Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
8 OCAK1994 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER
GöneyAfPika
seçimleri
• ULUNDİ(AA)-Güney
Afrika'da siyahlann en
büyük .grubu olarak kabul
edilen Inkatha hareketinin
üderi Mongosuthu
Buthelezi, hükümet ile
Ulusal Afrika Kongresi
(ANC) arasında anayasa
konusunda anlaşma
sağlanamazsa, ülkede ilk kez
21 nisanda çok ırklı olarak
yapılacak seçimlere
katılmavacaklannı bildirdi.
Buthelczi. bir Amerikan
hevctinı kabulündeyaptığı
konuşmada. "Öncelikîe
anayasa konusunda bir
anlaşmaya \ armalıvız. Daha
sonra seçimlcre gıdebiliriz.
Aksi îakdirde. seçım mc\cui
durıımugcrginleşiireeek.
çalışmaian artırucak" dcdi.
Jirinovski'yi
davet etmedık
• MADRİD-BÜKREŞ
(AA)- Rusya'da vapılan son
seçımlerde büyük başan elde
ederek herkesi şaşırtan ve dış
gezileri tam bir fiyasko ile
sonuçlanan aşın milliyetçi
parti üderi Vladimir
Jirinovski'yeçeşitli
ülkelerden tepkilergeliyor.
İspanya krallığından vapılan
açıklamada. kral Juan
Carlos'un Jirinovski'yi davet
ettiği yolundaki haberler
yalanlandı. Öte yandan.
Romanya'mn en büyük
papazı Moses Rosen
jirinovski'vi Hitler'e
benzetti.
Ayustralya'da
büyük yangın
• StDNEY(AA)-
Avustralya'nın Giineydoğu
bölgesi"nde başlayan ve son
birkaçgün içinde binlerce
hektarçalılık alanı tahrip
eden yangın. Sidney kentinin
merkezine 16 kilometre
yaklaştı. Sidney'in
banliyölerindeoiuranlar
tahliyeedilirken. binlerce ev
yangın tehdidi altında
bulunu>or. Sidney üzerinde
kalın birduman tabakasının
oluşması ile küllerle
kaplanan havaalanının bir
pisti trafiğekapatıldı. Kentin
kuzeyindedemiryolu trafıği
degeçici olarak durduruldu.
Alman askerlepi
Somairden
çekiliyor
• BONN (AA) - Somali'deki
Alman askerlerinin geri
çekilmesine önümüzdeki
hafta içinde başlanacak.
Alman Haber Ajansı'nın
haberinegöre Belet Uen'de
bulunan Alman askerlerine
ait kullanılmayan
malzemeler Somali'nin
başkenti Mogadişu'ya
getirilecek. Belet Uen'den
Mogadişu'ya gelecek olan
konvoy, Aidid
taraftarlannın saldınlanna
karşı ABD ve İtalyan
askerleri tarafından
korunacak. Ülkede bulunan
1300 Alman askeri mart ayı
sonuna kadar ABD ve
İtalyan askerleriyle birlikte
Somali'yi terkedecek. Şu
anda Almanya'nın
Somali'de 50 adet yük
taşıyıcı panzeri, 700diğer
aracı ve 300 adet konteyniri
bulunuyor.
Weizsaecker
/
e
halef
• BONN(AA)-23Mayıs
1994'de görevi sona erecek
olan Almanya
Cumhurbaşkanı Richard
von Weizsaecker'in yerine
gösterilen adaylardörde
çıktı. Çeşitliçevrelenn tepkı
göstermeleri nedeniyle
Başbakan Kohl'ün
desteklediği StefTen
Heitmann'ın adaylığınjn geri
almasıyla muhafazakar
kanat, Federal Anayasa
Mahkemesi Başkanı Roman
Herzog'u Cumhurbaşkanı
adayı göstermeyi
karariaştırdı.
