Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURIYET 9 ŞUBAT1994 ÇARŞAMBA
OLAYLAR VE GORUŞLER
T.C. anayasalan ve laiklik
Laiklığın ne olduğu. temel ılkelen ve duşunce bıçimı anayasa-
lanmızda tekrar tekrar yazılmış, açıkça ıfade edılmış \e ülke-
mizde anayasa ılkesı olarak kabul edilmıştır. Bır sıyasal partı
genel başkanmm bunlardan habersızmiş gibi konuşması,
amacı ve ınancı ne olursa olsun. sorumluluğu ıle bağdaşmayan
bir dıkkatsızlıktır.
SABRİ YAZICIOĞLU Hukukçu, Emekli Yargıç
Turkıye Cumhunyetı'nın kurulu-
şundan sonra ılk onemlı anayasa olan
Î924Anayasası'nın75 maddesışoyle-
dır "Hiçbir kimse mensup olduğu felse-
fi içtihat, din >e mezhepten dolayı mua-
heze ediiemez. \sayış >e umumi muaşe-
ret adabına ve kanunlar hukumlerine
a>kırı bulunmamak uzere her türlıi dini
ayinler y apılması serbesttir."
Goruluyor kı hıçbır ınsan fıkır ve
duşuncelennden ya da dınsel ınanç ve
kanaatınden dolayı kınanmayacak ve
herkes mensup olduğu dının ayınlen-
nı, ıbadetmı yapmakta serbest olacak-
tır Bu serbesthk Osmanlının yıkıntıla-
n uzenne kurulmuş olan Turkıye
Cumhunyetı'nın getırdığı bır yenılık-
tır ve onemlı ozellığı de, dınsel ınançlar
adına oteden ben yapılagelen baskılan
onleyen, ınançlara ve duşunceye ser-
besthk getıren yenı bır hukuksal du-
zenleme olmasıdır Laiklığın temel du-
şuncesı (ılkesı) de bu serbestlıktır
Aynı madde ıçınde bu serbestlığın sı-
nırlan da gostenlmış, asayışı (genel
guvenlığı) bozacak, ahlak ve adaba
B
utçe goruşmelen sırasında
Refah Partısı Genel Baş-
kanı Sayın Necmettin Er-
bakan' ın Meclıs kursu-
siınden "Laikliğin anlamı
anayasaya açıkça yazıl-
maudır" gıbı sozler sov ledığı. basın ha-
berlennden anlaşılıyor Bugunlerde.
"Laikliğin ne olduğu yasalarda belirtil-
memiştir" gıbı sovlentıler de çok tek-
rarlanmaktadır Ökuma-oğrenme alı-
şkanbğının yeterlı olmadığı bır ortam-
da bu tur soylentılere ınananlar bulıı-
nur ve bulunması da kolay laşır, herkes
anayasayı okumak olanağına sahıp
değıldır. fakat bu sozlen bır sıyasal
partının genel başkanı soylerse. bu
dıkkatsızlığın cıddı bır sorun ve nok-
sanlık olacağını duşunmek gerekır
Çunku laiklığın ne olduğu, duşunce
bıçimı ve temel ılkesı anayasalanmız-
da yazılmış veaçıkça belırtılmıştır Bu
yazı ıle de T C anayasalannda laiklı-
ğın nasıl ıfade edıldığını ve bu onemlı
degışıklığın ne olduğunu kısaca ozetle-
meye çalışacağız
aykın ve hukuk nızamını ortadan kal-
dıracak şekılde kullanılması onlenmış-
tır Bu da doğrudur Hukuk nızamı bu
serbestlığın guvencesı sayılmıştır La-
ıklık ınsanın yaratılışı ıle bırlıkte sahıp
olduğu değerlenn ıfddesıdır ve laık
devlet de (okuma. bılgı edınme ser-
bestlığı gıbı) bu ınsanlık değerlennı
hukuksal guvenceve kavuşturan dev-
let olmuştur
Bu durum 1961 Ana>asası"nın 19
maddesınde daha açık şekılde ıfade
edilmıştır "Herkes vicdan \edini inanç
ve kanaat hıimyetine sahiptir. Kamu
dıizenine >eya genel ahlaka \e\a bu
amaçla çıkarılan kanunlara aykırı ol-
mavan ibadetler, dini ayin ve torenler
serbesttir.
