Katalog

SAYFA CUMHURİYET2 8 OCAK1994CUMARTESİ "Bir fıncan kahvenin kırk yıllık hatın vardır" sözü bugünkü dünyada da geçerli ama, o bir fmcanın sağlık üzerindeki etkileri hala tartışılıyor Keyifle çekilen yudum, zehir de olabilirHaber Merkezi- Kahve, dünya nüfusunun büvük bir çoğunluğu- nun. özellikle de Avrupalılann ha- yatının aynlmaz bir parçası. Avru- palılann çoğu, günlerine kahveyle başlayıp yemeklerini de kahveyle bi- tiriyor. Avrupa'da her yıl kişi başına tüketilen kahve mıktan 7 kiloya ulaşırken kahvenin insan sağlığı üzerindeki etkileri tam olarak bilin- miyor. Doktorlann büvük bir kısmı, kahvenin insan sağlığına zararlı ol- duğunu ve kalp krizine v ol açtığını belırtirken. hamile kadınlara da kahve içmemeyi salık veriyor. Kah- ve üzerine son yıllarda yapılan aç>- klamalann en çarpıcı olanı kahve- nin kansere yol açüğı. Nancy Üniversitesi Sağlık Merke- zi profesörlerinden Gerard Debrj. normal miktarda kahve tüketiminin kansere yol açtığı konusunda bir bulgu olmadığı halde. kansere yol açma olasıhğının varlığının da sor- gulanamayacağını belirtiyor. Kahve. kimyasal formülü ta- mamıyla açıklanamadığından gize- mini koruyor. Birçok çeşidi bulunan kahve tohumlan farklı şekıllerde hazırlanabilmekte. Farklı şekillerde haarlanmış olsa da. kahvelerin hep- sinde çeşitli vitamin ve mineraller bulunuyor. Tek bir kahve çekirde- ğinde bile kahveye koku sağlayan yüzlerce bileşke var. Bilim adamlan kahve tükemiyle. sigara tükeminin başabaş gitüğini ve böylece sigaranın da. kahvenin kanserojen etkisine katkıda bulun- duğunu belirüyor. Son yapılan araştırmalara göre; günde 6 fıncan kafeinli kahve tüketiminin kalp kıia olasılığını yükseltmediği ortaya çıkanldı. İlginç olan. aynı miktarda kafeinsiz kahve tüketiminin kalp krizi şansını yüzde 60 arttırması. Kahve tüketiminin kolestrole de yol açtığı yaklaşık 20 yıldır bilinen bir gerçek. Ancak kolestrole yol açan kahvenin kendisi değil, fıncan- da bıraktığı çeşitli yağlar. Kahveye yüklenen bir diğer suç ise, kısırlığa neden olması. Kısırlık konusunda sigara, şarap ve yağlı yemekler de en az kahve kadar zararlı. Zekaya birebir Debry. alkolün insan metaboliz- ması üzerindeki etkisinin birkaç mi- lıgram kahveninkinden çok daha fazla olduğunu belirtiyor. Peki kahvenin insan aklı üzerin- deki etkisini hiç merak ettiniz mi? Kahve. kişinin düşünme kapasitesi- nı ve hızını arttınyor. Ayrıca kah- venin yorgunluğu azaltmak, dikkati arttırmak gibi yararlan da var. Sayı- lan nedenlerden dolayı kahve, sa- natçılar ve öğrenciler arasında ol- dukça yaygın. Karlı dağlan yabana atmaymCEMtL CtĞERİM Türkiye'nin turizm tanıtma afışle- rine şöyle bir göz atahm isterseniz. lşte Ölüdeniz, güzelim kumsallar. Tarihi kalıntılar da var. Denizle gökyüzünün mavisine de doyum ol- muyor. İstanbul. ah güzel İstanbul. Günbatımındaki silüeti başka nere- de vardır? Hepsi birbirinden güzel. ama. sanki bir eksik var. Ne ola ki° Şu anda bulunduğunuz yerden başınızı biraz yukanya kaldınn Eğer Konya Ovası'tun tam ortası- nda değilseniz, siz de bizim