Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 9 ŞUBAT1994 ÇARŞAMBA
YOLSUZLUKLAR
Dosya adı: Vakıflar dosyası, ambulans
alımları.
Adı geçenler: A NA P dönemiSağlık Bakanı
HalilŞıvgm, D YP'li Yıldırım Aktuna,
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, ANAPAfyon
Milletvekili Gaffar Yakın, ANAPArtvin
Milletvekili Süleyman Haîinoğlu, Aykut Toros,
Ahmet Müderrisoğlu.
Parasal değer: 100 milyar lirayayakın.
Sonuç: Davalarsürüyor.
Halil Şıvgm'm vakıfsevgisi nereden?Kendisinden sonra Sağlık Bakanı olan Devlet Bakanı Yıldınm Aktuna'yı usulsüzlük yapmakla suçlayan Halil Şıvgın,
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in kendisine, "DYP'ye geçersen yolsuzluk soruşturmalannı durdururum" dediğini ileri sürdü
-17-
KEMALYURTERİ
Yolsuzluk savıyla hakkında en çok
dava açılan ANAP'lı bakan Sağlık eski
Bakanı HalilŞıvgınoldu. Şıvgın. "Bakanlı-
ğa aldığı 300 ambulans ihalesinde keyfi
davranmak. Körfez krizi sırasında gerçek-
leştirilen 1 trilvonluk ilaçalımındabelgeler-
de tahrifat yapmak ve süresi dolmuş ilaçlan
satın almak, bakanlığın gereksinimleri için
hazırlananreklampanolarmda ve video ka-
setlerinde usulsüzlük yapmakla" suçlandı.
Şıvgın. hakkında açılan davalann baa-
lanndan beraat ederken, Şıvgın ile birlikte
yargılanan Sağlık Bakanlığı'nın eski bü-
rokratlannın bir kısrnı aynı savlar nede-
niyle çeşitli cezalara mahkum oldu. 300
ambulans alımı için TBMM bünyesinde
oluşturulan komisyon Şıvgm'ın Yüce Di-
van'da yargılanmasına ilişkin karar verdi
ve dosya Genel Kurul'da göriişülmek üze-
re bekliyor.
Yolsuzluk dosyalan arasında yer alan
"Vakıf dosyası" Şıvgın'a ait ilginç dosya-
lardan biri. Dosyada. Şıvgın'ın, bakan
olduğu dönemde kurduğu ve bakanlıktan
aynlırken beraberinde 'götürdüğü' 5 vakı-
fa ilişkin çeşitli savlar yer alıyor.
Vakıflar konusu koalisyon hükümeti-
nın ilk Sağlık Bakanı Yıldınm Aktuna ta-
rafından "soruşturuldu. Müfettışler şu
noktalara dikkat çekti:
• Gehrlenni bakanlıktan sağlayan va-
kıflann başkanının Sağlık Bakanı olması
gerekirken, Şıvgın, ismen tüm vakıflann
başkanı oldu ve bakanlıktan aynlmasına
rağınen yine vakıflann başkanı olarak
kaldı.
Böylece Şıvgın. bakanhğm parasıyla
kurulan 5 vakfın başkanlığını ele gecirmiş
oldu.
• Vakıflann gelirierine ilişkin düzenli
kayıtlar tutulmadı. Vakıflann 50-60 mil-
yar lira parası bulunduğu saptandı.
ancak bu gelirin nereden sağlar.dığına iliş-
kin hiçbir kayıda rastlanamadı.
• Vakıflara Körfez krizi sırasında 2 mil-
yon dolarük bağış yapıldı. Şıvgın vakıf-
lann diğer gelirleriyle birlikte, bu parayı
da beraberinde götürdü.
Para. Dışişleri Bakanlığı'nın. Tayvan ile
iiişki kurulmamasını beürtir yazılanna
rağmen alındı.
Çankayada lüks bir binada çalışmala-
nnı yürüten Şıvgın 5 vakfınm ismi. Ilaç
Eczacılık Vakfı. Tüketiciyi Koruma Vakfı.
Sağlık Eğitimi Vakfı. Konıyucu Sağlık
Hizmetleri Vakfı ve Çevre Vakfı olarak
belirlendi.