Kimse ibadete, dini ayin >e torenlere
katılmava. dini inanç >e kanaatlerini
açıklamaya zorlanamaz. Kimse dini
inanç >e kanaatlerinden dolavı kınana-
maz" denıyor
Bu maddenın bundan sonrakı fıkra-
sında da bu serbestlığın, ulkenın sıya-
sal ve hukuksal duzenını bozacak şe-
kılde kotuye kullanılamayacağı belır-
ülrruş ve boylece 1924 Anayasasfnda
olduğu gıbı burada da laiklığın hu-
kuksal sınırlan gostenlmıştır
Bu temel anlayış ve duşunce bıçimı.
1982 Anayasası'nın 24 maddesınde
de tekrarlanmıştır
"Herkes vicdan, dini inanç >e kanaat
hürriyetine sahiptir. 14. madde hukum-
lerine aykırı olmamak şartıvla ibadet.
dini ayin ve torenler serbesttir.
Kimse ibadete, dini ayin ve torenlere
katılmava. dini inanç ve kanaatlerini
açıklamaya zorlanamaz, dini inanç ve
kanaatlerinden dolayı kınanamaz, suç-
lanamaz."
Goruluyor kı. laiklığın ne olduğu,
temel ılkelen ve duşunce bıçimı anay a-
salanmızda tekrar tekrar yazılmış. açı-
kça ıfade edılmış ve ulkemızde ana-
>asa ılkesı olarak kabul edilmıştır Bır
sıyasal partı genel başkanının bunlar-
dan habersızmiş gıbı konuşması ama-
cı ve ınancı ne olursa olsun. sorumlu-
luğu ıle bağdaşmayan bır dıkkatsızlık-
tır
Çağına yakışır bır hukuk devletının
(Turkıye Cumhunyetımızın) vazgeçıl-
mez koşulu olan bu yasal duzenleme-
nın dınsel ınançlara aykın duştuğu de
soylenemez. çunkı Kuran'ın sozlennın
"bir oğut" olduğu bırçok surelerde
tekrar tekrar soylenmış ve bu oğut ol-
ma ozellığı "dinde zorlama yoktur"
(Bakara 256) sozlen ıle genel kural ha-
lıne getınlmıştır Bu serbesthk ınsana
tanınan ustunlukler ıle bırlıkte anlatıl-
mıştır İşte laıklık, dınlenn mahıyetın-
dekı bu serbestlığın yasalar ıle ıfade
edılmesıdır. laık devlet de bu serbestlı-
ğın hukuksal ortamını hazırlayan. ona
hukuksal şeklını veren devlettır Bu
aynı zamanda ınbanlık değerlennı
kapsayan bır duzenleme olmuştur ve
ınsanlık çetın ve kanlı bır mucadele ıle
bu noktaya gelebılmıştır Bu yasal du-
zenlemenın ne olduğunu ve Kuran'ın
neler sovledığını oğrenmek zahmetıne
katlanmayanlann bılgısızlık ve dık-
katsızlığı sorun olmakta. çarpık ve >e-
tersız goruntuler orta>a çıkmaktadır
Örneğın Anayasa Mahkemesı Başka-
nı Sa> ın Y ekta Gungör Özden"ın Laik-
lik Hukuk Dûzeni ıle ılgılı sozlenne
tepkı gosteren bır kısım mılletvekıllen-
nın yayımladığı bıldın çok uzucu ve
duşundurucudur Dıkkatle okunduğu
zaman hıçbır şeye açıklık getırmeyen
bu bıldın, anayasanın Laiklik Devlet
İlkesi'ne karşı gızlı bırdırenmenın açık
belgesı gıbı gorunmektedır
Burada onemlı bır yanlışlığı da be-
lırtmek gerekır 24 maddenın 4 fıkra-
sındakı "Din külturü ve ahlak öğretimi,
ilk ve ortaöğretim kurumlarında okutu-
lan zonınlu dersler arasında yer alır"
sozlenyle hem maddenın bunyesı ıçın-
dekı serbestlığe. hem de kışı haklanna
ılışkın anayasa hukumlenne ters du-
şen bır çelışkı yaratılmıştır Bu da
Cumhunyet tanhının en ağır yanlışı
olmuştur Sonuçlan kısa zamanda. fa-
kat yıldan yıla ağırlaşarak ortaya çı-
