Katalog

2 ŞUBAT 1995 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOM TOBBtfcaret borsalarını araşördı Ekonomi Servisi- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, ticaret borsalan ve vadeli işlem piyasası konusundaki araştırmasını yayımladı. TOBB Başkanı Yalım Erez'in önsözüyle yayımlanan araştırmada Erez, "Siyasi iktidarlar tarafından oy kaygısıyla sıcak bakılmayan tanmsal yapırun iyileştirilmesine yönelik politikalar yerine tanm üretimi araştırmada en kolaycı yol olan tanm ürünlerine yüksek fiyat politikasınm benimsenmesiyle gelen yükû Türkiye ekonomisi taşıyamamaktadır" dedi. Türkiye lfisa'da birinci • İSTANBUL (AA) - Visa Internatıonal Avrupa Ortadoğu Afrika Bölgesi'nin (EMEA) 1994 yılı üçüncü dönem sonuçlanna göre Türkiye, Visa kartlan sayısı ve harcamalan artış hızında birinci sırada yer aldı. 1994'ün üçüncü döneminde, Türkiye'deki Visa kartlan sayısının yüzde 53.8'lik artışla 2 milyona, Vısa'yla yapılan harcamalann ise yüzde 156 oramndaki artışla 1.3 milyar dolara ulaştığı belirtildi. 1994 eylül sonu itibanyla Visa EMEA Bölgesi'nde de kart sahiplerinin harcaması 200 milyar dolara yükselirken Visa üyesi banka ve fınans kuruluşlan tarafından bu bölgede dağıtılan kart sayısı ise 75 milyona çıktı. Vakıfbank, ABD'de şuöeaçıyor • ANKARA / VVASHING- TON (ANKA) - Vakıfbank, Ziraat'tan sonra ABD'de şu- be açan ikinci Türk bankası olacak. ABD Merkez Banka- sı, Vakıfbank'ın ABD'de şu- be acma başvurusunu kabul etti. ABD'de, BCCI adlı ban- kanın kara para işıne kanştı- ğının saptanması üzerine fa- aliyetine son verildiği 1991 yıhndan bu yana işi sıkı tutan Merkez Bankası. yabancı bankalann bu ülkede şube açmasına kolay kolay izin vermiyordu. Meksika'ya Clinton desteği • VVASHINGTON (AA) - Meksika'ya 40 milyar dolar borç garantisi sağlanması karannın çıkması konusunda Kongre'den umudunu kesen ABD Başkanı Bıll Clinton, bu ülkeye kendi yetkisiyle 20 milyar dolar vereceğini açıkladı. Başkan Clinton, dün Valiler Derneği toplantısında yaptığı konuşmada, Kongre'nin hızlı hareket etmediğini bu nedenle uluslararası yardım paketi çerçevesinde, Kongre'nin onayına gerek kalmaksızın "idari" bir kararla 20 milyar dolar verileceğini kaydetti. (hracat alacağına taksrtü ödeme • ANKARA (ANKA) - Ihracat sektöründe büyük sıkıntı yaratan prim alacaklan sorununun çözümüne yönelik ödeme planı hazırlandı. "Siyasi onay" için Başbakan Tansu Çiller'e sunulacak olan planda bir degişiklik yapılmaması halinde biriken yaklaşık 24 trilyon liralık alacağın yüzde 80'inin, iki yıl vadeli, TEFE artı yüzde 6 faizli tahville, yüzde 20'sinin ise nakit olarak ödenmesi öngörülüyor. HalkbanlCta yolsuzluk davası • ANKARA (AA) - Ankara Cumhuriyet Başsavcılıgı, Türkiye Halk Bankası'nı 2 trilyon lira zarara uğrattıklan gerekçesiyle, banka eski genel müdürü Sezgin Taşlcıran, Genel Müdür Yardımcısı Rıfkı Metin Selçuk, birim müdürü Şakir Yırtıcı ve birim müdür yardımcısı Leyla Tatar hakkında dava açtı. Doğalgazn metreküpü 7 bhi 800 TL • ANKARA (AA) - EGO Genel Müdürü Ömer Vehbi Hatipoğlu, yılbaşından itibaren metreküpü 9 bin 400 lira olarak belirlenen doğalgazın, Enerji Bakanlığı'nın yayınladığı tebliğden sonra mekreküpünün 7 bin 300 liraya indirildigini bildirdi. 