Katalog

SAYFA CUMHURİYET2 24EYLÜL1993CUMA KULTUR Martin Scorsese'ın son fılmi"MasumiyetÇağı",19.yüzyılda yaşanan tutkulu bir aşk öyküsünü aktarıyor GeceninkaranhğındaçaprazgidenMgemi Kühür Senisi - Italvan asıllı ûnlu yönetmen Martin Scorsese, bu kez farklı bır fılmle seyırcılenn karşısına çıktı 51 yaşındakı yo- netmenın son filmı "Edge of In- noceot" Venedık Fılm Festrvalı'- nın açılış fılmı olarak göstenldı Başrollennde Daniel Day-Lewis ve MidıeOe Pfeiffer'ın yer aldığı film, Amenkalı yazar Edith W ar- ton'ın romanından uyarlandı Se- naryosunu Jay Cocks'un yaptığı filmde 19 yuzyılda yaşanan bır aşk oykusu tutkulu bır dılle an latıhyor Anlatımında kımı za man Visconti ızlenne rastlanan filmdekı bazı sahneler Scorsese'ın fılmlenne alışkın seyırcılen şa- şırtacak nıteükte Sokak, şıddet filmlennın yönetmenı Scorsese tnekan olarak salona gırmeyı ter- cıh etmış "•Masumıyet Çağı 'nın ılk saatı yavaş uzun Fılm ıkına yanda gebşıyor 1963 yılında sıne- maya başlayan Martin Scorsese özelhkle "Mean Street", "Ta\i Şöförü", 'New \ ork New York", "Raging BuU( Öfkeü Boğa)". "Ko- ınedi Kraü" gıbı filmlerle usta yo- netmenler arasında yer aldı Venedık Fılm Festıvalı'nın he- men oncesınde babasını kaybe- den Scorsese uzuntııyu uzennden henuz atabılmış değıl "Ofkelı Boğa" filmınde babasına da bır rol veren yönetmen farklı gozle gordugu filmı" Masumıyet Çağı" uzennde konuşmayı yeğlı- yor Martin Scorsese. Fransa'nın "Le Nouvelle Observateur" dergısının kendısıyle yaptığı soyleşıde 1911 yılında Amenkan burjuvaasının toplumsal ger çekçı yazan Wharton tarafindan yazılan romanı beyazperdeye uyarlamasınddkı gerekçelen anlattı - Bugiine kadar pek az kitabı bey azper- dcye uyarlaımştınız. Bunların arasında "Masuniyet Çağı" gibı klasık bir roman Nçyoktu Fılmınsenaryosunu yazan Jay Cocks benım ıyı bır aşk öykusunu yonetmek ıs- tedığımıçokıyıbılıvordu Buyuzdenba- na 'Masumiyet Çağı'nın bır kopyasını gonderdı 'Raging Bull'u yenı bıtırmış- tım Filmdekı kahraman Jake La Mot- Türkmenfihnine 'Altın Kelebek' ilmde çok sayıda tablo var. Bugünkü televizyonun karşılığını o dönemde tablolar görüyordu. İnsanlar resimleri iletişim aracı olarak kullanıyorlardı. Tablolann üzerine saatler süren tartışmalar yapılabiliyordu. Ben de fılmi küçük fırça darbeleriyle resim yapar gibi yonetmek istedim. ta'yı doğruvu soylemek gerekırse bıraz kıskanmıştım Onun bulduğu ıç huzuru umutMizca arzuladığım ıçın kitabı oku madan bır kenara atmıştım - Fdıth VVharton'un kitabını okuduğu- nu7da ılk (epkinız ne olmuştu? En sonundı kitabı 1986 yılında oku vdbıldım Kavgd atak stratep vesosval boy utlan kapsay an bır kıtap olduğu ıçın hemen dıkkatımı çekmıştı Bu aşk hıka- yebinın aslında bır savaştan farkı yoktu Maddmc Oleska ıle Neuland Ârchcr arasındakı tutku dolu ılışkı