kan bu bağışlanmaz yanlışlığın en kısa
zamanda duzelulmesı yaşamsal onem
taşımaktadır
Dın eğıtımı ve oğretımını kışılenn ıs-
teğıne ve ıradesıne bırakmak, anaya-
sadakı laıklık anlayışının ozu gereğıdır
ve ustunluğu de bu noktada duğumle-
nır Nevarkı sınırlı bırçevredışındakı
sıyasal kadrolann buna ılgı du>duk-
lannı gosteren bır umut ışığı da gorun-
muyor
ARADABIR
Dr. ÎSMAİL ARIKAN Hukukçu
Anayasanın Bir
Başka Yanlışı
Anayasanın gunahlarından ya da yanlışlarından bırı,
yasanın sonunda yer almıştır 175 maddenın son bendı
halkınseçımsandığınagıtmesınısağlamakıçın 'Halkoy-
lamasına, mılletvekılı genel ve ara seçımlerıne ve ma-
hallı genel seçımlere ıştırakı temın ıcın, kanunla para
cezası dahıl, gereklı her turlu tedbır alınır ' der
Hukuk Fakultesı'nın bırıncı sınıfında yasa yapma tek-
nığınden soz edılırken bır yasa maddesınde gerekçe
gosterılmesının maddedekı hukmun gucunu azaltacağı,
o nedenle bundan kaçınılması gerektığı ustunde sıkıca
durulmuştu Bu kuralın soz konusu bentte unutulduğu-
na, şımdıkı yasalarda ıse hıç dıkkat edılmedığıne doku-
narak geçıyoruz
Hukum daha başında duşunen zıhınlerı sıkmış bulun-
maktadır Şoylekı bır ulkede seçımlere katılmaoranının
duşukluğu, gelışmemış yerlerde eğıtım ve kultur duzeyı-
nın zayıflığının, gelışmış memleketlerde ıse sıyasal ya-
pıya guvensızlığın, bır bıkkınlığın gostergesıdır Sız se-
çıme katılmayı zorunlu hale getırınce bu uluslararası
karşılaştırma aracını yok etmış oluyorsunuz Dunya ul-
kenızı tanıyor, başka değerlendırme olçulerı bulur, fakat
alışılmış ve objektıf bır tartıyı ortadan kaldırınca sızı da-
ha kotu tanıtacak değerlendırmelere tahmmlere gıder
öyle hukumle, ulkenın seçım yılları arasındakı katılım
farklarını gorme olanağını da yok edıyorsunuz
1982 Anayasası nın halkoylamasınaseçmenlerınyuz-
de 91 27 sı katılmış, oyların yuzde 91 37'sı olumlu çık-
mıştı O zamanın devlet başkanı bu sonuçla bol bol
ovundu Herkes bılıyordu kı şu katılım yukseklığı para
cezası, ondan daha ağırı yonetımden gelebılecek her-
hangı sıyasal baskı, soruşturma korkusu altında oluş-
muştu Gelışmış ulkelerde seçımlere katılma oranı yuz-
de 40'larda, 50 lerde dolaşır Bu da bır ayıp sayılmaz
Halkoylamasındakı olumlu oy yukseklığı de hasta ıdı
Çunku sandık kurullarınınçoğu mahallelerınm adı kotu-
ye çıkmasın dıye masa ustune bır koca deste 'Evet"
kâğıdı, tek tek yayılmış olarak sankı atılmıs gıbı uç ya da
dortadetde "Hayır"oyukoydu Kuşkusuzboyleyapılsm
dıye bır buyruk yoktu fakat pırpırlıların korkakların ış-
guzarlığı vardı Seçmen Hayır atanın kendısı olduğu-
nun ya da haksızlıkla kendınden sonra gelenın sandık
başındakılerce saptanacağı endışesı ıle hemen hep
"Evet 'ıattı Aceleıleacemılıkle"Evef"kâğıdınıherhangı
bıçımde değersızlestırmeyı de akıl edemedı Onu yapa-
bılse ıdı hıç olmazsa Katılım yuksek, fakat boş ya da
geçersız oy da yuksek denecektı, ınsanımız doğruya
azıcık yaklaşık fıkır sahıbı olacaktı Mevcut eğıtım duze-
