Katalog

Cumhuriyet tmtivazsahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenı: Özgen Acar •Genel Yayın Koordınatörü. Hikmet Çetinkaja • Genel Yayın Danışmanr Orhan Erinç •Yazıışlen Müdûrleri: İbrahim Yüdız (Sorumlu). Dinç Ta>anç •Haber Merkezı Mudürü: İpek Çaltşlar 0 Görsel Yönetmen: AIi Acar • Dış Haberler Ergun Balcı • Ekonomı Abduırahman Yıldınm • İstıhba- rat Yalçın Çakır • Yurt Haberlen: Mehmet Saraç • Makaleler: Sami Karaören • Spor: Abdülkadir Yücelman • Düzeltme. Abdullah Yazıcı Ankara Temsılcısı: Mustafa Balbav •Haber Mudüru: Doğao Alun Atatürk Bu!- Müessese Mudüru. ErolErkııt #Koordınatör vanNo.125. Kat: 4, Bakanlıklar-Ankara Tel 4195020(7 Hat). Telex: 42344, Fax Ahmet Koruban • Muhasebe- Bütent Yener 4195027 •tzmır Temsılcısı Serdar Kızık, H Zı>a Blv 1352 S.2 3 Tel:4411220 •idare.HöseyinGürer »tşletme önderÇeük Telex: 52359. Fax: 4419117 •AdanaTemsılası: Çetin ViğenoğluİnönüCd. 119 S. #Bılgı-tşknr Nail tral #Bılgısavar Sıstem: No: 1 Kat: 1. Tel: 3522550-3522601-3522492, Telex. 62155, Fax: 3522570 Mörwet Çüer «Reklam Reha Işıönan Yı.vmiıvu n Basan: Yenı Gün Haber Ajansı, Basm ve Yayıncılık A Ş TûrkocağıCad 39 41 Cağaloğlu 34334tst PK 246lstanbulTel (0 2l2)5l20505C0haOTelex 22246. Fax (0 212)3138595 3OCAK1994 İmsak.5 51 Güneş 7 22 Öğle: 12 15 İkındı. 14.34 Akşanr 16 55 Yatsı:18 21 1994 Dûnya Aile Yılı • ANKARA (AA) - Devlet BakanıTürkanAkyol, 1994 yıhnın Bırleşmiş Milleüer tarafmdan "Dünya Aile Yıb" olarak ilan edildiğinı belirterek. tnsan Haklan Evrensel Sözleşmesi, Sosyal Gelişmeve Kalkınma Deklarasvonu, Kadınlara Karşı Her Türiü Aynmcıkğm Ortadan Kaldınlması Sözleşmesi ve Çocuk Haklan Sözleşmesi hükümlennin aile yılının temel hükümlennı oluşturduğunu bildirdi. Tıirkan Akyol, düzenlediği basın toplanüsında, Birleşmiş Milletler'in bir üyesı olan Türkaye'nın, bu konuda ikı yıldan ben baa haarlıklaryaptığını kaydederek, Birleşmiş Milletler Dünya Aile Yılı Koordinatörlüğü ile sürekli ilişkı içınde olduklanm, karşıhklı bilgi ve belge akışının sağlandığıru söyledı EfesSu Kanalı askıda • ANKARA (AA) - Kültür Bakanlığı Anıtlar Müzeler Genel Müdürü Engın Özgen, Efes antık kentine su kanalı açılarak, denızle bağlanüsının sağlanmasını öngören projenın askıya alınmasını ıstedi. Genel Müdür Özgen, "Antik kente su kanahnın açılması, günde 20 bın kişinin gczdiği kentin deniz yoluyla da tahribine neden olabilir" dedi. Özgen, Efes anük kentinın,yakkşık 18 kilometrekarelik alana yayılrruşçok büyük bırkent olduğunu, şu an bilinen bölümünün kentin ancak yüzde 10'unu oluşturduğunu belırterek, burada Avusturyalı kazı ekibinın çalışmalannı sürdürdüklenni söyledi. Kısırlığa yeni çare LONDRA(AA)- tngıltere'de doktorlar, kjsırhğa tıbbi ve sosyal ahlakın sınırlannı zorlayacak yeni bir çare buldular. Sunday Tımes gazetesınin habenne göre. son derece tartışmalı olan teknik, düşürülmüş ceninlerden dişi yumurtalann alınmasınj öngörüyor. Bu durumda doğacaİc çocuklann anneleri, dünyaya gelemeden ölmüş olancenınlerolacak. Doktorlar bu şekilde dışi yumurta bağışında yaşanılan sıkıntının atlatılacağını, ancak doğacak çocuklann annelerinin hiç doğmadıklannı öğrenmeleri karşısında ilerde büyük hukuki ve ahlaki çıkmazlar yaşanabileceğini belirttiler. Verem, AIDS