1994'ün aksine, bu yılın ilk ayında sebze meyve fiyatlan yüzde 12.5 geriledi Enflasyonıın gerekçesi kabnadı HÜLYAGENÇ Geçen yılın son aylannda yaşanan yüksek enflasyonu "Sebze meyve ve gıda fiyat- larındaki hızlı yükselişe" bağlayan hükümetin, bu yılın ilk ayında böyle bir gerekçesi kalmadı. îstanbul'da yaşayan 4 kişilik bir ailenin ocak ayı mutfak harcamalan yüzde 2.10'luk bir artışla 8 milyon 182 bin 500 liraya yükseldi. 1994 yılının özellikle sonba- har aylannda başla- yan ve enflasyonun yüzde 150'lik tarihi bir rekor kırmasına neden olan fiyat ar- tışlarının günahını ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Ay- kon Doğan ve Baş- bakan Tansu Çiller tanm ürünlerine yük- lemişti. Ithalatta fon- lann aşağıya çekile- rek, yerli üreticinin cezalandınlması ha- zırlıklanna yol açan yaklaşım gıda sektöründen büyük tepki almıştı. Çiller, yıl sonunda açıklanan enflasyon rakamım, "gerçekleştirilemeyen özel- leştirmeye" bağlayarak, bu konudaki fikrini değiştirmiş gözükse de, ithalat terbiyesi bazı ürünlerde geçerlilik ka- zandı. Geride bıraktığımız ocak ayında ise, geçen yılın aksine sebze ve meyve fiyatlan geri- ledi. Meyve fiyatlannda yüzde 12.4'lük, sebze fiyatlannda ise yüzde 12.5'lik düşüş yaşandı. AraJık ayında ikinci etap tarla ürünlerinin piyasaya geç gir- mesi nedeniyle yüzde 27'lik Aykon Doğan, enf- lasyonu taruna yüklemiştL bir artış yaşanmıştı. Geçen ay 28 bin 600 liraya satılan kış sebzeleri 25 bin liraya düşer- ken, 29 bin 700 bin lira olan meyve 26 bin liraya indi. Şubat ayında kış meyve ve sebzelerinin biraz daha ucuz- layacağını belirten Istanbul Meyve Sebze Komisyonculan Derneği Başkan Yardımcısı Sedat Toktürk, yıllık enflas- yon açıklandıktan sonra bütün hallerde durgunluk yaşandığı- nı kaydetti. Patates fiyatlann- da geçen aya göre yüzde 12.5'luk artış yaşandı. Geçen ay perakende satış fiyatı 20 bin lira olan pata- tesin kilosu ocak ayında ortalama 22 bin 500 liraya yük- seldi. Geçen ay Rami Toptancılar Çarşı- sı'nda (KDV hariç) 9 bin 500 lira ila 11 bin lira arasında değişen patatesin toptan fiyatı bu ay 14 bin liraya kadar yükseldi. Patates fiyat- lanndaki artış, Rusya ve Ro- manya'ya yapılan ihracata bağlanıyor. Geçen ay 25 bin li- raya satılan soğanın kilosu yüzde 8 oranında artarak 27 bin liraya yükseldi. Akaryakıt ürünleri fiyatlandırmasında alınan Akaryakıt Tüketim Ver- gisi oranlannın artınlmasıyla tüpgaz fiyatlannda yüzde 18.8 oranında artış gözlendi. Şeker fiyatlan ise 30 ocak- tan itibaren yüzde 18 oranında arttı. Geçen ay 3 bin liradan satılan yumurta, ortalama 3 bin 500 lira oldu. Bazı semt- lerde yumurtanın tanesi 4 bin liraya kadar yükseldi. Hükümet IMF'ye verdiği 109 trilyonluk hedefi tutturamadı, ama bunu da başan saydı 1994He bütçe açığı 146 trilyon Aföla: Tahminler gerçekJeşti. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Maliye Bakanı Ismet Attila, 1994 yılında konsolide bütçe açığının geçen yılın aynı dönemine göre sadece yüzde 9.6 ora- nında artarak 146 trilyon liraya çıktığını açıkladı. Böylece hükümet IMF'ye taahhüt edilen 109 trilyon- luk konsolide bütçe açığı hedefınden de 37 trilyon li- ra uzaklaşarak, yüzde 33.94'lük bir sapma ortaya koydu. lsmet Attila, 1994 yılında konso- lide bütçe gelirlerinin 753 trilyon 440 milyar liraya ulaştığmı, yüzde 83.4 oranında artan konsolide bütçe harcamalannın ise 899 trilyon 375 milyar liraya bulduğunu bildirdi. Attila, geçen yıl başlangıçta 726 trilyon lira gelir hedeflendiğini, ge- lir hedefinin 126 trilyon 440 milyar lira aşıldığmı, 918 trilyon 840 mil- Cecen yılın bütçe gerceklesmeleri Bütçe gelirleri: 753 trilyon 440 milyar lira Bütçe giderleri: 899 trilyon 375 milyar lira Bütçe açığı: 145 trilyon 935 milyar lira Personeî giderferi: 272 trilyon 872 milyar lira Transfer harcamalan: 476 trilyon 288 milyar lira tç borç faiz ödemeleri:232 trilyon 938 rniîyar lira Dış borç faiz ödemeleri:64 trilyon 755 milyar lira Vergi geliri: 588 trilyon 91 nütyarlira yar lira olarak belirlenen bütçe gi- deri hedefinin ise 19 trilyon 465 milyar lira altında kahndığını söyle- di. Bütçe açığının 145 trilyon 935 milyar lira olduğunu vurgulayan Bakan Attila, açığın yıl başındaki tahminin 45 trilyon 905 milyar lira altında gerçekleştiğini vurguladı. lsmet Attila, bütçe giderlerinin GSMH'ye olan oranında 2.5 puan, bütçe gelirlerinin oranında 0.7 puan, bütçe açığının oranında ise 3.2 pu- anlık azalmalar kaydedildi- ğini bildirdi. Attila, geçen yıl konsolide bütçe personeî harcamalannın yüzde 61 ar- tarak 272 trilyon 872 milyar liraya, transfer harcamalan- nın ise yüzde 109.4 artarak 476 trilyon 288 milyar liraya ulaştığını açıkladı. Attila, toplam giderlerin yüzde 30.3'ünü persone giderleri- nin, 25.9'unu iç borç faiz ödemeleri. yüzde 7.2'sini ise dış borç faiz ödemelerinin oluşturduğu- na dikkat çekti. Geçen yıl 232 tril- yon 938 milyar lirası ıç, 67 trilyon 453 milyar lirası da dış borç faizı olmak üzere toplam 300 trilyon 391 milyar lira faiz ödemesı yapıldı. Attila, geçen yıl bütçeden Emekli Sandığı'na 20 trilyon lira transfer yapıldtğını, fonlara yapılan ödeme- lerin ise 48 trilyon 271 milyar lirayı bulduğunu bildirdi. DYP-SHP koalisyon hükümeti enflasyondan sonra 45 yıllık bir rekora daha imza koydu Sanayi üretiminde 4 rekor düşüş'ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Eko- nomide yüzde 4 oranlanna ulaşan "nega- tif büyûmenin" ardından sanayi üretimi de 1994 yılında bir önceki yıla göre yüz- de 4.8 oranında düştü. Hükümetin, 1994 yıl sonu hedeflerinde ise sanayi üreti- minin yüzde 2.3 oranında küçülme- si öngörülüyordu. 1993 yılında ise toplam sanayi sektörü üretimi yüzde 6.8 oranında artmıştı. Sanayi üretimindeki bu gerileme son 50 yılın en büyük düşüşü oldu. Sanayi üretimi 1945 yılındakı yüzde 16.6'lık düşüşten bu yana böyle bir çö- küntü yaşamamıştı. Bu düşüş, petrol kri- zinin yaşandığı 1979 yılında yüzde 4.5, 24 Ocak kararlan ve 12 Eylül darbesinin yaşandığı 1980'de ise yüzde 3.4"te kal- mıştı. Geçen yıl alt sektörler bazında üretim, imalat sanayiinde yüzde 7.5 oranında azalırken enerji sektöründe yüzde 6.1, madencilik sektöründe yüzde 1.5 