Katalog

SAYFA CUMHURIYET 13 AĞUSTOS1994 CUMARTESİ OLAYLAR VE GORUŞLER Yanan Gelibolumu? Soğukkanlı ve tutarlı düşünmeye, umut kapısım aralamaya başlarsak, hepımızı dennden sarstığını sandığım bu yangın, inançlı-bınkırnlı-deneyırnlı kışılen ülkemızde hıç yoksa bır kez öne çıkarabılir. Onlann guvenılır varhğıyla koklü bır dayanışma ortamı yaratüabilir. Prof. Dr. METtN SÖZEN ÇEKÜL/Çevre ve Kültür DeğerleriniKoruma ve Tanıtma Vakfı Başkanı tergesı olmakta, dayanışmaya-katılı- ma dayalı buyuklüklenn yakalanma- sını guçleşürmektedır Sonuçta, de- mokratık ortamın sağlıklı oluşması gecıkmekte, ertelenmektedır Bugun Turkıye'de değışık kesımler- den, değışık yaş dılımınden yurttaşla- nn gunlük konuşmalanna kulak venl- dığınde, hangı değerlenn hızla yıtmeye başladıgı hemen saptanabıhr Arük "yurt sevgisi", "ulus sevgisi", "ilkeli yaşama", "katdnn", dayamşma", "öz- veri" sözcukJen farkb ıçenk kazan- makta, bu kavramlann arkasından gı- denlenn sayısı gıtükçe sınırh kalmak- tadır "Bazı kavnunları tartışmaya açalım, ber doğruyu bir kez daha göz- den geçirelim" derken, hızla eğnlenn doğrulan suçladığı bır ortam oluş- maktadır Bu savrulan ortamda, \ster ıstemez ulke ıçın gereklı doğrulann yaşama ge- çınlmesı çoğu kez olanaksız gıbı go- zukmekte, ulkenın kaden-geleceğı, sı- radan kışılenn tekelıne bırakılmaya başlanmaktadır Yurttaşlar her sabah, ülkenın umut kapılannı daraltan, ge- leceğe donuk buyuklüklen sınırlayan, dışardan ve ıçerden sıkıştırmalarla T um ulkeyı saran yanlış- lar sıklaşmaya başladı mı, olavlann dışına çık- maya çahşarak uzun uzun duşunmek gerekır Çunku dort bır yana ınerı duman ve sısten, toplumun bırey- len onûnu goremez olur Sağlıklı tar- üşmak, ılenye donuk duşunce gelıştır- mek, soğukîcanlı-kalıcı karar uretmek gıttıkçe guçleşır Bunun doğal sonucu, toplum bır sure sonra olaylann akışı- na kendını kaptınr, onulmaz noktala- ra sürüklenır Ülkemızın dununu-bugununu-gele- ceğını yeruden gozden geçıren, bu top- raklarda onurlu ve kaücı bır yaşam bı- çımının egemen olmasını ısteyen, bu yolda ozvenlı katkıya hazır her bıre- yın, bugunlerde en buyuk sıkıntısı, go- runen doğnılara ulaşmada akıl almaz yanlışlann uretılmesı, neredeyse gele- neğe donuşturulmesıdır Boyle donemlerde yanlışlann gele- neğe donuşmesı, ılkelı-ozvenh-bın- kımh-deneyımlı kışılenn devre dışı bı- rakılması anlamına gelmektedır Bu durum, ulkede artık yenı bır ahlak an- layışırun egemen olduğunun da gos- 1 onumuzu goremez duruma getınlen ortamın haberlenyle uvanmaktadır Bu haberler sıklaşmaya başlayınca yanlışa dırenenler azalmakta her çar- pıklık da doğal karşılanmaktadır Hıç uzağa gıtmeden, bu yılın ılk >a- nsında ulkede olup bıtenlen, hepımızı uzun yıllar sarsacak sandığımız onem- h ola>lan bır bır sıraladığımızda, kısa surede nelen unuttuğumuzu hemen fark edenz Turkıye açısından en sarsı- cı olavı, ders çıkarmamız gereken ger- çeklen. tum yayın organlan kac gun gundemde tutabılıyor, surekhlık ka- zandırma ozvensınde bulunabılıvor- lar1 ? O zaman. yanan Gelibolu Yanma- dası da kısa sure sonra unutulacak, bu acımasız yanlış, doğru zemınierde tar- tışılamayacak, ılenye donuk buyuk- lukler ıçın kalıcı dersler çıkanlama>a- cak, katılım ulusal dayanışmava do- nuşturulemeyecek, ortak