Katalog

9MTTM CUMHURİYET2 30 NİSAN1994 CUMARTESİ KULTÜR ŞÎİR ATLASI CEVATÇAPAN 'Yaralanmdan başka bir şey sergüemedim'Çok yönlübirsanatçı, yazarolan Jean Cocteau bütün yaşamı rumdadır. Onuniçin herzaman bıraynksıhk, uçanlık varolmuş- Cocteau. Apollınaıre'ın, İnsan İçinde Diinya tanımına en çok boyunca yeninin. avangardın peşınde koşmuş bindir. Şiiri, ilk tur. İçki, kadınlar, esrar, eşcınsellik... Buna karşın büyülü kalemi uyan çağdaş şair ve sanatçılardan biridır. başta Dada ve Sürrealizmin kuruculanyla birlikte olmuşsa da >aşamını kolaylaştırmamış. tam tersine uzaklaşılan çocukluk \e 11 Ekim 1963 günii Edith Piafın ölümünü telefondan öğrenir. bu akıma hiç kanşmamıştır. Çağdaş tiyatroya mitolojik konu ergenlik ona acılar vermiştir. Sınırlannın farkına çabuk \ardığı Birkaç saat sonra o da aynlır. gereğinden fazla uzun bulduğu ya- ve olgulan uyarlamıştır. Bütün yapıtlannda geçmişe duyulan içın aniaşılamamaktan, yanlış tanınmış olmaktan hıç çekınme- şamdan. özlemin izleri vardır. Yaşamı bütünüyle delıliklerle örülü du- miştır. Mezartaşında şunlaryazılıdır: "Sizinle kalıyorum." JEAN COCTEAU ŞİİRLER ÇEVÎREN: HALÎL GÖKHAN Kırmızı Paket Kanım mürekkep oldu. Bu usanç kınlmalıydı. ne pahasına olursa olsun. İlikle- rime kadarzehirlendim. Karanlıkta şarkı söy- lüyordum ve şimdi beni korkutan o şarkı. Üs- telik; cüzzamlıyım. Profıllik taslayan şu küf lekelerini bilır misiniz? Bilmem. cüzzamın çe- kicıliği insanlan aldatır ve beni kucaklamak yetkisıni verir onlara. Yazık! Arkamdan ge- lenler bakmazlar bana. Yaralanmdan başka bir şey sergilemedim. Gönül okşayan heves- lerden söz edılmişse: Bu benim suçum. Boş yere ortaya kendimi dökmek delılikti. Göğe kadar istiflidirler. Sevdiklerim birer potin bağıyla ulaşırlar göğe. Kafamı çevin- rim... yokturlar artık. Sabahlan eğilir, eğilir ve düşe kalınm. Yor- gun düşer, aa çeker, uyuyamam. Tam bir bal- tayım. Ne matematik, ne tarih, ne bir nehir adı, ne de yaşamakta olan eski bir dil bilinm Coğrafyam, tarihin sıfırdır. Şansım yaver gıt- mese, çoktan hapı yutardım. Bundan başka... tarihinde M.L. de doğan ve parlak bir şıir ka- riyerinden sonra 18 yaşında ölen J.C. adlı biri- nin nüfus kağıdını çaldım... Bu pis saçlar, bu berbat sinir sistemi. bu Fransa, bu toprak benim değil. Bıktım onlar- dan. Geceleri düşümde yok ediyorum hepsini: Paketi attım. Hapsetsinler, linç etsinler beni. Adam olan anlar: Hep doğruyu söyle- yen yalanım ben. 1 Eğer günün birinde uyanırsak çıkanm oraya. Perdeden farksız güneşe. Hepgülmekiçindı! Dansetmeyi bilmiyordum ozamanlar. Kuşkusuz Pointe-a-pitre laleii bıryelektir ki en azından zenciler dolaşsın, diye mayhoş şeker kamışlanyla Her şey mümkün. 2 Balkonlarda, taklit edilemez sandalyelerde banknotlann ve sigara kutulannın ince yazılan. oturdular. Bakın, Brezilya'dan bu pul üzerine konduğu mektup kağıdına benziyor: ileriyi gören bir çeşit. Seni seviyorum. Seni seviyorum. Seni sevdiğim gibi. Aç ağzını ve yum gözünü. Picasso'ya Deyişler Tırmıklanmış uyanış açar ki gamlardır onlar. Çınlçıplak güllerdir Trenler işitiriz, Kasırgaimini. Reçellerde yabananlan; Gülümser kaplanlar avcısı Bir koşu alanına bakar çatı. Akşam yemeğinden hemen sonra ölüjokeyierin ruhu gibi havalanır mongolfier balonu İyi akşamlar