilizce olan yüksek lisans
programlanndan fizik,
kimya. matematik ve
bilgisayar bilimleri
bölümlenne sınavla öğrenci
alınacak. Bilim sınavı 15
şubatta, lngilizce Yeterlilik
Sınavı ise 16 şubatta
yapılacak.
Mehmet Emin Gölhan, 14 yılda şehit ailelerine 700 milyar lira ödendiğini söyledi
Askerlikte torpil söz konusu değilANKARA (Cnmhuriyet Bürosu) -
Türk Silahh Kuvvetleri (TSK), büyük
çoğunluğu Güneydoğuda süren çatışma-
larda olmak üzere 1981 -1994 yıllan ara-
sında 3007 şehit verdi.
14 yıllık süre içinde 4430 TSK perso-
neli yaralanırken 304 personelin de sa-
kat kaldığı bildirildi.
Milli Savunma Bakanı (MSB) Meh-
met Gölhan, şehit personellerin aileleri-
ne bugüne kadar 700 milyar lira cıvann-
da ödeme yapıldığinı belirtirken, tazmi-
nâtlann arttınlmasını öngören yasa tasa-
nsının TBMM'de beklediğini bildirdi.
Genelkurmay Başkanlığı ve Jandarma
Genel Komutanlığf nın şehit ve gazilere
yapacagı tazminat ödemelerinde önem-
li artış sağlandı.
Gölhan, ABD'nin tanker uçaklannın
kullanımına ilişkin kısıtlamalann fazla
önemli olmadığını belirtti. Bir soru üze-
rine asker alımlannda "torpiryapılma-
sının söz konusu olmadığını savunan
Gölhan. Genelkurmay Başkanı Orgene-
ral Hakkı Karadayı'nın yeğenine biîe ay-
ncalık tanınmadıgını örnek gösterirken,
DYPMillervekili BakiTuğ'undabazı is-
teklerde bulunduğunu, ancak bu istekle-
rin de yerine getirilmediğini anlattı.
Suriye'nin, 200 PKK'liyi tutuklaması-
JVlilli Savunma Bakanı Mehmet Gölhan, ABD'nin
tanker uçaklannın kullanımına ilişkin getirdiği kısıtla-
malann önemli olmadığını söyledi. Askere alımlarda
torpil yapılmadığını savunan Gölhan, Genelkurmay
Başkanı Orgeneral Hakkı Karadayı'nın yeğeninin de
kurayla sevk edildiğini ifade etti.
nı "ryi niyet" belirtisi olarak algıladıkla-
nnı açıklayan Gölhan, Kuzey Irak'ta sü-
ren çatışmalann sona errnesi için Türki-
ye'nin arabuluculuk yapacagı mesajını
verdi.
Milli Savunma Bakanı Gölhan. dün
bir basın toplantısı düzenleyerek, büyük
bölümü Doğu ve Güneydoğu Anadolu
bölgelerinde süren çatışmalarda şehit ve
gazi olan personele ödenecek tazminat-
lar konusunda bilgi verdi. Yürürlükteki
2330 sayılı. "Nakdi Tazminat Kanunu"
gereğince 1981 yılından bu yana Deniz,
Kara ve Hava Kuvvetleri mensubu 1329
şehide. 304 sakata ve 1176 yaralıya top-
lam 310 milyar 159 milyon lira ödendi-
ğini aktaran Gölhan, Jandarma Genel
Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komu-
tanlığı personelinden 1678 şehit ve 3260
yaralıya da lçişleri Bakanlığı "Nakdi
Tazminat Komtsyonu" tarafından yakla-
şık 400 milyar lira ödendiğini söyledi.
Gölhan, tazmınatlann dışında Emeklı
Sandığı Genel Müdürlüğü'nün de şehit
personel ailelerine vazife malulü maaşı
ödedığini bildirdi.
Gölhan'ın verdiği bilgiye göre. Genel-
kurmay Başkanlığı, şehit subay, astsu-
bay ve sivil personelin ailelerine, her ne
nedendenötürüolursaolsun, 1995 yılın-
da 175 milyon lira ölüm yardımı yapa-
cak. Genelkurmay, şehit subav ve astsu-
bay ailelerine 1995 yılında 50 milyon li-
ra özel destek yardımında da bulunacak.