kımı zaman bır tıyatro ovununda kımı zaman bırat arabasında kendını ıfade etme olanağı buluvordu - Filmdeki karakterlerin pek sağlam y apıda oMukları sov lenemez.... E\et Genelde pek saglam yapısı yok kahramanın Ancak karakterlerden çok o zamanın toplumu benım ılgımı çekı- vordu Kostumler tıyatrolar ınsanların lurlu takıntılan dekorlar Filmdekı ın sanlann \alnızca kuçuk hareketlerle y j - şıyor olmalan ılgımı çekıvor Madame Olcska kuçuk bır adım attığında Ncvv- land gen çckılıyor Bunun tam tersı de Oleska ıçın geçerlı Gecenin karanlıgın- da çapraz gıden ıkı gemı gıbıler sankı - Filmde donemin resminden de olduk- ça etkilendiğiniz gozleniyor... E\et fılmde çok sayıda tablo var Bu- gunku tele\ız\onun karjılığını odonem- de tablolar goruyordu insanlar resımle- rı ıletışım aracı olarak kullanıyorlardı Tablolann uzenne saaıler suren tartı- şmalar yapılabıliNordu Ben de filmı kuçuk fırça darbelem le rcsım yapar gıbı vonetmek ıstedım -1 zunca bir sure on araştırma y aptınız bu film için sanıvorum. Dokımanlan toplamak ıkı yılımızı aldı 19 yuzyıla jıt kostumlere totoğraf- lara. gravurlcre baktık l$ık ve mekan kullanımlanna dıkkat eımcye ozen gos- lerdım Orneğınnıumlardan<,ok uyatro da bıle gaz lambalannın kullanıldığını gorduk Bu da ıstcr ıstemcz filmın ışık duzenını ctkıledı - Bırçok tasarının uzennde çaltşıyorsu- nuz. Hepsini nasıl gerçekleştinneyi ba- şarıyorsunuz? Kendımı ayarlıyorum Şu sıralar bu juzyıl bdşınd'a New York ta vaşayan Irlandalı gangstcrler uzenne bır fılm çekıvorum Richard Price ın bır ro- manını uyarlamava çalışıyorum Bır başka proje de Kurosa»a"mn bır filmı- nın yenı versıvonu Bu arada Amerıka'- da sınemanın yuzuncu yılı nedenıvle bır belge'>el hazırlıyorum Bılıyorsunuz ın- san hcr tasarladığını gerçekleştırme ola- nağı bulamıyor Dolayısıyla daha fazla proıe uretmcm gerektığıne ınanıyorum "Sommersby-Yıllar Sonra", "Tatlı Emma-Sevgili Böbe" ve "Gizli Liman" adlı fılmler bugün gösterimde Aşk, macera, dram ve ımuUdmayacak sonKühür Senisi - Ünlü Macar yönetmen Istvan Szabo'nun 1992 Berlın Fılm Festı- valı'nde Gümüş Ayı- Jün Özel Ödulü"- nün kazanan fılmı "Tarlı Emma, Sevgili Böbe" bugun Beyoğtu Beyoğlu Sine- msı'nda eostenme gınyor Bu yıl fstanbul Fılm Fest, ah'nde de göstenlen ve küçuk bır butçeyle gerçek- leştınlen bu son filmı ıçın Szabo. "Ben Tatlı Emma, Sevgıü Böbe'yi çok şey bek- lemeden, buyuk hedefter gözetmeden çek- rim. Macaristan'da, benım çevremde olup bitenleri anlatabibnek, betıim için çok önemliydi. Çok ofkelivdım »e rurup bir film cektim, hepsi bu. Bir muzisven bir gün koca bır senfoni besteier, bir başka gün ise yalnızca bir şarkT'dıyor. I tki kadının zorlu I mücadelesi Komünızml sonrası Macanstan"ında. yaşamın gerçeklen bu sevecen \e akıldan kolayca çıkmayacak filmde canb bır bı- çımde