Katalog

5 MAYIS1994 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Denktaş, sert konuştu • LEFKOŞA (AA) - KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, BM ve Avrupa Birlığı'ni uyararak, "Biz tehdit edıp, Rumlar'a ümit vererek, görûşmelerden netice ahnmasını kimse bekleyemez"dedi. Denktaş, Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Büyükelçi Tugay Uluçevik ve ABD'nin Lefkoşa Büyükelçisi Richard Boucher'i, bugün ayn ayn kabul ederek, bir süre görüştü. Denktaş, ABD Büyükelçisi'ni kabulünden sonra yaptığı açıklamada, Boucher'e. Cumhuriyet Meclisi'ndedün yapılan görüşmede, hiçbir şekilde taviz verilmeyecek ilkeler konusunda kendisine destek belirtildiğini ilettiğini söyledi. DemirelMısır'a gidiyor • ANKARA (Cumhuriyet) - Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Türkiye ve Mısır arasında bölgesel konularda düzenli bilgi alış-verişinde bulunmak amacıyla başlaülan çalışma ziyaretleri çerçevesinde. tmayıs cumartesi günü Mısxr'a gidecek. Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin de dün Mısır'ın başkenti Kahire'de Filıstin Kurtuluş örgütü ile Israil arasında vanlan banş anlaşmasının uvgulanmasına yönelık anlaşmanın imza törenınegözlemcı olarak katıldı. Demırel. Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek'in. bu yılın şubat ayı başında Türkiye'ye aniden yaptığı çalışma ayaretine cevaben bu ülkeye gidiyor. Çin'deinsan haklam • W ASHINGTON (AA) - Amerikan İnsan Haklan örgütü Human Rights VVatch, Çin'de insan haklan alanında durumun son iki ayda daha da kötüleştiğini savundu. ABD Başkanı Bill Clinton, geçen yıl mayıs ayında Çin'in ABD'ye ithalatını kolaylaşüran "ticarette en çok kaynlan ülke statüsü"nün yenilenmesini, bu ülkedeki insan haklannın düzeltilmesine bağlamışü. İtalyanmafyası göçetd•STRASBOURG(AA)- İtalya'da giderek artan ekonomik krizyüzünden mafyanın Fransa'ya göç etüğı bıldirildi. Fransa'da yayımlanan France-Soir gazetesinin haberine göre uyuşturucu, kadın tiçareti ve haraç gelirleri düşen İtalyan mafyası, artık faaliyetini Fransa'da sürdürmeyi tercih etti. İtalyan mafyasının Fransa'da ılk olarak emlak, turizm ve banka sektöründe yaptığı yatınmlardan sonra şu anda kumarhane ve hizrnet sektöründe faaliyetlerini arttırdığı belirtiliyor. Kiev, stratejik baştakları söktû • KIEV(AA)- Ukrayna'nın, elinde bulunan •46 adetSS-24 stratejik nûkleer fîizenin hemen hemen tümünü etkisiz hale getirdiğiaçıklandı. Ukrayna Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, sftz konusu fûzelerin büyük çoğunluğunun nükleer ' başlıklannın söküldüğünü ve ' uçuş rotalannın ' değiştirildiğini, işlemin henüz tamamlanmadığını, sadece birkaç fîizenin kaldığını büdirdi. Töpkmen-Kazak IMOSKOVA(AA)- Türkmenistan Devlet Başkanı Şaparmurad Niyazov ile Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev, Hazar bölgesinde ekonomik ve ekolojik işbirliğinin ele aiınacağı bir konferansın toplanması zamanının geldıği konusunda anlaşmaya vardılar. ...Ve özerkFilistindevletidoğdu• Filistinlilere özerklik tanıyan anlaşma FKÖ lideri ile