Katalog

SAYFA CUMHURİYET 7 MART1994 PAZARTESİ 8 DUNYADA GEÇEN HAFTA Düşüncesizbakan hükümetisarstı Lezbiyenöpüşmeseyîrciyiçekti FERRUH VTLMAZ KOPENHAG- Danimarka'da sosyal demokrat ağırlıklı koalisyon hükümeti. geçen hafta parlamentodaki çoğunluğunu kaybetti. 179 üyeli Danimarka Parlamentosu'nda 90 üyeye sahip hükümet, koalisyon ortağı Merkez Demokrat Parti (CD)üyesi Bente Junker'in geçen hafta başındaki istifası sonucu azınhk hükümetine dönüştü. Ancak Junker'in, hükümetin kendisinin de oluşturulmasına katkıda bulunduğu politikalannı destekleyeceğine söz vermesi nedeniyle koalisyon hükümeti, iktidannı sürdürüyor. Eski Sosyal İşler Bakanı Bente Junker'in istifasına yol açan olaylarzinciri, hükümet ortağı Merkez Demokrat Parti'yi (CD) derinden sarstı. Sosyal Demokrat Başbakan Poul Nynıp Rasmussen, kamuoyu yoklamalanna göre hızla oy kaybeden Merkez Demokrat Parti'yi güçlendirmek ve dolayısıyla bir oy desteğiyle ayakta duran hükümetin ömrünü uzatmak, ayru zamanda da CD'nin asi kadını Bente Junker'in sesini kesmek amacıyla yalaşık iki ay önce Sosyal Demokrat Sosyal İşler Bakanı Karen Jespersen'i genel olarak başanh bulunmasına rağmen görevden alarak yerine Junker'i atadı. Merkez Demokratlan ve hükümeti güçlendirmeyi hedefleyen bu operasyon aksine özellikle CD açısından büyük sorunlara yol DANİMARKA açtı. Basın, yenı Sosyal İşler Bakanı Bente Junker'in sosyal açıdanzayıf durumda olanlara hiç de sempatiyle bakmadığmı gösteren belgeleri yayımlamaya başladı. Ekstra Bladet gazetesinin, Junker'in daha önce kendi yazlık evinin yakınında kurulan bir zeka özürlüler merkezine karşı mücadele ettiğini ortaya çıkarması üzerine, Junker politik hayaunı söndürecek bir açıklamada bulunarak merkez yöneticisini hiçbir belgeye dayanmadan cinsel sapıklıkla suçladı. Junker, bu açıklamasına özellikle kendi partisinden gelen tepkiler üzerine iki hafta gibi kısa bir süre içinde bakanbktan istifa etmesine rağmen tepkileri durduramadı ve parti örgütü Junker'in partiden ve milletvekilliğinden istifasını istedi. Hükümetin azınlığa düşmesinden korkan parti liderinin uzlaştırma çabalanna rağmen parti örgütü bu isteğinde direnince, Junker partiden istifa etti. Ancak milletvekilliğinden istifa etmeyerek yerine yeni bir CD milletvekili atanmasının da yolunu tıkadı ve hükümeti azınlığa düşürdü. Junker'in istifasıyla ortalık şimdilik durulmuş görünüyor, ancak düşüncesizce sarfedilmiş sözlerin yol açtığı > aralar. hem parti içinde hem de hükümet içinde derinden derine sızlamaya devam ediyor. EDtPEMİLÖYMEN LONDRA - İngiliz televizyonu 4. Kanal'ında yayımlanan "Brookside" adh dizide iki genç kız, bir lezbiyen ilişki içine girip ekranda öpüşünce diziyi izlemeyenler bile izler oldu. Ama bu lezbiyen ilişki sürmeyecekmiş. İzlemeye yeni katılanlann hevesi kursaklannda kalacak. Lezbiyen ilişki ve bunun göstergeleri, İngiliz televizyon ekranlanna ilk kez çıkmıyor. İlk kez bir dizide de görülmüyor. O halde nedir olay? Saat 21 'den önce, yani çocuklann yatma saati olarak kabul edilen saatten önce, bu lezbiyen ilişkinin ekranda 15 saniye süreylegösterilmesi. Halkın televizyonda neyi, ne zaman, nasıl görmesi gerektiğini çok iyi hesaplayan, bunu yönetmelik ve yazısız uygulamalara bağlayan televizyon yapımcılan böylece kendi kurallannı bozmuş