Katalog

7MART1994PAZARTESİ CUMHURİYET2 SAYFA KULTUR GencoErkal yineParis'te23 farklı kişiliğe büründüğü'Jeremie Nereye Gidiyorsun?' adlı oyunla Fransız tiyatroseverlerin karşısında MEHMET BASUTÇU PARİS- Genco ErkaJ. bir yıl aradan sonra yine Parisli tiyat- roseverlerin karşısına geldi. Ilk kez 1993 yıb başında, Mehmet Ulusoy'un sahneye koyduğu "Sevdalı Bulut "ta başanlı bir yorum sunan Genco Erkal. Fransız tiyatro dünyasının ilgi- sini toplamış, daha sonra da ge- çen yaz Avignon Festivah'nde sahnelenen "Jeremie Nereye Gidiyorsun "(Ou Vas-Tu Jere- mie?) adlı oyundaki renkli yo- rumlanyla alkışlanmıştı. Yo- rumlanyla demek daha doğru, çünkü Genco Erkal bu oyunda tam yirmi üç değişik kişiliğe, olağanûstü bir rahathk ve inandıncılıkla bürünüvermek- teydi...(Bakınız: Cumhuriyet 2, 22 Temmuz 1993,3 sayfa) Genç yazar Philippe Min- yana'nın yazdığı ve Fransız si- nemasının yeni dalga dönemi- nin tanınmış oyunculanndan Edith Şcob'un ilk tiyatro yönet- menliği denemesi olan bu oyun, şimdi Paris çevresinin tanınmış tiyatro merkezlerinden "Theai- re Gerard Philippe' 'te sunuy or. "Jeremie Nereye Gidiyor- sw?"da 23 değişik kişilıği yo- rumlarken, sanatının ve güçlii oyuncu yeteneğinin değişik çehrelenni izleyidye sunma ola- nağı bulan Genco Erkal, baş oyuncu olmakla yetinmemiş; aynı zamanda çok renkli bir mozaik biçimindeki metnin sahneye konubnası sırasında getirdiği öneri ve katkılarla da, oyunun başansında önemli bir rol oynamıştı. Günümüz dün- yasının gerçekçi ve gerçekçi ol- duğu oranda da karamsar bir görünümünü tüm çığlığıyla önümüze getiren bu metni sah- nede yaşatmayı başaran Genco Erkal, "Jeremie Nereye Gidi- yorsun?"u yönetmen Edith Scob'un düşlediği türden ağır bir oratoryo olmaktan kurta- np, çok sesli, hem sert hem de tatlı bir oda müziğine dönüştü- ren kişi olmuştu. "Jeremie Nereye Gidiyor- sun?"xm, Paris'te 2 Mart gecesi yapılan ilk göstensınde, Tiirk basını ve Tiirk sanat çevreleri adına topu topuna dört kişiy- dik...Birçok dostumuz, o geceyi televizyonlan başında, futbol topunu izleyerek geçirmeyi ter- cıh etmişti galiba... Ancak, Ga- latasaraylı futbolculann Mo- naco'da yitirdıklerini, kuşku- suz daha da fazlasını, Galatasa- ray Lisesi'nin yetiştirdiği Gen- co Erkal, Paris'te, çok daha başka bir düzeyde kurtanyor- du... Genco trkal,bu o\ undaki başrolüyle sanatmın ve güçlü oyuncu yeteneğinin değişik çehrelenni sunma olanağı buluyor Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatlan Fakültesi'nin düzenlediği festival 16-31 mart arasında gerçekleşecek Uluslararası Anadolu FestivaliKültür Servisi - Bilkent Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatlan Fakültesi, 16-31 mart tarihleri arasında, "Ulusla- rarası Anadolu Festivali" düzenleye- cek. Ankara'da başlayacak olan et- kinlikler daha sonraki dört ay boyun- ca da Anadolu'nun çeşitli yörelerine taşınacak. Festival süresince Görer Aykal, İdil Biret, Bujor Hoinic, Toğrol Ganiev, Muhammedjan Turdie>, Emre Şen, Gani TulgaiK», Eldar İskenderov gibi ünlü şef ve sob'stlerin katılımıyla; senfoni konserleri, şan resitalleri, gitar dmletileri. yayh çalgjlar konserieri ve oda müziği konserleri ızlenebilecek. Uluslararası Anadolu Festivali, Bil- kent Ünivesitesi Müzik ve Sahne Sa- natlan Fakültesi'nin 1988'den bu yana sürdürdüğü ve uluslararası ka- bul gören