bılıncın ya- ratılması şansı yıne >akalanamava- cak. kısacası >anan. ulkenın dunu- bugunu-geleceğı olacakür Oysa soğukkanlı \e tutarh duşun- meye, umut kapısını aralamaya baş- larsak, hepımızı dennden sarstığını sandığım bu yangın. inanclı-birikımli- deneyimli kışılen ülkemızde hıç yoksa bır kez one çıkarabılir Onlann guve- nılır varhğıyla koklu bır davanışma ortamı yaratılabılır Tum kurum, ku- ruluş ve kışıler doğru bır hedefte. gu- venılır bır ortamda, kalıcı bır uretımı ulkede egemen kılabılırler Bır buyuk aymazlık ve yanlıştan herkesın ıçınde olduğu bır buyuk doğ- ru yaratılabılır L stelık Çanakkale Sa- vaşlan da dunya devletlennın buyuk yanlışlanndan Mustafa Kemal Ata- türk'u Kurtuluş Savaşı'nın başan- lannı doğrulannı yaratmadı mı9 Bu \ angın sonrasında, olumsuzlukla- rı gozardı etmeden, dünj ay a, tum yurt- taşlarımıza, inandırKi çağrı yapma ola- nağı doğmuş gözukmektedir. Dunyanın çetre \e külture duyarlı, ağırlıklı-bıri- kimli kişileri. önde gelen tasanmcıları, değişik sanat dallarında urun veren sanatçılan, derinlikli tarihin her e\rc- sinde dun.yanın çok yonlu odak noktası olmuş bu topraklarda, tum bırikımle- riyle olumsuzluğe gıden volda iz bırak- mak ıstev ebılırler. Anılarla yuklu bu topraklarda urunu, emeğı, katkısı ol- mak, dunvanın gerçek sanatçılarına bü- yük ofiur verebflir. Bu ozeUıkle toprak- larda, tarihin bilinen en eski gunlenndetı gunumuze uzanan uzun geçnuşınde u. bırakan her ulus, her topluluk, Birinci Dunya Savaşı'nda süinmeyecek anıları olan her devletin y urttaşları, Gelibolu Yarımadasrnın koşullanna uygun, ul- kelerini simgeleyen bıtkılerle-ağaçlar- la. kaİKi yeni kopruler kurabilirler. Turkiye'nin dort bir yanından kopup gelmış, Çanakkale'de yaşamını vıtırmiş >a da savaşmış kışılenn hemşehnleri, torunları, kentlennı burada anımsat- mak olanağım venıden bulabılırler. Bırbınnden kopuk çalışmavı gele- neğe donuşturmuş kamu kuruluşlan, artık ağırlıklı guç olmava başlayan sı- vıl toplum orgutlen değışık baskı gruplan, duşunce aşamasından baş- layarak çalışmalann her evresınde, gerçek kaulımın ve da>anışmanın so- mut orneğını bu genış kımlıklı toprak- larda verebılır yanan bolgede farkh bır tasanm ve uygulamayı ulkede ege- men kılabılırler Bu ortak çabalar, pa- ra bağışıru çok aşan değışık katılım bı- çımlenyle. buyukluklerde ılk kez bu- luşma olanağı da >aratabılır Sıyasal partılenn Buyuk Mıllet Meclısı'ndekı uvelen ıse hıçbır onyar- gıya kapılmadan, kısır çekışmelere duşmeden, zaman yıtırmeden, ulkenın her noktasının yangınlarla yaşanmaz duruma gelışını onleyecek yeru yasal duzenlemeyı ıvedılıkle sağlayarak, gerçek >un sevgısının boyutlannı bu- yutebılırler Bu ulkede yaşayan tum yurttaşlar da artık bastıklan toprağın kendılen- nın olduğunun bılıncıyle, onu y ok ede- cek aymazlıklan her gun sergıleme- den, yaşama sevıncımıa yok etmeden yanlışlannı doğnilara çevırmenın yol- îannı aramalıdırlar L'mudumuz, Turkiye'nin bu dagı- nık, savruk ortamında, bırbınnı ızle- ven buyuk felaketlerden, Gelibolu Yanmadası'ndakı yangının, doğrulan egemen kılacak bır gelışmenın hazırla- yicısı olmasıdır Çunku Gelibolu Yanmadasfnda yanan, yalnız yıllarca buyuk bır ozenle buyutulmeye çalışılan ağaçlar değıl- dır Yanan, Turk