Deniz Ku\vetleri Komutanlığı, her
türlü ölüm karşısında personel yakınla-
nna 30 milyon lirası peşin gerisi taksitle
150 milyon, Deniz Kuvvetlen Komutan-
lığı da 40 milyon lirası peşin gerisi tak-
sitle 160 milyon lira yardımda buluna-
cak. Aynı şekilde Jandarma Genel Ko-
mutanlığı da, 20 milyon lirası peşin ol-
mak üzere ödemede bulunacak.
Gölhan, terörle mücadelede şehit olan
personel içın yakınlanna 1995 yılının ilk
yansı için 13 milyon lira "zorunlu ge-
reksinim" yardımı yapılacağını açıkladı.
Gölhan, TBMM'de bulunan yasa tasan-
sında. şehit personel yakınlanna ödene-
cek tazminatlarda yüzde 100 oranında
artış öngörüldüğünü kaydetti.
Gölhan. yaşamını başkasına muhtaç
şekilde sürdürecek durumda bulunan
gazilere en vüksek deviet memuru
maaşının 100 İcatı tazminat ödeneceğını
de söyledi.
Tanker uçak açıklaması
Milli Savunma Bakanı Gölhan. top-
lantı sırasında sorulan bir soru üzerine,
ABD'nin, tanker uçaklannın kul-
lanımına ilişkin getirdiği kısıtlamanın
önemli olmadığını söyledi. F-16 uçaklan
konusunda benzen kısıtlamalann bulun-
duğunu aktaran Gölhan. Türk Hava Kuv-
vetleri'nin F-16 uçaklannı ıstedığı gıbi
kullandığını bu açıklamasına örnek gös-
terdi.
Kısıtlamalan "formalite'" olarak
nıtelendiren Gölhan, "kullanınm" dıye
konuştu.
Antibiyotikte
tek doz-az gün
uygulaması
• Yapılan araştırmalar, artan yaşam temposu
içerisinde, uzun dozlu tedavilere uymakta
güçlük çeken ve biraz iyileşince ilaç almayı
tamamen bırakan hastalann sayısının hiç de
küçümsenemeyecek boyutlarda olduğunu
ortaya koyuyor.
GÜNDÜZÎMŞİR
Hastasınız, doktorunuzun
verdiği antibiyotiği düzenli ola-
rak 6. 8 veya 12 saatte bir alma-
nız gerekiyor. Ama bir yandan
da yoğun bir işgünü temposu...
Yetişmesi gereken bir evrak ya
da peş peşe yapılması gereken
telefon görüşmeleri... Unutuyor-
sunuz... Gelişen tıp teknolojisi,
yukanda sıralanan benzeri ne-
denlerden kaynaklanan ilaçla te-
davideki başansızlığı ortadan
kaldırmak için yepyeni bir eği-
lim geliştirdi. 'Tek doz-az gûn'
prensibine dayalı bu eğilim,
2000'li yıllarda yaygınlık kaza-
nacak.
Tedaviyi yanda kesenler
azalacak
Artık günümüzde hastalık be-
lırtileri geçti diye antibiyotik te-
davisini yanda kesenlerin sayı-
sında da önemli oranda bir azal-
ma görülecek.
Yapılan araştırmalar, artan ya-
şam temposu içensinde, uzun
dozlu tedavilere uymakta güç-
lük çeken ve biraz iyileşince ilaç
almayı tamamen bırakan hasta-
lann sayısının hiç de küçümse-
nemeyecek boyutlarda olduğu-
nu ortaya koyuyor.
Hiç kullanılmayan
reçeteler
Örneğin ABD'de yapılan de-
taylı bir araştırmaya göre, bir
yılda yazılan 1.8 milyar reçete-
nin en az yansı yanlış kullanılı-
yor. Aynı araştırmaya göre bu
reçetelerin yüzde 30-50'sinin
hiç ahnmadığı saptanırken has-
taneye yatışlann yüzde 10'u ve
huzurevlerine yatışlann yüzde
23'ünün ise hasta uyumsuzlu-
ğuna bağlı olduğu görülüyor.
