Katalog

SAYFA CUMHURİYET 24EYLÜL1993CUMA 10 EKONOMI PARARAPORU BOftSJI VERİLERİ Endeksler Bileşik Mali Sanayi önceki 14502.46 15081.14 14950.92 Işlem hacmi(önceki) Işlem miktan(önceki) Dünfcü 14886.62 15369.60 15393.24 Fark(%) 2.64 1.91 2.95 1.129.654.005.781 175.081.274.8 BORSA amlıim M1 M mmmtanm O0SAbwıaEI«ktramak MtMMkCM 007 Afyon Çımento 025Bırl*Tütün mpmım OMÇukurovHYem 057 Feoış AJucninyum OeOGıma NfM-fMr 063Gortxxıl$<l MlkıUttn 055GüneyBıraahfc mmmm 068HalkaJıKonut OTOHürnyetYenı 075T isB Becttlt 078İ2ocam 079Karionsan mtim MiKent&da MZUmMM 0B3KepezYanı OBSKoçHoldıng 0S7 KonyaÇım«fflo 090Kooıma 094LuksKadı)B M7MM 089M«OyaHoldmg 100MensucalSantral IJM 1JH 1750 14M 17 000 7JN UM 1UH n.M* 4800 117» 1UH 7JH 19-250 1725 7.800 MM L7M 14 4550 İ.1M ıjm 4JM 41JM 11JM 17M 1UM UH IIM 3800 UH 6 600 6 400 UM 19 250 1İ.7M L7M 4150 000 1.1 M 9 000 3.550 8900 UM IJM 10.500 11500 UM 11500 1UH 11750 UM 26.000 nJM 170 000 um ım 2000 U M 4150 1.7M 9200 950 1IUM IJH 3500 1.711 1700 tiJM UM 18 500 4JM 17JM IJM 4 350 1 100 L7M 4JM 1000 18000 1.771 4 150 IJM 4.300 14JM 4JH 3.000 a400 1JH MM IJM 4S.O0O OGD 44JM I.7M 58.000 aooo IJM UN IIJN UM tUM 11JM IUH 3300 7JM 7JM 4.7M 1J7I IJM 1750 U M 17 000 7JM U M IIM 1I.7M 7.4M MJM 0 L«M t U M 14JM 7.7M 1Z000 um 0 LJU tLTM 4000 UM IIM 1UM 0 4.7M 7JN 9 750 UM 14-2N 4300 11M 7.7M L7M IUM UH IUM MM 3700 U H 66O0 U M UN 13 000 UM tiJM 5900 U M 18 750 11711 U M 0 U M 8400 3250 8900 IIM IJM 10500 11250 U M 0 I U M 0 IIM 24 500 njM 165000 0 L7M U M 4.1 M 0 IJM 1L7M 9200 0 2.1H IJM 3 400 UN I U M 1L7H tiJM IJM UM IJM 1.600 17 750 Ktm IUM IJM 4.100 0 0 18 000 IJM 4000 İJM 4.250 IUM L4M 1UN 4JM 2 90C 8300 1JN 4SO0O0OG 7JM M J N UH 58 000 0 UH 4JM 11JM UM IUM 11-St 11JN 3300 7JN 7JM 1.7N 1JN 1800 S.7H 17250 i.m um 17JN 17.7N MJN 0 L7N M.7M 14.7M UN 11» 12000 UM 0 um IUM 4300 UN IUM 17JM tlJM I U M 0 4JM 7.İM UN MM 17.7M 10 500 SJM IUM S7JN 4300 I1.7N 7.1N I7JN UH IUM 3 700 UM 6600 7JM 1L1M 13 000 5 900 I.4M 19 750 17JN 8500 1UM L1M U M 3.500 9 400 UN 1J7İ 11.000 11750 UN 0 117M 0 L7M 26.500 HJN 170 000 0 ZJN S.1M 4JN 0 IJM IIJM 7JN 9200 0 17JM IJM 3550 UN 1L7H IUM C4H 1.471 UN 1.(71 '650 MJN um 18750 IJM 4350 0 UM 4JM 0 18250 1JN 4000 1J7İ 4300 IUH UH 3200 8700 1JH UH U7f «oocooc 7JH I U H 60 000 0 U7İ 4JM IUH MM ti.7M 1UN 11JN 3.300 7JM UM Z.7H IJM I.1M 7JN um 7.4N 7.1 M 1.7M 1J71 1750 17H 17 000 7JN UM 17JM 17.7M 7JM 0 um ntm 14.7M U M I U M HN UM 12 000 IIM 0 ITM IUH 4300 UM IUH İ7JM 1J.7M 0 17.7M 10250 U M 14.7M MJM 4300 11.71» 7.1 M 17.MB L47» IUM 3 700 MM 6 600 7JM IUM 13OO0 5900 UM 19.250 1İ.7H UM 0 I.7M 85O0 10.IM S100 UH 3250 8900 UN 1J7İ 10 500 11500 UM 0 1L7M 0 17M 25 500 M J N 166000 