25 Nisan 2024 Perşembe English Abone Ol Giriş Yap

Katalog

Aylar
Günler
Sayfalar
SAYFA CUMHURİYET 16 TEMMUZ1994 CUMARTESİ DİZİYAZI DİN, TİCARET VE SİYASET ERBİLTUŞALP Araştırdı ve yazdı 8 B.asının açığa çıkardığı Kuleli'deki örgütlenme haberinden sonra, 100'e yakın öğrencinin ifadesi alınıyor, 33 öğrenci "nurlu" ufuklara yelken açıp okuldan uzaklaşıyordu. Bu sayıya daha sonra Bursa Işıklar'dan 16, Izmir Maltepe'den 17 öğrenci daha eklenecekti. 51 öğrenci ise aileleri tarafmdan okuldan alınıyor, öğrenimleri yanda kalıyordu. ı986 yıhnda Silahlı Kuvvetler, irticai sızmalan önlemek için bir yandan büyük çaba harcarken; öte yandan doğuda terörü önleme adına "cihada çağrı" yapıyordu. İnanılması gerçekten güçtü ama, bölgede kırsal alana havadan atılan, kentlerde duvarlara yapıştınlan ilan ve afışlerle halk bölücülere karşı "Allah yolunda" savaşa çağnlıyordu. IrticanıneliSilahlı Kuvvetler'iniçinde•^"^~ erkesi uzun uzun düşündüren ordu em- H rinde "eşlerini tesettüre zorlayan" genç askerlerden söz edilıyordu: "a. Yıkıcı-bölücü unsurlann, özeüikle irticai unsuriann şeriat kanuniannm ha- kim olduğu bir devlet kurma ve Tiirk Si- lahlı Kuvvetleri mensuplanna yönelik fa- aliyetlerini devam ettirme gavreti içeri- * — sinde buiunduklan ve her fırsatta Silahlı Kuvvetier'e samaya çalıştıklan bilinmektedir. Bu ne- denle subay >e astsubay lardan ideolojik olaylara doğ- rudan ve dolaylı olarak adlarının kanştığı tespit edi- lenler hakknida K.K.K.'ce gerekli işkmler yapn bnaktadır. c. Yıkıcı bölûcü unsuriann. özellikle irticai unstır- bum genç subay ve astsubaylann laikliğe aykırı dü- şünce ve göriişleri daha çabuk benimseyebileceklerini düşünerek faaliyetlerini özellikle genç subay >e astsu- bay lar üzerinde yoğunlaştırmak suretiy le Silahlı Kuv- vetier içerisinde örgütknmeye çalıştıklan görübnüş- tür. d. İrticai dûşünce yapısını gizleyerek Silahlı Kuv- vetier'e ginneyi başaran, ancak daha sonra tavır ve davranışlanyla kendini açığa vuranlar, öncelikle Atatürk ilke ve inkdaplan doğnıltusunda büinçlen- dirilecek, kazanılmaya çalışılacak; buna rağmen ka- zaıuiamayacağına kanaat getirilenler hakkında ge- rekli tşlemler yapdacakür. h- 1. Sıralı tüm komutanlıklarca birliklerindeki su- bay ve astsubaylann tutum \e davranışlan, özedikle kıta ve gami/on içinde irticai görüş etrafında grupla- şan ve birbirlerine destek veren, eşleri tesettür uy giıla- yan, sosyal faaliyetlere bilinçli olarak katılmayan. kadınlann erkeklerle tokalaşmalanndan imtina edenler y akından takip edilecek; bunlar hakkında ge- rekli işletnler derhal yapılacaktır." | Kuleli'deki Fethullahçılar Basının açığa çıkardığı Kuleli'deki örgütlenme haberinden sonra, 100'e yakın öğrencinın ifadesi alınıyor. 33 öğrenci "nurhı" ufuklara yelken açıp okuldan uzaklaşıyordu. Bu sayıya daha sonra Bur- sa Işıklar'dan 16, İzrrur Maltepe'den 17 öğrenci daha eklenecekü. 51 öğrenci ise aileleri tarafından okuldan alıruyor, öğrenimleri yanda kalıyordu. So- ruşturmanın en önemli bulgusu. kuşkusuz, Kuleli'- deki şeriatçı örgütlenmenin ardındaki grup olan Fethullahçılardı. Ankara, İstanbul ve Çankın'daki astsubay ha- zırlama okullanna da çengel atılmış; oradakı öğren- cilerede "zor görevler" verilmişti. 