Katalog

SAYFA CUMHURİYET 16 ŞUBAT1994 ÇARŞAMBA 8 DIŞ HABERLER Mısır'da 3 aşın dinci öldöpüldü •KAHİRE(AA)-Mısırın başkentı Kahıre'de önceki gecegü\enlik güçlerince düzenlenen bır operasyonda. aşındind "Talayi El-Fetih" Örgütü üyesi olduklan bildirilen 3 kişi öldürüldü. Güvenlik ka>naklanndan alınan bilgive göre bir süredir aranan vc bu gece Kahire'nin Seyyide Zev neb semtinde öldürülen 3 teröristin üzerinde 2 bomba ele geçirildi. Bombalannetkisiz haİegetınldiğıni belirten güverüik ka> naklan, "azılı ve tehlikeli terörist' olarak nitelendirdiklen 3 kişinin. geçen aralıka>ında Kahire Film Festivali'ne katılan filmleri gösteren iki sinemaya düzenlenen ve bir güvenlik görevlisinin yaşamıru yıtirdiğisaldınva katıldıklannı bildirdiler. Rafsancani'nm kardeşi • T A H R A ' N ( A A ) - İran'da Radyo Telev izy on K urumu Başkanlığı göre\ inden öncekigün alınan Cumhurbaşkanı Haşimi Rafsancani'nın kardcşı Muhammed Haşimi. Dışişlen Bakanı Birinci Yardımcılığı'na getirildi. Özel biralandan sorumlu olmayan. daha çok bakana 'vekalef niteliğindeki birinci >ardımcılıkmakamı. İçişleri BakanlığVna atanan AIi Muhammed Beşareti'den boşalmıştı İpan: Rüşdü idam edilmeli • TAH RAN (AA) - İran'da radıkallenn sözcüsü sayılan Cumhun İslami'gazetesinde uzun bir süreden sonra Şevtan Ayetlen kıtabmın yazan Saİman Rüşdü hakkında sert eleştirilereyer verenbıryazı>ayımlandı. Rüşdü hakkındaki hükmün değiştırilmediğı ifade edilen yazıda. si> asi istısmar için Rüşdü'yükorman İngiltere'nin şımdi bundan pişman olduğu öne sürülerek Londra"nın bu sorundan kurtulması için tek yolun. yazan Müslümanlara teslim etmesi olduğu kavdedildi. Atina'da yeni parti arayışı • ATİNA(AA)- Yunanistan'daeski Başbakan Konslantin Mitsotakis"inana muhalcfetteki Yeni Demokrasi Partisi'nden aynlarak >enı bır parti kuracağı öne sürülüyor. Mitsotakis'in basında yer alan konuvla ilgili haberleri yalanlamasına karşın Yeni Demokrasi Partisf nın yaklaşıkkırk milletvekilinıneski başbakanı yeni parti çahşmalannda desteklemeye hazır olduklan belirüliyor. Avustralya, Oskûp'ûşartlı tanıdı • CANBERRA(AA)- Avustral>a"nıneski Yugosla\ya cumhuriveîlerinden Makedonya'yı tanıdığı. ancak Makedonya'nın bu ülkede konsolosluk açmadan önce bayrağıru değiştirmesi gerektiğı bıldinldi. Avustralya Dışişlen Bakanı Gareth Evans. iki ülke arasındaki diplomatik ilişkılerin Makedonv a'nın bayrağını değiştırmesinden sonra mümkün olabıleceğını söyledi. Avustralya'nm Makedonya'vı tanıyan 63'üncü ülke olduğunu hatırlatan Evans, Makedon>a hükümetine bayraklannı değiştırmeleri konusundaki görüşlerini ilettıklenni de kavdetti. Yunanistan'da kanser • ATİNA(AA)- Yunanistan'da kanser vakalanna en fazla Türk azınlığın joğun olarak yaşadığı Batı Trakya"da rastlandığı belirlendi. Yunan doktorlar. Gümülcine, İskeçe ve Dedeağaç'ta son yıllarda tiroid