Katalog

OMTTA CUMHURİYET2 28 NİSAN1994 PERŞEMBE KULTUR \ Şakir Eczacıbaşı Maya Sanat GalerisVnde otuzyılhkfotoğrafserüveninden bir kesit sunuyor MEHMETBAYHAN Şakir Eczacıbaşı ilk dönemlerinden günü- müze. çoğunluğunu daha önce görmediği- miz üriinleri ile Beyoğ- lundaki Maya Galeri- si'nde oiuz yıllık fotoğ- raf serüveninden bir ke- sit sunuyor. Işi dışında 1950'lerden başlayarak sanat ekleri. dergiler. film çalışmalan. Sine- matek'in kuruculuğu ve on yil başkanlığı, 26 yıldır yayımlanan fo- toğraf yıllığı, 83'te An- lar Albümü, İstanbul Festivali ile dolu bir sü- reçıe yaratılmış fotoğra- fık pınltılar. Bir tar- tışmada Ara Gülerin "Kendin çek de görelim" deyişiyle hızlanıveren serüven. İlk dönemlerinde ço- ğumuzun yaptığj gibi Anadolu insanı ve kül- türüne yönelir Eczacı- başı. Kişisel birikimle- rin ışıgında aranıp bulu- nan semboller çağnşı- mlar yaratır fotoğraf- larda. Ancak, estetik de- ğerler laşıyan belgesel- den öte sanata yelken açmak düşleniyorsa de- nemelere girişmek kaçınılmazdır. Bu nok- tada genel olarak tüm fotoğrafçılanmıza yö- nelttiğim eleştiriyi vur- gulamalıyım. Eline ma- kineyi alan, kendisinden epe>i aşağıdaki sosyal Gerçekte fotoğraf zordur, çok zordur. Tabii "fotoğraf olabilivorsa. Şakir Eczacıbaşı da zonı arayanlardandır. c Gözsürekliarayışiçindedir'tabakalara yönelir ve bunu fo- toğraf sanır. Aslında yeterli yo- ğunlaşma ile olabilir de. Ama eğer amaç insanın veya toplu- mun sorunlannı irdelemek ya da kültürel kesitler almak ise kendi ortamlannda hiç mi konu yoktur ve bu tür çalışan hemen hiç yoktur. Çünkü öbü- rü kolay görünür. Gerçekte fo- toğraf zordur, çok zordur. Ta- bii "fotoğraf" olabiliyorsa. Şa- kir Eczacıbaşı zoru arayanlar- dandır. Bir süreç içinde bugünkü tek- niğinı geliştirtneye başlar. Ma- kinenin küçük bir hareketi ile konu, elemanlan ve atmosferi ile sarmalanmakta, an anlara dönüşmektedir. Fotoğraf alışılmış aktanmdan ipuçlan taşırken, dikdörtgenin içini dol- duran leke, benek, çizgi ve renk gibi elemanlar değer kazan- maktadır. Makine hareketi ile ışığın duyarlı yüzeyi kazıyışı ayn bir eleman olmaktadır. Her konuya gitmez bu teknik. Hangi konuda hangi hareket uygula- nacaktır ve oranı ne olacaktır, sonucu çok etkiler. Makine sallamanın kolaylığında kaybolunur veya artı değerler yaratı- lır. Eczaabaşı'nın son dönem tüm ça- lışmalannda bu çekim tekniğinin bi- linçli olarak ve tam dozunda uygulan- dığı görülmekte. Öncülerden Harry Otuz yılda yirmi üçü yurtdtşında otuz kişisel sergi, bir albûm ve Eczacıbaşı Ailesi'nin kiiltür ha\ atımıza çok boyutlukatkısı kapsamında bir dolu çalışma. Zorlu iş yaşamı içinde bu çalışmalann yapılıyor olması herkese örnek olmalıdır. tur. Renkli fılme aktanlan her görün- tüyü renkli sanmak çoğu zaman hayal kınklığı yaratır. Şakir Eczacıbaşfnın fotoğraflannda bu zor eşiğin aşıldığını, rengin iyi gözlendiğıni ve aktanldığını görmek rahatlatıcı ol- maktadır. Fotoğrafın ilk koşuluzengin kültür- dür. Sonra tekniğinin iyi kavranması.