yımızde bu tur uygulamayı duşunme yararsızdır Asıl
gostergeyıvatandasın sandık başınagıdıpgıtmemedekı
tercıhı verecektır
Galıba oncelerı seçıme katılmamanın cezası on bın lı-
ra ıdı, sonradan 30 bıne mı 40 bıne mı ne çıktı Artık bu
paraların da değerı kalmadı Ufak bır şey, vatandaş ve-
rır, bu zahmetten kurtulur Zorunluğun yurutulmesı ıçın
herhalde cezayı yakınlarda 700-800 bıne ya da 2-3 mılyo-
na çıkarmak gerekecek
Her noktada vatandaşın canını sıkmak, ıktıdarın kaba
gucunu ona duyurmak esas olacak kı bugunun politıka-
cıları da şu sacma hukmun anayasadan sılınmesının
lafını etmıyorlar
Kırk yıldır butun seçımlerde oyumu kullandım Her se-
fer muhru, solda gorunen partıierden bırının ustundekı
yuvarlağa bastım Ceza olsa da olmasa da seçıme katılı-
rım, vatandaş olarak hıç değılse bu noktada varlığımı
kanıtlamak ıstenm
Boyle yersız hukumlerm bır kotuluğu daha var Yasa
fıkrını sulandırma curutme Yargının durmadan sozu
edılen ağır ışlerı yığın yığın ağır ceza dosyaları arasın-
da sızın seçıme katılmamışların koğuşturulması nasıl
yapılacak, şoyle bır duşunun Yurttas bır zaman gelır,
anayasanın bu emrıne aldırış etmez, hakkında koğuş-
turma yapılmaması da olağanlaşır
Anayasada ılk değışıklık yapılması sırasında bu huk-
mun ustune de bır çızgı çekılmesı çok uygun olacaktır
OKURLARDAN
Çarkıfelek dönüyor
Toplumumuzun gelecegı açısından y etkıhlerce
uygulanması ıstenılen olumlu tasanmlar her nedense
sonuçsuz kalıyor Aradan yıllar geçıyor. şu ya da bu nedenle
sıkıştıkça ay nı tasanmlar yıne gundeme getınlıyor Bırçok
alanda bunun orneklen vardır Orneğın, yıllar once her
kahvede bır kıtaplık oluşturulması ongorulmuştu
YetkıUlerceyazılıpçızılmış. radvolarda. TVlerde
duyurulmuş ama sonuç alınamamıştı Bu gıbı gınşımlenn
ardına duşup gerçekleştınlmesı noktasına bır turlu
gelınemez Aradan \, ıllar geçer, vıne av nı gınşıme gereksınım
duy ulur v e konu yıne gundeme gelır Âma hıçbır zaman
yaptınm zorunluluğu olmadığından bu çarkıfelek boylece
donerdurur ÖMERNİDA
TARTIŞMA
Okıü yönetimine katılım
14.
1 1994
gunlu
Cumhu-
nyet'te
Tartışma
sutununda
"Demokratık Okul
Yonetımı Modelı" başlıklı bır
vazıyayımlandı
Öğretmen Erdoğan Erdem. bu
y azısında çağdaş eğıtımın
gerçekleşmesı ıçın oğrencılenn.
oğretmenlennvevelılennokul
y onetımıne katılımlannın
gereklılığını anlatıy or ve yenı
bır okul y onetımı modelı
onenyor
Eğıtımın nıtehğmın hergun
bıraz daha duştuğu
okullanmızda ay nca.
gazetelenn adlıye sayfalanna
konu olan olaylar da hızla
artmaktadır Bundadeğışık
etmenlennyanında değışen
dunyanın dınamık gençlığıne
eskı okul modelının vanıt
verememesının de buyuk payı
vardır Bu nedenle Sayın
Erdoğan Erdem'tnonenlenne
ılke olarak yurekten
katılıyorum Ancak
goruv orum kı. ulkemızın
sorunlannaçozum arayan
bılınçlı kışıler. genelde.
seslenışlennecevap
alamıyorlar Kuşkusuz,
Erdoğan Erdem gıbı
duşunenler. hatta daha etkılı
> ontemler bulanlar v ardır
Ama neden bıraraya
gelemıyoruz'
1
Neden bırbmmızı
tamamlamıyoruz
0
Neden.