bezi. mide, bağırsak ve akciğer kanseri vakalannda görülen artışa neden olarak I986>ılındaki Çernobil facıası \e bölge halkının tanm ilaçlan ile ilgili yeterince bilgi sahibi olmayışını gösterdiler. Trakya Üniversıtesi Öğretim Üyesi Dr. Konstantınos Manolas, Batı Trakya "da kanser vakalanndaki artışı bölge halkının Çernobil faciasından sonra 1986-88 yülannda radyasyon ölçümü yapılmamışyiyecek veiçecek tüketmesine bağladı. BM, Sırplara verilen NATO ültimatomunun yumuşatılmasını istiyor. Clinton ise buna kesinlikle karşı çıkıyor BosııaiçinABD-BMsürtüşmesiDış Haberler Servisi - Başkan Clinton. NATO"nun Sırplara verdiği ültimatomun vumuşatılmasının söz konusu olmadığını söyledi. NATO. Saray bosna'da ateşkese uyulduğunu açıkladı. Rus>a, Sırp mcvzıleri- ne hava akını düzenlemenin NATO'nun Doğu A\ rupa ülkelerine önerdiği "Barış için OrtakJık" planını tchlikeye düşürebileceği uyansında bulundu. Başkan Clinton önceki akşam yaptığı açı- klamada. BM çevrelerinin verdikleri demeç- lere karşın NATO ültimatomunun yu- muşatılmasının söz konusu olmadığını söy- ledi. Bazı BM yetkılilen hafta başında ver- dikleri demeçlerde NATO ültimatomunda önesürülen şartlann tekrargöritşülebileceği- ni bildirmişlerdi. Clinton yaptığı açıklamada bu görüşü reddederek "NATO ültimatomuna uyulma- sını bekliyorum. L'ltimatomun yumuşatılması söz konusu olamaz" dedi. Sara> bosna"dan son günlerde gelen ha- berlerde cephedeki BM komutanlannın NATO ültimatomunu yumuşatmaya çalış- tıklan bildirilmişti. NATO'nun Sırplar'a ağır toplannı BM'ye teslim etmeleri için tanıdığı süre pazar gecesi 24.00'te sona eriyor. Clinton açıklamasında, NATO'nun Bos- na'da harekete geçmesini isteyenin BM Ge- nel Sekterei Butros Gali olduğunu anımsattı. Clinton şöyle devam etti: "BM'den ğelen talep •izerine NATO Sırp- lara hava akını düzenleme karan aldı. VVas- hington, müdahale kararı alındıktan sonra artık bu karardan dönülemeveceğini açıkça belirtmişri. Üstetik NATO müttefiklerimiz ve BM Genel Sekreteri, müdahale kararını des- teklediklerini açıkladılar. Bu bakımdan NATO kararının vumuşatılmasınmsöz konu- su olabileceğini sanmıvorum. BM'nin görüşü değişik Saraybosna'daki BM komutanlan ise bu konuda değişik düşündüklerini bildirdiler. Reuter Ajansı'nın haberine göre UNPRO- FOR'un sözcüsü Albay Bill Aikman şöy le dedi: "L'ltimatom, NATO ültimatomudur. Bizim ültimatomumuz değildir." Diğer BM yetkilileri de Sırplann NATO ültimatomunda öngörüldüğü gibi ağır top- lannı Saraybosna'nın 20 km. uzağına çek- mesinin "gerekli olmayabileceğini" belirtti- ler. The VVashington Post gazetesi dc önceki günkü haberinde Bosna'daki BM Gücü'nün (UNPROFOR) İngiliz komutanı General Vlichael Rose'un bazı durumlarda Sırplann toplannı geri çekmesine gerek olmadığını söylediğini bildirdi. Rusya. Sırp mevzilerine hava akınlan dü- zenleme karannın BM