Katalog

OHTI-M CUMHURİYET2 30 NİSAN1994 CUMARTESİ KULTUR Ş I I R A T L A S I CEVATÇAPAN 'Yaralanmdan başkabir şey sergüemedim'Çok yönlü bir sanatçı, yazar olan Jean Cocteau bütün yaşamı bojunca yenınin. avangardın peşınde koşmuş bindir. Şiiri. ilk başta Dada \e Sürrealizmin kuruculanyla birlikte olmuşsa da bu akıma hiç kanşmamıştır. Çağdaş tiyatroya mitolojik konu \e olgulan marlamıştır. Bütün yapıtlannda geçmişe duyulan özlemin ızleri vardır. Yaşamı bütünüyle deliliklerle örülü du- rumdadır. Onun için her zaman bir aynksılık, uçanlık var olmuş- tur. İçkı, kadınlar, esrar, eşcinsellik... Buna karşın büvülü kalemi yaşamını kolaylaştırmamış. tam tersine uzaklaşılan çocukluk ve ergenlik ona acılar vermiştir. Sınırlannın farkına çabuk vardığı için aniaşılamamaktan. yanlış tanınmış olmaktan hıç çekinme- miştır. Cocteau. Apollinaıre'm. İnsan İçinde Dünya tanımına en çok uyan çağdaş şair \e sanatçılardan bıridır. l1 Ekim 1963 günü Edith Piaf ın ölümünü telefondan öğrenir. Birkaç saat sonra o da aynhr, gereğmden fazla uzun bulduğu ya- şamdan. Mezartaşında şunlar yazılıdır: "Sizinle kalıyonım." JEAN COCTEAU ŞIIRLER ÇEVÎREN. HALÎL GÖKHAN Kanım mürekkep oldu. Bu usanç kınlmalıydı. ne pahasına olursa olsun. İlikle- rime kadar zehirlendim. Karanlıkta şarkı söv - lüyordum ve şimdi beni korkutan o şarkı. Üs- telik; cüzzamlıyım. Profıllik taslayan şu küf lekelerini bilir misiniz? Bilmem. cüzzamın çe- kicıliği insanlan aldatır ve beni kucaklamak yetkisıni verir onlara. Yazık! Arkamdan ge- lenler bakmazlar bana. Yaralanmdan başka bir şey sergüemedim. Gönül okşayan heves- lerden söz edilmışse: Bu benim suçum. Boş yere ortaya kendimi dökmek delilikti. Göğe kadar istiflidirler. Sevdiklerim birer potin bağıyla ulaşırlar göğe. Kafamı çevın- rim... yokturlar artık. Sabahlan eğilir, eğilir ve düşe kalınm. Yor- gun düşer, acı çeker, uy uyamam. Tam bir bal- tayım. Ne matematik, ne tarih, ne bir nehir adı, ne de yaşamakta olan eski bir dil bilirim. Coğrafyam. tarihin sıfırdır. Şansım yaver git- mese, çoktan hapı yutardım. Bundan başka... tarihinde M.L. de doğan ve parlak bir şıir ka- riyerinden sonra 18 yaşında ölen J.C. adlı biri- nin nüfus kağıdını çaldım... Bu pis saçlar. bu berbat sinir sistemi, bu Fransa. bu toprak benim değil. Bıktım onlar- dan. Gecekri düşümde yok ediyorum hepsini: Paketi attım. Hapsetsinler, linç etsinler beni. Adam olan anlar: Hep doğruyu söyle- yen yalarum ben. 1 Eğer günün birinde uyanırsak çıkanm oraya. Perdeden farkstz güneşe. Hep gülmek içindi! Dansetmeyi bilmiyordum o zamanlar. Kuşkusuz Pointe-a-pitre laleli bir yeiektir ki en azmdan zencıler dolaşsın, diye mayhoş şeker kamışlanyla Her şey mümkün. 2 Balkonlarda, taklit edilemez sandalyelerde banknotlann ve sigara kutulannın ince yazılan. oturdular. Bakm. Brezilya'dan bu pul üzerine konduğu mektup kağıdına benziyor; ileriyi gören bir çeşit. Seni seviyorum. Seni seviyorum, Seni sevdiğim gibi. Aç ağzını ve yum gözünü. Tırmıklanmış uyaruş açar ki gamlardır onlar. Çınlçıplak güllerdir Trenler işitiriz. Kasırgaimini. Reçellerde yabananlan; Gülümser kaplanlar avcısı Bir koşu alanına bakar çatı. Akşam yemeğinden hemen sonra ölüjokeylerin ruhu gibi havalanır mongolfier balonu İyi akşamlar der