Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURIYET 22NİSAN1994CUMA
OLAYLAR VE GORUŞLER
Kan dökme tehdidi
MELİH CEVDET ANDAY
B
ır toplumu ı>ı anlamak
ıçın ona dışardan >a-
bancı gozuyle bakmak
gereklığıne ılışkın goruş
bence de doğrudur Kı-
şıler gıbıdır toplumlar
kendılen karşısında nesnel olamazlar
Gunumu7un başlıca sorunlanndan
bın olduğu ıçın "laikhVı ele alırsak,
bunun bır Islam toplumu ıçındc nasıl
bır yer tuttuğunu, ne anlama geldığını
kavramak ıçın yabancı bakışa, dış ba-
kişa gerekseme duymamız olağan go-
rulmelıdır Islâmdadın^elduşuncelaık-
lığı nıçın bunca dışlıyor"1
Islâm ulkele-
nnde dın adamlan ıle laıkler nıçın
çatışık durumdadır1
Elımde. "İslam'm Siyasal Soylemi"
adıyla basümış bır kıtap var Yazan
Prof Bemard Levvis, çe\ırmenı Insal
Oska>. Cep Kıtaplan arasında basıl-
mış Yazar. doğu dıllerını oğrenmış
uzman bır ınceleyıcı Bu kılapta. dın
ve laıklık konusundakı kımı soru \e
sorunlanmıza ılgınç >anıtlar. açıkla-
malar bulduğum kanısındayım. bu
yüzden bırkaç alıntı \apmama okuru-
muzun musaadebinı dıleyeceğım
Kıtabının başında şoyle dıyor Prof
Bernard Levvıs
"Batı'nın geleneği içinde yetişmiş bi-
zinı gibı Batı dunyasııida yaşayan kişi-
ler,islam yada Islamı terimlerini kul-
lanırken doğallıkla bir yanlışa suruk-
lenmekte, dinin Müslümanlar için de,
Batı dunyası için, hatta Ortaçağ'daki
Batı dunv ası için ifade ettiği şe> le a\ nı
anlama geldiğini varsaymakta, dinin,
belirli konularla ayrümış, belirli bir ha-
yat alanını, hayatui dığer bir çok alan-
İanndan ayrı ya da ay rılabilecek olan
bir hayat alanını ifade ettiğinı duşun-
mekteyiz. Oy sa İslâm duny asındabu hıç
de böyle değildir. Geçmişte de bu hiç de
böyle olmamıştır. Modern zamanlarda
dine ay rı bir alan ay ırmay a y onelik girı-
şimler de, tarihe geniş bir perspektifle
bakıldtğında, İran'da sonu gelıniş, bir
çok ülkede ise v akın gunlerde sonu gele-
cege benzeyen bir vakitsiz he\es gibi go-
runmektedir."
I^te konumuzun bam tellennden bı-
n Koktendıncıler kendılenne saygın
bır vaşam alanı aynlmasuıı ıstemıyor-
lar. butun yaşamı buyruklan altına al-
maktır amaçlan Islâmın doğasından
gelıvor bu Turkıve'dekı dın-laıklık
tartışmasının gudukluğu burdan kay-
naklanmaktadır
Prof Bernard Levvıs'ı okumayı bır
az daha surdurelım
"Klasik İslam'da kilise-devlet ayrımı
hiç olmamıştır. Hıristiv aniıkta ise, mu-
ritlerine Sezar'm olanlan Sezar'a. Tan-
rının olanlan Tannya vermelerini soy-
leyen bu dinin kunıcusuna dek eskilere
uzanan iki otoritenin birbirinden ayrı
varlığı sözkonusudur. Bütiın bir tarihi
boyunca Hıristiy an aleminde iki otorite
olmuştur. Görünen düny ada biri sacer-
dotıum. biri de segnum ile, va da daha
modem terimlerle ifade edersek, biri ki-
lise ile, biri de devletle suret bulan. Tan-
rı ve Sezar."
Bu ılgınç \e doğru açıklamadan an-
laşıldığına gore Hınstıyanlık daha
doğuşunda laıktır \e de\İetle dını bır-
bınnden ayıran da La nın ta kendısı-
dır Bu açıdan Islam ın ne durumda
bulunduğunu bıraz aşağıda goreceğız
"Bu iki otoritenin aynı safta yer aldı-
ğı da, birbırleriyle uyum içinde oldukla-
rı da gorulmuştur, birbirleriy le çatışma-
) a girdikleri de; biri bir şeylere hdkme-
derken, oteki de hay atın bir çok şev leri-
ni hukmu altında tutmuştur, biri diğeri-
ne mudahale etmeğe kalkışmış, oteki
buna karşı çıkmıştır. Bunları bugun de
göniyor, vaşıyoruz. Bütün bir Hıristi-
yan aleminin tarihinde her zaman iki
otorite olmuştur: Ruhani ve dünyevi.
