Katalog

Cumhuriyet70. YHSAYI24955 S A N A T K U L T U R M A G A Z I N T E L E V İ Z Y O N 2ŞÜBAT1994ÇARŞAMM Türkiye'de en az 148 bölgenin özel çevre kıstaslanna uyduğu belirlendi. Şimdi 12 yer özel Çevre Koruma Bölgesi kapsamında bulunuyor Korunacak bölgelerinsayısıarüyor ASUMAN A B A a O Ğ L U İ2MİR- Özel Çevre Koruma Ku- rumu'na. "özel Çevre Koruma Böl- gesi" kapsamına alınması ıçın Tür- îcıye çapında 637 bolge onenldı Yapılan on ınceiemede ıse, onenlen- ler arasında en az 148 bolgenın, "özel Çevre Kıstaslan"na uyduğu belirlendi Şu anda yalnızea 12 böl- ge, Özel Çevre Koruma Bolgesı kapsamında bulunu>or Özel Çevre Koruma Kurumu, tüm ıllenn yerel yöneücılenne gon- derdığı yazıda, vahhk sınırlan ıçın- de, Çevre Koruma Alanı kapsamı- na abnmasmda "Fayda ve zaruret görülen yerlerie" ılgıh bılgı ıstedı Kurum, bu yaasmda, sözu edılen yerlerde "MuhteBf mevzuatla diğer kamu kurum ve kuruluşlanna ait \ et- ki ve sorumluluklann saklı kalmak kaydıyla". bebrlenen nıtelıklenn en az üçüne uygun olanJann, hazırla- nacak bır on raporla Kurum Baş- kanbğYna bıldırılmesı gerektjğını vurguladı Özel Çevre Koruma Kurumu'- nun kendısıne bıldınlmesıru ıstedığı alanlara ılışkın sıraladığı knterler- den bın, "Arkeolojik bakımdan de- ğer taşıması, önemli bir muharebe>e sahne olması, kutsaJ yerier veya tari- hi mezarlıklar gjbi ülkemizin tarihi, arkeolojik »e kültür zenginliğini" yansıtıyor olmasıydı Dığer knterler ıse şoyle sıralandı "Turizm >e yaban hayatınm geliş- mesine katkıda bulunacak, balkın rekreasyon ibtiyacını karşılayacak olan, nesli tehlikeye düşmüş bitki, hayvan, kuşiarın korunmasında önem taşıvan veya bitki ve canlılar bakunından kendine has tabii bir bi- yolojik ozeiliğe sahip olan. yangın, madcncilik ve rirai faaliyetler ile bi- yolojik yaptsı bozulmamış veya biyo- İojik zenginliklere sahip olan şehir, kasaba gibi gelişmiş yerleşim bölge- zel Çevre Koruma Kurumu, tüm illerin yerel yöneticilerine gönderdiği yazıda, valilik sınırlan içinde, Çevre Koruma Alanı kapsamına alınmasında "Fayda ve zaruret görülen yerierie" ilgili bilgiistedi. leri dtşında kalan ve uzun vadede de yerleşmeye uygun olmayan alanlar." Koruma kriterleri Kurumun, "Çevre Koruma Ala- nı" kapsamına alınması ıçm behrle- dığı knterlerden bınsı ıse, "Çevresûı- deki tarun ve endüstriyel faaliyetlerin kirletici tesjrierinden fazla etkilen- meyecek" olmasıydı Bu knter, şoy- le açıklandı "Kara parçası ile akarsu ve göl gibi sulak kısımlarıyla birlikte jeomorfo- lo/ik ve ekolojik bakımdan bir bürün- lök içinde ve ihtiva ettiği biyolojik >e ekolojik ozeUiklerin bozulmadan kai- masını ve devamlüığını sağlayacak, çevresindeki diğer tanm ve endüstri- yel faalivetlerin kirletici tesirlerinden fazla etkilenmeyecek en az üçyüz hektar büyuJJüğunde olan..." Kurumun yerel yonetıcılere gon- derdığı yazıda, bu knterlerden en az uçune uygun olan alanlann, yapıla- cak değerlendırmeler sonucunda ve "İmkanlar ölçusunde" Çevre Koru- ma