yaşama geçınhyor Öfke dolu ve aynntıya gösterdığı özenle "ıkna edıa' "Tatlı Emma, Sevgılı Böbe", ıkı kadının toplumsal statu. özsaygı \e nakıt para uğruna verdığı mücadeleyı anlatıyor Ama filmde sergılenen deneyım, aynı za- manda evrensel ve ortak bır sorunun da bır parçası "Dişinizk' hmağımzla kazı- y arak gekfiğiniz, görece prestıjli >e nufuz- hı bir konum aniden >e zalimce eiinizden ahnırsa, ne y apmalı?" Emma ve Bobe bır okulda Rusça öğ- retmenlığı yapan, Budapeşte'de ışlennı yoluna koymuş ıkı köylü kızıdır Ancak u Kadife Devrim n ın ardından, sunduk- lan hızmet bır gecede ıstenmez hale gelır Yaşanan toplumsal ve sıyası değışık- hkfcnn sonucunda, Rusça artık okullar- da zorunlu bır ders olmaktan çıkmıştır Öğretmenlık ışlennı ellennden kaçı- rmamak ıçın Emma ve Böbe. gecelen îngılızce dersıne gıdıp, ertesı sabah da oğrendıklenru oğrenalenne oğretmeye başlarlar Kendı başlanna daıre tutacak paralan olmadığı gıbı. mobılyalı bır oda kıralayacak kadar kazanamadıklan ıçın ıkı kız. son bır kaç yıldır oğretmenler yurdundakı bır oday ı pay laşmaktadır Malı durumlannı bıraz olsun dûzelt- mek amaayla, Emma. zengınlenn evıne temızlığe gıder. Böbe ıse otel barlanndan yabanalan kaldınr Emma. okullannın mudurune aşıktır tlışkılen bır vıldır surmektedır. ama adam evlı ve çoluk çocuk sahıbı oldu- ğundan, boşanma ıhtımalı de pek azdır Yenıden tepetaklak yuvarlanıp eskısı gıbı koylü kızı olma ıstemedıklen ıçın. ıkı kız ayakta kalma uğruna zorlu bır mucadeleye gınşırler Ter Steege hassas, kırılgan Emma, Börcsök ise Böbe rolünde. Mario (Diego Abatantuono), Meksika'da maceradan macerava aülır. şanyla canlandınyor. Yönetmen Szabo'nun. komunizm son- rası Macanstan'ındaki büyuk değişimden çok etkilendiğı goriiliıyor. Filmde, oldukça seh>etli sahneler yer alıyor. Yalnızca sevişme sahnelennde de- ğil. Emma'nın sık sık gorduğu kabustaki çınlçıplak yokuş aşağı >u\arlanma sah- nelennde de erotİ7m düzevi oldukça \uk- sek. Szabo rılmlerinin değışmez goruntu yönetmeni Lajos Koltai. her filmde oldu- ğu gibi yıne çok başarılı.Filmin muziğı ise çok güzel ve etkileyici. " Başrollennı Richard Gere >e Jodie Foster gıbı ıkı gözde ve başanlı oyuncu- nun paylaştığı. Jon Amiel'ınfilmı"Som- mersby -N ıllar Sonra" bugün Beyoğhı Emek, Maslak Mövenpick. Şişli Kent, Kadıkoy Kadıkoy, \ksaray V ıldız, Fener- bahçe PyTamıd, Erenkoy Apollon ve Bakırkoy 74'te gostenme gınyor Yabancı eleştırmenler filmı ve ozellık- le de her ıkı başrol oyuncusunun ba- şansını göklerecıkanyorlar Ünlu müzık dergısı Rollıng Stone'dan Peter Travers şoyle dıyor "Bıiyüleyici bir aşk hikavesi. Gere'in "Subav ve Centilmen'den sonraki en tutkulu oyunu. Foster ise olağanustu " Dığer eleştırmenlenn de "Kesinlikle unu- tamayacağınız bir aşk hikavesi. Foster ve Gere perdeyi ateşe