der herkese. Sabunlar. karlar, kuduz, tımardan çıplak çıkan yabanıl atın kişnemesi Ellerimiz, ocağın Latin çiçekleri ve güvercinin bıçağı ve ot ambannın mumyası ve ayakta; bütün bir tiyatro perdesi gibi kıyılann alkışladığı amiral Denlz Dibinde İlkyaz Deniz dibinin de mevsimleri vardır. Yeryü- zünde olduğu gibi ilkyaz en güzel mevsimler- den biridir. Mercan tomurcuklanır ve sünger- ler ciğerlenne doldurur mavi suyu. Bir alage- yik ormanı uskur sesini dinler. Denizin göğü çok yükseklerdedir. Bir balon"güdümcüsü dü- şer denizin göğünden. Yavaşca düşer ve yu- varlanır kumda. Çiçekler ayakta uyur ve elve- da, diyen bir kalabahk vardır hep. Balıkçıllar üzerine konar. Denize koca öpücükler kon- dururlar. Manzaranın ışıklandınlmasına bakınca kendimizi bir fotoğrafçıda sanınz. Bir köşede fokurdar hava kabarokTan. Kirli suyu değıştiren bir vanadan çıkar hepsi. Göneşler ' Bu tuzağı bir çocuk kuracaktı. Adam ' I camcı kılığına girdi. Hiçbir şeyi umursa- mazmış gibi döndü sırtını. Orada hep al- | datılıyordu güneş. ı Roma'da, Kolozyum'da güneş. dili taptaze bir yaşh aslandır. Dili gölgeden I | başka bir şey değildir. Sabahtan akşama | kadar dili, pençelerinin üzerindegezerdu- I r u r I I Dağda bir fonograf. Postacı horoz ber- ' | bat bir sesle ötüyor. Çığ paslandınyor bu | sesi: Teneke kovalann tıngırtılanyla. Bu- | rası başka bir yer: Güneş tam on ikide du- ruyor ve mavi bir vazo kazanıvoruz. I Deniz kıyısında, deniz her akşam bir güneşi yutuyor. Güneşi batarken görüyo- | I ruz. Buniar dalgalar. ı Mavinin Sırrı İyice korunmuştur mavinin sırn. Mavi oradan gelir. Yolda. azar azar katılaşır ve dönüşür dağa. Ağustos böceği onda işlenir. Kuşlar işlenir onda. Gerçekte kımse bir şey bilmez. Prusya mavısinden söz ederler. Na- poli'de güneş battığında Sainte-Vierge du- varlan delikleri arasında kalır. Bırtek ırmak akar balta girmemiş orman- lann içinden. Aslanlar ırmakta yelelerini ıslatırlar. Zor olan açık havada çıplak hay- van terbiyecisinin ve sığır çobanının varlığını kabullenmektır. Ancak burada her şey gizemdir. Safır gi- zemdir. Sainte-Vierge gizemdir. sifon gi- zemdir. denizci yakası gizemdir. kör eden mavi huzmeler ve yüreğimi delip geçen mavi gözlerin gizemdir. Resimler: TL RAN EROL I. Oturan Adam Montparnasse anılan. "Ey güzelim benim.' Karanlık köşeler. Onun piposunu iç. Gidelim İspanya'dan. Aynanın altın sansı dönüyor çev remizde. Cezasını çekti sırası geldığinde sürü köpeğinin kuyruğuna tencere takan terbiyecisı esin perilerinin; iyibirçelmetakmayı düşünüyor şimdi çünkü onlann canını sıkmış da olsa kendini onlann denetiminegirmiş buldu ve aranıp dunıyordu nereden çıkacağım, diye. II. EsınPerileri Elı kulağında bir kaza kaçışla sona erdi. YENİBİRKANIT: o tek başınaydı ve esin penlerini yennden ediyoreli. Dama kareler: bir menteşe ikiye böler onlan; İştesekiztane ve Polymnie, erkek sevgıli Dokuz yeni esin perisi bin hanç. zira Fazladan Polymnie (benimle oturur) pikadorun evine götürür beni; ama çok gecmeden efendinin gözü onu yerine koyar yenıden 9 numaralı sicil defterinde vebaşparmağı topluluktan bir yelpazeyi gösterir. Bu manastırda bile büsbütün dazlak olmaktan sıkılır yerinde duramaz küçük Erato sık bir solfej sarar Euterpe'i; hanidir orkestra şefıydi