ulusunun kımhğı dunya uluslanrun tanhı, anılan, da- yanışma ortamlandır Gelecek adına gelıştırdıklen umutlandır Artık buyuklerde buluşmayı, ulusal- uluslararası boyutlarda vaşam savaşı vermeyı, varlığımızın parçası kılalım Bu son vanlıştan doğrulara ulaşacak yenı >ontemler gelıştırelım TARTIŞMA Direnen kadının öyküsü enHande Mumcu'yu 1985 yıhnda Kadir B _ Kuğulu Park'takıbır fılm setınde gordum Kadır Inanır, onun fızığı kadar Sıyasal Bılgıler Fakultesı mezunu olmasının guzelhğıne boyut kattığını soyluvordu Bır sabah tum gazetelerde Hande Mumcu olayı v ardı Bır gazetecının mavı ın gozlennı açarak yann gazetelerde Hasan Celal Guzel'ın guzel aşkı var derken, yuzundekı zafer edasını unutamam Hem bır pohükacının polıtık yaşamını yıkkcak hem de genç kızı harcayacaktı Herıkısırude beceremedıler Ençokda Hande Mumcu'nun dırenanı kıramadılar Uzun günler gazeteler Hande Mumcu'nun olmayan aşkındansozetü Hasan Celal Guzel şoyle yorumladı "Beıüm jerüne kızı kurban ettiler." Ikımıuçmuyılgeçtı Nasıl geçtı, onu Hande bıhrdı Bu kadının ses vereceğını açtığı davalardaduyumsadım Verdı Gazeteler, Marmans'teış kadını olduğunu yazdı Bu habereçoksevınmıştım Kaç yıl geçtı bılmıyorum Bırakşam onu Shovv Televızyonu'nun haberlennde gördüm tçım ışıldadı Bu kadının parlamento kuhslenne gınşını ve aynı anda tum bakışlann yoneldığını gordum Oışte 1 Çok surmeden, kendıne demokratım dıyen bırçok parlamenter ılk zamanlar onunla göruntu vermeye çekındıler Onlar, sıyasal yaşamda yıldız olmak ıçın 'gardiannı almabydılar lyı aıle babasını, sadık eşı oynamalıydılar 1 Hande Mumcu, ne de olsa sıyasal kımlıklen sona erdıren, mutlu olmayıp mutluluğu oynayan aılelen yıkan kadın sayılıyordu o kasaba rx)lıtıkacılannca Hande Mumcu ılk başlarda kendısıyle soyleşıden kaçanlara, bakışlara, sulu çağnlara odun vermedı Dırendı Kısa bır sure sonra haberlen'ükhaber'oldu Veo kendındensözettırdı Aklandı "Olay kadın ölduP* başlıklı haben duyan tûm gazetea arkadaşlan, tepkılennı protesto metru ımzalayarak gosterdıler Gazetenın onundekı toren donuşu bır dost anlatıyordu "Bu ulkede sadece birkaç dostuna ve v argıya saygılıvdı. O olay sonrası birçok arkadaşı kendisini terk etmişti. \ alnızlığa ıtildi. Çok sıradan alışvenşlenni bile vapamı\ordu. "lkıkışılık>aşıyorum Bın gunduzlen yaşadığım oburu gecelen Gecelensevmıyorum diyordu. Gece uyuyamavan, düşlcr goren ve ter içinde uv anan biriydi. Geceleri saatlerce okurdu. 'Gecelenrru kıtaplar aydınlatıv or' derdi. O olay ı yaşarken kendisıne dost olanlar, kendisinde bir tapınma duy gusu oluşturdu. Uğur Alacakaptan, Aydın Guven Gurkan ve Uğur M umcu tapınma duy gusu duvduklanndandı. l ğur Mumcu'vu çok sevıvordu. O olav lar sırasında onu tek savunan L ğur'du. Y asal konularda da yardımını esirgemedi. L ğur öldurulduğunde gunlerce kendıne gelemedi. Adeta y arsı yok olmuştu. Şimdi ona kavuştu. Hande aklandığı ıçın gonlü rahattı. Inanıvorum.olurken huzurluydu. Anılarını yazmak istiyordu." Yaşadığımız duny ada ve ülkemızde kadın olmak. hele kadınhğına yonelık bır skandal yaşayıp aklanmak. dırenmek, ayakta kalmak, başanh olmak, ses duvannı aşmak çok zordur Ikı ınsanın vaşadıgı olayda hep kadın suçlu olur Kadın yargılarur Kadın kendını savunur Ohepsavaşarakbunu