Katalog

SAYFA CUMHURfYET 11EYLÜL1994PAZAR HABERLER Çulhaoğlu yupda döndö • İstanbul Haber Servisi- Pakıstan'ın başkenti İslamabad'da düzenlenen îslam Ülkelen Dışışleri Bakanlan Konferansı Olağanüstü Toplanüsı'na katılan Turizm Bakanı Halil Çulhaoğlu yurda döndü. Çulhaoğlu, Atatürk Havalimanı'nda yaptığı açıklamada "Bosna-Hersek konusunda, ÎKO üyelerinin Bosna'nın haklı davasına destekleri yinelenmıştir. Bu yönde etkiü adımlar atümadığı takdırde, Bosna-Hersek'e uygulanan sdah amborgosunun yok sayüacağı hatırlaülmışür" dedi. Gûreş Marmaris'te • MARMARİS(AA)- Genelkurmay Başkanhğı'ndan emekli olan Doğan Güreş, Marmans'tekı evine gittı. Gûreş, eşı ve oğlu ıle bırhkte saat 19.00'da Marmaris'e geldı. Güreş'ı Marmaris'te EgeOrdu Komutanı Necati İkızler, Belediye Başkanı Ismet Karadiç ve komutanlar karşıladı. Türkiye'nin 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren'i de ziyaret eden Güreş, daha sonra evine geçtı. Kenan Evren, dün akşam Lidya Otel'de Güreş onuruna yemek verdı. Barolar toplantısı • tSTANBUL (AA)- Paris Barosu eski başkanlanndan Bernard Du Granrut, bugüne kadar azınhklann haklannı en ıyı koruyan devletin, Osmanh Imparatorluğu olduğunu söyledı. Çırağan Sarayı'nda devam eden Avrupa Barolar Federasyonu Akdeniz Komisyonu 5'inci Oturumu'nun dün sabahkı bölümünde konuşan Granrut, "Bugüne kadar aanhklann haklannı en iyi koruyan devlet, Osmanh Imparatorluğu'dur. Teorik olarak azınhk haklannı en ıyı koruyan Stalın ıse kanh bır diktatördür" dedı. Köse: PKK yok olma noktasnıda • ERZURUM (AA)- DYP Genel Başkan Yardımcıs ve Erzurum Milletvekih İsmaıl Köse, "Terör örgütü PKK yok ohna noktasına gelmiştir" dedı. Köse, dün teröristler tarafından bir süre önce baskın düzenlenen Pasinler ilçesınin Yastıktepe köyüne giderek öldürülenlenn aılelenne başsağhğı diledi. Köse, PKK'nın panık içerisınde olduğunu, hedef gözetmeksızın fırsat buldukça saldınlarda bulundugunu söyleyerek "Hükümetimiz terörü yok etmek için kararhdır " dedi. DYP, seçime karşı • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)- DYP Genel Başkan Yardıması İsmail Karakuyu, huzur ve güven, özelleştirme ve geUr dağıhmının sağlanması için ciddi adımlann atıldığı bir dönemde, seçım havası yaratılarak ortaya atılan siyasi isükrarsızhk çabalannı sakıncalı bulduklannı söyledı. Karakuyu, dün düzenledığı basın toplanüsında, genel seçimin • 1996 yılında, ara seçimin ise koşullan oluştuğunda yapılacağını bildirdi. sevinıtipdi • DİYARBAKIR(AA)- Devlet Bakanı Sağlar, Habur Sırur Kapısı'nın açıbnasının bölge ınsanının yanı sıra diğer bolgelerde de sevinç yaratuğını söyledı. Koruculuk sistemindekı yanlışhklar bulunduğu bildiren Sağlar, hatalann düzelülmemesı hahnde terörün yerini yenı ve başka biroluşumun doldurabıleceğini, bugünden çok ciddi çalışmalar başlatılması gerektığını bildirdi. Sağlar, Devlet Bakanı Salih Sümer ve berabenndeki milletvekilleriyle bölgede iki gün süren incelemelerini tamamladıktan sonra Diyarbakır'a döndü. Sağlar, ekonomik kalkınmanın, beraberinde kültürel gelişmeyi de getireceğıni, kültürel gelişmeyle ekonomik kalkınma ve arkasından demokratikleşmenin birbınnden aynlmayan bir üçlü olduğunu belirtti. 