Katalog

Cu mhuriyet 4©Vbjüflknk Faiz Oranları 1 Ayhlc %115 3Aylık % 1 3 0 öAylık % 1 1 0 1 Yıllık %115 28MSMM994PERŞEMK•Â 76. YIL S\YI 25040 /10000 TL (KDVıçmde) KURUCUSU YUNÜS MADİ (1924-1945) BASYAIARI NAOİR NADİ (1945-1991) Kantubankalanbatahtaki3 bankayakrediyağdırdı DÖIMVfEYEN KREDİ YENİLENDİ amu bankalarının, TYT Bank, Marmarabank ve İmpexbank'ta batırdıklan yaklaşık 2.5 trilyon liralk kredinin, durumu kritik olan bu bankalann borçlannı ödeyememelerine karşın defalarca yenilendiği belirlendi. KRİZ DÖNEMİ KREDİLERİ amu bankalanmn batan kredilerinin. kriz döneminde açıldığı ortaya çıktı. Etibank, TYT Bank'ta bulunan yaklaşık 6.5 milyon dolannı. tasfıyeden bir süre önce Hazine Bonosu ile takas ederek kurtardı. AÇIK POZİSYON VE KARŞILIKSIZ REPO rasfıye sürecindeki 3 bankanın batmasında en önemli iki etken, açık pozisyonlannı yasal sınırların üzerine çıkarmalan ve devlet kâğıdı güvencesi içermeyen karşılıksız repo yapmalan olarak saptandı. Batık kredi oyıuıuDOĞAN AKIN ANKARA -Kamu ban- kalan, ödeme güçlüğü içi- ne dtşmelerine karşın batık bankalara defalarca kredi aktardılar. Kamu bankalanmn 2,5 triKon li- rayı buan batık kredileri- nin tarramına yakın bölü- münün tasfiye sürecindeki üç baniaya "kriz döoemi"- nde aktanldığı ortaya çıktı. Hazine veDışTıcaret Müsteşarlığı'nca (HDTM) sürdürtlen incelemelerde, bankalann batış sürevle- rindeki en önemli etkenler. "açık pazisvonların yasaJ sınırlann üzerine çıkarı- lması" \e "devlet kağıdı gü- vencesi içermeyen karşılıksız repo vapılması" olarak saptandı. Cumhuriyet'in HDTM yetkililerinden edin- diği bilgilere göre. tasfive sürecine sokulan üç banka>a en biiyük ka>nağı, genel müdürlüğü- nü Özal Baysalın yaptığı Türki>e Kalkınma Bankası (TKB) aktardı. TKBnin. Lapıs Hol- ding grubuna bağh Türkiye Turizm Yatınm vc Dış Ticaret Bankasf nda (TYT) 21 milyon do- lar. Marmarabank'ta 3 milyon dolar, İmpex- bank'ta bir bölümii Japon Yeni cinsinden 10.5 milyon dolar olmak ûzere toplam 34.5 milyon dolar kredi batırdığı belirlendi. HDTM yetkili- 1 Basbakanlık 1 Repocu kamu kuruluşlan da inceleniyor • Başbakanlık Teftiş Kurulu, batan bankalarla işlem yapan kamu bankalanmn ardından bu bankalara repo amacıyla para yatıran tüm kamu kuruluşlannı da incelemeye aldı. Başbakanlık Teftiş Kurulu. batan bankalarda parası bulunan KİT'lereilişkin incelemesine TEK'ten başlayacak. • 13. Sayfada 1 Prof. Domanic 1 Batık bankacı mallannı kaçırabilir • Batık bankalann malı borçlan karşılamaya yetmezse sıra banka yöneticileri ile>üzde 10'dan fazla hissesi bulunan pay sahiplerinin iflasına gelecek. Prof. Hayri Domaniç. bu süreçte mal kaçınlmaması için bugünden "ihtiyati haciz' karan alınması gerektiğini söyledi. • 9. Sayfada 1 Garip istifa 1 Osman ÜnsaFın kardeşinin manevrası • Hazine'den Başbakanlık Müsteşarlığı'na getirilen Osman Ünsal'ın İmpexbank"ta genel müdür yardımcısı olan kardeşinin. bankanın batmasına kısa bir süre kala görevinden aynlması dikkat çekti. 