Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
22NİSAN1994CUMA CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI 11
Koç
vergi
rekort-
meni
•ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Ankara'da Rahmi Koç, 14.1
milyar lira ile Gelir Vergisi
rekortmeni oldu. Geçen yıl
Gelir Vergisi rekortmeni
OğuzGürselidi.
Ankara DefterdarlığYndan
yapılan açıklamaya göre,
Gelir Vergisi rekortmeni
olan Rahmi Koc'a. 1993
yılındaki gayrimenkul
sermaye iratlanndan dolayı
14 milyar 137 milyon 267 bin
lira Gelir Vergisi tahakkuk
ettirildı. Gelir Vergisi
rekortmenlen lıstesinin ikinci
sırasında yer alan Mühendis
Oğuz Gürsel ise bu yıl 8.1
milyar lira Gelir Vergısi
ödeyecek. Sıralamada
üçüncülüğü de 7 milyar lira
ile inşaat. taahhüt ve nakliye
işi yapan Edip Gürcün aldı.
İtftalatın yarısı
dört katemden
• Ekonomi Senisi - Türkiye,
ithalat için ödediği dövizin
yansınj dört kalem mala
harcarken ihracat gelirlerinin
üçte birinden fazlasını iki
kalemden sağlıyor. Devlet
İstatistik Enstitüsü verilerine
göre Türkıye bu yılın ilk iki
ayında 3 milyar 906 milyon
dolarhk ithalat yaptı.
İthalaün yüzde 49.4
oranında bir milyar 930
milyon dolarhk bölümü
kazanlar, makineler,
mekanik cihazlar, ham
petrolün de yer aldığı mineral
yakıt ve yağlar, demir-çelik ile
elektrik makine ve
cihazlanndan oluştu.
Türkiye söz konusu
dönemde, 684.3 milyon
dolarlık kazan, makine ve
mekanik cıhaz, 519.1 milyon
dolarlık mineral yakıt ve yağ,
364.8 milyon dolarlık
demir-çehk. 362 milyon
dolarlık da elektrikli makine
vecihaz ithal etti. Geçen yılın
aynı döneminde, söz konusu
dört kalemden yapılan
ithalat bir milyar 909 milyon
dolarolmuş ve toplam
ithalaün yüzde 50.3'ünü
oluşturmuştu.
IMF'denRusya'ya
yeşilışık ••«'•--
• W ASHLNGTON (AA) -
Uluslararası Para Fonu
(IMF). Rusya'yavaatedilen,
ancak bu ülkenin
hiper-enflasyon ve diğer
dconomik sorunlannın yanı
sıra siyası kargaşa nedeniyle,
uzun süredir bekletılen 1.5
milyar dolarlık knjdiyi
onayladı. Rusya'nın,
IMF'den aldığı "yeşilışıkla",
Batılı sanayileşmiş ülkeler ile
uluslararası ticari
bankalardan tazekredi
almasınınyoluaçıldı. IMF
kredisinin onaylanmasıyla,
Rusya'nın Dünya
Bankası'ndan da 2 milyar
dolarkredi alacağı tahmın
ediliyor. Rusya hükümeti.
artık 4 milyar dolarlık
stand-by (köprü) kredisi içın
eylül ya da ekim ayında
müzakerelere başlamayı
ümit ediyor. IM F ile Rusya
arasındaki anlaşmada.
Rusya, aylık enflasyon
oranını yıl sonunda yüzde
7'ye ındırmeyi. bütçe
harcamalannı iyice kısıp, sıkı
para politikası ızlemeyı
taahhüt ediyor.
ÇBS'denyeni
boya şipketi
• Ekonomi Servisi-ÇBS
Holding faaliyet gösterdiği
boya sektöründe bir şirket
daha kurdu. ÇBS Holding'in
Gebze'de kurduğu şirket
otomobil boyası üretecek.
Şirket. oto boyasının yanı
sıra diğer kimyevi ürünlerin
imalatını da gerçekleştirecek.
ÇBS Oto Boyalan Sanayi ve
Ticaret AŞ adı verilen
şirkette en büyük payı 983.5
milyon lirayla ÇBS Holding
aldı. Şirketin yönetim kurulu
başkanlığına Şaban
Çavuşoğlu getinldi.