ğ g y ğ y Callaghan ve sonra Ernst Haas'ın bo- zanaat ve sanat incelikîerinın yoğrul- yut kazandırmalanna karşın renkli fo- ması gelir. Eldeki araç-gerecin olanak- toğrafa karşı hep bir endişem olmuş- lan sonuna kadar kullanılacaktır. Konu ile karşılaşıldığında. o kısacık anda bc\nın bütün yükü harekcte gc- çirilecek. teknik ve sanat köprülcrin- den geçilerek >orumlara ulaşılacaktır. Diğer yandan elektroniğin hızlı geliş- mi (T\r -\ideo) fotoğrafı gerçeği aktar- ma işlevinden kurıarmakta ve teknik- estetik yorumlaröneçıkmaktadır. Fo- toğraflarda konu veva uygulanan tek- niğın arkasında fotoğrafçının kültürü, teknik ve estetik bilgisi. becerisi ve ça- lışma disıplını algılanır. Şakir Eczacı- başı bu sergisi ile en azından fotoğraf dünyamızda yerini hak cttiğini kanıt- lamaktadır. Başanlı çalışmalar, izleye- ne de haz verir, o güç ve ınsan olmanın kıvancı pavlaşılır. Bclki de ınsan ol- mak iirün vermck demektır. Ancak. sergi ıçın hazırlanan katalo- ğun fotoğraflannda daha iyi bir seçim vapılabilirdı gıbı geldi bana. Eczacıba- şı. değişik çalışmalar ıçın yaptığı çağn- lara hep ilk vanıt verendır. Ne lazımsa hemen v ollar. Ah bir de "Onu vermecn. bu daha iyi" demese... Fotoğ- rafçı kendi işinde tüm birikim- lerini ve çekim anını yeniden yaşar. (zleyen, tabii sadece fo- toğrafın yeterliliğine değil ken- di düzeyine de bağlı olarak, ak- tanlmak isteneni algılayamaya- bilir. Genellikle de fotoğrafçılar duygusal yaklaşarak daha zayıf işlerini seçerler. Bir çalışmanın düzenleyicisi varsa, genel yapıyt ve uyumu düşünmüşse, biraz da biliyorsa. ona uyulması ya- rar getirebilir. Gene de. sanatın da matematik kurallara bağlı olduğunu düşünsem de, hcrke- sin daha sıcak bulduğu bir şey- ler vardır. Ben de sergiyi gezer- ken 53 ve 54 nolu fotoğraflar önünde durdum. Ağaan koyu gövdesi, suya da yansıyan yap- rağın > eşilî ve göğün mavisi arasına sanki fırça ileyerleştiril- miş san-sıcak ışıklar sardı beni. içine çekti. Orada sürekli ka- labilirdim. hele İstanbul'un ya- şanmazhğından sonra. Şakir Eczacıbaşı, katalogdaki yazı- sında Onat Kutlar'ın haklı olarak vur- guladığı gibi "Atatürk TürkiyesTnin temel amaçlarını paylaşan cumhuriyet dönemi sanatçılanndan biridir": önyar- gılara kapalı ama belırlı amaçlan olan (çağdaş uygarlık düzeyi. belki de insa- nın yücelişi), yeniliklere açık, sorgula- van. arayan. deneyen ve çevresindeki- leri de harekete geçiren. Fotoğrafta yoğunlaşıyor olmaktan önce bir sanat ve kültür insanıdır. İşinde en erken ge- len ve en geç çıkan olarak. CRR'de bahaykonseri Kültür Servisi - İstanbul'da Cemal Reşit Rey Konser Salonu ve İstanbul Devlet Senfoni Orkesrrası nın verdiği koııserler sürüyor Bu hafta İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası'nın şef I. lonescu GaJatinin eşliğinde vereceği "Bahar Konseri"ne solist olarak pi- yanist Roland Batik katılıyor. Kon- sere Mimar Sinan L niversitesi Devlet Konservatuvan, TRT Gençlik Koro- ları ve İstanbul Devlet Opera ve BaJesi sanatçılan katılıyor. Konsere Gök- çen Koray ve Seval Irnıak koro şefı olarak katılıyor.Sanatçılar konserde Bizet ve Scedrin'in "Karmen SüitT'ni ve Frederich Gulda'nın "Concertino For Players and Singers" adlı eserleri- ni seslendirecekler. CRR'de bugün saat 20.00'de de John Zorn Special Project'ın konseri dinlenebilir. Pozitif işbirliğiyle kon- ser veren John