Katalog

SAYFA CUMHURIYET 19 MART1994 CUMARTESİ 12 EKONOMI BORSA VERİLERİ Endeksler önceki Dünfcû Faric(%) PARARAPORU Bılesık 1513001 14920 05 -138 Malı 1245467 12200 57 -2 04 Sanayı 17048 55 16850 07 -1 16 Islem hacmı(oncekı) 870 561 191 475 işlem mıktarı(örtcekı) 159 297 510 Döviz engelsiz koşuyon Dolar 26.500 lira BORSA •MI ımm 001 Abana E ektromek M2MuıaÇlımatn|A) 003 Adana Çımerrto (C) 004 Afyon Ç mento OOSAkalTekstıi tV7MokMM0 008 Aktrf F nans Factorıng •NMMtMkDgmu OiOAksa 011 Aktas Elektrık 012 Aıarko Holdıng 0'3Alafko Sanayı OHAItonyikJız OIStaaMiCuı 016 Anadotu Sıgoria 017Arçelık 0ı8 Aseısan 019AsanÇ mento 020 Atlas Yatırım 021 A. tınyunus Çesme 022Ayo.az U3la4jlaf 024 Banv t 025Bekotekmk 026BırlıkTutun •27tokÇtaMMıı 028Brsa 029 Brısa Yenı 030 Bursa Ç merrto 031 Burçel* •»(•KHıM D 3 Ç«M Hstat Tnrf 034Çımsa 035Çmentas •MÇmkkaMÇlMMıı 037 Çukurova Elektnk 039 Dem rtıank MODMbllCam W i Der mod 042 Deva Holdıng 043 Deva Holdıng Yen 044Turk0<sbar* M5IMaşD*|M ııırntım0*7OoganHol<lıng 048Doktaş OMDmnMnt OSOEczacnjas'lıac 051 Ecjacıbaşı Yatırım 053EgeBracıtık 054 Ege Endustrt OKEgeGubre 056Eg«Pro(ılTc •S7Et>S»rant OStEmkSltortı OSSEmsan Bes C 060EmsanPas Ç 061 Enka Hold ng 062ErcıyasBracılık 063Eregl DemıfCelk 064Esbank NSFKtoRMM 066FenışA jmtnyum M7Ha«ısnMn*lll MrkMMk 069 Fmansbank Yen mTSic.inil.niB. I71G*MS| 072 Gma 073 Global Yatırım 074 Good Year 075Gort>onl$ıl 076 Gubre Fabr kaiarı 077 Guney Bıracılık 078HalkalıKonu1 079Hektas 080 Hurrıyet Gazeiecti * 08ı Ihıas Hold ng 062 iKısaiF nans 063 Inlenna 0647 tsBankası(A) 085 T Is Bankası (B) 086T Is Bankası (C) 067 T IsB Kurucu 088 T IsB Bedeıı 0691 MotorPtston 090T IsB Beoaisız 081 tzmtr D%m r Çelık 092lzocam 093 Kartonsan 094 Kav 085KoçHoıdng 096 Koç Yatırım 097KentGıda O»KepezElektrk 099KeıebekMobıiya 100 KonyaC1 mento 101 Kordsa 102 Kordsa Yen 103 Konıteks 104 Koy!» 105 Koytas Yen 106Koruma itiKiuimPmtf* ıoeLuksKadne 109Alt Marmars 110 Mak naTakım IHMarit '12MedyaHoldıng 113 Mensucat Santra IHMetas 115Mltnn UtaMffl H7Mılpa 11B Marmar s MarTt Otel il9Netbank Maröank} !20Mart>ankYen 121 MardnC mento i22Marsnaiı ı23Netas 124NığdeÇımento IZSNttHttthM HMMIHMNTMİ IITMTalaı 128OkanTekstl 12IMmku 1300*»» 131 Parsan 133Petkm 134Pımaş IKhmıSa IKMratnlTırtznı 137M*Eau«raEt lühMcM 139PmarUn 140Potylen HiPetro'Ols 142Rabak 143 RAKS 144SabahYayır«Sılık 145 Santral Holdıng 146Sarfcuysan 147&İBS 149TurkSemens 150Soksa 151 Sonmez Fılament 152SurElek1ronık 183TnnSf0f1a IMTıtdMMm 155TurkTuborg 156Tekstlbank 157TeıetBs 15BTezsan 159Tran5tur*Fren 1MTMHanra«an U1TlrtK«tıw 162 T Ka kmrrıa Bankas 1l3T«tlş0tamo»İIF««. 164To(a50lrjTcarSt 165TrakyaCam 166Transturit Holdıng 167TSKB IHTMDMrDöMn 1MTi»n» 170.TlMlPWHll.lH> 171 Tutunbank 172UnyeC mento 173 Usak Serıınik 174USAS 175Vafcıt F nansat Ktr 176Vesteı i78Yasas 179 Yapı Kredi Bankası 180YapıKred Fınan K 181Yunsa fimtu 1300 MM. 2850 21500 7600 12.5M 3tMQ 4850 »710. 