0 U M İ1N UM 0 1.77i •1.80» UM IUM 9200 0 ttn VMt 1.M» 3500 İ.1M M H 1.4M M H 1.I7S 1626 t4JM UH 18 000 IJM 4200 0 11H 4JM 0 18 000 IJM 4.000 IJM 4.250 14.7M 2900 6400 U7İ 45.OOOLOOC 7.1M UH 56000 0. U7f 4.4M IUH UH 1L7H IUH ItJH 3300 7.7M 4JM tTM IJM L1M 7JM UM 7JM 1117.714 7H.nl UKJM 1.1M.7M 200.000 1JHJ7I 7 410 MM.441 Z7UM U M U1UM 1MJM U»7.MI 4H.ZM 0 1.111 JM L2M.4M m.74» 2000 ttliM 0 UM.7n 127 000 NJK 147.1H IJ1UM 117.114 1711J71 0 M.1M IJM L7M.7N 11U17 57 000 4J1JM 1H.471 JM.7M 5000 4JKJI7 M4JM UN 1M.4M 1.1M.K1 4Hİ.7M N.l» 3756 830 MJN 120O0 1000 U4UH 1S1J4» 0 124 325 14 000 I.4HJ7I 7JH 462 350 8022 480 UHM 7.411.71* 224 000 1 189396 nui7 0 7TJK 0 MJN 2-019.013 1J4UH 43.350 1HJM fiM» 0 MZ.1M 0 İ1UM 1.HUM H.11» 210.000 0 1717 JM 1I.7H II M.1M 384 700 M4.1» IN.4M »7.M» I1.4M 117.1 UM.7H 60 120 IIM 7BJH 153 000 tiMM 11111» 17000 0 0 232 200 17U71 0 1J1İ 1M7JM 2'000 1822 T 6 M1.Mİ m M1JM 65 505 7UM 0 1.7MJM URJ44 M.M1 M7JM 1NJM 1.1H7H 8X0 U1İ.IM 102.440 •M.1M 1.I75.0M 1.140.0M MS.0M U4Uf7 174.147 0 1.71» 0 I • 1U4» 17JI1 M.717 7JI1 4U74 0 UH HJ4I 14J1İ İ.7M 11117 ım U71 12.000 1.171 0 1717 intı 4133 L7H 1L442 M.41J IUM 9200 0 UM 117JM UM MJ1I IJM 3509 LM7 1U7I t4B 1174 HJ7Z 1.4*4 L4J1 1J71 1640 a.771 L7M 16212 IIM 1.4» 4150 0 UM 4.107 0 18056 İJH 4.000 IJM 4.278 IUM 3065 8483 tJ14 un UM 45 000 000 7.111 un 56 890 MJ71 a UH 4.4M 11.7» un 114M 11.774 11.4H 3300 7J7C 4.1*2 UM 1J41 UM 7.4*7 4JM 7.147 TURKIYE'NİN KALBİANKARA Mehmed Kemal 30.000(KDVıçındej Çagdaş Yavtnları Türkoıağı Cad. 39-41 Cağaloğtu-htanhul Nüfus cüzdanımı vc sigorta kartımı kaybcttım HükümsÜ7dür. İBRAHİMÖZTCRK Niifuscıi/danımı ka\ hcllını Hukümsü/dııı Ö \İERÇt/.MI l.l lt7W 0 4.N1 7.47* UM U41 17.471 0 I4t1 14JM NJ1I 4300 1411 S.1M 4JM 41.714 11.417 U74 IUH L4W lutt nin 3700 U17 6 6O0 un 13 000 UM tt 771 5900 un 19 475 L7I1 0 UN 0 U4I 4J71 UM 0 9.067 U M 1J44 10 505 11609 U M 0 11M7 0 un 25 409 IUH 165875 17*4 U7t 0 4.171 0 1.7M Faiz düşüşü ve piyasadaki para bolluğu ile Koçbank'ın trilyonluk fonu olumlu etkiliyor Borsa, 15 biıı pııaııa dayandıEkonomi Servisi - Hazınenin bir yıllık devlet tahvili saüşına sınır koyinası ve faizini düşür- mesi >anında Türkiye'nin en büyük sermaye grubu Koç Topluluğu'nun 1 trilyonluk ya- tınm fonu kurması Borsa"yı 15 bin puana dayandırdı. Önceki akşam Kamu Ortaklığı İda- resi'nin Türkiye Kalkınma Bankasf nın yüzde 5.6 oranın- daki Erdcmir hissesini Borsa- da satamayacağını bildirmesi- nin etkisiyle hisse senetleri dün yüzde 2.64 artarak 14 bin 886 puana vardı. Son günlerde çok hareketli günler geçiren İMKB'de, 21 ey- lül gûnü Türkiye Kalkınma Bankası'nın elinde bulundur- duğu Erdemir hisse senetlerini kambiyo zarannı