çatışıyor
•TOKYO(AA)-Japon
işçılerinin dünyanm diğer
ülkelerindeki işçilerden yılda
onalama 200 ila 500 saat
daha fazla çahştıklan, bazen
bu aşın çalışmanın ölümlere
yol açabileceği bildirildi.
Japon hükümet kuruluşu
Ekonomik Planlama Ajansı
tarafından bugün
yayımlanan bir rapora göre,
Japon işçileri 1990'da
onalama 2.124 saat çalışular.
Bu, Amerikan ve İngiliz
işçderinden yaklaşık 200
sa£t, Fransız ve Alman
işç-Jerinden ise400 ila 500
saatdaha fazla. Raporda,
aynca Japon işçilerinin
geıçek çalışma saatlerinin
daha fazla olduğu, birçok
Japon işçinin günde
onalama 1.5 saat daha
çalşüğı belirtildi.
ABD Başkanı, NATO zirvesinde Banş İçin Ortaklık planını onaylatmaya çalışacak
öinton'ınBrükselsmavıVVASHINGTON (Cumhuriyet) -
NATO'ya Doğu Avrupa ülkelerinden
gelen üyelik talebini geçiştirmeyi hedef-
leyen ABD, ittifakın geleceği açisından
büyük önem taşıyan Brüksel zirvesine
sıkıntılı gidiyor.
Aklında Rusya kaygısı bulunan Baş-
kan Clinton, ABD ile.Avrupa arasında
yeni bir ortaklığın temelini atmayı
amaçlıyor.
ABD lideri Bill Clinton'ın, uzun süre-
dir ihmal edildiği eleştirisiyle karşı karşı-
ya bulunduğu ABD-Avrupa işbirliğini
de yenileyeceği bildirilen NATO zirve-
sinde, Soğuk Savaş'ın kazanımlannı gü-
venceye alacak. demokrasi ve istikran
sağlayacak 'yeni bir ortaklığı' kurmayı
hedeflediği belirtilivor.
İttifakın Doğu Avrupa ülkelerini içi-
ne alarak genişlemesi sorununa 'banş
içijı ortaklık' projesini götüren ABD
Başkanı Bill Clinton'ın. NATO'nun
önündeki engelinin politik ve ekonomik
istikrarsızlık olduğunu ve göçmenler bi-
çiminde bir yayılmanm da önümüzdeki
yıllan güçleştireceğini vurgulayacağı
bildiriliyor.
Washington'da ilgili çevrelerin değer-
lendirmeleri, Soğuk Savaş sonrasınm
ilk ABD lideri olan Bill Clinton, yeni
üyelik başvurulannı, tam destek' verdi-
ği Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'-
in 'uyarısı' üzerine geri çevirdi şeklinde.
Yeltsin'in ve Rus ordusunun. 'başvu-
nıiarın hiçbirisirun kabul edilmemesi" ıs-
teğini yerine getirmek zorunda kalan
Clinton'ın. 'banş için ortaklık' projesini,
'şimdilik' kaydıyla bir "ara formül' ola-
rak sunacağı bildiriliyor.
10-11 ocak tarihlerinde Belçika'nın
başkenti Brüksd'de bir araya gelecek
olan NATO üyesi ülkeler, aralannda
Rusya'nın da bulunduğu eski Varşova
Paktı'na üye tüm Doğu Avrupa ülkele-
rinin "üyelik başvurulanyla' doğan
sıkıntıyı değerlendirecek.
Türkiye'nin 'tam destek' verdiği baş-
kan Clinton'ın 'banş için ortaklık' pro-
jesiyle, ittifakın önündeki sıkıntı aşılma-
ya çalışılacak.
Bill Clinton, bugün annesinin cenaze-
sini kaldırdıktan sonra Brüksel'e hare-
ket edecek.
Beyaz Saray'daki birinci yılını doldu-
ran ABD lideri. başkan olarak çıkacağı
ilk Avrupa seyahatine. Dışişleri Bakanı
NVarren Christopher, bu ay sonunda gö-
revi bırakacak olan Savunma Bakanı
Les Aspin ve kalabalık bir heyeti de be-
raberinde götürüyor.