Her birinin ayrı hukuk sistemi. ayrı
yargı sistemi, her birinin ayrı hiyerarşik
>c orgutsel yapısı olmuştur."
\ a Islam1
"Batılılaşma öncesi İslam'da ise, hep
tek bir otorite olnıuş. bu nedenle de bir
ayrılık hiç sozkonusu olamamıştır. Hı-
ristiyanlıkta derin koklere sahip din ve
de\let avrımı Islam âleminde gorulmuş
şe\ olmadığı için, Arapça'da ve entel-
lektuel ve siyasal sozcuk dağarcığını bu
dilden devşirmiş oteki diller de, ruhani
\e dumevi. dinsel hukumlerce belirlen-
miş hav at alanı ve din dışı alan, dinsel ve
laik gibi kavram y a da terim çiftleri ol-
mamıştır. Laik kavram ve fikrini ifade
edecek sozcükler bile ancak on doku-
zuncu yuzyıl ve yüminci yuzyılda, o da
Batılı düşüncelerin ve kurumların etki-
leriyle ve once Turkçe'de, sonra da
Arapça'da kullanılmaya başlamıştır.
Bu dillerin gunumu/deki kullanılışla-
rında bile kılıse yi karşılayacak ve *ru-
hanı orgut anlamına gelecek bir kav-
rama rastlanmamaktadır. Cami için,
ibadet edilen yer için kullanılan butun
sözcıikler, bir soyutlamayı, bir otorite
ya da kurumu ifade etmemekte; ibadet
edilen bina anlamına gelmektedir. Belki
klasik dönemden sonraki yüzyıllarda
profesyonel din gorevlileri için kullanı-
lan ve bir olçude ruhban anlamına da
gelen 'ulema" ve "mollalar uzerindedu-
rulabilir; bunların ruhban 1 karşıladığı
ileri suriilebilir. Fakat Batı dillerindeki
ruhbandan gavn halk (laiti) terimini
karşılayacak bir sozcıik, bir kavram
yoktur. İslam için boyle bir tanım, boy-
İe bir terim hiçbir anlam ifade etmez.
Bugune gelince, laik y argı ve laik otori-
te nosyonlan, yani dini hukukun ve bu
hukuka gore yetkinleşmiş kişi ve ku-
rumların hukmu dışındaki hayat alan-
larını. ifade eden bir anlayış, bir inanç-
sızlık. dahası Islam'a kufür sa\ ılmakta-
dır. Işte bu yanlışlığı duzeltmek de, gu-
numuz Islam devrimcilennin ve İslami
fıındamentalıst ler (koktendinciler) de-
nilen hareketin en onemli hedefıni oluş-
turmaktadır."
Bu yazılanlardan çıkanlabılecek kı-
mı sonuçlar olduğunu sanıyorum
Önce junu belırlemek gereklı olacak-
tır " l lusumuzun y üzde doksan dokuzu
Müslumandır" demekten vazgeçelım
Çunku laıklığın yurdu, nufusunun
yuzde vuzu Hınstıyan olan Batı Av-
rupa"dır
Ikıncı olarak sormamız gerekıyor
\ uzde doksan dokuzu Musluman
olan halkımızın yuzde kaçı şenat du-
zenınde yaşamak ıstemektedır9
"Kesin
olarak geleceğiz, ama bu geliş kanlı mı
yoksa yumuşak mı olacak?" dıye soran
RP Başkanı, butun halkı şenatçı say-
makta haklı mıdır'7
islam'da dın dışı bır otonte olama-
yacağına ınanmış bulunan koktendın-
cılen bu ınançlannda tutarlı sayma-
mız gerekmektedır Onlar ıçın ulus da
yoktur. cumhunyet de yoktur de-
mokrası de yoktur
Ama bu boy ledır dıve. bız ınançlan-
mızdan vazgeçecek değılız Bızım ıçın
ulusdayardır cumhunvetde. demok-
rası de İktıdara geldıklennde. bıze bu
kurumlan sa\unma hakkını tanıma-
yacaklan vuzdeyuzdur RP Başkanı'-
nın kan'dan sozeımesı de bundandır
"Karşı gelirseniz kan dökülur" demek
ıstıyor Durum bunca dokuncalıdır
"Laiklik, dinsizUk demek değildir"
dıyerek bu durumu çozebıleceğırruzı
sanmaydlım
Bau'da us-dın savaşımının çok kan-
lı olduğunu kaç kez yazdım Bızde
"kan" tehdıdı dın adamlanndan gelı-
yor
ARADABIR
H. BASRIAKGIRAY
Eski Parlamenter, Hukukçu
Aymazlık Yeter27 Mart yerel seçım sonuçlannın değışık yorumlara
neden oldugu ve genslde toplumsal bır şaşkınlıkyarattı-
ğı gorulmektedır Uyarılar eleştırıler sağda ve soldakı
siyasal partı lıderlerıne vatan haınlığıne varan uyarı ve
tepkıler bırbırını ızlemektedır Bu tepkıler ne denlı haklı
