Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4 NİSAN1994 PA2ARTESİ 8 DUNYADA GEÇENHAFTA Tahtvepara yenikralageçti Mason Hastanesi kapanıyor... BELCIKA CEM SEY BRÜKSEL - Belçikalılar, geçen yıl ölen. çok sevdikleri Kral 1. Baudouin'i artık paralannın üzerinde de goremeyecekler. Çünkü onun yerini alan kardeşi 2. Albert, geçen nisan ayı sonundan itibaren 1,5,20 ve 50 franklık madeni paralann üzerinde de ağabeyinin yerini dolduracak. Yenı Belçika Frangı'nın basımına, geçen hafta Kral 2. Albert'in baskı makinesinin düğmesıne törenle basmasıylabaşlandı. Buaynı zamanda, Kral 2. Albert'in anayasal birhakkıru harfiyen kullanması anlamına da geliyordu. Çünkü Belçika Anayasası'nın 112. maddesi. para basma hakkının krala ait olduğunu belırtiyor. Bu paralan pıyasaya sürme hakkı Belçika Merkez Bankasf na aıt. Merkez Bankası. yenı paralan ancak nisan ayının sonlannda, piyasaya yeniden para sürülmesi gerektıği zaman kullanımaaçacak. Bundan sonra uzunca bır süre ıki kral, ülkerun paralan üzerinde de kardeşçe >an yana yaşamayı sürdürmek zorunda kalacaklar.Çünkü eskı Kral 1. Baudouin'in portresını taşıvan eskı paralara göre ayarlanan otomaük makineier, eskı ve yeni paranın 'cohabitation'unu. yanı banş içinde bır arada yaşamasını zorunlu hale getiriyor. Belçika Merkez Bankası, yeni paralardan en fazla 23 milyar frank değerinde basabilecek. Belçika yasalan, para değerini korumak amaayla, bankanın bu miktardan fazla yeni baskı yapmasını engelliyor. Zaten bundan önce 1980,1986,1987 ve 1989 yıllannda piyasaya yeni para çıkanlırken, bu miktan aşmayı gerektiren bir durum da olmamış. Kral 2. Albert'in paralanna da daha fazla talep olacağj sanılmıyor. Dolayısıyla paranın piyasaya çıkıp eskisinin yerini tamamen alma işlemi de birkaç yılı alacağa benziyor. Merkez Bankası. 2. Albert'in paralannı, para darhğı olduğu zaman piyasaya sürecek. Bankanın başkanı Romain Coenen'e göre Belçika'da para darüğı ise hep yaz tatillerinde veya Noel ile yılbaşı kutlamalan arasındaki iki haftalık dönemde ortaya çıkıyor. Coenen, yalnızca 20 franklann sürümünün daha sonra başlayabileceğini belirtiyor. Elinde önemli miktarda 20 franklık stoku olduğunu açıklayan Merkez Bankası Başkanı, yeni kralın hatınna bu paralan hıç kullanmamak gibi bir seçeneği aklına bile getirmiyor. Belçika'da yeni para basılması, Türkıye'de olduğu gıbi adi vaka sayılmadığından, bu olay hem iletışim araçlannda önemli bir yer tutuyor, hem de çeşitli yan aktivitelere olanak sağlıyor. EDtPEMtLÖYMEN LONDRA - Suudi Arabistan'ın petrolü bitiyor, Sibirya'da artık sürekli yaz olacak, Avustralya kuzey yanm küreye taşındı gibi bir haber: Mason Hastanesi kapanıyor. Olmayacak bir iş. Çünkü, masonlar birey olarak şart değil, ama kurum olarak, hele îngıliz masonlan fevkalade varlıkh. Hastanelerinın. parasızlık nedeniyle kapanma aşamasına gelmesi de olacak iş değil. Hastane birsüredir kayy r ımlar