Sorunun rakamsal boyutu ise
gerçekten ürkütücü boyutlara
ulaşıyor. Bugün ABD'de tedavi-
ye uyumsuzluğun sağlık harca-
malanna katkısının 100 milyar
dolar civannda olduğu ileri sü-
rülüyor.
Kayıp 50 milvar dolar
Tedavideki uyumsuzluk ne-
deni ile ortaya çıkan işgünü ve
prodüktivite kaybının ise 50 mil-
yar dolar olduğu belirtiliyor.
Infeksiyon ve îç Hastalıklan
Uzmanı Prof. Dr. Erdal Akaün,
klınik sonuçlann iyi olabılme-
sindeki en önemli faktörlerden
birisinin tedavinin başanlı olma-
sı gerçeğine dikkati çekerek
şunlan söylüyor:
"Tedaviyi etkileyen faktörler
arasında çok önemli yeri olan-
lardan birisi, verilen tedaviye
'hasta uyumu'dur. Tedaviye
uyum sorunu, diğer bir deyişle
uyumsuzluk. sağlık hizmetleri-
nin en önemli sonınianndan bi-
ri olarak kabul edilmektedir.
Boşa giden harcamalar
Sağlık harcamalannm son de-
rece güncel bir konu olduğu bu-
günlerde, hasta uyumsuzluğu
nedeni ile bir verde boşa giden bu
harcamanın önemi çok açıkür.
Hasta uyumu böylece tedavinin
bir başka sonucunu da ekono-
mikyönden etkilemektedir. Has-
ta uyumunun iyi bir tanımı yok-
tur.
Genel anlamda, verilen teda-
vinin optimal düzeyde etkili ola-
bilmesi için hastanui gösterdiği
uyum şeklinde tanımlanabilir.
Etaha objektif olarak verilen ilaç
tedavisinin en az yüzde 80'inin
zamanında. belirtilen dozda ve
sürede kullanılması olarak ka-
bul edUebilirf
Iç çamaşırı mı, gecegiysisi mi?
Paris'te düzenlenen 1995 İçgiyim Fuan'nda mankenler, özellikle şeffaf
geceliklerle podyuma çıkınca gözleri kamaştırdılar. Seyirciler, beden bölümü
incecik vual ya da şifondan yapılma, göğüs hatlannı tamamıyla gözler önüne
seren gecelikleri ilgiyle izlediler. Bu mankenin sunduğu, gece elbisesine
benzeyen şefTaf üstlü gecelik ise en çok erkek izleyicilerden alkış aldı.
(Fotoğraf. REUTER)
DÜNYADAN
Ağn kesici, böbrek
yetmezliği yaparsa..
Çeviri Servisi - Şu ya da bu
şıkayetiniz üzerine aldığınız
ağn kesıcinin yan etkisini hiç
aklınızdan geçirdiniz mi?
Aslında işin o yanını
düşünmek sizin değil, size
ilacı salık verenin konusudur.
Ya o da verdiği ilacın sadece
ağn kesici özelliğini
biliyorsa?
Birkaç gün önce Ingiltere'de
yayımlanan New England
Journal of Medkine
dergisinin son sayısında böyle
bir gerçeğı doğrulayan bir
ınceleme çıktı. Yazıda ağn
kesici olarak 1955'ten ben
reçetesiz satılan ve çok
yaygın iki ilacın, böbreklerde
iyileştirilemez tahnbata yol
açtığı belirtiliyordu.
Tehiike9katartfa
Bunlardan en fazla tüketilen
'acetamiphin' içeren
'ibuprofen'ın yetışkinler
tarafından yedi yıl boyunca
günde iki adet alınması
halınde aynı ılacı haftada
sadece iki tane alanlara
kıyasla böbrek yetmezliği
tehlikesini dokuz kat
arttırdığı, 'acetaminophen'in
dc aynı etkiyı yaptığı.
araştırmalara dayanılarak
kaydedildi.
Istatıstiklere göre Amerika'da
iyileştirilemez böbrek
hastalannın sayısı 190.000.
Bunlann tümünün, son
araştırmanm ortaya çıkardığı
gerçek sonucu bu hale gelip
gelmedikleri konusunda bilgi
verilmiyor. Bunlara her yıl
50.000 kişi daha ekleniyor.