guzel v e doğru bır duşuncede
buluşarak doğru bır oluşuma
ıvme kazandırmak yenne "'bu
ulkede bu olanaksız. senı kimse
dınlemez, bu bır y asa meselesı.
bu Meclıs'ten bu ya^a çıkmaz"
gıbı ozurleresığınıyoruzve
sorunlan omuzlamıvoruz
0
Herçozum yasa ıle olmaz
\ asa\a aykın olmayan, pratık
olarak ışleyen çozumler
bulunur Bu çozumler başka
okullar ıçın de v ınelenebılecek
ornekleroluşturur, sonunda
yasal duzenleme gereklı olur
Boylece uygulamadan doğan
bır yasa da.modelın
ışlev ışındekı aksay an y erlen
duzelten. modelı gelıştıren
hukumler taşıdığı ıçın olumlu
sonuçlar doğurur
Elbet kı, ulkemızde Sayın
Erdoğan Erdem gıbı duşunen
pek çok okul muduru v ardır
Ve onlar da buna benzer
uygulamalan başlatıp
okullanndakı eğıtımın
nıtelığını adım adım
vukseltebılırler Belkıdebır
yerlerde bu başlamıştır bıle
Oğrencıler. velıler. eğıtımcıler'
Lutfen öğretmen Erdoğan
Erderrfecevapvennız
Onenlennızı. yapmak
ıstedıklennızı.vaptıklannızı.
-varsa elbet- eleştın ve karşı
goruşlennızı de bıldınnız
Doğru ve guzel duşunceler
ulke ıçın. duny a ıçın boy lece
oluşabılsınvebırleşsın,
duşunceler ey leme donuşsun
Kendı konuşup kendı dınleyen
aydınlar olmaktan çıkalım
Güne\ Haştemoğlu
Şoförün reformlu vergisi
V
ergı Reformu
Yasasıvururluğe
gınnce. TRT.
şoförlenn de
defter tutmak
zorunda
olduğunu duy urdu Duvuru.
şofor-ışçısı ıle şofor-esnafı
arasındakı ay nmı dıkkate
almamakla mukellefi yanlış
yonlendınrveışçı haklannı vok
sayarnıtelıktedır
Kendı aracında çalışmavan
şofor ıle araç sahıbı arasındakı
hukukı ılışkı ışçı-ışveren
(hızmetakdı)ılışkısıdır Bu
ılışkı şofore defter tutma veya
goturu vergı zorunluluğu
getırmez ve ona sosy al sıgorta
hakkı doğururken. araç
sahıbıne ıse hem defter tutma
hem de şoförun v ergı v e SSK
pnmını odemeyukumluluğu
getınyor 507 savılı yasa
uyannca ışç; şoforun esnaf
odası uyesı olma zorunluluğu
bulunmamasına karşm sendıka
hakkı dabulunuyor
Araç sıgorta bedelının ozel
sektorun kasasına gınp
gınnedığıru denetleyen trafık
polısı. ışçı şoforun SSK
pnmının y atıp y atmadığı ıle
ılgılenmedığı gıbı ondan esnaf
odasınca duzenlenen çalışma
karnesı sormakla onun sosyal
sıgorta ve sendıka hakkından
yararlanmasını engellıyor
Şoforiuk mesleğı ıle ılgısı
olma> anlar, sahıp olduklan
taksı plakalı araçlarda
çalıştırdıklan şoforlerın goturu
vergısı arkasına gızlenıp SSK
pnmınden de kurtulurken
reformcular. bu konuya kafa
yormuyor
Taksı plakası y atınm aracı
oldu. neredeyse borsada ışlem
gorecek Yenı yasa. plaka
v urgunculannı acaba nasıl
vergılendım or9
Meslek
sahıbının haklanna savgı
duy ulan ulkelerde taksıcılık
faalıyetı alınıp satılan bır mal
olmayıpkentlenn
gereksınımınegore belırlı sayı
ve nıtelıktekı şoförlenn meslckı
y etkı kapsamında bulunuy or
Kamuhaklanndan
yararlanma kışıveozgu,
dev redılemez haklardandır
Nasıl kı THY uçağındakı
v ennızı v ev a unı v ersıtedekı
oğrenım hakkınızı
dev redemezsenız taksıalık
taalıy etı vetkısı de plaka ıle
dev redılemez
Cengiz Alatlı
Y Muh. Mımar
Evli kadınınçalışma hakve özgürlüğü
A
nayasanın 10
maddesınde
-Herkes dıl.