kapatmak için satacağına dair açıklama- lar yapması sonucu, Erdemir tahtası bir ara kapatılmıştı. TKB'den yapılan açıklama so- nunda yeniden açılan Erdemir lahlası, yoğun satış talebi ile karşı karşıya kalmışü. Önceki gün Borsa Başkanlı- ğının konuyu açıklığa kavuş- turmak için KOİ'den konu hakkında bilgi istedi. KOİ'den yapılan açıklamada. KOİ ile TKB arasında yapılan toplantı- da. Erdemir hisselerinin KOf'- den bağımsız satılmayacağının kararlaştınldığı belirlildi. Bu hisselerin satışını ancak KOİ. TKB ve Sümerbankın birlikte yapabilecekleri kaydedildi. Bu- nunla beraber KOİ'nin açıkla- masında, Erdernir'de bulunan kamu hisselerinin özelleştiril- İMKB, son günlerde çok hareketli günler geçirdi. mesi konusunda çalışmalann sürdüğü vur- gulanarak kararlaştınlacak strateji sonucu satış işleminin eercekleştirileceği bildirildi. ERDEMtR'DE SERMAYE- Bu ara- da Erdcmır İdarc Meclisı. şirkctin kayıtlı sermaye tavanını 2.5 trilyon liradan 20 tril- yon liraya çıkarma karan aldı. Alman bu karar 31 Mart 1994 tarihinde yapılacak olan olağan genel kurulun onayına sunula- cak. Kayıtlı sermaye tavanı 2.5 trilyon lira olan Erdemir'in ödenmiş sermayesi 2 tril- \on 304 milyar lira düzeyinde. THY- Borsa'da işlem gören şirketlerden THYnin 1993 yılı ilk altı aylık bilançosu açıklandı. Şirket bu dönemde 480.8 milyar lira zarar ctti. Bu miktar gcçen >ılın aynı döneminde 326 8 milyar lira idi. TRİLTONLVK FON- Kocbank, bir trilyon lira tutanndaki jkinci Menkul Kıy- metler Yatınm Fonu'nu kurdu. Fon katılma belgeleri 100"le 500 bin arasında değişen payları içeren kupürler halindeçıkanlacak. Katılma belgeleri, hal- ka arz sırasında bedeli peşin ödenmek ko- şuluyla tasarruf sahiplcrine elden teslim edilecek. Fonun likiditesini sağlamak amacıyla portföyün yüzde 5'lik bir bölümü nakit olarak tutulacak. Portföyün tamamı kamu ya da özcl sektör kağıtlanndan oluş- turulabilecek. Portfoydeyüzde lOOoranın- da hisse senedine de yer verilebilecek. Fonda yabancı özel sektör ve devlet kağı- tlanda veralacak. Görevden alınanlardan SPKuyarm Ekonomi Servisi - Sermaye Pı>asası Kurulu'nun (SPK) görevden alınan Daire Başkanı Feridun Özgen, veda mesajında Türkiye'de siyasi irade- bürokrasi iliş'kisinin hukuk ve demokrasi temeline dayanmadığını ıma etti ve üstü kapalı olarak. SPK ve benzeri kuruluşlann "gercek özerkliği"nin bulunmadığını savundu. Feridun Özgen, veda mesajı niteliğindeki açıklamasında. "Değişen koşullara henüz ayak uj duramamış, bir uçtan diğer uca bocalayan devlet febefesinin" sorgulanması, hukuka ve demokrasiye saygı temelinde si- yasi irade-büroİcrasi ilişkisinin netleşmesi gerektığinı ifadeetti. Özgen. "F.