Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 30 OCAK 1994 PAZAR
HABERLER
Doğu Anadolu'da artık partiler eskisi kadar rahat ve kendinden emin olamayacak
Solun güvencesi AlevioyuYurt Haberieri Servisi - 27 Mart mahalli
seçımien Doğu Anadolu Bölgesi'nde farklı
sonuçlara gebe görünüyor. Yıllardır belli
partikrin favori olduğu Erzincan, Kars. Ar-
dahan, Iğdır ve Ağn'da artık dengeler değiş-
meye başiadı. Bu kentlerde güçlü olan SHP,
artık kazanmak içın fazla çaba harcamak
zorunda. ANAP ve DYP gibi partiler de dö-
nem dönem güçlü olduklan illerde zorlana-
cağa benziyor. Bu üç partinin durumu, böl-
gedeki değişen dengelerin göstergesi.
Doğu'da seçmenlerin belirli gruplar halin-
de olduğu illerin başında Erzincan
geliyor. Erzincan, sol ve sağ partilere
milletvekili veren bir il. ANAP'ın 83
ruhuyla önemli bir taban edindiği
Erzincan'da, solun güvencesi Alevi
oylan. Alevi oylan sayesinde SHP
Erzincan'da seçimkre rahat giren
parti görünümünde. Son yerel seçimlerde
belediye başkanüğını kazanan MHP yine
favori parti konumunda.
Burada DYP ve ANAP oylannın önemli
bölümünü alan Milliyetçi Hareket Partisi,
özellikle PKK'ya tepki oylannı burada da
topluyor. MHP'nin en büyük dezavantajı
ise ANAP. Anavatan Partisi, Erzıncan için
eski MHP'li Adnan Ercan'ı aday gösteriyor.
Seçimkre kadar kesin favorisi belli olma-
yan Erzincan'da SHP'nin en büyük deza-
vantajı, genel merkezJe olan sürtüşme. Mil-
letvekılleri Mustafa Kul ve Ali Tutu'nun par-
tiden aynlma noktasına gelmesi ve yaşanan
krizın sol o>lan böleceği öne sürülüyor.
SHP"de yaşanan bu krizin yanı sıra CHP'-
nın de oldukça güçlenmesi ve sol oylann
önemli bir bölümünü bölme tehlikesi de sağ
partilere yarayacak görünüyor. SHP Erzin-
can'da, Erol Kahraman'ı belediye baş-
kanlığı için düşünüyor. Alevi kökenli Mus-
tafa Kul ve Ali Tutu'nun SHP'ye tavır alma-
lan halinde solun buradaki güçlü adayırun
CHP olacağı belirtiliyor. Güçlü bir örgütü
olan Kürt kökenli oylann da sol ve sağ parti-
ler arasında dağılacağı vurgulanıyor. Bu ne-
denle Refah Partisi, Kürt kökenli adayla
önemli bir faktör konumuna gelırken,
CHP'nin de demokrat bir Kürt kökenli
aday üzerinde durduğu belırtiliyor. Kars'ta
ANAP ve DYP sağ oylara ve Kürt kökenli
oylara talip. Bu gelişmeler karşısında Kars'-
taki dengelerin de tamamen değişmesi bek-
lenıyor.
Önceki yıllarda Kars'ta fazla bir ıddiası
bulunmayan MHP'nin son yıllarda önemli
ars'ta sol oylar SHP,CHP ve DSP arasında üçe
bölünecek gibi. Kürt kökenli oylann da sol ve sağ
partiler arasında dağılacağı vurgulanıyor
olmayan DSP'nin buradaki şansı fazla değil.
Kars da solun favori olduğu iller arasında.
İki dönem üst üste seçimi kazanan Belediye
Başkanı Selahattin Filtekin'in yanı sıra
Emekli Albay Sabri Koç ve tabanda oldukça
güçlü olduğu belırülen Ekrem Alp, Sosyalde-
mokrat Halkçı Parti'nın aday adaylan.