dın. cınsıyet
aynmı
gozetılmeksızın
kanun onunde eşıttır" ılkesı ve
hukmuyeralmaktadır Yıne
Anayasanın 49 maddesınde
Çalışma Hak ve Özgurluğü
ışlenerek çalışmanın herkesın
hakkı ve odevı olduğu. bu
hakkın dokunulmaz.
dev redılmez v e v azgeçılmez
nıtelıkte olduğu, dev letın
çalışmayı desteklemek ve
ışsızlığı onlemek ıçın eKenşlı
ekonomık ortam yaratmakla
yukumlu bulunduğu açık v e net
bır şekılde duzenlenmıştır
Anayasanın eşıtlık. çalışma hak
v e ozgurluğu kav ram v e
ılkelenne karşın Medenı
Yasa"nınl59 maddesı, kadının
çalışmasını kocanın iznine
bağlamıştır Kocanın ızın
vermemesı halınde kadın.
çalışmasının aıle bırbğıne y aran
olacağını kanıtladığı takdırde
çalışma ıznı hakım tarafından
venlmekteydı
Bu madde kapsamında kadın
ınsan olarak kışılığıne bağlı
dev redılmez v e v azgeçılmez
nıtelıktekı çalışma hakkını.
kocanın v e> a y argıcın v erdığı
ızınle -adeta kendısıne
bahşedılen lutufla-
kullanabılmekteydı
Medenı Y asa'nın bu maddesı
Anavasaya, ınsan hak ve
ozgurluklenneavkınlık teşkıl
etmekteydı Izmır4 Sulh
Hukuk Hakımlığı bu
a> kınlığın gıdenmı ıçın 159
maddenın ıptalı ıstemıy le
Anayasa Mahkemesı ne
başv urmuş. Yuksek Mahkeme
de başv uruv u haklı bularak
amlan maddeyı ıptal etmıştır
Anayasa Mahkemesı ıptal
karannda. çalışma hak ve
ozgurluğunun ev lı kadının da
temel hak ve ozgurluğu
olduğunu, kocanın sahıp
olduğu çalışma hak v e
ozgurluğu ıle aralannda hıç bır
hukuksal fark veayncalık
bulunmadığını açıkça
behrtmıştır
Medenı Yasa'nın 159
maddesını tum bu gerekçelerle
Anavasaya aykın bularak ıptal
eden Yuksek Mahkeme'nın
29 11 1990 gunlu bukaran.
temel hak veozgurluklere cıns
farklılığı gozetılmeksızın ınsan
eşıtlığınesaygılı. çağdaş
v aşamın gerektırdığı bıçımde
kan koca hak ve gorev lennın
v orumlandığı ornek bır
karardır
Bu maddenın ıptalıne karşın
Yargıtay 2 Hukuk Daıresı'nın
29 03 1993 tanhlı 1993 2408
E-2896K sayıh karannda
" Evlı kadın, evlılıkbırlığı
ıçensınde kendısıne \ uklenen
gorev len sav saklamamak v ey a
ıhmal etmemek kaydı ıle
dıledığı alanda çalışma
hurnyetını kullanabılır"
hukmuyeralmaktadır
Yargıtay "ın olay a bakış açısı,
Medenı Yasa'nın ıptal olunan
159 maddesı
doğru!tusundadır Yargıta) bu
karan ıle ev lı kadının
çalışmdMm şarta bağlamıştır
Öysa Anav asa Mahkemesı
ıptal karannda. evlı kadının
çalışma hak v e ozgurluğu ıle
kocanın sahıp olduğu çalışma
hak v e ozgurluğu arasında
hukuksal hıçbır fark ve
av ncalık olmadığını açık ve net
bır bıçımde behrtmıştır
\ argıtay 2 Hukuk Daıresf nce.
Anav asa Mahkemesı"nın ıptal
karannda belırttığı ılke ve
gerekçeler gozonune
alınmamıştır Bu durumda,
159 maddenın ıptal
edılmesının uygulamada etkılı
olmadığı kuşkusu
doğmaktadır
Ay nca. boşanma davalanna
bakan yerel mahkemelerdekı
hakımlenn anlay ışına gore de
kadının ev lılık bırlığındekı
gorev len değışkenhk
gosterecektır Kımıyargjç,
kocası ev e geldığınde çalışan
kadının evde olmayışını veya
>emeğı hazıredemeyışını -kı bu
ışlerbırev kadını tarafından da
yetıştınlememış olabılır-
kusurlu davranış olarak
nıteleyebılecekur Bu durum.
