Katalog

SAYFA CUMHURİYET 7 ARALIK 1994 ÇARŞAMBA 10 DIŞ HABERLER Clmton-Esad tetefon görüşmesi • ŞAM (AA) - Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad ve ABD Başkani Bill Clinton'ın. ABD Dışişleri Bakanı Warren Christopher'ın bölgeye yapacağı ziyaretle ilgili olarak bir telefon görüşmesi yaptıklan bildirildi. Christopher'ın, yılbaşından bu yana kesik olan Israil- Suriye banş görüşmelerine hız kazandınlmasına yönelik Ortadoğu ziyareti yann başlıyor. Ürdun'de istifa • AMMAN (AA) - Ürdün Başbakan birinci yardımcısı Dukan Hindaui, hükümetin sosyal ve ekonomik politikasını protesto amacıyla istifasını sundu. Resmi kaynaklar, Başbakan'ın sosyal ve ekonomik işlerden sorumlu yardımcısı olan Hindaui 'nin anayasaya uygun olarak istifasını, Başbakan Abdül Salim Mecali'ye sunması gerektiğini, onun da bunu kabu) ya da reddedebileceğini belirttiler. Los Angeles'te deprem • LOS AJVGELES (AA) - ABD'nin Los Angeles kenti ve çevresınde dün sabaha karşı 15 dakika arayla 2 depremin meydana geldiği bildirildi. llk depremin Richter ölçeğine göre 3.5, ikinci depremin ise 4.3 şiddetinde olduğu kaydedildi. Los Angeles'ta geçen ocak ayında meydana gelen depremde 60 kişi ölmüştü. Heattıpovv'un • LONDRA (AA) - Londra'da Heathrovv Havaalanı çevTesinde oturanlar, alana inen uçaklann gürültüsünden uyuyamadıklan gerekçesiyle pijamalı bir protesto gösterisj düzenlediler. Uykusuzluktan yakınan bir grup, pijamalanna giyip Londra Adliyesi önünde gösteri yaptı. Göstericiler Heathrow'a iniş kurallannın değiştirilmesinden sonra iniş pistine yakın bölgelerde sabah uykusunun imkansız hale geldiğini söylediler. Heathrovv kontrol kulesi, şimdıye dek 06.30'da başlayan inişleri yanm saat geri almıştı. Havaalanı yetkılileri, günde 30 dakikalık oynama sonucu yılda 6.500 uçuşluk süre kazanıldığını savunuyorlar. 8 yıl karmnda • BÜKREŞ (AA)- Romanya'da mide ameliyatı geçiren bir hasta, doktorun karnında unuttuğu bir makasla sekiz yıl geçirdi. Romen basınırida yer alan habere göre 60 yaşındaki Eugenia Dezideriu, 1986 yılında geçirdiği ameliyattan sonra birtürlü kendisını iyi hissedemedi. Dezideriu'nun hastalığının nedeni kamında unutulan 15 cm'Iik makasın yeni bir ameliyatla çıkanlması ıle anlaşıldı. Doğu Avrupa, para aklama merkezi • SOFYA (AA) - Bulgaristan tstihbarat Servisi ve Adalet Bakanlığı uzmanlannın ortaklaşa hazırladığı bir rapora göre başta Rusya • olmak üzere eski Doğu Bloku ülkeleri, kara paranın aklanmasında en önemli merkezleri oluşturuyor. Raporda. komünizm döneminde politbüro üyeleriyle Komünist Parti yöneticilerinin yurtdışına kaçırdıklan paralann son üç yıl içinde yeniden eski Doğu Bloku ülkelerine geri geldiği belirtilerek "Bu paralareski Doğu Bloku ülkelerindeki mevcut ekonomik istikrarsızlık