Kars'ta CHP'nin de önemli bir tabanı bulu-
nuyor. CHP ve DSP'nin ayn ayn seçime gir-
melen nedenıyle sol oylann burada üçe bö-
lüneceği muhtemel,
Kars'ta yıne önemli bir potansiyele sahip
bir oy potansiyeli elde ettiği, özellikle PKK'-
ya tepki oylannı toplayacağı belirtiliyor.
Halk Bankası Müdürü Tuncer Göney'i aday
gösteren MHP'nin toplayacağı oylar merak
konusu.
Ardahan. Kars gibi kozmopolit nüfus ve
aşiret yapısı arasında dengelerini kuran bir
il. Belediye Başkanı Salıh Aktürk SHP'nın
yine adayı.
Ardahan'daki seçımlerde PKK belirleyici
bir faktör olacak. PKK'nın 27 Mart'ta bazı
adaylan destekleyeceği iddia ediliyor.
CHP'nin alacağı oy merak edilirken, Re-
fah'ın Kürt kökenli bir adayla etkili olacağı
belirtiliyor.
Iğdır seçimlerine SHP. Kürt kesimın
desteğinden yoksun olarak çıkacak. PKK-
dan gelen istek üzenne. temmuz ayında tüm
Kürt kökenli üye ve delegeler SHP'den çekıl-
mişti.
Kürt desteğinden yoksun SHP'nin Iğdır'-
da fazla şansı bulunmuyor. Iğdır'ın en şanslı
partileri olarak ANAP ve DYP görülüyor.
DYP ve ANAP arasında gidip gelen Orhan
Ağırkaya'nın yine ANAP'tan aday
olacağı belirtiliyor. Terörün etkili ol-
duğu Iğdır'da PKK'nın bağımsız bir
aday çıkartacağı da söylentiler ara-
sında. CHP'nin de Iğdır'da belirleyi-
ci bir parti olacağı ifade ediliyor.
Ağn'da SHP'nin belediye seçimlerini
kazandığı Fevzi Bulut, şimdi CHP'li. Bulut'-
un CHP'den yeniden aday olmasına kesın
gözüyle bakılacağı söylenıyor. CHP'nin
Bulut'la iddiab duruma geldiği belirtiliyor.
Ağn'da ıddialı sağ partiler arasında DYP ve
ANAP bulunuyor. DYP'nin ve ANAP'ın
sevilen bir adayla seçimleri rahat kazana-
caklan da tahmınler arasında.
Aşiret bağının ağır bastığı Ağn'da, büyük
bir aşirete sahip olan Nizamettin Selçuk'u
aday gösteren MHP'nin nasıl bir sonuç
alacağı ise merak konusu.
MUGLA
SHP'li Çakır'ın adaylığı sağı zorluyor
ÖZCAN ÖZGÜR
MUĞLA - Belediye Başkanı Orhan
Çalur'ın CHP'den aynbp SHP'den aday ol-
ması, sağ partilerin hesaplannı altüst etti.
Adaysız kalan CHP ise aday çıkarmada zor-
lanıyor. CHP'liler adaylık için eski Muğla
Milletvekili Tufan Doğu'nun üzerinde duru-
yöYfar^'Aricak Doğu'nun adayltğâ sıcak
bakmadığı belirtiliyor. Başkan Çakır'ın
SHP'den adaylığı karşısında ANAP.
adayını yeniden belirlerken DYP önyokla-
ma ya gidiyor.
Tabandan gelen baskı karşısında "Muğla
Belediyesi'ndeki 21 yıllık yerel iktidan sağa
kaptırmama" adına Belediye Başkanı Orhan
Çakır'ın SHP'den aday olması, sosyal de-
mokratlan rahatlattı. Başkan Çakır'ın geri
dönüşüne gösterilen tepkiler ise giderek orta-
dan kalkıyor.Daha önce SHP'den belediye
başkanlığı içın aday adayı olan Ünal Türkeş,
Veli Bütün ve Ayhan Kara, Çakır'ın baş-
kanlığında belediye meclis üyehğine aday ol-
dular.