ğer bu zorunluluklar > erine getirilirse. düzenleme denetleme görevi olan başka bazı kamu kurumları gibi Sermaye Piyasası Kurulu'nun gercek özerkliği de kendiliginden gündeme gebniş olacaktır" dedi. Ozgen. SPK'da özveri. ınanç ve sağlıklıbirsistemin yaratılmasına katkıda bulunma- nın heyecanıyla çalıştığını ifade ederk "Oysa bugün ben birikim, deneyim ve geçmişteki başarun karşılığında alanımdan uzaklaş- tırıh\onım"dedı. Görevden alınan SPK Başkan Yardımcısı Enver Çapcı da yasa hakimiyeti sağlanmış, güvenli ve gelişmiş bir sermaye piyasasımn oluşturulması yönündemeslek personelinin çalışmasını istedi. Çapçı. "BUdiğiniz tüm doğnılan bıkmadan tckrarlav ınız. Ktsa vadeli amaçlara yönelmiş olanlar, ortaya çıkacak olumsuzluklar karşısında geçdeolsa doğru)iı görerek size ve bıkmadan tekrar ettiğini/ doğnılara vöneleceklerdir" dedi. Dövizmevduaü makası açılıyor• Yurtiçi döviz tevdiat hesaplan (DTH). ağustos sonunda TL üzerinden açılmış bulunan tasarruf mevduatlannın yüzde 117.5'i düzeyine ulaştı. 92 sonunda TL tasarruf mevduaünın yüzde 81.8'i yurtiçi DTH bulunuyordu. ANKARA (ANKA) - Türk insanınm dövizle tasarrufa yönelmesiyle son ay- larda hızlı bir artış gösteren yurtiçi dö- viz tevdiat hesaplan (DTH), ağustos so- nunda Türk Lirası üzerinden açılmış bulunan tasarruf mevduatlannın yüzde II 7.5'i düzeyine ulaştı. 1992 sonunda Türk Lirası tasarruf mevduatının yüzde 81.8'i kadar yurtiçi DTH bulunuyordu. Bu oran 1991 sonunda ise yüzde 60.9 düzeyinde idi. Yurtiçi DTH bu yıl oldukça hızlı bir artış gösterdi. 1992 sonunda 12 milyar 400 milyon dolar düzeyinde bulunan yurtiçi döviz mevduat hesaplan. sekiz ayda yüzde 24.2 oranında 2 milyar 996 milyon dolar artarak 27 ağustosta !5 milyar 396 milyon dolara yükseldi. DTH TL karşılığı da yüzde 70.3 oranı- nda 74 trilyon 573 milyar liralık artışla. 180 trilyon 707 milyar liraya ulaştı. Yurtiçi DTH'nin Türk Lirası değeri itibanyla kaydettiği yüzde 70'ten fazla artışta. bu hesaplann tamamına yakınını oluşturan dolar ve markın TL karşısındaki değer kazarumı da önemli etki yaptı. 27 ağustos itibanyla 1992 so- nuna göreTürk Lirası karşısında ABD Dolan yüzde 37.2. Alman Markı da yüzde 32.5 değer kazandı. Türk Lirası üzerinden açılan vadeli ve vadesiz tasarruf mevduatlan ile mevdu- at sertifikalannın toplamı ise 1992 so- nuna göre yüzde 18.5 oranında 24 tril- yon 23 milyar lira artarak 27 ağustosta 153 trilyon 812 milyar lira oldu. Buna göre yurtiçi DTH, 27 ağustosta TL mevduatlann yüzde 117.5'i düze- yinde gerçekleşti. Bu oran, 1992 sonun- da yüzde 81.8 düzeyinde bulunuyordu. Bu yıl. ay sonlan itibanyla sürekli DTH lehine yükselen söz konusu oran. nisan sonunda yüzde 100'ü aştı. DTH'- nin TL mevduatında oranı ay sonlan