Esbank'ın kârı
56.7 milyar
• Ekonomi Senisi - Esbank,
kânnı bu yılın ilk üç ayında
geçen yılın aynı dönemine
göre yüzde 13.6arttırarak 56
milyar 772milyonaçıkardı.
Bankanın 1993 yılının ilk üç
ayındaki kân 51 milyar 750
milyon lira olarak
içıİdanmışü.
Konya Çimento da bu yılın
ilk üç ayında 37 milyar 300
milyon lira kârettı.
Şirketin dönem sonu kan 53
milyar 126 milyon, vergi ve
yasal yükümlülükleriçin
ayırdığı karşılık ise 15 milyar
826 mihon lira oldu.
Şirket, geçen yılın aynı
döneminde 2 milyar 389
milyon lira zarar etmişti.
I B ~ 17-^vf- Sanayi ve Ticaret Bakanhğı ve ticaret odaları verilerine
JL dJV\y|/i) göre, sonyûlardayenişirket başvuruları azalıyor
kayıtdışıekonomiyipatlatır
YAHYA KOÇOĞLU
İş çevrelerince yoğun eleştiri-
lere uğrayan "ekonomik önîem-
ler paketi"nin, yeni şirket baş-
vurulannı durduracağı belirtih-
yor. Uzmanlar, ekonomik pa-
ketin getireceği yük nedeniyle
son yıllarda hız İcazanan şirket
kapatmalann artacağını, bu-
nun da yüksek boyutlara ula-
şan kayıtdışı ekonomiyi pat-
Iatacağını dile getiriyorlar. Ver-
gilendirmede işletme esasına
geçilmesiyle şirketlerin kapatıl-
dığına ve yeni şirket başvurula-
nnın azaldığına dikkat çeken
Prof Osman Altuğ, ücretlilere
büyük yük getiren paketi "ceza
yasası" diye eleştiriyor.
Sanayi ve Ticaret Bakanhğı
ve ticaret odalan verilerine gö-
re, son yıllarda yeni şırket baş-
vurulan azalıyor. Verilerde, ka-
panan şirketlerin yeni şirket
başvurulanna oranı, bütün
dünyada ekonomik krizin ya-
şandığı Körfez krizi sonrasında
bile yüzde 17 olurken 1994 yılı-
nın ilk üç ayında bu oranın yüz-
de 20'lere fırladıgı görülüyor.
1985, 1990 ve 1992 yıllann-
daki şirket sayılan baz alındı-
ğında yeni şirket başvurulan-
nın azalması yanında şirket
başvurulan sektörlere göre
farklıhk gösteriyor. Jmalat sa-
nayii, madencilik, ulaştırma
hizmetleri, mali ve fınansal ku-
ruluşlar. inşaat ve bayındırlık
şirketlerinde çok büyük oranda
azalırken toplum hizmetleri
sosyal ve kişisel hizmetler sek-
töründe artış dikkat çekiyor.
1985 yılında toplum hizmetleri
sektöründe 196 yeni şirket baş-
vurusu yapılırken bu savı
1992'de 341 e yükselivor. İma-
lat sanayiinde de 1985'te 3 bın
916 olan yeni şirket başvunısu,
1990'da bin 887ye 1992de ise
bin 501"e düşüyor. Mah kuru-
luşlar ve sigortalar sektöründe
ise 1985'te bin 553 olan yeni şir-
ket başvurusu 1992'de bin
184'e kadar geriliyor.
Yeni şirket başvurulanndakı
azalmanın yanında çeşitli ne-
denlerle şirket kapatmalann
artmasını, "şirketleşnıeden ka-
çtş" olarak değerlendiren uz-
manlar, şirket sayılanndaki
azalmanın ekonominin genel
durumundan kaynaklandığını
belirtiyor. Ekonomıdeki bü-
rokrasinin özellikle ticaretle uğ-
raşan kesimi şirketleşmeden
kaçırdığına ışaret eden uzman-
lar, ekonomik paketin getirdiğı
yeni yüklerle birlikte bu eğilı-
min hızlanması olasılığını dile
getiriyor.
Şirketleşmedenkaçışhızlanacak
PROF. OSMAN ALTUĞ PROF. ERDOĞAN ALKİN
Türkiye'de bir kayıtsız ekonomi
sorunu var. Şirketlerin
kapanması, şirket başvurulannın
azalmasının ana nedeni,
insanlann kayıtlı ekonomiden
kaçmak istemesidir. Bu istem,
\ ergı lendirmede bilanço esasına
gecilmesinden
kaynaklanmaktadır. Bilanço
esasından zaten kaçış vardı.