12 EylüJ'üngölgesinde 14 yü SUNUŞ Yann 12 EyUU... Bundan 14 yıl önce 1980 yılında Genelkur- may Başkanı Org. Keıuut Evren ve 4 kuvvet komutanı Türkiye Cumhuriyetı 'ni korumak, koİla- mak ve 'demokrasi' adına ülke yönetunine bütünüyle el koydu- lar. O günden sonra Tünciye 'de olağanüstü bır dönem başladı. Hala 'demokrasi' kurulmaya çalışılıyor. Evren ve arkadaşları eğitim sisteminden adalet siste- mine, Sendikalar Yasası'ndan Demekler Yasası'na kadar her konuya 'emir ve komuta zinciri' altında elattılar. Demokrasi, in- san hakları ve tüm özgürlüklerle beraber 1961 Anayasası rafa kaldınldı. Kendi istedikleri ana- yasayı, 'onlar'yaptı. Türkiye'de bu olağanüstü dönemde öğrenci- si, işçisı, bilım adamı, yazarı, ga- zetecısı kısacası herkes birçok zorluk yaşadı. Ancak aradan 14 yıl geçmesıne karşın Türkiye de 12 Eylüi'ün izlerı sdınemedi. Olağanüstü dönem, 'oüğan' hale getirildı. YÖK kurumu işle- vinı sürdürüyor.. Memurlarm yasal sendıka hakları yok... İnsanlar düşüncelerini söyledik- lerı, yazdıkları ıçın cezaevlenne konuyor... Dıleğımız 12 Eylüi'ün tüm kurum, kuruluş ve 'tiukuku' ile ortadan kalkmasıdır. MGHDanşma 'Demokrasi' adına ülkeyi yöneten MGK, 15 Ekim 1981 günü sözde 'Meclis'in üyelerini açıkladı. Emir ve komuta zincirine tümüyle uy an 160 kişilik Dantşma Meclisi (DM) 23 Ekim 1981 tarihinde görev başladı. Damşma Meclisi'nin ilk karan "Demokrasiye geçişin ilk adımı olan DM'nin açümasını sağlay an ve milletçe özlenen htızur ortamını y aratan devlet başkanımıza, MGK üyelerine ve kahraman Türk Silahlı Kuvvetleri'ne en derin şükran ve takdir duygulannın arz edilmesi"oMu.DM'ye başkaniık eden en yaşlı üye Sadi Irmak ise konuşmasmda "tarihin bu mazhariyetine minnettarım" diyordu. Orgeneral Kenan Evren ile Orgeneral Nejat Tümer, Nurettin Ersia, Orgeneral Tahsin Şahinkaya ve Orgeneral Sedat Cetasun o günlerde 'emirleri dtşına çıkmayan' DM'nin toplantüarını hep izlediler. 12Eylöl Dosyası Haarİayanlar DiBlzTeztel HifyıTepça 'Demokrasi' dîyegelendikta Darbe döneminin bilançosu0650 bin kışı gözaltına alın- dı. # 1 milyon 683 bin kişi Tış'- lendi. • Açılan 210 bin davada 230 bin kışı >argılandı. 07 bin kişi için 'idam' cezaa istendi. 0517 kişiye idam' cezası venldı. 049 kişi asıkü. 0İdam edılmelen ıstenen 259 kişinin dosyası Mechs'e göndenldi. 071 bin kişi TCK'nin 141, 142 ve 163. maddelerinden yar- güandı. 0 98 bin 404 kışı 'örgüt üyesi' olmak suçundan yargılandı. 0388 bin kişiye pasaport ve- rilmedi. 0 30 bin kişi 'sakmcalı oldu- ğu' için ışten aüldı. 