Alanı kapsamına abnmasının planlandığı bebrtıldı Özel Çevre Koruma Kurumu yetkılılennın bıl- dırdığıne gore, bu yazı uzenne Tür- kıye çapında 637 bolgenın, Çevre Koruma Alanı kapsamına alınması ıçm başvuruda bulunuldu Kuru- mun yaptığı ön ıncelemelerde ıse, en az 148 bolgenın, Kurumun daha on- ce belırledığı "özel Çevre Kıstas- lan"na uyduğu belirlendi Kurumun, yerel yonetımlere gon- derdığı vazıda. önenlecek alanlann. "Çevresindeki taron ve endüstriyel faalivetlerin kirletici tesirlerinden fazla etkilenmeyecek" kıstasına uy- malan ıstenırken, Özel Çevre Koru- ma Bolgelen'ndeyapılacakçahşma- Iar şoyle sıralanıyor "Bilindiği gibi Özel Çevre Koru- ma Böigeleri'nde çevTe değerleri ko- runmakta, mevcut çevre sorunlannın giderilmesi için tedbirler alınmakfa. koruma-kullanma esaslan belirlen- mekte, ünar planları yapılmakta ve gerektiğinde de mevcut planlarda re- vizyonlar gerçekieştirilmektedir. Aynca mahalü vönetimlerle yapılan işbirliği sonucu, altyapı projelerine destek olunmakta, eğitim >e vayın fa- aliyetleri yapılmaktadır." Kurum çok yavaş Kurumun, 1990 yılında en az 148 bolgenın daha Çevre Koruma Kap- samı'na alınması gerektığı sonucu- na ulaşmasına karşın. şu anda Tur- kıye çapında yalnızca 12 bolge, bu kapsam içinde bulunuyor Özel Çevre Koruma Boigelen'nın sayısı- nın neden arttınlamadığına ılışkın Kurum yetkılılen şu bılgılen verdı "Bilindiği gibi Özel Çevre Koruma Bolgeleri oluştunılması karan, Ba- kanlar kurulu'nca alınmaktadır. Za- ten bi/im, her veri özel çevre koruma alanı v aparak korumak gibi bir hede- fimizyok. Amacımız. bu gibi alanlardaki ye- rel yöneticiler için bir model oluştur- mak. Biz bir planlama kunımuyuz. Bizim bu gibi alanlarda yaptığımız çevre düzeni planları, yerel yönetici- ler için en ağır baskıdır. Bu planlarm ise uygulanıp uygulanmadığını denet- lemek, yerel yoneticilerin, belediyele- rin, valiliklerin ve kaymakamlıklartn görev ve sonunluluğunda. Bu karar- lar buyuk oranda uv gulandı ve sahip çıkıldı. Kurumun da bu çaiışmalarında ba- şarılı olması, verel yonetieilerle işbir- liği y apmasına bağlı. İşbirliği olmaz- sa, hiçbir şey başarılamaz." Çevrekuruluşlan Çeşme'debuluşuyor İZMİR (Cumhuriyet Bürosu) - Çevre orguüen ve gonullu kuru- luşlann oluşturduğu Dunya Dost- lan Platformu'nun, 4-6 şubat ta- nhlennde İstanbul'da yapacağı toplantının ardından. Çevre Ba- kanı Rıza Akçalı da 115 çevre ku- ruluşunu 11-12 şubat tanhlennde Çeşme'de bır araya getırecek Çev- re Bakanbğı yetkılılen, bugune ka- dar çevre kuruluşlanyla basın aracıhğıyla olan "tek yönlü Uetişi- mi" yaygmlaştırmak ıstedıklenru behrterek, "ÇevTe kuruluşlannı eh- lüeştirmek" gıbı bır amaçlan ol- madığını soyledıler Turkıye'dekı tum çevrecılenn. yeşıllenn. anümıhtanstlenn ve fe- mınıstlenn Dunya Dostlan Plat- formu altında bır araya gelerek, 4-6 şubat tanbknnde Istanbul'da gerçekJeştıreceklen toplantıda, çevre sorunlannın yanı sıra, pobtık bazı soylemler de dıle getınlecek R'akanlık yetkilileri seçim yaparken, farklı nitelikteki alanlarda faaliyet gösteren, yerel çevre kuruluşlannı belirlemeye önem verdiklerini kaydettiler. Toplantının oncelıklı maddesını "Barış"oluştururken, gundemde termık santrallar ve nukleer sant- rallar de yar alacak Dunya Dost- lan Platformu. bu toplantıda. 