oranın- da arttı. îmalat sanayiinde sektörler itibany- la da üretim; 1994 yılında 1993 yı- lında göre; gıda sanayiinde yüzde 5.8, mensucat sanayiinde yüzde 5.9, kimya sanayiinde yüzde 4.8. Taş ve toprak mamullerinde yüzde 13.6, makine sanayiinde de yüzde 36.3 oranında düştü. Aynı dönemlerde üretim kâğıt ve basım sanayiinde yüzde 24, metal ana sanayiinde de yüzde 3.1 oranında yükseldi. DlE'nın "Ayhk Sanayi Üretim Endek- si" sonuçlanna göre geçen aralıkta sanayi üretimindeki azalma ise yüzde 8.9 oldu. Dünyada isci ucretleri WASHINGTON (AA) - ABD Çalışma Bakanhğı tarafından 1975-1993 yıllan arasındaki işçi ücretlerine ilişkin hazırlanan rapora göre, Japonya'da saat başına işçi ücretlen 1975 yıhndan 1993 yılına kadar geçen dönemde 5.3 kat arttı. Aynı dönemde ABD'de ise ücretler yaklaşık 2.5 kat artış gösterdi. 1975 yılında Güney Kore'de saat başına 32 cent olan işçi ücretlerinin 1993 yılında 5.53 dolara kadar yükseldiği bildirildi. Sri Lanka'da 1975 yılında 28 cent olan saat başına işçi ücreti 1993'te 42 cente yükselirken. Meksika'da 1975 yılında 1.47 dolar ffr olan saat başına ışçı ücretlen 2.59 dolara çıktı. Portekiz'de de 1975 yılında 1.58 dolar olan saat başına işçi ücretleri, 1993 yılında 4.60 dolara yükseldi. Rapora göre, 1993 yılında Almanya'da işçiler saat başına 25.71 dolar, Isviçre'de 22.64 dolar, Belçika'da 21.21 dolar, Avusturya'da da 20.27 dolar ortalama saat ücreti aldılar. Almanya'daki işçi ücretleri, sadece ülkenin batısını içeriyor. Türkiye'de 1975 yılında saat başına ortalama işçi ücreti 1.14 dolar iken bu rakam geçen sürede yüzde 7 oranında gerileyerek, 1993 yüında yüzde 1.06 dolara düştü. İŞÇÎMN EVRENEVDEN ŞUKRAN SONER Kararlar Beklemede, ya Sorunlar?Birbiri ile bağlantılı bir bekleme sürecine girdik yine. Koalisyonun devamı, SHP-CHP bütünleşmesine en- deksli. Her olasılıkta en azından hükümetin yenilenmesi gündemde. Koalisyon ortaklarının değişmesi de kuvvetli bir olasılık. Çiller'in yeniden hükümet kuramaması için, seçim hükümeti, erken seçim gibi girişimler sağın, hatta DYP'nin içinde aralıksız sürdürülüyor. Bir ara hızlı ve umutlu otarak anayasadaki demokra- tikleşme çalışmalan yeniden başlatılmıştı. Doğal olarak rafa kalktı. Aynı şey memurlann sendika hakkının başına geldi. Çok daha güncel, hemen karar bekleyen konularda bile kararlann alınamadığı bir noktaya gelindi. örneğin bütçenin uygulamasına geçilememesi, kamu işletmele- rinde günlük işlerin aksaması türünden olumsuz sonuç- ları getiriyor. Yönetim boşluğundan, Yunanistan'ın 12 mil karasulanna ilişkin karanna gereken duyarlı yanrbn verilemediği söyleniyor. Memurlann ücret artışlan da seçime endeksli ortada kaldı. Kurulacak yeni bir hükümet ya da erken seçim ile bağlantılı çok farklı eğilimlerin oldugu biliniyor. Bu başıbozuklukta özelleştirmede neler olup bittiğini anlayamıyoruz. Hele de ekonomik kararlarda, denetim- siz, keyfi bir süreç yaşanıyor. IMF ile ilişkilerde, gümrük biriiğine ilişkin gelişmelerde hükümet adına verilen kararlann dogru dürüst izlenmesi bile söz konusu olamıyor. Zaten başından bu yana sosyal demokrat kanadın hükümet üzerinde