NATOZIRVESI
Askeriyapı
kökten
değişiyorBRÜKSEL (Reuter) - NATO'nun pa-
zartesi günü Briiksel'de toplanacak zirve-
sinde ittifakın askeri vapısında köklü deği-
şiklığin yapılması onaylanacak. Bu deği-
şıklik NATO'nun Yugoslavya türii bunalı-
mlarda BM ve Avrupa ülkeJeri ile daha ko-
lay işbirliği yapmasını sağlayacak.
Zirvede onaylanacak yeni plan uyannca
'Birleşik Ortak Göre> BirükJeri' kurulacak.
Böylece Avrupalı NATO ülkeleri ABD-
nin önderliğindeki ittifak içinde daha
ağırlıklı rol oynayabilecek.
NATO zirvesinde gündemin birinci
maddesini örgütün Doğu Avrupa ülkeleri
ve Rusya ile ilişkıleri oluşturacak. Ancak
NATO yetkililerine göre gazete manşetle-
rine çıkması beklenmeyen 'askeri yeniden
vapılanma' planının ittifakta çok önemli
bir değişikliği simgeleyeceğini belirtiyorlar.
NATO vetkililerine göre bu değişiklik
Avrupalı müttefiklerin ABD'nin katılımı
olmadan bir askeri operasyonu gerçekleş-
tirmesini olanaklı kılacak.
ABP önerdi
Plan. NATO'ya ABD tarafından öneril-
di. Plan uyannca NATO'nun askeri yapısı
içinde çokuluslu birlikler kurulacak. Bu
birlikler, NATO ülkelerinin toprak bütün-
lüğünü koruma görevi dışında. başka gö-
revler de üstlenebilecek ve başka kurumla-
nn emrine geçici olarak verilebilecek.
Yetkiüler. Baü'nın Bosna bunalımı kar-
şısındaki kararsızlığının ve Avrupa'daki
Amerikan birliklerinin azaltılmasının. yeni
planın oluşturulmasını zorunlu kıldığını
belirtiyorlar. Azcrbaycan'ın Kazah kenti, genç bir çifrin Frmeni top ateşi sonucu ölmesivle yasa boğuldu.
Elçibey
yardım
istediAzerbaycan'ın
görevden uzaklaştınlan
Cumhurbaşkanı
Ebulfez Elçibey, ABD
Başkanı Bill Clinton ve
Rusya Devlet Başkanı
Boris Yeltsin'e birer
mek lup göndererek,
Ermeni saldırganlığına
karşı Washington ve
Moskova'nın harekete
geçmesini istedi.
Elçibey, iki başkana
gönderdiği mektupta,
Azerbaycan
topraklannın yüzde
20'sinden fazlasının ve
Azerbaycan-Ermenis-
tan sınınnın 170
kilometrelik
bölümünün Ermeni
işgali altında olduğuna
dikkatiçekti.
Elçibey. BM Güvenlik
Konseyi vcAGİK
Minsk grubunun ilgili
kararlannın ve ABD,
Rusya ve Türkiye'nin
çağnlannın banş umudu
yaratmasına karşıhk
Eımenistan'ın saldırgan
tutumunubütün
bunlara karşm
sürdürdüğünü belirtti.
Elçibey, Clinton ve
Yeltsin'denbu
konuyu görüşmelerini
ve ABD-Rusya-
Türkiyeortak
gırişiminin yeniden
canlandınlmasını
istedi.
ORTADOĞU
îsrail
ağırdan
alıyor
• Dışişleri Bakanı
ŞimonPeres,FKÖile
Filistirfe özerklik
anlaşmasının
8 haftadan önce
imzalanamayacağını
söyledi
Dış Haberler Servisi - İsrail
Dışişleri Bakanı Şimon Peres,
ülkesinin FKÖ ile Filistin'e
özerklik konusunda bir anlaş-
mayı sekiz haftadan önce imza-
lamayacağım bildirdi.
