Katalog

SAYFA CUMHURİYET/2 9 NİSAN1994 CUMARTESİ Nükleer Karşıtı Platform'dan Ukrayna Devlet Başkanı'na protesto kartlan yağıyor ^Dıırdurun ÇernobiFi, yinelenmesin kazalar' JL/ünyanın 22 ülkesinde Greenpeace önderliğinde yürütülen nükleer reaktörlerin kapatılması kampanyasına katılan Nükleer Karşıtı Platform Istanbul Grubu'nun kart yollama eylemi, Çernobil'in tüm reaktörlerinin kapatılmasını hedefliyor. lstanbul Haber Servisi - Nükleer Karşıtı Plat- aktörlerinin Kapatılması" Kampanyası'nı Türki- form adına tstanbul Grubu. Çernobil Nükleer ye'de Nükleer Karşıtı Platform adına İstanbul Santralı'nın tüm reaktörlerinin kapatılması iste- Grubu üstlendi. miyle Ukrayna Devlet Başkanı Leonid Kcavçuk'a 2 bin adet "protesto kartı" gönderdi. Dünyayı sarsan patlama Çernobil kazalannın yinelenmemesi için dün- yanın 22 ülkesinde Greenpeace örgütü (Yeşil Çernobil Nükleer Santrah'ndaki 4 numaralıre- Banş) tarafından yürütülen "Çernobil'in Töm Re- aktör, 26 Nisan 1986 tanhinde patlamış. sağlam Yurdumuzun birçok il ve ilcesi. acanasız kış koşullannın pençesinde kıvranırken Antalya'ya baharçoktan geldi Mart ayı başlannda yavaş yavaş uyanmaya başlayan toprak. rusan ayına gırdiğimiz şu günlerde bin bır tür çjçeğin dansettiği capcanh bir ortama dönüştü. Ağaçlarda kuşlar öüneye. daHarda çicekler açmaya başladı bile. Helegecimlennin büyük bölümünü salt rurizmden değıl. tanrndan da sağlayan Antalyalılar için bahar demek. tarlalann süriilmesi demek. Çünkü kış Antalya'ya bahargeldiboyunca bir yıl evvelinin çürümüş ekin kahnulannı taşıyan larlalar da sürüm için haarlanıyorlar. Motor tarlalarda, şimdi yaban Çıçeklcri boy göstermeye başladılar gürültüleriyle tarlalara girecek traktörler, sürüm ve o çirkınlıklerin yok edilrnesinı sağladılar. Ne yaak ki esnaanda bu çiçeklenn hiçbirini sağ ç\eklerin bu cümbüşleri çok uzun sürmeyecek. Çünkü bırakmayacaklar. Antalyah doğasever Tuncer Nehoş, bahar nedeniyle tarlalarda acan çiçeklenn değerini ıvi bilıyor Orilan koklamak. öpüp okşamak ıçın zamanını değerlendirebilmış. Gırmışçıçeklı tarlalardan binnın ıçine ve güzelım çiçeklenn kokulannı ciğerlenne çekiv or. Bilıyor kı çok değıl. bir-iki hafta sonra hiçbin sağ kalmayacak. Tarlalar sürülecek ve kendısi çiçek görebilmek için çok uzaklara gjtmek zorunda kalacak. Evet, Antalya'ya bahar geldi. aman kıymetı bılıne... kalan diğer iki reaktör çahşmaya devam etmişti. Leonıd Kravçuk. güvenilir durumda olmayan 2 numaralı reaktörün de önümüzdeki yıl devreye sokulmasını öngören bır karan imzaladı. Kazadan sonra, Çernobil çevresindeki 30 kilo- mctre çapındakı boşaltılmış alanın sorumluluğu- nu üstlenen Çernuşenko'ya göre, facia yüzünden 10 binden fazla ınsan yaşamlannı yitirdi. Bilım adamlan. kuşaklar boyu belirlenemeyecek sayıda ınsanın radyasyondan zarar göreceeinı belirtiyor- lar. Trilyon dolarlık zarar Ukrayna Bılımler Akademısi. Ekoloji Enstitü- sü Başkanı V'ietor Hazar. tesıs malıyeti en az 5 mılvar dolar olan Çernobil tıpındeki nükleer bir santralın facıa sonucunda topluma. doğaya ver- diğı "sosyal maliyeti" sadecc Rusya, Beyaz Rusya \e Ukrayna ıçın hesaplamış. Bu maliyet ise l tril- yon dolar. Nükleer kazalann diğer ekolojik kaza- İardan farkı ıse sosyal maliyetlennın ve uzun va- delı etkılennın önceden kestirilmesinin ola- naksızlığı... Gereksiz riskin sorumluluğu Protesto kartında şunlar yazıvor: "Sayın Baş- kan Kravçuk. Çernobil Nükleer Santralı'nı kapat- manız için size sesleniyorum. Bu santralı işletmevi sürdürme kararınızla L kraynalıları \e dünyanın her yanındaki insanları büyük >e gereksiz bir riske sokma sorumluluğunu yüklenivorsunuz. 1986 Çer- nobil kazası, ne \azık ki bir nükleer kazanın feci sonuçlarını ve nükleer enerji endüstrisinin kabul edilemez tehlikelerini açıkça göstermiştir. Üzerin- de ölümcül enerji kaynakları bulunmayan bir dün- ya görmeyi dilivor, Çernobil reaktörlerinin hemen durdurulmasını istiyorum." Bulgarsinemasında "Erotik" cuma • Porno fılmleri ile Oscar ödülü almış nitelikli fılmlerden aynı oranda vergi alınmasını adaletsizlik olarak değerlendiren sinema sahipleri. Maliye Bakanlığrnın bu karannı protesto amacıyla sinemalarında sadece porno fılm oynatmaya başladılar. SOFYA (AA) - Bulgarıstan'da sinema salonu sahiplen.MalıveBakanlığı'nınfilmlerüzerinde adaleısız v ergı uygulaması > aptığını ileri sürerek ılgınç bır protesto gcrçekleştırdiler. Porno filmlen ıle Oscar ödülü almış nitelikli fılmlerden a> nı oranda vergı alınmasını adaletsizlik olarak değerlendiren sinema sahipleri. Maliye BakanlığTnın bu karannı protesto amacıyla sinemalannda sadece porno fılm o\natma>a başladılar. Sinema sahiplennın dün başlattıklan ve bir hafta dev am edecek protesto eylemi Bulgar basını tarafından "erotik cuma" olarak adlandınldı. Sinema salonlarında porno fılmlerin gösterilmesı. beklcnenin aksine seyirci sayısında büv ük bır artışa yol açtı. Bulganstan'da sinema salonu sahipleri. porno fılmlerden daha çok vergi alınmasını. nitelikli filmlerdeki vergi oranının ısedüşürülmesini istivor. SüpermodelMacpherson'ın süper filmi: SİRENLER 29 yaşındaki Avustralyalı süpermodel Elle Macp- herson, ilk sinema deneyimini "Sirenler" fılmınde yaşı- yor, hem de çınlçıplak olarak. Aktör Sam Neill'in baş- rolde oynadığı "Sirenler", bastınlmış duygular ve şeh- vet üzerine kurulu çılgın bir komedi. Hugh Grant ve Tara Fitzgerald'in can- landırdığı bir din adamı ve kansı, bohem ressam Sam Neill'in evinde bir süre kaldıktan sonra cinsel yön- den bastınlmış yaşamlan- nın tamamen değiştiğini fark ederler. Aralannda Macpherson'un da bulun- duğu Neill'in üç modeli evin içinde çınlçıplak poz vere- rek dolaşırlar. Din adamı ve kansı başta şok olurlar, ardından meraklan uyanır ve nihayet baştan çıkarlar. Yıllardır pek çok ünlü dergınin kapağında yer alan Elle Macpherson, pek çok kişi tarafından dünyanın en güzel kadını olarak kabul edilıyor. Akılb da. En azı- ndan filmin senaryosunu okuyup çıplaklığın gereksiz olmadığına ve kendisi için sinema dünyasına harika bir giriş olacağına karar verecek kadar akıllı. Macp- herson, sinema yıldızhğma heveslenmeyen birkaç sü- permodelden bin: "O benim işim değil. Aktrismişim Aktör Sam Neill'le