veriyorlar1 ' "Gere ve Foster bûyuleyıd. Perdede sanki kndcunlar uçuşuyor","Heyecanlandı- ran, vahşi ve romantik bir aşk hikayesi" gıbı yorumlarda bulunduğu fılm aşk, al- datma, umut ve kendını feda etme gıbı temalar uzenne kumlu Filmın senar- yosu Nicholas Vleyer tarafından yazılmış Jack Sommersby (Richard Gere) 7 yıl aradan sonra yaşadığı kasabaya çok de- ğışmış olarak doner Bu farklılık kasaba halkını çok şaşırtır Jack aslında kaba, vahşi. topraklanna önem vermeyen, ge- çınılmesı zor bır çıftçıdır v e yıllar önce, ıç savaşa kaiılmak ıçın kasabadan aynlmıştır Aıle dostlan Onn, Jack'ın yokluğun- da kansı Laurel'e (Jodıe Foster) yardım eder. ondan hoşlanır Jack'den 7 yıl ha- berçıkmayınca olduğu du^ünulur ve La- IAşk ve yaşam dolu bir film Sınemaya 60'larda. ınsan ılışkılennı ırdeleyerı, kuçuk butçelı filmlerle başla- yan. 80'h yıllarda pahalı ve çarpıcı ulus- İararası yapımlara yonelen yönetmen IsUan Szabo'nun bu mınık masalla Ma- car koklenne gen donduğune değınen 'Vanety'dekı yazıda yonetmenın ın- sancıl ve duygusal yanının. filmın aşk ve yaşam dolıi olmasını sağladığı vurgu- lanıyor "Yönetmen Szabo'nun senaryosu, farklı bölumlerden oluşmakla birİikte, trlandalı yazar Edna O'Brien'in eserle- rindekıni ammsatan guçiü bir kadın dost- luğu uzenne kurulmuş. Szabo'nun kadı- nlan, yaşam şevgileri her turlu guçluğu ve düş kınklığını alt eden kişiler. Hollandalı oyuncu Ter Steege, hassas kınlgan Emma roiunde olağanustu. Borc- sök ise, tombul ve salak Böberolıinuba- Jack Sommersby(Richard Gere), iç savaştan > edi > ıl sonra döndüğünde karısı Lau- rel(Jodie Foster)onu çok farklı bir kişilikte bulur. urel kocasının ölumu resmı olarak kesın- leştığınde Onn'le evleneceğın ı bıldını Jack 7 yıl sonra gen doner ancak çok farklı bındır Laurel kocasmın hatırladığının aksıne kıbar. sevecen, çıft- lıkle canla başla uğraşan. dostlanna karşı ılgılı bın olduğunu görur ve aralan- nda eskısınden farklı bır ılışkı gelışır Jack bu arada. kasabayı ıçıne duştüğu yoksulluktan kurtarmak ıçın bazı gın- şımlerde bulunur ve başanlı olur Halkın gözunde bır kahramana dönüşen Jack'- ın ışlen yıne de yolunda gıtmez Çünku kasaba halkı bır ınsanın bu kadar değı- şemeyeceğı gorüşundedır ve bu Jack'ın savaşa gıden Jack olmadığını duşünme- ye başlamıştır Jack'e sadece kansı ınanır Filmde Richard Gere ve ıkı Oscar'lı Jodıe Foster'a Bill Pulman ve James Earl eşlık edıyor IAntaç yaşamak değil, ayakta kalabilmek 1992'de En İyı Yabancı Fılm Oscar ını kazanan "'MediteiTaneo"(Akdeniz) fılmınden tanıdığımızyönetmen Gabrie- le Salvatores'in "Gizli Liman" (Puerto Escondido) bugunden başlayarak Be- yoğiu Dünya >e Kadıkoy Sanat Vlerkezi, Çemberlitaş Şafak'ta gostenmde Az gehşmış ulkelerde yaşayanlann an- cak çok kuçük bır bolumunun' zengın- lıkten' payıru