İsrail Başbakanı tarafından imzalandı. Ancak Arafat'ın anlaşmanın bir maddesini imzalamaktan kaçınması üzerine tören bir süre aksadı. Daha sonra anlaşmazhk konusu giderildi ve imza törenine devam edildi. Dış Haberier Servisi - İsrail iş- belgeyi imzaladıklan kaydedil- İsrailliler ve Filistinlilerin de- gali altındaki Gazze Şeridi ile di. Filistin heyeti başkanı Nebil ~ Şaat. Arafat'ın törenden sonra ABD Dışişleri Bakanı Warren Christopher'dan güvence al- Baü Şeria'nın Eriha kentinde Filistinlilere özerklik tanıyan anlaşma son anda çıkan yeni pürüzün de giderilmesi üzerine masırun ardından harita belge- dün imzalandı. sini imzaladığıru. ancak belgeye Filistin Kurtuluş örgütü... .. Kurtuluş (FKÖ) lideri Yaser Arafat ile Israil Başbakanı (zak Rabin'in anlaşrnada yer alan harita bel- gesini imzaiamayı reddetmeleri üzerine tören yanda kesildi, an- cak taraflann kısa bir aradan sonra pürüzleri gidererek bu çekince olarak bir cümle ekledı- ğini söyledi. Rabin de Arafat'ın Arapça notunu bir yardımcısına tercü- me ettirdikten sonra belgeyi im- zaladı. İmza töreninde sorun yara- tan belge, Gazze ve Eriha'da netimıne verilecek bölgeleri gösteren haritalan kapsıyor. Törenin tedirgin bir havada başlamasını yaptığı konuşması- nda değinen israil Başbakanı Rabin "Bir asırdır stiren düş- manlık, şüphe ve kan davasını sona erdirmek çok kolav değiJ" dıyerek her iki tarafın da yaptığı işten emin olmak istedığıni ve uygun bir çözüm aradıklannı kaydettı. FKÖ lideri Arafat da tören sırasında yaptığı konuşmasında Gazze-Erihaanlaşmasının İsra- ıTin işgal topraklanndan tüm- den geri çekilmesi yönünde bir başlangıç oiduğunu vurguladı. Arafat konuşması sırasında Rabin'e dönerek "İki toplum arasında başlatılan bu yeni ilişki, bizim çocuklarınuz ile sizinkiJe- riniyiliğiiçin"dedi. Tanıklar Kahire'deki Uluslararası Konferans Merkezi'nde düzen- lenen törende, Filıstinli ve is- raiJli liderlerin dışmda Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Müba- rek. ABD Dışişleri Bakanı Warren Christopber ve Rusya Dışişleri Bakanı Andrei Kozirev de aynca anlaşmaya taruk ola- rak imza koydular. Törene, Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin'in de aralannda bulunduğu 40 ülkenin dışişleri bakanlan ile yaklaşık 2 bin da- vetli katıldı. Mısır Cumhurbaşkanı- Mü- barek, imza töreninde yaptığı konuşmada, bu aşamaya çok zorlu yollardan geçilereİc geîin- diğini belirterek tarihı anlaş- manın imzalanmasına kadar geçen süreçte katkılan bulunan ABD ve Rusya'ya teşekküretti. ABD Dışişleri Bakanı Chris- topher ise kendisinin de tanık olarak imza koyduğu Filistinli- lere özerkJik tanıyan anlaş- manın Filistin ve İsraillilerin banş içinde bir arada yaşa- malannı sağlayacak önemli bir şans oiduğunu söyledi. Christopher sözlerine şöyle devam etti: "Filistinliler ilk kez kendilerini yönetme şansına sa- hipler ve İsrailliler de ilk kez Fi- listinlilerle vapıcı ilişkiler kurma şansına sahip olacaklar." Cljnstopner konuşması sı- rasında aynca, Mısır Cumhur- başkanı Mübarek ile Norveç Dışişleri Bakanı