organizasyonlannın yeni bir aşamasını oluşturuyor. Fakülte: organizasyonlannı, Bilkent Uluslara- rası Müzik Yaz Okulu çerçevesinde gerçekleşen Bilkent Uluslararası Gençlik Senfoni Orkestrası (BUGSO) etkmlikleri. yurdun çeşitb bölgelerin- de bir "gençlik şöleni" olarak sürdürü- len "Uluslararası Tiyatro Buluşınası" ve daha sonra kurulan Akademik Or- kestralar ile sürdürüyor. Fakülte tarafından yapılan açıkla- mada festival hakkında şöyle deniyor: "Uluslararası Anadolu Festivali, Bil- kent Üniversitesi'nin eğitim öğretım düzeyi, bilimsel araştırma ve yayı- nlan, kültür ve sanat faaliyetleriyle, dünyanın önde gelen yükseköğretim kurumlan arasında seçkin bir yer al- mak' idealine uygunlukla; bir yandan uluslararası sanatçılar yetiştirme>i, bir yandan da sanat dünv amızın geliştiril- mesine, zenginleştiriunesine, evrensel sanatla dokuiandırtunasuıa katkıda bulunmayı amaç edinen fakültemizin yeni bir projesidir''. Gelecek yıllarda genişleyecek Festival programında, Bilkent Akademik Orkestralan'nın kuruluş amaçlan doğrultusunda tanınmış sa- natçılardan genç yeteneklere. ünlü eserlerden ilk seslendınlmelere yer ve- riliyor. Bu yıl ilk kez düzenlenen festi- valın kapsamı, gelecek yıllarda, "sah- ne sanatîan"nı da kapsayacak biçim- de genişletilecek. Bilkent Uluslararası Anadolu Fes- tivali 16 mart çarşamba günü saat 19. OO'da Bilkent Uluslararası Akademik Şinfonietta Orkestrası'nın Bilkent Üniversitesi Büyük Spor Salonu'nda- ki konseriyle başlayacak. Orkestra, şef Gürer Aykal yönetiminde, Sibeli- us'un "Finlandia"sını, Beethoven'in "4 Piyano Koncertosu"nu ve Men- delssohn'un "Bir Yaz Gecesi Rüyası"- nı seslendirecek. Konserin solistl ünlü piyanistimiz İdil Biret. 17 mart perşembe günü saat 19.00'- da Anadolu Medeniyetleri Müzesi'- nde, Fidan-Huraman Kassünova'nın şan resitallen yer alacak. Bach, Rah- maninof, Haendel ve Puccini'den yapıtlar seslendirecek olan sanatçılara piyanoda Ferhat Bedelbeyli eşb'k ede- cek. Kapanış konseri 31 martta 20 mart pazar günü yine Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde "Gitar Ak- şamı" düzenleniyor. Saat 19.00'da başlayacak olan gitar gecesıne, Kûr- şad Terci, Soner Egesel, Kağan Korad ve Alper Güncan katılacak. Gitarse- verler bu gecede Vivaldi. Bach, Hin- demith, Hacı Arif Bey, Jopbn, Falla, Sussato, Praetorius, Saygun, Duarte ve Paco De Lucia'dan eserler dinleye- bilecekler. Bilkent Uluslararası Akademik Şinfonietta Orkestrasfnı, 21 mart pa- BUAŞAMADA ŞUKRAN KURDAKUL Festival, İdil Biret'in soiist olarak kafılacaığı Bilkent Uluslararası Akademik Şinfonietta Orkestrası'nın(solda) konseriyle açılacak. Şef Gürer Aykal, açılış konserini \önetecek. Bilkent Yaylı Çalgılar Topluluğu festivalde 26 marta dek konser \erecek (yanda). zartesi günü 19.00'da Büyük Spor Sa- lonu'nda vereceği konserde şef Bujor Hoinic yönetecek. Kemancı Toğrol Ganiev'ın soiist olarak katılacağı kon- serde müzik severlere Mozart. Çay- kovski ve Beethoven'in yapıtlan su- nulacak. Orkestra, 23 martta yine aynı salonda 19.00'da Nezih Seçkin yönetiminde vereceği konserinde ise Mozart, Saint-Saens, Haydn ve Schu- bert'in eserlerini sunacak. Konsenn solistleri ise. Daniyar Halikov (ke- man), luilan Lupu (trompet), ve Gölge Gûl Şekeramber (soprano). Bilkent Yaylı Çalgılar Topluluğu festivaldeki tek konserini 26 mart cu- martesi gün 19.00'da Anadolu Mede- niyetleri Müzesi'nde gerçekleştirecek. Orkestrayı MuhammedjanTurdiev yö- netecek. Hajredin Hoxa (viyolonsel), Muhammedjan Turdiev (keman) ve Vladimir Judenic ın (keman) sobst olarak katılacaklan konserde Mo- zart, Vivaldi. Skanderi. Çaykovski. 