Katalog

SAYFA CUMHURİYET 15TEMMUZ1994CUMA 10 DIŞ HABERLER Butto'daniç savaş uyansı • İSLAMABAD(AA)- Pakistan Başbakanı Benazir Butto, ülkede son günlerde artan mezhep kaynakh şiddet olaylannın "Pakistan'ı yok edebileceği" uyansında bulundu. Butto, Pencap eyaletinde hukukçulann katıldığı birtoplantıda yaptığı konuşmada, "Eğer mezhepçiliği kontrolsüz bırakırsak ülkenin varlığı tehditalüna girer" dedi. Lahore'deki bircamiye dün düzenlenen ve mezhep aynlığından kaynaklandığı sanılan saldında 2 kişı ölmüştü. İstamateröre ABD'den kınama •VVASHINGTON (AA) - ABD, Cezayir'de yabanalann öldürülmesini kmadı ve Cezayir hiikümetine terorizmi reddeden muhalif gruplarla diyalogkurması çağnsında bulundu. Dışişleri Bakanlığı'ndan yapıîan açıklamada, masum insanlara karşı gerçekleştirilen böylesi anlamsızsaldınlann haİdı cıkarülamayacağı kaydedildi. İngiftere'de devlet küçûlüyor • LONDRA (AA) - Ingjltere Kamu Hizmetleri Bakanı VVilliam Waldegrave, devlet teşkilatında köklü yapılanmaya gidileceğini ve bunun sonucu binlerce devlet memurunun işine son verileceğini söyledi. Bakan NVadegrave, kamu sektöründe çalışan memur sayısının ilk aşamada 533 binden 500 binin alüna ineceğıni açıkladı ve "Amaç. daha az insan gücünedayalı, daha esnek, degişen şartlara çabuk cevap verebilecek nitelikte birdevlet teşkilaü yaratmaktır" şeklinde konuştu. Tûrkiye'demûlteci •TABARKA (AA) - Çok taraflı Ortadoğu banş görüşmeleri çerçevesinde Tunus'un Tabarka kenünde yapılan yönlendirme komitesi toplanülan önceki gün sona erdi. Temsilciler, bu görüşmelere paralel olarak düzenlenecek olan su konusundakı komite toplanüsının Yunanistan'da, ekonomik gelişme konulu toplanünın Almanya'da ve mûlteciler konulu toplanünında Türkiye'de yapılması karan alındığıru kaydettiler. Kore'de gerginük yumuşuyor • TOKYO(AA)-Kuzey Kore, Devlet Başkanı Kim îl Sung'un cenaze törenine katılacak Gûney Kore heyetini "sıcak duygularla" kabul etmeye hazır olduğunu bildirdi. Güney Kore'nin de fi Sung'un ölümûnün ardından bu ülkeden gelebilecek askeri tehlikeye karşı başlatüğı askeri alarmı 2. dereceye indirdiği belirüldi. Güney Koreli sözcü karan Kuzey'de olağanüstü bir faaliyet gözlemlemediklen için aldıkJannı söyledi. HumeynitûPbesine bombagipişimi •TAHRAN (AA) - İran'da Humeyni'nin türbesine bomba koymak isterken yakalanan kadın, Halkın Mücahitleri üyesi olduğunu itirafetti. IRNAajansının haberine göre Betül Vaferi KJate adındaki kadın, kutsal yerlere saldın emrinin, bizzat örgüt lideri Mesut Recevi tarafından verildiğjni de iddiaetti. Halkın Mücahitleri, İran'da çeşitli dinsel merkezlere saldın girişimleri nedeniyle yakalanan sanıklarla ilişkilerinin olmadığını, İran makamlannın örgütün adını lekelemek için dü2mece ifadeler hazırladığını savunmuşlardı. Karadziç planı kabul edemeyeceğini, ancak son karan parlamentonun vereceğini söyledi Sırplarbarışplaıuna soğııkDtş Haberter Senisi - Bosna'- da banş planı tehlikeye girdi. Bosna-Hersek Cumhurbaşkanı Alia Izzetbegoviç'in planı kabul edeceklerini bildirmesine karşın Sırplar plana sıcak bakmadı- klannı açıkladılar. Reuter'in haberine