Bağımsız İngiliz televizyonu
Channel-4'ün canlı yayınında
konuşan Peres, buna rağmen
ülkesinin sonunda bir anlaşma
sağlanacağı konusunda kuşku-
sunun bulunmadığını belirtti.
Peres. "Kararulığmuz ve kapa-
siteıniz hakkında en kücûk te-
reddüdüm yok. Bu, haftalar ya
da aylar sürebilir. Ben haftalar
sürmesini tercih ederim, ama da-
ha ne gibi sorunlan görüşeceği-
mizi bile bilmeden ne kadar süre-
ceğini nasd sövlevebilirinrfHaJa
çözülmesi gereken uzun bir so-
nınJar listemiz var. Önceden ön-
görülmeyen bir şey yapıyonız.
Tabii bu zaman alıyor ve ortaya
yeni sorunlar çıkanyor. Bir ay
fazla, bir ay erken, fazla önemli
değü" dedi.
Bağdat, Kuzey Irak toplantısına katılmakta ısrarlı davranıyor
Irak-TürMyegörüşmeleri başlıyor
Filistinlilere bağlı
Görüşmelerin süresi konu-
sunda topu Filistin tarafına
atan Peres, "Süre, Filisrinlilerin
elinde. Çabuk olsun isti> orlarsa,
bizim için de u>gundur. Yavaş
giderlerse de bu onların sorunu-
dur dedi.
Peres, ülkesinin tek kaygısı-
nın güvenlik olduğunu belirte-
rek yine de Filistin sorununun
bir "başan öyküsü" olarak nok-
talanmasını arzuladıklannı,
çünkü kendini daha iyi hisse-
den komşunun, daha iyi komşu
olacağını söyledi.
Bu arada İsrail, FKÖ ile ye-
niden başlayacak olan banş gö-
rüşmeleri öncesinde iyi niyet
jesti olarak dün elindeki Filis-
tinli tutsaklan serbest bırakma-
ya başladı.
LALE SARIİBRAHf MOCLL
ANKARA -Irak Dışişleri Bakanlığı
Müsteşan Riyad EJ Kaysı Türkiye ve üç
yıldır BM ambargosu altında olan Irak ve
arasında çeşitli düzeylerde yapılan temas-
lardan sonraki ilk masa başı görüşmeleri
için dün Ankara'ya geldi.
El Kaysı. Birleşmiş Milletler ambargo-
su nedeniyle karayoluyla geçtiği Ürdün'-
den, Ürdün havayollanna ait bir uçakla
dün sabah Ankara'ya geldi.
Türkiye'ye bir misyonla geldiğini söyle-
yen El Kaysı, iki komşu ülkenin biraraya
gelmesinin tuhaf birşey olmadığjnı kay-
detti.
Türkiye ve Irak arasındaki resmi görüş-
meler bu sabah Dışişleri Bakanlığı Müste-
şan Büyükelçi Özdem Sanberk ve El
Kaysı başkanlığında gerçekleşiyor. El
Kaysı'run bugün öğleden sonra Dışişleri
Bakanı Hikjnet Çefin tarafından da kabul
cdilmesi bekleniyor.
El Kaysı'nm Ankara'daki temaslannın
pazartesi gününe kadar sürmcsi bekleni-
yor.
Irak topiantıda ısrarlı
Öte yandan irak.Türkiye. İran \e Sun-
ye arasında Şubat ayında İstanbul'da ya-
pılması planlanan Kuzey /rak konulu
Dışişleri Bakanlan düzeyindcki toplantı-
ya katılmakta israrlı olduğunu bildirdi.
Irak, Birleşmiş Milletler'inüçyılıaşkınbir
süredir uygulamakta olduğu ambargoya
uyacaklan yönünde sinyaller vererek.
ambargonun yakında kalkmasının bek-
lendiğini söyledi.