alabıleceğmı vurgulayan yönetmen Salvatores bu grubun ıçınde yalnızca bırkaç bırevın bundan övûnebı- leceğıne değınerek. "'Gızlı Lıman 'ın "'bu sosyal gruptan bir kesimi; o insanlann inançlannı ve varlığını yıkarak amacın yaşamak değil, hayatta kalabilmek oldu- ğu ve rum kanunlann bununla sınırlandığı yabancı bir konuma soktuğunu" belırtı- yor Mılanoda yaşayan ve bır bankada çalışan Mano. bır gun gozlennı bır has- tanede koma halınde açar Bır cınayet kurbanıdır ancak cınayetle ılgılı hıçbır şey anımsamamaktadır Soruşturmayı yuruten ıkı polıs memurundan bın cına- yetle ılgılıdır Mano polıs memuru Vıo- la'yıanımsar Hastanedençıktıktan son- ra başınagelenleryuzünden Italya yıter- kedıp Meksika'da Puerto Escondıdo'ya kaçmava karar \enr Orada arkadaş- lanyla bırlıkte yaşam savaşı vermeye başlar Diego Abatantuono, Valeria Go- lino, Claudio Bisio, Renato Carpentieri, Antonio Catania'nın rol aldıklan filmın senaryosu Enzo Monteleone'ye. muziğı Italo Petnccione aıt AŞKABAT(\A)-Uluslararası Berlın Fılm Festıvalı'nde en ıyı film seçılen Turkmen yönetmen Osman Şaparov'un " Melckcık. Mutluluk Getır" adlı fılmı, bu kez de İsfahan 9 Uluslararası Çocuk Fılmlen Festıvalı'nde "Altın Kelebek" odulüne layık goruldu Toplam altı kategonde yapılan değerlendırme sonucunda. orta metrajlı film kategonsınde ıkı Iranfilmı.multıfikasy on kategonsınde Kanada, en ıyı y onetmen kategonsınde Çın "Altın Kelebek" odulunü alırken, Isvıçrede kısa metrajlı fılm kategonsındeaynı odüle uygun bulundu Yenıfilmçalışmalannı surduren Turkmenıstanlı yönetmen Osman Şaparov'un "Melekcık, Mutluluk Getır"filmmınbundan sonraki durağı, Uluslararası Kahıre Fılm Fesüvalı olacak İletişim KitabevVmn 'Pazar SöyleşüerVbaşhyor • ANK \RA (ANKK)- Iletışım Kıtabevı'nınduzenledığı "Pazar Soyleşılerf'neekım ayında yenıden başlanıyor İletişim Kıtabevı'nın duzenledığı soyleşılenn ılk konuğu 10 ekımdeLaleMuldur olacak Soyleşıler, 17ekımde"PKK" kıtabının yazan İsmet İmset, 24ekımde Buket Uzuner, 31 ekımdede Vus'atO Bener'le surecek Kıtabevı, geleneksel bır hale gctırdığı pazar soy leşılennde pek çok konuğu geçen y ıllarda okuy ucu ve dınley ıcıleny le bır araya getırmış ve soyleşme olanağı sunmuştu Yaz me\ sımınde venlen kısa aradan sonra soy leşılere 10 ekımde venıden başlanıy or 'Pencereler, Kapılar' sergisi Kühür Senisi -1 Levent'te açılan Pımapen KüIturevı'nde Tan Oral'ın "Pencereler Kapılar" sergısı yann açılacak. Ay nca pazar gunu saat 19 00'da da yıne Tan Oral'dan "KankaturÇızım Teknıklen" konulu konferans ızlenebılecek Kulturev. ı nın açılışı dolay ısıyla bır de album oluşturuldu Kent ortamına ve Pımapen KultureM'ne katkıda bulunmak amacıyla hazırlanan "Eskı Zaman Kentlen" adlı album. Amas\ a. Ankara, Antalya, Bursa, Edırne. Istanbul. İzmır. Kastamonu. Kutahya veSınop'un