ile birlikte geliyor • ANKARA (ANKA)- Dünya Dağlık Örgütü (WH0). Sahra'nın güneyınde, Afrika kısrrunda 4 milyon 500 bin kişinin HIV vırüsüyle biriikte verem hastalığına da yakalandığını saptadı HIV pozitif olan kişilerde aynı zamanda ortaya çıkan veremın tedavi edilebilmesı içın HIV negatıf insanlarda denenen ilaçlarla başan sağlanamadığını raporeden uzmanlar. hem HIV pozitif. hem de verem olan kışilerin tedavılerinın nasıl yapılacağını belirlemek amaayla çeşitlı ılaçlar denıyorlar. Bebek mamasına yasak • ANKARA (ANKA)- Gelişmekte olan ülkelerde yeni doğan bebeklere anne sütü verilmesinı desteklemek amaayla 70 ülke, hastanelerde ve doğumevlerinde bedava ya da ucuz bebek maması dağıtımııu yasakladı. Dünya Sağlık Örgütü (WHO)ve Birleşmiş Milletler Çocuk Fonu"nun (UNICEF)."Sağhklı beslenmenin >aru sıra, bebekleri hastahklara karşı koruma özellıği de bulunan anne sütünün verilmesi konusunda hastanelerde ve doğumevlerinde yapılacak uygulamalann anneyı ikna edebileceği" şeklindekı görüşü üzerine, söz konusu ülkeleruyanldı. Birleşmiş Milletler verilerine göre iki yıl önce başlayan uygulama WHO ve UNHİCEF'in ısrarlı önenleri sonucunda 70 ülkede hayata geçinldi. Nesütükenmekteolan28 memeü,320 kuş tihii "adlkonıma uhınaahıuh orman Bakanlığı'nca hazırlanan rapora göre, ülkemizde 120'si memeli, 439'u kuş, 130'u sürüngen ve 345'i balık olmak üzere toplam 1034 tür canlı bulunuyor. Bakanlıkça durumlan çok acil görülen memeli ve kuş türlerinden geyik, yaban keçisi, çengel boynuzlu dağ keçisi, alageyik, karaca, ceylan, yaban koyunu, turaç, sülün, keklik ve kelaynaklar için özel koruma alanlan gerçekleştirildi. YTLMAZ KARABACAK Bugüne kadaryapılan araştırmalara göre. büyük oranda çevresel kirlenmenin gözlemlendiği ülkemizde halen yaşamlarını sürdürebilen, 120 memeli türünden 28'inin. 439 kuş türünden ise 320'sinin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunduklan açıklandı, Orman Bakanlığı'nca yayımlanan araştırma raporlannda yer alan bilgilere göre, coğrafı konumu nedeniyîe değışık ekosistemlere ve iklim kuşaklanna sahip olduğu belirtılen ülkemizde, canlılann tür çeşitlıliğinin bugünkü düzeyinin Çevresel Geyik ve karaca, ülkemizde nesli hızla tükenen hayvanlardan... Orman Bakanlığı. tehlikeyi ortadan kaldırabilmek için 97 koruma alaıu, 40 koru- ma istasyonu oluşturmuş. kirlemııe, hayvanlarıda yok ediyorçok daha üzerinde olması gerekirken çeşıtli nedenlerden dolayı tür sayılannda önemli oranlarda azalış saptandığı kaydediliyor. Canlı türlerdekı yok oluş tehlikesıni de beraberinde getıren bu azahşın nedenlen arasında, nüfus artışı ve sanayileşme gıbi konular ilk sıralarda yer alıyor. Sanayinin gelişmesiyle toprağa, denize ve havaya kanşan atık oranlannın fazlalaşması, artan nüfusla biriikte yerleşim alanlannm daha fazla yer kaplayarak doğal hayatı tahrip eder hale gelmesi. büyük bir tehlikenin ılk sinyalleri olarak değerlendinbyor. Orman Bakanlığı'na bağlı Milli Parklar ve Av Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü'nce hazırlanan raporda verilen rakamlar, ülkemizde 120'si memeli, 439"u kuş, 130'u sürüngen ve 345'i balık olmak üzere toplam 1034 tür canlı bulunduğunu gösteriyor. Bakanlık. yayımladığı raporunda, bunlardan türü tükenme tehlikesiyle