göre Bos- nalı Sırplann lideri Radovan Karadziç, planı kabul edemeye- ceğini bildirdi. Paje kenünde yapılan görüşmede Ingıltere Dı- şişleri Bakanı Douglas Hurd ıle Fransa Dışişleri Bakanı Alain Juppe, tüm çabalanna karşın Karadziç'i planı kabul etmesi için ikna euneyi başaramadılar. AA'ya göre Karadziç, banş planının Bosnalı Sırplann is- teklerine cevap vermediğini sa- vundu. Bosnalı Sırplann lideri "Bize, Ukrayna'nın Sovyetler Birliğj içinde sahip olduğu ulusiararası statüye benzer bir statii sağla- mayan hiçbir durumu kabul et- meyiz" dedi. 15 cumhuriyetten oluşan Sovyetkr Birliği'nin bir parçası olan Ukrayna, BM'de bağımsız bir ülke gibi temsil ediliyordu. Karadziç, planı onayla- madığını ancak son karann Bosnalı Sırplann parlamentosu tarafından verileceğini söyledi. Tanjug Ajansı'nın haberine göre Bosnah Sırp yöneticiler- den bayan Biljana Plavsiç, dün- kü açıklamasmda. banş planını "TehHketi bir tuzak" olarak ni- teleyerek. planı kabul etme ya da reddetme karannın parla- mentoya ait olduğunu belirtti. Plavsiç, anayasa projesi hazı- Bosna-Hersek'tcki BM Banşgücüne bağlı Fransız askeri Saraybosna'ya yiyecek getiren uçağın boşatdhnasına yantm edivor. rlamadan harita oluşturmanın çok tehlikeli bir durum olduğu- nu ve Sırp halkının geleceğini tehlikeye soktuğunu söyleyerek banş planının Hırvat-Müslü- man Federasyonu'na devlet muamelesi yaparken, Bosnalı Sırplara bunu layık görmediğı- ni iddiaetti.Baulı ülkelerin Bos- na'da taraflara banş planını onaylamalan için tanıdıklan süre pazartesi günü sona eriyor. Temas Grubu tarafından su- nulan ve ABD ile Rusya tarafı- ndan da desteklenen planda, Bosna'nın % 51'inin Müslü- man-Hırvat federasyonuna, % 49'unun da Sırplara verilmesi öngörülüyor. Sırplar halen Bosna'nın yaklaşık % 72'sini ellerinde tutuyor. Bihaç'ta çatışmalar Bosna-Hersek'te Sırplarla Müslümanlar arasında vanlan ateşkese rağmen ülkenin özel- likle kuzey ve doğu bölgelerin- de çaüşma olduğu bildirildi. Bosna'daki BM gücü sözcü- sü Saraybosna'da yaptığı açı- klamada, ülkenin İcuzeydoğu- sundaki Bihaç kenti yakınlan- nda ve kuzeyde Ozren dağlık bölgesindeki Zavidovici'de Müslüman ve Sırp kuvvetler arasında yer yer çaüşmalar ya- şandığını kaydetti. BM'nin eski Yugoslavya özel temsılcisi Yasuşi Akaşi, önceki gün Bosna'daki taraflann 10 temmuzda süresi sona eren ateşkesin biray daha uzatılması konusunda anlaşmaya vardı- klannı açıklamıştı. Bu arada, Bosna'nın doğu- sundaki Gorazde kentinde, Sırplann tedavi edilmek üzere tahliyelerine izin vermedıği ya- rahlardan birinin öldüğü bildi- rildi. Şakirbey'in önerileri Bosna'nın BM Daimi Tem- silcisi Muhammed Şakirbey, BM Güvenlik Konseyi'ne tem- muz ayı başında sunduğu öne- rilerini yeniden gündeme getir- di. Şakirbey. düzenlediği basın toplantısında, hükümetinin Bosna banş planını ülkenin toprak bütünlüğünün korun- ması şarüyla kabul edeceğiru söyledi. AB bugün olağanüstü toplanıyor; ana gündem maddesini 'başkanın kim olacağj' oluşturuyor AvrupaBirliği'ne 'patron' aranıyor • AB Komisyonu'nun başkanhğını yürüten Jacques Delors'un buyılın sonunda görev süresi