Irak'ın Ankara'daki Büyükelçisi Raffi
Dahbam Mijwel El Tıkriti. dün Cumhuri-
yefe yaptığı değerlendirmede. Kuzey Irak
konusunun Irak'ın bütünlüğü içinde çö-
zülmesi gerektığini anımsatarak, Türkiye.
İran ve Suriye arasında 9 Şubatta İstan-
bul'da dördüncüsü yapılması beklenen
Dışişleri Bakanlan düzeyindeki toplantı-
\a katılma talebinde bulunacaklannı söy-
fedi.
Büyükelçi şu görüşlere yer verdi:"kuzey
Irak konusu bizim sorunumuz. Ama üç iilke
biraraya gelip bizim sonınumuzu ele alıyor.
Türkiye'deki görüşmelerde Irak'ın da gö-
rüşmeiere katılması gerektiğini vurgulaya-
cağız."
Güvenlik anlaşması yenilenmeli
Tıkriti. Ankara'daki görüşmeler sıra-
sında ekonomik ilişkilerin canlandınlma-
sının yanısıra iki ülke arasında 1988 yılın-
da varolan güvenlik anlaşmasının yenilen-
mesi yollannı arayacaklannı söyledi.
Türkiye ile diyaloğun bir süredir devam
ettiğinı soyleyen Tıkriti, ilk masa başı gö-
rüşmelerinin gerçekleşmisinin Irak'ın ça-
balan ile gerçekleştiğini de söyledi.
Başbakan, The Independent'e demeç verdi
Çiller'den Rusya uyansı
LONDRA (AA) - Başbakan Tansu ÇiUer,
Baü'nın eski Sovyetler Birliği'nden yeni ba-
ğımsızlıklannı kazanmış Müslüman devletle-
re karşı Rusya'nın muhtemel bir tehdidini
ciddiye alması uyansında bulundu.
Başbakan ÇiUer. İngiltere'nin önde gelen
ciddi fikir gazetelerinden The Independent'e
verdiği demeçte, Avrupa ülkelerinin Türkiye'-
nin hayati öneminin bilincinde olduğunu söy
ledi.
Gazetenin Türkiye mu-
habiri Hugh Pope'la yaptı-
ğı görüşmede Başbakan
Tansu Çiller. ABD Baş-
kanı Bill Cünton'ın gele-
cek hafta NATO zirvesin-
de ittifakın genişlemesine
iiişkin ortaya koyacağj
'banş için ortaklık' öneri-
lerini desteklediğini belir-
terek şunlan söyledi:
"Bu önerinin gerçekçi
bir yaklaşım olduğuna ina-
nıyorum. Avrupa'nın aynl-
masına değil, birleştiriüne-
sine bakmamız gerektiği
inancındayım. Barış için
ortaklık önerisi hatta bizim
nürse düşünsün, su > iizü'ne şimdi bir tema çıktı.
Eski sınırlara tekrar döniiş olmamakla birlikte,
bu tema kesinlikle bir ınilüyetçilik tavrıdır. Bu
irade ortada, yani Rusva'yı söz konusu bölge-
nin tek koruyucusu yapmak."
Başbakan Çiller. Türkiye'nin Kuzey'deki
komşusuyla işbirliği yapmak istediğini ve top
raklannı genişletme gibi bir hırsı da bulun-
madığını vureuladı.
açımtzdan tedrici bir şey, belki biraz daha hızlı
hâreket etmemiz gerekir."
Başbakan Çiller, Rusya'nın yeni bağımsız-
lıklannı kazanmış Müslüman devletlere karşı
muhtemel bir tehdit unsuru oluşturabileceği
hususunu Batı'nın ciddi olarak değerlendir-
mesi gerektiğini vurguiayarak bu konuda da
şunlan söyledi:
"De\!et Başkanı Yeltsin. kafasında ne düşü-
Çilfer, Azerbaycan "daki
durumla ilgili olarak da
"Gelişmeleri çok yakından
izh'yoruz. Düşünüyoruz.