Johan Holstii İsrail-Filistin anlaşmasının sağ- lanmasındaki büyük katkılan- ndan dolayı övdü. Kutlama Anlaşmanın imzalanması üzerine Filistin polisi özerk böl- gelerdeki yönetimi İsrail as- kerinden devralmak üzere Gaz- ze ve Eriha'ya girdi. Anlaşma uyannca, İsrail elindeki on bin Filıstinli tutukludan 2500'ünü dün serbest bıraktı. İşgal altındaki topraklarda başlatılan kutlamalar 11 yaşı- ndaki Fiüstinli bir çocuğun öl- dürüldüğü haberlerinin yayı- lması üzerine buruk bir havada geçtı. Ajanslann bildirdiğine göre maskeli üç Filistinli, gir- dikleri evde bulunan bir kişiyi kaçırmak ısedikleri sırada ev halkının karşı koymasıyla karşılaştılar. Maskeli kişilerin açtığı ateş sonucu Vlesud Cemal Barba isimlı çocuk ölürken ba- bası ve bir akrabası da yara- landı. özerklikanla$mosı İsrailaskerleri21 güniçindeçekiüyor Dış HaberierServisi - FKÖ ile İsrail arasında dün Kahire'de imzalanan özerklik anlaşması, İsrail askeri bırliklerinin Gazze Şeridi ile Eriha'dan 21 gün içinde çekilmesini öngörüyor. İsrail Başbakanı fzak Rabin ile FKÖ lideri Yaser Arafat'ın anlaşmayı imzalamalannın ardından, İsrail askeri birliklerinin hemen Gazze ve Eriha'dan çekilmeye başlaması ve çekılme işlemini üç hafta içinde tamamlaması gerekiyor. Gazze Şeridi ile Eriha kentinde Filistin Özerk Yönetımi'nın yürürlüğe gırmesini sağlayacak anlaşmayla İsrail, bu iki bölgedeki askeri üslerinin tümünü tahliye ederek Filistin polisgücüne devredecek. Ancak İsrail, Yahudi yerleşimciler, dış güvenlik ve dış ilişkiler konulanndaki sorumluluğu elinde tutacak. Bölgede vergilendirme, eğitım, sağlık, turizm ve sosyal güvenlik konulanndan Filistinliler sorumlu olacak. özerklik anlaşması taslağinda, Gazze ve Eriha'daki sivil ve polis gücünün 24 üyeden oluşan Filistin yönetimine devri konusunda aynntılarda yer alıyor. Taslakta aynca işbaşına geçecek Yönetim Konseyi'nin temmuz ayında yapılacak seçimlerle belirlenmesi şart koşuluyor. Özerkliğegeçişten iki yıl sonra taraflar kesin anlaşma icin birkez daha görüşme masasına oturacaklar ve bağımsız Filistin Devleti, Kudüs'ün statüsü ile Yahudi yerleşim binmlennın geleceği gibi konular bu görüşmelerde ele alınacak. Filistin ve İsrail Dışişleri Bakanlan özerklik anlaşmasının imza töreninde sorun yaratan maddeyi tartışıyorlar. BM Genel Sekreteri Butros Gali, İsrail ile Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) arasında Ka- hire'de bugün imzalanan anlaş- manın "btitön Ortadoğu'nun iz- lemesi gereken bir örnek oidu- ğunu" söyledi. Gali, dün Ce- nevre'de yaptığı açıklamada, anlaşmanın geçen yıl NVashing- ton'da imzalanan "Ortak ilke- ler Deklarasvonu"nun uygu- lanması yönünde atılmış önem- lı bir adım oiduğunu belirtti. Açıklamada, "ileri atılan her yı memnunlukla karşıladı ve Filistinlilere 106 milyon dolar vardım yapacağını açıkladı. îngiltere Dışişleri Bakanı Do- uglas Hurd. yaptığı açıkla- mada, sözkonusu yardımın iki yıl içinde verileceğıni bildirdi. Öte yandan. radikal Filistinli gruplar anlaşmayı protesto etti- ler. İslami Cıhad örgütünün uluslararası