Başkan Çakır'ın adaylığı ile kendine gelen
SHP'de meclis üyeliği aday sayısı 50've ulaşır-
ken CHP.-eslu Milletvekili Tufan Doğu'ya
aday olması için baskı yapıyor. Doğu'nun be-
lediye başkan adaylığma sıcak bakmadığı be-
lirtiliyor. CHP'den adaylık için İl Meclısı Baş-
kanı Hilmi Giresun'un adı geçiyor. Başkan
Çakır'ın ardından CHP'den SHP'ye geçiş de
sürüyor. Geçişte, başta meclis üyesi Dr. Ha-
san Erdem olmak üzere pek çok önemli ısim
yer alıyor. Önümüzdeki hafta içinde CHP'de
büyük bir boşalma bekleniyor.
ANAP önceki gün iki adayı Ramazan
Özdemir ve özlen Akgüç'le "mülakat"
yaptı. Bunun sonunda Ramazan Özdemir
kesın aday olarak bebrlendi. Adayını değış-
tirmek ısteyen ANAP Genel Merkezı'nin
eski Milletvekili Şükrü Zeybek'e adaylık
baskılan sonuç vermedi. RP'de ise merkez
yoklaması ile Dr. Mehmet Nilhıdır ada\
oldu.
DSP'den Hilal Köseoğlu ile İhsan Özgen'-
in isimleri geçiyor. DYP'de ise kanşıklık
sürüyor. DYP Genel Merkezi'nin daha önce
bir özel fırmaya yaptırttığı anket sonunda
aday adaylanndan Taşkın Bilginer bırincı,
Bülent Önuçan ikinci, Hasan Özsoy üçüncü.
Yavuz Kayı dördüncü, Erkan Sökmen de be-
şinci çıkü. Ancak İl Başkanı Av. Cavit Ka-
raöz ile Milletvekili Latif Sakjcı'nın ısteğı ile
DYP bu defa parti içinde önyoklama yap-
ma karan aldı.
Önyoklamaya aday adaylanndan sadece
Taşkın Bilginer ve Yavuz Kayı'nın sokula-
cağı bebrtılirken bu gelişmeyi "il başkanı ile
milletvekilinin Yavuz Kayı'yı sectirme ope-
rasyonu" olarak niteleyen partililer. büyük
tepki gösteriyor.
Yeni gelişmeye tepki gösteren Bülent
Önuçan'ın da adaylıktan resmen çekıldiğı
belirtiliyor. Hafta sonunda yapılacak ıkincı
önyoklamadan Yavuz Kayı'nın çıkması ha-
lınde. DYP'den istifalann olacağı da belirti-
byor.
HAFTAYABAKIŞ
AHMET TANER KIŞLA1J
'Büyük'lerden,
'Kûçûk'lepe...
Dünyanın öte ucuna yaptığım gezi uzun sürdü.
Sidney Yazarlar Şenliği'nde bir açıkoturum.. Sid-
ney Halkevi'nin Sidney ve Melburn'da düzenlediği
iki toplantı.. Çeşitli radyo programları.. Avustralya
yazılı basınından gelen istemler...
Ve geceyi gündüzü birbirine karıştıran, günleri
şaşırmanıza neden olan, bitmez tükenmez bir yolcu-
luk. Burada kış, orada kavurucu bir yaz...
Köşem istemeden zaman zaman boş kaldı.
Singapur'daki büyükelçiliğimizin müsteşarı Sayın
Ahmet Akarçay'ın yakın ilgisi, 'Singapur Notlan'
başlıklı yazımın ortaya çıkmasını sağladı. Ama gezi-
nin asıl bölümünü oluşturan Avustralya ile ilgili izle-
nimlerimi köşeme sığdırmam olanaksız..
Genel Yayın Yönetmeni özgen Acar'ın isteğine
uyarak birkaç yazıdan oluşacak bir diziyi, ilk fırsatta
hazırlayacağım.
• • •
Avustralya'da 40 bin kadar Türk yaşıyor. Bunun 26
bini aynı zamanda Avustralya yurttaşı. (17 milyon
nüfuslu bir ülkede, bu sayı çok da önemsiz sayı-
Imaz).
Avustralya'daki Türklerin hemen hepsi, temel so-
runlarını çözmüşler. Evi, arabası ve yeterli geliri ol-
mayan yok gibi.