17 000 22 000 14 500 32 000 10 OOO 4.4M 10 250 18750 3950 7600 960 6300 7400 1.J0» 11250 9400 2800 J.K» 2900 2125 16 500 4 100 S.MC 3.IS0 53000 31000 4JM 17000 2475 7M0 13000 2 750 2250 2 750 17,001 2.225 28 500 15000 X5M 10000 4400 54 000 4300 2 175 7700 1.3(0 2.450 5200 3600 28 500 21000 3850 1375 «7M 4 750 11». UM. 2 100 I.1H >9M 40 500 2000 28 000 5900 1825 23 000 5550 000 1 675 7900 45 000 7 100 2900 500000 18500 4850 «000 000 3500 4700 3.800 1800 13500 12500 4700 29 500 44 5O0 22 500 7900 18000 130 000 4200 3800 4650 1575 1.325 2 000 4.M0 10 250 1900 2000 I.7N 14 000 950 2 100 2S0 0O0 a.0M 17250 1525 1050 '.225 13000 8300 27 5O0 14250 1,504 1,275 I M '375 2J50 77 «HL 17J5 4200 1900 uooo İ.1M 3.4M 2.JM Z2.5OO. 4,250 1426 21500 1 100 7900 2950 1000 21000 1700 1.82S 7000 1500 10 000 1700 U t t J U M 19 750 1750 13750 1650 17 500 ISN *^M 3000 «7BO0 29 000 6600 1550 4 150 17 000 5 0M 17 M» 3500 11000 4 1 M 71 M 4650 1950 1 t M 4000 2800 r 2 100 3900 Dintt 1250 MM. 2 750 21000 7300 117». 3MM. 4400 »400 16 750 21000 14 000 315O0 10 000 4.m. 9750 17 750 3750 7000 930 5 600 6900 3,050 10500 8800 2500 3,0*8. 2600 1875 18000 4000 3 7 M 3.30» 52 000 29 000 415» 15 750 2350 I 4 M 12000 2550 2050 2600 1B.BM. 1110. 27 500 14.250 3550 9 750 4100 52000 4 100 2000 7300 1101. 2375. 4600 3200 27 500 20 000 3650 1275 47M. 4500 I M . 1«7S. 0 «ioo 10 IM 40 500 1925 26000 0 1650 22 000 0 1600 0 40 500 6300 2800 0 17 500 4650 0 34O0 4350 3600 1700 13000 12000 4500 28000 41000 22 50O 7 700 0 25 000 3 750 3600 4400 1450 1200 0 4.S00 0 1775 1860 tue 0 0 1 975 2M.MH. 21500 17000 1450 975 0 12250 7800 26 500 13 5O0 1K0 13M. S.2M 1225 2KH Ti.N0 1550 4 000 1775 10 OOO I3N 3.4O0 2,100. 22.MI. 4 100 1375 20 500 0 7300 1650 0 20 000 1550 1725 6500 1350 10 000 1550 İSM. N.N0 18 500 1600 12.250 0 16500 MM. MM. 2 750 S5C00 28 000 6300 1425 3950 17 S0». 4SM 11 5M 3 150 10.250 3M0 M I M 4 100 1750 I M 3 750 2 700 1900 3 700 DÜNYABORSKLARI Alttnın onsu Dolar Mark Parıtesı Dolar YenPanlesı Slertın-Dolar Pantesı HamPetrol'vanl) 383 »dolar 16966 10600 14900 13 68ABDÎ 0M*I 1350 İ.1M. 2950 22 000 7600 11791 41J0O. 4850 5 0OT 17 250 22.000 15 000 33 500 10 500 4.4M. 10 2S0 18 500 3950 7300 960 5700 7500 M M 10 503 9400 2500 MM 29O0 2000 18 250 4 100 I M MM. 53 000 30 500 4,400. 16 5O0 2500 I4M. 12 750 2 750 2 250 2 750 17,500 2.4S0. 28 500 14 750 3.İ50 10 000 4450 54 000 4300 2175 7 700 1,700. 2.150 5000 3500 28 500 21000 3950 1400 SJM. 4600 2.100. t i M 0 I 7 M 10 IM 40 500 2 075 27 500 0 1825 23 000 0 1725 O 40 500 7 100 2 900 0 18250 4800 0 3500 4 700 3900 1825 13500 12500 4800 29 500 44 500 22 500 8000 0 25 000 4 100 3700 4500 1575 1360 0 5,2*0 0 1900 2000 14M. 0 0 2 100 205 000 23,0(0 18 000 1525 1075 0 13 000 8300 27 500 14.250. 177i 1425. M M 1350 2.2OT. 78.000. 675 4300 1925. 10 000 MM. 3550 3,150 23.0» 4400 1500 22 000 0 8600 3000 0 21500 1700 1850 6900 1600 10000 1650 M M 3MM. 19.250 1650 12250 0 17 000 M M 4.4M 3.200 MJM 2B50G 6600 1525 4 150 IMM 5.300 \(.M0 3150 11000 43M 7İM0 4550 1950 I M 4050 2850 2000 3990 Drnkı 1250 1*00 2850 21000 7600 12.7M MJM. 4850 «JM 17000 21500 14 500 32 000 10000 44M 10.250 18.250 3350 7000 940 5600 6900 M M 10 500 9200 2500 MM 2,700 1900 18 000 4000 «3(0 3350 53000 29 000 44M 16 250 2400 MM. 12 750 2 700 22O0 2 7 » 17 5M 7_2St 28 000 14500 MM. 10 000 4200 54 000 4300 2100 7400 (SM t l M 5000 3500 28500 20 5O0 3800 1325 4MM 4600 2J60. M7S 0 V7M 10 »00 40 500 1950 27 500 0 1750 23000 0 1 625 0 40 500 6800 2 800 0 17 750 *700 0 3500 4400 3 650 1800 13500 125O0 4550 2B000 41000 22 500 7800 0 25 000 3800 3600 4 400 500 1 300 0 5.1S0 0 1800 1925 I M . 