eskı fotoğraflanndanoluşuvor Pımapen Kulturev ı'nın bır başka etkınlığı de "Yeşıl Istanbul" adlı çev re projesı Bu çercevedeılk olarak Çamlıca'nın korunması \e guzelleşünlmesı ıçın bır kampanya başlatılacak (268 33 Carriere'den tiyatro oyunlan Kültür Servisi - Atakoy'de bulunan Carnere Dekorasyon \e Sanat Merkea, kültur sanat etkınlıklennı bu yıl da surdurûyor Bu yıl Camere Deneme Sahnesı'nde ıkısı çocuk oyunu olmak uzere uç oyun sunulacak 17 ekımde sahnelenmeye başlayacak olan oyunlann ılkı, Serhat Akkaş'ın yazıp yonettığı "Arslan An" İkına oyun ıse daha den tanhlerde sergılenecek olan "Uzay 2000" Merkez'den yapılan açıklamay a gore. çocuk oyunlan daha once de olduğu gıbı pedagog Halıde Seçkın'ın gozetımı ve denetımınde hazırlanıyor Carnere Sanat Merkezı'nde ızlenebılecek dığer oyun da Suha Oztartar'ın y azdığı "Tam Sayfa Ölüm İlaru" Çocuk oy unlan her pazar 14 00'te. dığer oyun da 26 kasımdan ıtıbaren her cumartesı 18 00, perşembe 20 00'de ızlenebılır Serhat Akkaş, Nurdan Akkaşjbrahım Kapak \e Erdal Turkmen'ın rol aldığı "Tüm Sayfa Ölum İlaru" haftanın dığer gûnlen de İstanbul turnesı yapacak AhuıKozaŞür Yanşması sonuçlandı • ADANA (AA) - 7 Altın Koza Kultur ve Sanat Fesüvalı çerçevesınde duzenlenen "Şıır Yanşması"nda, "Son Sıren Kuşu" adlı şıınyle Hılmı Haşal bınncılığı kazandı Altın Koza Genel Mudurluğu'nden alınan bılgıye gore bu yıl ılkı duzenlenen ve 48 esenn katıldığı \lün Koza Şıır Y anşması'nda. ıkıncılığe Haluk Yucel'ın "İç Açılar Toplamı" uçunculuğe ıse Turgay Nar'ın "ŞurTını Deften" adlı şıırlen değer goruldu 9çağdaş Türk ressanu Kanada'da • Kültur Senisi - Galen MD'nın duzenledığı bır sergı ıle 9 ressamımız Kanada'da Fıkret Mualla, Abıdın Dıno, Avnı \rbaş. Yukşel Arslan. Yurdaer Mtıntaş. Fent Edgû, Nuray Ataş, Ergın İnan ve Mustafa Şener. Her sanatçınm 4'er adet kâğıt ustune yaptıklan toplam 36 resımden oluşan sergı. 18 eyluldeKanada'nınCalgary kentınde açıldı Üçkuşağın sanatçılanndan bırkaçını bır araya getıren bu sergı ıçın bır de sergı kataloğu bastınldı Sergı, Calgary'den sonra Kanada nın başka kentlennde de gerçekleştınlecek. Türk-İngitiz iHşküerinin başlangıcuun 200.yıh sergisi • İZMİR (AA) - Türk-Ingılız ılışkılennm 200 yıh nedenıyle Ingılız Kultür Heyetı tarafından duzenlenen sergı 30 eylul gunu Karşıyaka Temızocak Sanat Galensı'nde açılacak Galen muduru Fusun Dplek, "Gorgulû Bır Dostluk" adı venlen sergının açılışına İngıltere'nın Ankara Buyükelçısı John Goulden'nın de katılacağını bıldırdı Fotografik panellerden oluşan sergıde. ılk Turk sefınnın 1792'de Londra'ya atanmasından gunumuze değın ıkı ulke arasında suren ılışkılerden kesıtler sunuluyor Sergı ılk kez geçen yıl ingıltere'nın \nkaraBuyukelçıhğı'ndeaçılmıştı "Gorgulü Bır Dostluk" sergısı 8 ekım tanhıne kadar ızlenebılecek