doluyor. Ancak oniki üye ülke, Delors'un yerini kimin alacağma henüz karar verebilmiş değil. CEMSEY Avrupa Komisyonu: 1958Menbuyana L I957: Roma Anlasmas • Başkanlar BRÜKSEL - Avrupa Birliği'nin başkanhğını önümüzdeki yıldan itibaren kimin yürüteceği, on iki Avrupa Birliği üyesinin siyasi li- derlerinin bugün Brüksel'de ger- çekleştirecekleri olağanüstü zir- venin en önemli gündem maddesi- ni oluşturuyor. On ikilerin üç büyüğü Almanya, Fransa ve İngıltere'nin bu konu- daki anlaşmazlıklan, AB'de baş ağntıyor. AB Komisyonu'nun baş- kanhğını şu anda yürüten Fransız Jacques Delors'un bu yılın sonun- da görev süresi doluyor. Ancak on iki üye ülke, Delors'un yerini ki- min alacağına henüz karar verebil- mişdeğil. Delors'un, yine önümüzdeki yıl görev süresi dolmakta olan Fran- sa Cumhurbaşkanı Françots Mit- terrand'ın yerine geçmek istemesı nedeniyle görev süresinin beş yıl daha uzaülmasını kabul etmemesi, yeni birlider arayışını da gündeme getirdi. Önümüzdeki beş yıl AB liderliğini ya- Frurçois-Kovief Ortofi (Fransa) J«ques Delors (Fransa) 1993 OrtakPoar 1994 Avusftırya, kv«, Norveç n Rnlomftyo nın BırtiAe kohlması görüşmeleribcsafilijeçti Avrapg Para tmtm)iü pacak siyasetçide aranan özellikler hder arasında uzlaşma sağlama yetene- küçük bir ülkenin vatandaşı ve muhafa- ğini gösterebilmesi, AB'deki bürokrasi- zakar bir siyasetçi olması. on iki siyasi yi azalünaya, dünya ticaretinde ise "ser- best ticareti" savunmaya eğilimli olması. Şu anda AB Konseyi'nde dö- nem başkanhğını yapan Almanya ile Fransa'anın üzerinde anlaştı- klan aday Belçika Başbakanı Jean - Luc Dehaene Korfu zirve- sinde başansız olmuştu. İngıltere, Dehaene'nin fazla müdahaleci ol- ması nedeniyle vetosunu kul- lanmıştı. Gözlemciler, İngjltere'nin veto- sunda, dığer iki büyük ülkenin kendi görüşünü almamış ol- masının da önemli rol oynadığını belirtiyorlar. Şimdi adı geçen adaylar üzenn- de de anlaşma sağlanması çok güç görünüyor. İspanya Başbakanı Fetipe Gonzales ve İtalya eskı Baş- bakanı Amato aday olmak istemi- yor. Adı geçen dığer adaylann her binnin de tek tek üyelerin onayını alamaması bugün yapılacak zırve- yi zorunlu kıldı. Bugün üzerinde anlaşılma şansı en fazla olan aday ise 400 bin nü- fuslu Lüksemburg'un Başbakanı Jacques Santer, "en küçük ortak payda" olarak anılıyor. Avrupa Birüği'nde alınan kararlan uy- gulayan AB bürokratlan ise San- ter'in seçihnesi halinde. Delors döneminde oldukça güç kazanan ve üye ülkeler üzerinde de belli öl- çüler içinde yapünm gücü elde eden AB Komisyonu'nun, yeniden kan kaybet- mesinden korkuyor. Mism Cinselliği yazdı, iştenaüldıDış Haberler Senisi - Mısır'da liberal bir yazar, yazdığı ancak henüz yayım- lanmayan romanı nedeniyle çalışüğı kamu kuruluşundan atıldı. Mısırh yaza- nn işten atılmasına gerekçe olarak "Ka- dın meslektaşiannı onun ahlaksaiığından korumak" gösterildi. Mısır'm Salman Rüşdüsö olarak biü- nen Ala Haımd'in yazdığı "el Firaş" (Ya- tak) isinüi kitabı halen taslak halinde. Buna karşın yetkililer kitapta yer alan yatak ve seks sahnelerinin aşın olduğunu belirtiyor ve ahlaka aykın olarak