olsa da atı alan Uskudar 1 geçtığıne gore geç kalmış ya-
kınmalardan başka bır anlam tasımamaktadır Gerçek-
ten bugune gelınceye kadar ozellıkle son yıllarda,
Ataturk ılke ve devrımlerının kalıcılığmı sağlayacak ya-
salar gereğı gıbı uygulanmamış. bır bolum polıtıkacılar
oy kaygısı ıle karanlığa donuşe goz yummuşlardır
Örneğın bugun yururlukte olan 671 sayılı Şapka Iktı-
sası HakkındaKanun ıle Tekke veZavıyelerleTurbele-
rın Seddıne (kapatılmasına) ve Turbedarlıklarla Bırta-
kım Unvanların Men ve llgasına Daır Kanun vardır
Ayrıca bu yasaların devrım yasaları olduğu ve anaya-
saya aykırılık ıddıasmda bulunulmayacağı, anayasamı-
zın 174 maddesıyle kurallanmıştır Ama gelın gorun kı
falcılar medyumlar nushacılar(muska) bırmeslekada-
mı gıbı davranarak gelecekten haber vermekte, ınsanla-
rın yaşamını yonlendırmektedır Sapkadan başka her
tur başlık serbestçe kuHanılmakta yeşıl ya da beyaz sa-
rıklı ve çağ dışı kılıklı kışılerın katıldığı siyasal partılerın
mıtıng meydanları, yuz yıl oncesının Osmanlı toplumu-
nu anımsatmaktadır Bosna yı vesıle edmerek Taksım
ve Ankara dakı gosterıler yeşıl bayraklarsa tam bır re-
zalet'
Yasalara bu denlı aykırı eylemlenn olgulanmasına
karşın cumhurıyet savcıları ve guvenlık gorevlileri seyır-
cı kalabılmektedırler
ilk gorevı ezanı Arapçaya çevırmek olan Demokrat
Partı ıktıdarının Mıllı Eğıtım Bakanı Tevfık llerı nın baş-
lattığı ımam hatıp okulları acma olgusu, sonra gelen
bakanlar arasında bır rekor kırma yarışına donuşmuş-
tur Daha çok dinsel eğıtım yapan bu okulların sayısı
bugun, yaklaşık 450 000 oğrencıyı eğıten 512 ye ulas-
mıştır Korpe beyınlerı, bın beş yuz yıl oncesının ılkel
eğıtımıne gore bıçımlendıren ve ruhsatlı ruhsatsız sayı-
ları 10 000'lere varan Kuran kurslarını da goz onune al-
dığımız takdırde RP'nın bugunku başarısına şaşmamak
gerekır
Bıtmedı Cumhurbaşkanlarımız, başbakanlanmız
padışahların cuma alaylarına ozenır bıçımde gosterışlı
cumanamazıkılmayıdevlet geleneği halınegetırmeça-
basını başarıyla surduruyorlar
Ve dahası demokratık sol ılkeyı benımsedığını ıddıa
eden bır siyasal partı genel başkanının, Şenaf duzenı
ısteyenlere yalnız ben karşı cıkıyorum ıddıasına karşın
demokratık bır savaşım vermek amacı ıle oteki sosyal
demokrat partılerle bırleşmeyı reddetmış olması, bıle-
rek şerıatçılara yardım etmek olmuştur Bılerek dıyo-
rum, çunku bunu çoğunluk gormuş ve uyarıda bulun-
muştur
Ve yıne dahası islam'da aıle bırlığının salt egemenı
erkektır Ama Islamın aıle anlayışına ters duşen bıçım-
de, kocasının soyadını tasımayı bıle kabullenemeyen
hanım Başbakanımız, sıyaset kursusune her çıkışında
camıden ezansesındensozetmektedır Da/ia"larsay-
makla bıtmez, bu kadarı yeter sanırım
Insanlarımız, yuzyıllar boyu, Tanrı'nın yeryuzundekı
temsılcısı halıfe padışahlarca dinsel kurallara gore yo-
neltılmıştır Batılı Ronesans'ı yasarken reformunu
yaparken ınsanımız bın beş yuz yıl once yaşamış bır
Arap kabılesının koyduğu kurallarla yaşamını duzenle-
mıs, devletını yonetmıştır Gercı, sevgılı Ataturk umuzun
ılke ve devrımlen bu çağ dışı duzenı değıştırme surecı-
ne sokmuştur, ama şımdılerde bıle ancak her yedı kışı-
den bırının kıtap okuduğu bırtoplumda, ışığı tum yurek-
lere sokmak tum beyınlerı aydınlatmak olanağı buluna-
mamıştır Işte, aydınlanmanın tum boyutları ıle sağlana-
madığı bır donemde, demokrasıyı oy toplamaktan ıbaret
sayan bır bolum polıtıkacıların, yukarıda orneklerını ver-
dığım olumsuz davranışları Buyuk Onder'ımızın yaktığı
mesalenın gıderek kararmasına ve bugunlere gelınme-