1994 yılında banş ıçın neler yapı- labıleceğını tartışacak ve bahar ay- lannda gerçekleştınlmesı planla- nan Yeşil Banş Yürüyüşü ıçın hazırlıklan belırleyecek Ortak he- deflerdoğrultusunda ortak eylem- len gerçekleştırmek \e daha guçlu bır çevre muhalefetı oluşturmak amaanı taşıyan Dünya Dostlan Platformu, Türkıye'nın çevre polı- tıkasında etkın bır rol oynamayı hedeflıyor. Dunya Dostlan Platformu'nu oluşturan alternatıf gruplann bu toplanüsının ardından kısa bır süre sonra, 11-12 şubata ıse, Çevre Bakanı Rıza Akçah'nın gonullu çevre kuruluşlannı bır araya getı- receğı toplantısı rastbyor. Çevre Bakanı Akçab'nın, bazı çevre gruplannın eylemlen ıçın "Aşınya gidebUeceği ve Türkiye'nin ekono- misi için gerekli olan sanayi yatırı- mlarnu tehlikeye sokabileceği" uyanlanru yaparken, gonullu çev- re kuruluşlanyla yakınlaşma yo- lunda adımlar atması, çeşıtb yo- rumlara yol açıyor Mersın Akİcu- yu'da Nukleer Santral ıçın ıhale açıldığı ve Muğla'nın Bayır asa- basında kurulacak çımento fabn- kasının ÇED raporuna onay venl- dığı sırada, Çevre Bakanı Akçab'- nın bu gınşımı, bazı çevrelerce "se- çim yatunmı" olarak nıtelendınlı- yor Çevre Bakanlığı'nca Çeşme'de gerçekleştınlecek toplantıya Tur- kıye çapında 115 gonullu çevre ku- ruluşunun davet edıldığı bebrtılı- yor Toplantının cıddıyeu konu- sunda kuşkulan bulunduğımu bebrten baa çevreler, "Kendileri çalıp, kendileri oynay acaksa, bu toplantıda çevre ad'ına etkın karar- lar çıkabileceğini duşunmek, fazla iyiniyetülikolur"dıyorlar Toplan- tının, kuçuk \e yerel "Yeşillendir- me dernekleri" gıbı kuruluşlarla smırb kalabıleceğı duşuncesı de, aynca dıle geunbyor Olumlu girişim Çevre Bakanbğı'nın bu gınşımı- nı olumlu bulduğunu bebrten Bodrum gonuJlulennden Saynur Gelendost, çevre kuruluşlanrun bır arada ve guçlü oimalan ıçın 15 yıldır çağn yapüğını anımsatarak, "Devletin de bizden haberdar ol- ması gerekir" dedı Gelendost. "Devlet ve yerel yönetimlere rağ- men veya onlarla birlikte", savaşı- mlannı ve eylemlennı sürdürecek- lennı vurgulayarak, "Ama onlarla birlikte olursak daha güzel" goru- şunu savundu Toplantının, yalnı- zca "konuşmakla''1 kalmamasını dıleyen Gelendost. şunlan soyledı "Ben kişisel olarak bu toplantıda hükümetin çevre politikası konu- sunda konuşacağım. Çevre Ba- kanliğı'nın. hükümetin ve devletin. çevre kuruluşlanyla nasıl bir arada çalışması gerektiğini soylevece- ğim." ' " Çevre Bakanbğı yetkılılen, Tur- kıye çapında 2 bın (#0 gonullu çev- re kuruluşu arasından 115ını, Çeşme'de yapılacak toplantıya da- vet ettıklennı soyledıler Seçim ya- parken. "Farklı nitelikteki alanlar- da faaliyet gösteren, yerel