gördü- ğümüzü göreceksiniz. Evet. dağ- lan... Güneş, kumsal ve deniz... Turizm denince, nedense, akla önce bunlar geliyor. Oysa, Türkiye'nin, dünyanın yüksek ülkeleri arasmda da yeri var IDoğa ve dağlar Ashnda sanıldığı gibi değil; güne- şi, kumsalı. denizi. tarihi eserleri se- ven turistlerin yanısıra bir de doğavı ve özellikle de dağlan sevenler var. Hem yazın hem kışın, her mevsim- de, Özellikle gelişmiş ülkelerde kent- leşme ve sanayileşme sonucu ortaya çıkan çevre sorunlan ve büyük kent yaşamının yarattığı sıkıntılar, kış tu- rizmi hareketlerine katıhmı daha da artınyor. Kış turizminin hammad- desi ise dağlar. IVe bizim dağlanmız Türkiye'de ise dağdan bol ne var?.. Ortalama bin metreyle. "yük- sek ülkeler" sıralamasının önlerinde yer alan Türkiye. planlı bir şekilde turizme açılmayı bekleyen dağlarla kaplı. Dağlara ve kış turizmine yönelik ilginin son yıllarda büyük artış gös- termesi üzenne bu konudaki çalı- şmalan hızlandıran Turizm Ba- kanlığı'nca hazırlanan. "Dağ Turiz- mi ve Dağ Sporlanna Yönelik İşler" ve "Kış Turizmi ve Kış Sporlanna Yönelik İşler" başbklan altında top- lanan raporda şu görüşlere yer veril- di: IÖncelikle tanıtım "1) Avrupalı dağcıların ilgisini çe- ken yüksek dağlık yörelerimizi tanıtıcı dağcılık broşürii, film ve renk- li slayt setleri hazırlanmalı. 2) Turizm Bakanhğı ile Dağcılık Federasyonu işbirliği yaparak. ya- bancı dil bilir "Dağ rehberleri' yetiş- tirilmeli. 3) rurizm acentalarının dağ turiz- mi ite Ugili yurtiçi ve yurtdışı tanıtma ve pazarlama çalışmalarına yardımcı olunmalı ve özel teşvikler sağlanmalı. •i) Dünvaca ünlü Büyük Ağn dağı ile süreklı ılgj çeken Rize Kaçkar dağlannda. uygun yerlerde ve yeterli büyüklükte dağ evleri yapılmalı." ış sporlan ıçin son derece elvenşlı IS dağlanmız var ama, dağlan süsleyecek ve turizme açılmalarmı sağlayacak tesislerden yoksunuz. Oysa, kış turizmi, dağlan açısından Türkiye kadarşanslı olmayan ülkeler için bile önemli bir gelir kapısı. Bazüarı kar sever, soğuk sever, dağ sever. Dağ için kumsaldan ve denizden "bile" vazgeçer. Tatil yap- mak için yazı da beklemez. Türkiye ise bir dağ cenneti. Bakir dağlar kucak aşmış, yeryüzünün her yanından dağcıları bekliyor. Sen de gel... (Fotoğraf: BEHZAT ŞAHİN) IKış sporlan merkezleri Kış tunzmı ve sporlanna yönelik işler ise şövle sıralandı: "1) İç turizm talebinin karşdan- ması amacıyla Bursa-L ludağ. Kayse- ri-Erciyes, Erzincan-Mercandağu Erzunım-Palandöken ve Kars-San- kamış gibi kış turizmi merkezlerini kapsayan, nazun ve imar planlama çalışmaları bir an önce tamamlan- malı. 2) Bu merkezleri kapsayan altyapı yatınmlan ise özel turizm teşvik kre- dileri ile desteklenmeli ve hızlandınl- malıdır. Otellerin yapımına taş ve ağaç kullanımı ağırlıklı bir dağ mi- marisinin geliştirilmesine önem ve- rilmeli. 3) Doğu Anadolu bölgesinin kalkı- nmasına katkıda bulunmak ve bu böl- geye mahsus iç göçlerin durdurulması için kış turizmi potansiyel kullanımı yüksek (60 bin kayakçı/ gûn, 120 bin yatak) Erzincan-Mercandağı, Erzu- rum-Palandöken. Sarıkamış ve Bitlis kayak merkezlerinin geliştirümesi öncelikle ele alınmalı. 