sıne neden olmuştur
Bu nedenle demokrasıye laıklığe.dahadoğrusu, bılı-
me aydınlığa akla ınananlarm, en az, batıla, nakle, ka-
ranlığa ozlem duyanlar kadar duyarlı olrr.aları gerekır
Dıkkatedelım, golge koyulaşıyor1
boşgddınhoşgddın hoşgeldın boşgeıdın hoş eddır hoş geıdın h& gfdın hoşgeldmhoj ge dın hoş gddınhoş
hoşgddmjıoşgddıshoşgejdınhoşgejdm hoşgejdır k 5 g, dm hoş gejdın hoşgejdınjıoşşejdın hoşgddın hoş
hoşgektoıhoşgddiBhoşgeldmhoş gddın hoş gedınhoşgeldmhoşgeldmhoşgddın hoşgddmhoşgödmho;
hoşgddınjıoşgejdmhoşgejdın hoşgeldm j», gddm jıoşgejdm hoş gejdınjıoş gejdınjıoşgejdınjvoşgddınhoş
hoşgddınhoşeddınhoşgddınhoş jddmnos geldınho<eddınhoşgddınhoşgddınhoşgddmhoşgddınhoş
hoş gddın hoşjddın hoş jeldınhoş eeldınto iddın h» gedın hoşgddmhoşgefdınhoşgddmhoşgddmhoş
hoşgddınhoşgddınhoşgddınhoşg â A ö İ D h Vyldjfto|Hdirhoş gddınhoşgddınhoşgddmhoş
hoşgddm hoşgddınhoşgddmhoşg d j B 4 H k B ' g » S i J l g W n hoş gddınhoşgetaınhoşgddınhoş
hoşgddın hoşgddınhoşgddınhoşgddmhojğelcınhojpdın hojğadınhoşgeldınhoşgddınhoşgddınhoş
hoşgddınhoşjddın hoşgddmhoş * H C 9 9 ^ H f e i d t A ş | p h o ş geldınhoşgddmhoşgddmhoş
hoşgddınhoşgddınhoşeddın hoş
s
fwnjtfw'M4HfîWtfM^
m
^ ?^
m
b°Şşd^' hoşgddınhoş
hoş gddınhoş gddınhoş gddınhoş geldın hoşgddm hoş ec'dın huş sddın hoşgddmhoşgddınhoşsddın hoş
hoşgddmjıojg a k jıoş «ddın hoşg e j d ı n ^ o ^ ^ f g $ 4 d d m hoşgddmhoşgddmhoş eddınhoş
hoşeddınhosaddınhoşEeldınbos geldın
h d d b d d h J d h i k
gcidınfıoşteldın hoşgddınboşgddın hoş gddın hoş
hoşgekiınhoşgdaınhoş
b d i h d d h
Siyasipartilerden beklenen
B
ıre\le tann arasında kalmaM
gereken \e \ıcdan ozgurluğu
temelıne davanan dm du\gu-
su. b\r suredır gırüağa kadar
sı\asete bulaştınlmıştır 27
Mart yerel seçım sonuçlan.
mıllet\ekıh un\anını taşıvan Mezarcfnın
buyuk Atatürk'u hedefalan toplumun her
kesımını ısyan ettıren açıklamalan saf dın
duygulannın gunluk basıt çıkarlar ıçın ala-
bıldığıne kullanıldığını gostermektedır
Gorunuşte Bosna-Hersek saldınsını lanet-
lemek ıçın vapılan Istanbul \e Ankara mı-
tınglen şenat ozlemcılennın go% de gosterı-
sıne donuşturulmuştur Zaman zaman
Sultanahmet Camıı çıkışında dağıtılan
"Anayasamız Kuran, kanunumuz şeriat,
rehberimiz peygamber. emelimiz bu yolda
y a şehit y a gazi olnıaktır" ıçenklı broşurler
kesınhkle sıyasetten anndinlmaM gereken
ibadet yerlennın. laik cumhunvetımızın te-
melının. hangı yollarla dınamıtlenmek ıs-
tendığını gozler onune sermektedır
Bır siyasal partı genel başkanının bızzat
kendı sesınden tele\ız\onda ızledığımız ın-
sanı dchşete duşuren açıklamaü şımdıye
dek ozenle gızienmeye çalışılan nıyetlenn
kamuoyunaçarpıcişekılde\ansıtılmaMdır
Oysa hıçbır dın^el ınanç, siyasal amaçla
kın \e kanla bır arada duşunulemez
Son olaylar nedenıvle, laik \e demokra-
tık cumhumetın \aşamasına \urekten
ınançlıkesımındu\gusal tepkısını akılcı\e
bılınçlı eyleme donuşturmek zorundayız
L lkemızın bu duruma gelmesınde. 1950 y 1-
lından bu vana tum ıktıdarların sorumlu-
luğu aymazlıklannın pası vadsınamaz
Halktan tazla o\ alabılme vanşı içinde ge-
reksınme dışı arttırılan ımam hatıp lıselen
ıle korpe beyınlere şenat ozlemlennın ışlen-
dığı, her turlu denetım vc gozetımden uzak
gunduzlu \e yatılı Kuran kurslan ıle sa>ısı-
nı çeşıdını \e etkınlık alanını devletın bıle
yeterınce ızleyemedığı tarıkatlarla Ataturk
ılke \e devrımlen zedelenmış laik \e de-
mokratık (.umhun)etımızın ana yapısı
bozulmuştur Yurtıçı veyurtdışındangenış
parasa! kay naklarla beslenen bu kurumlar.