Anayasa Mahkemesı
karannda belırtıldığı gıbı.
kocanın, çalışmasını surduren
kadını rahathkla kusurlu
duruma duşurerek boşanma
nedenı yaratmasına olanak
tanıyacaktır
Bu koşullarda. Anayasa
hukumlenyledeguvencealtına
alınan çalışma hak v e
ozgurluğunun ve eşıtlık
ılkelennın kadın alev hıne,
guvencedenyoksun kaldığı
gorulmektedır kı bu durumun
hukuken v e mantıken kabulu
mumkun değıldır
Av. Saliha Esen
PENCERE
Kim, Kimi, Neden
Boğazhyor?
Bosna-Hersek te yasanan 'facıa'toplumu dutağacı gı-
bı sılkelıyor
Vahşet, televızyon ekranına yansıyor, gorsel bır şa-
mar gıbı suratımızda patlıyor vıcdanımıza ışlıyor, benlı-
ğımız ısyan edıyor, ama, elımızden bır şey gelmıyor
ipler en başta Amerıka'nın, ardından Avrupa'nın elın-
dedır, 'zengınler /cu/ubu'kımıldamıyor, 'yenı dunya du-
zenı'nöe acımanın A'sı yok
Çıkarın Ç'sı var
Petrol ıçın Arap çollerınde kıyamet koparan Batı, Av-
rupa'nın gobeğındekı 'etnık temızlık ı seyretmekle yetı-
nıyor, ustelık serınkanlı ve hesaplı
Pekı, yaşanan olay nedır?
Anlamı ne"7
•
Bosna-Hersek Muslumanlarına 'Boşnak'denıyor, Av-
rupa'da yaşayan bır Islam toplumu
Nasıl olmuş bu ış"?
öyku 10 uncu yuzyıla değın uzanıyor, Trakya'da orta-
ya çıkan Bogomıl mezhebı, Hırıstıyan ayınlerını, vaftızı,
kılıse rutbelerını yasaklıyor, isa'nın ınsan suretınde tan-
rılaştırılmasına soğuk bakıyor, Balkanlar'a yayılıyor,
ama, Ortodoks Rus Çarı, Bogomıllerın canına okuyor,
Bosna'da toplanan yenı mezhebın uyelerı, bağnaz Sırp-
lardan el aman dıyorlar, Osmanlı 15 ıncı yuzyılın sonla-
nna doğru Bosna yı fethedınce Bogomıller, fırsat bu
fırsat, Ortodoks baskısından kurtulmak ıçın Muslumanlı-
ğı benımsıyorlar Boşnak adıyla anılıyorlar, gerçekte
kokenlerı Sırplar gıbı Slav
Eğer kafatasçı ısenız, Boşnaklara sıcak bakmaktan
sakınırsınız şerıatçı ısenız '/cavm/yeto/'olmadığınızdan
bağrınıza basarsınız, bılımsel açıdan konuya eğılırse-
nız her şeyın ne olçude gorece olduğunu duşunursu-
nuz, soruna ınsan gıbı yaklaşmak olanağı doğar
•
Pekı, 21'ıncı yuzyıla 6 kala Sırplar, Boşnaklardan ne
ıstıyor"? Slav kokenınden gelme ınsanların bır boluğu
otekıne nıçın duşman? ilk akla gelen dın ayrılığı değıl
mı' Ucuncu Bınyıl'ın eşığmde, Avrupa nın gobeğınde
dın savaşı mı yaşanıyor?
Hayır
1
Haçlı Seferı bıle dın uğruna yapılmış gorudse
de temelınde ekonomıktır
Sırp ıle Boşnak çatışmasında zalım olan bırıncısıdır,
ama, Sırplar emperyalıst ya da somurgecı mı'
Soru sormayı surdurelım
Kafkasya da Ermenı ıle Azerı kıran kırana kavga edı-
yor hangısı emperyalıst ya da somurgecı'
Irak, Kuveyt ı ışgal etmıştı ıkı ulkede de Araplar yaşı-
yordu, hangısı emperyalısttı, kım kımı somuruyordu'
Guneydoğu da Turklerı emperyalızmın maşası ve so-
murgecı sayan Kurt kardeşımız, çatışmanın ıçerığını
yansız bır yaklaşımla duşunebılıyor mu?