herkese. Sabunlar, karlar, kuduz, tımardan çıplak çıkan yabanıl aün kişnemesi Ellerimiz, ocağın Latin çiçekleri ve güvercinin bıçağı ve ot ambannın mumyası ve ayakta; bütün bir tiyatro perdesi gibi k ü d k j t a d Deniz Dibinde Hkyaz Deniz dibinin de mevsimleri vardır. Yeryü- zünde olduğu gibi ilkyaz en güzel mevsimîer- den biridir. Mercan tomurcuklanır ve sünger- ler ciğerlerine doldurur mavi suyu. Bir alage- yik ormanı uskur sesini dinler. Denizin göğü çok yükseklerdedir. Bir balon'güdümcüsü dü- şer denizin göğünden. Yavaşça düşer ve yu- varlanır kumda. Çiçekler ayakta uyur ve elve- da, diyen bir kalabahk vardır hep. Balıkçıllar üzerine konar. Denize koca öpücükler kon- dururlar. Manzaranın ışıklandınlmasına bakınca kendimizi bir fotoğrafçıda sanınz. Bir köşede fokurdar hava kabarcıSlan. Kirli suyu değiştiren bir vanadan çıkar hepsi. Maviiiiıı Sırrı ' Bu tuzağı bir çocuk kuracaktı. Adam ' camcı kılığına gırdı. Hiçbir şeyi umursa- mazmış gibi döndü sırtını. Orada hep al- | datılıyordu güneş. Roma"da. Kolozyum'da güneş, dili taptaze bir yaşlı aslandır. Dili gölgeden başka bir şey değildir. Sabahtan akşama kadar dili, pençelennin üzerinde gezer du- rur. Dağda bir fonograf. Postaci horoz ber- bat bir sesle ötüyor. Çiğ paslandmyor bu sesi: Teneke kovalann tıngırtılanyla. Bu- rası başka bir yer; Güneş tam on ıkıde du- ruyor ve mavi bir vazo kazanıyoruz. Deniz kıyısında. deniz her akşam bir güneşi yutuyor. Güneşi batarken görüyo- | ı ruz. Bunlar dalgalar. ı İyice korunmuştur mavinin sırn. Mavi oradan gelir. Yolda. azar azar katılaşır ve dönüşür dağa. Ağustos böceğı onda işlenir. Kuşlar işlenir onda. Gerçekte kimse bir şey bilmez. Prusya mavisinden söz ederler. Na- poli"de güneş battığında Sainte-Vierge du- varlan delikleri arasında kalır. Birtek ırmak akar balta girmemiş orman- lann içinden. Aslanlar ırmakta yelelerini ıslatırlar. Zor olan açık havada çıplak hay- van terbiyecısinin ve sığır çobanının varlığını kabullenmektir. Ancak burada her şey gizemdir. Safır gi- zemdir, Sainte-Vierge gizemdir. sifon gi- zemdir. denizci yakası gizemdir. kör eden mavi huzmeler ve yüreğimı delip geçen mavi gözlerin gizemdir. Resimler: TLRAN EROL Picasso'ya Deyişter 1 OturanAdam Montparnasse anılan. "E\ güzelim benim.' Karanlık köşeler. Onun piposunu iç. Gidelim İspanya'dan. Aynanın alun sansı dönüyor çev remizde. Cezasını çekti sırası geldiğinde sürü köpeğinin kuyruğuna tencere takan terbiyecisi esin perilerinın; ıyi birçelme takmayı düşünüyor şimdi çünkü onlann canını sıkmış da olsa kendıni onlann denelimıne gırmiş buldu ve aranıp duruyordu nereden çıkacağım, diye. II. EsınPenleri Eli kulağında bir kaza kaçışlasonaerdi. YENİBtRKANIT: o tek başınaydı ve esın perilerini yerinden ediyor eli. Dama kareler: birmenteşeikiyeböleronlan; İşte sekiz tane ve Polymnıe, erkek sevgili Dokuz yenı esın perisi bıri hariç, zira Fazladan Polymnie (benimleoturur) pıkadorun evine götürür beni; ama çok geçmeden efendinın gözü onu yerine koyar yeniden 9 numaralı sicil defterinde vebaşparmağı topluluktan bir yelpazeyi gösterir. Bu manastırda bile büsbütün dazlak olmaktan sıkıhr yerinde duramaz küçük Erato sık bir solfej sarar Euterpe'i; hanidir orkestra şefıydi onlar makineleri yüreğince