Bunlann birleştirilmesiyle
ortaya çıkan sayı da bir
milyonda 732 kişinin çaresiz
böbrek şikayetçisi olduğu.
Araştırmanm bir bölümünde
Virginia'nan belirli
kesiminde, söz konusu
ılaçlan kulanma sonucu
böbreklerinden şikayetçi
olarak diyaliz aletine
bağlanmak zonında kalan
715 kişiyle yapılan telefon
görüşmelerinde bu kişilerin,
kısaadı NSAIDolan
'nonstereoidal anö-
implammatory drugs'ı yakın
zamanı kadar sürekli
kullandıklan saptanmış.
Uzun araştırma metninde
değişik kullanım dozlanna
göre ortaya çıkan böbrek
yetmezliği hakkında etraflı
bilgiler veriliyor.
Türkiye'deki ilaç üretim vc
satış yerlerinde yapılan bir
soruşturmaya göre söz
konusu ilaçlann hemen hepsi
aynı ya da biraz değişik
adlarla ülkemizde de satılıyor.
Midye çiftliğine
büyük tazminat
Çeviri Servisi - Ingiltere'nin
West Country kesiminde bir
midye çıftliğı ülke yasalanna
değil de Avrupa Topluluğu
standartlanna konu olarak
faaliyetını durdurmak
zorunda kaldı. Standardın
gereğini yenne getirmek için
ilgili kjşinin büyük bir
tazminat ödemek zorunda
kalacağı bildiriliyor.
Midye çiftlığinin sahibi Brian
Hill'e, Taw ve Torridge
nehirlerinin oluşturduğu
haliçtekiyerl957'de
babasından intikal etmiş, o da
1962'den itibaren burada
midye üretmeye başlamıştı.
Çiftlikte yılda 50 ton midye
üretiliyor ve bundan yaklaşık
40.000 sterlin gelir elde
ediliyordu. Zamanla bölgede
yerleşimın yoğunlaşması.
aynca aynı çevredeki bir hava
üssünün gelişmesi sonucu
midye üretilen kesime
kanalizasyon sulan kanşmaya
başladı.
Bunun üzerine ilgili
görevliler Mr. Hill'e
midyeleri temiz su
doldurulmuş varillerde
yıkamasım ve morötesi
ışından geçirerek
baktenlerden temizlemesini
salık verdiler. Ancak resmi
makamlann bu öğütlen
midyelerin temizlenmesine
yetmediği gibi Avrupa
Topluluğu'nca bu konuda .
hazırlanan yönetmelik bu
çiftlikte üretilen midyelerin
tüketilmesine izin vermedi.
Bunun üzerine ülke
yasalannın değil de Avrupa
Topluluğu'nun gereklerine
uyulmasma zorunluğu doğdu.
Haliçın kirlenmesi sonucu
kullanılamaz hale gelen
midye çiftliği için Tanm
Bakanhğf nca verilen işletme
izninin kırlenmeye neden
olan kişi tarafından satın
alınması söz konusu oldu.
tşletme iznini de\Talacak olan
kişi zamanla körfez sulannın
temızlenmesini sağlayacak ve
işletme asıl sahibi tarafından
yeniden faaliyete geçirilecek.
Mickey Mouse, müzelik
Çeviri Servisi - Çızgi f ilm
dünyasının ünlü kahramanı ve
başta çocuklar olmak üzere,
herkesin sevgilisi Mickey
Mouse'un altı kareden oluşan
"Uçak Delisi" filmleri, bir
karikatür müzesine
bağışlandı. Amerika'da.
Florida'daki Boca Raton
müzesine verilen bu kareler
Mickey Mouse yaratıcısı
Hollandalı Up Iwerk
tarafından 1927"de çizilmişti
O tarihlerde, bu dizinin
sonrakı yapımcısı ve
sürdürücüsü olan Walt
Disnev, Hollandalı sanatçının
atölye ortağı olarak
çalışıyordu.
Dizide Mickey Mouse.