başrolünü oynadığı 'Sirenler' filminde Avustralyalı ünlü model Elle Macpherson, kamerakarşısına çınlçıplak olarak çıkıyor. Unlü model aktrisliğin işi olmadığını, ancak senaryoyu okîıduktan sonra bir daha bırakamadığını söylüyor. gibi \apmıyorum. Menajerim gerçekten de harika bir fılm olacağına inandığı için beni bu senar\ o> u okuma\ a zorladı. Okumaya başlayınca bir daha bırakamadım." Yaşamını olağanüstü gözükerek kazanmak zorun- da olan biri olarak Macp- herson yine olağanüstü derecede alçakgönüllü. 1920'Ierdeyaşayan bir res- sam modeline benzeyebil- mek için 10 kilo almış. Bu bırO manken için neredey- se ölüm emri gibi bir şey oluyor. Geçici olarak bir domuzcuğa dönecek ka- dar kendine güvenmesine şaşmamak gerek. İş ya- şamı son hızla ilerliyor. Dünyanın en çok kazanan mankenlerinden bin ol- masının yanı sıra tek ürünü "Elle Macpherson" olan bir şirketin de sahibi. Ancak bu kendine güveni kazan- ması, hiç kolay olmamış. 1989 vılında kendısiyle yapı- lan bir röportajda "Görünümüm yüzünden her zaman aşağılık kompleksine kapılmışımdır. Hala Amerikan halkının neredeyse yansını özel biri olduğuma inandıra- bildiğime hayret ediyorum" diyor. Elite Service Frank Sanello Çocuklar şiddetiailede öğreniyor• 'Şiddetin ailede öğrenildiğini savunan Prof. Sayıl, 'Katillerin ailede şiddete maruz kaldıklan görülmüştür. Demek ki ailede şiddet yalnızca bireysel bir sorun olarak kalmayıp bir toplum sorunu olmaktadır' dedi. ANKARA (AA) - Ankara Ünı- versitesi Psikiyatrik Kriz Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Işık Sayıl, ciddi yaralama ve öldürme olaylannın yüzde 50'- sinin ailede gerçekleştiğinı belirterek cinayete kurban giden kadınlann yüzde 40*ının kocalan tarafından öldürüldüğünü söyledi. Sayıl'ın yaptığı araştırmaya göre şiddet, ailede öğreniliyor. Şiddete maruz kalan kadınlann yüzde 37'si çocuklanna şiddet gösteriyor. "Şid- det şiddeti doğurur" tezini savunan Sayıl, şiddete maruz kalan çocuk- lann gelecekte şiddet gösterimine aday olduklannı belirtıyor. Sayıl, araştırmasında şu görüşlere yer ver- di: "ÖMürülen kadınların yüzde 4O'ı kocalan tarafından öldürülmüştfir. Erkeklerin ise yüzde 10'u kanlan ta- rafından öldürülmüş olup bunlann yüzde 7'si kendini müdafaa sırasmda ortaya çıkan durumdur. Şiddet ailede öğrenilir. Tüm katillerin ailede şidde- te maruz kaldıklan görülmüştür. De- mek ki ailede şiddet yalnızca bireysel bir sorun olarak kalmayıp bir toplum sorununu doğurmaktadır." Şiddetin bulunduğu ailelerde daha önce de benzer olaylann sık sık yaşantığını kaydeden Prof. Sayıl, şöyle devam etti: "Şiddete basvuran kadının ailesin- de şiddet, alkol sorunu ve çocuklarm şiddete maruz kalması söz konusu- dur. Erkekte ise. duygusal sıcaklık- tan yoksun bir aile gecmişi, koruyucu hıtumdan yoksun ve şiddeti var olduğu alkol bağımlılığı görülen bir ortam söz konusudur. Şiddete bas- vuran erkekler çoğunlukla, dürrii konrrolü zayıf, kıskanc ve alkole düşkündürler." Ailede kadının şiddete maruz kalmasının. eskiden beri her top- lumda görülen bir olgu olduğunu ifade eden Prof. Işık Sayıl, Ameri- kan