işleyen bir notlar fabrikası sarayında. Terpsichore. dikkatle bütün dama taşlarını kıçüstünde alun ve kadifeden bir aygıtla dengede tutmaya çalışır. Koltuk Ma Paloma'yı söyler Dörtduvaryaklaşırbirbirine v ve nesneler nereye isterse gider Orfeninpeşinden Karo kızı BASS Kırmızı dörtgen Callıope giyotın Çünkü Clio Olup bıtenleri telefonla bildirir \e Uranileryakar aşağıdaki kestane ağaçlannı süsleyen sokak lambalarını. Kukla elveda Thalie ve Melpomene Ma\ i davullar susturur ancak. gev cze kraliçeler sizi. Yalnızın biri verşchrı; onun dağıtıcısı büsbütün farklı şeyler \ erir sizc paylaştınr güneşi Clio"nun koca kafasında bir gıtar kırdığından ben elidyağınadolaşırvekanştınr " tanhlenn sırasını Zorlaalıkovarsizı asfalt üstündedolaşır bu Eylül yedibuçuğunda o kadar tatlıdırki Nocl ağaçlan etrafında meleklenn mektup Ndzdıklan demırlemış büvük kah%elerin kıyısında. Sonra kurtanr sizi İıaatınızin derecesini ölçer. Tokmak dik açılı bir göze çarpar. gölgcv i Gaziantep Üniversitesi '1. Kültür ŞenliğV başladı Kültür Senisi - Gaziantep Üniversitesi Rektörlüğü'nce organızeedilen'M KültürŞenliğı" sürüyor RektörProf. ?. Dr. Uğur Büget. şenliğı düzcnlemekteki amaçlannın <» öğrencıleri kaynaştırmak.dayanışmayi arttırmak, yorgunluklannı hafinetmek. kültürel ve sanatsal etkinlıklerlebirarayagetırmekolduğunusöyledı. Cnıv ersitc kampusunda süren şenlik boyunca halk oyunlan ve film göstenlen. el sanatlan sergıleri, spor karşılaşmalan ve satrançturnuvalan düzenleniyor. Tüvkan Sılay Rador sergisi Ares Sanat EvVnde Kültür Senisi - DGSA Bedn Rahmı Eyuboğlu Atölyesi mczunu Türkan Sılav Rador, Ares Sanat E\i"nde bir sergi açtı. Yurtıçinde \e dışında Almanya, Belçika, Monako, Avusturya"da birçok özel ve karma sergiler gerçekleştiren sanatçının, İstanbul Resim Hevkel Müzesı. Milli Kütüphane. Eşkişehır Anadolu Cnıversitesi. Eskışehır Sanayı Odası. İsıanbul Opera Binası. Beyrut Şehir Müzesı, Deutche Bank Nürnberg. Türk Tanıtma Vakfı. Türkiye İş Bankası. Birleşmış Mılletler Japon Delegasyonu. Ben ve Amy Gra> Foundation gibi kuruluşlarda ve birçok özel kolcksiyondaeserleri bulunuvor. Birçok ödülü veonur plaketı de bulunan sanatçı. bu sergısınde göçmen kuşlar ve analık motıflenne ağırlık verdiğı peyzajlarını sergiliyor. Sergi, 11 mayıs tarihıne kadar ızlenebılir. 4. Anburnu Ödülleri'nin dağıtım töreni Kültür Seryisi - Orhon M urat Anburnu anısına venlen "4. Anburnu Ödülleri" yann v apılacak bir törenle sahıplerine verilecek Bu yıl şiirdalında Âbdülkadir Budak'ın "Imzası Gül" adlı kıtabıyla, kısa metrajlı film dalında Mehmet Eryılmaz'ın ""Sev iyorum... Ergo Sum" adlı Fılmi, video dalında Serdar Pehlivanoğlu'nun "Julia Sax" ve Kaan Şensoy'un "Illusion" adlı ıîlmı. kısa metrajlı fılm dalında Bülent Fevzioğlu'nun "Su Çürüdü" adlı senaryosu. uzun metrajlı fılm öyküsü dalında Mustafa Şimşek ve Ufuk Maden"in ortak çalışması "Göldekı Resım". fotoğraf dalında iseSadık Demıröz'ün "Erkenden" adlı fotoğrafı bınncı oldu. Ödüller y ann Evrensel Kültür Merkezi Sınema Salonu'nda v apılacak bir törenle sahiplerini bulacak. Şehir Tiyatroları Gençlik Günleri Kültür Servisi - İstanbul Büv ükşehır Beledıyesı Şehir Tivatrolan"nda her \ıl düzenlenen Gençlik Günleri, bu yıl da 2-29 mayıs tanhlen arasında gerçekleştirilecek. 