ortamından yararlanılarak çok rahat bir şekilde aklanıyor" denildi. Sofya-Brüksel askeri işbirliği • BRÜKSEL (AA)- Sofya'da bulunan Belçika Savunma Bakanı Leo Delcroix, Bulgaristan ile Belçika arasında bir askeri işbirliği anlaşmasını imzaladı. Söz konusu anlaşmanın, savunma politikası ve askeri eğitim alanlannda çeşitli işbirliği kavramlannı içerdiği ifade edildi. Belçika, son aylarda eski Doğu Bloku ülkeleri ile askeri anlaşmalar imzalanmasını süratlendiren bir ülke olarak dikkat çekiyor. Macaristan, Çek Cumhuriyet ve Polonya ile de bu tür ikili anlaşmalar imzalayan Brüksel, bu ülke subaylannın bazılannın Belçika'da eğitilmesini öneriyor ve ortak tatbikatlara ağırlık veriyor. Avrupa 2. Dünya Savaşı sırasında kurduğu ittifaklarıyeni döneme uyduruyor [""*" I Avrupa Bırhğı'ne tam uye Ocak 1995'ten ıtıbaren uye :-X\l On yıl ıçınde uye otabilır Gelecekte uye olması beklenebtlır Eskı Demırperde İNGİLTERE DAN HOLL. RUSYA ' | Batlı kurumlann Doğu ya genişlemesinin önündeki görünmez sıntr Atlas Okyanusu PORTEKİZ * K \ \ , \s K \ \ K \ " \ K s V IttîS BIO BIO BtO BIO BIO Göz' lllll o ö ifltof?5 t 1 o o w \v \ V K •s\V s \ \ s \ \ BO BO BIO BO BİO BİO llllll ,o TTTTTo o TTTTT Goz- E y ° 1 l o ö o o Ç Müm OMam tofa» m 1 BIO 1 lllll O Ortak uye E Avrupa Ekonocnik Bolgesı'ne üye Goz Gozlemcı statûsu SIO Bon> ıçın ortaklık prografnı üyesi K Konuk staHnü £ \ • Yökındo başvurmaM beJcİentyor * O AB ıle ozel onlajmosı var * Avrupo Konseyı J T T T m Batı Avrupa Bırhg. Avrupa Bırltğı Yaşhlata kendirdyenüiyorDış Haberler Ser>isi - Avrupa ülkeleri. Soğuk Savaş döneminden kalan artıklan temizleyerek yeni bir döneme hazırlanma telaşında. Bugün Avrupa'yı yönlendiren beş kurum şunlar: NATO Kim: 16 üyesi var. Ne: ABD ve Kanada'yı Batı Avrupa ve Türkiye'ye bağlayan bir savunma kurumu. Nezaman: 1949'da VVashington Antlaşması ile kuruldu. Neden: Sovyet tehdidine karşı Batı'nın askeri birliğini güvence altına almak \e Avrupa'da ABD varlığını sağlamak için. Nerede: Brüksel Nasıl: "Hepimizbirimiz, birimiz hepimiz için' mantığıyla yola çıkıyor. Ispanya ve Fransa dışında kalan tüm müttefik kuvvetler tek bir askeri yapıya bağlı. Siyasi kanadı ise kararlar alarak harekat planlan gelıştiriyor. Doğu Avrupa ülkeleri. Kuzey Atlantik İşbirliği Konseyı ve Banş İçin Ortaklık programına katılarak NATO'yla ortaklığa girdiler. . AVRUPA BIRLIĞI (AB) Kim: 1995"ten itibaren 15 üyesi olacak. Ne: Avrupa'nın ekonomik. sosyal ve sıyasal bütünleşmesini öngören örgüt. INezaman: 1957"de Roma Antlaşması ile Avrupa Ekonomik Topluluğu kuruldu. Neden: Avrupa ülkeleri arasında ekonomik işbirliğini sağlamak. olası çatışmalardan kaçınmak ve banş ıle refahı sağlamak için. Nerede: Brüksel, Lüksemburg ve Strasbourg. Nasıl: Temel amaç. ekonomik entegrasyonu sağlamak (ticaret ve tanmda ortak politikalar belirleyerek ekonomik ve parasal birliğe geçmek). 