Sosyal güvenlik sistemi, işsiz ya da emekliye bile
yeterli gelir sağhyor. Insanca bir yaşam, güvenli bir
yarın.
Ama Türkiye'deki siyasal bölünmeler, sağlıksız bir
biçimde oraya da yansımış Bir araya gelemiyoriar.
Bir baskı grubu oluşturamıyorlar.
Yunanlı bakan bile var. Ama Türklerin yerel yöne-
timlerde olsun temsilcileri yok.
Oysa Avustralyalının yabancılara bakışı Avrupalı-
dan çok farklı. önyargısız, hoşgörülü, nazik ve güler-
yüzlü...
• • •
Rahmetli Ümran Baran'ın çabalarıyla kurulan Sid-
ney Türk Halkevi, bir geleneğı -tüm olumsuzluklara
karşın- sürdürüyor.
Her yıl ocak ayında düzenlenen 'Nazım Hikmet
Gecesi'. artık "Nâzım Hikmet ve Uğur Mumcu'yu
Anma Gecesi'ne dönüşmüş. Bu gecelerin geçmiş
konukları arasında, Aziz Nesin ndent
Ruhi Su'ya bir-
çok tanınmış sanatçı, yazar ve düşünür var.
Benim katıldığım bu yılki iki toplantı da Nazım'dan
başlayan, Uğur Mumcu ile süren ve Mustafa Kemal
1
-
ın yeniden doğuşu ile noktalanan bir çızgı oluşturdu.
"Uğur Mumcu'nun arkasından ayakları ya da dü-
şünceleri ile yüruyen milyonlarca kişi, Kemalizm
bayrağının altında bir araya geldiğinde sorunlar çö-
zülecektir" tümcesini, Sidney'de coşkulu bir toplu-
luk; ayakta uzun uzun alkışlarken salonda Türk Dı-
şişleri'nin tek bir temsilcisi bile yoktu.
Canberra'daki Türk Büyükelçisi, yapılan davete,
iki satırlık bir 'nezaket mesajı' ile yanıt vermek gere-
ğini bileduymamıştı.
Türk kebabçı dükkanlarının açılışlarını kaçırma-
yan Türk konsolosluk yetkililerı ise olayı cami yapü-
rma dernekleh'nin toplantıları kadar olsun önemse-
memişlerdi..
Ama Melburn'da durum değişikti.
Başkonsolos Cengiz Sanay, hangi görüşte olursa
olsun' Türk dernek ve kuruluşlarını bir araya getir-
mek için büyük çaba içinde. Başarabildiği, oranda,
Melburn'daki Türklerin ağırlığı artacak ve sorun-
larının çözümü kolaylaşacak.
UArkast 16. Sayfada
YOLSUZLUKLAR
Dosya Adı: Emlak Bankasıj Emlak Konut,
Sultan-Air, Doğusan, ES-KA, batık krediler.
Adı geçenler: Güneş Taner, Ahmet Özal.
Selim Edes, Yavuz Çizmeci, Engin Civan,
Vecdi Atamyıldız, Erdal Bıçakçı, Niko
Maksimiyadis, Ahmet Paşaoğlu, Erdal
Karadoğan, Kamil Kes.
Parasal içeriği: / trilyona yakın Sonuç:
İstanbul 2. ve 5. Asliye Ceza mâhkemelerinde
açılan dava sürüyor.
'Baskı' alüııda\eıileıııııilyarlık krediler
Müfettişler, bir dönem Ahmet Özal ile ortaklık yapan Yavuz Çizmeci'nin şirketi Sultan Air'e verilen kredileri inceleyince,
Emlak Bankası yönetimine baskı yapıldığını ortaya çıkardılar. 'Yukan'dan gelen 'rica'larla kredi veriliyordu.
-7-
KEMAL YURTERİ
Müfettişler, belirli konular üzennde
yapılan ıncelemelerin yanı sıra banka yöne-
timinin bazı genel uygulamalannda da
usulsüzlükler saptadılar. Müfettiş rapor-
lanna göre, bankaya personel alımı sırası-
nda açıktan atamalar yapıldı, bankanın
reklam işleri Gûneş Taner'in ortak olduğu
savlanan Cen Ajans'a yüksek fiyatlarla ve-
rildi, bankanın kiraladığı binalar için yöne-
ticiler rüşvet aldılar, bankanın otomobilleri
özel amaçlara tahsis edildi.