itibanyla nisanda yüzde 104.7, mayısta yüzde 106.6, haziranda yüzde 112.4. temmuzda yüzde 111.9 oldu, ağustosta da yüzde 117.5'e kadar yükseldi. MERKEZBANKASIKURLARI 24EYJLI88S CM 1 ABD Dolan 1 Alman Markı 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Belçika Frangı IDanimarkaKronu IFinMarkkası 1 Fransız Frangı 1 HollandaFlorini 11sveç Kronu 11svıçre Frangı lOOItalyanüreti UapofiYeni IKanada Dolan INorveç Kronu 1 Sterlin ISjArabistenRiyaji DftVtZ «I? 12075.80 7382^0 7879.46 1048.93 346.51 1829.11 2068.55 2120.61 6573.30 1492.31 8470.06 761.76 113.50 9133.11 1692.43 18282.76 3219.96 MT1? 12100.00 7396.99 7895.25 1051.03 347.20 1832.78 2072.70 212486 6586.47 1495.30 8487.06 763.29 113.72 9151.41 1695.82 18319.40 3226.41 ffEKTİF AL* 1206372 7374.82 7761.27 1047.88 34304 1810.82 2047.86 2118.49 6566.73 1477.39 8461.62 754.14 111.79 8996.11 1675.51 18264.48 3171.66 SATÇ 12136 30 7419.18 791894 1054.18 348.24 1838.28 207892 213123 6603.23 1499.79 8512.52 765.58 114.06 9178.86 1700.91 18374.36 3236.09 ÇAPRAZKURUR 1AB0MUM 1.6358 15326 11.5125 6.6020 5.8378 5.6945 1.8371 130.75 8.0920 1.4257 1585.25 106.40 1.3222 7.1352 3.7503 I ISttriic 1ECU: SM: SOR: UmMarta llvııstralyalMan ftmtnryaŞSIri DMtaarkaKruM FhıMarttssı TWBtZFrt«JI M H M M F M P M SfjMytlPtzttsa sinçKrtM tviçnFmp ItalyMUrati Ja#MYMİ tmata Dolan tapnçKrni K.HraMstMRIyall 1.5140 ABO Dolan 1 1635 ABD Dolan 1.4112 ABO Doltn ! 7075.81 TL di Para yönetidsine eğitim Ekonomi Servisi - Para yöne- tıcileri, uzaktan eğitim tekniği ile seçilmiş 15 öğrenciyi Klasis Otel'de bir araya getiriyor. Dünyarun önde gelen üniversi- telerinden Manchester Business School ile University of Wales'- in dünyanın 6 merkezinde or- taklaşa düzenledikleri prog- ramı Türkiye'de IBAR koordi- neediyor. Programa Türk Merchant, fktısat Bankası, Dışbank, Bank Ekspres, Interbank, Pamuk- bank, Nurol Menkul Kıymet- ler, Heller Factoring, Doğuş Grubu ve Diler Şirketler Gru- bu'ndan kabul edilen yaş orta- laması 29 olan yönetici adaylan katılıyor. tçlerinde genel müdür düzeyinde yöneticiler de bulu- nan adaylar, günde ortalama 2 saat kendi başlanna çalışma yapıyor ve İngiltere'den gönde- rilen ödevleri hazırhyorlar. tki buçuk yıl sürecek programda bankaabk ve fınans ağırlıkb 13 ders görülüyor. Bu derslerden 7'si zorunlu, 5'i ise şeçmeli ders olarak verili- yor. Her sömestr 2 kez İngilte- re'den gelen hocalar ile de yüz yüze eğitim yapılıyor. Bu prog- ram daha evvel lisansüstü eği- tim yapamamış ve bulunduk- lan pozisyonlan geliştirmek is- teyen banka ve fınans yönetici- lerinin ihtiyaçlannı karşılamak amaayla oluşturuldu. Marbank'tan leasing şirketi ANKARA (ANKA) - Tür- kiye'de hızlı bir gelişim