Zorn ve grubu konser- de, "Masada" adını verdikleri ve her müzisyene yorum hakkı tanıyan de- neysel bestelerini seslendirecek. Cemal Reşit Rey Konser Salonu'- nda cuma günü saat 20.00'de Mo- dern Yaylı Çalgılar Caz Dörtlüsü Ke- manlarda Winfried Zrenner ve Jörg \Vidmoser, viyolada Andreas Hö- richt, çelloda Jost H. Hecker'den oluşan topluluk repertuvannda Mi- les Davies, John Coltrane ve Duke El- lington gibi devlerin caz standart- lannın yanı sıra, klasik müzik kom- pozisyonlannın caza uyarlanmasına da yer veriyor. CRR'de cumartesi günü saat 20. 00'de Matt Haimovitz'in viyolonsel resitali dinlenebilir. Rob \Vasserman, Jerry Garcia, Paul Sünon, Bob Dylan ve B. Marsalis ile plaklar yapan ve doğaçlama konserler gerçekleştiren sanatçı konserinde Beethoven, Brit- ten. Ligeti ve Mendelssohn'un cserle- rini yorumlayacak. 'Karikatür' bir yaşında • Karikatürcüler Derneği üyelerinin çizgi katkılanyla yayın yaşamını sürdüren "Karikatür" geçtiğimiz günlerde!2. sayısıyla yeni yaşını kutladı. AYLDC MtZAH DERGİSİ YIL; 1 HAZtRAN 1993 • 10.000.- Kültür Servisi - KArikatürcüler Derneği Ankara Temsilciliği'nce yayımlanan ay- lık mizah dergisi "Karikatür" 12. sayısıy- la birinci yılını doldurdu. Büyük vayın kuruluşlanna yaslanma- dan \e tümüyle Karikatürcüler Derneği üvelerinin çizgi katkılanvla yayın ya- şamını sürdüren "Karikatür" geçtiğimiz günlerde yeni yaşını bir kokteylle kutladı. "Karikatür"ün yayın yönetmenligini, Karikatürcüler Derneği Ankara temsilci- liğini de yürüten Metin Peker yapıyor: Yazıişlen Müdürü Bülent Okutan, An- kara"da \aşa>an çızerlerin oluşturduğu jayın kurulunda ise Aü Fuat Süer, Murat Özmenek, Orhan Tüleylioğlu ve Cıunhur Gazioğlıı bulunmor. Her sayısında ortalama 55 karikatür yayımlanan dergi, yerli vabancı karika- tür ustalanyla vapılan söyleşiler ve çizgi örnekleri içermesinin yanı sıra mizahi yazılara da yer veriyor. Ahmet T. Küflü, Hasan L'ysal, Yüksel Akın. Bülent Okutan, Levent Cantek. Kürşat Coşkun, Orhan Tüleylioğlu ve Sa- bit Fikri'nın mizah, anı, çizgi sanatı. gün- cellik üzenne ilgi çekici vazılannın yer aldığı dergi, bazı sayılannı da ağırlıkh olaylaraayınyor. Temmuz 1993 sayısı. derginin çıkışında da emeği olan ve Sıvas'taki Madımak Otel katliamında öldürülen karikatürcü Asaf Koçak'a ve Sıvas olay- lanna aynlmış: Nisan 1994 sayısı, ölü- münün 17. yılında. karikatürümüzün bü- yük ustalanndan Yalçın Çetin'e saygı olarak düzenlenmış. Karikatür sanatından, karikatürcüler- den hab-erlere dç genış_ ver veren "Karika- tür" dergisinde Ümit (>ğmel, Murat Öz- menek. Altan Özkesici, Cumhur Garioğ- lu. Şenol Bezci, Orhan Coplu, Cemalettin Güzeloğlu Kadir Cengiz gibi. sür-eklilik kazanan. başanlı çizgi ömekl-eri veren karikatürcüler de yer alıyor. "Karikatür'- 'ün yazışma adresi KonurSk. 31 lOKızı- lav Ankara. 