Bıreyler kırtasiyeden kaçıyordu,
masraflannı işlemek istiyordu.
İşletme defteri tutulma sının 1
milyar 200 milyon liraya çekildi.
Masraf-hasılat dengesı bozuldu. Türkiye vadeli ekonomiyle
yürüyor. Bılançoda vadeli çeklerini, senetlerini yazamayanlar,
bunlan defterlenne işlememeye, dolayısıyla kayıt dışına
çıkmaya başladılar. Şirketlerin azalma nedeni asıl olarak
budur. Ekonomik paketle bu özendiriliyor. Çünkü bu bir
önlem. ıstikrar ya da vergi paketi değil, adeta bir ceza yasasıdır.
Paket, vergi vermeyenlerin yakasına yapışacağına, kayıtlara
geçmeyen gehri ortaya çıkaracağına, zaten vergi ödeyen kesımı
ek ödemelerlecezalandırmaktadır. Paket, şirket kapatmalan,
iflaslan arttıracak, kayıt dışı ekonomiyi patlatacaktır.
Türkiye'nin içinde bulunduğu
ekonomik durumun bize
gösterdiği üç sonuç var.
Bunlardan birincisi, ekonomik
durgunluk dönemlerinde şirket
iflaslan ve kapatmalarartıyor.
Bu gelişim, son ekonomik
paketle birlikte
değerlendırildiğinde 1994
yılında şirket kapatma ve
iflaslannın artacağı
söylenebilir. Çünkü bir
durgunluk öngörüyoruz. İkinci
olarak kapatılan veya iflaseden şirketlerin cesametiyle
bağlantıh olarak, bu durgunluğun yaratabileceği genel bir
işsizlik olasılığını düşünmek gerek. İşsizliğın artması genel
bir talep daralması yaratacaktır. İşsiz kalan kışiler
ihtiyaçlannı kısıyoriar, çalışanlar ise olası bir işsizliğe karşı
elindekileri tasarrufa yöneltiyorlar. Bu da genel bir talep
azalması yaratıyor.
Üçüncüsü iseekonomide varolduğu söylenen kayıtdışı
ekonominin artması olacaktır. Kayıtdışı ekonomi daha
cazip hale gelecektir.
İstanbul'da iflaslar
azalırken icra
dairelerine yapılan
başvurularda iki kat
artış var. Yetkililer,
iflas istemlerindeki
azalmaya karşın ic-
radaki artışı
"'alacaklı ve
borçlular sorunlannı
kendi aralannda
çözüyor" şeklinde
açıklıyor.
istanbui iflas I Yeni ve kapanan şirketler:
dairelerine iflas •
başvuruları
1989-159
1990-150
1991 -120
1992-107
1993-133 .
1994-26(llküçay)
Konkordato
basvuruları:
1992'de 8
1993te 3
1994'ün ilk üç ayında 3.
İstanbul'da durum
DiE'ye göre kapanan şirketler:
ŞirtceUar
Yenişfrfcst
Kapanan şirket
lllere gore
İstanbu!