ilişkiler sorumlusu Ebu Ahmed Esam, anlaşmanın başansız olması ıcın İsraıllilere yönelik saldınlar düzenleyecek- lerini söyledi. Filistin Halk Kurtuluş Cephesı'nin (PHLP) lideri George Habbaş da. "An- laşmanın Filistin davasını orta- dan kaldırmavı ve Filistinlileri meşru haklanndan yoksun kılmayı amaçladığını" öne sür- dü.Lıbya. Filistin Kurtuluş Ör- gutü (FKÖ) ile İsrail arasındaki sınırlıözerklikanlaşmasını'fay- dasız" olarak tanımladı Ingiltere'de bugün başkent Londra dahil 36 büyük şehirde yerel seçimler yapılıyor Başbakaıı JoluıMajor'ınbüyüksuıavı EDtPEMtLÖYMEN LONDRA - Bugün Londra başta ol- mak üzere 36 büyük şehir ve 114 ilde be- lediye başkanlığı ve il genel meclisi üye- liği için yerel seçim yapılıyor. Toplam 5054 sandalyenin yeni sahibini belirle- mek için seçmen sandık başına gidiyor. Bu seçimin önemi, kamuoyu yokla- malannda seçmen desteğini sürekli kay- bettiği gözlenen Major hükümeti için ülke çapında bir referandum niteliği taşıması. Hükümet, bu tür ikinci bir re- ferandumla bir de gelecek ay Avrupa Parlamentosu secimi sırasında karşıla- şacak. Yerel seçim, İngiltere'de karmaşık bir sistem gereği asbnda her yıl yapılıyor. Ancak Londra da dahil büyük şehir be- lediye başkanlıklan ve il genel meclislen için bundan önceki seçim 1990 yılında yapılmışü. İkudardaki Muhafazakar Parti Londra'da oylann yüzde 37'sini. İşçi Partisi yüzde 39'unu almıştı. Bu kez İşçi Partisi'nin Londra'da daha çok oy alması, Muhafazakarlann kalesi sayı- lan bazı belediyeleri de kazanması bek- leniyor. 1986 yılında, dönemin başbakanı Margaret Thatcher tarafından "aşın solcu" olduğu gerekçesiyle lağyedilen Londra Büyükşehir Belediyesi için se- çim hala yapılamıyor. Avrupa'nın en büyük kentlerinden Londra'nın bir be- lediye başkanı yok. Ancak kentteki 32 belediye içinde 14 tanesinde İşçi Partili, ll'inde de Muhafazakar Partili başkan görev yapıyor. 4 belediyede ise küçük Liberal Cİemokrat Parti'li belediye baş- kanı var. Major hükümeti, hem bugünkü yerel seçime hem geleck ay yapılacak Av rupa parlamentosu seçimine şimdıye kadarkı en zayıf kadrosu ve hararetli parti ıçi çe- kişmelerle giriyor. Genel seçim 1992 yı- lında yapılmış ve Muhafazakar Parti. Avam Kamarasf ndaki büyük çoğunlu- ğunu kaybetmiş ve mecliste kritık sayı 17 milletvekilıne inmişti. Bir sonraki ge- nel seçimde ana muhalefet İşçi Partisi'- nin secimi bu kez kazanacağı bekleni- yor. Ruanda'ya BanşGücüDtş Haberier Servisi - BM Güvenlik Konseyi, büyük katliamlann yaşandıği Ruanda'ya uluslararası banş gücü gönder- meyi düşünüyor. ABD'nin BM temsilcisi Mandeleine Alb- right, Banş Gücü'ne dahil olacak askerle- rin Afrika ülkelerinden geleceğini söyledi. Albright, Ruanda konusunun BM Genel Sekreteri Butros Gali ile görüştüğünü, Ga- li'nin de Ruanda'ya banş gücü gönderil- mesinden yana oiduğunu söyledi. Ruandada görev yapan 2500 kişilik BM Banş Gücü'nun büyük böhlmü nisan ayın- da geri çekilmiş, ülİcede sadece 300 BM as- keri kalmıştı. 300 asker yetersiz Ancak 300 asker, katliamlan durdur- makta çok yetersiz kalıyor. 