oldular... Bir büyük taşra kentinde. Liverpool'da bir çıkmaz sokakta yaşayan aileleri konu alan "Brookside" sabun köpüğü diziler içinde en kalitelisi olarak bilinir. Bu tür dizilerin en çok izleneni "Coronation Street" yaklaşık 19 milyon kişiyi ekran başına çekiyor. Benzer bir dizi, Londra'nın doğu semtlerinde geçen "East Enders" de 17 milyona yakın izleyici çekiyor. Bunlara bakışla Brookside çok mütevazı: Ancak 5 milyon kadar. INCILTERE Haftada birkaç kez bu sayı 4 milyona kadar geriliyor. Dizinin özelliği. sosyal konulara bilinçli olarak eğilmesi. Tecavüz, koca dayaği, uyuşturucu. cinsel taciz gibi konular, senaryoy a sıkıştınldı. Şimdi de lezbiyenlik.. ingiliz yasalan, erkekler arası eşcinselliği ancak 18 yaşından itibaren kovuşturmuyor. Bu yaşın altında eşcinscl ilişki yasak. Ama lezbiyenlik için yasal bir tanım ya da yasal bir konum yok. Brookside'ın olay yaratan lezbiyen öpüşme sahnesindeki iki gençten biri 18, diğeri 20 yaşındaydı. Televizyoncular yine de kamu vicdanını hesaba katarak onlan yasal sınırlann içine sokmuşlardı. ingiliz televizyonu gerek konu seçimi, gerek işleyiş, gerek sunuş, gerek yapılanma ve örgütlenme olarak diğer ülkelerden ve hele Türkiye'den pek farklı olduğu için bu tür nüanslar çok önemli. İngiliz toplumu, nüanslara ilişkin tartışmalarla yaşıyor. Geçen aylardan birinde, İngiliz edebiyatının dev örneklerinden "Lady Chatterley'in Sevgilisi" ekrana aktanldığı zaman da iki gencin sevişme sahneleri olanca doğallığı ve nasıl olması gerekiyorsa öyle ve epey sanatsal biçimde verilmişti. Bu da tartışma yaratmıştı. Tartışılan, cinselliğin her boyutunun ekrana nasıl ve ne ölçüde yansıtılması gerektiğiydi. Brookside'deki kızlardan birinin babası, senaryo gereği, ona cinsel tacizde bulunuyor, ve kız lezbiyenliğe adeta itiliyordu. İngiliz eşcinselleri bu denkleme itirazettiler. Yapımalan ise "Kafasuu kazıtmış, çizmeü ve erkeks bakışlı birini mi seçseydik?" diye yanıt verdiler... Yapımcılar, bu lezbiyen öpüşmeyi seyirci çekmek için yapmadıklanru, toplumsaî birkesiti yansıtmayı amaçladıklannı söylediler: "Bir numara olmak hoş tabii. Bir dizi için 6 milyon izleyici bulmak da. Ama biz masal anlatıyoruz. Bunu iyi bir senarvoyla, aklı başında, saçmalamadan, seyirciyi aptal yerine koymadan, sadece kafasında sorular yaratarak yapmak istiyonız." Yüzyılınanlaşması halkoylamasınabağlı GÜRHAN UÇKAN STOCKHOLM-"İsveç, yüzyılımızda imzaladığı anlaşmaların en önemlisini" geçen hafta gerçekleştirdi. Bu sözler Başbakan Carl Bildte ait. Söz konusu anlaşma ise, Avrupa Birliği ile geçen hafta Brüksel'de imzalanan ve Isveç'in 1 Ocak 1995den itibaren birliğe üye olmasını öngören anlaşma. İsveç AB>e. 1995-98 yılları arasında yılda 9 milyar kron (21 trilyon lira) üyelik ödentisi yapacak ve bu tutar daha sonra indirimsiz, olağan düzeyi olan 18 milyar krona çıkacak. İsveç'e bu özel indirim, bütçesindeki büyük açıktan ötürü yapıldı. AB aynca yılda 7 milyar kronu İsveç tanmcılıgına destek olmak için, 2 milyon kronu da ülkenin az nüfuslu ama çok geniş hacimlı kırsal kesiminin kalkınmasını kolaylaştırmak amaayla ödeyecek. Öte yandan her şey, bu konuda bu yıl yapılması kararlaştınlan, ama tarihi konusunda derin İSVEÇ görüş aynlıklan olan hakoylamasına bağlı. Hükümet halkoylamasının olabildiğince çabuk. en geç 18 