iktıdara geldıklennde şenat duzenını uygu-
lamak he\esındekı snasal partının tabanı-
nı genışletme ışlevını ustlenmı^lerdır
Laik \e de\rımcı Ataturk cumhunyetı-
nın vapısının korunmasının ka\nağı eğı-
tımdır Bu>uk Ataturk çeşitlı ozdeuşlerıy-
le yenı de\letın kuruluşunda Turk mıllı
eğmmının felsefesını yontemını \eamacını
vurgulamıştır Oğretmenlere karşı bır so>-
le\ınde "Cumhurivet sizden fikri hıir, vicda-
nı hur, irfanı hur nesiller ister" de>ışıvle
Turk mıllı eğıtımının eğıtım felsefebinı
"Havatta en hakıki murşıt ilimdir" derken
u\gulanması gereken >ontemı "Llkemizi
çağdaş uvgarlık duzeyinin üstüne çıkaraca-
ğız" sozlem le de eğıtımde \ anlmak ıstenen
amacı belırİemıştır
\ enı cumhurnetın ılk \asalanndan olan
4"*0 ^aMİı "öğretim Biıiiği ^asası'Ma ıkı
ayn dunya goruşundebıresler\etıştınlme-
sı onlemek ıstenmıştır O\sa kı 1950 yılın-
dan bu yana iktıdara gelen M\asal partıler.
dınsel eğıtıme ağırlık \ererek laik cumhun-
\etın gereksınme du\duğu a\dın bıreyı \e-
tıştırmekten gıderek uzaklaşmışlardır
Bazı partıler. bugunlerde toplumda uya-
nan laik cumhurıyet karşıtlanna du>ulan
tepkıyı, siyasal çıkar amacıyla kullanma
yanşına gınnışlerdır Siyasal partıler, bu
tutumlannda ıçtenlık taşıyorlarsa aşağıda
maddeledığım somut gınşımlerle goster-
melıdırler Yoksa toplumu etkılemek ve oy
sağlamak amacı>la belırttıklen sozler, TV
açıklamalan ıçtenlıksız ve aldatıcı olmak-
tan oteye bır anlam taşımayacaktır
Anavasanın 24 uncu maddesı değıştınle-
rek dın kulturu ve ahlak bılgısı oğreumı. ılk
ve ortaoğretım kurumlannda zorunlu ola-
rak okutulan dersler kapsamından çıkanl-
malıdır ve \ehlenn bu dersı çocuklanna
okutmalan ısteklenne bırakılmalıdır
Vuksek Öğretim Kanunu ıle 1739 saşılı
Mıllı Eğmm Temel Kanunu'nda gereklı
duzenlemeler yapılarak meslek lısesı me-
zunlannın ve ozellıkle ımam hatıp lısesı
mezunlannın sadece vetıştıklen alanda
y uksekoğretım y apabılmelennın kesın
koşulu getınlmelı. boylece ımam hatıp lıse-
lennın. genel lıseler nıtelığı kazanması on-
lenmelıdır 12 Eylul yonetıcılennın sonuç-
lannın aurdına vanmadan yarattıklan,
laik cumhunyetın temelıru oyan, oldubjtü
duzeltılmelı. sınMce. bılınçlı şekılde yurütü-
len oyun bozulmalıdır
Mıllı Eğıtım Bakanlığı ust duzey kadro-
lan ıle taşra orgutu yonetıcılıklen. şenat
ozlemcisi dinsel goruşlen on planda tutan
kışılenn etkısınden kurtanlmalıdır
Lıselerdekı felsefe grubu derslen mufre-
datı. bu alandakı modern goruşler doğrul-
tusunda yenıden cıddı şekılde ele ahnmalı,
felsefe tum lıselerde zorunlu ders olarak
okutulmahdır
TARTIŞMA
Tansu Hanım'ınseçimfaturası
B
aşbakanSavın
Çiller, hazırlamış
olduğu
ekonomık
ıstıkrar
programını
"ikinei bir kurtuluş sav aşı'
olarak tanımlamakta \e
herkesın ozvende bulunmabinı
ıstemekte, başka turlu
ekonomık bunalımdan
çıkmanın mumkun olmadığını
her fırsatta dıle getırmektedır
Sayın Çiller a>nca BBC'yede
"Herkes üzerine düşen
fedakârlığı mutlaka
y apacaktır" dıye demeç
vermıştır 7'den 70"e tum Turk
halkından beklenen bunalımı
aşmak ıçın Sn Başbakan'ın