Tekrar düşüniiyoruz. Tür-
kiye olarak, Ermenistan'-
ın, işgal ettiği topraklardan
geri çekilmesini istiyoruz"
dedi.
Başbakan Tansu Çil-
ler'in gelecek hafta Briik-
sel'de yapılacak NATO
zirvesinde Başbakan John
Major ile diğer liderlerden
özellikle böîücü terör ör-
, ı gütü PKK'nın Avrupa*-
/ dakifaaliyetlerinindurdu-
i I rulmasını isteyeceğini.
kavdeden
gazete. Çiller'in şu görüşlerini aktardı:
"Bütön bu meselelere karşı birlikte dayanı-
yoruz. PKK Ue Türkiye'de veya başka yerlerde
yaşayan Kürtierin meselelerini birbirine karış-
tırmıyoruz. Türkiye'de geçen yıl 2 bin kişi öldü.
Biz, vatandaşlanmızı korumaya çalışıyoruz.
Biz demokratikieşmeye inanıyonız. Bu konuda
da dev adımlar atacağız. Bu, PKK'va bölgeye
bir ödün olarak algılanmamalı, tüm ülke için
bunu yapacağız."
BM^Irak'a
suınlıpetrol
siitişı önerdi
BİRLEŞMfŞ MİLLET-
LER (AA) - BM Genel Sekre-
ten Butros Gali. Irak'tan, bir
seferde sınırlı miktarda petrol
satışını kabul etmesini istedi.
Irak'ın sınırlı miktarda petroı
satışının. bu ülkeye uygulan
petrol ambargosunun gele-
cekte tamamen kaldınlması-
na yardımcı olacağı da ifade
edil'di.
Bir BM yetkilisi, Butros
Gali'nin aralannda Başbakan
Yardımcısı Tank Aziz'in de
bulunduğu Iraklılara, Bağ-
dat'ın insani yardım çerçeve-
sinde 1.6 milyar dolar değe-
rinde petrol satmasını teklif
ettiğini söyledi.
Genel Sekreter Gali'nin.
Irak'ın sınırlı miktarda yapa-
cağı petrol satışının, bu ülkeye
uygulanan yaptınmlann ta-
mamen kaldırılmasına yar-
dımcı olacağını düşündüğü de
kaydedildi.
1991 Körfez Savaşı ateşkes
şartlanna göre Güvenlik
Konseyi. Irak'a uygulanan
petro! ambargosunun kaldı-
nlmasını Bağdat'ın kitle imha
silahlannı yok etme şartına
bağlamıştı.
POLİTİKADA
SORUINLAR
ERGUNBALCI
NATO Tarüşması
NATO'nun pazartesi günü Brüksel'de yapılacak zirve-
si, ittifakın tarihindeki en önemli ve tartışmalı toplantıla-
rından biri olmaya aday görünüyor.
Siyasal çevrelerde fırtınalara yol açan sorun NATO'-
nun yeni üyeleri kabul ederek genişlemesi. Çek Cumhu-
riyeti, Polonya, Macaristan, Slovakya ve son olarak Lit-
vanya NATO'ya üye olmak istiyorlar. Rusya Devlet Baş-
kanı Boris Yeltsin geçen yaz, NATO'nun genişlemesine
ve Polonya'nın ittifaka katılmasına bir itirazı olma-
yacağını belirtmişti. Ne var ki Rusya lideri, ordunun da
baskısı ile bir süre sonra ağız değiştirerek Doğu Avrupa
ülkelerinin NATO'ya katılmalarının Rusya'nın güvenliği
açısından sakıncalı olacağını söylemeye başladı Bu gö-
rüş gerek Rus komutanları gerekse Dışişleri Bakanı
Andrei Kozinev tarafından sık sık vurgulandı. Yeltsin
son olarak iki gün önce yaptığı açıklamada NATO'nun
genişlemesinin bölgede istikrarsızlık yaratacağını yine-
ledi.