eylülde yapılmasını istiyor. Muhalefet ise, oylama ne denli geciktirilirse o denli iyi olacağı görüşünde; üstelik muhalefet partileri, bu oylamanın seçim günü yapılmasına kesinlikle karşı. Aynca ana muhalefet partisi Sosyal Demokratlar, parti içinde "evet" ve "hayır" diye ikiye aynlmış durumdalar. Anlaşmanın imzalanmasından sonra parlamentoda yapılan tartışmalarda bazı muhalif parlamenterler böylelikle Isveç'in geleneksel bloksuzluk ilkesindcn aynldığı görüşünü belirtirlerken hükümet temsilcileri. ülkenin hiçbir askeri pakta imza atmadığını ve AB'nin bu konudaki poliükasnn 1996"danönce saptanmayacağını söylediler. PRENS EDVV ARD ENDONEZYA'DA - tngiltere tahtmın üçüncü sıradaki veliahtı Prens Edward, bir ödül törenine katılmak üzere gittiği Endonezya'da iyi vakit geçirdi. Her zamanki güleryüzlü tavrı iie basın ve halkın sempatisini kazanan Prens, katıldığı toplantılarda ülkesini tem- sil görevini başanyta yerine getirdi. Prensin ilgisini en çok geleneksel giysUeri içindeki Lndonezyalı kadmlar çekti. (Fotoğraf: REUTER) CIABaşkanı yalan makinesine girmeyîreddetti FUATKOZLUKLU 20yıldahazırlananyasa yürürlükte MÎŞEL PERLMAN PARİS-184yıldansonra5. Cumhuriyet Fransa'sı Napolyon'a bir kez daha "Elveda" dedi. Bir başka deyişle "1810 Napolyon Ceza Vasası" köklü değişikliklerden sonra yerini, 1974"te başlamış olan bir reform hareketinden sonra ortaya çıkan yeni cezayasasınabıraktı. 1 martsalı gününden itibaren yürürlüğe giren yepyeni yasa, eskisinden iyi mi, yoksa hala bazı sert ve katı yaklaşımlan sürdürüyor mu? Bunun tartışması yapılmıyordeğil. Lakinçoğu hukukçu, iki belge arasında bir tür dengenin bulunduğu görüşünü öne sürüyor. Kimi hallerde uzmanlara göre oldukça sert cezalar öngören yeni yasa, buna karşılık eskisinde bulunmayan bir dizi yeni problemi getiriyor ortaya. İşte verdikleri üç örnek: Bundan böyle tüzel kişilere uygulanacak cezai sorumluluk, 30 yıllık hapis cezası. Çocuklann iğfal edildikten ve işkence gördükten sonra katledilmeleri halinde, hiçbir indirimin sözkonusu olmadığı yaşamboyu hapis cezası. Bunun yanı sıra insanhğa karşı işlenmişcürümler. Yani soykınm. tehcir ve kölelik olaylan. Tam 11 adalet bakanının yönetimi döneminde uzmanlar, 1974'ten bu yana 20 yıl ter döktü "Napolyon Yasasf'nı çağımızın gereklerine uyarlamak için. Bu arada gerek milletvekillerinin gerekse senatörlerin de emeği geçti bu işte. Hatta daha geçenlere değin tartışıyorlardı çeşitli değişiklik önergelerini. Şimdiki haliyle4 "kitap"tan oluşan yeni ceza yasasının metni yaklaşık 700 maddeyi kapsıyor. Hukuİcçulariki metni karşılaştırdıklannda. toplumun ne denli değiştiğine özellikle parmak basıyor. Metinden çıkanlıp atılan eski suçlar, onlann yerini alan yenileri. günümüzdeki duruma göre aynı suçun daha uzun veya daha kısa sürelerle cezalandınlışı. Herşeytamam. Ancak en güncel sorunlara ilişkin ceza hukukunu kapsayacak olan 5. kitap henüz tam hazır değil. VVASHINGTON - ABD başkentindeki yabancı gazetecilerin karşılaştığı en önemli güçlük, yönetime ilk elden ulaşamamak ya da ulaştınlmamak olsa gerek... Fazla seçrne şansınız yok. Ya ülkeniz elçiliğinde görevli basın müşavirinin açıklamalan ya da ABD yönetiminin size sunduğu sözcülerin dedikleriyle yetineceksiniz. Tabii bir de ABD'nin önde gelen gazete ve dergilerinin