0 0 2025 MMM 22 500. 17 250 1450 1000 0 12 750 B300 26 500 14 250 1775 142S. M M '300 1,1» TMM 1550 4 000 1875. 10 000 M M M M MM »SM 4250 1400 21500 0 7300 2950 0 20,500 1675 1750 6500 1400 10 000 '550 MM 3MM. 19250 1600 12 250 0 17000 3.IS0 4JN 2800 M,Mt 28 000 6600 1450 4150 17 790 M N IMM. 3150 11000 43M 74 0M 4550 1 77 1 f S 3900 2 750 1900 3 750 18 MART 1994 267 000 ı 0 22.160 0 1 JS.700. 0 1. 0 31000 0 0 0 tttJM. 0 0 0 20118 0 5000 0 0 2000 0 3000 0. 0 0 20 000 96 000 MIJK. 217.007 0 0 17.711 0 44 000 * M N 2000 0 0 0 1MN. t 0 0 MM. 0 0 0 0 0 0 • 1 0 0 43000 14 000 0 773 000 1 23 000 0. 0 • 11.ML 1000 0 0 0 0 83.200 0 14 000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 58 000 0 0 226000 0 0 0 0 3000 0 0 0 0 0 40 000 31.220 321000 0 J44.000 0 57 430 0 UUM. 0 0 0 1. 0 0 261000 0 0 0 0 0 0 1. t 0 489 000 SttjMt. 0 304 000 0 0 6000 412M 71JM a I 84 000 137 000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 213800 5000 0 17.0M «. 0 87 000 0 0 2 000 213 000 33 OOO 35,13» 2000 37.20 1I4.M 174 07 M * 1351 M77 2,947 21 106 7 706 12.411 31JM- 4 775 MM. 17 489 21419 15178 33 665 10265 4.331 10 557 18.547 4088 0 97*. 6.300 7457 3J11 0 9550 2 815 3,13* 2788 2079 18^40 4 195 3JM. Î.MS. 52 750 30607 «.47t 16 747 2 471 7,(M 13000 Z.T23 2^62 2795 I M M U H . 28 319 14.889 MM. 10 060 4509 53 060 4 370 2.222 7 786 1 4 » 2.430. 5 137 3462 28015 21204 3892 1390 MM. 4 477 1J4S. t K t 0 7M3. MM. a 2084 26 833 6089 1802 22157 0 1717 0 45 000 7093 3008 0 18 981 4997 0 3 516 4846 3 929 1827 13195 12 515 4780 2S664 45 752 22500 8137 0 27 881 3930 3796 4646 1630 1343 0 4.7M. 0 1920 2068. MM. 0 0 2083 MMM. 1Z147 16 80» 1573 1 071 1520 13 251 8.226 27.323. 14 556 1JM. 1,275. MM. 1347 u i ı 71117 1720 433S 1913 11000 İ.1M 3.521 3.040 n.m 4359 1486 21651 0 7 812 2736 0 20 745 1717 1861 7 129 1440 10019 1746 İ.1M. t t m 19479 1791 13 750 0 16166 M*4. 4,317 2958 H.S55 29 589 6,518 1568 4038 10,77? M 4 1 11.721 3457 10 722 İJMl 713SI 4546 1972 1J(2. 4025 2 841 2115 4 074 MERKEZ BANKASI • Em syon (17 mart} 76 976 7 mılyar • TL Irrterbankfaızlerı % Işlem Hacmı 201 17 8 643 mılyar Gecelık %2OO-210 Hattalık repo Ay krepo % %120 100 MURAT ARIN Serbest pıyasada dovıze td- lebın patlaması fıyatlann çıl- gjnca yukselmesıne neden oldu Gune 23 bın 500 lıradan başlay- an dolar. 26 bın 500 lıradan kapanırken. mark ıse en son 16 bın 500 lıradan ışlem gordu Kur makası \uzde 25'e çıktı Pıyasadakı para bolluğu do- vızı patlattı Faız oranlannın pıyasanın bekientılennın al- tında kalması nedenıyle para dovıze yoneldı Şeker Bayramı sonrasında, serbest pıyasada dovıze buyük bır talep yaşanıyor "Kara çarşamba"dan bu yana. serbest pıyasada bovlebırialeppdtlam- ası ve boyle çılgınca bır vukselış yaşanmamışiı Fıyatlargenelde bankalararasi pıyasanın altı- nda kalmıştı Serbest pıyasadakı bu pat- lamada. fvlerkez