1 milyarliralık Jeepaldığı savlanan Ufuk Ünsal'ın istifasıçeşitli iddialara konu oldu. • 13. Sayfada lerinin yaptığı incelemelerde. Kalkınma Ban- kası yönetiminin. bu bankalann. tasfive süre- cine sokulmadan önce. aldıklan borçlan defa- larca. ödevememelenne karşın. krediler için "temdit" (venıleme-tazeleme) anlaşması yaptığı orta>a çıktı. Kredi ilişkisinde, bir kez geri ödememenin bile bankanın güvenilirliği konusunda çok önemli bir 'İşaret" sayıldığı noktasından hareket eden Hazine yetkilileri. Kalkınma Bankası'nın. kuşkulu işlemleri ile dikkat çeken batık bankalara. ekonomik kri- zin doruğa tırmandığı son aylarda "defalarca" kredi yenileme olanağj sağlamasının çok dik- kat çekici olduğunu bildirdiler. Yetkıliler, aynı durumun. tasfiye sürecinde bulunan bankalar- da önemli miktarlarda paralan kalan Halk Bankası, Vakjfbank vc Emlak Bankası için de geçerli olduğu yolunda duyumlara sahip ol- duklannı açıkladılar. HDTM yetkililerinin, batık bankalarla ilişki kuran kamu bankalan için yaptıklan incelemede, özellikle şu noktalar üzerinde durduğu öğrenildi: - L'luslararası pi>asalar- da, yıllık yüzdc 2.5-3 olan dolar faizine karşın, yurti- çinde yıllık yüzde 8 faizle kredi veren batık bankala- ra ilişkın yeterli bilanço ın- celemesi ve istihbarat çalışması vapıldı mı? - Kalkınma Bankası. asıl olarak yurtdışından sağladığı kredileri, banka sistemınde değıl. "reel sek- tör" olarak adlandınlan üretim-sanavi sektöründe kullandınr. Dolayısıyla, >urtdışı kaynak, reel sek- törde kullandınlana kadar söz konusu dövizin başka bankalara piase edilmesi. ancak "kısa vadeler" ile doğal sayılır. Batık banka- lar ile neden defalarca kre- di yenileme anlaşması vapıldı? - Batık bankalara kredi verildikten sonra, söz konusu kredilerin "işlek" olup olmadığı, yani süresinde geri ödenip ödenmediği neden incelenmedı? Yanı krediye ilişkin risk. geri ödeme ile "sıfırianmadığf'na göre. hangı ge- rekçeyle ödenmeven krediler için yenileme an- laşması vapıldı? - Eskiden gelen risklerc ilave olarak. ekono- mik kriz döneminde neden ılave kredi verildi? Özellikle İmpexbank ile Marmarabank'a, kriz mArkasıSa. 13,Sü.l'de • VERGİ REKORTMENİ İZMİRDEN • 9.Sayfada •IMFHEYETİ YARINGELİYOR •ŞEKERBANK 1.5MİLYARDOLANDIRILDI mi3.Sayfada Tahripgücü yüksek bomba patlamadı Rus turistler ölümden döndü • Diana Oteli'nin önündeki restoranda yemek yiyen 20 kişilik Rus turist grubunun üzerine pimi çekilmış bomba atıldı. Tahrip gücü yüksek bombanın patlamaması sonucu turistler mutlak bir ölümden döndü. fstanbul Haber Servisi- Kal- dıklan Diana Oteli'nin önün- deki restoranda yemek yiyip içki içen yaklaşık 20 kişilik Rus uyruklu turist grubu, üzerlenne pimi çekilmiş olarak atılan tah- rip gücü yüksek el bombasının şans eseri patlamaması sonucu ölümden döndüler. mArkasıSa.l3,Sü.3'te GÜNDEM MUSTAFA BALBAY Diyanet'ten Yeni Kuran Çevipisi ANKARA - Kuran'ın Türkçe çevirisindeki "sağcılar", "sol- cular" tanımlamalarına bu kö- şeden iki kez dikkat çektik. İlkinde, "Diyanet işleri Baş- kanlığı" damgası taşımayan, Sümer Kitabevi'nin, ikincisin- de de Diyanet İşleri Baş- kanlığı'nınyayımladığı Kuran'- daki Vakıa Suresi'ni ak- tarmıştık. ûzeti şuydu: "Ne mutlu o WArkasıSa.l3,Sü.rde Önce eski eser yıkıldı, çirndi de onu yıkan' yapı yıkılacak YIKILAN TARİH-Koruma Kunılu'nun karan Ueyeniden inşa edilmesi gereken tarihi İluz- ...ŞİMDİ BU DA YIKILACAK- İki katlı mağaza bloku, 'yo- konak, yıkılmadan önce mimarideki "Art Noveau" tarzının en güzel örneklerinden biriydi. kettiği bir tarihin' yeniden canlandırüabilmesi için vıkılacak. 