yazdıklanyla. Ulaşmakistediğinizyönetim kaynaklannın tavsiyesi de bu: "ABD TV'leri ile yazılı basını dopdolu! İstemediğiniz kadar enfoımasyon sunuşorlar, alıp kullanm!" Birçok mesaj için daha çok "Adının açıklanmasuu istemeyen üst düzey bir yetkili!" \ öntemine başvuruluyor. Geçen hafta kongre bınasına gitüğimizde. yönetimden "Adının yazümasını istemeyen yetkili"nin. Boston Globe gazetesinin genç bir muhabirine söylediklerine kulak misafıri olduk! Konuşulan, 8 bin dolayındaki CIA görevlisinin belli dönemlerde "yalan makinesine" girmeleri idi. Bizim haberlerde okumadığımız kısım ise CIA'run başı K. James VV'oobey'in "yalan makinesine" girmeyi reddettiği idi. Bu durum, CIA çalışanlannı rahatsızediyordu. CIA Başkanı Woolsey. "yalan makinesinden" kaçıyordu. CIA'run Moskova'yada çalışan üst düzey yöneticisinin, ülkede yol açtığı 'şok\ yerini teşkilaün ne denli 'laçkalaştığT ve 'kontrol edilemediğT tartışmalanna bıraktı. Kocasının cinsel organını kesip atan Lorena Bobbitt'ın tedavi' amaayla gözetim altında tutulduğu akıl hastanesinden tahliyesi, bir kez daha ülkenin en çok konuşulan konusuydu. Lorena hastaneden çıkarken, eski kocası John Bobbitt kesim gününden anımsadıklannı anlaüyordu. İyi para kazanıyordu. Lorena Bobbitt de eski kocasının yolundan gideceğini açıkladı. FACTOFİNANS ALACAK ALIMI A.Ş. YÖNETİM KURULU BAŞKANLIĞI'NDAN Olağan Genel Kurul Toplantısı Şirketımızm yıllık Olağan Genel Kurul toplantısı aşağıda yazılı gündcmi görüşmek iizerc 23 Mart 1994 Çarşamba günü saal l l:00'de İstanbul BüyükdCrc Caddcsi No. 165 adrcsindc bulunan sjrkct merkezinde yapılacaktır. Sayın Ortaklarımı/ın vcya Noter'den tasdikh vckalclnamesini haİ7 lcmsilcilcrinin toplantı gününden cn gcç bir hafta cvvelinc kadar şirkctimi/c müracaal dmclcrı ile girış kanlarını almaları ılan olunur. Yönclim Kurulu Faaliyct ve Denetçi Raporları ılc Bilanço ve Kar vc Zarar hcsabı. toplantı tarihındcn 15 gün evvelindcn itibaren Sayın Orlaklanmızın tclkikinc amadedir. GUNDEM 1 - Başkanlık Dıvanının Scçilmcsi. 2 - Genel Kurul Toplantı Tutanağının imzalanması hususunda Başkanlık Divanına yctki verilmcsi. 3 -1993 yılı Yönelim Kurulu faaliyct vc dcnctçilcr raporu ile Bilanço ve Kar \e Zarar hcsaplarının göriişülmcsi, 4 - Yönctim Kunılunca Sermave Pisasası Kanunu hükümlerıne göre bağınısız deneilemc yapmak içm seçıicn bağımsız deneilemc kuruluşunun seçimınin onaylanması, 5- Bağımsız Deneiçı raporunun okunması ve görüşülmcsi, 6- Yıl içinde istifa ile boşalan Yönetim Kurulu üyeliğine Türk Ticarct Kanunu'nun 315. maddesi uyarınca yapılan seçimin Genel Kurul'un onayına sunulması. 7- Yönctim Kurulu Üyclcri ile Denelçilerin ıbralarının oya sunulup, karara bağlanması. 8- 1993 \ılı karının dağıtımı hakkında karar alınması. 9- Görev süresi dolan Yönetim Kurulu üyelerinin seçimi, 10-Dcnctçilcrin seçimi. 