4) Ankara. İstanbul. İzmir gibi büyük kentlerde yaşayan nüfusun, çevre sorunlan bulunmayan Doğu Anadolu bölgesinin bu güzel dağlık yöre ve yaylalannda kış tatili yap- malan için özel indinmli bilet satı- şlan yolu ile THY'nın kışın atıl ka- lan uçak kapasıtesi de değerlendir- me yoluna gidilmelı. 5) Ülkede kış sporlarının gelişmesi için, gerekli olan kayak malzemeleri- nin üretimi (kayak ayakkabısı, bağ- lama gibi) özel teşvik kapsaımna alı- nmalı. Yukanda belirtilen öncelikli mer- kezlerde >eteri büyüklükte 'Kayak Eğitim Merkezleri' kunılarak, ya\gın spor ve ktş turizmi yapılması sağlanmalı. 6) Kış turizmi ve kış sporlan mer- kezlerinin planlama-yatınm proje çahşmalan ise bu konularda uzman yönetici ve teknik personel aracılıgı ile yürütülmeli." Tepkllerglclerekbüyüyor SanayiBölgesiiçin Danıştay'adava BURDLR (Cumhuriyet) - Bur- dur Gölü kıyısında inşa çalışma- lanna başlanan Isparta Organize Sanayi Bölgesf nc tepkiler giderek büvüyor. Çevresinde 200 bine yakın ın- sanın yaşadığı Burdur Gölü'nü olumsuz yönde etkıleveceği en- dişesivle çeşitli panel. sempozyum ve eylemler düzcnleyen Burdurlu çcvreciler. şimdi de Danıştay'ın yolunu tutlular. Uluslararası öneme sahip Bur- dur Gölü kıyısında kurulması çalı- şmalanna başlanan ve altyapı çah- şmalan sürdürülen Isparta Orga- nize Sanayi Bölgesi inşaatının dur- durulması ve bu konuda başba- kanlık tarafından alınmış idari ka- rann iptali için Danışla>'a dava açıldı. Elektrik Mühendisleri Odası Temsilcisi A.Nejdet İlgün, İnşaat Mühendisleri Odası Temsilcisi H. Hüseyin Yıldız ve gazeteci Gülçin İlci'nin Burdur'da yaşamını sür- düren yurttaş sıfatıyla ayn ayn açtıklan davalarda. çevre yasası. Euro Disney'de büyük indirim Fransa"da Paris dışındakı Euro Disney eğlence mer- kezi. kapısma kilit vurmamak için Fıyatlanm üçte bire varan oranlarda indirdi. Amerika'dakı disney parklannda geçerli olan fıyat- lann Euro Disney'de aynen uygulanması, Avrupalıla- nn Euro Disnev'den uzak durmasına neden oldu. Yılbaşından itibaren Euro Disney'de uygulanacak indirimh fıyaılann Avrupahlar ile Euro Disney arasm- daki buzlan eritmesi bekleniyor. 1 Ocak 1994'ten itibaren uygulanacak indinmli tari- feye göre. Euro Dısne> içinde yeralan otellerde bir gece konaklama ücreti yaklaşık olarak 700 bin lira yiyecek- ıçecek fıyatlannda yapılan indırime ömek olarak. bir fıncan kahvenin fiyatı 30 bin liradan, 15 bin liraya düş- tü. Mike Tolly, Euro Disney'm sezon dışında müşten çekme konusunda karşılaşüğı sorunlan önlemek amaayla tüm >ıl çalışmayacaklarını belirtiyor. Ana temasını çızgı film kahramanlannın oluşturdu- ğu ıkıncı bir konu parkı planlan ise Almanya ıçin geliş- tınldı. 