1991'de ımzalanan Maastncht Antlaşması ile güvenlik, adalet. iç ve dış politikalar arasında uyum sağlandı. AVRUPA CÜVENLİK VE İŞBİRLİĞİ KONFERANSf (AGİK) Kim: 53 üyesi var. Ne: Avrupa ülkeleri ile ABD ve Kanada arasında güven ve işbirliği ortamı yaratmayı hedefleven bir örgüt. Nezaman: 1975 Helsinki Nihai Senedi ile kuruldu. Neden: Doğu-Batı ilişkilerini rahatlatmak ve Avrupa'da güvenliği sağlamak için. Nerede: Prag. Nasıl: Avrupa'nın tümü ile Amerika'yı birbirine bağlayan tek güvenlik kurumu. Kararlar oy birliğiyle alınıyor. Silahlanmayı önlome ve müzakereler yoluyla anlaşmazlıkları çözmeyi hedefliyor. BATI AVRUPA BİRLİCİ (BAB) Kim: 10 üyesi var. Ne: NATO'nun Avrupa ayağını oluşturuyor Avrupa Birliğı'nın askeri kanadı halıne gelmesi hedefleniyor. Nezaman: 1954'te kuruldu (!948'de imzalanan Brüksel Antlaşması. daha sonra Paris anlaşmalanyla değişikliğe uğradı) Neden: Avrupa Savunma Topluluğu'nun başansızlıkla sonuçlanmasının'ardından Almanya'nın yeniden silahlanmasını düzenlcmek için. . Nerede: Brüksel. Nasıl: Güvenlik garantısı sağlıyor. ancak NATO'ya bağımlı. Avrupa'nın güvenlik alanındaki çıkarlarını NATO'da temsil edıyor. Avrupa Bırliği'nın savunma kanadını oluşturması amaçlanıyor. Kendine bağlı güçleri var. ancak hala sivri dişleri yok. Doğu Avrupa ülkeleri 'ortak üye' statüsüyle bırlıge katıldı AVRUPA KONSEYI Kim: 33 üvesi var. Ne: Avrupa'daki demokratik ülkelerin oluşturduğu bir kurum. Nezaman: 1949'da kuruklu. Neden: Avrupa"nın birliği için çalışmak, ınsan haklarını, hukukun ve demokrasınin üstünlüğünü gözetmek için. Nerede: Strasbourg. Nasıl: Işleyişi sağlamak amacıyla 150 adet bağiayıcı antlaşma ve konvansıyon ımzalandı. Insan Haklan Mahkemesı ve gözlemcıler. Konvansıyon'a yönelik ıhlalien kaydediyor. I989"dan bu yana. çoğu Doğu Avrupa ülkesı konseye üye oldu. Ankara, aralık ayında dış politikada hareketli günler yaşayacak Diplomaside yoğun trafîkANKARA (Cumhurnet Büro- su)-Dışişleri Bakanlığı'nın ve- kaleten yürütüldüğü Ankara'nın bu ayki dış politika gündemi yo- ğun. Cumhurbaşkanı Siitejman Demirel ıle Başbakan Yardımcı- sı ve Dışişleri Bakan Vekili Mu- rat Karavalçın. Bosna-Hersek ve gümrük birliği ağırlıklı toplantı- lar için çeşitli ülke başkentlerini ziyaret edecekler. Mümtaz Soysal'ın istifasının ardından Dışişleri Bakanlığı'nı vekaleten yürüten Karayalçın, bu sıfatla önceki gün Avrupa'da Gü- venlik ve tşbirliği Konferansı (AGİK) zir\e toplantısında Baş- bakan Tansu Çillere eşlik etme- sinin ardından, dün tslam Konfe- ransı Örgütü (tKO) Temas Gru- bu'nun Cenevre'de gerçekleştir- diği toplantısına da katıldı. Yoğun gündetn Ankara"nın bu aykı dış politi- ka