kendıne duşen ozvenyı yaptığı
konusunda kuşkulanmız
vardır
Clkemız tanhının en cıddı
ekonomık bunalımı y aklaşık
100 gun once patlak v ermış,
ıvedı onlemlenn uygulanması
herplatformdakı uzmanlarca
ısrarladılegetınlmıştır Ancak
Sn Çıllerıçın2"Martseçımlen
acıl onlemlerden daha fazla
onem taşıdığından u\anlara
kulaklannıtıkamı^ bırkaç oy
uğruna ;>eçıme kadar hıçbır
onlem almamakta dırenmıştır
Şımdı hıç kusuru y okmuş gıbı
halktan oz\ en ıstey en
Başbakan ın siyasal tutkusu
ulkeye kaça mal olmuştur.
herkesın anlav abıleceğı şekılde
sayısal olarak ortava kovmava
çalışacağım Gecıken lOOgun
içinde
- Merkez Bankası. Başbakan'ın
talımatıj, la 'kur'u duşuk
tutmak îçın 3 mılyardolann
uzenne dov ızı ortalama
20 000 - TLfi>atla. çok ucuza
satmıştır Dolannpıyasada
oluşan bugunku fıyatı ^ 000 -
TLolduğunagore satılan 3
mılvardolardan Merkez
BankaM nın zaran 45 trılvon
TL'veulaşmaktadır (Oysa
seçımlerden hemen sonra dovız
serbest bırakılmıştır )
- Dov ızı baskı altında tutmak
ıçın gunluk repo faızlerı
0
0 300-1200 oranına çıkarılarak
pıy asadan v aklaşık 80 tnlv on
TLemılmış faızolarak rantıve
sınıfına95trıKonTL
cıvanndaparaodenmıştır
O\ sa bunalım oncesı repo
t aızlen ıle a> nı mıktar para\ 1
emmek ıçın 25 tnl> on TL
veterlı olacaktı
- Hukumet ıstıkrar programı ıle
KTT zamlanndan v e ek
vergılerden 165 tnlyonTL gelır
elde etmev 1 ummaktadır
Programın 100 gun
gecıkttnlmeM ıle KIT'ler 55
tnly on TL gelır kay bına
uğramıştır
Sayın Çıller'ın ıstıkrar paketını
100 gun gecıktırmesı ıle dev lete
verdığı parasal zarar
Lcuz dov ız satışından dolayj 45
trılv on. yuksek tutulan repo
taızı nedenı> le 70 tnlv on. KIT
zamlannın gecıktınlmesı
nedenıyle55tnlyon Toplam
170 tnly on
Kısacasi Sayın Çiller ulkeyı
100 gun içinde 170 tnly on t L
zarara sokmuştur Bır bdşka
ıfadeyle 170 tnlv onTL
seçımlerde Tansu Hanım'ın
başanlı gozukmesı ıçın
Hazıne nın odedığı faturanın
bedelıdır SavınÇıller'm
ıstıkrar pakeıı ıle sağlanacak
KİT zamları dahıl tum gelırler
165 trılv on mertebesındedır
Yukanda venlen sayılardan
goruleceğı uzere Hazıne'nın
uğradığı zarar ıle beklenen gelır
karşılaştınldığında muhtemel
Çıkanmız her şeyinüstünde
hoşgddmhoş eddm hoş gddm hoş jeldın hoş eddın kç ^eldınho> gadm hoşîeldınhoş gddm hoş gddınhoş
hoşgddmhoj gddmhoşgddınhoşgeldmho}gddınhoşgddmhoşgddınhoşseldmhoşgddmhoş gddınhoş
hoş gddın hoş gddın hoş gddın hoşgddın hoş eddınhoşşddın hoşgddm hoşgeldın hoş^eidm hoşgddın boş
azı
ışadamlan net
aktıfvergısı
rekortmenı
olacaklarmış(')
Tahakkuk eden
vergınejse asılmerak
ettığımız buvergıvıodevıp
odemeyeceklen' Daha once
ödedıklen gıbı mı olacak9
(Ödemedıklen gıbı mı desek
0
)
İçinde bulunduğumuz
ekonomık bunalımın en onemli
nedem, bılındığı gıbı. dış
ulkelerden aldığımız kredıler
"Benım ışçım. benım kovlum
benımmemurum benım
vatandaşım evvelallah
elbırlığıyle. faızlenv le bırlıkte
odeyeceğız Herne'kadar,
neden alındığjnı ve ne amaçla
kullanıldığını bıze ne varan
olduğunu bılmesek de odenz1
Alıştık artık, yeter kıholdıngler
batmaktan kurtulsun.