tarafından yönetiliyordu zaten. Hem de Asil Nadir'in Polly Peck'ini * yöneten kayyımlar tarafından. Hastanenin, artık içinden çıkılamayacak kadar karmaşık hesaplan ve borçlan yüzünden satılacağı geçen hafta açıklandı. Kayyımlar geçen ocak ayında işe el attıktan bu yana hastane müdürünü işten atülar, 60 kişıyi işten çıkarttılar, ama yetmedi. Şimdi daha köklü önlemler gerekiyor anlaşılan... Böylece dünya masonluğunun merkezi sayılan İngiltere'de. 60 yıldır, üyelerine hızmet veren bu hastane şimdi el mi değiştirecek? Kraliçe Elizabeth'in amca oğlu Kent Dükü Edward, halen Büyük Üstat. Yani tüm masonlann en yüksek düzeydekı kişisi. Kent Dükü'nün kardeşi Michael da. Kraliçe'nin eşi Prens Phılipde mason. Masonluk. İngiliz hükümdarlan arasında neredeyse doğal. Her ne kadar veliaht Prens İNGİLTERE Charles mason değilse de, tarihte Kraliyet Ailesi, masonJuğun da en yüksek düzeyde koruyucusu olmuş. 18. yüzyıla kadar önemli feodal beylerle idare eden masonlara, veliaht Prens Frederick Levvis'in katılması büyük olay ve prestij. Böylece Kraliyet Ailesi'nin masonik bağı da kurulmuş oluyor. O gün bugündür. İngiltere'de masonluk, bır ölçüde gizli olmakla birlikte, çok da fazla gizlenmeyen, sadece üzerinde açıkça tartışılmayan bir konu. Geçen yüzyılda, hatta Birinci Dünya Savaşı'na kadar masonluk, toplumda önemsenen. öndegelen kişilerin üye alındığı seçkin bir fıkir klübü niteliğinde. Önemli ulusal günlerde masonlar kendilerine özgü işaretleri ve kılıklanyla yürürlermiş. Bazı temel atma törenlerinde masonik yöntemler kullanılırmış. Örneğin köprii, fabrika, kilise, resmi daire ınşaatlannda ilk taş, masonik törenle yerleştirilirmiş. Ve İngilizler, masonluğu, bütün ımparatorluklanna yaymışlar. Bugün de Avustralya'dan Hindistan'a, Jamaika'dan Güney Afrika'ya kadar İngiliz masonluk anlayışı egemendir. Aynı dönemde İngiliz mason yönteminin (buna rit deniliyor, ritüel sözcüğünün kısaltılmış biçimi) etkisinde Türkiye'de de mason localan kurulmuştu. Osmanlının son döneminde veliaht düzeyinde masonlanmız vardı... Ama şimdi, bu kadar yaygın ve varlıkh bir kurumun Londra'nın kenanndaki tarihi hastanesinin parasızlık çekmesi ve kapanmak üzereolması anlaşılırgibi değjl... Bunun birolası nedeni, masonluğun, son on yılda özellikle İtalya başta olmak üzere Batı Avrupa'da, geçen yüzyıldaki anlam ve önemini yitirmeye başiaması. Yeni kuşaklar, masonluğu modası fazla geçmiş, içine fazla kapalı birörgüt olarak görür oldular. Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde masonluğun anlam ve önemi sürüyorsa da, masonluğu dünyada en erken uygulamaya başlayan İngiltere'de giderek zayıflıyor. Balladur,2. yılııııburukkutladı FRANSA MİŞEL PERLMAN PARIS- Fransa'nın Izmir doğumlu başbakanı Edouard Baliadur. iktidarda bir yılı gende bıraktı. Ama neyıl! 