Vakıf yöneücileri arasında ANAP Af-
yon Milletvekili Gaffar Yakın ve ANAP
Artvin Milletvekili Süleyman HatinoğlıT-
nun ismi de yer alıyor.
Şıvgın'dan yanıt
Şıvgın"ın hakkındaki suçlamalara ver-
dıği yanıtlar şöyle:
-Bakanlığınız zamanında neden 5 ayn
vakıf kurdunuz?
ŞIVGIN-Birgün bana Sayın YÖK Baş-
kanı İhsan Doğramacı geldi. 'Türkiye'de
dünya çocuk zirvesi düzenlenecek. Bu ko-
nuyla Devlet Bakanı Adnan Kahveci ilgi-
leniyordu. Ancak şimdi bakan değil.
Konu ortada kaldı. bu konuda bize yar-
dıma olun" dedi. Ben de arkadaşlan ça-
ğırdım. "ne yapabıliriz' diye baktık. O
zaman müsteşann başkanı olduğu Sağlık
Vakfı vardı.
Müsteşar, "Masraflan buradan karşıla-
nz" dedi. Afişler bastırmak gerekiyor.
20-30 milyon bir para. Fakat son günde
bu parayı vakıf vermedi bize. İşler ortada
kaldı. Biz de oturduk. "bu iş böyle olmaz.
başka vakıf kuralım" dedık.
-Vakıfları kurarken. bakanlığın parasını
mı kullandınız? Hastalardan takıflara
makbuz karşılığı para aldınız mı?
ŞIVGIN-Vakıflann kuruluşunda ba-
kanlıktan para almadık ancak. hastalar-
dan para aldık. Bu paralan da ilaç, malze-
me alımında kullandık.
- Neden vakıflara ismen başkan oldunuz
ve bakanlıktan aynlmanıza rağmen vakıf-
lann başkanltğını bırakmadınız?
ŞIVGIN- Bunu benden bakanlıktaki
arkadaşlar ıstedi. Önce kabul etmedim.
ama sonra kabul ettim.
Vakıflann başkanlığını yeni bakana bı-
rakacaktım. Ama Aktuna'nın böyle so-
ruşturmalar başlattığını görünce bıraka-
madım. Neden bırakavım? Bırakmadım
ve soruşturmalarla mücadele etmek için
bekledim.
- Gelirlerini Sağlık Bakanlığı hastanele-
rinden sağlayan vakıflann başkanlığını is-
men aünanız doğnı mu? Bu vakıflar siz ba-
kan olmasanız hastanelerden para topla-
yamazdı. Şimdi de bu gelirlerle birliktesizin
HAÜL ŞrVGIN-Hakkında en fazla
dava açılan ANAP'lı bakan.
alil Şıvgın, Sağlık
Bakanı olduğu
dönemde 5 ayn vakıf
kurdu. Vakıflar, Sağlık
Bakanlığfna bağlı
polikliniklere gelen
hastalardan sağlanan
paralarla beslendi.
Şıvgın, vakıflan
bakanlıktan aynlırken
beraberinde götürdü.
Vakıflann kasasında,
Tayvan'dan gelen 2
milyon dolar ile 50-60
milyar lira arasında
para vardı.
YILDIRIM AKTl NA-Şıvgın'm yolsuz-
luk suclamalarına hedef oldu
başkanlığını/ın altındalar.
ŞIV'GIN-Ben bakan olmasaydım tabii ki
bu vakıflar hastanalerden para toplaya-
mazdı. Toplanan paralan da sağlık ocak-
lanna malzeme. ilaç almalan için gönder-
dik. Şimdi Türki cumhuriyetlere yönelik
çalışmalar içindeyiz. Sağlık Bakanlığı için-
deki çalışmalanmız ise sona erdi, artık
orada çahşmalarda bulunmuyoruz. Şimdi
Sağiık Bakanlığı'nda Sağlık Vakfı var.
Hastalardan para kesiyor. Sorun bakalım
elde ettiği gelirden ne kddannı Sağlık Ba-
kanlığı için harcıyor. Yıldınm Aktuna'ya
da sorun: Bakırköy Belediye Başkanlığı sı-
rasında bizim belediye başkanından bir
vakıf devraldı. vakfın akibetı neolmuş?