ailesinde şiddet görülme sıklığının yüzde 50 olduğunu vur- guluyor. Sayıl. "Evlilik cüzdanı da- yak lisansı yerine geçer" derken. ai- îedeki şiddetin normal, meşru ka- bul edildiğini ve bir iletışim aracı sayıldığını bildiriyor. Prof. Sayıl, araştırmasında şöyle diyor: "Kadınlar sessiz kurbanlardır. Kadın dövmek, bir sosyal sınıf v a da etnik gnıba özgü değildir. Ancak düşük sosyoekonomik düzeydekile- rinki kayıtlara geçer, orta ve yük- sek sınıfınki gizli kalır. Dış dünya- daki şiddet ve saldın olayları ceza- landınlırken, ailede şiddet normal ve meşru kabul ediliyor." Bursa vöresine ait, 19. vüzvıldan kalma, fes biçimindeki bir tcpelik. Ltra- fı. kadının sos> al düzc> ine göre altın > a da gümüş paralarla çcv relenmiş... Kadının başındaki, "ağırlıklı tepelik". paravla vapılıyor ve kadının sosyal düzeyine göre altın, gümüş \ a da bakır paralarla hazırlanıyor. Köylü kızlannın çeyiz sandığına doldurduğu geleneksel kıyafetleri, defılelere malzeme oluyor Anadolu'nun günümüze mirası: 'BindaÛı'İstanbul Haber Servisi - Geleceğe yönclik amaçlar pcşindc koşan vc enerjisinın çoğunu, günlük yaşam standartlannı yükscltmck için yeni projeler üreterek harcayan insanoğ- lunun geçmişe duyguğu özlem hiç tükenmiyor. Örneğin, tarih boyunca çok sayıda medeniyete kucak açmış Anadolu'nun uçsuz bucaksız. "bereketli topraklan" üzerinde kimler >a- • Geçen zaman içinde Anadolu insanmın yapısı ve giysileri değişmemiş bir türlü. Bunlar arasında. 'Bindalh" denilen giysiler de bulunuyor... İşte o "Bindaliriar lüks otellerin de- vasa salonlannda düzenlenen defılelerde sergileniyor... çıkmış ortava... Yaşam bıçımlerine paralel olarak. giysiler de değışmış, gelışmış... Ancak yıne de Anadolu ınsanının yapısı ve gıysilen değişme- miş bir türlü Gunümüzde bile eski- >e dair çoğu şcy varlığını koruyabil- ı§. Bunlar arasında. "Bindallı" denilen givsıler de bulunuyor... İşte o "Bindaliriar artık büyük kentlerdeki lüks otellenn devasa salon- şamış, kimler hangi "izler" bırakmamış ki... Nicc efsaneler >aşanmış. nicc larında düzenlenen defılelerde sergılenıvor... Bu gıysılere "Bindalh" denme- destanlar yazılmış aynı topraklarda... Ve insanlar... Anadolu insanlan... sınin nedenı ıse yapılan işlemelerde bine yakın ağaç dalı. karanfıl. lale ya da Daha doğrusu Anadolu kadınlan... yıldız motiflerinin kullanılması... İşlemelerin türü ise "Maraş" yada "Dival' Nazım Hikmet'ın dizelenne bile konuk olmuşlar: "Bizim kadınlarunız" diye adlandınlıyor. Klaptan denilen. altın veya gümüş suyuna batınlmış İşte o aynı Anadolu'da, evlilik hayalleri kuran genç köylü kızlannın çevız pamukluıpliktenyapılankordonlarlavadadoğrudandoğruyaalünvesim sandıklannı dolduran, göz nuruyla hazırlanmış ve tümüyle el ışı ışlemelerle tellerle hazırlanan ışlemeler gıvsi>eözgünlük kazandmvor. bezenmiş özgün giysiler kullanılmış uzun yıllar... Sonra köy yaşamı, kent Düğün kıyafeti olarak kullanılan "Bındaliriardakı renk cümbüşü. Ana- yaşamına yenik düşmüş. Hemen ardından adına "moda" denilen bir olgu dolu kadınının başında taşıdığı "hazine"lerle daha da pekışiyor...