29 mart salı günü iktidarda tam 365'ınci gününü kutluyordu demokratık sağın başbakanı. Öylesine zorlu bir yıl geçirdı ki Baliadur. kutlama vapacak durumda değildi pek. Baliadur, geçen sab günü başbakanlık binası olarak kullanılan Matignon konağında sağ koaüsyona mensup üst düzey dostlannı her hafta olduğu gibi öğle yemcğinde ağırlarken. hükümet başkanı görevinin birinci \ılını da kutlamış oldu. Fakat başbakanın yakın çevresinden sızan bilgilere göre.yemek neşesiz bir ortamda geçti. 1993 yılı mart ayından bu yana yayımlanmış çok sayıda kamuoyu yoklamalanna göre, başbakanın popülaritesi zirvedeydı. Bu durumun uzun zaman devam etmeyeceği tahmin ediliyor şımdilerde. Şu 'birinci >ıldönümü' günü. La Vie dergısinin 'aylık barometre'sınde, 12puan birden yitırdiğı gözlenmişti. Oysa aynı süre ıçınde sos\ alist Cumhurbaşkanı Franeois Mitterrand, 6 puan kazanarak yüzde45'e ulaşmaktaydı. Balladur'un Matignon Konağı'na yerleşmesinden bu yana ilk kez meydana geliyordu böylesine bir durum. Fakat ne denirse densin, diğer kamuoy u yoklamalan da Balladur'un Cumhunyet İçinBirlık(RPR)-Fransız Demokrasısi İçın Bırlik (UDF)koalisyonunun 1995 cumhurbaşkanlığı seçımi ıçin •potansiyel aday' olarak algılandığını gösteriyor. Geçen salı günü başbakanın yorgun ve biraz keyifsiz" görünmesi de pek o kadar olağandışı bırolguolmasa gerek. Çözüm bekleyen sorun o kadar çok ki... En sonuncusu işte ortada; gençlığın ve öğrencılerin istıhdamı Bır adım ileri, ıki adım geri derken olaylann nasıl geliştıği görüldü. ^ t a n e < ''"n m ' $'r m Afrikalı > a>ru tartılmak için sırasını bekliyor. Soldaki beyaz yavrtı ilk kuşku- ıa r l n tersine albino değil, çok ender rastlanan bir aslan türiine ait. Afrika'dan getirrilen ve beyaz aslan genleri taşıyan bir anneden olma. Dünyada bu aslandan sadece 15 tane olduğu tahmin ediliyor, Bu yüzden bu beyaz aslan yavrusuna tüm çalışanlar büyük ilgi gösteriyor. Ama diğer aslan yavnılan da sevimlilikte ondan aşağı kalmıyorlar. Türkiye'deki yerelseçimlere büyükügi ISVEC GÜRHAN UÇKAN STOCKHOLM - Geçtığimız hafta Ukrayna. İtalya ve Türkiye'deki seçımler İsveç'te ılgiyle izlendi. Aynca, Yunanistan'da yapılan Avrupa Bırliği'ne bağlı ülkelerin dışişleri bakanlannın yaptığı toplantı da gündemdeydi. Avrupa Birliği'ni girip gırmeme konusunda yapılacak olan halkoylamasınm eylüldeki genel seçimlerden sonraya, kasıma bırakılması, bu konuyu da bir seçim konusu halıne getırdığı ıçin Atına'daki toplantı, bakanlar arasındaki anlaşmazlıklar özellikle birliği girilmesinden yana olan polıtıkaalar tarafından biraz da kaygıylakarşılandı. Dışişleri Bakanı Margareta afUgglas, bu tür anlaşmazlıkların. halkoylamasını olumsuz \ onde etkılemesinden korktuğunu dile getırdi. Bilindıği gibi, halkoylaması. 