Bankabi'nın gelışmelere ızleyıcı kalmasının onemlı rolu oldu Merkez Bankası dun gecelık fatzı yuz- de 265'ten açtı Bır sure sonra bu oranı yuzde 250">e doğru çektı Öğleden sonra ıse yuzde 215"e kadar ındırdı Oysa ban- ka. geçen hatta, pıyasaya gjren • Serbest piyasada dovıze talebin patlaması üzenne dolar 26 bin 500 liraya, mark 16 bın 500 liraya yükseldi. Merkez Bankası'nın son üç gündür gelışmelere ızleyici kalması, döviz fıyatlannın hiçbir engelle karşılaşmadan yükselmesihe neden oluyor. Bankalararası pıyasa, serbest piyasanın gensinde kaldı, dolar en son 25 bin 200 liradan ışlem gördü. • Döviz fıyatlanndakı tırmanışa hiçbir müdahalenin gelmemesi, serbest piyasada dolann 30 bin liraya kadar yükseleceği beklentısinin oluşmasına neden oldu. Kur makası açılıyor - Merkez Bankası efektıf satış - Sorbest pıyasada satış 28 Ş ,1 Mart, 2 \0 ! 11 , 16 t 17 , 18 17 tnlyon nedenıyle gecelık faıa yüzde 700'e kadar çıkartmış, dovız fıyatlannın genlemesıne neden olmuştu Merkez Bankası, dun faulen yükseltmezken. dovız satmâktan da kaçındı Merkez Bankası. serbest pıyasaya 23 bın 859 lıradan dolar satacağını duyurmasına karşın, satış yapmadı Bankalararası pıyas- ada ıse Merkez Bankası, dol- ann satış fıyatını 23 bın 700 lıra olarak açıkladı, ancak bankal- ara da satış yapmaktan kaçındı Merkez Bankasfnın bu tu- tumu karşısında. bankalararası pıyasada dolar öğleden sonra 25 bın 200 liraya yukseldı Devalüasyon beklentisi Merkez Bankasfnın tutumu pıyasalarda yenı bır resmı de- valüasyon beklentisi yarattı Aslında banka, resmı kurda Turk Lırası nı yuzde 17 ora- ntnda devalue etu, ancak Şeker Bayramı sonrasında yaşanan patlama bu uygulamayı etkısız hale getırdı Dovız fıyatlanndakı tırma- nışa hıçbır müdahalenin gelmemesi. serbest pıyasada dolann 30 bın liraya kadar yükseleceği beklentısinin ol- uşmasına neden oldu Ancak Merkez Bankası'nın serl bır mudahalesının her şeyı değıştır- ebıleceğını de unutmamak ge- rekıyor Dovızdekı bu anormal yuk- selış, gelecek pazar yapılacak seçım oncesmde hukumet ıçın olumsuz bır puan Bu nedenle. pıyasalara yoğun bır mudaha- İe, döviz fıyatlannın çıktığı hızda ınmesme yol açabılır Ikıncı bır olasıhk ıse ıkıncı bır devalüasyon yapılması Ancak seçıme bırkaç gun kala hukum- etın yenılgıyı ıkıncı kez kabul etmesı pek kolay ahnabılecek bır karar değıl Borsa 15 binde tutunuyor Dovız pıyasalannda vaşanan gelışmelere ızleyıcı kalanlar ar- asında Borsa da yer aldı Bıleşık Endeks yuzde 1 39 oranında azalarak 14 bın 920"ye ındı Dunku seans satış ağırlıklı başladı Ancak fıyatlar dar bır marj çerçevesınde hareket etükten sonra gunu kucuk bır duşuşle kapattı Son uç gundur yaşanan ol- umsuz gelışmelere Borsa henuz bır tepkı gostermedı Hatta hafta ıçınde genel olarak yukseldı Bunda, secım oncesı olumlu bır ortamın oluşacağı beklentısını egemen oldu Ancak son uç gun ıçınde >aşan- an gelışmeler hıç olumlu değıl Borsa onumuzdekı hafta başı- nda, her zaman olduğu gıbı bır- az geç olarak bu gelışmelere tepkı verebılır ve duşuşe geçeb- ıhr Ozellıkle dovızdekı çılgm yukselış surerse MERKEZ BANKASI Özerklik,ekonomi içinmilatolacak ANKARA (Cumhurivet Burosu) - Merkez