Incekmeler sürdürüldükçe, bankanın "va-
him" işlemlen tek tek ortaya çıkıyordu.
Müfettişlerin Emlak Bankaa'na ihşkın ha-
zırladıklan dığer dosyalar ana başhklanyla
şöyle aralanıyor:
Batık şirkefle ortaklık
Adana Döşeme Mahallesi'nde yaptınlan
inşaat işlerinde Emlak Bankası"nın zarara
uğraüldığı savlandı. Adana ili çevresinde
inşaat çalışmalannda bulunan Hakkı Elbir-
lik ve Halefleri Kolekuf Şn'nin, parasal
darboğaza girmesı üzenne, Emlak Ban-
kası'na başvuruda bulunarak ortaklık
önerdiği ve önerinin banka zaranna koşul-
larda kabul edüdiğj belirlendi. Savlar mü-
fettiş raporlanna şöyle yansıdı:
"Hakkı Hbirfik ve Halefleri Kolektif Şir-
keti, Adana'da kendi inşaat sahası üzerinde
sürdürmekte oMuğu inşaat çalışmalannı
1988 yıimda mali açıdan güç duruma düşme-
si nedeniyle btrakmak zorunda kalmışnr.
Şirket, ortak iş yvüdnek üzere bankaya or-
taklık önermtş ve banka yönetim kunılunun
25 Kasnn 1988 tarihti, 22-1203 sayıl) kara-
nyla öneri kabul edilmiştir. Adana 1. ktsım
inşaat işi mali durumu bozuk olan bir fir-
maya istihbaratı yapılmakstzın >erilmiş ve
temınat olarak da banka yönetmelikJennde
belirtijen değerier dışında ipotek alınnuş, 2.
lusan inşaat işlerinde ise hiç teminat alırana-
nuştn-, Yapdan söztesme ile müteahhit fır-
maya avans veribnemesi gerektiği halde ipo-
tek karşdığı 190 milyon lira faizsiz ve 354
milyar lira yıizde 67 faizli olmak üzere avans
ödenmiştir. Yine, hiçbir şekilde fıyat farkı
ödenmemesi gerektiği halde firmaya metre-
kare başına 67 bin lira fıyat farkı verilmiş-
tir."
Sanıklar hakkında 23 Kasım 1992 tari-
hinde Şişli Cumhunyet Savcılığı'na suç du-
yunısunda bulunuldu.
Sultan Air'e kredi
Emlak Bankası'nın zarara uğramasına
neden olan savlar arasında, dönemin Baş-
bakanı Turgut Özal'ın oğlu Ahmet Özal'ın
ortağı olduğu. Sultan Air adlı havayolu şir-
ketine temınatsız kredi kullandırüması da
yer abyor. Şirkeün diğer ortaklan da Yavuz
Çizmeci ve tsviçreli bir işadamı. Müfettiş-
ler, kredinin yine banka tarafindan hazırla-
nan "'şirket ile kredi iüşkisine girUmestnüı
uygun ohnadığım" bclırtir raporlanna rağ-
men verüdiğinı ortaya koydu. Müfettişler,
632 milyon marklık kredinin sadece, banka
eski Genel Müdürü Engin Cîvan ve eski Ge-
nçl Müdür Yardımcısı Ahmet Paşaogkı'-
nun imzasına dayanılarak ödendiğiru de
saptadılar. Emlak Bankası müfettişlerinin
haarladığı 10 Mart 1992 tarihli 1992-3
sayılı raporda işlemlere ılişkin şu değerlen-
dirmeler yer al<i:
"Kredi. banka üst düzey yonetiminin zor-
lama >e baskısı sonucu kuİlandmlmtştır. Sul-
tan Air firması lehine, fimıanın mali bünyea
ve sektördeki olumsuzluklara rağmen kredi
önerisinde bulunarak bankamızı riske ertik-
leri ve dolayısıyla görevlerine karşı yeterli
kayıt ve Ogiyi göstermedikleri saptanan Kre-
di Pazarlama Müdürü Serdar Tunçbilek
ve Kredi Pazarlama Grup Müdürü Abdul-
lah Akbulut hakkında tebligatta bulunul-
malıdır. Kredi sürecine müdahale etmesi ve
yetkisi bulunmamasına rağmen verdiği ta-
İimatla şubece tutulması gerekli görülen
bloke dövizin 632 bin marklık kısmının fir-
maya ödenmesine >e böylece bankamız
nakdi teminatlannui azalmasına yol açan
TEMtNATSlZ KREDİ-Ahmet Özal ve ortağı Yavuz Çizmeci (sagda) teminatsız
olarak akuklan yükhı miktarda kredi ile düny alıklamm bir kısmuu yaptılar.