karşı karşıya bulunan 28 memeli ve 320 kuş türünü acıl koruma altına aldığını. tür korumasının yanı sıra, alan korumasının da önemli bir uygulama sahası oluşturduğunu vebuçerçevede 1966 yılından başlanarak günümüze kadar 72 milyon hektarlık ormanlık ve kırsal alana sahip ülkemızin çeşitlı yerlennde toplamı yaklaşık 1 milyon 670 bın hektan bulan, 97 ayn koruma alanı oluşturulduğu belirtilıyor. Avnca bu koruma alanlannda kaybolmaya yüz tutan türlenn devamlılığmı sağlamak ve bırey sayılannda artışeldeetmek için, sayılan 40'a ulaşan koruma istasyonu tesisedildiği bildiriliyor. Bakanlıkça durumlan çok acıl görülen memeli ve kuş türlennden, savılan 15'ı bulan geyik, yaban keçisi, çengel boynuzlu dağ keçisi, alageyik, karaca. ceylan, yaban koyunu, turaç, sülün, keklik ve kelaynaklar bu üretme ıstasyonlannda yakjn koruma altına alınırken, tür sayısı 345'ler dolayındaki balıklann da 20'ye yakın üretme ve yetiştirme istasyonunda koruma altına abndığı açıklanıyor. Geyik ve karaca, ülkemizde nesli hızla tükenen hayvanlardan... Orman Bakanlığı. tehlikeyi ortadan kaldırabilmek için 97 koruma alanı, 40 koruma istasyonu oluşturmuş. Foça projeslni Dünya Doğa vakfı destekllyor Akdenizfoklannayardımeli Ülkemizde daha çok tzmir Foça kıyüarında bulunan akdenizfoklan için pilot proje çahşması başlatıldı. İstanbul Haber Servisi - Dünyada türü tükenme nok- tasında olan hayvanlar sıralamasında 12. sırada bulu- nan 'akdenizfoklan'nın üçte ikısi Fas ve Moritanya'da. üçte biri işe Türkiye ve Yunanistan'da var olma savaşı veriyor. Ülkemizde daha çok İzmır Foça kıyılannda bulunan türü tükenme sınınndaki akdenizfoklan ıçın bir pilot proje çahşması başlatan Dünya Doğa Vakfı. önümüzdeki birkaç yıl ıçensınde akdenızfoklannın tü- rünü korumaya yönelik ciddi bir çalışma vapılmaması durumunda bu canlılann dünya üzennden yok olacağı- nıaçıkladı. Vakfın yayımladığı bildiride, aynı yaşam koşullanna sahip olmasına rağmen Yunanistan ve Türkiye'de. Fas ve Montanya kıyılanndan daha az fokun yaşamasının başbca nedenlen arasında çevresel etkilerin bulunduğu belirtiliyor. Bu çevresel etkilerin ılk sıralannda insan nü- fusunun artması, kırlılık, kıtle turizmı. yasadışı balıkçılık yöntemleri geliyor. İzmır-Foça sahillerinde Aslan Burnu ve Deve Boynu arasındaki kıyı şeridinde, denize doğru 3 mil açıklara kadar uzanan alanda Çevre Bakanlığj'run denetimi al- tında başlatılan pilot proje kapsamında alınan ılk ön- lemler arasında, trolle ve patlayıcılarla gerçekleştirilen balıkçılık yöntemlerinın yasaklanması bulunuyor. Bölge halkı eğitilmeli Bunun yanı sıra bölge halkırun çevre duyarlılığının arttınlması, yeni koruma alanlanrun bebrlenmesi plan- lanan diğer çalışmalar arasında yer alıyor. Türkiye'nin ilk deniz koruma bölgesi olma özelbği taşıyan Foça'da uygulanan 'akdenizfokunun Türkiye'de korunması' adh pilot projenin mab sorumluluğunu Dünya Doğa Vakfı üstleniyor. Son ebnasişleyirisivergidarboğazında Kapalıçarşı'da gerdanlıklann, gül-dut küpelerin, pandantiflerin, dal iğnelerin ustası Zare Goboyan "Pislendi bu iş" diyor BERATGÜNÇDCAN Merdıven, yüzyıbn yorgunluğunu taşıyor. Taş basamaklannda, yılgın. bezgin. coşkulu, genç yaşb ayaklann ezilmişliğı. Onun odası her türden küfüre kapalı. Guneş