20'ye yakın öğren- ci de bu okullardan uzaklaşünldı. Kısa bir süre önce dinı "toplumu yaptştıran bir zamk" olarak gören Evren, Sılahb Kuvvetler ıçin- deki geh'şmeyi "korkunç" olarak niteleyecekti. Çu- kurova Üniversitesi'nde yaptığı konuşmada, o güne değin askeri liselere 813 öğrenci sızdınldığını söyle- yecekti. Yakalananlar, sorgulananlar ve yargılananlar her ne kadar, kendilennı "Fethullahçr olarak ta- rutıyorlarsa da; İzmir'ın Bornova ilçesinde vaazlar veren Erzurumlu din hocası Fetnuilah Gülen, "Fet- htdlahçüığı" reddediyordu. Yaalı acıklamalanyla oluşturduğu savunma mantığına göre de görünürde haksız sayılmazdı: "Bugüne kadar, önceden planlayarak hiçbir teş- kilat ve örgüt kurmadım. yönetmedim ve kunıiu bir teşkilata da girmedim. Yegane gayem; dini. Allah'ın iradesi istikametinde yorumlayabiİmek ve yasayabü- mektir. Başkalanmn beni tanımalanna engeİ ola- mam. Bu husus esasen mümkün değildir. Kişilerin beni taıumalan doğrultusunda bir arzu taşımadığun gjbi, tammalannın engeUemeye çalışacak vaktim de yoktur. Kişiler İslamı benim anlatımım sebebiyle ve takip ettiğim tarzda benimsemişlerse bunu kendimden değil. Islamın fıtriliğinden (doğal yapısından) ve zor- lamadan kabul edilebilirliğinden bilirim. Son olarak: Müslüman doğdum. İslamı aniattnn ve anlatıyorum. Müslümanca ölmek Lstiyorum. Bunun temini için bir ktsrnı kişi ve kunıluşlarla bûiikte kendi adıma grup kurma isnadını şiddetle reddediyorum. Buna mukabü. İslamı bilerek kabul eden hcrkesi kar- deş bilmekre olduğumun bilinmesini isterim." (Nok- ta, 22 Şubat 1987) Fethullah Gülen; Fethullahcıhğı şiddetle redde- diyordu ama. İslamı "kendi öze! anlatunı fle açıkl- dığm" ve bu yorumlannın da benımsendiğini söylü- yordu. İslamın özel yorumundan. bilinen anlamda elbet- te bir "örgüt" çıkmazdı; ama. yakın tarihin en çok suçlanan islamı kesınıi olan "Saidi Nursi ve talebele- rinin" yorum aynlığındah ayn bir "cemaat" pekala çıkabiürdi. | AHahyoftındasavaş... 1986 yıhnda Silahlı Kuvvetler, irticai sızmalan önlemek için bir yandan büyük çaba harcarken: öte yandan doğuda terörü önleme adına "cihada çağn" yapıyordu. İnanılması gerçekten güçtü ama. bölge- de kırsal alana havadan atılan. kentlerde duvarlara yapıştınlan ilan ve afışlerle halk bölücülere karşı "Allah yolunda" savaşa çağnlıyordu. "Vatandaş! Mukaddes kitabnmz Kuran-ı Kerim diyor ki (El-Fjıfal/46): "AUah'a ve onun resulüne itaat edin. Birbinnızle çekışmeyın. Sonra zaafa dü- şersiniz. Rüzgannız kesilip gider." Bakm, yüce İslam dini size ne emrediyor 'Sıanle savaşanlara karşı Al- lah yolunda siz de savaşın.' (Bakara suresL, 190. ayet)..." diye başlayan el ilanlan Hakkari, Siirt, Mardin. Diyarbakır, Tunceli, Van. Bitbs'ten hava- lanan uçak ve helikopterlerle dağıulıyordu. Bölücülükle mücadele edıldiğı bir dönemde dev- let; Türkiye'nın Müslüman halkına "mûmin, mû- nafık ve kâfir" bölünmesinı yaşatıyordu. Şeriat özlemleri belki de; ordunun kendi iç bün- yesınde izledıği yol ile, ülke düzeyinde başvurduğu yöntem arasındaki çelişkıyle kökleniyordu. Askeri okullardaki sızınüya karşı