'evet'le sonuçlanır ve birlik üyelerinden herhangi biri tarafından bırpürüzçıkanlmazsa İsveç gelecek >ıl bırlığegırecek. Türkiye'deki yerel seçimlerönce DEP'ın katılmaması, PKK'nın boykotçağnsı vedokunulmazlığı kaldınlan pariamenterlerin durumu açısından yorumlandı. Daha sonra Refah'ın atağı kesinleşınce bu kez 'İslamcüar' açısından yorumlanmaya başladı. Yorumcular. kökten dincılerle dine bağlı vatandaşlar arasında ayınmı belirtmeye özen gösteriyorlarsa da genel yonım. özellikle Ankara ve İstanbul'da 'panik yaşandığı' yönünde. Newsweek dergisi, Libya lideri Muammer Kaddafı ile terorizm, Clinton ve kendisi hakkında söyleşti: Batıbenim şair ve tarihçi olduğumubilmiyor Dış Haberler Servisi - Libya, 1988 yılında bir Amerikan yolcu uçağının bombalan- maşından sorumlu tutulan 2 vatandaşını teslim etmemesınin bedelini iki yıldır BM ambargosu ile ödüyor. Libya lideri Muam- mer Kaddafı, vatandaşlannı istekleri dışında yabancı ülke mahkemelerine gön- dermeyi "insan haklanna aykın" olduğu gerekçesiyle reddediyor. Newsweek dergisi, Kaddafı ile, onun uluslararası terorizme destek verdiğı iddıa- Ian, geçmişi, Filistin sorunu ve ABD Baş- kanı Bill Clinton hakkında konuştu: - Başkan Clinton gecenlerde Iibya'mn ABD için 'olağanüstü' bir tehdit oluştıırdu- ğunusöykdi. - Bence bu sözler Clinton'a ait değil. biri- leri yazıp eline vermiş. Clinton gençtir. Vi- etnam Savaşı karşıtı gösterilere öncülük et- tiğini hepimiz biliyoruz. CIA ona karşı, çünkü o iyi bir adam ve banştan yana. CIA ise başta kötü bir adam istiyor. Sonunun Kennedy gibi olmasından endişe ediyoruz. Hatta ona ve ailesine arhlı bir araba gön- dermeyı düşunu\oruz. - 25 yıldır iktidardasınız. Pişmanlık duy- duğunuz bir karannız var mı? - Bıze saldırdıklarında savaşa devam et- meyip durduğum ıçin pışmanım. Saldı- rganlığın karşısında gerilememek gerek. - Geçmişte bazı gnıpları desteklediğiniz için pişman mısınız? - Bize de\rimcidiye gelen bazılan terörist çıktı. IRA'ya yardım ederken masum sivil- leri.öldürdüğünü bilmiyorduk. Bağımsız bir İrlanda için savaştığını düşünüyorduk. - Batı neden size düşman? - Beni tanımıyorlar. Benim bir şair oldu- ğumu bilmiyorlar. Öyküler >azdığımdan, felsefe, sosyoloji ve tarih profesörü oldu- ğumdan habersizler. Lider olmasam kesin- lıkle edebiyatçı ya da öğretmen olurdum. Libya'dan Araplara dayamsma çağrısı Libya, Tunus'ta başlayan doruk toplanüsmda Mağrip Birli- ği'ni. Lockerbie olayında "Batı'nın kendisinemeydan okumast- na karşı" dayanışmaya çağırdı. Libya'ı temsil eden askeri yet- kıli Huldi Hamidi doruğun açılışmda yaptığı konuşmada, Bir- liğin karşı karşıya bulunduğu sorunlar arasında Lockerbie krizinin de bulunduğunu söyledi. Uluslararaa ambargoyu sert bir dille eleştiren ve ambargonun bölgedeki diğer üJkelere de zarar verdiğini vurgulayan Hamidi, Arap ülkeleri de bu ka- rarlara uyduklan için Libya halkının üzüntü duyduğunu bil- dirdi. Tunus lideri Zeynelabidin Bin Ali de Libya'ya uygulanan yaptınmlar karşısında üzüntü duvduklannı ve soruna banşçı çözüm bulunması içjn çaba harcadıklannı bıldirdi. GENEL KURUL DUYURUSU Türkiye Genel Hizmetler İşçüeri Sendikası (GENEL-İŞ) 10. Olagan Genel Kunılu, aşağıdaki