'Schindler'in Listesi' Paris'teolayoldu IVtiŞELPERLMAN PARİS- Başkent ile taşra sinema- lannda dün öğleden sonra gösterime giren, ünlü yönetmen Steven Spiel- berg'in 12 dalda Oscar adayı fılmi "Schindler's List-Schindler'in Liste- si" özellikle Yahudi ve entelektüel çevrelerde ojdukça sert bir tartışma- ya yol açtı. Önceki gün yaklaşık kırk dakika süreyle Cumhurbaşkanbğı Sarayı Elysee'de François Mitterand ile görüşen Spielberg, Mıtterand'a İkinci Dünya Savaşı sırasında ger- çekleştirilen ve altı milyon kişinin ölümüne yol açan Yahudi soykınmı konusuna ilişkin fılmi hakkında bil- gi verdi. Nazi partisi üyesi olmasına karşın 1944 yılında Almanlar'dan binyüz Yahudi satın alarak kendi müessese- sinde çalıştırdığı ve Yahudileri Nazi- lerden kurtardığı belgelerle saptanan Oscar Schindler'm gerçek yaşamöy- küsünden esinlenerek beyazperdeye uyarlanan film nedeniyle şimdilerde Paris'te başlayan tartışmada Yahudi soykınmı gibi bir faciayı konu alan bir filmde en küçük aynntmın bile ha- yal ürünü olamayacağını kesin bir şe- kilde ifade edenler, savunanlar var. Yahudi soykınmına ilişkin daha önce televizyon için çevribniş bir diziyi de eleştiren bu çevreler böylesine bir ko- nunun filme aktanlmasına karşı çıkı- yorlar. Schindler'in Abnan nazilerinden kurtardığı ve hala hayatta olan kişiler kendisini sevgi ve saygıyla anarken ünlü Amerikab film yönetmeni Ste- ven Spielberg de belkı kendisine yö- netmen olarak ilk kez Oscar getırecek olan "Schindler'in Listesi" filmi ko- nusunda İkinci Dünya Savaşı sırası- nda gerçekleştirilen Yahudi soykınmının tümünü gözler önüne sermeyi amaçiamadığını. olayın bo- yutlanndan yalnızca birine ışık tut- mak istediğjni söylüyor. "Schindler'in Listesi" geçtiğimiz cuma günü Türkiye sinemalannda da gösterime girdi. En iyi film, yö- netmen. senaryo- erkek oyuncu. yardıma erkek oyuncu, orijinal film müziği sinematografi. kurgu. sanat yönetmeni, kostum tasanmı, ses ve makyaj dallannda Oscar'a aday gösterilen film, İstanbul'da Beyoğlu Fitaş. Maslak Mövenpick, Altü- nizade Capitol, Kadıköy Moda, Harbiye As, Etiler Parbament Cine- ma Club'da ve Ankara'da Megapol sinemalannda gösterilıyor. Elgar ve Paganini'nin yapıtlan dinle- nebilecek. 27 mart pazar gününün etkinliği. Hajredin Hoxa (viyolonsel). Claudia Rack (klarinet). Nigar Sultano>a (pı- yano) ve Nermin Sultano>a'nın (piya- no) vereceği oda müziği konseri. Brahms'ın yapıtlannın yorumlana- cağı konser 19.00'da Anadolu Mede- niyetleri Müzesi'nde. Bilkent Uluslararası Akademik Şinfonietta Orkestrası 28 mart pazar- tesi günü Gani Tulyaganov yönetimin- de ve soiist Enıre Şen'ın (piyano) katıümıyla Büyük Spor Salonu'nda 19.00'da Rahmaninof ve Brahms'ın birer yapıtlannı seslendirecek. Bilkent Akademik Oda Orkestrası ise 30 mart çarşamba günü vereceği konserde, Server Ganiev yönetiminde Haendel, Bach, Şostakovıç ve Kara- ev'den eserlere seslendirecek. 19 OO'da Büyük Spor Salon'nda gerçekleşecek konserin solistleri Toğrol Ganiev (ke- man) ve Server Ganiev (keman). Festhal. 