Güvenlik Konseyi- nde görüşülmesi gerektiğini belirterek aksi takdirde. bu karann Washington"un karan olarak görüleceğini ve NATO'nun Doğu Avrupa ülkelerine önerdiği "Banş için or- taklık" planını tehlikeye düşüreceğinı bıldir- dı. Rus>a Devlet Başkanı Boris Yeltsin'in sözcüsü Vyçeslav Kostikov Interfax ajansına verdiği demeçte "Kamumunu tatmin etmek. için Sırp mevzilerinin bombalanması oiumsuz etki vapar. Bu karann mimarının VVashing- ton olduğu diişünülür »e Barış için ortakJık planı tehlikeye düser." dedi. İngiltere Başbakanı Major, Bosna için Moskova'da Yeltsin: Bosna'da Rusyasızçözümolmaz Saraybosna'da ateşkesin yürürlüğe girmesinin ardından, halk ölüm korkusu duymadan yiyecek almak için sokağa çıkabilivor.l REUTER) Dış Haberler Servisi - Rusya Devlet Baş- kanı Boris Yeltsin. Bosna sorununu Rusya'yı dışlavarak çözme çabalannın ba- şansızlığa mahkum olduğunu ve ülkesının bu sorunun görüşmeler yoluvla çözümü için elinden geleni >apacağını bildirdi. Boris Yelısin. Batılı ülkelenn Bosna- Hcrsek politikasını engellememesı için kendisini ikna etmek üzere Moskova'v.a gelen İngiltere Başbakanı John Major ıle yaptığı görüşmeleri tamamladıkıan sonra Kremlin'de Rusva-İngiltereortak bildirisi- ni ımzalarken. gazetecilenn sorulannı ya- nıtladı. Yeltsin. Saray bosna çevresındeki ağır sılahlann Birleşmiş Milletler dcnctimt- ne bırakılması konusunda sağlanan genel görüş bırliğinı destekledıklennı bildirdi. Ancak Yeltsin. açıkça adını anmamakla bırlikte NATO'nun Sırplara verdiği ültı- matoma atıfta bulunarak "Bu sonına Rusya'yı dışlavarak çözüm bulacaklarını umanlar vanılıvorlar. Rusva bu sorunun gö- rüşmeler \olu\la çözümlenmesini sağlamak için etkin biçimde çabalarını sürdürecektir" dedi. Yeltsin'in sözcüsü Vyaçeslat Kostikov da gazetecılere yaptığı açıklamada. NATO'nun Saray bosna çevrcsındckı Sırp mevzılenne saldırılar düzenlemesının. ıtti- fakın Doğu Av rupa ülkelerıv le ışbırlığı ıçın oluşturduğu 'Bartş İçin Ortaklık' projesını tehlikeye sokabılcccğını bildirdi. Interlaks Ajansının haberine göre Kos- tikov . 'büriin dünva gibi Rusva'nın da bovle bir bombardımanın baş sonımlusu olarak ABD'yi göreceğini' kaydederek. bunun da Banş İçin Ortaklık programına 'psikolojik bir darbe indirebiJeceğiıu' ileri sürdü. Major'dan G-7 için destek İngiltere Başbakanı John Major ile Rus- ya Devlet Başkanı Bons Yeltsin arasında dün Bosnâ-Hersek sorunu üzerinde yo- ğunlaşan görüşmeler sırasında İngiltere Başbakanı John Major Batılı ülkelenn Bosna-Hersek konusunda taraf tutmaya- caklan konusunda Rusya liden Yeltsin'e güvence vererek Moskova'nın kaygılannı giderme>eçalıştı. Reuter ajansının haberine göre görüşme sırasında Major. soruna çözüm bulunması amacıyla Batılı ülkeler tarafından uygula- nan politikava engel olunmaması karşıb- ğında Rusya'ya daha genişişbirliği olanak- lan ve