onlar makineleri yüreğince işleyen bir notlar fabrikası sarayında. Terpsichore, dikkatle bütün dama taşlannı kıçüstünde altın ve kadifeden bir aygıtla dengede tutmaya çalışır. Koltuk Ma Paloma'yı söyler Dörtduvaryaklaşırbirbirine ' v e nesneler nereye isterse gider Orfe'nin peşinden Karo kızı BASS Kırmızı dörtgen Çünkü Clio Olup bitenlen telefonla bıldinr Calliope \e Uranıleryakar aşağıdaki kestane ağaçlannı süsleyen sokak lambalannı. Kukla giyotin elveda Thalie ve Melpomene Mavidavullarsusturur ancak, gc\ezekralıçelersizi. Yalnızın biri yer şehn: onun ddğılıcısı büsbütün farklı şey ler v enr sizc paylaştınr güneşi gölgeyi Clio"nun koca kafasında bir gıtar kırdığından ben eliayağınadolaşırvekanştınr ' tarihlenn sırasını. Zorlaalıkoyarsızı asfalt üstündedolaşır bu Eylül yedıbuçuğunda o kadar tatlıdırkı Noel ağaçları ctrafında meleklenn mektup yazdıklan demırlemış büyük kahvelerin kıyısında. Sonra kurlanr sizi İtaatinizin derecesini ölçer. Tokmak dik açılı bir göze çarpar. Ripolenler giymiş danscı. Evin yukansından aşağısına yerleşir kortej. Dokun Thomas. içinde şiirin oturduğu kupaya. Bir espadril sessizliği pezevenklerden önce gelır. Ödesın dokuz kere Mnemosyne, çünkü iyi bırhesabı var kızlannda. Kollarda hiçbir şey yok ceplerde hiçbir şey yok bir beyefendi şapkasını ödünç vermek istedi Port-Royal soytansına. Gaziantep Üniversitesi i l. Kültür ŞenliğV başladı KiiltürServisi-Gaziantep Üniversitesi Rektörlüğü"nce organızeedilen"! KültürŞenliği"sürüyor. RektörProf. r. Dr. Uğur Büget, şenlığı düzenlemekteki amaçlannın ^ öğrencıleri kaynaştırmak, dayanışmayı arttırmak. yorgunluklannı hafıfletmek. kültürel ve sanatsal etkinlıklerle bir araya getirmek olduğunu söyledi. Cniversıtc kampusunda süren şenlık boyunca halk oyunlan ve film gösterilen, el sanatlan sergıleri, spor karşılaşmalan ve satranç turnuvalan düzenleniyor. Türkan Sılay Rador sergisi Ares Sanat EvVnde KültürSenisi - DGSA Bedn Rahmi Eyuboğlu Atölyesi mczunu Türkan Sılay Rador. Ares Sanat Evı'nde bir sergı açtı. Yurtiçinde vedışında Almanya, Belçika, Monako, Av usturya'da bırçok özel ve karma sergilergerçekleştiren sanatçının. İstanbul Resım Heykel Müzesı, Millı Kütüphane. Eskişehır Anadolu L'niversitesi, Eskişehir Sanayı Odası. İstanbul Opera Bınası. Beyrut Şehir Müzeşi, Deutche Bank Nümberg. Türk Tanıtma Vakfı, Türkiye İş Bankası. BırlcşmışMılletlerJaponDelegasyonu. Benve Amy Gray Foundatıon gibi kuruluşlarda ve birçok özel kolcksiyonda eserleri bulunuyor. Bırçoködülü veonur plaketi de bulunan sanatçı, bu sergısındegöçmen kuşlar ve analık motıflenne ağırlık verdiği peyzajlannı sergiliyor. Sergi, 11 mayıstanhıne kadar ızlenebilır. 4. Anburnu ÖdüllevVnin dağıtım töreni Kültür Seryisi - Orhon M urat Anburnu anısına verilen "4. Anbumu Ödülleri" yann y apılacak bir törenle sahiplerine venlecek Bu yıl şiirdalında Abdülkadir Budak'ın "Imzası Gül" adlı kıtabıyla, kısa metrajlı film dalında Mehmet Eryılmaz'ın "Sev ıyorum... Ergo Sum" adlı filmi, video daîında Serdar Pehlivanoğlu'nun "Julia Sax" ve Kaan Şensoy'un "Illusion" adlıfilmi.kısa metrajlı film dalında Bülent Fevzioğlu"nun "Su Çürüdü" adlı senaryosu, uzun metrajlı film öyküsü dalında Mustafa Şimşek ve Ufuk Maden'in ortak çalışması "Göldekı Resım". fotoğraf dalında ise Sadık Demıröz'ün "Erkenden" adlı fotoğrafı birincı oldu. Ödülleryann Evrensel Kültür Merkezi Sınema Salonu'nda y apılacak bir törenle sahıplerini bulacak. Şehir Tiyatroları Gençlik Günleri Kültür Senisi - İstanbul Büy ükşehır Beledıyesı Şehir Tiyatrolan'nda her yıl düzenlenen Gençlik Günlen. bu yıl da 2-29 mayıs tanhlen arasında gerçekleştirilecek. 