gündemi şöyle: ZagrebToplantısı: Karayalçın bugün Hırvatistan'ın başkenti Zagreb'te Türkiye, Bosna Her- sek ve Hırvatistan Dışişleri Ba- kanlan arasında dördüncüsü ya- pılacak toplantıya katılıyor. Toplantı. Bosnalı Sırplar'ın Karadağ ve Sırbistan'dan oluşan Yeni Yugoslavya Cumhuriyeti ile birleşerek Büyük Sırbistan haya- lini gerçekleştirmeleri tehlıkesı- nin belirdiği bir sırada gerçekle- şiyor. Bosna-Hersek ve Hırvatistan arasında oluşturulan federasyo- na Bosnalı Sırplann da katılma- sı öngörülüyordu. Ancak son ge- lişmeler ile üçlü federasyonun geleceği de belirsizleşti. Türkiye Zagreb toplantısında. Bosna Hersek ve Hırvatistan"ın ekonomik kalkınması ve altyapı çalışmalan için bazı projeler su- nacak. İKÖZinesi: 10-1! aralık ta- za atmadan ona fiilen katılan tek üye konumunda Türkıve, İKÖ kararlanna. Anayasası (laik) ve dışpolitikasınınesaslan (Batı ıle ittifakı ve Israıl'i tanımış olma- sı) ile bağdaştırdığı ölçüde katı- lacağı yolunda çckince koydu. Portekizgezisı: Demirel, İKÖ zirvesinin hemen ardından 15- 17 aralık tarihleri arasında Tür- kiye'den Portekiz'e cumhurbaş- kanı düzeyinde ilk zıyareti ger- çekleştirmek üzere Lizbon'a gı- decek. Tekstil ürünleri Demirel, Avrupa Birliği üyesi Portekiz'in. Türk tekstil ürünle- rine konan kotanın Türkıye'nın gümrük birlığine geçmesi öngö- rülen 1995 yılı sonu itıbarıyia kaldınlmasına koyduğu çekince- yi yumuşatmastnı da isteyecek. AB. Portekiz'in Türkiye'ye yönelik itirazını kaldırmasına karşılık bu ülkeye malı yardım yapmayı planlıyor. Gümrük birliği: Türki>e ile AB arasındakı kritık toplantı ise 19 aralıkta gerçekleşecek. Türki- ye ile AB arasında oluşturulan Ortaklık Konseyı toplantısında Ankara'nın 1995 yılı sonu itiba- nyla Gümrük Birliği'ne geçişini öngören resmı belgenin ımzalan- ması gerekıyor. 19 aralık İKÖ Zirvesi 10-11 aralık tarihleri arasında Fas'ın Kazablanka kentinde yapdacak. rihleri arasında Fas'ın Kazablan- ka kentinde Bosna Hersek ve Kıbnsağırlıklı İKÖ Dışişleri Ba- kanlan toplantısı yapılacak. Top- lantıda. yine Kazablanka kentin- de 12-14 aralık tarihleri arasında yapılacak ve Türkiye'yi Cum- hurbaşkanı Süleyman Demirel'in temsil edeceği İKÖ zirvesinin gündemi hazırlanacak. Demirel"ın zirve sırasında Is- lam ülkelerini, Sırplar'ın Ba- tı'nın dasteğiyle Büyük Sırbis- tan hayalini gerçekleştirme giri- şımlerine karşı Bosnalı Müslü- manlara arka çıkmasını isteye- cek. Demirel zirve sonundaSırp- lann kınanacağı birbildiri yayın- lanmasını da talep edecek. Türkiye, 1970 yılında kurulan tKÖ'nün hazırladığı yasaya im- Ancak Ankara ile birlik ara- sında 19aralığaazbirzamanka- la pek çok pürüzlü konu henüz çözülebilmışdeğil. Yunanistan'ın Türki>e"nin gümrük bırliğine geçişıne koy- duğu vetonun nasıl aşılacağı