Bankası yonetımı, banka ıçın "özerklik" ongoren tasannın yasalaşmasına, "Türkiye için yeni bir ekonomik milat olacak" dıye yak- laşıyor Banka ust yetkılılenne gore. ozerkh- ğın gerçekleşmesı ıle Türkıve'de yenı bır do- nem başlayacak \e enflasyonun onlenmesı yonunde ılİc adım atılmış olacak Merkez Bankası yetkılılen. "ekonomide mi- lattan sonra"\ı Cumhuriyet'e anlatırlarken, u Mart sonrası. Hazine borçlanacak, faizler diı- şecek, Tıirkive'de kredi artık alınabilir hale gele- cek, mal fivatları ise artacak. Butun bunlar firetimi de artıracak" de- dıler Yetkılıler. şoyle devam ettı Özerklik şart "Tabii, bu sonuca van- labilmesinin bazı on şart- lan >ar. bunların en önemlileri ise özelleş- tinneye hız verilmesi, kamu harcamalarının kısılması, i\ i bir borçlan- ma stratejisinin oturtul- ması, vergi politikasının taviz verilmeden sıir- dürûlmesi. Dunvada böyuk enflasjon sürecieri vaşayıp da, enflasyonu geriletebiîmiş birkaç ülke \ar. Bunların uyguladıkları politikalara baktığını- zda ilk ve en önemli kararlarının merkez ban- kalannı özcrkleştirmek olduğunu gonıvorsu- nuz. Çünkü uzun vadeli plan yapabilmeniz, makro planlannızı bir eksene oturtabilmeniz Merkez Bankası yetkilılen, "ekonomide milattan sonra"yı anlatırlarken, "Mart sonrası, Hazine borçlanacak, faizler düşecek, Türkıye'de kredi artık alınabilir hale gelecek, mal fiyatlan ise artacak. Bütün bunlar üretimi deartıracak" dedıler. için bö>le bir eksene davanmanız gerekivor." Yetkılıler ozerklığe gıdiş yolunda "kur" \e "faiz" sorunlannın ıse, "aslında tali sorunlar" olduğunu vurgulayarak. şunlan so\ledıler- "Bugıin Türk basını herkesten gunu gunöne hesap sorar bir noktaya gebniştir. Sorsun, Tür- kiye'yi yöneten herkesten hesap sorsun. Ancak bu arada bir hata v apılıy or, ağaçlardan söz edi- lirken orman kaçırıîı>or. Özerklik konusu bir kenara atüıp, bankanın rutin seanslardaki kur- faiz bt! : rlemeleri uzerine eleştiriler du/ulu\or. Bav ram oncesi biz ne vaptık? Bankaların ka- paîı olacağı 4 gün bo- \unca, dövize biıyük yflklenme olabilir, kur yine alıp başını gidebi- İirdi. Bunun için döviz büfelerine beüi bir ko- tasvon ûzerinden iste- dikleri kadar döviz sattık. Eleştirmeye gelince çok kolay eleştiriliyor da "Ne yapılmalıydı 9 " sorusuna yanıt veren vok. Döyiz büfelerine, döviz satmasa mıydık? Kur yine bıiyuk bir artış kaydetse daha mı iyi olurdu?" Merkez Bankası yetkılılen, "Kurdaki gidiş nereye vanr?" sorusuna, "Varması gereken yere" yanıtını vermekle yetındıler Merkez Bankası eskı Başkanı Zekeriya Yıidınm ıse, "radikal öntemlerin almamadığı" bır ortamda, kur ve faız onlemlennın ekono- mi ıçın "makyajdan öte sonuç vermeyeceğini" kaydedıyor Dış borca yen darbesi ANKARA (ANKA) - Yanlış dış borçlanma pohtıkası Turkıye'ye mılyarlarca dolara ma- loluyor Son yıllarda \en cınsınden borçlanma- ya ağırlık veren Turkıye'nın dış borç stoku bu yılın ılk dokuz ayında sadece yenın dolar karşısında değer kazanması sonucu 1 8 mılyar dolarlık artış gosterdı Japon Yenı ansı dış borçlann. dış borç kom- pozısyonu ıçmdekı payı gıttıkçe artıyor Yenın son \illarda dolar karşısında sureklı değer ka- zanması ıse dış borç