10. Gençlik Günleri. Harbıye Muhsin Ertuğrul, Kadıköy Haldun Taner sahnelennde ve Açıkhav a Tiyatrosu'nda yapılacak. Söy leşiler. dınletiler.filmler,sergiler ve değişik tiyatro topluluklannın sahneledıği oyunlarla kutlanacak Gençlik Günlen'nde, dılden cınselliğe. sinemadan gençlik sorunlanna. düny a olay lanndan Türkıye"deki gelişmelere kadar çok farklı konular tartışılacak. Sinema bölümünde sıyah-beyazdönemın, başta Chaplin olmak üzereenyetkin örneklenne \e bu v ıl içinde gerçekleştınlmış kısa film çalışmalannayerverilecek. Amatörveüniversite topluluklan da oyunlannı sahneleme fırsatı bulacaklar Gençlik Günleri"nde. Topluluklar. fasıl, caz. popüler ve klasık müzik konserlenylemüzikseverlereulaşacaklar. Çeşitli sergiler de tiyatro fuayelennde yer alacak. Adsız, 1993, tuval üzerine akrilik. 100x120 cm. Alp Tamer Ulukıhç'ın resim sergisi Kültür Senisi - Alp Tamer L'lukılıç. resımlerini 28 mayıs tarihıne kadar Capitol Art Gallery "de sergiliyor. 1957 yılında Bıtlıs'te doğan sanatçı, öğrenıminı 1975-82 yıllan arasında Devlet Güzel Sanatlar Akademısi'nde tamamladı Yapıtlan. Dev let Resim ve Heykel Müzesi'nde. Bntish Petroleum Brüksel binasında.aynca yurtiçi veyurtdışı özel koleksiyonlarda bulunuyor. 1984 yılından bu yana çeşıtlı karma ve kışisel sergiler açan sanatçı. 1991 yılında "25. DYO Resim Sergisi Ödülü" ve "Çukurova'dan Görüntüler Resim Yanşması Birincilik Ödülü"nü kazanmıştı. Tarihi eserlerimizyabancı müzelerisüslüyor KON YA (AA) - Türkıye'de ortay a çıkanlan tarihi eserlerin büy ük bölümü Batı ülkelenndekı müzelerde sergileniyor. eşkı Kültür Bakanlığı müsteşarlanndan Dr. Mehmet Önder. Türkiye"deki tarihi eserlerin yansına yakınının, Batı ülkelen müzelerini süsledığını belınerek, ""Ülkemizde çıkanlan tanhı eserlenn büy ük bölümü yurtdışına kaçınlarak Batı ülkelennin müzelerinde sergilenmektedir. Oysa tarihi eserler bir mılletın geçmışine ışık tutan en değerlıhazinelerdır"dedı. Dr. Önder. her yıl değişik yollarla tarihi eserlenn yurtdışına kaçınldığını. Batı ülkelerı müzelerinde bu eserlenn sadece onda birinin sergılendığını. depolannın da Türkıye'den kaçınlan escrlerle dolu olduğunu belirtti. Başta Almanya olmak üzere Batı ülkelen. müzelerinde İznik. Osmanlı ve Selçuklu köşesı oluşturacak. yaklaşık bin 300 tanhi esere rastlandığına dikkat çekti. ULUSLARARASI FELSEFE KOLLOKYUMUNDA BUGÜN Yer Marmara Lnı\ersıtes.ı Fransızca Kanıu Yönetımı Bölümü 9.00 Avrupalılaşma ve Dönüşüm Otunım Başkanı: Arda Denkel Otto Pöggeler "'Avrupa'nın Sorunu olarak Avrupalılaşma" (Almanca) Tartışmacı: Bedia Akarsu Remı Brague "Kendınden Avrupalılaşma olarak Avrupa Tarihı"( Fransızca) Tartışmacı: Betül Çotuksöken Tülin Akşin "Avrupa Kültürünün Krizı ve Jacques Derrida" (Fransızca) Tartışmacı: Gabriella Baptist Uluğ Nutku "Hala Homo Europaeius Var mı? Kavram ve Eleştiri"(Almanca) Tartışmacı: Cemil Güzey