'An'ı önceden belirleyemezsiniz Foloğrafa nasıl zaman ayınr?.. On bir yıl önce Cumhunyet'te yayım lanmış olan yazımda şunlan söylemiş Eczacıbaşı: "Az zaman ayırabilmekten şikayetçiyim. Ama öteki dallar gibi te- mekle bir birikimin dışa vurumudur fo- toğraf. Bu birikim yoksa zaman ayı- rsanız ne olur ki..": "An"ı önceden belir- leyemezsiniz. Konu ile duygusal ilişkiye ve o duygu içinde davranışınıza bağlıdır. Tekniği de an belirler. Hareketin sürek- liliğini > ansıtmak. \ermek istediğim an- lamı öne çıkamıak, atmosferi ile vere- bilmek için bu tekniği veğliyorum..": "Göz sürekli arayış içindedir. Beyinde- ki birikimler. imgelerin sentezi anlarda yoğunlaşır. Geçmiş, tüm kültür biriki- mi. an ve ortamın değerlendirilmesi sü- rekli yaşanmazsa zaten hiçbir dalda sa- nat üriinü verileme/..." Otuz yılda otuz kişisel sergi Otuz yılda yirmi üçü yurtdışında otuz kişisel sergi, bir albüm vc Eczacı- başı Ailesi'nin kültür hayatımıza çok boyutlu katkısı kapsamında bir dolu çalışma. Zorlu iş yaşamı içinde bu ça- lışmalann vapılıyor olması herkese ör- nck olmalıdır. Boş zamanlannı sahi- den boş geçiren arkadaşlanmıza ve iş dünyamızın senyörlenne... Hcrkcstcn sanatçı olmasını bcklcyc- meyiz. ama bilim-sanat-kültür çalı- şmalanna sahip çıkıp destek olma- lannı bekleyebiliriz. Ki toplumun ge- lişmesi ancak ve ancak bu çalışmalann gelişmesi ile olasıdır. Yoksa ekono- mistlerin (veya olduklannı sananlann) yıllardır yaptıklan ve hepimize çektir- diklerı gibi para-kredi-faizle oynaya- rak değil. Çalışmalara sağlanacak des- tek genel gelişmenin itid gücü ola- caktır. Uzun yıllar içinde ürettiğimiz projelere destek bulabildiğimiz her se- ferinde çok yönlü yararlar elde edildi. Umuyorum ki bugün ve yann da bu destekler sağlanacaktır. Şakir Eczacıbaşı'nın sergisi fotoğraf derneği olan kentlerimizi dolaşmalı, derneklerimiz bu sergiyi istemelidir. Tarık Zafer Tunaya'da 'ritm duygusu* etkinlikleri Kültür Servisi - tank Zafer Tunaya Kültür Merkezı'ndc "söz-müzik-hareket" üçlemesi üzenne kurulu,"ritm duvgusu" adlı etkinlikler sürüv or. Bu kapsamda cumartesi günü 18.00'dePreklasikOda MüziğiTopluluğu konseri izlenebilecek. Topluluk Musa Alberk (keman), Cem Birder(flüt). Cem küçümen (gitar). Şadi Ensari (gitar), Ekrem N. Canberk (keman), Vicenzo Pergolizzi (flüt). ÖnderAnk (gitar) veWinfriedHeld'den (viyolonsel) oluşuyor. İstanbul Bü>ükşehirBelvedivesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı tarafından düzenlenen konserde Telemann'dan 3 Gitar ıçin Sonate. Albınoni'den Flüt konçertosu. Bach'tan Solo keman içın re mınör partita ve solo flüt için la minör partita. Viv aldi'den 3 gıtar için düzenlenmiş (2 mandolın için) konçerto dirüencbılecek. Cemal Ağacıkoğlu'ndan 'Hasırın Oyküsü' KOCAELİ (AA)-Fotoğraf sanatçısı Cemal Ağaakoğlu, "Hasınn Öyküsü" adını verdiği 2. kişisel sergisini, İzmit'te açtı. Organizasyonu. Kocacli Foıoğraf Sanatçılan Derneği'ncegerçekleştırilen İzmıt Metropol Sanat Galerisi'ndeki sergıde. slayttan direkt baskı 36adet foloğraf yer alıyor. Sanatçı Cemal Ağacıkoğlu. Sapanca, Bolvadin ve Mutluköv 'de, kamış ve sazlıklan keserek hasır yapan insanlan görüntülerken. hasır yapan insanlar ile doğayı kaynaştırmavı amaçladığını söyledi. Cemal Ağacıkoğlu'nun, "Hasınn Ov küsü" adlı fotoğraf sergisi, 5 mayıs perşembe gününe kadar gezilebılecek. *Şar, Tut ElimV Kültür Servisi-Çorlu Yön Dersanesi Küllür Etkinlikleri çerçevesınde cuma günü "Şiir, Tut Elimi" başlıklı şiir ve müzıkdinletısigerçekleştırilecek. Konuk olarak Prof. Dr. Cevat Çapan. Akgün Akov a. Sunav Akın ve Turgaş Fişekçi'nin katılacağı söy leşide Yusuf Eroğlu da gıtanyla bestelenmişşiirlerdenörneklerverecek. Etkinlık Çorlu Halk Eğitım Merkezı'ndesaat 20.30'da başlayacak. 