bir ağırlığı yoktu. Şimdi işler tama- men hükümet düzeyinde bir karar alınmadan, özel tali- matlarla keyfi yürütmeye kaldı. Tabii ki ipler büsbütün Çiller'in eline bırakılmış olarak. Görünürde yaşama dair bütün önemli kararlar bekle- meye alınmış bulunuyor. Oysa yaşam ve sorunlar bekle- miyor. Ne oluyor? önemli kararlar, alınması gerekli ka- rarlar alınmaksızın, olaylar doğal akışında ya da kanser hücrelerinin gelişiminde olduğu üzere anormalleşerek hızlı bir gelişim süreci geçiriyor. • • • Işveren cephesi yorumculanna bakarsanız, orada dü- zen kendi kurallan içinde tıkır tıkır işliyor. Işveren sözcü- leri siyasi boşluktan yakınıp dururlarken, şirket düzeyin- de kârlarda bir olumsuzluk görünmüyor. Sadece yatın- ma, sanayiye yönelik gelişmelerde olumsuzluklar artar- ken, ranta, kayıt dışına yönelik bir patlama yaşanıyor. Yönetim boşluğu ekonomik yaşama başıbozukluk olarak yansıyor. Kuralsızlıklar, haksızlıklar gelişiyor, hak- lan gasp edilenlerin sorunları devleşip, biraz daha çö- zümsüz bir hal alıyor. Kitleler hızla yoksullaşıp umutsuzluk arttıkça, bu dün- yada umudu kalmamış insanların başka dünyalardan umut arayışları, bu zaafiyeti kullanan şeriat hareketi yükseliyor. Güneydoğu'daki sıcak savaş hem ekonomik krizi katlayarak büyütüyor, hem de Türk ve Kürt ırkçılığı- nı ürkütücü boyutlara getiriyor. Ürkülmesi gereken gelişmelerden biri de siyasetin kir- lenmesi ile bağlantılı olarak, kitlelerde siyasi partiler, li- derier, parlamentoya yönelik güven bunalımı. Bunlar öy- le solda ya da sağda birieşme ile çözülebilecek sorunlar değil. Önümüze konan takvimlere bağlantılı beklentilerte çözülecek gibi değil. Şimdi beklentiler 18 şubata kaydı. Sanki soldaki bir- leşme kurultayının sonuçlanması ile siyasal gelecekteki belirsizlikler ortadan kalkacakmış gibi. Oysa her olasılık- ta, gündeme gelecek ne kadar çok yeni sorun ve belir- sizlik var. ••• Bir yandan da sermaye cephesi bu belirsizliklere karşı bir çözüm önerisi olarak, sürekli "mutabakat hükümeti", "erken seçim") gündeme getiriyor; belirsizlikleri, çö- zümsüzlükleri, beklentileri artırmak üzere. Anayasa ve siyasi partiler yasası başta, ilgili yasalar- dan 12 Eylül'ün yasaklı düzeni kaldınlmadan, sağda ve solda yaşanan siyasi kirienme, siyasi boşluk giderilme- den yapılacak seçimler ne getirecek? Bugünkülerden daha kimliksiz, daha şeriat ve ırkçılığa eğilimli bir parlamento ağırlığı, hepsi o kadar. "Halk çözümsüzlüğü sandıkta çözer" deniyor. Işin de- magojisi yapılıyor. Halkın elinde seçenek varsa, çözüm- süzlüğü çözer. Seçenekler için koşullar yaratılmadan sandığın da getirebileceği bir çözüm yok. Sözün kısası siyasal yaşamımızdaki gelişmeler, çok uzun sürecek bir belirsizlik, karmaşa içinde geçecek yıl- ların işaretlerini veriyor. Siyasal iktidarlar ve partilere bağlı olmaksızın, yaşamsal sorunlarda ortak ilkeler ve çözüm arayışlannda birleşmeyi öğrenmemiz gerekiyor. Batı demokrasileri ile bizim aramızdaki en büyük fark- lardan biri, yaşamsal sorunlann çözümü ve çarklann iş- letilmesinin siyasi iktidarlar ve siyasi partilerdeki değişi- me, çalkantılara bağlı olmaması olsa