Yeni şjrKei
Kapanafi şirket
Ankara
Yeni şırket
Kapanan şırket
İzmir
Yerd şırket
Kapanan şirket
1916
200T6 '
12422
3443
1989
1367
675
14455
9436
im
1889G
12235
3311
1911
1340
801
13272
9034
1992
13689
1186ŞL
2430
1964
1090
1028
9374
8488
Şirketler
1)imalat Sanayii Wk
Yeni şirket ^
Kapanan şirket
2)Madencilik
Yeni şırket
Kapanan şırket
3paştırma
Yeni şirket
Kapanan şirket
4)Malı kuruluşlar
Yeni şirket
Kapanan şirket
5)0olajma, gjyim. deri
Yertişırket
Kapanan şirket
Yeni şirket
Kapanan şırket
7)}rtşaat, baytndırlsk
Yerti şirket
Kapanan şirket
8)Toptan, perak. tıcar
Yeni şırket
Kapanan şirket
ŞlToptum hizrrtetferi
Yeni şirket
Kapanan şirket
1915
^ » " 3 9 1 6
1592
164
49
2367
1553
416
887
340
304
136
2496
742
21183
11529
196
53
1991
1887
1049
94
33
1265
487
1715
962
573
250
222
98
1622
836
11323
8632
479
133
1992
1501
981
39
21
596
1184
840
391
282
166
93
1626
952
8323
8340
341
189
İstanbul Ticaret Odasfna
1992 yılında 11 bin 913 yeni
başvuru yapılırken 2 bin 28 ka-
yıt iptal edildi. Bu rakamlarda
kayıt iptallerinin yeni başvuru-
lara oranı yüzde 17.02 olarak
belirlenirken 1991 yılında yaşa-
nan Körfez krizinin getirdiği
zorluklar nedeniyle şirket ka-
patmalar normal seyrinin üze-
rineçıktığı saptandı. Ekonomi-
nin normal seyrine girdiği 1993
yılında 18 bin 328 yeni başvuru
yapılırken 2 bin 173 kayıt iptal
edildi. Kapanan şirketlerin yeni
başvurulara oranı yüzde 11 ola-
rak gerçekleşti. 1994 yılının ilk
üç a> ında ise kapatmalann ora-
nı yeni başvurulara göre nor-
malin üzerinde bir artış göster-
di.
Bu süre içinde 7 bin 548 yeni
başvuru yapılırken bin 526 ka-
yıt iptalı yaşandı. Kayıt iptalle-
nnin yeni başvurulara oranı ise
yüzde 20.2 l'e ulaştı.
İstanbul Sanayi Odasfnın
üye sayısında ise 1992. 1993 ve
1994 yılının ilk 3 ayında büyük
değişiklik yaşanmadı. Bu du-
rum, sanayıcilerin kriz dönem-
lerinde üretimi azaltmalan, ge-
çici olarak çalışma tatıli, stok
mallardan satışîann gerçekleş-
tirilmesi gibi ek önlemler alarak
krizi atlatmalanyla açıklanı-
yor.
istanbul iflas dairelerine ya-
pılan başvurulann son iki yılda
azalma eğilimine girdiği sap-
tandı. Buna karşın, icra dairele-
rine yapılan başvurularda ol-
dukça büyük. bir artışın olduğu
kaydedildi. İcra müdürlükle-
rinden ahnan bılgiye göre icra
başvurulan. 1990 yılına göre
1992 yılında ikiye İcatlanırken
1994'ün ilk üç ayında 1993 yılı-
nın toplam rakamının yansına
ulaştı.
İcra başvurulannın artması-
na karşın iflas başvurulannın
azalması, yetkililerce "Zor du-
rumda olan firmalar, faiz, iflas
masrafiarı nedenhle alacaklılar
da alacaklarının uzun döneme
yayılması gibi olumsuz dunım-
larla karşılaşmamak için sorun-
lannı kendi aralarında çözüyor-
lar" biçiminde açıkhyor.
MÎKRO
PtVÇ TAYAIVÇ
Şeytan Diyor ki...
Şeytanım, güpegündüz gelip omzuma kuruluyor.
Suratında en şeytansı sırıtışıyla "Eee, ne var ne yok?"
diye soruyor şeytanfanarak.
"İyilik sağlık... Dolar düşuşe geçti..." diyecek oluyo-
rum, lafımı ağzıma tıkıyor.
"Sen öyle san... O 'düşüşe geçti' teranesi, dolara bağlı
borçları saçlarını aşan ve de dolar her bin TL değer ka-
zandıkça, borçları 70 milyarlar misali katlanıveren
'medya cüceleri'n/n 'dev' kalemlere yazdırttıklan. Ma-
dem düşürülebiliyordu, neden 40 bine vurdurttular? O
arada kimler vurdu 'voli'y/? Şimdi düşuş döneminde,
kimler ucuzdan dolar toplayıp, fısıltı gazetesinden de
'Bayrama değin 50 bine vuracaktır' diye yayın yapıyor?"
"Canım o senin dediğin, 5 Nisan Paketi açılmadan ve
de IMF bizi bir kez daha kucağına alıp sevmeye soyun-
madan önceydi" diye afıkâm kesecek oluyorum, gene
lafımı ağzıma tıkıyor şeytanım
"Bir kere senin 'paket' dediğin, paket değil, apaçık 'ni-
yet mektubu!' Paket dediğınde önlemler dizisı olur. Ön-
lem dediğin de öyle 'cek'li 'cak'lı olmaz... IMF de bizi
herhalde ozlediğinderi kucağına alıp sevmiyor! Unuttun
mu, 1980'dedebirsevmişlerdi, bir sevmişlerdiki sonun-
da bu sevgilerini çizme eşliğinde kanıtlamışlardı!"