cimrisı penceresinın önüne yerleştiği masasının başmdanenderkalkıyor. Gözlerinı kımı kez camdan dışanya, Nuruosmaniye Camii'ne. kimi kez kör lambanın altında işlığine bo> un eğmişçıraklannaçeviriyor. Renginiyitınnış ahşapla döşeli oda, Çuhacıhan'ın ikina katında otuz metrekareden ibaret O ise Zare Goboyan; nam-ı diğer Goboyan. Kapalıçarşı'nın son elmas ustası. Gerdanlıklann, gül-dut küpelerin, pandantiflenn. dal iğnelerin son elmas yüklevicisi. Goboyan. bugün seksen beş yaşında. Ne sıyah peruğu ne de rasükJa şekillendinlrruş kaşlan örtebibyor seksen beş yılı. Gelen her konuk ıçın düğmelenmekten aşınmış ceket ibkleri, yine her konuk için kalkıp oturmaktan parlamış pantolon dizleri onun, odanın \e seksen beş >ıbn soluk anlatıcısı. Bindokuzyüzvırmının, bıryaz sabahında çocukluğunu Üsküdar'da bırakıp zanaatınadoğru yolaçıkıyor Gobo>an. Henüz onıkı\aşında Çuhaahan'da Kopernik Saatcıyan ustanın yanına çırakhğa yerleşıyor. İlk işı antıka rruhlamacılık. Elmas parçalannı madene gömüyor. Zaman ustalann selamsız, çıraklann da dilsiz olduğu zaman. Elmasın yerleştireceğjdelıkleryorganiğnesiyleaçılıyor Kınlan herığnenin karşılıği dınden ımandan uzak bir tokat. Ikinci usta Hırant Tataryan, uçüncü Hacik Jamgoçyan... Dalda kuşu onun üzerine yapan yok. Broşu takan kadın şöyle bir sabnıp vürüdü mü, kuş da uçmalara hazırlanırmış gıbı sallanıyor. Gobo\an artık ustalann ustası. Çocuğunu kulağından tutan onun yanında soluklaruyor. "Yanında dursun biraz da zanaat öğrensin." İzmırlı. Akhısarlı, Turgutlulu kujumcular mal almaya gelirken çocuklannı da yanlannda taşıyorlar. Bir \ ıl. iki yıl Goboyan'ın yanında kalan çocuk, dönüyor memleketıne. Ama ışlemecilikten yana değil, o bir tüccar olacak. Bugüne kadar esnaf arasında Çuhacıhan Üniversitesi dı>e anılan handa >Tİzelü elmas ustası yetıştınyor Ceviz masasının çekmecelennın bınnden bırdefterçıkanyor. Yüzyıllık bu defterde Mihran Ağa'nın gerdanlık. küpe, pandantıf çızımleri. Artık bu çızımleri yaratacak ustalardayok. Devrandöndükçe elmasın \ennialtin, işlemecıliğin \ ennı kalıp, el matkabının yenni elektnklı matkap alı> or Şimdilerde de müşten yok değıl. ama kuyumculara yapılan iş para bırakmıyor. Ara sıra özel müştenler de çıkıyor. Dört yıl önce Urfalı bir ağa. elinde bir kağıda çizili gerdanlık Kapalıçarşı'da dükkan dükkan geziyor. "Goboyan'a git" diyorlar. "V aparsa o yapar.". Süre bıtıp de oğlunun düğün tarihı gelen ağa, gerdanlık karşısında soluksuz kalıyor Parayı öderken de şart koşuyor, "Bu gerdanuktan başkasında olmayacak." Goboyan, şimdilerde zanaatına son noktayı koymak üzere. Vergilenn altından kalkamıyor artık Bir de "pislendi bu iş" diyor, "Çırak alıyorsun vanında sigara içiyor." îş bıtınce hemen gıtmı> or evıne, konu komşu, eş dost geceyı\anlı\or. Bütün kapılar kapanıp, ışıklar söndü mü o zaman başlıyoriştemahurşarkıva. "Neredesin, gözlerim ararseni..." Gerdanlıklann, gül-dut küpelerin, pandantiflerin, dal iğnelerin son elmas yükleyicisi Goboyan. Yetişnrdiği ustalar dünyanın dört bir köşesine dağıİmış.. (Fotoğraf: GARBİS ÖZATAY) 1994'ün dost ve müşterilerimiz için çok daha büyük bir mutiuluk, esenlik ve başan döneminin başlangıcı olmasinı dileriz. EMLAK BANKASI DAHA UYGAR BİR YAŞAM İÇIN • a a a • D a a a • o• !••