gerek. Hiç değilse memurun alacağı ücret, anayasadaki ve yasalardaki de- mokratikleşme, memurun sendika hakkı, Meclis'ten acil çıkması gereken yasalar türünden sorunların çözümü için, siyasal çalkantılann durulmasını bekleme noktasın- da olmamız gerekmiyor mu? Hiç değilse sorunlan parti birleşmeleri, liderlerle, seçimle çözemeyeceğimizi görüp her sorun için, asgaride birleşilecek ortak ilkeler arayı- şına geçemez miyiz? Özelleştirme pazarhkta tıkandı ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Özelleştirme Yüksek Kurulu'nda (ÖYK) ihaleleri ocak ayı başında tamamlanan Petlas ve Et ve Balık Kurumu için halen satış karan verile- mezken, Özelleştirme İdaresi Başkanhğı (ÖÎB), HAVAŞ ve Sümerbank ihalelerine katılan kuruluşlann tekliflerini değer- lendirmeye devam ediyor. Ereğli Demir-Çelik Fabrika- sı'na (Erdemir) teklif verme süresi de bugün sona eriyor. thalesi nisan ayında tamam- lanan ve ocak ayı başında da son değerlendirmesi yapılan Petlas için satış karan verile- miyor. OYK'nin, Petlas'ı, 10 mil- yon dolarlık peşin teklif sunan ve 3 bin işçiyle tam kapasite çalıştırma vaadinde bulunan Iranlı Nadir lmpex şirketine satmak istedigi, ancak kamu- oyundan gelecek tepkiler ne- deniyle karan beklediği öğre- nildi. Yetkililer, Nadir Im- pex'in sahibi Muhtar Azeri için Milli Jstihbarat Teşkila- tı'nın (MİT) yaptığı inceleme- 1 Kamu arazileri parselleniyor II ANKAR'V (AA) - Kamu arazilerinin özelleştırilmesi çerçevesinde, Arsa Ofisi, 5 ayn arsa ile ilgili plan çahşmalannı tamamlayarak Özelleştirme Idaresi Başkanlığı'na (ÖİB) sundu.Özelleştirme programına alınan kamu arazileri, parçalanma, bölünme işlemleri ya da imar planlannın hazırlanması kapsamında ofise bildiriliyor. Arsa Ofisi, özelleştirme kap samına alınan Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü'ne ait Aydm'ın Yenihisar ilçesindeki iki arsa ile Maliye Bakanlığı'na ait tçel'in Silifke ve Denizli'nin Merkez ilçesindeki arsalarda arazi incelemesi yaparak çevre düzen planma uygun bir plan hazırladı. 1 KİT işçisi tükeniyor 1 ANKARA (ANKA) - KJT çalışanlanna enflasyonun üzerinde ücret zammı verme devri İcapandı. Geçen yıla kadar her yıl enflasyonun üzerinde maaş artışı elde eden KİT çalışanlan, 1994'te reel olarak yüzde 12.5 oranında gelir kaybına uğradılar. KlT'lerde çalışan toplam personeî sayısı 1994'te bir önceki yıla göre 37 bin 504 kişi azalarak 561 bin 740'a geriledi. KÎT'lerin personeî harcaması yüzde 69.3 artarak 168.6 trilyon lira düzeyinde gerçekleşti. Geçen yıl KlT'lerin personeî başına yaptığı ortalama harcama 300 milyon lira oldu. Ortalama personeî harcamasındaki bir önceki yıla göre artış yüzde 80.5 olarak belirlendi. lerin sonucunun beklendiğini, ilgili rapordan sonra kararın verileceğini bildirdiler. EBK'nin Hak-lş Konfede- rasyonu'na satılmasına ilişkin kararın da ÖYK'de imzaya açıldığı öğrenildi. Karan, Sa- nayi ve Ticaret Bakanı Meh- met Dönen'in imzalamadığı, Başbakan Tansu Çiller, özel- leştirmeden sorumlu Devlet Bakanı Ali Şevld Erek, Devlet Bakanı Aykon Doğan ve Mali- ye Bakanı lsmet Attila'nııı ise imzalannm tamamlandığı öğ- renildi. thalesi geçen hafta ta- mamlanan HAVAŞ'a talip olan 14 firmanın teklifjerinin değerlendırilmesine ÖlB'de devam ediliyor. Yetkililer, de- ğerlendirmenin gelecek hafta tamamlanarak, pazarlıklann başlatılacağını bildirdiler. Ihalesi dün tamamlanan Sü- merbank'a da 6 kuruluş teklif verdi. 