göste- ren fınansal kiralama alanına Marmara Bankası da girdi. Marbank, bu amaçla Mar Holding'le 15 milyar lira ser- mayeli şirket kurdu. İstanbul'da "Marmara Fi- nansai Kiralama AŞ" adıyla kurulan şirkette Mar Holding 10 milyar 500 milyon lirayla en büyük paya sahip oldu. Şirkette Marbank 2 milyar 250 milyon liralık paya sahip bulunurken bankanın ve Mar Holding'in sahipleri Atilla Lras, Caner Ersoy ve Hasip Buldanlıoğhı 750'şer milyon li- ralık pay aldı. Şirketin yurtiçi ve yurtdışı fınansal kiralama faaliyetlerinde bulunacağı, her tür leasing işlemlerini ger- çekleştireceği bildirildi. Atilla Uras, şirketin yönetim kurulu başkanı olurken Caner Ersoy başkanvekili, Hasip Buldanlı- oğlu da yönetim kurulu üyesi seçildi. Şirketin genel müdür- lüğüne Zafer Kurtul, genel müdür yardımcılığına da Cü- neyt Akpmar getirildi. KONUK YAZAR YATIRIMFONLARI Kablma belgesiadı lşYabrım-1 lşYaürım-2 lşYatrım-3 lşYatınm-4 lşYatırım-5 lşYatırım-6 işYatınn>7 lnterfon-1 lnterfon-2 lnterfon-3 lnterfon-4 lnterton-5 lktisatYal-3 IktisatYaM Ikt Atılım Fon Gar. Yatırım-1 Gar. Yatınm-2 Gar. Yatınnn-3 Gar. Yatırım-4 Gar. Yatınm-5 Esbank Fon 1 Esbank Fon 2 Esbank Fon 3 YKBYatınmF YKB Sektör F YKB Hisse F YKBKamuF YKBLıkıtF YKBKarmaF. YKBDovızF. YKB Kapital F. YKBAktilF. VakıfFon-2 VakıfFon-3 Vakıf Hisse VakıfDunya Vakıf Fon-6 Dısbank Mavı Bugün De§. 278.181 155.055 74.266 48.236 25.385 53.267 15.210 189.603 142.557 79.328 80.890 21.816 67.101 72.209 68.818 210 971 78.658 51.679 36.971 37.776 207.246 68 368 53 613 182 303 146 672 215 438 143 807 125.383 143 030 68.059 50 600 47 264 335 306 62.722 50 048 54.473 38.235 127.446 % 0.15 1.17 015 0.12 0.50 014 -2.05 0.15 0.12 004 0 14 -0.27 0.15 1.27 0.04 0.14 0.14 0.14 0.11 0.18 0.15 0.15 0.61 0.15 0.15 1.04 0.15 015 0.15 015 015 0 28 014 0 14 -014 003 0 14 0.35 Kablma belflesiadı Tütün Fon-1 Tûtün Fon-2 Finans Fon-2 Finans Fon-3 Finans Fon-4 Finans Fon-5 Ziraat Fon-1 Ziraat Fon-2 Zır BaşakFon Ziraat Fon-4 Halk Fon-1 Halk Fon-2 HalkForK3 Pamuk Fon Pamuk Hisse Emlak Fon-1 Emlak Fon-2 Emlak Invest Emlak DenızF lmpexFon1 lmpexFon2 Sümer Fon Ege Fon-1 Ege Fon-2 Kalkınma F. Demır Fon-1 Demır Fon-2 Tanş Fon-1 Tarış Fon-2 OrtakFon TürkbankFon NetFon Etı Fon TSKBUzmanF. Akfon-1 Ak Karma Fon AkbankATipi Tekstıl Fon 2IEYIİIUM Bugûn Değ. 146.189 39.806 92.383 71.270 53.497 46.406 82.362 60.579 59 379 54.440 83003 59.774 51775 81768 54.813 67 008 53 962 19.758 63157 67.871 53.826 48.226 47.766 20.455 54 47 49.705 24.521 55.714 23.306 43.918 42.129 43.744 43.817 31.792 22 147 11.091 11.140 14.570 % 0.15 0.15 0.68 0.16 0.73 017 0.70 0.58 0.16 015 0.06 0.08 0.13 0.13 -0.07 0.15 0.21 016 011 -003 0.15 0.15 0.16 0.18 