Atlantiği uçakla geçen ilk kişi
olan Charles Lindberg'e
özenerek onunla boy
ölçüşmek üzere kendine bir
uçak yapar. Uçuş sırasında
yolculanndan biri öpmeye
kalkışır ve bu amaçla sarktığı
sırada kendini boşlukta bulur,
şalvannı paraşüt gibi
kullanmaya çalışırsa da
çakılmaktan kurtulamaz.
Hollandalı sanatçı Ub Iwerks
1971 "de ölmeden önce bu
kareleri NValt Disney ve kendi
kardeşi Roy'a 2.920 dolara
satmıştı. Walt Disney, Mickey
Mouse dizilerinde
başladığında adı Mortimer
Mouse olarak değiştirmek
istemiş, ancak eşinin direnişi
ağır basınca özgün adı
korumuştu.
Temiz hava için kaçak yapdaşma önlenmeli
Prof. KUTSAL TÜLBENTÇİ
(İTÜ Kimya-Metalurji Fakültesi)
Ülkemizde yapılardaki ısı kayıplan-
nın azaltılması ile yakıt tasarrufu sağ-
lanmasına yönelik ilk çalışma olan TS
825 - "Binalarda Isı Yalıtım KuraUan"
1970'te yayımlanmış, ancak bu standar-
dın uygulanması konusunda bir zonın-
luluk olmadığından, hiçbir gelişme kay-
dedilememiştir.
3.11.1977 tarihve 16102 sayılı Res-
mi Gazete'de Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakanlığı tarafından yayımlanan "Isrt-
ma ve Buhar Tesislerinin Yakıt Tüketi-
minde Ekonomi Sağlanması ve Hava
Kirliliğinin Azaltıunası
n
yönetmeliği bu
konuda atılan ilk önemli adım olmuştur.
Bu yönetmelik hükümlerine göre, yapı-
larda ısı yalıtım önlemleri ahnmadığı
takdirde projelerin belediyelerce onay-
lanmayacağı ve inşaat izni verilmeyece-
ği kesin olarak açıklanmış olmasına rağ-
men, bu konuda maalesef büyük bir ge-
lişme sağlanamamıştır.
Bu konuda atılmış ikinci ve en etkin
adım, Imar ve Iskân Bakanlığf nın 30
Ekim 1981 tarih ve 17499 sayılı Resmi
Gazete'de ilan edilmiş olan "Bazı Bele-
di>«lerin İmar Yönetmeliklerinde Deği-
şiklik Yapılması ve Bu Yönetmeliklere
Yeni Maddeler Eklenmesi Hakkındaki
Yönetmelik" ile gerçekleşmiştir. Bu yö-
netmelik ile, gerek inşaat ruhsatı alın-
masında gerekse yapı kullanım izni kâ-
ğıtlannın düzenlenmesinde, binada ısı
yalıtım şartlannın aranması prensibi
vazgeçilemez koşul olarak getirilmiştir.
Bunu takiben 16 Ocak 1985 tarih ve
18637 sayılı Resmi Gazete'de bu yönet-
melikte bazı değışıklikler yapılmış ve
yayını takiben de yürürlüğe girmiştir.
Bu yönetmeliğe göre binalar, ısı kayıp-
lan bakımından çevre şart ve gerekleri-
ne uygun olarak yalıtılacak ve bu husus,
düzenlenecek bir ısı yalıtım projesi ile
gösterilmiş olacaktır.
Imar Kanunu, Beledıye imar Yönet-
meliği'nın yapı ruhsat ışleri maddesin-
de; "Yeni inşaat ilave esaslı tadil işlerin-
de yapı ruhsatiyesi almak için yapılan
müracaatlarda dilekçeye diğer plan, pro-
je ve resimler yanında ısı yalıtım projesi
de eklenecektir" denilerek, uyulması
mecburi ısı yalıtım kurallannın denetim
ve yürütümü belediyelere venlmiştir.
Ancak bu yönetmeliğin uygulanması
maalesef belediyelerce gözardı edilmiş-
tir.
Son yıllarda kentsel hava kirliliğini
ortadan kaldırabilmek amacıyla tüm
•Doğalgaz, hissedilebilir bir
kirlilik oluşturmamaktadır;
ancak bu söz "Doğalgazın
çevreye hiçbir olumsuz etkisi
yoktur" anlamında
alınmamalıdır. Zira yenilebilir
enerji kaynaklannın dışında,
doğada bugün için temiz enerji
diye bir şey yoktur.
umutlar, çağımızın en temiz yakıtı ola-
rak bilinen doğalgaza bağlanmıştır.