31 maı' günü 19.00'da Bü- yük Spor Salonu'nda. gene Bilkent Uluslararası Akademik Şinfonietta Orkestrası'nın korîseriyle sona erecek. Orkestra, şef Gani Tulyaganov yöneti- minde vereceği konserde, soiist Eldar İskenderov'a (viyolonsel) eşük edecek. konserde Kurbanov. Sapaev. Çay- kovski ve Dvorak'ın yapıtlan ses- lendirilecek. Samim Kccagöz'ün Söke'sinde 27 Şubat Pazar günü Söke'de Samım Kocagöz'ü an- dık. Belediyece geçen yıl kullanıma açılan çok amaçlı Söke Bey Kültür Evi'nöe yüzü aşkın dinleyicinin katıldığı toplantıda ben de konuştum. Kültür savaşımının vazgeçilmez bir parçası olarak gö- rüyorum bu eti<inlikleri. Yoksa, suskun toplum gelene- ğinden nasıl kurtulacağız. Bu düşüncelerle yazarlarına sahip çıktıkları için Söke Belediye Başkanı Mehmet Semerci ile Tufan Dinarlı'ya ve hemşerilerine teşekkür ediyorum. Samim Kocagöz'e sahip çıkmak, kültür emperyalizminin yaratmayı öngör- düğü tahribata boyun eğmemektir çünkü. Benim Kocagöz'le dostluğum 1948'de başlar. Kurtu- luş Savaşımızın "...bizi mahvetmek isteyen emperyaliz- me ve bizi yutmak isteyen kapitalizme karşı milletçe sa- vaşmayı uygun gören bir mesleği takip eden insanla- rız..." tümcelerinde belirtilen temel felsefesi bizler için var oluş nedeniydi o yıllar. Izmir'de Fikırler, Kovan, Genç Nesil dergilerinin çevresinde toplanan yeni bir edebiyat kuşağı çağdaş Türkiye'yi aramaya başlamıştı. O yılların Izmir'inden, iki öykü ve roman yazarımız var yapıtlan bugüne kalan. Samim Kocagöz. Kemal Bilbaşar. Kocagöz'ü de, Bilbaşar'ı da yeni edebiyat hareketinin öncu dergilerinden tanıyorduk. Bilbaşar da kasaba ve kırsat kesim yaşamından kesitlergetirmişti öykülerinde. Kocagöz de. Ikisi de "Memleket hikayeciliği" geleneği- ne bağlıydılar. Samim Kocagöz'ün ilk iki öykü kitabını (Telli Kavak, Sığınak) oluşturan öykülerde görünen birincil özellik bu- lunmaz gözlem gücüydü. Bir yazımda, Memduh Şevket Esendal için "Bıyık al- tından güler gibiyazar.." demiştim. Kocagöz'ün öykü ve romanlarında karşılaştığımız kırsal kesim ınsanları da aynı çağrışımı uyandırır okuyanda. Olayı tüm ayrıntılarıy- la sergilemek fazla ilgilendirir Kocagöz'ü. Bu yönden bakınca kuralcıdır belki, ama olayın içındeki insanın/ insanlarm doğasını yakalayabildiği için tiplemeyı başa- rır. 1950'li yıllar, tarımda değişen üretim araçlarının de- ğiştirdiği ilişkilerin aile tarımı yapan küçük köylülüğü ve kır emekçilerini dar boğazlara sürüklediğini, bu nedenle Anadolu'da yeni köygöçüren olaylarının yaşandığını bi- liyoruz. Biryanda az topraklı köylülerle kırsal kesim emekçile- ri, öte yanda yeni üretim araçlarına sahip olarak s/nıfsal bilinçleri bileylenen beyler, ağalar... Bu karşıtlığın yarattığı sorunsala bağlı çatışkıları Sam Amca, Yılan Hikayesi, Bir Çift Öküz'ûe sergileyerek çö- zülmeyi içeriğinden soyutlamadan verdi Samim Koca- göz. Demokratikleşme sancılarından kurtulamayan toplu- mumuza özgü sorunların ortaya çıkardığı kent insanını aramak... Kurtuluş Savaşı edebiyatımızda ayrı bir yeri olan Kal- paklılar-Doludizgin'öen sonraki romanlarının (Izmir'in İçinde, Tartışma, Eski Toprak) bu amaçtan kaynaklandı- ğını söyleyebiliriz. 12 Martyönetimi, Korgeneral Cemal Madanoğlu, Do- ğan Avcıoğlu, DİSK Genel Başkanı Kemal Turkler vb. ile birlikte gözaltına a^ı Samım ağabeyi. 