1994 yılı eylül ayı itiba- nyla I trilyon 100 milyar lira kârı bulunan bankaya teklif veren kuruluşlar şunlar: "ARSU AŞ, Bayındır Hol- ding AŞ, Ceylan tnşaat AŞ, Cıngılh Holding AŞ, Sfirmeli Turizm ve Ticaret AŞ, Vakıf- bank memur ve hizmetlilerinin oiuşturduğu Emekli ve Sağhk Yardım Sandığı." Erdemir ıçın teklif verme süresi bugün sona eriyor. Ku- rumda 7 bin 426 kişi çalışıyor. Koalisyon, 40 trilyon liralık ek gelir için start verdi Vergi oranlan yükseldiANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Uluslararası Para Fonu'na (IMF) sunulacak yeni niyet mektubunda ge- lir arttıncı önlemler pake- tinde de yer alan yeni vergi düzenlemeleri yürürlüğe girdi. Hükümetin yaklaşık 40 trilyon lira ek gelir bek- lediği yeni düzenlemeye göre tütün mamullerinden alınan ek katma değer ver- gisi oranı yüzde 90'a, ithal tütün mamullerinden alı- nan KDV oranı yüzde 20'ye, gelir ve kurumlar- dan alınan fon oranı da yüzde 10'a yükseltildi. Gayrimenkul kiralanndan alınan vergi oranı dernek- ler ve vakıflar için yüzde 20'ye, kooperatifler için de yüzde 25'e çıkanl- dı. Bütçe Yasası'nda 1995 yılı için 880 trilyon lira vergi geliri öngören hükümet, hedefine ulaşabilmek için yeni vergi düzenlemelerini yürürlüğe soktu. Tütün mamullerinden alınan KDV oranlan yükseltilirken gelir ve kurumlar- dan kesilen fon ve gayrimenkul kira gelirlerin- den alınan vergi oranlan yükseltildi. Ne oldu? - Tütün mamullerinden alı- nan ek KDV yüzde 80'dert 90'a, - İthal tütün vergilerinden alı- nan ek KDV yüzde 20'ye, -Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin 1994 yıh gelir- lerinden kesilen fon oranı yüzde 7'den yüzde 10'a, -Mal ve haklann kiralanma- sından elde edilecek kira gelir- lerinden alınan vergi oranı yüz- de 25'e, - Gayrimenkul kira gelirlerin- den aİınan vergi oranı da der- nek ve vakıflarda yüzde 20, ko- operatiflerde yüzde 25'e yük- seldi. IMF ile imzalanacak yeni "stand-by" anlaşması için sunulacak niyet mektubunda yer alacak 100 trilyon liralık ek gelir düzenlemelerinde, Hazine'nin arsa satışlanndan elde edilecek hasılat da yer alıyor. Vergi oranlannda ya- pılan değişiklikler şunlar: -Tütün mamuUerinden alı- nan ek KDV oranı yüzde 80'den yüzde 90'a yükseltildi. İthal tütün vergilerinden alı- nan ek KDV oranı da yüzde 20'ye çıkankü. -Gelir ve kurumlar vegisi mükelleflerinin 1994 yılı ge- lirlerinden kesilen fon oranı yüzde 7'den yüzde 10'a yük- seltildi. Karara göre bu fonun 5 puanlık kısmı Savunma Sa- nayii Destekleme Fonu'na, 4 puanlık kısmı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Teşvik Fo- nu'na, 1 puanlık kısmı da Mesleki Eğitim Fo- nu'na verilecek. - Kira gelirlerinden alınan vergi oranı yüzde 25'e yüksehÜdL Gayrimenkul kira gelirlerinden alınan vergi oranı da dernek ve vakıflarda yüz- de 20, kooperatiflerde yüzde 25'e yükseltildi.