• Batık şirketlere milyarlarca lirahk kredi verilirken
kiralanan binalann sahiplerinden rüşvet istemek,
sınav açmadan personel almak ve bankanın sahip
olduğu arabalan özel işlerde kullanmak gibi 'küçük'
uzulsüzlükler de yapılmıyor değildi.
Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Paşaoğlu
hakkında önerilen kademe ilerlemesinin
durduruhnası gerekir."
Raporun Başbakanhk'a ulaştınlmasının
ardından 27 Temmuz 1992 tarihinde Şişli
Cumhunyet Savcılığı'na suç duyurusunda
bulunuldu. Davanın 1992 929 sayılı esas
kayıdıyla görülmesine devam ediliyor.
Emlak Bankası'nın, bazı kredi kullandır-
malarda olduğu gibi, Doğusan AŞ adlı bir
şirkete de hakkında düzenlenen mali tahlil
ve ısühbarat raporlanna aldırmadan kredi
verdiği belirlendi. İncelemeler, şirkeün 1989
yilında yapüğı kredi başvurusunun redde-
dildığıni, ancak yıl sonuna doğru yapılan
kredi başvurusunun da şirkeün durumun-
da hiçbir değişiklik olmamasına rağmen
kabul edildiğini ortaya koydu. Söz konusu
kredi ile ilgili olarak banka tefüş kurulu ta-
rafindan düzenJenen 25 Mart 1992 tarihli ve
1992-3 sayılı tefüş raporunda. "Kredinin
onaylanmasında ve kullandınlması yolunda
önemli baskılar olduğu şeklinde önemli belir-
tiler" ıfadesı yer aldı. Müfettişler. somştur-
manın derinleştirilebilmesi için kredi ko-
misyonu üyelerinin de soruşturma kap-
samına alınması gereküğini belirterek dos-
yayı tam olarak bitirmeden Başbakanlık'a
gönderdiler. Başbakanlık Teftış Kurulu'-
nun devTeye gınnesı sonucu, dosya tamam-
lanabıldı ve sanıklar hakkında 27 Temmuz
1992 tarihinde Şışlı 2. Asliye Ceza Mahke-
mesı'nde dava açıldı. Dava halen sürüyor.
Emlak Bankası. usulsüzlük savlanna he-
def olan uygulamalann birinde Bakanlar
Kurulu'nu da aşar tutum sergiledı. Niko
Vlaksimiyadis. Engin Civan'ın isteğı üzeri-
ne. genel müdür yardımcısı yetkileriyle "göl-
ge genel müdür'" olarak işe alındı. ÂBD uy-
ruklu olan Maksimiyadis'i işe almak için
Bakanlar Kurulu onayı gerekirken Civan"-
ın. 2007 sayılı kanun gereğince Bakanlar
Kurulu karannı beklemeden ışlemi onay-
ladığı behrlendı. Konuyla ılgılı olarak dü-
zenlenen müfettiş raporunda, Genel Mü-
dür Daıuşmanı Kamil Kes'in, İçişleri Ba-
kanbğj'nda izin alındığını beyan ettiği belır-
tilerek bunun ıyi bir gerekce olmadığı. İçiş-
leri BakanlığYnın sadece ikamet izni verebi-
leceği ifade edildi. Rapor üzenne, Başba-
kanlık tarafindan 21 Eylül 1992 tarihinde
Şişli Cumhuriyet Savcdığı'na suç duyuru-
sunda bulunuldu. Şişli 5. Asliye Ceza Mah-
kemesfnde dava açıldı.