014 bin kişi 'vatandaşhktan' çıkarddı. 030 bin kişi siyasi mülteci olarak yurtdışına gittı. 0300 kişi 'kuşkulu bir şekil- de" öldü. 0171 kişinin işkenceden 61- düğü' belgelerle kanıtlandı. 014 kişi cezaevlerindeki uy- guiamalan protesto etmek için yaptıklan 'açhk grevlen' sonucu yaşamını yitirdi. 0937 film sakıncalı' buhın- duğu için yasaklandı. 023 bin 667 derneğin faaH- yeti durduruldu. 0 3 bin 854 öğretmen, 120 üniversitede görevli öğretim üye- si, 47 hakimin işine son verildi. 0 7 bin 233 devlet görevlisı bölgelen dışma sürüldü. 0Halkm 'hayır' demesinin yasak olduğu anayasa oylaması sonucu 12 Eylül'ü yapanlara ömûrboyu dokunuhnazlık tanın- dı. 01402 sayılı yasa nedeniyle 9 bin 400 kişi kamu görevinden atıldı ya da sürüldü. 0Gazetecflere toplam 3 bin 315 yü 6 ay hapis cezası verildi. 10Getinlenyasaklar nedeniy- İstanbul'da gazeteler toplam 300 gün yayımlanamadı. 013 büyûk gazete için 303 dava açıldı. Gazeteciler hakkı- nda toplam 4 bin yıl hapis cezası istendi. 0300 gazetecı saldınya uğ- radı. 0 3 gazeteci öldürüldü. 0 Cezaevlennde bulunan ga- zetecı sayısı. 31. 0 Haklannda tazminat dava- sı istenen gazeteci sayısı: 211. 0Gazetecılerden ıstenen taz- minat mıktan: 12 milyar 848 milyon lira. 039 ton gazete, dergi ve ki- tap, sakıncalı olduğu için imha edM. 27 Ağustos 1979... Zafer Haftası nedeniyle Genelkurmay Başkanı Kenan Evren Türk Sı- lahh Kuvvetleri'ne hıtaben bir konuşma yapı- yor: "... Ama sizleri temin ederim ki, o kendini ve milletini idrakten aciz vatan hainleri, her zaman olduğu gibi karşılannda bizleri, Türk Silahlı Kuvvederi'ni bulacaklar ve bir gün gelecek hesa- bmı millet önünde verecekler. ...Ebedi Başkomutan ulu önder Atatürk, bir zamanlar sana şöyle sesknmişti:'Dunyanın hıç- bır yerinde ve ordusunda yureğı senınkınden daha temız ve daha sağlam bır askere rastgehn- memiştır Her zafenn mayası sendedır. Her za- ferin en büyük payı senındır.' Sen bugön de bu övgüye layıksım bugün mille- tin ve cumhuriyetin yılmaz bekçisi sensin. İç Hiz- met Kanunu'nun sana verdiği (Türkiye Cumhuri- yeti'ni korumak ve kollamak) görevini gerekti- ğinde tam anlamıyla ve kusursuz olarak yerine getireceğin muhakkaktır..." Evet. 12 Eylul asken darbesınden bır yıl önce Orgeneral Evren 'Bir gün her şeye el koyacakla- n' mesajını verdı. Ancak 27 ağustos geçtıkten sonra bu konuşma unutuldu. 12 Eylül 1980 gününe gelındığinde ıse Evren bır yıl önce söyledıklennı gerçekleştırdi ve arka- daşlanyla birhkte günümüzde de geçerli olan Türk Silahlı Kuvvetlen İç Hızmetlen Kanunu'- nun 35. maddesını gerekçe göstererek "Türkiye Cumhuriyetfni kollamak ve korumak' 1 adına ül- ke yonetımıne el koydu Aynı gun Genelkur- may ve Mılli Güvenlık Konseyı Başkaru Orge- nal Kenan Evren ımzasıyla yayımlanan ilk bıl- dınde şöyle denıldı "Türk Silahlı Kuvvetlen, İç Hizmet Kanunu'- nun verdiği Türkiye Cumhuriyeti'ni koilama ve konıma görevini yüce Türk nülleti adına emir ve komuta zinciri içinde ve emiıie yerine getirme kararmı almış ve ülke yönetunine bütünüyle el koymuştur." İ2 Eylül gûnü saat 13.00'te televızyonda ko- nuşan Orgeneral Evren, tüm siyasi faalıyetlenn yasaklandığını. partılenn, sendıkalann faalı- yetlennin durdurulduğunu, demokratik kıtle örgütlennın kapatıldığını açıkladı. 