30 nisan cumartesi saat 14.00'te "Atatürk v e Laıklik" paneli de Prof. Dr. Toktamış, Ateş ve Öner Yağcı'nın katılımıyla gerçekleştirilecek. Nermin Menemencioğlu Londra'daöldü LONDRA(AA)-Türk şairlerinin şiırlerini İngilizce'ye çevırerekİngilizcekonuşulanülkeleretanıtanedebivat dünyasının önemli isimlerinden Nermın Menemencioğlu (Streater) 84 yaşında Londra'da öldü. Anadolu Ajansı'nın eski genel müdürlerinden Muvaffak Menemencioğlu'nun kızı olan Nermin Menemencioğlu. Amerikan Kız Kolejı'nı. daha sonra kazandığı bir bursla ABD'dekiColumbia Cniversitesı'nıbitırdi. 1941 >ılında İngilizasıllı Dooleş Streater'laevlenen Nermin Menemencioğlu, 1962'deeşınin işi dolayısıyla Londra'ya yerleşti. Menemencioğlu. Türk şairlerinin veyazarlannın eserlerini ilk kez Penguın Yayınev i'nin çıkardığı Turkish Verse' kitabıyia dün>aya tanıttı ve bunu "Türk Şaırleri Antolojileri" izledi. Nermin Menemencıoğlu'nun amcası Numan Menemencioğlu. İsmet İnönühükümetlennde Dışişleri Bakanlığı yapmıştı. Ekşioğlu'nunyapıtı UNICEF'te Kültür Servisi-GürbüzDoğan Ekşıoğlu'nunbiryapıtı UN1CEF tarafından 150 bin adet bastınlarak dünvada satışa sunuldu. UNICEFEkşioğlu'nadünvaçocuklanna bulunduğu katkıdan dolavı bir teşekkür beratı v erdi. Gürbüz Doğan Ekşioğlu'nun I994yılından ıtibaren satılacak olan yapıtı "Never-ending rovv ing" adını taşıyor. Nedim GürseVden 'Bozkırdaki Yabancı' Kültür Servisi - Yapı Kredı Yayınlan. Nedim Gürsel'in 'Bozkırdakı Yabancı' adlı kıtabını vavımladı. Yıllardır Paris'te. Bilımsel AraştırmalarMcrkczı'nde(ÇNRS)Türk edebiyatı üzenne çalışmalar vapanyazarvearaştırmacı Nedim Gürsel. 'Bozkırdakı Yabancı" adlı kıtabında cdebiyatımız üzcrinc sekiz incelemeyc yer veriyor. "Sait Faik'in Yapıtlannda İstanbul Rum Topluluğu". Türk Kadın Edebiyatı" ve'Türk YazınındaOykü'gibi başlıklar aitında toplanan bu incelemeler. edebiyatımıza bilimsel bakış açısını sergileme açısmdan ilginç örnekler nilehğinı taşıyor. ULUSLARARASIFELSEFE KOLOKYUMU'NDA BUCÜN Yen İstanbul Üniversitesi Merkez Bina Senato Salonu 9.30 İstanbul Üniversitesi Rcktörü vc Edcbivat Fakültcsi Dekanı'nın konuşmalan Türkiye Felsefc Kurumu Başkanı İonna Kucuradi'nin açılış konferansı: İkı Avrupa Paul Ricoeur'ün genel giriş konferansı Avrupa'nın Fenomenolojik Dönüşümü Oturum Başkanı: İonna Kuçuradi Jean Francois Courtine: "Avrupa Felsefesinin İlk Temelinin Konulması vc Husscrl ile Hcidcggerc Göre Yeni Başlangıç" (Fransızca) Tartışmacı: Ahmet Soysal Önay Sözer: "Avrupa'nın Sorunu Olarak Felsefı Başlangıcın Dönüşümleri" (Almanca) Tartışmacı: Hans-Jürgen Gawoll 15.30 Avrupa'nın Ethosu Oturum Başkanı: Necla Arat Franco Bianco: "Ussallığın Gelişmesi ve Sınırlan. Avrupa Us- çuluğuna Max NVeber'in Bakışı"" (Almanca) Tartışmaa: Doğan Özlem Guy van Kerckhoven: "Dayanışma ya da Kurban. Pragmatik Deney Çağında Avrupa Ethosu" (Almanca) Tartışmacı: Gerhard Nurtsch Ahmet Soysal: "Kriz ve Barbarlık. Edmund Husserl ve Michel Henry" (Fransızca) Tartışmacı: Hugues Pertuiset