gelen ordu, halkını Allah yolunda savaşa çağınyordu. | MGKdeğenendirmeleri Askeri okullardaki irtica operasyonundan son- ra. Milb Güvenlik Kurulu'nun "hükümete yansıyan değeriendinneleri" sorunun boyutlannı göstermesı bakımından çok ilginç ipuçlan verecekti: "İran modetinden etkiîenen bazı gnıplar fikri pro- pagandayı arttınmanın y anı sıra münferit de olsa si- lahlı eylemkre yönelebilirler. Silahlı Kuvvetler, güvenlik kuvvetleri ve istihbarat örgütleri içine sızma çaltşmalannı arttırabilirler. Kendi ideolojilerine yatkın personeli kritik görev- lere getirmek için çaba göstereoUirler. Sempatizan durumuna getirdikleri genç subay lar ABD Savunma Bakanlığı Müste- şarlığı'nın, RAND Corparation'un Gra- ham Fuller gibi CIA'da yetişmiş bir uz- manının başkanlığmda haarlatüğı Tiirki- ye'de İslam Köktenciliğinin Geieceği" adb bu rapor; her sözcüğü dikkatle okunacak bir belge aslında. Kitabın sunuşunda yer alan bir başka yargı ise uzun uzun düşün- dürüyor. Türkiye'deki İslami hareketin son yıllarda kazandığı "seviyeden, olgunluktan öv- güyle söz ermesine" karşın raporun "bizim basuı" ta- rafından yenı bir "irtica kampanyasına malzeme yapılmasından" yakınılmasını hak'lı görmek, ger- çekten güç. Bu bağlamda, Türkiye'de ulusal basını kendi kaynaklanna kulak tıkayıp, Amerika'yı dinlemekle suçlamak, aynca çok düşündürücü. Basına yansı- yan ve aksi kanıtlanamayan, ulusal kaynaklı belge- ler karşısında susmak, bana, "uluslararası" kur- nazbktan başka hiçbir şeyi anlatmıyor. Ulusal kaynaklardan elde edilen bilgi ve belgeleri yansıtanlan; son yıllarda ABD'nin sıründan ka- zanılan o "dûzeye" hiç yakışmayan yaklaşımlarla suçlamak ise, her şeyden önce FuDer'in "Olumlu İslamcılar'' sıfatırun hak edilmediğinin bir gösterge- sı oluyor. Bu yöntemin; Fuller'in uzun yıllarçalıştığı Amerikan Haber Alma Örgütü CIA'nın, artık bü- tün dünyada çok iyi bilinen, kendi vatandaşlan için bile uygulamaktan çekinmediği ünlü karalama yön- temini arumsatıyor olması da, çok daha önemli. CIA'dan Graham Fuller'in değerlendırmelerini "kendi siy asi çıkarianna hizmet edecek" biçimde an- lamak. bu "sağduyuhı" yorumlan kamuoyu yaran- na sunmak, elbette, iletişim özgürlüğünün bir gere- Gecmişte birkaç kez geniş çapta tasfıyeler yapıl- masına karşın "hala Nurcularla iIişkLsi" bulunan as- keri öğrencilerin varlığına "hatta pek çok sayıda Nurcu subayın orduda faaliyet gösterdiğine" dikkat çekilen rapor on bir maddeden oluşuyordu: "1. Yayguı ve yapdanmaya bağlı olarak geniş bir taraftar kitlesine sahip olduklan yıırtiçi ve yurtdj- şında toplam 4 milyon civannda mensuplan bulun- duğu bizzat Fethullahçı çevreler tarafmdan ifade edil- mektedir. 2. Nihai amaçian, diğer irticai unsurlarda olduğu gibi Türkiye'de şeriat düzenini hakim kılmaktır. An- cak bu amaç. oluşturmaya yönclik çalışmalannda 'İslamıyetin yaşanmasi" olarak belirtilnicktedir. 3. Fethullahçı grubun başlıca özelliği; propaganda eğirim ve kadrolaşma sürecini takip eden dönemde İslami bir devrim üe amaca ulaşmaktır. 4. Muhtemel devrimin,iki temel unsurun gerçeldeş- mesine bağlı olduğu kanaatindedirier. a) Yurtiçinde oluştunılacak zemin. b) Yurtdışından temin edilecek imkânlar. 