Bankanın usulsüz işlemlen, bankanın
yan kuruluşu olan Emlak Konut'u da etki-
ledı. Emlak Konut'un eski Genel Müdürü
Erdal Karadoğan'ın. yetkisi olmadığı halde,
Avukat Erdal Bıcakçı ile hizmet sözleşmesı
imzaladığı belirlendi. Savlara göre. Kara-
doğan, 1991 yüında Bıçakçı'nın özel hukuk
bürosuyla ayük 5 milyon lira üzerinden an-
laşma imzaladı. Yetkisiz anlaşma imzala-
yan Akdoğan. Bıcakçı'ya 14 milyar lira gibi
yüksek miktarda işlemleri takip etmesi için
genel vekaletname verdi. Müfetüşler ayn-
ca, Akdoğan'ın işten alınmasına kısa bir
süre kala, Bıçakçı'nın sözleşmesini yenile-
yerek 1 milyar 100 milyonluk bir anlaşma
imzaladı. Dosyanın Başbakanlık'a ileül-
mesinin ardından, Şişli Cumhunyet Savcı-
lığı'na suç duyurusunda bulunuldu ve
1993-1 esas numarasıyla sanıklar hakkında
dava açıldı.
Emlak Bankası'na ılişkin dosyada ağırlık
olarak yer tutan konulann başında ban-
kanın ödcdiğı avanslar gelıyor. Bankanın
ortak olduğu kuruluşlara ödediği avansla-
nn tutan ve veriliş biçiminde bir dizi usul-
süzlük saptandı. Müfettiş raporianna
göre saptanan eksıklikler genel hatlanyla
şöyle sıralanıyor
-Bankanın katıldığı adi ortaklık sözleş-
melenne venlen avanslar için. Borçlar Ka-
nunu'nun 521. Türk Ticaret Kanunu'nun
88, 92, 93 ve 94. maddelerine uygun hü-
kümler koymak yenne. "adat yöntemi"
adı altında bir yöntem gelişurilmesi, ban-
kacılık ilke ve teamüllerine, kaynaklann
karlı ve verimli bir biçimde kuUanılması
prensıbine aykın olmuştur.
-Adı ortaklıklara yapılan ödemeler,
aslında ortakbğa bankaca açılan kredi ni-
teliğindedir. Oysa bu işlemlerde kredi
mevzuaü uygulanmamışür.
UTTM projesi
İstanbul Zeytinbumu'nda yapılacak
olan Uluslararası Tunzm ve Ticaret Mer-
kezi Projesi'nde (UTTM), bankanın Se-
lim Edes'ın ESKA AŞ adlı şirketine kul-
landırdığ kredilerin veriliş biçiminde bir
dizi usulsüzlük saptandı. Şirkete 12 mil-
yon dolarlık kredi kullandınlırken kredi-
nın faizlerinin Türk lirası üzerinden
ödenmesi benimsendi. Yapılan inceleme-
ler sonucu, projenin bankanın ilgili birim-
lerinin görüşü ahnmadan, yöneüm kurulu
karanyla kışilerin tercihlerine dayalı ola-
rak yüriitüldüğü saptandı. Müfetüşler,
arsanın imar durumunda, ihaleye ilişkin
fiyat belirlenmesinde, fızibilıte raponınun
haarlanmasında ve mali analiz belgele-
rinde usulsüzlükler saptadılar. Müfettiş-
lerin raporlannı Başbakanlık'a iletmesi-
run ardından, kararlarda imzası bulunan
bankanın eski Genel Müdürü Engin Ci-
van, yönetim kurulu üyelen Yalçin Sayın,
Osman Okyar. Vecdi Atamyddız, \efa Oz-
türk ve Hüseyin Kömürcüoğhı hakkında
suç duyurusunda bulunuldu ve sanıklar
hakkında Şişli 2. Asliye Ceza Mahkeme-
si'nde 1992-1092 esastan dava açıldı.
YARtttVıkıfbanktftsyaa