-Tay» an'dan vakıflara bağış olarak gelen
2 milyon dolara ne oldu?
ŞIVGIN- Bu parayla ılaç ve malzeme
alarak çeşitli kuruluşlara gönderdik. 2
milyon dolarlık bağışın vakıflara yapılma-
sı da şöyle oldu: Türkiye Ta>van"ı tanımı-
yor. Bu iilke Körfez krizi sırasında bize
sağlık alanmda yardımda bulunmak iste-
di. Türkiye bu ülkeyi tanımadığı için para-
yı alamayacağımızı gören arkadaşlar,
bana geldiler, parayı vakıfa alalım dediler.
Olurdedim. Para geldi. Yine benim aracı-
lığımla Kızılay'a da bu ülkeden para al-
dık.
Aktuna'va
suçlamaİar
Halil Şıvgın kendisine yöneltilen yolsuz-
luk suçlamalannı yanıtlarken, hakkında
ioruşturma'ar başlatan eski Sağlık Baka-
nı Yıldınm Aktuna'yı yolsuzluk yapmak-
la suçladı ve Cumhurbaşkanı Süleyman
Demirel'in Başbakan olduğu dönemde
kendisini DYP've davet ettığini ve daveti
kabul ederse soruşturmalann biteceğini
sö>!edığıni ileri sürdü.
ŞIVGIV"Sayın DemireTe 'Benim hak-
kımda soruşturmalar başlattınız. Şimdi
partinize davet edivorsunuz. Bu nasıl ola-
cak?" dive sordum. Bana, "canım bunları si-
yaseten yapıyoruz' dedi. DYP'nin içi tû-
kenmiştir, yolsuzluk savları boş çıkmıştır."
diye konuştu.
-Bakan olduğumız dönemde neden tril-
vonluk ilaç alımları yaptınız. Bu ilaçlar son
kullanma tarihleri gectiği için bir sure kul-
lanılamadüar.
ŞIN GIN-İlaçlan Körfez krizi sırasında
aldık BakanlarKurulu. Kızılay veGenel-
kurma> için yapılacak alımlann Sağlık
Bakanlığı vasıtasıyla yapılmasını istedi.
Gizli anlaşmalar vardı. Biz de ilaçlan al-
dık. Son kullanma tarihi geçmiş. malze-
meler vıpranmış filan diyorlar. Ben nere-
den bıîe>ım bunlan. Ben komisyonda de-
ğilim ki. Komisvon kuruldu ve alımlar
yapıldı. Memurlar birşevler vapmışlar.
-Alımlar sizin bilgini/ dahilinde yapıldı.
Sonra memuriar için. 'bin 500 olarak onay-
ladığınız alımları. kağıtta tahrifat y aparak
1 milyon 500 bin yapmışlar'' diye soruştur-
malar açıldı. Siz bu savİan duyunca. sizin
olurlannızla. alımlann yapıldığı belgeleri
karşılaştırdımz mı?
ŞIVGIN- Belgeleri karşılaştırmadım.
Memurlar yargılandı. Beraat ettiler işte.
-Merak etmediniz mi savlar nedir diye?
ŞIVGIN-Nasıl bakayım. Birsürü belge
işte. Dedim va, ben komisyonda değilim,
ne bileyim ne yapmışlar.
-Sizinle ilgili neden bu kadar çok yolsuz-
luk savı var? A
ŞIVGIN-Bunlar DYP'nin bir şeyler ya-
pıyor görünmek ıstedığı için ortaya attığı
savlardır. Yolsuzluk soruşturmalannın
çoğu beraat etti. Şimdi ben Aktuna'ya
hodri meydan diyorum. Çok fazla değil,
iki ay bakanhk yapayım. Bu işler nasıi
olurgösıereyim. Kabul etmezler. Sıkar bi-
raz. Hem de çok sıkar.