çevre ku- ruluşlannı" belirlemeye onem \er- dıkJenru kaydeden bakanbk yetkı- lılen, şu bılgılen verdıler " Akçalı'nın benimsediği düşun- ce. çevre kuruluşlannı bır platform ' altında toplamaktı. Bakanın amacı. gönüllû çevre kuruluşlaruun istekle- rini dinJemek, onJara, ekonomik ve manevi destek sağlamak, işbirliği oluşturmaktır. Bugüne kadar basın yoluy la tek taraflı bir iletişim sürdü- rûluyordu; biz bu iletişimi karşılıklı duruma getirmek, yaygınJaştırmak istiyoruz." Koruma mı yıkıma terk mi? Giresun evleri. beiki Safranbolu evleri denli iinlü değildir ama, gene de geleneksel Karadeniz mimarisinin özgün ömeklerini oluştururlar. Y eşilin ortasında. ak boyalany la yerleştirilmiş ahşap evler. ki çoğu evden çok konağı andınr; hem yaşamı kolay laştırmak, hem de içinde y aşay anlann aJçakgönüllü zenginJiklerini ortaya sermek ister gibidirler. Son y ıllarda birer ikişer yok olan Giresun evlerinin korumay a alınması kararlaştırıİmış, gerekli mercilere başvurulmuş ve gereken kararlar çıkartılmıştır. \ e var ki, evlerin nasıl korunduklan(!) da ortadadır. Konımanın, "yazgıya terk edibnek" olup olmadığına kuşkusuz ki gene yetkili merciler karar verecektir ama, onJar kararlarını verene değin, Anadolu mimarisinin bir özgün türünün y ok olma tehlikesinden nasıl kurtulacağı bir sorun olarak ortada beklemektedir. (Fotoğraf GARBİSÖZATAY) "GAP'm 2005'te bitirilmesi planlanıyor" GAZİANTEP (AA) - ITÜ Gemı İnşaatı ve Denız Bılımlen FakultesıoğretımuyesıDoç Dr Aydın Salcı, G AP ın 2005 y ılında sonuçlanmasının planlandığını belırterek "GAP'ınekonomiye olan katkısı, doiaysız olarak sulama ve enerjiden kay naklanmakta, dolavlı olarak da bunlann neden olacağı üretim zincirlerine day anmaktadır" dedı Doç Dr Salcı barajgoilennın ortay a çıkması ile y orede "göller bölgesi" oluşacağını. bu oluşum ile birlikte yore ıklımının olumlu yondedeğışımı ıçsuyollan ulaşımının gebşmesı. su urunlennın yetiştınlmesı ve avlanması buyukolçudeartan sulanabılır tarım alanlannın artması sonucu tanmsal uretımdekı buy uk artışlar ve tanmadayalı bır sanayi sektorunun gelışmesının, GAP'ın ekonomıyeolan katkısınm bıleşenlen olacağını soyledı GAP'ın bılımsel bır bınkım sonucu ortaya çıktığını vurgulayan Doç Dr Sala, şoyle devamettı "Sulamaveenerji amaçlı birentegre projenin başta muhendislik bilımleri olmak uzcre tıp ve sosy al bılimler u/erinde etki alanları oldukça genıştır. Proje ile ilgili çaltşmaların makine. elektrik, elektronik. metalurji, maden, kimy a, inşaat. orman, ziraat, gemi, çevre mühendısliği ve mimarlık ile sıkı ılişkileri mevcuttur. Bolgedeki genış su alanlannın oluşması ile birlikte ozellikle ortaya çıkabılecek paraziter hastalıklar y onunden. tıp bilimlerine oldukça ihtiv aç duyulacaktır. Projenin, yöreye getireceği sosvoekonomik değişikliklerin neden olabileceği ve bunlann kanalize edılmesi sosyal bılimler konularındaki araştırmalara neden olacaktır. Şu anda y ururlukte olan G \P'a ek olarak. projey