6 nisanda Ru- anda ve Burundi devlet başkanlannı taşı- yan uçağın Ruanda başkenti Kigaü'ye inerken düşürülmesinden bu yana katliam- larda 100 bin ile 200 bin dolayında kişinin can verdiği tahmin ediliyor. Yaklaşık 500 bin RuandaL göçmen de Tanzanya'ya sığinmış dunımda Ruanda'- da katliamlann yanı sıra açhk ve bulaşıa hastalığın da çok sayıda insanın ölümüne yol açtığı bildiriliyor. AZERBAYCAN 1LİAliyev, Elçibey'i Bakü'yeçağırdı Ruanda'dan kaçan mülteciler Tanzanya'ya giderken keçilcri de dahil her şeylerini beraoerierinde görüriiyorlar. MOSKOVA (AA) - Azerbay- can Devlet Baş- kanı Haydar Ali- yev, eski Devlet Başkanı Ebulfeyz Elçibey'i Bakü'ye dönmeye ve siyasi çalışmalanna de- vam etmeye çağırdı. Elçibey'e yakın kaynaklann Tu- ran Ajansı'na ver- diği bilgiye göre. Aliyev geçen ay bir temsilcisini Elçi- bey'in kaldıği Nahcıvan'ın Or- dubat kasabası Keleki köyüne göndererek, uzlaş- ma önerdi. Elçibey'in Ba- kü'ye dönebilmesi ve güvenliğjnin ga- ranti edilmesinin yanı sıra. kendisi- nin ve destekçileri- nin siyasal faali- yetlerine devam edebilecekleri sö- zünü veren Aliyev. bunun karşılığinda. Elçibey'in Devlet Başkanlığı iddiasından vaz- geçmesini istedi. Elçibey'in, "Aliyev'in sözle- rine güvenmediği" için teklifle- rinı hemen kabul etmediği. ön- celikle. "Tüm siyasal tutuk- luların serbest bırakılmasını ve lideri olduğu Halk Cephesi'nin vurtdıştna kaçan taraftarlan- nın geri dönuşlerinin sağlanma- sını" şart koştuğu öne sürülü- yor. Eski Devlet Başkanı Elçi- NATO'ya ilk adım Bakü,BİO'yu inızaladı BRtKSEL (Cumhariyet) - Azerbay- can Devlet Başkanı Haydar Aliyev, NATO ite Azerbaycan arasındaki Banş İcin Ortakiık (BlO) anlaşmasına nnza koydu. Myev, bu anlaşma kap- saırunda, ülkesindeki Ermeni işgaline karşı NATO'dan destek isteyecekterini belirtti. Doğu Avrupa ve eski Sovyetler Birli- ği'nden aynlarak bağrmsız olan devlet- lerk NATO arasmdaki işbirliğinin ge- liştirilmesi amaayla. geçtiğimiz ocak ayında yapılan NÂTO zirvesı sırastnda başlatılan "Bajr^ İçin Ortakhk" proje- sinden yararlanmak üzere itüfakîa çer- çeve anlaşmasını imzalayan Azerbay- can, bu olanaktan yararianan ilk Orta Asya Türk Cumhuriyeti. Azerbaycan Devlet Başkanı Aliyev,anlaşmanuı im- zalanması sırastnda yaptığı konuş- manın büyük böjümünü, bu ülkenin Ermenistan üe olan çatışmasına ayırdı. Ülkesinin yaklaşık beşte birinin Enne- ni işgali altında oiduğunu anlatan Ali- yev, kendilerinin sorunun banşcı yol- dan çözümünü istedikfermi söyledi. bev, şimdiki Başbakan Suret Hüseyinov'un silahlı taraftar- lan ile birlikte Bakü'ye yürü- mesı üzerine geçen yıl yaz ayla- nnda Nahcıvan'a geçmişti. Olaylar sırasında Milli Meclis Başkanlığı'na getinlen Haydar Aliyev. Elçibey'in ardından De\let Başkanı olmuştu. Halk Cephesi'nın Bakü'deki merkezi güvenlik güçlerince basılmış. geniş tutuklamalara gidilmiş ve Ebulfeyz Elçibey'in birçok taraftan yurtdışına kaç- mışü. 323 dergisi Yunanistan Başbakanı Andreas Papandreu ile görüştü Balkanlar patlaıııayahazırbir bombagibiDış Haberier Servisi - Andreas Papandreu geçen yıl ekim ayında 4 yılhk bir aynüktan sonra tekrar Yunanistan başbakanlığma se- çildi. Bir zamanlar şiddetli ABD aleyhtan olan 75 yaşındaki Başbakan şimdi ekonomi ve dış politika konusundaki görüşlerinin de- ğiştiğıni söylüyor. 