Şıvgın, kendisinden sonra Sağlık Ba-
kanlığı görevine getirilen. Devlet Bakanı
V ıJdınm Aktuna na ilişkin çeşitli iddialar-
da bulundu Şıvgın'ın iddialannı TBMM
Başkanhğı'na soru önergesi olarak da ver-
diği belirlendi. Şıvgın'ın iddialan şöyle:
• Müfettişler, Dünya Bankası tarafin-
dan finanse edilen ve Sağlık Bakanlığı'nın
yürüttüğü 1. Sağlık Projesi ile ilgili olarak
raporiar hazırladılar. Bu projede görevii
Dr. Aykut Toros'un sahibi olduğu BİK-
TAŞ fınnasına Sağlık Hizmetlerini Geliş-
tirme Projesi verildi. İhale, Dünya Banka-
sı tarafından rededilmesine rağmen proje
yine bu şirkete verilmiştir.
• Sağlık hizmetleri projesi, bakanın ha-
beri olmadan projede görevlendirilen ve
ANKON firmasının ortağı olan Ahmet
Mödenisoğlu'nun firmasına, Dünya Ban-
kası'nın itirazına rağmen verilmiştir.
• Proje için yapılan taşıt alım ihalesi,
müsteşann onayı olmadan yapılmıştır.
• Proje için getırtilen uzmanlara, fazla
ücret ödenmiştir.
• Hizmet binasının onanmı işi, projede
görevii Dr. Gülay Gedik'in kardeşine ilti-
masen verilmiştir.
• Ege Projesi makama sorulmadan,
bakan onayı alınmadan ele ahnmıştır,
yurtdışı kurslar için müsteşan bilgj veril-
memiştir.
• Binaya döşenen halı 50 metrekare
noksan olduğu halde paranın tümü öden-
miştir.
Şıvgın. savlarla ilgili olarak müfettiş ra-
porlannın bulunduğunu belirterek Ak-
tuna'ya. "Raporiarla ilgili olarak ne yap-
tın" diye sordu
Yarın: Merkez Bankası
ÛNİVERSİTEYE HAZIRLIK
SINAVA DOĞRU
SOSYALBİLİMLER-8
1) Erzurum Kongresi'nin karartarı Sıvas Kon-
gresi'nde aynen onaylanmıştır. Afağı-
dakilardan hangici Sivas Kongre-
«i'nde kabul «dilan farklı bir ka-
rardır?
A) Vatan bir bütûndür. parçalanamaz.
B) Manda ve himaye kabul edılemez.
C) Kuva - i Mıllîyeyî geçerti ve rnild iradeyi
egemen kılmak esastır.
D) Hıristiyan azınlıklara siyasal ve sosyal
dengemizi bozacak ayrrcalıklar verile-
mez
E) Anadoiu ve Rumeli Mûdafaa-i Hukuk
* Cemiyeti'ni yönetmek için bir Temsil
Kurulu seçilmişlir.
2) lstanbui HûkOmeti'nin Bahriye Nazırı Salih
Paşa'nın Amasya'da Temsil Kurulu
Başkana Mustafa Kemil ile görûşmesi
»şağıd»kil«rd»n hangitin» n*d*n
olmuftur?
A) Milli cemiyetlerin bfrleştirümesine
BJ TBMM'nin Ankara'da toptanmasına
C) Düzenli ordunun kurulmasına
D) lstanbui Hükümeti'nin Kuva-i Milliye'yi
desleklemesine
E) lstanbui Hükümeti'nin Temsil Kurulu'nu
tanımasına
3) Af ağıdakilerden hangisi, Temsil
Kurulunun Ankara'ya gitmesinin
nedeni değlldir?
A) Savunmasının kolay olması
B) Demirydu merkezi oknası
C) Batı Anadokj Cephesine yakın olması
D) Osmanlı Mebusan Meclisi'nin Anka-
ra'da toplanması
E) Anadoiu şehirleri ile haberieşme ola-
naklannın fazla oJması
4) Misak-ı Milli'ye göre; 'Halkı özgür kahr kal-
maz anavatana, kendi istekleri ile
katılmış, Kars, Ardahan v Artvin için gere-
kersi tekrar halkoyuna başvurulması' ka-
bul edilmiştir.
Bu durum, aşağıdakilerden han-
glsinin bir kanıtıdır?
A) Rusya'nın savaşı kaybettiğinin
B) Temsil Kurulu'nun Anadolu'ya egemen
oMuğunun
C) Ermenilerin Anadolu'da azınlıkta ol-
duğunun
0) Anadolu'nun saltanata bağlı olduğunun
E) Osmanlı Mebusan Meclisi'nin ulusların
kaderlerini tayin hakkına saygılı ol-
duğunun
5) Misak-ı Milli kararları aşağıda-
kilerden hangisine neden olma-
mıstır?