i destekleyici ve bütunieştiricı yonde katkılar sağlayabilecek çok değişik konularda yeni projelerin uretilmesi mumkundur." Doç Dr Salcı GAP ın sona ermesıy le Goller Bolgesı olacak yorede. su y ollan ile yapılacak ulaşımın şımdıden etut edılmesınde ve geleceğe donuk planlann y apılmasında buyuk yararlar olacağını ıfadeederek, sozlennı şov le surdurdu "İçsu yolları taşımacılığmı geüstirebihnek için gerekli teşvik tedbirlerinin ele alınması elzemdir. İç su yollan açısından gerekli etkenliklerin şımdikı durumu teknik veekonomik yonden araştumalıdır. V atırım ve bakım-tutum giderleri, filonun su yolunun işjetme giderleri ile birlikte ele aJınmalıdır." Alfred Nobel'in yaşamı sinemaya yansıyacak GÜRHANUÇKAN STOCKHOLM - 1833-1896 yıl- lan arasında yaşamış olan, once dı- namıtı bubnasıyla tanınan, olu- münden sonra da vasıyetıne gore oluşturulan Nobel odullenyle adını sûrduren Alfred Nobel'in yaşamı filrn oluyor İsveç'ın en buyuk sınema kurulu- şu Sandrews'un, otomoüv devı Vol- vo'yla anlaşması uzenne kesınleşen proje. 40 mılyar krona (yaklaşık 80 mılyar bra) mal olacak Son dereoe renkb bır yaşam sür- muş olan Alfred Nobel'ı anlatan bır film, uzun suredır düşunuluyordu Nobel'in çeşıtb ulkelerde bulunmuş olması, bu filmın buyuk bır butçe gereküreceğını belb edıyordu Terııs ve golf sporlannda sponsorluk ya- pan Volvo, ozellıkle teruste gıderek daha çok rakıp sahıbı olunca, ken- dısıne yenı bır saha aramaya başla- dı Sandrevv'un onensı, bu anda ge- bnce çok yennde oldu Volvo, 40 mılyar kronun yaklaşık yansını odemey e karar verdı 80 milyar liraya mal olacak dev proje, Nobel'in 100. ölüm yıldönümü olan 1996'ya yetiştirilecek. Filmin çekimi İsveç, Almanya, Fransa ve Macaristan'da yapılacak. Fıbnın yonetmenlığını, İsveç sıne- masının emektar yonetmenlennden Vilgot Sjöman yapacak Başroldeıse Barbro Karabuda'nın yonettığı Me- nekşe Koyu'nda Tûrkan Şoray'a karşı oynayan Sven VVolter olacak Henuzadı açıklanmayan, ama ulke- sınde çok sevılen Avusturyab bır kadın oyuncu da "NobeP'de rol ala- cak 'Nobel'in gerçekleşmesı karan, unlu kımyager hakkında Kenne Fant'ın yazdığı kıtabın uzun suredır ABD'de buyuk ılgı gormesı uzenne abndı Kıtabı film yapma hakkı Sandrevvs'un ebnde Yonetmen Vıl- got Sjoman, bu proje hakkında şu açıklamayı yaptı "Ağustos sonunda çekime başla- mayı umuyoruz. Sanırım bütun film 60-70 çekim günü gerektirecek. İs- veç, Vlmanya ve Fransa'da geçen fil- min çekimi genellikle Stockhohn ve Budapeşte'de yapılacak. Kapalı yer- lerdeki şahneleri Stockhoün'de çeke- ceğiz. Ozellikle Nobel kardeşlerin annesinin yaşgünü sabnesi özgün çev - re içinde gönintulenecek. Budapeşte ise Fransa"vla ilgili ve geçmişi yansı- tan çevre için ideal bir yer. Sandrevvs, VV'alIenberg' filmini de orada çek- mişti. Buna karşılık, 41fred Nobel'in iki kardeşinin petrol bulmak için bü- yük y atırım yaptıkları Baku've git- meyeceğiz. Alfred yetişkin yaşlann- da, 'o pıs yere gitmeyi reddetmişti."