27 Mayıs'ı izleyen günler yajnma başlâVan Yön'de ve Cumhuriyefte top- lumsal/sîyasal konularda yazıyordu. Mehmet Alı Ay- öar'm başkanlık döneminde Türkiye Işçı Partısı'nin ge- nel yönetim kurulu üyesiydi. "Yazarlık Onuru"nur\, ör- gütsel savaşım dışında kalmasma izin vermeyenlerden biriydi O da. Söke Bey Kültür £w"ndeki konuşmamda bunları anla- tırken toplantıyı yöneten Zıya Güre/'le dinleyenlerimin gözlerini görmenizi isterdım. Kentlerin tarihi, insanları ve yapıtlarıyla vardır. Sökelilerin düzenledikleri bu toplantıyı, Kocagöz'le bütünleşmelerinin ilk adımı sayıyorum. 'Guernıca y da Ağaç Var Mı?' Kültür Servisi - Greenpeace'ın ınsanlardan çok balinaiarla ılgılenmesini haklı bulmanın tek inancı olduğunu belirten İspanyol gazeteci yazar Juan Antonıo de Blas'ın "Guernica'da Ağaç Var Mı?" isimli romanı Aynntı Yayınlan'nın"KaraAynntı"dizisindeyayımlandı. Roman eskiden Stalinist olan şimdi ise dünyayı çürüten ınsanlarla uğraşmaktansa balinalar, kadınlar ve barlarla ilgilenen bir yazann kitap yazmak üzere bir Bask kenti olan Guernica'ya gidişini ve kendini seçmedıği bir savaşın ortasında buluşunu öykülüvor. Siyası zorbalıkla milb'yetçiliğin birbirine kanştığı bu savaşın akörlen polis. uyuşturucu kaçakçılan,jandarma ve ETA'dır. Antonıo dc Blas'ın solun tarihıne. İspanya İç Savaşı'na ve sinemaya sık sık göndermeler yaptığı bu dinamik roman ay nı zamanda çürümüş siyasete karşı "kara" bir tepki olarak vorumlanabılır. Tuvaldeki 'Derinlik Sarhoşluğu' Kültür Servisi - Onder Ergün'ün "deniz"i konu alan resimleri çarşamba gününden itibaren Atatürk Kültür Merkezi Sergi Salonu'nda görülebilecek. 1985 yılında Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümü'nden mezun olan Ergün. Burhan Doğançay'ın asistanı olarak çalıştı. İlksergisini 1986 yılında açan sanatçı. "farkb açılar ve farklı rcnklcrle, deniz teması üzerine bambaşka estetikler yaratabıldığımı gordüm v e bir süre sonra çıkış noktam olan denizler beni tarifsiz. so> ut bir dünyaya taşıdılar" div e tanımlıyor sergide v er alan resimlerini. Önder Ergün'ün resim sergisi 31 mart tarihıne kadaraçık kalacak. 'Dünyayı Sarsan On YıV Kültür Servisi - Oktay Ekinci'nin geçen ocak a>ı içinde gazetemizde yayımlanan "İstanbul'u Sarsan On Yıl" dizisi, kitap haline geüriliyor. 1980'b yıllardan sonra İstanbul'da egemen olan imar politikalannı ve sonuçlannı sergileyen yazı dizisi, gazetede yer almayan bazı ek belgeleri de içerecek biçimde Anahtar Yayınlan tarafından kitap olarak derlendi. Ekinci'nin, İstanbul ile ilgili yirmiye yakın makale ve incelemelerini de kapsayan İstanbul'u Sarsan On Yıl kitabının önsözü ise Prof. Doğan Kuban'ın imzasını taşıyor. Kadınlar Günü'nde kadın kitabı KültürServisi - Avrupa ve Türkiye'de Yazın Dergisi 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde SibelÖzbudun'un "Türkiye'de Kadın Olmak" isimli kitabını yayımlayacak. "BirToplumsal Dönemeç Üzerine Düşünceler" alt başhğmı taşıyan kitap, Türkiye'nin içnde bulunduğu hızlı dönüşüm sürecinden kadınlann nasıl etkilendiğini ortaya koyuyor ve Türk kadını için çıkış yollan öneriyor. Devietin resmi kadın politikasını Kemalist ve Kemalizm sonrası dönemde inceleyen kitapta kadın hareketinin durumu da çeşitli yönleriyleeleabnıyor. Kadın hareketi içinde çabşmalaryapan Özbudun'un daha önce Süreç Yayınlan arasında çıkmış olan "Nıçin Feminzm Değü?" ısmüi bir kitabı da bulunuyor.