görü- yorlar. Liberal yazar 1991 yılında yayımladığı kitabında da "dini sorguladığı" için ulu- sal bir skandala yol açmış ve sekiz yıl ha- pis cezasına çarpünlmışü. Mahkeme aynca kitabın "ülke bütünlüğü ile barışı tehdit ettiğine" karar vermişti. Hamid henüz cezasıru yaünadı; hapse girmesi için Başbakan Atıf Sedki'nin onaylaması gerekiyor. Mısır'uı yan resmi el Ahram'da ya- yımlanan bir yazıda taslak halindeki Ya- tak isimli kitapla ilgili olarak "sosyal, dini ve ahlaki nomüarı tahrip etmeyi amaçlıyor" değerlendirmesi yapıldı. Kadın meslektaşlan için tehlikeli gö- rülerek işten aülan ve ahlaksızlıkla suçla- nan Hamid'in eşi Melek Muhammed Sa- lib kocasına ilişkin tüm suçlamalan ve söylentileri reddediyor. Melek Muhammed Salih, Yatak kita- bının kısa kısa hikayelerden oluştuğunu söyledi. Ruandadaki bir ağrnnaa kampndaki Tutsi çocuklar, kampı konıyan Fransız askerierinin yaranda oturuyoriar. Rıuuula'da Tutsikrkaçanhalkaateşaçtı Dış Haberler Servisi - Ruanda'da yö- netime karşı savaşan, çoğunluğunu Tutsi kabilesi üyelerinin oluşturduğu Ruanda Yurtsever Cephesi (RYQ geril- lalannın, ülkenin kuzeyindeki Ruhen- geri kentinden kaçmaya çalışan on bin- lerce kişinin üzerine ateş açüklan bildi- rildi. Hükümet güçlerinin denetiminde bulunan Ruhangeri kentini dün ele ge- çiren RYC, Hutulann oluşturduğu ge- çici hükümetin bulunduğu Gisenyi kentine doğru ilerleyişini sürdürüyor. Bölgedeİa gazeteciler, Tutsi gerillala- nn gelişi üzerine Ruhengeri'den kaç- maya çalışanlann arasında askerlerin de bulunduğunu, kentten kuzeydoğu- ya doğru kaçan on binlerce kişiye RYC güçleri tarafından açılan ateş sonucu kaç kişinin öldüğünün henüz belirlene- mediğini bildirdiler. Bu arada RYC gerillalanndan kaç- maya çalışan yüz binlerce Ruandalı mülteci sınınn öte yanındaki Zaire'ye akın ediyor. Adının açıklanmasını iste- meyen bir Kızılhaç yetkilisi, mültecile- rin, önceki gün geç saatlerde Ruhenge- ri kentinden sınırdaki Gisenyi yoluyla Zaire'ye geçmeye başladıklannı söyle- di. Aynı yetkili, Zaire'ye geçen mülteci sayısımn saatte on binj bulduğunu be- lirtti. RYC'nin Ruhangeri'den sonra hü- kümetin son sığınağı olan Gisenyi ken- tini de ele geçirmek üzere olduğunu bil- diren Planlama Bakanı Augustin Ngj- rabatware, Tutsi güçlerinin kente sade- ce 25 kilometre uzaklıkta olduğunu söyledi. Gazetecilere açıklama yapan bakanlar. silah seslerinin kentten duyu- labildiğini, halkın panik içinde olduğu- nu ifade etti. Bakanlar, geçici hüküme- tin başbakanı Jean Kambanda'nın ha- len Gisenyi'deki bir otelde kalmakta olduğunu söylediler. TürkBanşGifcü. Demirel'ibekliyorANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Cumhurbaşkanı Süley- man Demirel, Bosna-Hersek ve Hırvatistan'a yapacağı ziyaret için bugün Zagreb'e gidiyor. Demirel iki günlük ziyareti sırasında, Zagreb ve Saraybos- na'da temaslarda bulunacak, aynca Türkiye. Bosna-Hersek ve Hırvatistan'ın, ilk kez resmi olarak cumhurbaşkanlan dü- zeyinde gerçekleştireceği üçlü zirve toplanüsına kaülacak. Demirel'in Saraybosna gezi- sine, Sırplar, BM yetkihleri nezdinde itiraz etti. Sırplann tehdide kadar vardırdıklan iti- razlannda, Demirel'in gezi programından Saraybosna'- nın çıkarülması ısrarla istendi. BM yetkılilen, durumu Türk hükümetıne bildırerek "Doga- cak herhangi bir olaydan dolayı sonımluluk alamayız" dedıler. Demirel'in ziyaretleri, Bos- na'da çaüşan taraflann, oluş- turulan bânş planını kabul edip etmediklerini açıklaya- caklan bir döneme rasthyor. Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbe- goviç tarafından yapılan da- vetler üzenne gerçekleşecek olan ziyareü sırasında Demi- rel'in, Zenica kentindeki Türk askerlerini ziyaret etmesi de bekleniyor. Dışişleri Bakanı Hikmet Çe- tin'in de katılacağı zıyaret sıra- sında Türkiye, Sırbistan'a karşı, Boşnak ve Hırvatlar'ın savunduğu banşçıl çözüme destek verecek. Dışişleri kay- naklan, Batılı temas grubu ül- kelerinin hazırladığı ve geçen hafta G-7 toplantısı sıra- sında Rusya'nın da desteğini verdiği banş planını Hırvatis- tan ve Bosna'nın, büyük bir olasılıkla kabul edeceğini bildi- riyorlar. Demirel'in ziyareti, temas grubuna dahil olmayan Tür- kiye'ye iki ülkenin verdiği önemi ve Ankara'nın Balkan sorunlannın çözümündeki önemini bir kez daha vurgula- yacak. Türkiye, Boşnaklar'ın ve Hırvatlar'ın kabul edeceği bir planı destekleyeceğini açık- lamış bulunuyor. İlk resmi zirve Şimdiye dek Bosna-Hersek, Türkiye ve Hırvatistan dışişleri bakanlan düzeyinde yapılan üçlü toplanülar, ilk kez resmi cumhurbaşkanlan zirvesi dü- zeyinde gerçekleştirilecek. Zir- ve'nin yapılacağı Brione adası, Yugoslavya eski Cumhurbaş- kanı Jozef Titonun, bağ- lanüsızlar grubu zirvelerini gerçekleştirdiği bir yer. Hırva- tistan'ın, toplanü yeri olarak böyle tarihi bir adayı seçmiş ol- ması, Türkiye'nin de dahil ol- duğu üçlü sürece verilen öne- mi ve bu sürecin Balkanlar için taşıdığı önemi vurgulayan bir simge olarak kabul edih- yor. RODOSTAKİPATLAMALAR Ankarasuçhı ATİNA (AA) • Yunanistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Yanos Kranidiotis, güvenlık yetkilılerinin bombah saldın- lann meydana geldiği Rodos'- ta yapüklan incelemelerde, Türkiye'nin suçlanmasına yol açabilecek hiçbir kanıt bulun- madığını bildirdi. Kranidiotis Atina'da yapüğı açıklamada, Rodos'daki pat- lamalann münfent vakalar ol- duklanna inandığmı da kay- detü. New York'ta bulunan Yunanistan Dışişleri Bakanı Karolos Papulyas ise aynı ko- nuda "İnsan Rodos'taki bom- balardan şu anda kimin çıkan olabiür diye düşünüyor" ifade- sını kullandı. Papulyas, 4 temmuzda Tür- kiye'nin Atina Büyükelçiliği Müsteşan Ömer Haiuk Sipahi- oğlu'nun "17 Kasım" adh terör örgütünün saldınsı sonucu şe- hit olması konusunda ise şöyle konuştu: "Türk diplomatın öldürülme- si şanssız bir olavdı. Mtsır'da bulunduğumuz bir sırada Türk diplomata yönelik salduıyı Sa- yın Hikmet Çetin'e iletmek be- nim için çok üzücü bir görevdi. Sayın Çetin ile bu trajik, utanç verici, uzücâ ve kabul ediletnez olayı soğukkanlılıkla görmeyi ve olayın iki tarafın ilişkilerinin düzelmesi için sarfettikleri ça- bayı engeUememesi gerektiğini beİirttik." Etnos'tan suçlama öte yandan Yunanistan'ın Rodos adasında 8 kişinin yara- lanmasıyla