bankalarkalkınsın
ışadamlannın Isvıçre hesaplan
kabarsm.gensınınonemı vok
bız odenz1
Uretım, ıhracat genlemış.
sanayı tanm havvancılıkcan
çekışıvor ucube kentleşmeler
bınlerce donumluk arazı
uretıme tanma hayvancılıga
elv enşlı olduğu halde ısrarla
ışlenmıyor (Buğday veetıthal
etmez ıseksosyeteyeayıpolur)
Her şey 1 de dev letten
beklemev elım canım' O kadar
meşgul kı holdınglerle,
bankalarla, başını kaşıyacak
halıvok
Kapatınkapatın1
Karabuk u
\d butun komur ocaklannı.
demır-çelık fabnkalannı, petrol
rezervlennı. kısacası uretım
yapan butun ışyerlennı.
fabnkalankapatın Haarıthal
mamullenne konmak v ar ıken
uretım ıçın uretımı ıhracatı
guçlendırmek ıçın kım uğraşır'
Acaba halkın elındekı uç beş
kuruş da gıttıkten satacak bır
şeyler kalmışsa bıle ahcı
bulamadıktan sonra ne olacak1
Bazılannın da tavuklanna kım
kıştdedıvse oturupanayasa
kanştırmı^lar Enufakbır
utanmaolmaksızın Sa\m
Cumhurbaşkanı ndan
olağanustu hal' ılan etmesını
ıstemışler Kendılennı ne
sanıvorlar. anlamadım Halkın
zatencıhzçıkanseMnı tumden
kesıpdıledıklengıbıat
koşturacaklar Sankı ellen
kollan bağlı zav alhlann da.
dev letın. halkın parasını
veterıncegaspedemıyorlar Ne
vuzsuzluk1
Konuşma ozurlu bır soytan,
(mılletle yetennce dalga
geçmemış gıbı) telev ızy on
ekranından "kadeve fîşınızı
unutmav ın. v ergınızı odey ın"
dıvebılıyor Ama uç kuruş daha
vergıden tırtıklasın dıye. ne ışe
varadığı bellı olmavan vakıflar
kurmak yenne. ulkenın
kalkınması ıçın parmağını
oynatmıyor
gelınn zaran
karşılanamay acağı
gorulecektır
Ikıncı bır kurtuluş sav aşı olarak
benımsettınlmek ıstenen
ıstıkrar programı ıle Turk
ekonomısının \ıl sonunda. 100
gun oncekı koşullan
vaklav abılmesı bır başan
olacaktır
Istıkrarprogramının başanva
ulaşması bınncı derecede
uy gulay an hukumetın
ınanılırlığma. gu\enıhrlığıne
bağlıdır Hukumetın
değişmeveceğı bır yerel seçımde
3-5 puanlık bır oy kazanımı ıçın
ulkey 1 tanhın en buy uk
ekonomık bunalımına
sokmaktan çekınmeyen bır
hukumetın guvenılırlığınden
soz edebılır mı' Boy le bır
hukumetın halka "oz>eride
bulunun" çağnlan cddıv e
alınabılır mı° "Tiıyü bitmemiş
v etim hakkı". "ikinei kurtuluş
sav aşı" edebıyatı y aparak
halkımızdan ozven ıstey en
ıktıdann ınandına olmadığı
gorulmektedır
Nadir Ergenekon
Pek ozendığımız ABD'nın ulke
ekonomısı bu\ uk olçude
vergıleredayanıyorveçok
hassas olduğu vergı hususunda
ağıryaptınmlaruyguluyor
Bızde ıse bırakın
cezalandırmayı. madalya venp
odullendırmedığımız kusur
kaldı Pıyasadolandırmayana,
kaçakçılık vapmayana.
mevzuat boşluğu bulup
fav dalanmay ana, ruşv et alıp
\ermeyene, şantaj vapmayana
enayıgozuylebakıîır
Kendıne sanatçı demek,
şaklabanlık yaparak 900'lu
telefonlarla mıl> arlan v urmak
(v enn odemelen tartışılır)
moda şımdı Değerlıyazarlann
araştırmacılann. gerçek
sanatçılann çoğu Dir şekılde
susturuldu veya susturuluyor,
ışçı-memursurunuyor Ne
gam'
Betül Tavlan
PENCERE
Toz, Duman, Fiskos...TYT den sonra Marmara Bank da sızlere omur iş
dunyasında bır fıskostur gıdıyor fısıltılar bır sure sonra
yuksek sesle konusmalara yuksek sesle konuşmalar
feryatlara donuşurse sasmayın
Nedıyorlar
- Sırada baskaları da var1
- Yaaaa?