5. Yurtiçinde propaganda ile Tiirk halkının bilinç- lendiribnesi, bu kitknin kayıtsız şartsız desteğinin sağlanması için eğitim ve fjnânsman teminine yöneük faaliyetlere hız verümiştir. Demokratik SolParti Genel Başkanı Bülent Ecevit, yerel araseçim öncesi partisinin düzenkdiği bir mitingde, İstanbuTun zamajı zaman çağdışıbir Ortadoğu ülkesi gönlnrülerine sahne oMuğunu vurguluyordu. Ortaokul çağlanndaki çocukların giysilerindeki aniayış giderek kanıksaıtmaya bile başlanıyordu. CIA'nın ünlü "eksperlerinden" Fuller'in "ılımh İs- lam" tanımının arkasına saklanmakla, hiç kimse, hıç kımseyi kandıramıyordu. Tanhınde "31 Mart gibi gerici ayaklanmalan" bastırma olavlannın da yeraldığı Türk Sılahü Kuv- vetlen kaynaklı bu belgenin gerçekbği, başka kanı- tlarla da ortaya çıkacaktı. | İslamlaştipmacıZiya-ÜIHak... 1988 yılında da tırmanan irtıca gebşmelennden yakınan anayasal kurumlann başında ordu yer ab- vordu. Mayıs ayında toplanan MiUı Güvenbk Ku- rulu'nda söz alan Deniz Kuvvetleri Komutanı Ora- miral Emin Göksan'ın sözleri, başkent kulislerine "ir- tica nedeniyle istifa" olarak yansıyordu. İstifa habe- nnin yalanlanmasından sonra; modern görünümlü, tahsilb, terbıyeb, dıl bilen şeriat yanblan sevinçlenni yansıtırken "şecaatlerini" de söyleyeceklerdı. "Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Emin Gök- san'ın "ırtıcaı faalnetler' nedeniyle 23 mayıstaki Milli Güvenlik Kurulu toplantısından sonra istifa ettiği yo- lundaki Milliyet'in haberinin gerçek dışı olduğu açı- klandı. Milliyet. orduyu millete karşı ktşkırtmaktan vazgeçmeyecek mi? Yıllardır Türk basını (!) CIA, KGB ve MOSSAD kokusu taşıyan haberierie Müs- lüman Türk halkına saldırılannı sürdürüyor. Bazı ga- zeteler Müslüman halka saldırmak için adeta yanş içindeler. Ziya-İ I Hak'm vefat haberleri manşette yer abr- ken, Milliyet gazetesinin ortasına iki habçr yerleştiril- mişti. Birisi Ziya-Ül Hak haberi diye Butto'nun kızı pusuda", bemen yanında ise "Oramıral Göksan irti- cai faabyetler nedeniyle görevi bıraktı. Güçlükle caydınldı'. Genelkurmay'dan yapılan açıklamayla bu haber yalanlanıyordu. Ziya-Ül Hak haberinde muhalefeti ön plana ÇH karan Milliyet, aynı günkü Sabah ve Günaydm'dan aşağı kalmıyordu. Daha da ileri giderek; Müslüman Türk milletinin dost ve kardeş ülke Pakistan'm İslamlaştırma programıyla şöhret bulan Başkanı Zi- ya-Ül Hak'a sempati duymasuu engeUemeye çabşı- yor, Türk ordusunu Müslüman Türk halkma karşı kışkırtıyor. Milliyet bunca sahip değiştirdi, el değiştirdi ama çirkin huylanndan vazgeçmedi. Son yıllarda bir yer- lerden direktif alarak Müslümanlığı suç sayan Milli- yet, orduyu millete karşı kışkırtmaktan vazgeçmiyor. Milliyet ve benzeri gazeteler bu çirkin oyunlanndan ne zaman vazgeçecekler. Yoksa milletin vazgeçirme- sini mi bekliyorlar?" | Masum bir dilek Çocuk say ılacak y aşta insanlarm, şeriat kamplannda eğitim gördüklerine ilişkin haberler bir tehlikenin sinyalini veriyordu. ve askeri öğrenciler tarafından askeri personel ve te- sisler hakkında bilgi toplama faaliyetlerine girişe- bilirler. Askeri okullara sızan Nurcular, ders çab- şmak