A) Istanbul'un işgaline
B) Ulusal sınırların saplanmasına
C) Padışahın ulusal iradeyi kabul elme-
sine
D) Kesın bağımsızlık ilkesinin benımsen-
mesıne
E) A* Rıza Paşa Hükümeti'nin istifasına
6) Anlaşma Devlellen Istanbul'u ışgal edınce
yayımladıkları bildiride, herkesin saltanat
makamı olan lstanbui dan verilecek emir-
lere uyulmasmı istemışlır
Anlasma Oevletlerinin ulasmak
istediği amaç af ağıdakilerden
hangiti olabilir?
A) Bağımsızlık savaşını engellemek
B) Temsıl Kurulu de uzlasmak>
C) Saltanat ı etkıstz duruma getirmek
D) Mebusan Mecjisi işler duruma getirmek
E) Ulusal iradeyi egemen kılmak
7) Aşağıdakilerden hangisi, ilk
TBMM'nin aldığı kararlardan
değildir?
A) Hükümet kurulması zorunludur.
B) Padişarı vekıfı seçmek dogru değildir.
C) TBMM nin üstünde bir kuvvet yoklur.
O) Bakanlar, Meclıs başkanı tarafından
seçilir.
E) TBMM, yasama, yüartme ve yargı ye(-
kilerinı kendinde toplar.
a) İlk TBMM'nin asağıdaki özellik-
lerinden hangisi, demokrasi an-
layısı ile çelisir?
A) Yargının TBMMnin denetıminde olması
B) Meclısın ulusal iradeyi temsil etmesi
C) Meclis başkanının üyeler tarafından
seçilmesı
D) Yasalann meclıs taratından kabul edü-
mesi
E) Meclısın üstünde bir gücün olmaması
9) Mustafa Kemal. çabuk karar alan, bunu
engelsiz uygulayan bir ulusal organa
rrfuhtaçlı. Ulus temsilcıleri sınırsız karaı
alabilmesi ve denetımsiz uygulatabilme-
liydiler. Savaş dönemi oiduğu için. hem
düşmana, hem de Osmanlı Hükümeti'ne
karşı başanlı okınması zorunluydu.
Bu amaca ulajmak için Mustafa
Kemal'in isteği üzerine TBMM'ya
asağıdaki özelliklerden hangisi
verilmiştir?
A) Yasama organı
B) Gücler Birfiği
C) Anlasmalan onaylaması
D) Üyelerinin seçimle belırtemesi
E) Bakanların TBMM laralından seçılmesi
10) 1921 Anayasasının asağıdaki
hükümlerinden hangisiyle Os-
manlı Devlet düzeninin tanın-
madığı sonucuna vanlamaz?
A) Egemenlık kayıtsız, sartsız millelindır
B) Türkiye Devletı, TBMM taralından
yönetılır
C) Yûrüime ve yasama yelkısı TBMM'de
toplanır
D) Milletvekili seçımi iki yılda br yapılır
E) Hükümet. Bvüük Mıllet Meclisı
Hükümetı adını taşır.
11)
A)1-4 B)3-5 C ) 2 - 6
D)2-3 E)1-5
15) Belirli bir sOre hafif esen rüz-
garın, sonradan siddetlenmesi
hangi nedene dayanırl
A) Buharlaşma artmıştır
B) Hava soğumuştur.
C) Basınç farkı azalmıştır.
D) Bağıl nem artmıştır.
E) Basınç farkı artmıştır.
Yukarıdaki basınç merkezleri
asağıdaki sıralamanın hangisinde
doğru verilmiştir?
I I
A) K Y K Anlısiklon G Y K Siklon
B) K.Y K Siklon GYK Siklon
C) K Y K Antisiklon G Y K Anfısiklon
O) K Y K Siklon G Y K Antisiklon
E) G Y K Anfisiklon K.Y K Siklon
12) I. Sub-tropıkal antisiklonlardan tropfkaf
siklonlara esenler
II. Batı Avrupa kıyılarında okyanusal ıklı-
mın oluşmasına neden otur
III. Kıtaların doğuya dönük yamaçlarına
yağış bırakır.