10. Gençlik Günleri. Harbıye Muhsın Ertuğrul. Kadıköy Haldun Taner sahnelennde ve Açıkhav a Tıyatrosu'nda v apılacak. Söyleşiler. dınletıler, fılmler, sergiler vedeğjşik tiyatro topluluklannınsahneledığıovunlarlakutlanacak Gençlik GünlerTnde. dılden cınselliğe. sinemadan gençlik sorunlanna. dünya olaylanndan Türkiye'dekı gelışmelere kadar çok farklı konular tartışılacak. Sinema bölümünde siyah-bev az dönemın. başta Chaplın olmak üzere en yetkin örneklenne v e bu v ıl ıçınde gerçekleştınlmış kısa fılm çalışmalanna yer v erılecek. Amatör ve ünıversite topluluklan da o> unlannı sahneleme fırsatı bulacaklar Gençlik Günlen"nde Topluluklar. fasılcaz. popülerve klasik müzik konserlenvle müzikseverlere ulaşacaklar. Çeşitlı sergiler de lıv atro fuayelennde yer alacak. Ripolenler giymiş dansçı. Ev in yukarısından aşağısına yerleşir kortej. Dokun Thomas. içinde şiırin oturduğu kupava. Bir espadril sessizliği pezevenklerden önce gelir. Ödesin dokuz kere Mnemosyne, çünkü ıyi bir hesabı var kızlannda. Kollarda hiçbir şey yok ceplerde hiçbir şey yok birbeyefendi şapkasını ödünç vennek istedi Port-Royal soytansına. Adsa, 1993. tınal üzerine akrilik. 100x120 cm. Alp Tamer Ulukıhç'ın resim sergisi Kültür Senisi - Alp Tamer Ulukılıç. resımlerini 28 mayıs tarihıne kadar Capitol An Gallery'de sergiliyor. 1957 yıltnda Bıtlıs'te doğan sanatçı. öğrenimini 1975-82 yıllan arasında Dev let Güzel Sanatlar Akademısi'nde tamamladı. Yapıtlan. Dev let Resim ve Heykel Müzesi'nde. Bnıısh Petroleum Brüksel binasında, aynca yurtıçı ve vurtdışı özel koleksıyonlarda bulunuyor. 1984 yılından bu yana çeşitlı karma ve kişisel seraıler açan sanatçı. 199*1 yılında "25. DYO Resim Sergisi Ödülü" ve "Çukurova'dan Görüntüler Resim Yanşması Birincilik Ödülü"nü kazanmıştı. Tarihi eserlerimizyabancı müzeleri süslüyor KON Y A (AA) - Türkıv e'de ortay a çıkanlan tarihi eserlerir büv ük bölümü Batı ülkelenndekı müzelerde sergileniyor. eşki Kültür Bakanlığı müsteşarlanndan Dr. Mehmet Önder. Türkiye'deki tanhi eserlerin yansına yakmının, Batı ülkelen muzelenni süslediğıni belirterek, •'Ülkemizde çıkarılan tarihi eserlenn büy ük bölümü yurtdışına kaçınlarak Batı ülkelerinın müzelerindesergilenmektedir. Oysa tarihi eserler bir mılletın geçmışıne ışık tutan en değerli hazinelerdır" dedı. Dr. Önder. her yıl değişik yollarla tarihi eserlenn yurtdışına kaçınldığını, Batı ülkeleri müzelennde bu eserlenn sadece onda birinjn sergilendığinı. depolannın da Türkiye'den kaçınlan escrlerle dolu olduğunu belirttı. Başta Almanya olmak üzere Batı ülkeleri. müzelennde İznık, Osmanlı ve Selçukl köşesi oluşturacak. yaklaşık bin 300 tarihi esere rastlandığına dikkat çekti. ULUSLARARASI FELSEFE KOLLOKYUMUNDA BUCÜN Yer: N4armara Üniversitesi Fransızca Kamu Yönelimi Bölümü 9.00 Avrupalılaşma ve Dönüşüm Oturum Başkanı: Arda Denkel Otto Pöggeler "Avrupa'nın Sorunu olarak Avrupalılaşmi (Almanca) Tartışmacı: Bedia Akarsu Remi Brague "Kendınden Avrupalılaşma olarak Avnıpa Tarihi"(Fransızca) Tartışmacı: Betül Çotuksöken Tülin Akşin "Avrupa Kültürünün Krizi ve Jacques Derrid (Fransızca) Tartışmacı: Gabriella Bapüst Uluğ Nutku "Hala Hotno Europaeius Var tnı? Kavram ve Eleştiri"(Almanca) Tartışmacı: Cemıl Güzey