'Sohterestovasyon'ayıkım• Rant uğruna yitirilen tarih. yeniden inşaedilecek:Kalamış'taki ünlü İkizkonak'ın yerine yapılan 'modern' oto galerisi için. idare mahkemesinden sonra koruma kurulu da yıkım karan verdi. • Tarihi belgelerde Tevfık Paşa Köşkü olarak anılan binanın yeniden canîandınlabilmesi için eski fotoğraflarmdan ve rölevelerinden yararlanılacak... OKTAY EKİNCİ İstanbul'un Kadıköv ilçesi. özellikle de Moda'dan Bostancı'- va dek uzanan verleşme bölgeleri. bir zamanlann "sayfiye" semtiydi. 19. yüzyılın onalanndan 20. yüzyılın başlanna dek bu kuşakta inşa edilen yazlık köşkler ve levan- ten evleri, kendilerini sanp sarma- layan büyük bahçeleri ve "çamlı- klanyla" bırlikte bölgeye zengin bir tanhsel ve doğal kımlik ka- zandırmışlardı. 1960"lara. hatta 1970'lcrc gelinceye dek. bu eşsiz güzellikteki kent dokusu ve gör- kemli köşkler. güzelim bahçeler çok fazla tahrip olmadı. Bölgedeki genel imar kuralı yine o yıllara dek hep üç ya da dört katlı bınalara olanak sağladığından. aşağı v ukan aynı yükseklikte ve büvüklüklerde olan tarihi binalara da bugünkü gibi "düşmanca" saldınlmadı. Bazı çok büvük bahçelerin ve koru- luklann dışında. tarih ve doğa "yap-sat sektörünün" iştahını pek kabartmadı... Ne var ki. bu "sağdınulu dö- nem", özellikle 70"lerden sonra bölgeve egemen olan "vüksek katlı imar politikasının" imar planlanna da damgasını vurması sonucunda. verinı gıderek "eski- nin gözden çıkartıldığı" bir vıkım ve vok oluş sürecine bıraktı. Hele 1980'lerden sonra. bu süreç tam bir "kültür katliamına" dönüştü. MArkası Sa. 13, Sü.3 'de T Armutlu'da turistik tesis ve lüks konutlar yaptıracaktı Çiller'in villalarına yargıengeli • Kilyos'un Armutlu mevkiindeki arsalarına inşaat yapmak isteyen Başbakan Tansu Çiller'in bu girişimi, İstanbul 4. İdare Mahkemesi'nin arsaya tmar Islah Planı'nın uygulanamayacağı karan gerekçesiyle durduruldu. • Tansu-ÖzerÇillerçiftinin arazilerine turistik tesis ve lüks villa yapmak için girişimde bulunmaları üzerine, dönemin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Nurettin Sözen 'karann iptali' davası açmıştı. MİYASE İLKNUR Başbakan Tansu Çiller'in Kilyos Armutlu'daki arsası üzerine yaptırmayı planladığı turistik tesis ve villalar yargıya takıldı. İstanbul Büyükşehir Beledi- yesi Meclısi'nce vapılan 1 5000"lik plana göre düzenleme yapılması gerekirken Sanver İl- çe Belediyesi Meclisi'nce İmar Islah Planı kapsamına alınarak büyükşehrin denetiminden ka- çırılmak istenen 1 pafta 309 sa- yılı parsel hakkında 4. İdare Mahkemesi'ne açılan dava so- nuçlandı. İstanbul 4. İdare Mahkemesi'nin 1994 288 sayılı karannda Tansu Çiller'e ait olan Kilyos Armutlu'da 1 pafta 309 sayılı parselde ve yakın çev- resinde 2981-3290 savılı yasa kapsamına girecek tek bir bina- nın dahi bulunmadığı. bu ne- denle bu araziye İmar Islah Planı uygulanamavacağı belir- tildi. Sanver İlçe Beledı>e Mec- lisi'nde bu parsel için alınan İmar Islah Planı karannın "hu- kuka aykın" olduğunu vurgu- layan mahkeme. bu karan ıptal etti. Sanyer Belediye Meclisi'nin 1 Eylül 1992 günü vapılan top- mArkas,Sa.l3,Sü.3'de Genelkurmay Başkanı, BIVTnin Bosna'da yetersiz kaldığını söyledi Güreş, NATO'yu sert dille eleştirdi • Genelkurmay Başkanı Doğan Güreş. Brüksel"de katıldığı NATO askeri komite