da netleşmiş değıl. Dışişleri Bakanlan düzeyinde- ki ortaklık konseyı toplantısına yeni bir bakanın atanmamasi halinde Karayalçın'ın katılması bekleniyor. BOSNA-HERSEK Bihaç9 ta açhk kapıya dayandı Dış Haberler Senisi - Sırp kıskacında bulunan Bihaç'ta durumun çok ciddi olduğu. bir- kaç güne kadar kentte açlığın başlayabileceği bildınldi. Sırp- lar Bıjeljına kentinde yeni bir 'etnik temizlik' eerçekleştir- dıler. Bosna Devlet Başkanı Alia İzzetbegoviç'in önceki gün ABD Başkanı Bill Clinton'la >aptığı görüşmede Bihaç'ta derhal ateşkes yapılması ve Sırplann bu 'güvenli bölge'den çekılmesi koşuluvla Bosna'da ateşi kesmeye hazır olduklan- nı söylediği bildirildi. BM Mültecıler Yüksek Ko- misen Monigue Tufelli. Hırva- tistan'ın başkenti Zagreb'de yaptığı açıkla- mada Bihaç'ta yıyecek maddesi sıkıntısının dra- matık bovutlara ulaştığını. Sırp kuşatması altın- daki kentte bir- kaç gün sonra açlığın >aşanabi- leeöıni söyledi. fufelh. Bi- • BM. Sırp kuşatması altındaki kentte yalnızca birkaç günlük yiyecek kaldığını bildirdi. haç'ta bir >ıl kaldıktan sonra önceki gün döndüğü Zagreb'de bas;n toplantısı düzenledi. Tu- felli. Bihaç'ta bulunan 180 bın kişiye hiçbir gıda yardımının yapılmadıgını. besin maddesi stoklarının birkaç güne kadar tükeneceğini söyledi. Saraybosna'da açıklama ya- pan BM koruma gücü sözcüsü Bınbaşı Herve Gourmelon, av - rılıkçı Müslüman Fikret Ab- diç'e bağlı bırlıklerin desteğin- dekı Sırp kuvvetlerinin. V'elıka Kladusa'nın kenar mahallele- rini voğun topçu ateşi altına al- dıklannı kaydettı. Bosnalı Sırplar. Boşnaklar'a kendilerini sav unma hakkı da- hı vermeyen ancak soykırım surdürenlerin 'sert şekilde k>- namakran' başka bir şey yap- mayan Batı'vla alay edercesine 'etnik temizlik' adını verdikle- n sov kınm uygulamalannı tüm hızıyla sürdürüyorlar. Uluslararası Kızılhaç yetkıli- leri. Bosnalı Sırplar'ın Tuzla bölgesındeellerindebulundur- duklan Bıjeljina kentinden 9'u kadın. 5'i çocuk 20 kişiyı daha zorla kovduklannı söylediler. BM Genel Sekreteti Butros Gali, BM Koruma Gücü UNP- ROFOR'un Bihaç'ta uğradıgı başansızlıktan Güvenlik Kon- sevi'ni sorumlu tuttu. Galı başan.sızlıgın gerekçe- lerını Güvenlik Konseyi'ne sunduğu bir rapor- la gözler önüne serdi. Gali'ye göre Bihaç'ta yaşanan trajedi ve uğranı- lan başarısızlığın başlıca nedenleri şunlar: 9 Bosna'daki güvenlibölgelerin korunması için UNPROFOR'un 34 bin askere ihtiyaç duyduğu Gü'.enlik Konseyi'ne bildiril- diği halde Konsev bölgeye sa- dece 7.600 askergönderilmesi- ne karar verdi. # Güvenli bölgelerde görev alacak Pakistan ve Bangladeş birlikleri. gereklı askeri araç ve gerçekten voksundu. # Bihaç ve çevresinı kontrol eden Krajına Sırplan, bölgeye çok sayıda karadan havaya fii- zeleri yerleştirdiler. Bu füzeler