maskesi altında Saidi Nursfnin kitaplannı ve Kuran tefsirlerini okutmaktadniar. Çalışmalannı özellikle astsubay lar üzerinde yo- ğunlaştıran Nakşibendiler ise çeşitli evlerde yaptık- ları eğitim toplantılarmm y anı sıra Adıvaman Menzil Köyü'nde bulunan tarikat Bderi Şeyh Raşjt Erol'u zi- yaret etmektedirier." | CIA, KGB, MOSSAD kokuhı haberler Türkiye. her geçen gün biraz daha, sessizce şe- riaün kucağına itibyordu. Baa dernek ve vakıflara bağb öğrenci yurtlannda yeüştirilerek harp okul- lan, askeri bseîer ve astsubay haarlama okullanna yerleştirilen öğrencilerden 90'ının 1987 ilkbahan- nda okullanyla ib'şkileri kesilmişti. Ailelerinin istek- leri üzerine okullanndan abnan öğrenci sayısı ise 92'yeulaşıyordu. O yıbn sonlanna doğru, bir masanm çevresinde toplanan yurtsever subaylar, yayımlandığında akı- 1lara durgunluk verecek bir çabşmayı başlatacak- lardı. Yıllannı basında gecirmış bir ınsanın "bizim ga- zeteciler, bizdeki resmi makamlarm açıklamalann- dan çok, Amerika'daki toplantıda konuşan uzman- lann bilgilendirmelerini dinliyorlar" yargısına katılmaması olanaksız. Bu doğru ve hakb yargı "Amerikan Gizfi Belge- lerinde, Türkiye'de İslamcı Akımlar" adb kitabın su- nuşunda yer abyor. ğîdir. Ama. örneğin; bir kolordu komutanbğının, ya da emniyet genel müdürlüğünün aynı konudaki "olumsuz" değerlendirmelerini yok saymanın. ya- zanlan karalamanın "reel poütikada" başka bir adının ve anlamının olduğunu da bibnek gerekir. Bu işlerin adı-anlamı; öyle söylendiği gibi tek- nolojinin sağladığı yeni olanaklarla "küreselfcşme" fılan değil; doğrudan bir işbirliğidir, hem de dış güç- lerle işbirliğidir. Yeşıl kuşak projesınden. Fuller raporuna uzanan "akdjara durgunluk veren" örneklenyle. bu ışbırliğı- nin kanıtlan ileride, elbette sergilenecek; Islamın "milli"bğinın "ulusal" değil. "uluslararası" olduğu gözler önüne senlecek. "İşioe gelen Amerikan kaynaklı belgeleri öv, işine gelmeyen Türkiye kaynakh belgelere söv" anla- yışının en çarpıa örnegı, 1987 yıbnda yaşandı. Ordu kaynakb bu belgede "irticai unsurlardan Nurculann faaliyetkri ve çeşitli devlet kademelerin- deki Fethullahçılann Silahlı Kuvvetier'estonaları ko- nusunda yeni tasan ve metotlanna karşı aunacak ön- lemlerden" söz edıbyordu. I 66. Mekanize Tümen Komutanbğı'nca hazırla- nan 28 Kasım 1987 tarihli belgede; 3. Kolordu Ko- mutanlığı'nın bu konuda 25 kasımda vaptığı bir çalışmaya göndermeleryapılacaktı. Herkesin istedi- ği gibi yorumlayabileceği ama; tarihe kaynak ol- ması açısından, en az CIA'dan Fuller'in raporu ka- dar önemli olan bu belgenin yer aldığı dergi haberi, her nedense "suskımlukla" karşılanacakü. 6. Yurtdışından temini planlananimkânlariseSuudi Arabistan ve .Mısır gibi bazı ülkelerin desteklerinin sağlanmasıdır. 7. Devrime hazırlık sürecinde: (a) Siy asi ve idari kadrolarda görev alan Nurcu kişilerin, hükümetleri şeriat ilkeleri paralelinde yönlendirmeye çalışacak- lan, (b) Nur şaİdrtlerinden -öğrencilerinden- 3000 ki- şilik intihar komandosu grubu yetiştirilerek devrime hazır hale getirileceği, (c) Orduya sızılarak subay, astsubay ve askeri öğrenciler arasında taraftar ka- zandacağı, (d) Diğer irticai unsurlarla Lşbirliği imkânınm aranacağı ve ülkücü kesimle Türk-İslam sentezinde diyalog kurulduğuna dair haberler intikal etmiştir. 