"Ama vatanın, milletin çıkarları için bu sevgiye katlan-
mayıp da ne yapacağız?" diye umutsuzca girişiyorum
ki, lafım gene ağzımda kalıyor...
"Sevilmek kaçınılmazlaşmca, direnmeyi bırak, keyfi-
ne bak" diye bir vecize yumurtluyor şeytanım ve ciddile-
şipekliyor, "Okararlanalırken, uygularken, uygulama-
larıyla zengini daha zengin kılarken sana mı sordulardı?
Sen yoksullaşarak ödedin onların zengınleşmesinin,
Türkiye'nin borçlanmasının, alınan borçların çar-çur
edilmesinin faturasını. Şimdi aynı oyun bir kez daha yi-
neleniyor, hepsi bu!"
"Pekiyi ama, hiç mi ders almadılar, almadık?" diye
mırıldanacak oluyorum, lafım bir kez daha ağzıma tı-
kanıyor.
"Elbette onlar aldılar. İşi, bu kez çizmeyle değil, kadın
papucuyla çözümlüyorlar! Kadın papucunun tabanı da,
ökçesi de çamurluymuş, sana ne!" Ama SEN alamadın!
Hâlâ 'dolardüşecek, paramı yüksekfaızle bankalarayatı-
rayım. Ister mevduat, ister repo olsun fark etmez' deme-
yi sürdürü'yorsun. Tıpkı, 1980'lerın bankerzedeleri gibi,
şimdi de ortalık bankazedelerle dolacak .."
Bu kez ben, şeytanımın lafını ağzına tıkıyorum ki,
keyfime değmeyin.
"Ama batacak banka kalmadı kı. Bak yetkililer soylü-
yor, mevkuteler yazı " (Keyiflenırken faka basmışım.
Şeytan bu, lafını aözına tıktırır mı hiç! Kahkahalarla lafı
kapıyor şeytanım...)
"Yahu, sende hiç mi akıl yok? 'Yetkıliler' dediklerin
kim?Kamu yöneticileri... Sorsana bakayım 'hangi kamu
bankasımn, hangi yüksek faizci kuçük özel bankada ne
kadar mevduatı, ne kadar da reposu var?
1
diye. Ya 'mev-
kuteler' dediğin kimler? Kendileri de birer banka sahibi
ya da ortağı olan yazılı ve sozlu 'kıtle ıletışim araçları'
değil mi? Bak bakalım, ekonomi bırbirıne girerken han-
gisi 'işler kötüleyecek' diye yazma, soyleme yüreği bu-
labilmiş?"
"Yani, şimdi bana 'batakta daha başka bankalar da
var' mı demek istiyorsun?" diye soruyorum. (Lafimı
ağzıma tıkamadığına bakılırsa, soylenecek sözü ol--
malı.) Bir an durup düşünuyor şeytanım. (sanki ad açı-
klayacakmış da, benim başımı yasal dertlere sokmaya
kıyamazmışçasına...) Sonra gırıyor söze...
"Bak, batmasına batacak 8-10 bankayı birden sıra-
layabilırim sana. Ama unutma. bazı bankalar, vadeli
mevduatlannı ve repolarını 'kırdırtmak' için, batacak-
larmış' izlenımini kendileri yayarlar. Bazıları ise ger-
çekten bataktadır. Üstelik bunlar, yüksek faızli repo iş-
lemlerinde açığa repo' yapıp, parayı yatırana belge
vermediklerinden,batsalarbılekârlıçıkarlar...Amaşunu
unutma, batan her bankanın faturası, sana çıktığı kadar,
Boğaziçi Sultanı'na da çıkacaktır... Gene de sen sen
ol..."
Şeytanım, daha fazlasını söylese. beni yüksek faizli
küçük bankalardan soğutacağından ve dolara ıteceğin-
den, bunun da sultanı göz yaşlarına boğaceğından kor-
karcasına ve geldiği gibi sessizce omzumdan yok olup
gidiyor.
Ana fikir: Ortalık cehenneme döndüğünde, şeyian\ar
bollaşır.