uçaklann güvenlığini tehdit et- tiğı için NATO bölgeden hava- dan kontrol yapamaz ve UNP- ROFOR bırliklenne yeterince hava desteği sağlayamaz duru- ma düştü. Dudayev ile Rusya Savunma Bakanı Graçov İnguş Cumhuriyeti'nde buluştu Çeçenya'da siyasi çözüm aratıacak Dış Haberler Servisi - Çeçenya Devlet Başkanı Cahar Dudayev ile Rusya Savun- ma Bakanı PavelGraçov dün İnguş Cumhu- riyeti'nde biraraya geldiler. Görüşmede Çe- çen krizinin güç yoluyla çüzümlenmemesı Tconusunda anlaşmaya vanldı. Dudayev kri- zin çözülmesi nedeniyle halen esir tutulan 15 Rusaskennin serbestbırakılacağını açık- ladı. Dudayev, görüşme öncesinde gazetecile- re yaptığı açıklamada, "Burada Çeçenistan Devlet Başkanı sıfatıyla değil, Rusya askeri liderüği ile görüşen bir general sıfatıv la bu- lunuyorum*'dedi. Dudayev görüşmenın bü- yük bir savaştan kaçınılması için son şans olduğunu da belirtti. Rusya Savunma Bakanı Graçov dün ay- nca Dudayev ile görüşmesinden önce Ku- zey Osetya'ya giderek Çeçen muhalefet li- deri (j'mar Avturkhanov ile görüştü. M07- dok kentinde yapılan görüşmede, Avturkha- nov, Dudayev'in de aynı şeyi yapması ha- • Çeçen krizinin güç yoluyla çözümlenmemesi konusunda anlaşmaya varıldı. Çeçenya halen elinde tuttuğu 15 Rus askerini serbest bırakmayı kabul etti. lınde silahlarını teslim etmeye hazır olduk- larını. Cumhuriyet"te durumun normalleş- mesi için serbest genel seçimlere gidilme- sini kabul ettıklerini bildirdi. Graçov'un ikı liderle ayrı yerlerde görüş- me yapmasına karşın Rusya'nın Kuzey Osetya'daki askeri yığınağını da durdurma- yarak sürdürdüğü bildirildi. Askeri yığınak Çeçen kaynaklarına göre Rusya geçen hafta boyunca Kuzey Osetya'nın Beslan ha- v alanına yaklaşık 50 nakliye uçağı ile asker ve silah taşıdı. Rusya'nın bölgeye iki tü- men. Beslan havaalanı çevresine de 50 ka- dar zırhlı araç yerleştırdıği belirtiliyor. Rusya Savunma Bakanı PavelGraçm Du- dayev ile görüşmesinden önce Interfaks'a yaptığı açıklamasında Çeçen liderı uyar- mıştı. Graçov. banş göriişmelerinin başan- sızlığa uğraması durumunda Moskova'nın bölgedeki sorunu çözmek için güce başvu- racağını belırtmıştı. Rusya itiraf etmişti Moskova ilk kez. Kuzey Kafkasya'nın ça- tışmalı bölgesı Çeçenya'da hükümet ile mu- halefet arasındakı savaşta Rusya'nın da mu- halefetin yanında yeraldığını kabul etmiş- ti. Moskova, muhaüfkuvvetlere hava ve ka- radan yardım ettiklerini itiraf etmişti. Graçov; Rus uçaklannın geçen hafta so- nunda havaalanlarına düzenlediği bombar- dıman sırasında paralı asker ve cephane ta- şımacılığında kullanılan Tupolev 154S (ipi altı uçağın imha edildiğıni. ve L-39 tipi 10 talim uçağının da tahrip edildiğinı söyle- mışti. Çok gururlu olmakia övünen Çeçenler bağımsızlıktan ödiin vermek istemiyorlar.