• • •
Emperyalızmın doruğundakı zengınlerkulubu'alt du-
zeydekı kanlı çatışmalara vıskısını yudumlayarak ba-
kar çıkarlarınagoretartar
Hındu' ıle Musluman ın, Turk' ıle 'Kurt'un, 'Boşnak'
ıle'S/rp'ın Iraklııle Kuveytlının 'Ermenı' ıle 'Azerı 'nın,
'Abaza ıle Gurcu nun bırbırını boğazlaması temelınde
ekonomık nedenler bulunsa da dar mılltyetçılık dınsel
bağnazlık ve kısır çıkar çatışmasının ufuksuzluğunda
donenır Emperyalıst zaten bu çelışkılerın gergefınde
dunya duzenını ışleyerek keyfıne bakabılıyor Mazlum
halklar uyanıp da bırbırlerıyle uğraşacak yerde, evren-
sel emek-sermaye çelışkısınde çıkarlarını gorebılseler-
dı ınsanlıkta yenı bır çıgır açılırdı
Afganıstan dan Cezayır e dek her Allah'ın gunu bırbır-
lerını boğazlamakta kusur eylemeyen Musluman kar-
deşlerımızın Sırp ın boğazladığı Boşnak a ne hayrı
dokunur'
BİZİMLE ÇALIŞIR MISINIZ?
Uluslararası ılışkılerı gıderek
buyumekte olan şırketımız ıçın
konusunda vuksek oğrenımlı, denevımlı
\ e bılgısn arlı muhasebeve vakıt, tercıhen malıyet
muhasebesı deneyımı bulunan
MUHASEBE MÜDÜRLERİ
ıle ışletme fakultelerı veya benzerı yuksek
okullardan yenı mezun ve ılerıde > onetıcı olarak
y etıştırılmek uzere
Muhasebe Asistanları
alınacaktır
Işyerı Altunızade'de olup, şırketımızde sigara
ıçılmemektedır Isteklılerın v enı çekılmış fotoğraflı
ozgeçmışı eklı başv urularını,PK 47 Mecıdıyeköy -
Istanbul adresıne beklıvoruz
Baş\ urular kesınlıkle gızlı tutulacaktır
TARİŞ
SİYAHSAC-DEMİRVE
TRANSMİSYON MALZEMELERİ
SATIN ALINACAKTIR
1 TarışBakımveYenılemeFabrıkasıMudurlugumuzunıhtıyacıolan
-29 000Kg MUHTELIF SİYAH SAC
-14 000Kg MUHTELIF TRANSMİSYON MILIve
29 000Kg MUHTELIF DEMIR MALZEME
kapalı zarf teklıf almak suretıyle satın alınacaktır
2 Buıslereaıtıhaleler 14 2 1994 gunu saat 14 00 te olup sartnamele-
rı Tarış Genel Mudurlugu Satınalma Mudurlugu ALSANCAK/İZMİR
{Tel 42100 56 Fax 4210066) ve Tarış Istanbul Şubesı Mudurlugu Katıp
Çelebı Cad No 68 VEFA/ISTANBUL (Tel 520 60 15-16) adreslerınden
temın edılebılır
3 Bırlıgımız2886sayılıkanunatabıdeğıldır Ihaleyıyapıpyapmamak-
ta kısmen yapmakta veya kısmendıledığınevermekte serbesttir Posta-
dakı gecıkmeler kabul edılmez
DUYURULUR AYMAAJANS
ATATURK'TEN DUŞUNCELER
Enver Ziv a Karal (Y ay ına hazırlayan)
6 bası 50 000(K.DV ıçınde)
Çağdaş Ya\mlan Turkocağı Cad 39-41 Cağaloğlu-lsıanbul
Ödemeli gönderilmez
BAŞKENTGUNLERI
Müşerref Hekimoğlu
50 000 (K.DV ıçınde)
Çağdaş Ya\mlan Turkoiagı Cad 39-4! Cağaloğlu-lsianbul
Ödemeh gönderilmez