Rusya'nın itirazı üzerine Moskova'yı güçlendirmekten
çekinen Batı, Doğu Avrupa ülkelerinin NATO'ya üyeliği
konusunda daha temkinli davranmaya başladı.
NATO'nun aradığı orta yol' ise ABD'nin geçen yıl or-
taya attığı 'bar/£/ç/nortafc///c'formülüileşekillendi. Buna
göre NATO şimdilik Doğu Avrupa ülkelerini üyeliğe ka-
bul etmeyecek, ancak bu ülkelerle askeri ve siyasal iş-
birliği yapacak. Başka bir deyişle Doğu Avrupa ülkeleri,
NATO ile işbirliği yapacak, ama örgütün askeri koruma-
sından yararlanamayacak.
Bu formül, bir yandan Rusya'nın yayılmacı emellerin-
den, öte yandan yaşlı kıtada hızla güçlenen aşırı milli-
yetçi akımlardan derin kaygı duyan Dogu Avrupa ülkele-
rini tatmin etmekten uzak. Çek Cumhuriyeti Cumhurbaş-
kanı Vaclav Havel geçen yıl yaptığı bir konuşmada Doğu
Avrupa ülkelerini NATO'nun dışında bırakmanın büyük
bir yanlış olacağını söylüyor, Rusya'da aşın milliyetçili-
ğin hızla güçlendiğine dikkati çekiyordu.
Vladimir Jirinovski'nin seçim zaferi, Havel in gözle-
mini doğrulamıştır.
Jirinovski'nin zaferi, Doğu Avrupa ile Batı'yı ters yön-
lerde etkiledi. Rusya'da aşırı milliyetçilerin başansın-
dan korkan Doğu Avrupa ülkeleri, NATO'ya üyelik için
baskılarını arttırdı. Batı ise, Jirinovski'nin zaferinden
sonra, NATO'nun genişlemesinin Yeltsin'i güç durumda
bırakacağını, hatta aşırı milliyetçiler tarafından devril-
mesine yol açabileceğini düşünerek Doğu Avrupa ülke-
lerinin ittifaka üyeliği konusunda büsbütün temkinli bir
tavır takındı.
Yeltsin de Jirinovski 'kartını' iyi oynayarak Batı'ya sü-
rekli olarak "Doğu Avrupa ülkeleri NATO'ya girerse,
Rusya da aşırı sağcılar ve ordu öfkelenir, benim duru-
mum zayıflar" mesajını iletmiştir.
Batı, Yeltsin'in üzerine titriyor. Hele aşırı sağın seçim
zaferinden sonra Yeltsin'e can simidi gibi sarılmış du-
rumda.
Ne var ki, Batılı yönetimlerin, özellikle tüm umudunu
Yeltsin'e bağlayan Başkan Clinton'ın politikasmı eleşti-
renlerin sayısı da az değil. Bir dizi yazar, Batı'nın karar-
sız ve çekingen tutumunun Rus aşırı sağını yüreklendi-
receğini, daha pervasız yapacağını belirtiyor. Aynca
aşırı milliyetçilerin içeride bunu bir propaganda malze-
mesi olarak kullanabileceği, halka "Bakın, Batı bizden
korktuğundan Doğu Avrupa ülkelerini NATO'ya almadı.
Rusya'nın çıkarlarını en iyi biz savunuruz" diyebileceği
belirtiliyor. Hitler karşısında çekingen politikanın Nazile-
ri güçlendirmekten başka bir işe yaramadığı anımsatılı-
yor.
NATO zirvesi, Türkiye açısından da kuşkusuz çok
önemli. Arkadaşımız Lale Sarıibrahimoğlu'nun da yaz-
dığı gibi Ankara, bu aşamada NATO'nun genişlemesine
karşı; zirvede gündeme getirilecek olan 'banş için ortak-
lık'formülünü destekliyor. Türkiye, NATO'ya Doğu Avru-
pa ülkelerinin katılmasının, dikkatleri onlara çevirece-
ğinden kaygılanıyor. Oysa Balkanlarla Kafkasya'daki
bunalım ve Yeltsin yönetiminin yayılmacı eğilimi, Tür-
kiye'yi çok kritik bir konuma sokmuş durumda.