siyasi destek önerdi. Major'ın. Rusva liderini ikna etmek amacıvla Batılı sanavıleşmiş üHcelerin oluş- turduğu G-7 grubunun zirve toplantılanna bundan bövle Boris Yeltsin'in de düzenli olarak katılmasını önerdiği bıldirilivor. Diplomatik kaynaklar. NATO'nun Bosna-Hersek'tekı Sırplara ültimatom vermesınden sonra Rusya lıden Yeltsin ile bir arava gelen ilk Batılı lider olan John Major'ın. oldukça yumuşak bir üslup kul- landığını ve Moskova'vı gücendirmemeye çalıştığını bıldınvorlar. Yunanistan Dışişlen Bakanı Papulyas, Sırbistan lideri ile görüşmek üzere Belgrad'a gitti Atiııa, Belgrad'ıyalnızbırakımyor DIŞ BASEV îranffurtfrAlljjfmcini' Dış Haberler Servisi - Yunanistan Dı- şişleri Bakanı Karolos Papulyas. Bosna- Hersek sorununun çözümü konusunda Sırbistan Devlet Başkanı Slobodan Mi- loseviç ile görüşmek üzere dün Sırbis- tan'ın başkenti Belgrad'a gitti. Avrupa Birliği Dönem Başkanı olan Yunanistan'ın Dışişlen Bakanı. Belg- rad'a hareket ederken bölgedc duru- mun 'çok tehlikeli' olduğunu söyleye- rek. bu zıyaretin krizın çözümü için 'son fırsaf olduâunu belirtti. Papulyas'ın Belgrad zıvaretı sırasın- da. Başbakan Andreas Papandreu'nun ıktidara gelmesınden sonra Atina-Belg- rad ilişkilerinde meydana gelen soğuk- luğu da gıdermeye çalıştığı^ildiriliyor. Sırbistan Devlet Başkanı Miloseviç"- in eski Yunan Başbakanı Konstanrin Mitsotakisc Yugoslav krizı ıçın arabu- luculuk teklifi. Papandreu'nun ıktidara gelmesinden bu yana Atina-Belgrad iliş- kilerindeki soğukluğu net olarak ortaya kovdu. Mıtsotakis önceki gece Dışişlen Ba- kanı Karolos Papul>as ıle görüşerek Mıloseviç ile temaslan hakkında bilgi verdi. Görüşmeden sonra gazetecılerin. ara- buluculuk görevı üstlenıp üstlenmeye- ceğine ilişkin sorulanna "Yararlı olma- ya çalışacağım" diye cevap v eren M ı tso- takis. eskı Yugoslavya'daki çatışmala- rın bölgeye vayılmasından duyduğu en- dişeyi dilegetirdi. Mitsotakis. Papulvas ile görüşmesin- de. hükümete Avrupa Birliği Dönem Başkanı sıfatıvla bölgedebanşın korun- ması için ginşımde bulunma çağınsı vaptığını da açıkladı. Milosevıç'in arabuluculuk teklifi ön- ceki gün Yeni Yugoslavva'nın Atina Büvükelçisi tarafından Mıtsotakis'e ile- tilmişti. Atina'dan verilen habcrlere göre Konstantin Mitsotakis geçen cumanesi günü de Sırp Lideri ile u/un bır telefon görüşmesı vaptı. MOSKOVA'DAN KISA KISA HAKANAKSAY Macaristan'dan geçiş yok Rusya,depresyon Anierikası'nıgeride bıraktı Gayri Safi Milli Hasıla verileri açısından son 4 yıl içindevüzdeSS'lık birdüşüşyaşa>an Rusya'nın. 1930-33 yıllannın "Depresyon Amerikası"nı (yüzde 33'lük düşüş yaşanmıştıj bılme gende bıraktığı vurgulanıyor. Yalnızca geçen yılki düşüşün. önceki yıla göre y üzde 12.199 l'e göre ise yüzde 29 olduğunu açıklandı. Yurtdışvna göç büyüyor Rusya'dan son vıllarda ortalama y üz bin kişini yasalyöntemlerie