sonuçlanan bom- balı saldınlann Türk gizli ser- visleri tarafından düzenlendi- ğini öne sürülerek ABD nez- dinde gjrişimde bulunduğu id- diaedildi. Ülkenin en yüksek ü'rajh ga- zetelerinden Etnos'a göre dün Washington'da yapılan Yu- nan girişiminde "Mevcut tüm verilerin, ülkeye yönelik son sal- dınlann Türk gizli servislerinin faaliyeti neticesi meydana gel- diğini gösterdiği" ileri sürüle- rek ABD'ye sorumluluklan- nın hatırlatıldığı belirtildi. EKONOMİ VE SİYASETUZMAM KUZtO: Ukraynaseçimleri Turkıyeı^nkotu KUÇMA LONDRA (AA) - Ukraynah ekono- mi ve siyaset uz- maıu Taras Kuzio, Ukrayna'da yeni secilen Cumhur- başkanı Leonid Kuçma'nın, Rus- ya'nın siyasi ve as- keri entegrasyon baskılanna boyun eğmesinin, Türkiye ve Batı için kötü haber ola- cağını söyledi. Cumhurbaşkanlığ] seçimle- rinin sonuçlannı değerlendiren Ukraynah stratejist Kuzio, "Leonid Kuçma, Ruslann Si- vastopol askeri üssünün kendi- lerine de\Tedilmesi ve Rus ço- ğunluğun yaşadığı Kınm'a daha fazla özerklik verilmesi is- teklerine boyun eğecektir. Rus- lar, bir yandan da Ukrayna'nın kendileriyle siyasi ve askeri vönden entegrasyonu için baskılarını arttırıyorlar. Eğer Ukrayna buna razı olursa, bu Türkiye ve Batı için kötü haber- dir" dedi. Leonid Kuçma'nın siyasi ve ekonomik poütikalannın Rus- ya Devlet Başkanı Boris Yelt- sin'inkine benzediğini ve se- çimleri yüzde 5 gibi küçük bir farkla kazanmasında ekono- mik vaadlerinin büyük rol oy- nadığını vurgulayan Taras Kuzio, sözlerini şöyle sürdür- dü: "Kuçma, aynı zamanda ülke- sinde büyük bir çoğunJuğun Rusya ile entegrasyona karşı olduğumın da farkındadır. ÖzeÖikte eski Sovyet cumhuri- yetleri içindeki en geüşmis, en güçlü ve iyi yapdandınİnuş du- rumdaki Ukrayna Silahlı Kuv- vetleri, yeniden Rus subaylann emrine girmeyi kabul etmeye- ceklerdir. Kuçma, belki Rusya ile eko- nomik alanda biraz daha yaklaşabilir ve bazı tavizler karşılığında iyi bir enerji anlaşması ko- parabilir, ancak Mosko>a'nın deneri- mine girmesinin ül- keyi böleceğinin de bilîncindedir." Kuzio, Leonid Kuçma ön- derliğindeki Ukrayna'nın Tür- kiye ile ih'şkilerindeTneydana gelebilecek bir değışikliği şim- diden kestirmenin güç olduğu- nu belirtti. Kuzio. "Enkötüşey Rusya'nm yeniden Bağımsız Devletler Topluluğu'nu bir federasyon catısı airında kendi emrinde toparlama çabalarında başanya ulaşmasıdır. Rusya, Ukraynasız bir kıniet oluştura- maz. Ancak L krayna'u da ye- niden denetimine aursa bu Tür- kiye için ve Batı için oltımsuz bir gelişme sayılacaktır" dedi. Kırım Kuzio, Kınm'daki Ruslann Leonid Kuçma'ya, Tatar Türklerinin ise eski Cumhur- başkanı Leonid Kravçuk'a oy verdiklerini behrterek "Kmm Türkleri için durum ne olur onu da kestirmek güç. Rus çoğunlu- ğun hakimiyetüideki Kınm'da yerel yönetidler gecmişte Kmm Türklerinin isteklerine hep sert cıktdar ve taviz vermediler. Şimdi kendilerinin desteklediği bir Ukrayna Cumhurbaşkanı varken artık hiç taviz vermez- ler, hatta daha da sertleşebilir- ler. Kınm'da şiddetin yeniden yaşanıp yaşanmayacağı Kırım'n Rus yerel yöneticileri- nin tavırlanna bağlı olacak" şeklinde konuştu.