18 Eylül 1980'de ıse darbeyı gerçekleştırdığı Denız Kuvetlen Komutanı Oramıral Nejat Tü- mer, Hava Kuvvetlen Komutanı Orgeneral Tahsin Şahinkaya, Kara Kuvvetlen Komutanı Orgeneral Nurettin Ersin. Jandarma Genel Ko- mutanı Orgeneral Sedat Celasun ıle bırhkte Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren TBMM'deantıçü: "Yüce Türk MiUeri: Devlet Başkanı, Milli Güvenlik Konseyi ve Genelkurmav Başkanı sı- fatıyla, Türkiye Cumhuriyeti'nin içinde bulun- duğu bütiın sorunları, Atatürk ilkelerine bağlı kalarak, adaiet, hukuk ve insan hakları prensip- lerinden ve vicdani kanaatlerimden başka bir te- sir altında kalmaksızın ve hiçbir karşılık bekle- meksizin çözümlemek amacıyla kendimi Türk milletine adadım..." Artık Turkıye'de, Türk mılletı adına 'emir ve komuta zinciri' içinde 'olağanüstü bir dönem' başlıyordu. Ancak bu olağanüstü dönemde Ev- ren ve arkadaşlan 'Atatürk ilkeleri'ne bağlı kal- madılar, 'adalet, hukuk ve insan hakları prensip- leri'm ıse rafa kaldırdılar Mıllı Gu\enhk Kon- seyı üyelen antlannda belırttıklt. Kendi vicda- ni kanaatlerinden başka bir tesir altında' kaldı mı, kalmadı mı bılemıyoruz „ 12 EyHil'üıı haftası.. Duvar yazdarını silalüanıı gölgesinde lıalktemizliyor Türkiye, 1978 yıllına gelındiğınde karanlık günler yaşıyordu. Bilım adamından sendikacısına, öğrencisinden mılletvekıline kadar birçok insan sokaklarda öldürülüyor ve faıllen bulunamıyordu. Silahlı gasplar, soygunlar yapılıyor, hemen hemen her köşede bombalarpatlıyordu. 26Aralık 1978 günü 13 ilde sıkıyönetım ılan edıldı. Daha sonra sıkıyönetım ılan edilen il sayısı 34'e yükseltıldı Ancak olaylardurmadı 11 Eylül'ü 12 Eylül'e bağlayan gece Türkıye tank sesleriyle uyandı. Yönetıme askerler el koymuştu. İlk anda tüm yurtta sokağa çıkma yasağı ilan cdildı. Sabahın erken saatlerinde olanlardan habersız ışıne gıtmek ıçın evden çıkanlan tanklarla eli silahlı askerle karşılaştı Gazete, yıyecek, ıçecek gıbı günlük ıhüyaçlanm karşılamak ıçın alışvenşe çıkmak isteyenlere izin venlmedı. Daha sonra asken araçlarla gazeteler. ekmekler dağıtıldı. Artık halk sılahlann gölgesinde yaşamayı öğrenecekü. 12 Eylül öncesini anımsatacak her şey ortadan kaldınldı. Sılahlann gölgesinde grevlere son venldı. pankartlar ındınldı. duvarlardakı sloganlar halka temızlettinldı... Ancak bıldığımız bır şey var: 12 EyKiTden sonra 650 bin kışı gözaltına ahndı, bır milyon 683 bin kişi fişlendı. bınlerce insan işkenceden geçınldı, 300 kışı kuşkulu bır şekılde öldü, 171 kışının işkenceden öldüğü belgelerle kanıtlandı, 49 kışı idam edıldı, 30 bin kışı 'sakıncalı' olduğu ıçın ışten atıldı, 14 kışı cezaevlenndekı uygula- malan protesto etmek ıçın yaptıklan açhk grev- lennde oldü, 4 kışı uygulamalan protesto için cezaevınde kendını yaktı. 