gündemi görüşmek üzere 6-7-S Mayıs 1994 tarih ve saat 09.00-17.00 arasında, "İrfan Baştuğ Caddesl Al- tınpark, Helsinki Yurttaşlar Salonu, Aydmlıkevler-ANKARA" ad- resinde toplanacaktır. Çoğunluk sağianamaması durumunda 2. top- lantı 14-15 Mayıs 1994 tarih ve saat 09.00-17.00 arasında "Çankın Cadddesi No:28/9 Toplantı Salonu, Ulus-ANKARA" adresinde aynı gündemle toplanacaktır. Delegelere ve ilgililere duyurulur. DİSK/Genel-İş Sendikası Genel Yönetim Kurulu GÜNDEM: 1- Yoklama ve Açılış 2- Başkanlık Kurulu'nun Oluşturulması 3- Saygı Duruşu 4- Genel Başkan'ın Açış Konuşması 5- Komisyonlann Seçimi a) Tüzük Değişikliği Komisyonu b) Tahmini Bütçe Komisyonu c) Kararlar Komisyonu d) Hesap İnceleme Komisyonu 6- Konuklarm Tanıtımı ve Konuşmaları 7- Genel Yönetim, Genel Denetim ve Genel Onur Kurulu Ra- porlarmm Okunması ve Görüşülmesi 8- Genel Yönetim ve Denetim Kurulu'nun Aklanması 9- Komisyon Karar Tasanlarmın Görüşülmesi ve Karara Bağlanması 10- Organlarm Seçimi a) Genel Yönetim Kurulu Asîl ve Yedek Ûyelerin Seçimi b) Genel Denetim Kurulu Asil ve Yedek Ûyelerin Seçimi c) Genel Onur Kurulu Asil ve Yedek Üyeleri Seçimi d) Konfederasyon Genel Kurulu Delegeleri Seçimi 11- Dilek, Öneriler ve Kapanış Meksika'dayeniliderkrizisürüyorDış Haberler Servisi - Meksika'da ıktıdardaki Kurumsal Dev- rimci Parti'nın yeni başkan adayı Luis Donaldo Colosio'nun bir suikast sonucu yaşamını yitirmesınden sonra meydana gelen lider krizi hala sürüyor. Devlet Başkanı Carlos SaUnas'm geçen per- şembe günü Colosio'nun yerine 42 yaşında bir ekonomışt olan Ernesto Zedillo'nun başkan adayı olarak tayin etmesine partı ıçın- de ıtirazlar yükseliyor. 65 yıllık bır tarihe sahip Kurumsal Dev- rimci Partisi'nde geleneksel olarak genel seçimler için başkan adaylannı eski parti başkanlan belirljyor. Ve parti içinde ilk kez bu gelenek bır rahatsızlık yaraüyor. ülkenıni ünlü ışçı lıderlenn- den Fıdel Velazquez ise Meksıkalı İşçiler Konfederasyon'unun kendi başkan adaylannı devlet başkanı ya da başka bırine bırak- madan kendilennin tayin etmek istediklerini açıklayarak, bu uy- gulamadan duyulan rahatsızlığı dıle getırdi. Bu arada Colosio'- nun öldürüimesini ilışkin soru işaretleri giderek büyüyor. Hükü- mete karşı gerilla savaşı veren Zapatsitalar ise Colosio'nun yöne- tim tarafından öldürülmüş olabüeceğini belirtıyorlar. Yılbaşmda başlattıklan ayaklanmalanyla dunyaya yeniden seslerini duyuran Zapatistalar, yerlilere kültürel veekonomik haklannın tanınması ile Meksika'nın da içinde yer aldip NAFTA'nm ülke ekonomisini felç edeccğini savunarak, hükürnetın en kısa zamanda bu anlaş- madan çekilmesinı istiyorlar Cyelerin çoğunluğunu yerlilerin oluşturduğu Ulusal Kurtuluş içinZapatista Ordusu (EZLN), Co- losio'nun yerli haklannı savunduğu ıçin öldürüldüğünü ileri sürü- yor. Düzenli silahlı birlikleri olan EZLN'nin bugün iyi eğıtilmiş kadın gerillalan da bulunuyor.