Diğerbilinen yakıtlarla karşılaştınldı-
ğında doğalgaz, hissedilebilir bir kirli-
lik oluşturmamaktadır; ancak bu söz
"Doğalgazın çevreye hiçbir olumsuz et-
kisi yoktur" anlamında alınmamalıdır.
Zira yenilebilir enerji kaynaklannın dı-
şında. doğada bugün için temiz enerji di-
ye bir şey yoktur. Doğalgazın da yanma-
sı sonucunda atmosfere karbondioksit
atılmaktadır; ancak aynı enerji miktan
için oluşan karbondioksit miktan yak-
laşık olarak kömürün 1/2'sı. petrolünise
3/4'ü kadardır.
lstanbul Doğalgaz Projesi, 12 milyon-
luk bir megakentin 1/4'lük bir kısmını
hedefiemektedir. Gaz verilmesi hedef-
lenmış semtlerdeki tüm konutlar, işyer-
leri ve endüstriyel tesisler doğalgaza dö-
nüştürülse bile kentin 3/4'ü, yalıtımsız
yapılarda kömür ve fuel oil yakarak
enerji savurganlığına ve çevreyi kirlet-
meye devam edecektır.
Ulkemiz, perrol ve doğalgaz bakımın-
dan fakir bir ülkedir; petrol, doğalgaz ve
hatta kömürün bir kısmı ithal edilmek-
tedir ve ithal enerji miktan her yıl oran-
sal olarak ihracatımızdaki artıştan daha
hızlı olarak büyümektedir. Ileride do-
ğalgazın fîyatının ne olacağını, tedarik
edilip edilemeyeceğini önceden söyle-
mek mümkün değil.
Gereksiz ve aşın yakıt tüketimini kı-
sarak kentsel hava kirliliğini azaltmak
için aşağıdaki önlemleri tekrarlanmak-
ta yarar var:
- Kaçakyapdaşma muhakkak durdu-
rulmalidır. tmara açılacak mücavir alan-
ların imar durumlan, iklim ve rüzgâr
koşullan göz önüne alınarak uzmanlar-
dan oluşan bir erik kurulca tayin edilme-
li ve bu değişririlmemelidir.
- Yapılaşma yoğunlukları yeniden
gözden geçirilmeli ve üst sınırlardeğiş-
tirilemez biçimde tespit edilmelidir
- Isı yalıbmı u> gulamalan çok ciddi bir
biçimde takip edilmelidir.
- Mevcut binalara tamir ve tadilat ruh-
satlan, yönetmeliğin öngördüğü biçim-
de, ancak ısı yalıtımı da yapılmak koşu-
luyla veribnelidir.
- Binasına ısı yalıtımı yaptumak, pen-
ceresini çift cam \e>a 'ısı cam'a dönüş-
türmek isteyenlere dus.uk faizli orta va-
deli krediler sağlanmalıdır.
- Isı yalıtımı konusunda AT ülkele-
rinde yapılan çahşmalar sıkı bir biçim-
de takip edilmeli ve bunlar ülkemizde de
uygulanmaya çalışılmalıdır.
- Belediyeler, bu konuda kamuoyu ya-
ratabilmek için emlak vergilerinde, çev-
re ve çöp vergilerinde ısı yalıümına sahip
binalara özel bir indirim uygulayarak ısı
yalmmını teşvik etmelidirler.
- Isı yalıtım malzemelerinin kullanıl-
malannın teşviki, bunlardan alınan
KDV ve diğer vergilerde özel indirim-
ler uygulanmalıdır.
-Kamuoyu yaratabilmek,vatandaşla-
n bilinçlendirip çevre ve enerji ekonomi-
si konusunda duyarlıhğını arttırmak
amacıyla \ etkili bir kurulca binamn ısın-
ma için gerekli yakıt miktan hesaplan-
malı ve bulunan değer. yıllık ton petrol,
ton kömür türünden hesaplanarak ısı
sertifîkası diye adlandınlacak bir belge-
ye kay dedilmelidir.