8. Bilinçlendirilen gençliğin, davaya sağlayacağı faydalar nedeniyle kadrolaşma çahşmalannda; as- keri okullar. polîs kolejleri. öğretmen okullan ve bazı fakülteler faaliyet alanı olarak hedef seçilmiştir. 9. Öğretim kurumlannin sıralamasında askeri okullann ilk sırayı alması, anılan kesimin orduya sızma konusunda kararlılığını gostermektedir. 10. İrticai faaliyetleri nedeniyle ilişkileri kesilen as- keri öğrencilere rağmen, hala Nurcularia ilişkide bu- lunan askeri öğrencilerin mevcut olduğu, hatta pek çok sayıda Nurcu subayın orduda faaliyet gösterdiği anılan kesim yanulannca ifade edilmektedir. 11. Nurcu kesime ait olduğu belirtilen bazı okullar- daki öğrencilerin, askeri okullara gireburnelerini te- min maksadıyla devlet okullanna kaydınlmaları ve buradan mezun obnalanma sagJanmasma çalişıimak- tadır." 1908'lerden günümüze uzanan süreç içinde şeriat özlemlerinin ulaştığı boyutu görmezden gebp; "Müslümanlığını yaşama" gibi masum bir dileğin arkasında; kökleri Kabakçı Mustafa, Patrona Halil ve 31 Mart'lar benzeri gerici ayaklanmalara daya- nan kinler yaüyordu. En sonunda büyük bir patlama olacak, bir za- manlar "Biz aynı dinin evlatlanytz", "Dimmize sımsıkı sanbnalıyu" gibi sözler söyleyen Kenan Ev- ren söylediklerini unutacak ve meydanlarda "Türki- ye'de irtica var" diye bas bas bağıracaktı. "Peki VTirt yapıyorlar okul yapıyorlar bugün. Niye yapıyorlar? Vatana, millete hizmet diye mi yapıyor- lar? Hayır. 10-15 sene sonra bu cocuklar ordunun muhtelif kademelerini ele geçirecekler. Kimi bölük, kimi tabur, kimi alay komutanı olacak. Ve bir hare- ketle orduyu ele geçirebilirlerse, memleketi de iste- dikleri rejime sürükleyebilecekler. Bugüne kadar as- keri okullara, bazı derneklerin açtığı yurtiarda beyin- leri yıkannuş 813 talebe yerieştirUmiş. Şimdi soranm size, bu yapılan iş dini inanç rrudır. dini ibadet midir, yoksa hıy anet midir? Kinulerine sorarsanız vatanma, miüetine, dinine bağlı insan yetiştiriyoruz diy ecekkr- dir." "Adını vermek istemediği" bir din adamının video kasetlennden örnekler vererek Çukurova Üniversi- tesi öğrencilerine "Türkiye'de bunian dinJeyenter varsa, Türkiye'de irtica yoktur nasd deriz?" diye s o ruyordu. Evren de artık şenat isteklerinın gerçek ol- duğunu görüyor; yurduna ve ulusuna "son hizmet- lerini" yapıyordu. İşin tuhafı Turgut özal da, Ev- ren'in irtica konusunda söylediklerine kaUldığını açıkbyordu. Evren'in akbnı başına getiren ürmanış, iktidar partisinde ve hükümette de endişeyle izlenmeye başlanacaktı. Milli Savunma Bakanı Safa Giray, "Türkiye'de bugün korkulacak tek şey irticadır'' diyor ve irticaya karşı sonuna kadar mücadele edeceğini söylüyordu. YARIN:Kontrg8Pllladanmı, Faisal Finans'tan mı?..
Abone Ol Giriş Yap
Anasayfa Abonelik Paketleri Yayınlar Yardım İletişim English
x
Aşağıdaki yayınlardan bul
Tümünü seç
|
Tümünü temizle
Aşağıdaki tarih aralığında yayınlanmış makaleleri bul
Aşağıdaki yöntemler yoluyla kelimeleri içeren makaleleri bul
ve ve
ve ve
Temizle