stokunun bır anlamda "dur- duk yerde" büyümesıne yol açıyor Geçen yılın ılk dokuz aylık dönemınde dolar Japon Yenı'nc karşı yuzde 16 oranında değer kaybettı Bu değer kaybı yuzunden yen borçlan bır mılyar 830 mılyon dolar artış gosterdı Hazıne'- run venlenne gore geçen yılın eylul ayı sonunda Turkıye'nın 1 tnlyon 240 mılyar 649 mılyon yen borcu bulunuyordu Bu rakam 1993 yılı başı- ndakı kurla 9 mıl\ ar 961 mılyon dolar. geçen yılın eylul ayı sonundakı kur- la ıse 11 mılyar 791 mıl- >on dolar olarak hesap- Iandı 1986 yılı başından 1993 yılı eylul ayı sonu- na kadar yen bın 1988. dığen de 1989 olmak uzere sadece ıkı yıl dolar karşısmda değer kaybet- tı Bu değışım v uzunden yen borçlannda 1988 yılında 70 mılyon dolar, 1989 yılında ıse 889 mılyon dolar azalma oldu Dığer yillann tumunde ıse artış yaşandı 1986 yılı başı ıle 1993 yılı eylul ayı arasındakı surede yen borçlan, kur değışımı yuzunden net olarak 3 mılyar 850 mılyon dolarlık artış gosterdı Yenın dış borç stokunu bu olçude olumsuz etkılemesme karşı Turkıye. Japoma pıyasalan- ndan ve kuruluşlanndan borçlanmayı, surdu- ruyor Turkıye ozellıkle tahvıl ıhracı yoluyla en buyuk borçlanmalan Japonya pıyasalanndan gerçekleştınyor Ekonomıstler bır ülkenın dış borçlanması- nda para ansı seçerken, bunun dovız gelırlen- nın, para cınsıyle uyumlu olması gerektığını sa- \unuyorlar Turkıye'nın dovız gelırlen ıse buyuk olçude mark ve dolara dayanıyor Yen cınsınden gelı- nn ıse daha duşuk mıktarlardd kaldığı bılını- yor Bu nedenle de Turkıye'nın gıttıkçe artan mıktarlarda yenle borçlanmasının doğru ol- madığı savunuluyor Yen cınsınden dış borçlann stok ıçensındekı payı da gıttıkçe artıyor 1989vılında\uzde 13 9 olan yen borçlannın toplam stok ıçensındekı payı, geçen yılın evlul ayı sonunda \uzde 17 9'a kadar tırmandı Eylul ayında 65 9 mılyar dolar olan dış borç stokunun 11 8 mılyar dolannı yen borçlan oluşturuyor Bu arada dolann Al- man Markı karşısında değer kaybetmesı de Turkıye'nın dış borç stokunu onemlı olçude arttınyor Geçen \ılın ılk dokuz ayında bu mıktar sadece 13 mıl- yon dolar olarak kaldı Ancak 1986 yılı başı- ndan 1993 yılı eylul ayı sonuna kadar geçen su- rede dolar-mark kur değışımı yuzunden dış borç stokunda 4 mılyar 70 mılyon dolarlık artış yaşandı Dolar kurunun dığer paralar karşısındakı değışımı yen ve mark borçlanndan kaynakla- nanlarla bırhkte dış borç stokunu 1986 yvlı \le 1993 yılı eylul ayı sonuna kadar toplam 9 mıly ar 828 mılyon dolar arttırdı Stok. kur değışımı yuzunden 1986 yılında 3 mılyar 654 mılyar do- lar. 1987 yılında 4 mılyar 924 mılyon" dolar. 1990 yıhndd 3 mılyar 123 mılyon dolar 1991 vılında 141 mılyon dolar. geçen yılın ılk dokuz ayında ıse 1 mılyar 896 mılyon dolar arttı Do- lann dığer paralar karşısında değer kazandığı 1988 yılında stok 2 mılyar 223 mılyon dolar. 