'Newsweek' dergisınin Pa- pandreu ile yaptığı söyleşi şöyle: - Uluslararası kamuoyu Yunanistan'ın Makedonya sorununu bu kadar ciddiye al- masının nedenini anlayamıyor. - Ya biz derdimizi iyi anlatamıyoruz (bu doğru olabilir) ya da baa çıkar çevreleri bi- zim görüşümüzü anlamak istemiyor. Bura- da söz konusu olan Yunanistan'ın ulusal çı- karlandır. Balkanlar patlamaya hazır bir bölgedir. Hata yaparsanız patlayıverir. Ger- çi Osküp yönetimi tek başına Yunanistan için tehlike oluşturmaz. Ama Üsküp, başka bir Balkan ülkesi ile (adını söylemeyeceğim) ittifak yaparsa, Yunanistan için ciddi bir gü- venlik sorunu çıkar ortaya. - AB ortakJannız Makedonya'ya ambargo uygulayan Yunanistan'ı Avrupa Adalet Di- vanı'na verdi. Yani bir yanlış anlama vüzün- den mi bu yola başvurdıilar? - Ortaklanmız neden bizim görüşümüzü anlamıyorlar. Ben de bunu bir türlü anlamı- yorum. Onlar şöyle düşünüyorlar: Üsküp yönetimi, zayıf ve ıstikrarsızdır. Ülkede et- nik ve ekonomik sorunlar var. Devlet Baş- kanı Kiro Gligorov ılımlı ve Batı ile işbirliğı yapmak isteyen bir lider. O yıpranırsa. yöne- tim aşın gruplara geçer. Evet Batı, Üsküp için böyle düşünüyor. Ama ya Yunanistan? Yunanistan'ın güven- lik sorunlan, halkın tepkisi, kaygılan? Üs- küp sorunu Yugoslavya'nın parçalanması üzerine başladı. Bunun sorumlusu da Yuna- nistan'm dışmda AB ülkeleridir. Bazı ülke- ler, Balkanlar'da nüfuz bölgeleri ve uydu ül- keler yaratmak istıyor. - Bosna'da nasd bir çözüm öngörüyorsu- nuz? - Bosna'da yalnızca siyasi çözüm olabilir. Böyle bir çözümün üç tarafın istcklenni de tatmın etmesi gerekir. - Kıbns'ta Güven Arttıncı Önlemkr Pakeri hakkında ne düşünii) orsunuz? - Güven Arttıncı Önlemlerin, Kıbns soru- nunda son adım olarak görülmesinden korkuyoruz. Yani 'paket üzerinde anlaşma- ya vanlırsa Kıbns sonınu biter' şekiinde bir yaklaşım yanlıştır. Bizim için sorun bitmez. - Dünya serbest piyasaya giderken sizin hükumetinizin ters yöne gîttiği ileri sürülü- yor bazı çevTeler tarafından. - Bizim görüşümüze göre enerji, ulaşım. gibi temel sektörler üzerinde devletin deneti- mi olmalıdır. Bağımsız firmalar, stratejik ka- rarlar konusunda devlet denetimi altında ol- malılar. Özelleştırme konusunda ise gözü kapalı gitme yanlısı değiliz. Özelleştinneye karşı değiliz, ama iyi düşünülerek yapılmalı ve ülke ekonomisine yararlı olmalı. - Ekonomik görüşlerinizi neden değiştirdi- niz? - Çünkü gerçekler değişti. Günümüzde uluslararası pıyasa gerçeği var. Rekabet gücü olmadan bu piyasada ayakta kalabile- ceğini sananlar ruh doktoruna gitmelidirler. Tabii ki ilerici bir hükümet olarak sosyal ve güvenlik sorunlannı.işsizlik konusunu ve adil bir vergi sitemini hiçbir zaman göz ardı edemeyiz. Ama temel ilke, ayakta kalabil- mek için rekabet gücüne sahip olmaktır. ' PAPANDREU - Bizi kimse anlamıyor.