IV. Dönencelerden kutup çemberıne
dogru eserler.
V. Kıtaların batısına yağış bırakır
Yukarıdaki açıklamalardan hangi-
leri Alize rûzgarlarının ortak
özelliklerini yansıtır?
A) I, I.. V. B) «.. II. C) I, III
D) IV., V. E) IH . IV.
13) Asağıdaki açıklamalardan hangi-
si Türkiye'nin basınç özelliğini
vansıtma.j?
A) Yaz aylarında Akdenız Bölgesi'nm ku-
rak geçmesinın nedeni Asor Antısik-
lonunun etkisınde kalmasıdır.
B) llkbaharda Iç Anadoiu Bölgesı'nin
yağış olması siklonik hareketın sonu-
cudur.
C) Kış mevsiminde Akdeniz'i etkileyen al-
cak basınç yağışa neden olur
O) Kıyı bökjelerinde yağış görülmesi orog-
rafik özeüikierle ikjiltdir.
E) Kış aylarında Marrnara Bölgesini etki-
leyen Izlanda siklonu soğuk ve kuru-
dur.
Yukarıda nomuralanmıs yerlerin
hangilerinde basınç merkezleri
dinamik nedenlerle olufmuştur?
Yukarıda numaralanmış basınç
merkezlerinin hangilerinde yaz
aylarında alçalıcı hava hareketi
görülür?
A) I - M - « B)IV-V C)l-I«-V
D)ffl- IV E) I - IV
17) I. Oünya'nın gûnlük harakelı
II. Basınç farkının azalması
III. Yer şekılleri
IV. Basınç merkezlerinin yen
V. Rüzgarın frekansı
Yukarıdakilerden hangileri rüz-
garın yönünü etkileyen unsur-
lardır?
A) I., V. B) I., II., IV. C) H . V
D) II., II. E) I, I., IV.
18) Bir bölgede yıl boyunca hava ka-
palı ve yağıslı ise, o bölge için
aşağıdakilerden hangisi sö vle-
nemez?
A) Yükselicı hava hareketi vardır
B) Nem açığı yoklur
C) Antisiklon merkezıdir
D) Yıllık sıcakhk farkı azalmıştır
E) Karasallık gorûlmez
19) Aşağıdakilerden hangisi, atmos-
fer basıncının değismesine neden
olamaz?
A) Denizsellik - Karasallık
B) Yüksetti
C) Dünya'nın yıllık hareketi
D) Boylam farkı
E) Enlem farkı
20) Basıncın dağılışında önemli et-
kenlerden biriside sıcaklıktır. Bu-
na göre, Temmuz ayında aşağı-
dakilerden hangisinde basıncı
düşük olması gerekir?
A) Iran B) Arjantin
C) Avustralya D) Güney Afrika
E)ŞÜİ
21) Kışınin normalin üstünde uyarılması du-
rumuna 'aşın uyarım' denir Aynı anda bir
kaç telefona bakmakta olan, gelen
yazıları gözden geçiren. soruları
yanıtlamak zorunda olan bir memur aşırı
uyarılmaktadır
Aşağdakilerden hangisl yukarı-
daki aşırı uyarım durumunda or-
taya çıkan bir davranış olamaz?
A) Uyarıcılar karşısında sersemleme
B) Içınde bulunduğu durumla başa
çıkmaya çabalama
C) lcınde bulunduğu durumu düzeltme ya
da kaçma çabası
D) Düşsel uyarıcılara sığınma
E) Enerjısini yıtırip bitkin düşme
22) Bazı davranışların ne kadar engellen-
meye çalışılırsa çalışılsın tekrarlandğı
görülûr Örneğın, labirentteki aç bir fare
elektrık şokuna karşın yıyecek oian
bölmeye geçmeye çalışacaktır.
Bu durum, daha çok aşağıda-
kilerden hangisiyle açıklanabilir?