100 mılyon sterlıne mal olması planlanan parkın. Avustralya'da bulunan "Sinema Dünyası" adlı konu parkınm bir eşı olacağı belirtiliyor. Almanya'- daki konu parkının hedef kıtlesıni Avrupalılar'dan çok Almanlar oluşturuyor. genelge ve mevzuat hükümlen ile 2577 sayılı yasa ve hükümleri "yüriit- menin durdurulması ve idari kararın iptali"ı ıçin "hukuksal neden" göste- nldı. Avukat Erol Palaz tarafından hazırlanan dava dilekçelennde Bur- dur Gölü'nün her yıl 200 bin su ku- şunun düzenli olarak banndığı ve so\u dünva çapında tehlike altında olan dikkuvruk ördeğin dünva nü- fusunun yüzdc 70'ınin kışladığı bir kuş cenneti olduğu \ urgulanarak. gölü ve çevresini hava. su. toprak ve çev re kırliliği açısından tehdıt edecek ınşaatın durdurulması istendı. Uluslararası sulak alanlann ko- runmasına yönelik Ramsar Sözleş- mesi'ne ülkemizin adav gösterdiği 5 alandan bıri olan Burdur Gölü'nün doğal güzelliği nedeniyle önemli bir turizm potansiyelini banndırdığı be- lirtilen dilekçeİerde. "Burdur Gölü, kent merkezine hemen hemen bitişik, kent halkı için birinci derecede önemli bir konumda ver alan doğal zengin- liklerimizden birisidir. Göl dışa akıntısı olmadığı için kapalı bir bölge- dir ve korunması gerektiği çok açık, herkesce bilinen bir gerekçedir" de- nildi. 160 fabrika kapasiteli Isparla Or- ganize Sanavi Bölgesi'nin faaliyete geçmesi halinde Burdur Gölü'nün kimyasal nitelik de taşıyacak atıklar nedeniyle dev bir çamur vığınına dö- nüşeceği kaydedilen dilekçeİerde, şu görüşlere yer verildi: "Sanayi tesislerinin v aratacağı hava ve su kirliliğinin Burdur'da do- ğal yaşam dengesini alt üst edeceği, kışı geçirmek için gölde konuklayan flamingo. kuğu ve ördek cinslerini or- tadan kaldıracağını biliyoruz. Buna ek olarak seçilen yerdeki hakim »iiz- garlar ve her türlii kirlilik. kenti de olumsuz etkileyecektir. Gölün ve su- yun kirieıunesi, biyolojik ve ekolojik dengenin bozuunasına vol aça- caktu-." Dilekçeİerde. gölün korunması için maddi hukuk kurallannın varlığından söz edilerek idarenin tehlike taşıyan faaliyetleri sonucu "kusursuz sonımluluk" doğacağı ka^dedildi. Olayda zarann varlığının basit bir keşif ve inceleme sonucu ortaya çıkacağı v urgulana- rak. öncelikle yürütmenin durdurul- ması istendi. Her ne kadar kahvenin dikkati arttırdığı söylense de. Debry zeka ya da tasanm gücü üzerinde bir etkisi olmadığını savunuyor. Kahve sihri- ni gösterse de kişiler üzerindeki etki- si aynı olmuyor. Debry'e göre sigara içmeyenler ve içe dönük kişiler kah- veden, sigara içmeyenler ve dışa dö- nüklerden çok daha az etkileniyor. İskandinavlar başta Kahve tükemi konusunda birinci sırayı kişi başına yıllık 10-12 kiloluk tüketimle İskandinavyalılar ahyor. Ekspresso ülkesi kalya'da ise, kişi başına düşen yıllık kahve tüketimi yalnızca 4.5 kilo. Toplum tarafı- ndan kullanılan her uyuşturucuya tepki göstenldiğı gibi kahvenin de fizv olojik ve sosyolojik etkileri üze- rine tartışmalar sürüyor. Ancak bu tartışmalann kahvehanelerde ger- çekleştiği de göz önünde bulundu- rulması gereken bir gerçek. Kahve: 400 yıllık 'tanış' Avrupahlar kahveyle ilk olarak 17. yüzyılda tanıştı. Başlangıçta \ alnızca üst sınıflardan insanların ladma varabildiği kahve, gûnü- müzde A vrupa kıtasmın özellikle de kuzey bölümünün en popüler içeceği. İskandinavyalılar yılda kişi başma ortalama 10.5 kilo kahve tükelirken, bu oran