Ana fikrin ana fikri: Şeytanların bollandığı ortamlarda,
şeytan çarpmışa dönmemek için herkesin şeytana
papucunu ters giydirecek anlağı göstermesi zorunlu-
dur.
Satılacak olan Sümerbank'm fabrikalanndan Karaman Pamuklu Sanayii zorda
Tekstil işçileri kaygılı bekleyişte
• Halen600işçive700
memurun çalıştığı
tesiste, işçiler pazar
günü yapacaklan
toplantıyla ortak
tutumlannı
belirleyecekler.
MEHMETBÜYÜKARI
KARAMAN - 1967 yıhnda
kurulan ve Karaman ekonomi-
sine düşük kapasite ile çalıştınl-
masına karşıhk ayda 7 ila 10
milyar lira arasında girdi sağla-
yan Sümerbank Pamuklu Sa-
nayii'nde çalışan personehn
kaygılı bekleyişı başladı. Geçen
yıUara oranla yüzde elli oranın-
da işçi azaltımı yapılan Kara-
man Pamuklu Sanayi Fabrika-
sı, son dönemde yüzde 40 kapa-
site ile çahşıyordu. Halen 600
işçi ve 700 memurun çahştığı te-
siste, işçiler pazar günü yapacaklan top-
lantıyla ortak tutumlannı belirleyecekler.
Türk-İş'e bağlı Teksif Sendikası Kara-
man İl Temsilcisi Nazmi Irgat, Sümerbank
tesislerinin, devlet desteğinin çekilmesinin
ardından hammadde alamayaşından do-
layı zarar eden konuma düştüğünü savun-
du. 1989 yıhna kadar zarar etmeyen tesisle-
rin zarannda bir başka faktörün de. çalı-
şanlann yönetime, kararlara ortak edil-
meyişi olduğunu behrten Teksif Sendikası
Karaman Temsilcisi Irgat, "Karaman'daki
fabrikanın satılması halinde de ne olacağı
belli değil. Olumsuz ömekler ortada. Ada-
na'da Halis Toprak'ın zaran nedeniyle Sü-
merbank, onun 2 fabrikasını aJmıştı. Böyle-
ce Adana'da Sümerbank'ın üç fabrikası
Arkadaşımız Bülent Kızanlık yıtlık izinde olduğundan yazılarına 1 hafta ara vermistır
KaradenizEkonomıklşbirliğisürecindeönemlikarar
Gümrükkısıtiamalankalkacak
AHMETŞEFİK
Karaman Pamuklu Sanayii çalışanları, işsiz kalacaklan korkusunu taşıyorlar.
oldu. Ayrıca satılan Adana Ceytaş örneğin-
de olduğu gibi, fabrikav ı işletmeciliği bilme-
yenlerin satın almasıyla birlikte işciler kapı
öniine atıldılar. Kıdem tazminatlannı bile
alamadılar. Karaman'daki fabrikayı hangi
kritere göre satacaklar, o bile belli değil"
dedi.
Karaman Pamuklu Sanayi çahşanlan.
fabrikanın satıhnasından çok, işsiz kala-
caklan korkusunu taşıyorlar. Fabrikanın
satılması halinde işten anlajanlann satın
almasının daha doğru olacagını savunan
işçiler, "Şu anda yüzde 40 kapasite ile çalı-
şan fabrikada 600 işçi bulunuyor. İşsizliğin
yoğun olduğu Karaman'da fabrikanın tam
kapasite Ue çalıştırılması durumunda.
1900-2 bin arasında işçiye iş olanağı sağla-
nabilir. Fabrikanın, satılması halinde, teks-
tilden anlayanlann eline geçmesini diliyo-
ruz" dediler.
İşçi çıkanlması ve 1993 yıh içerisinde ka-
pasitenin düşürülmesiyle Karaman Pa-
muklu Sanayi işletmesinin zaran, yaklaşık
400 milyar lira. İlgililer, kapasitenin düşü-
rülmesi sonucu genelde Avrupa ülkelerine
ihraç edilen ipliğin de azaldığını kaydede-
rek bu durumda döviz girdısini sıfır nokta-
ya ulaştırdığını belirttiler.