yurtdışınagöçettiği bildiriliyor. Çeşitli ülkelercyasadışı olarak gidenlerin ise bu sayının beşkatınayaklaştığı tahmin cdilıyor. Suç şebekelerine 'dışyardırn' Kamu düzeni konusunda Moskova'nın kendi dcrdi kendineyeterken. bırde \ abancı suç şebekelen aktifleşiyor. Geçen yıl Moskova'ya gelen toplam 81.!06yabancıdan 6576'sının suç işlediği. bunlardan 875'inin sınırdışı edildiğı açıklandı. Aniihaydnî telefon Petersburg'daveni biruvulama başlatıldı. Bızını 0.900'lü telefonlara benzeyenbirhatta. halka hırsızlar. saldırganlar. şantajcılarvs. ıle ilgili bilgilerve pratik öneriler iletılıvor. MOSKOVA GUNLUCÜ McDonald's BDTnin en zenginiBeyaz Rusya Kişi başınadüşengelirmiktarınagöredünyanınenzengın ülkelerı belırlendi. Başta lsviçre(36.230dolar). daha sonra Lüksemburg. Japonya. İsveçveDanimarka'nın Bevaz Rusya (2910) veEstonva (2750) başta geliyorlar. Aralannda Türkive'nin de bulunduğu orta gelirli ülkeleriçinde Rusya'ya (2680)'. Letonya'ya (1930). Kazakistan'a(1680). Lkrayna'va (1670) vc Litvanya'va (1310)ycr verildi Geçenlerde Moskova'nın bitmez tü- kenmez bayramlanna bir yenisi daha eklendi: Mc Donald's bayramı. Bu ünlü fırmanın. dünyadaki en büyük şubesi- nin açılışının dördüncü yıldönümü kut- landı. Bayraklar, balonlar. pankartlar, şarkılar ilgiyle karşılandı Moskovalılar- ca. Dört yıl önce açıldığında. Mc Do- nald's kuyruğu için "Neredeyse Lenin"- in mozolesine uzanan kuyruğu yakın" deni>ordu. Sonralan mozole kuyruğu önce küçüldü. Ardından da kayboldu. Mc Donald's kuvruğu ise eksilmedi. arttı. Kendi alanında tek bır rakıbı bile bu- lunmayan Mc Donald's'ı dört >ıl içinde 64 milyon kişinin ziyaret ettiğı, 15 mıV > on bigmacın yendiği ve günde ortaia- ma 70 bin müşteriye hizmet venldiği açıklandı. İkinci ve üçüncü şubelerin açılışına Başkan Yeltsin ve eşi katıldı. Moskova Belediyesi'nin ve basının da gözdesi olmayı başardı Mc Donald's. Başkent ve Petersburg başta olmak üzere, onlar- ca şube daha acma karan aldı. Moskova'daki Mc Donald's herhal- de dünyadaki ötcki benzerlerinden bi- raz farklı. Övlc atıştırıp çıkmaya gelen fazla insan yok burada Müşteri. tıpkı 3ayramıkuüandıbir restorana gelmış gibi uzun uzun oturmava. buranın tadını çıkarmaya ayrı bir önem v eriyor. Çoğu kez masa kapmak ıçın çetin savaşımlar verilivor. Masalann kolay kola> boşal- mamasının çeşitli nedenleri var. Bu ne- denler, Mc Donald's müşterilerine bakılınca rahatlıkla anlaşabiliyor. Kımisi uzun süre görmediği arka- daşıyla laflamaya geliyorburaya. Kimi- si sevgilisini gelıriyor. (Ee, ne de olsa restorandan ucuza çıkıyor bövlesi.) Okul ve iş çıkış yemeye gelenler de az değıl. Ve niyahet, ışgörüşmelen için bu- rayı yeğleyenier göze çarpıyor; yeni fır- malann kuruluşunu. vapılacak anlaş- maları hararetle tartışan "yeni Ruslar"a raslanıyor sık sık. A\rıca kitap vegazete okuyanlar da masaİann