toplantısında. Bosna-Hersek'te izlenen politikalan sert bir dille eleştirdi. Politik karar mekanizmalannı etkili çahşmamakla suçlayan Güreş, yüriitülen harekatın askeri acıdan da yanhş yapıldığını savundu. • BM yiizünden NATO'nun da itibar kaybına uğrama tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu savunan Güreş. Bosna'da görev yapan kara kuvvetlerinin de NATO komutasına verilmesini istedi. • 7. Sayfada Milli Eğitim Bakaru Nevzat Ayaz okul yönetiaİerini bir kez daha uyardı: Izinsiz eğitim aracı kullamlnıayacak • Milli Eğitim Bakam Ayaz okul yöneticilerine gönderdiği genelgede. u>gunluk karan verilmeyen hiç bir eğitim aracmın okullarda kullamlmayacağını söyledi. • Genelgeye göre dergi, öğrend dergisi ve benzeri periyodik yayınlann herhangi bir sayısı için alınan "uygunluk" karan, diğer sayılar için geçerli kabul edilmeyecek. Genelgeye uymayanlar hakkında kanuni işlemyapılacak. MI3.Sayfada Milli Görüş Teşkilatı hacdan büyük paralar vuruyor Suudiler'den RPye 6 özel ayrıcalık 9 • Refah Partisi lideri Necmettin Erbakan"ın "para kaynağı' olduğu bilinen Avrupa Milli Görüş Teşkilatlan'nın Suudi Arabistan yönetimi ile kurduğu 'yakın ilişkiler' sonucunda, Almanya'daki 8 bin Türk"ü bu yıl hacca götürme güvencesi aldığı öğrenildi. • Türk hükümetinin tüm karşı çıkmalanna rağmen Refah Partisi'ne sağlanan 'ek kontenjan" ayncalığı, AMGT'nin Almanya'daki camilerde dağıttığı bildirilerlededoğrulandı. M13. Sayfada Boğalaruı bakıeısına da sürgün DENİZLİ - Baklan ilçesinde damızlık boğalardan sonra ba- kıcısı İbrahim Yaka'nın da tayi- çıktı. İlçe Tanm Müdür- 21 • Baklan Ilçe Tanm Müdürlüğü'nde 21 yıldır boğa bakıcısı olarak görev yapan Yaka, DYP'ye oy vermeyişinin bedelini önce boğalann. sonra da kendisinin sürgüne gönderilmesiyle ödedi. gerginlik sürerken besidlenn Ç a ] j ] ç e S ] n e «tayin»- Qkan]an damızlık boğalan vermemekte kararlı olduklan öğrenildi. Baklan'da komik bir trajedi- ye dönüşen olay. boğa bakıcısı- nın Çivril ilçesinin Yamanlar Köyü'ne sürgüne gönderilme- siyle yeni bir boyut kazandı. İl- çe Tanm Müdürlüğü işçisi İb- rahim Yaka. tayininin çıkma- ni ç ç lüğü'nde 21 yıldır boğa bakıası olarak görev yapan Yaka. DYP'ye oy vermeyişinin bede- lini böylece sürgün cezasıyla ödemiş oldu. Bu arada ilçede sıyla ilgili olarak "Sonunda amaçlarma ulaştılar. DYP\e oy termediğim için beni cezalan- dırdılar. Bakmakla yükümlü ol- duğum 6 çocuğum. 90 yaşın üze- rinde annem ve babam var. Hakkımı arayacağım" dedi. İl Tanm Müdürlüğü"nün da- mızlık boğalann Çal'a gönde- rilmesinden sonra Baklan'da suni tohumlamaya gideceği öğ- renildi. Ancak yönetmeük gere- ği suni tohumlama yapılacak merkezde en az 1500 inek olma- sı gerekiyor. Ne var ki Baklan'- mArkasıSa.l3,Su6'da BUGÜNKİTAPEKİ HER GÜN CUMHURİYET 2 Çumh_urfYöt 2 Ölümün gölgesindeyaşayanlar |ş Türkinvest'i kurtarma operasyonu başladı &QmMiPOLAR r MAR>Cf ALTIN Dûn 15.977.48 Onceki 16.867.31 • Finans kesimindeki kriz nedeniyle bankalann ardından ödeme sıkıntısına düşen bazı aracı kurumlarda da kurtarma operasyonu başlatıldı. Bir haftadır ödemelerini yapamayan ve tasfiye endişesi yaşayan Nasrullah Ayan'ın sahibi olduğu Türkinvest'te yönetimdeğişikliğinegidildi. M 8. Sayfada ' Dün 32.200 Onceki 34.100 Dûn 19.200 Onceki 20.200 390.000