Sümerbank Holding tarafından daha
önce ihaleye çıkanldığı halde satılamayan
41 arsa, 5 bın gayrimenkul ile yanm kalmış
bir tesis ve Kuşadası Tatil Kö>oi için de
teklif verme süresinin devam ettiği bıldiril-
di.
Komite'nin hukümettertfen Isteklerj
TRABZON - Trabzon'da gerçekleştırilen Kara-
denız Ekonomik İşbirliği Parlamenterler Asamb-
lesi Ekonomi, Ticaret. Teknoloji ve Çevre Komı-
tesi, ışbirliği sürecinin en önemli kararlanndan bı-
rini aldı. Üye ülkeler arasında gümrük düzenleme-
lerinın yapılması. gümrük engel ve kısıtlamala-
nnın sını-
rlandınlması
veya tedricen
kaldınlması,
standart güm-
rük mevzu-
atının ku-
nalması karar-
laştınldı.
Çalışma-
lanna önceki
gün başlayan
komite. uzun
müzakereler-
den sonra
özellikle güm-
rükler konu-
sunda somut
bir adım attı.
KEİ sürecinin
en önemli kararlanndan birini oluşturan gümrük-
ler olayı haziran ayında yapılacak olan KEİPA
Genel Kurulu'nda oylanacak. Genel kurulda bu
kararlann kabul edilmesi halinde KEİ hayata geç-
meye başlayacak. Alınan kararlar şöyle:
1. KEİ Parlamenterler Asamblesi, I. bölgedere-
faha ve banşa olduğu kadar, karşılıklı ekonomik
işbirliğini gehştirmeye önem atfeden Boğazlar Bil-
• Üye ülkelenn tıcarette karşılaşılan her türlu engeiı tedricı ola-
rak kaldırmalan ile başlayarak. Avrupa Birliği ve diğer ılgıü bölgesel
ekonomik yapılar aracılığı ile var olan gümrük mevzuatlannın yeni-
den ıncelenmesı.
• Gümrük mevzuatında değişiklik yapılacak alanlan inceleyip
belirleyerek KEİ Çalışma Grubu kurulması.
• Karşılıklı gümrük düzenlemelerinın gelişmesi sürecınde KEİ kon-
seyi, özel sektör ve hükümetler yanı sıra hükümet dışı örgütlen de
dikkate almalan.
•Gümrük tarifelerinin, tarife dışı önlemlerin, uluslararası ulaşım
tescil sistemleri. sigorta, lisans, en çok gözetilen ülke statüsü ve ter-
cihli ticaret anlaşmalannın geliştirilmesine özel önem verilmesi.
•Gümrük düzenlemeleri konusunda yeni bir mekamzmanın \a-
ratılmasını kolaylaştıracak ve Gümrük Işbirliği Konseyfnce organı-
ze edilebilecek gümrük teknikleri konusunda bir kurs düzenlenmesi-
nin desteklenmesi.
dinsi'nin genel ılke \e amaçlannı dikkate alır
2. Üye ülkeler arasında karşılıklı ekonomik ve
tıcari işbirliği vaygınlaştınlmasına. ortak çıkar-
lann olduğu spesıfik projelcrin uvulanmasına ve
serbest piyasa ekonomısıne geçış vapan ti>e ülke-
lenn probletnlenne özel bir önem venr.
3. Gümrük düzenlemelen ile ılgılı olarak engel
ve kısıtlamanın sınırlandınlması \e\a kaldınlması
yoluyla serbest tıcarette u\gun koşullann varatı-
Imasına özel
önem venr.
4 Üye ülke-
lenn dünya
ekonomısıne
daha yüksek
düzevde enteg-
rasyonunu sağ-
lamak üzere
GATT, Kyoto
ve Nairobi an-
laşmasının
prensıpleri ve
Gümrükler
Birliği Konse-
yi'nin tavsiye-
leri ile uyumlu
olarak, temel
standart güm-
rük mekanız-
masının kurulması \oluyla KEİ üyesi ülkelede ar-
tan ticaret hacmının önemini vurguluyor.
5. KEİ üyesi ülkeler arasında karşılıklı kararj
sağlayan gümrük ılkelerinın sağlanmasına yöne-
lık çabalar sarf ederken ilgıli ülkelenn özel ekono-
mik koşullannı. kajgılannıveçıkarlannıveaynca
özellikle pazar ekonomısıne geçiş yapan ülkelenn
problemlerini dıkkaie alacağını garantiler.