A) Güdûnûn şiddetı
B) Uyarıcının özelüği
C) Canlının gelışmişlık düzeyi
D) Uyarıcının mıktan
E) Uyarıcının bulunduğu ortam
23) Ûnıversite girış sınavlarına hazırlan-
makfa olun bir gencm şimdıye kadar hiç ii-
gi göstermedığı konulara eğılmesi, onları
öğrenmeye çalışması, aşağıda-
kilerden hangisine örnek olabi-
lir?
A) Homeostatis (dengetenme)
B) Motivasyon (güdûlervme)
C) Algıda hazırlık
D) Yetersiz uyarım
E) Farklılaşma eşığı
24) 'Oestanların kökenlen savaşçı bir aris-
tokrasinin egemen olduğu "kahramanlık
çağlarında" yatar. Doğa üstü nıtelıklerle
donanmış destan kahramanları kuşkusuz
erkektırter ve destan, bu kahramanların
eylemleri üzenne kurulmuştur'
Aşağıdakilerden hangisi erkeğin
hakim cins olarak ortaya çıktığı
destanlar dönemi toplumlarının
bir özelliğgi olamaz?
A) Üzef mûikıyefin doğması
B) Egemenliğin merkezileşmesi
C) Toplumsal sınıf farklarının ve köleiiğin
doğması
O) Üretim tekruğinin gelişmesi
E) Savaşların ortaya çıkması
25) Bazı toplumlarda grup üyeteri eşlerini
kendı gnjpları içınden seçerler, Anado-
lu'da amca çocuklarının, Hındistan'da
aynı kostlan olanların bırbırteriyle evten-
mesı gibı
Yukarıda açıklanan evlilik biçimf
hangisidir?
A) Endogamı B) Poügami
C) Egzogami D) Monogami
E) Matrofokal
26) Aşağıdakilerden hangisi ayrık
koşuliu önermedir?
A) Ne çalışabüiyor ne de dinleniyorsun.
B) Günler uzarsa daha az elektrik
tüketiriz.
C) Hem lyi okuyor hem de okuduğunu
anlıyor.
O) Kurşunsuz benzin kul/anılır ama hava
kirliüği önlenmez.
E) Tatilini ya dağda veya deniz kıyısında
gecirecek
27) 'Piano, piano bacaksız", Tunç Başa-
ran'ın bir fılmi idi ve güzekJi.
Bu film de Tunç Başaran'ındır.
Öyleyse bu güm güzeidir.
Yukarıda bir örneğini gördOğûnûz
çıkarım içimi hangisidir?
A)Döndörme
OAnalop
E)lkilem
B) Kısaltılmtş kıyas
D)Tümevanm
28) Onun için emek harcıyorsun, öyleyse
onu seviyorsun.
Yukarıdaki cüle, hangi çıkarım
biçimini örnekler?
A) ikjem B) Karşıotum
C) Döndûrme D) Kısaltılmış kıyas
E) Eksik tümevarım
29)Varlık dünyasmın bütünüyle ya da hiç
değilse bir bölümüyle bilinemeyeceği
görüşü, pek çok felsefe sisteminin ortak
yönüdür
Asağıdaki felsefi dOşünüşlerden
hangisi bu bakımdan farklılık
göstermektedir?
A) Progmacılık
C) Kritisızrn
E) Sezgıcılik
B) Pozitivizm
D) Anaüt^felseıe
( NİVERSİTEYEH4ZIRLIKuıru/cırı. Fuımu Ştılnıt'm c}tıiulunumık- A« Dvmz. Sclıtu Tıınııı Gıılcr Öztun Hu\c\ m Anniı ı dan <ılıi}tııı ı </ı w kurulu \ı>nm\hıluiumla uznum riğrciıihnk-ı kıu/rosıı nıralınc/ıın lutzırluıımuktıulır.
30) 'Insan zlini kanunlannı tabiata dikte ed-
er."
Kant'ın bu sözünû en iyi ifade
eden yargı aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) Tabiat kanunları gerçeğı yansıtan
doğrulardır.
B) Doğru bilgj, insandan rısana. foplum-
dan topluma değişir.
C) Tabiat kanunları akıl ve deneyin bir
likteliğinden doğar.
0) Oıaylar olduğu gibi değil zihnin
yapısına göre Minir.
E) Zihin ve varlık dünyası aynı özür
değişik görümlendir.
I Yamtlan 19. Sayfada