39 ton gazete, dergi ve kıtap sakıncalı olduğu ıçın ımha edıldi, 31 gaze- tecı cezaevıne gırdı, 3 gazeteci öldürüldû, 300 gazetecıye saldınldı, İstanbul'da gazeteler sıkı- yöneümın koyduğu yasaklar nedeniyle toplam 300 gün yayımlanmadı . Bu lısteyı uzatmak mümkün. 12 Eylül askeri darbesıyle bırhkte Atatürk adı sık sık kullanıla- rak O'nun kurduğu kurumlar bile yıkıldı. Ola- ğanüstü dönemı yaşayan Türkiye'de demokra- si adına 'emir ve komuta zinciri'nden çıkmayan Damşma Mechsı oluşturuldu Türk milletini huzura kavuşturacağı \e tum sorunlan çözece- ğı ıddıa edilen anayasa 1982 yıhnda yürürlüğe gırdı . 'Tam demokrasiye geçiş' adı- na 1983 yıhmn kasım ayında ise eskileri kapatıldığı için yeni kurulan partilerle seçime gjdıl- di Yasaklarla, vetolarla ger- çekleştırilen 'demokratik' se- çım sonucunda Turgut özal ve ANAP, Türk sıyasetıne yerleş- ti 12 Eylül anlayışının iyi bir uygulayıası olan Özal döne- mı nde de her şey 5 generalin onayına bağlandı, emır ve ko- muta zıncın kopmadan devam edıjordu. Yıne ışkenceler sür- dü, yıne düşüncelen nedeniyle insanlar cezaevlenne kondu, yıne memurlar, ışçiler sokak- larda coplandı... Ve Türkiye yenı uygulamalarla taruştı: Yargısız infazlar, faili meçhul- ler. Adalet ve hukuk adına dü- şünceyı cezalandıran TCK'mn 141 ve 142. maddelen Özal dönemınde kaldınldı Emır ve komuta zincınndeki bu i>oş- luk' Terörle Mücadele Yasası ıle fazlasıyla dolduruldu. Ve 12 Eylül'den bugüne 14 yıl geçtı. Sosyal demokrat bır partı ıktıdar ortağı yapıldı. İnsan Haklan Vakfı'nın haa- rladığı İnsan Haklan Raporu'- na göre 1993 yıh içinde; yargısız ınfazlar, işkence olay- lan. suikastlar, faıh meçhul cı- nayetler sonucu 3492 kişi öldü, Genelkurmay Başkanlığı ta- rafından Adalet Bakanhğı kanalıyla savahklara basınla ılgılı '217 suç duyurusu'nda bu- lunuldu, gazeteci ve yazarlara toplam 165 yıl üç ay 10 gün ha- pis. toplam 38 milyar 267 mil- yon Kra para cezası venldı, 116 gazetecı ve yazar ceza aldı, 7 gazeteci uğradığı bombalı ve sılahh saldınlar sonucu ya- şamını yitirdi, 13 kişi gözaltına ahndıktan sonra kayboldu, 827 kişiye işkence yapıldı... Evet, 14 yıl önce bugünkü düzenı hedefieyen 12 Eylül tüm yasalanyla, yasaklanyla, kurumlanyla sürüyor. 12 Ey- lül Anayasası'nın geçerh' oldu- ğu Türkiye'de hâlâ 'bir gün tam demokrasiye geçileceği' söyle- nıyor... SÜRECEK BAYILERDE ABONE OLUN, KAZANIN, SONRA ÖDEYİN. İBRAHİM ŞİMŞEK DERGISI O S S - Ö Y S ' y e h a z ı r l a n ı r k e n e n b ü y ü k d e s t e ğ i n i z 1 • sayı cıktı, tükenmeden alınız. ıu a a ıu