- Bankacılığı bu duruma duşurenler utansın1
iş bu-
yurse altından capanoğlu cıkacak
- Kım suclu?
- Merkez Bankası
-Hayır, Hazıne1
- Pekı ne olacak''
•
Medya kendı başının derdıne duşmuş, promosyon ya-
rısında kabak basımızda patladı Tıraj yanşını kor reka-
bete donuşturenler şımdı pısman' Yukselen değer-
ler e gore bır gazete ne kadar çok satarsa, o kadar
buyuktu doğru haber gercekcı yorum gıbıolçulerlebır-
lıkte gazetecılık gerıye ıtılmıştı
YacıddıyeP
Hak getıre1
Batı da cok satan gazete değıl kımlığı oluşmuş, doğ-
ruluğu saptanmıs cok uzun yıllardan berı değerı algı-
lanmış gazete etkılıdır ama ulkemızde medyayı şışırıl-
mış balonlara takıp ucuklastıranların ayakları yerden
kesılmıştı
Gazete televızyon banka holdıng şırket, radyo kar-
maşasında alacalı bır donem yasandı, şımdı medyada
ıslerıne son venlenlerm sayısı 2 bıne yaklastı ayaklar
suya erıyor ama ış ışten gectı mı bılemem
•
Dıyorlar kı
-Medya sorumluluğunu bılmelı bankalarkonusunda
ortalığı telaşa vermekten sakınmalı1
-Nıçın''
- Sonra ıs buyur dağdan yuvarlanan kartopuna donu-
şur herkes altında kalır
Cok guzel ama ısın bır de arka yuzu var Banka halk-
tan para toplar bu paraları bırılerıne kredı dıye dağıtır
Banka battı mı parasını o bankaya yatıranlar ayvayı yer,
paraları paylasanlar koseyı bır daha doner
Yıne de ısaret parmağını dudaklarına goturup gozlerı-
nı korkuyla açanlar var
-Susun dahabeterolur'
•
Ortalık toz duman
Sağ yamalı bohca
Sol boluk porçuk
Şeriat gemı azıya almıs soruyor
- Gelıyorum ama kanlı mı geleyım kansız mı gele-
yım senduşun
1
Tansu Hanım dın-dıyanet dunyasında Kutlu Do-
ğum haftası torenlerıne katılıp peygamber efendımız
uzenne nutuk atıyor pekı laıkTurkıyeCumhurıyetı'nde
yaşayan Hırıstıyanların ve Musevılerın kutlu gunlerıne
de katılıp nutuk atacak mû Kuran-ı Kerım ın peygam-
ber olarak bılıp nıteledıgı Hazreti Musa ve Hazreti Isa
uzenne soylevını şımdıden hazırladı mı'?
MÜMTAZ SOYSAL'a
TEK'ın ozelleştınlmesı ıle ılgılı kararndmeyı Anayasa
Mahkemesfnde yurutmeyı durdurma karan aldırmanız-
dan dolavı. ışçıler olarak her zaman demokrası mucadele-
sındeyanınızda olduğumuzu bıldınrvebaşannızdandola-
yı teşekkurlenmızı sunarız
TEK Trak>a Doğal Gaz Kombine Çe\Tİm Santralı
Hamitabad / Lüleburga/ bir grup
Çağdaş Demokrat De\rimei Işçiler adına
ÖZCANTERZİ
H. DİLAVER
GÜNEŞ
Sensızlığın ıkıncı vılında
Kalbımız se\ gınle dolu.
Yureğımızv,dnık
AİLESİ 4.11.1960-22.4.1992
Değerli varlığımız
Emekli Fransızca Öğretmeni
A.FİKRİELÇİ'yi
(Eski İzmir Ataturk Lisesi
Başmuav inlerinden)
YİTİRDİK.
Cenazesi İzmir Karşı\aka Osmanpaşa
Camırnden 23.4.1994 Cumartesi günü
ikindi namazını müteakiben
kaldınlacaktır.
AİLESİ
NOT: Çelenk gondenlmemesı. arzu edenlenn TEV'e
bağıştd bulunmalan nca olunur
ANAHTAR BAR
CEM
KARACA
ve YOL
ARKADAŞLARI
ile kilitsiz geceler Anahtar Bar'da!
Kurucesme 257 67 88
CAHIT
BERKAY