1989 yıhnda 307 mılyon dolar 1992 yılında ıse 1 mılyar 383 mılyon dolar azalmıştı Dolann yen karşısında değer kaybetmesi yüzünden Türkiye'nin dış borç stoku geçen yılın ilk dokuz ayında 1.8 milyar dolar arttı. Türkiye'nin yen türü borçlanmaya ağırlık vermesi pahalıya maloluyor. Yen, son sekiz yıl içınde dolar karşısında sadece ıkı yıl değer kaybettı. MERKEZ BANKASI KURLARI 19 MART 1993 cksi lABDDolan 1 Alman Markı 1 AvustralyaDoları 1 AvusturyaŞrlmı 1 BelcıkaFrangı 1 Danımarka Kronu 1 Fın Markkası IFransızFrangı 1 HollandaFlorını Ilsveç Kronu ilsvtcreFrangı 100 İtatyan Lıretı 1 Japon Yenı IKanadaDoları INorveç Kronu 1 Stertın 1S Arabıstan Rıyalı BfiVtZ (UJŞ 2143804 1262769 1526817 1797 74 61404 322935 387255 371093 1125357 272277 1487513 127855 20215 1567222 291595 3191052 571711 SATIŞ 2148100 1265300 1529877 180134 61527 323582 388031 371837 1127612 272823 1490494 128111 20256 1570363 292179 3197447 572857 EFEKTİF MJŞ 2141660 1261506 1503915 179594 60790 L_ 3197 06 L_ 383382 3707 22 1124232 269554 14860.25 126576 19912 1543714 288679 3187861 563135 unş 2154544 1269096 15344 67 180675 61712 324553 389195 372953 1130995 273641 1494965 128495 20316 1575074 293056 3207039 574576 YAT1BIMFDNLARI Kattma betgesıa* Bugunkü Güniuk fiyat deg.% Kaklma belgesıadı Bugunku Gûntûk fiyat deg% ATİPt ÇAPRAZKURLAR 1 16977 14041 119250 6 6385 5 5359 5 7770 19050 139 20 7 8736 1 4412 1676 75 10605 13679 7 3520 3 7498 ISUrtİK 1ECU: SDR: SDR: UDDOUUU MMiMaHn Avntnlyı Mtın AnstvyaSIM DaııimpkaKrnı Fl* Markkası FraKaFraifi ispnyolPtıeta» Isvtç Kronu Isviçra FfMy İMyaıUPau JapHYni KaıatfaDolan Norveç Kıtn S.AraUstaBRiyaH i4885»BDDoUn 1 1390ABDD8İJH i3980ABDDoton 3003122TL SERBEST DÖVİZ CİNSİ ABD Doları Alman Markı IsvıçreFrangı Fransız Frangı HollandaFlorını IngılızSterlını S Arab Rıyalı AvusturyaŞılını 100ltal Lıretı AUŞ 25500 15500 17250 4300 13000 35000 6600 2080 1500 SATIŞ 26500 16500 18500 4600 14000 37400 6900 2200 1600 ALTIN CINSI Cumhurıyet Reşat 24 ayar altın 22ayarbılezık AUŞ 2170000 2220000 328000 292500 SATIŞ 2230000 2280000 332000 318000 lsYatırım-1 lsYatınm-2 lsYatırım-3 lsYatırım-7 lntefFoo-5 Iktısat Yat 4 Ikt AtıhmF QarantıYat4 GarantıYaL5 YoncaFon-1 EsbankFon-3 YKBFon-3 YKBFon-5 VakıfHısse VakıfFon-6 DısbankMavı DısbankBeyaz DışbankPembe TutunFon-1 Fınar>sFon-2 FınansFoo-4 HalkFon-3 PamukHısse EmlakFon-2 lmpexFon-2 EgeFon-2 KalkınmaFon-2 OemırFon-1 Turkbank Fon TSKBUımanFon AkbankATıpı Tekstıl Fon-3 Atafon KocbankFon-1 KoçbankFon-3 Global Foo Fon-1 KortezFon-1 Tebınfon Kentfon AlternaMFon Hakfotıi TYTFoni isYabnm4 lsYatınm5 IsYatırım6 Interfon 4 Iktısat Yat 3 312284 205294 89978 19806 16618 86499 91338 46353 48275 9557 40401 254685 113735 55186 37776 154138 245739 65572 146121 89 332 52030 57603 72946 67393 40567 19717 12002 40 850 40687 37 045 12684 10 790 15087 17 477 10267 14144 12 601 10551 97 77 12650 9900 77 15 87 31 90 00 018 012 033 012 083 -061 -052 067 186 037 -026 003 038 •016 -042 -075 -095 -101 -004 017 -013 -077 010 073 -097 030 040 -045 011 118 090 -022 094 047 137 012 093 068 06S 032 027 -071 147 047 BTM GarantıYat 1 GarantıYat2 GarantıYat 3 EsbankFoni EsbankFon2 YKBFoni YKBFon2 YKBFon4 YKBFon6 YKBFon7 YKBFon8 YKBFon9 VakıfFoo-2 Vakıf Fon-3 VakıtDunya Tutun Fon-2 Fınans Fon-3 FınansFon-5 Zıraat Fon-1 Zıraat Fon-2 Zıraat BaşakF Zıraat Fon-4 Halk Fon-1 Halk Fon-2 PamukFon Emlak Fon-1 Emlaklnvenst Emlak DemzF )mpex Fon-1 SumerFon Ege Fon-1 Kalkınma Fon-1 Demır Fon-2 Tans