11- Yönetim Kurulu üyelerinin Huzur Hakkı ile Denetçilerin ücretlerinin tesbiti, 12- Yönetim Kurulu üyclenne Türk Ticaret Kanunu'nun 334. ve 335. maddeleri uyarınca izin vcrilmesi. FACTO Beyaz Saray'm altı yetkilisi soruşturmada ifade vermeye çağnldı Whitewater skandalı Clinton'ı sarsıyor VVASHINGTON (Ajanslar) - ABD'de"Whitewater" skandalı büyüyor. Beyaz Saray Hukuk Danışmanı Bernard Nussbaum, Başkan BU) Clinton'ı güç durumda bırakan yolsuzluk skandalının ilk kurbanı olarak önceki akşam görevinden istifa etti. Başkan BiU Clinton, danışmanı ve yakın arkadaşı Nussbaum'un istifasını kabul etti. Nussbaum'un, Clinton ailesinin de ortaklık yaptığı "Whitewater" şirketi ile ilgili arsa yolsuzluğu konusunda sürdürülen soruşturmaya müdahale ettiği iddia ediliyor. Nussbaum, Bill Clinton'a hitaben yazdığı istifa mektubunda görev süresi boyunca "kanunlara ve ahlaki değerlere uygun olarak" hareket ettiğini vurguladı. Nussbaum, "Sizin de bildiğiniz gibi danışmanlık görevini üstiendiğim gunden beri size hizmet etmek ve kanunlara, ahlaki ilkeiere ve baronun değerli geleneklerine uygun davranmak için riim gücümle çalıştım. Şu anda size hizmet etmenin en iyi yolunun istifa etmek olduğunu düşünüyorum" dedi. Clinton da yanıt mektubunda Nussbaum'un istifasını "büyük bir üzüntüyle" kabul ettiğini belirttı. Bemard Nussbaum, Whitewater soruşturmasıyla ilgili olarak ifade vermeye çağnlan altı Beyaz Saray yetkilisinden biri. Nussbaum ve diğer yetkililerin, soruşturmayı yürüten görevliler ile üç kez bir araya geldikleri belirtiliyor. Bu görüşmelerde, soruşturmarun ele alındığı kaydedilıyor. En yakın danışmanırun, kendisi ve eşini de ilgilendiren soruşturmaya müdahalede • Başkan Clinton'ın Arkansas valisiyken kurduğu emlak şirketi için aldığı banka kredilerini yasadışı olarak seçim kampanyasına aktardığı iddia ediliyor. Skandalın son kurbanı, Beyaz Saray Hukuk Danışmanı Bernard Nussbaum. bulunması ve konu hakkında bilgi almaya çalışması Başkan Clinton'ı güç durumda bıraktı. Cumhuriyetçiler olaya şiddetli tepki gösterirken Beyaz Saray'da yayunlanan bir genelgede, çabşanlardan. Whitewater ile ilgili hiçbir belgeyi yok etmemeleri istendi. Genelgede, bu tür bir hareketin "adli sürecin engellenınesi" anlamına geleceği kaydedildi. İfade vermeye çağnlan yetkililer arasında Beyaz Sarav Genel Sekreter Yardımcısı "Harold Ickes, Bayan Clinton'ın özel kalem müdürü Margareth VV'iIliams ve Beyaz Saray İletişim Direktörû Mark Gearan gibi isimler bulunuyor. Beyaz Saray yetkilileri. 10 mart günü federal mahkemede ifade verecekler. Bill Clinton Arkansas valisiyken eşi Hillan ve yakın arkadaşlan James McDougall ile Whitewater adında bir şirket kurarak emlakçıhğa başlamıştı. McDougall'ın Madison Guaranty bankasından aldığı kredileri batıran Clinton. bankayı iflasa sürüklemişti. Clintonlann arkadaşı Bill Clinton, evlilik dtşı ilişkifcriyle ilgili iddialardan sonra şimdi de nüfuz suiistimali ile suçlanıyor. Bemard Nussbaum McDougall'ın bankanın parasını yasadışı olarak Bill Clinton'un eyalet valiliği için sürdürdüğü seçim kampanyasına aktardığı iddia ediliyor. Clintonlar hakkmdaki bir diğer suçlama ise soruşturma sırasında banka borçlannı valilik makamını kullana.ak sildirdikleri yolunda. Bill ve Hillary Ointon, herhangi bir . yolsuzluğa kanşmadıklannı ve Adalet Bakanlığı tarafından Whitewater olayını soruşturmakla görevlendirilen özel savcı ile işbirliği yapmaya hazır olduklannı ifade ediyorlar. Başkan ve eşi Hillary, Whitewater'daki yatınmlanndan kar etmediklerini de belirtiyorlar. Nussbaum'un istifasının Clinton'ı sert bir dille eleştiren Cumhuriyetçi senatörleri durdurmaya yetmeyeceği, tam tersibiretkiyapıp kamuoyunun dikkatini Whitewater skandalına çekerek Ointon'ı yıpratacağı tahmin ediliyor.