Avru- pa da kişi başma 3.5 kiloya düşü- \ or. A vrupaldar içinde de en bü- yük kahve lüketım payt Finlilere en küçük pav ise Portekizlilere ait. Kahve çekirdeğinde 1000'den Jazla bileşke bulunuyor. Bu bileş- keler arasmda en çok bilinen ka- jein, u\arıa ve idrar getirici ola- rak kullanılıyor. Dünyadagünlük kahve tüketimi 1.5 milvar fincan Livarında. Petrolden sonra dünya pazarmdaki en önemli ticari mal olan kahve dünva ticaretinde önemli bir Nemrut Dağı krateri ve Van Gölü milli park oluyor ANKARA (AA) - Tarihi kaynak de- ğerlenvle dikkat çeken Van Gölü, hemen vakınındaki Ahlat yöresi ve Bitlis ili sınırlan içersmde bulunan Nemrut Dağı ve krater gölü, milli park oluvor. Orman Bakanlığt'ndan yapılan açıklamada. Van Gölü'nüngün geç- tikçe canlılığını >ıtırdığı belirtilerek, gölün. hemen vakınındaki Ahlat yö- resınin ve yıne aynı bölgede Bitlis ili sınırlan içerisınde bulunan Nemrut dağı krater gölünün birlikte milli park halıne getinleceği bildirildi. Milli park haline getirilecek Nem- rut dağı krater gölünün bulunduğu alan. soğuksu ıçersındeki sıcaksu kaplıcası ve buhar kaplıcasının yanı sıra dağcılık. balıkçıhk ve kayak sporlan açısından büyük potansiyel taşıvor. Milli Parklar ve Av-Yaban Haya- tı Genel Müdürü Nevzat Ceylan da konuvla ilgılı olarak şu açıklama>n vaptı: "Gerek turizm, gerekse tabii gü- zellikler açısından son derece büyük bir potansivele sahip olan Van Golü, Nemrut Dağı krateri ve Ahlat yöresi önümüzdeki günlerde milli park ilan edilecektir. Geliştirilecek projelere göre yöreve oldukça önemli bir eko- nomik geîir sağlanacaktır. Çalışma- larımız aralıksu sürecektir." Kapadokya'yı 1 müyonl07bin turistziyaretetti NEVŞEHİR - Kapadokya bölge- sındekı müze ve örenyerlerini geçen vıl içerisinde 326.966'sı yerli 780. 629'u da vabancı olmak üzere 1 mil- von 107 bin 595 tunstin ziyaret ettiği bildirildi. Nevşehir Valısi Sait Fiker, Göreme Açık Hava Müzesi, Zelve Örtnveri Çavuşin Kilisesi, Özko- nak. Dennkus u ve Kav maklı yeraltı kentlerini geçen yıl içerisinde 326. 966'sı yerh. 780.629]unun da İtalya, Hollanda. Fransa. İspanya, Japon- ya. Avustralva'nın da içinde bulun- duğu dış ülkelerden turistlerin ziya- ret eUiğinisÖNİedi. Bu arada yapılan tespitlere göre bölgedekı müzelerden, turist girişle- rinden 18 milyar 878 miK on 983 bin liralık bir gelir elde edildiği öğrenildi. Kapadokya bölgesini 1992 yıhnda 338.775'i yerli, 771.302"si de yabancı olmak üzere 1 milyon 110 bin 77 tu- nstın müze gışelerine 6 milyar 994 milyon lira gelir bıraktıklan bildiril- di. Ote yandan Nevşehir'in en önem- li kültür merkezi durumundaki Gö- reme kasabasında bulunan ve turist- ler tarafından gezilen vadilerde, özel patıka yolun yapılması istendi. Göreme Beledıye Başkanı Cavit Kardeş, Göreme'de bulunan Zemi, Bağlıdere ve Güvercinlik vadilerini ziyaret eden turistlerin. vadi içlerin- de vatandaşlara ait ekili tanm arazi- lenni tahrip ederek vadi içlerinde zi- varet yaptıklannı belirterek, bunun önlenmesi için özel patika yollanrun yapılmasının eerekli olduğunu söy- İedi.