Fon-1 TartşFcnv2 OrtakFon MarFon EtıFon Akfoni AkKarmaFon Tekstıl Fon 1 Tekstıl Fon 2 KoçbankFon2 AJLHi 286340 107061 69585 253068 81713 223518 166055 171296 159377 88666 65966 83937 427508 81246 90391 51823 104814 63223 105904 77 935 78754 72522 112213 79800 101393 019 019 024 019 020 032 030 029 029 031 034 201 015 018 206 016 030 023 055 044 021 024 049 039 012 87873 016 027 016 26606 62842 82938 -001 60685 017 61843 017 71437 31944 74695 30972 48685 56134 57677 017 035 016 Q22 055 015 031 21916 054 11399 023 18942 11001 13506 015 018 030 59 533 47 484 70035 68343 88585 009 617 021 -088 A A Bılesık A A (A)Tıpı AA!B)Tıpı 180839 -045 162.451 10 57 210105 1566 TL'nin sıûrları tartışüıyor ANKARA (Cumhurivet Bü- rosu) - SHP Genel Başkanı \e Başbakan Yardımcısı Murat Karavalçın. Merkez Bankası Başkanı \ aman Törunerın "Türk Lirası'ndan üç sıfır atı- Iması" onensını değerlendınr- kcn. "Bu aşama>a, herhalde is- tikrarın tam olarak sağlandığı bir tarihte gelinmesi doğru ola- caktır" dedı Öncehkle para pıyasalannda denge sağlanması gerektığını vurgulayan Turkıye Odalar \e Borsalar Bırhğı Başkanı Yalmı Erez de. "Yoksa bö>le bir şe> hiçbir anlam ifade etmez" goru- şunu dıle getırdı Karayalçın. dün Kahraman- maraş'ta gazetealenn Merkez Bankası Başkanı Toruner ın. "Türk Lirası'ndan 3 sıfır atı- imasT onensıne ılışkın soru- lannı >amtladı Teknık gerek- çelennın ortaya konması halın- de. onenvı değerlendırebılecek- lennı belırten Karavalçın, şun- lan soyledı "Bu, Türkije'de uzun bir sü- reden bu vana birtakım kola\lı- kların sağlanması amacı>la one- rilen bir duşunce. Bu aşamaya herhalde istikrarın tam olarak sağlandığı bir tarihte gelinmesi daha doğru olacakttr. Kamu kc- siminin borçlanma gereksinimi- nin \üzde 5-6'lara ındığı tarıhin uygun bir tarih olacağı kanısı- nda\ını. Enflasjonun belinin kırıİması, ancak kamu kesimi- nin borçlanma gereksiniminin >üzde S-6'lara inmesiyle ola- naklıysa. o tarih uvgun bir tarih olacaktır. Merkez Bankası'nın özerkleştirilmesinin sağlanması, öte >andan kamu kesiminin borçlanma gereksiniminin azaltılmasından sonra o konu gündeme getirilebilir." Gazıantep t; duzenlenen "21. Vüzyıla Doğru Bölgesel Kalkınma Farklannın Cideril- meâ" konulu konferansın açılış konuşmasında Turkı>e ekono- rntsının bugunku durumunu değerlendırerı TOBB Başkanı Erez de. TL'den 3 sıfır atmadan once. para pıvasalanndd denge sağlanmasının ş^art olduğunu kaydettı Erez. "Öncelikle istik- rar önlemleri alınarak, para pi- yasalanıun dengeye sokulması lazım. dı\e konuştu Ankara Sanayı Odası (ASO) Başkanı Sözer Ozel, başka on- lemler alınmazsa lıradan sıfır atmanın favdası olmayacağını belırverek. "Devletin borçlanma ihtiyacını karşılamadıktan, isra- fı onlemedikten, bunların sebebi olan KİTleri ve BİTleri özelleş- tirmedikten, birliklere akan pa- ra\ı durdurmadıktan »onra se- kiz sıfır da atsanız hiçbir şey de- ğişmez" dedı Marmara Unıversıtesı oğre- tım uyesı Prof Dr Taner Berk- soj da sıfır atılmasının enflas- yonun duşeceğı beklentısınden sonra vapılması gerektığını be- lıntı \e "Bu olayı etkili bir ens- turman olarak dusunmek akıl almaz bir sorumsuzluktur" dedı