Bu nedenle Brüksel zirvesinde Türkiye'nin 'banş için
ortaklık 'formülüne sağlam destek verecek NATO üyele-
ri arasında yer alması bekleniyor.
AFGANİSTAN'DA GEÇİCİ ATEŞKES
Türk büyükelçiliği
tahliyeediliyorANKARA/KABİL (AA) -
Dışişleri Bakanlığı. Türkiye'-
nin Kabil Büyükelçiliği men-
suplannın, başkentteki şiddetli
çatışmalar dolayısıyla geçici
olarak tahliyesini karariaştır-
dı.
Edinilen bilgiye göre temsil-
cilikte, Büyükelçi Aykut Çetir-
ge ile birlikte toplam 4 kişi
bulunuyor.
Bu arada Afganistan'da
Devlet Başkanı Burhaneddin
Rabbani ve bağlı kuvvetlerle
rakip mücahit gruplan arasın-
da bir haftadır süren kanlı çar-
pışmalan durdurmak için
Pakistan'ın yapüğı geçici ateş-
kes çağnsını tüm tarafların'
kabul ettikleri bildirildi.
Pakistan'ın başkenti îslama-
bad'daki Birleşmiş Milletler'-
den diplomaük kaynaklann
bildirdiklerine göre Afganis-
tan'ın başkenti Kabil'deki dip-
lomatlann tahliyesine yönelik
24 saatlik ateşkes, bugün yerel
saatle sabah 6.00'dan (TSİ
03.00) itibaren gecerli olacak.
Kabil'de dün çaüşmalann
durulmasından yararlanan
binlerce kişinin kentten kaç-
maya başladığı bildiriliyor.
Âteşkes konusunda AFP'-
nin verdiği ilk haberde, "ılımlı
ve uzlaşmaa siyaset' izlemekle
tanınan Devlet Başkanı Bur-
haneddin Rabbani'ye kcrşı
savaş açan Afganistan Başba-
kanı Gülbeddin Hikmerjar li-
derliğindeki Hizb-i İslarni
grubunun ateşkese onay verdi-
ği belirtilmişti.
ABD
Son romantik
681i serbestbırakıldıVVASHINGTON (Cumhu-
riyet) - 68 kuşaginın ABD'deki
son fîrari' temsilcisi Jeflrey
Donovan PoweU serbest bıra-
kıldı.
Ohio eyaleti Kent Üniversi-
tesi'nde öğrenim gördüğü dö-
nemde ABD'nin Vietnam'-
daki haksız varlığına karşı çı-
karak savaş karşıtı eylemler
düzenleyen Povvell, 24 yıldır
kaçmaktan vazgeçerek öncekı
gün yetkililere teslim olmuştu.
Chicago kentine bağlı Cook
County Savcılığı. halen Colo-
roda'da yaşayan Povvell'ın 24
yıl boyunca İcaçak hayati ya-
şarken hissettiği korkuyla ce-
zasını en acı şekilde ve yeteri
kadar çektiğine karar vererek
Povvell'a hapis cezası verilme-
mesini karariaştırdı. Savalığın
karanna göre Povvell 18 ay bo-
yunca evinde göz hapsinde tu-
tulacak ve 500 dolarpara ceza-
sı ödeyecek.
Savcılık. bugüne kadar sah-
te isimleri kullanarak kaçak
>aşayan savaş aleyhtan öğren-
ci lideri Jeffrey Donovan Po-
vvell'ın yeterince ceza çektiği
görüşünde birleşen yargıçlar,
68 kuşağının ABD'deki ünlü
öğrenci lideri için ayıracak za-
manlan olmadığını da belirtti-
ler.