başaranlardandır Onu kuçumseyenlere guzel bır ders verdı Toplumun egemen değer yargılanyla onlan vurdu Seçtığı erkeğıy le olume gıttı Ulkesınınbayrağınasanldı Ve onunde herkes saygıyla, hatta yanşırcasına geçtı Ses oyunlanyla devlet skandalı yaratanlar, Hande'yı yakular mı 0 Hande Mumcu'nun dıreruşının so> lu sesı, onlann sahte ses oyunlannı aştı ve herkesı şaşırttı mı° O bır toplumsal duğunle y aşamını noktaladı __ YaşarSeyman PENCERE RamboLBu hukumet surecek mı'? Istanbul dakı unlu ışadamı, kosdınlemış, bırkulağının arkası kalmış - Canım dıyor, bırakalım başladığı ışı bıtırsm1 IMF'nın her dedığmı yapıyor IMF devletı kafakola almış hukumete sarmayı takmış, hesaplara bakıp ahkâm kesıyor - Işler lyı gıdıyor Anamuhalefet partısınden bırbırı ardına mılletvekıllerı ıstıfâ edıyor Bır bır daha Bır daha Soruyorsun - Ne oluyor? Dıyorlar kı - Zavallı ne yapsın? Koşeye sıkışmıştı, devlet bankala- rı Başbakan ın elınde Medya patronları gazetelerının bırıncı sayfalarım baş- tan başa donatıyorlar 'Mert ıle Efe askere gıdıyorlar1 " Çıller moğlu Mert1 Aslan yureklı çocuk' Asker gıdı- yor, canım tehlıkeye atıyor, komando eğıtımı gorecek, çok ezıyet çekecek, çekırge, yılan, akrep yıyerek yaşa- mayı oğrenecek, Turkiye'nin Rambosu olacak1 ' Tam ortaoyunu1 Çıller aılesı geleceğını guvenceye almak ıçın Ame- rıka'ya yatırım yaptı ya "Imaı tazelıyor Yınedebu "/ma/"değıl.ama, bu"mafrya/"tazelemesı tutar mı tutmaz mı? • Başbakan olmanın ve koltukta oturmanın kuralları var Muz cumhurıyetınde bu kuralları uygulamayan kışı- ye "enayı' dıyebakılıyor Başbakanlıkkoltuğunaoturan polıtıkacı once devlet bankalarınıelegeçırecek' Devlet bankaları nasıl ele geçırılır'' Her' baba banka"n\n başı- na kendınden yana emre hazır bır telefonla her şeyı yapacak adamını oturtacaksın Ondan sonra işadamla- rıyla ıstedığın gıbı oynamak gucunu kazandın demektır Çunku Turkıye de Devlet Baba ya dayanmayan bır tek ışadamı bıle ayakta kalamaz Ya medya patronu 9 Sorulur mu 9 Başbakan ın kendısı olmazsa bır yakını, holdıng ba- balarını medya patronlarını mılletvekıllerının durum vazıyetlerını, alacak vereceklerını zayıf noktalarını, sı- cıllerını ozel bılgısayarma geçırecek Şaka değıl, bır ulkede Amerıkan Doları altı ayda ıkıye katlandı mı kım, hangı şırket ya da holdıng, eşekten duşen karpuza don- mez'? El altından ya da el ustunden Armutpış ağzıma duş" olgunluğuna varmış olanlara haber salıp burunla- rına kancayı taktın mı Tamam Devlet ışteboyleyonetılır ' hıkmet-ıhukumet 'dedığın şey elının altmdadır • ANAP'tan mılletvekılı ıstıfa edıyor Dıyorlar kı - Zavallı ne yapsın, koşeye sıkışmıştı Mebuspazarı boyle kuruluyor Amerıka ya aıle guvencesı ıçın yatırım yapan, otel, ış M Arkası 17. Sayfada Bu bilançoda krizi bulun. BANKASI 8.Q73,0- ^ J A I Z GİDERLER1 12:154,2 -~-5 ~" MENKUL KREütLER - 2.836,0 - 1.053^ FA1Z GELÜU İŞÎÎRAKLER fAJZ KARŞILIKLAR pÖNEM KÂRI YERGI KARŞILIĞL MEVDÜAT -686^0 _ -J73.3 KULLANILAN rvREDİİER - , _ 5.285,2 Dış îşlem Hacmi (Miîyar $) Boşuna aramayın. Garanti krize yakalanmadı. Krize rağmen ne kredilerini durdurdu, ne hizmet kalitesine yaptığı yatırımları . Garanti kriz başladığında ne kadar guçlu ise, bugun en az o kadar formda. Siz de boyle bir bankayla çahşmak istemez misiniz?