önemli bir bö- lümünü oluşturu>or. Mc Donald's'ın Moskovalılar için taşıdığı önemli bir özellik de -temız, ra- hat ve hatta müzikli bir ver olmasının dışında- burada çalışaniann kibar tavn. Gelenlere "hoşgeldiniz!" gidenlere "güle giile!" diyen. hizmel ederken güler v üzle davranan gençler. halkın havranlığını kazanıyor. Çünkü başka yerlerde çalı- şanlar halka hala kaba davranmaya de- vam ediyorlar. Macanstan. Saraybosna'nın çev resindeki Sırp mevzileri bombalanmava başlanacak oiursa NA1 Onun Avvacs uçaklanna kendi hava sahasında seyirıznı vermeveceğini açıkladı. Macarların ışbırliğıne ret cev abı v ermesı N ATO'nun pek canını vakmaz. Avvacs uçaklan koruma altında Sırbıstan'da>ada Bosna'da da scvredebılır. Ancak hareket halindekı nesnelerı ka\ betme özelliğıne sahıptır ve NATO'nun avcı uçaklanna hava savaşında vol gösterirler. Bombardıman uçaklanna doğrudan vol göstermeseler bilc bombardıman harekatında ha\ada üstünlüğü sağlarlar. Yani Macarlann açıklamasının asken açıdan valnızsınırlı bıretkısivardır. Macaristan buyoldan Sırpiann gözüne girmeye çahşivor: EğerNATO saldıracak oiursa Sırplar Voyvodına'daki Macarlardan intikam almasın. Amaç budur. Birleşmiş Milletler'in Sırplara koyduğu tıcaret ambargosunun faturasını bü\ ük ölçüdc Macaristan ve Romanva ödüvor. N ATO'ya alınması düşünülen bu iki ülkeden biri şimdi Avvacs'lara kırmızı kart göstererek pek artı puan kazanmadı. Ama Budapeştenin bu reaksıyonunun arkasında NATO'nun şınıdıvekadar gösterdığı kaypak tutum da >atıvor.(15Şubat) LE FIGARO Fransa-Israilyakınlaşması Ortadoğu'daki yeni ortama. Fransız diplomasisini daha ıv i birşekilde verleştirmek acaba nasıl mümkün olur? Bu hedefe giden y ollardan bin. 1967 vılından beri fiilen dondurulmuş durumdaki Fransa-İsraıl ilişkilenni canlandırmak olsa gerek. 6 günsavaşından beri mevdana gelmiş kopmadan v e \ ahudı dev letine uygulanan sılah ambargosunun kalkmasından sonra diyalog yenidencanlanmaya başlıyor. Fransız Dışişleri Bakanı Alain Juppe'nın. Fransz-İsrail ilişkilenne uygulamak istediğı veni atılımın yeni çızginin özelliklennden biri de bu. Resmivet kazanmış diğer bır hususda Fransız Millı Savunma Bakanı François Leotard'ın önümüzdeki ay îsraireyapacağıgezı. Buda. 1967 savaşından çok daha önce. Fransa'nmyeni Yahudi devletının başlıca müttefıki ıken ahın çağını yaşamış ilişkılerdeşimdı yeni birperde açacak. Fransa ile İsrail arasında canlandınlan temaslar. iki ülkenin askeri sanayileri arasında işbirliği ımkanlannı araştırmak amacında. Fakat. Fransa ile İsrail arasında kurulan "siyasal ve askeri aiyalog"un nedeni. yörede ortaya çıkmış yeni güvenlik sorunlannın banş görüşmeleri çerçevesine gınşiyle izah edilebilir. Hedef şu: Bir banş anlaşmasını izlemesi gereken güvenlik garantisine katılmak ve Fransız askeri sanayiinin yöredeki çıkarlannı konamak. (lSŞubat)