0.15 132 015 015 015 015 0.14 0 14 0 12 -0 34 014 0.14 0.13 0.16 SERBEST DÖVİZ CfNSl ABDDoları Alman Markı Isviçre Frangı Fransız Frangı HollandaFlorini ingiliz Sterlini S.Arab.Riyali Avusturya Şilini 100ltat. Lıreti ALIŞ 12200 7460 8540 2135 6625 18400 3210 1059 767 SATIŞ 12250 7490 8590 2155 6675 18530 3250 1070 780 ALTIN CfNSl Cumrturıyet Reşat 24ayaraltın 22ayarbılezık AUŞ 950 000 1050 000 141000 126 000 SATIŞ 970 000 1 150 000 141500 137.800 MERKEZ BANKASI • Ermsyon (21 Eylûl) 59.852 2 milyar • TL Irrterbank faizlerı %57 00 Işlem Hacmı 4.744 8 milyar Gecelıh %58 Haftalık repo- %61 5 Avtıkreoo °'~59 DÜNYA BORSALARI Altının onsu: 357 70dolar ABD Doian: 1 6435 Alman Markt 106.40 JaponYeni 1$ 1 5120l.Sterlini Petrotûn vaıüi: 1610 dolar SELAMİ ŞENGÜL SPKDenetçi Bankalar artık bir mali holding . ^ _ _ ^ ankalarKanunu'ndadeğişiklikya- M ~% pan Bankalar Karamamesi, son k\^M on yılda Türkiye'de ekonominin M ^% yeniden yapılanması ve 70'lerden m M bu yana uluslararası finans sek- " ^ ^ " ^ ^ törunde meydana gelen değişim ve gelişmelerçerçevesinde değerlendirilebilir. Rekabetçi ve etkin bir piyasanın varlığı, sek- töre giriş ve çıkışların serbest olmasını ve ölçek ekonomileri nedeniyle şirketlerin doğal mono- pol haline gelmemelerini gerekli kılmaktadır. Bu nedenle. bankaların kuruluşta sahip olma- lan zorunlu asgari sermaye ile şube açmaları- na, kredi ve iştiraklerine ilişkin sınırlamalar, bankaların doğal bir monopole dönüşmesini önleme amacıyla bağlantılıdır. Bankaların rekabetçi ve etkin bir piyasada fa- aliyet göstermesi, mali bir tekel oluşturma- ması. bankaların karlılığını arttıran, kaynak ak- tarım maliyetinin minimum düzeyde oluşması- na imkan veren bir yapıyı ifade etmektedir. Bankaların tekel haline dönüşmesi halinde, ban- ka, kaynak aktanm ve hizmet maliyetlerinin artacağı tabiidir. Bu yönüyle bankaiara ilişkin düzenleme, yalnızca mali sek- tör ü değil, tarım, sanayi ve di- ğer hizmet sektörlerini de etki- leyecektir. Bankaların en az 100 ortağa sahip olma koşulunun kaldırıla- rak, kuruluşta asgari 250 milyar TL sermaye ile kurulabilmeleri, bankaların mali kurumlara işti- rakine ilişkin düzenleme ile bir- likte değerlendirildiğinde. bankaların bir mali holding biçıminde örgütlenmesi ve mali sektör- de bir tekel olarak faaliyet göstermelerine hazır bir ortam yaratmaktadır Bankalar, temel faaliyet alanları para ve ser- maye piyasaları ile sigortacılık olan mali ku- rumlar dtşındaki ortaklıklara, özkaynaklannın en fazla %15'i oranında iştirak edebilecekler- dir Bankaların toplam iştirak tutarları, özkay- naklannın %60'ını aşamayacaktır. Bankalar özkaynaklarının %60'ı olan 150 milyar TL'yi tek bir mali kuruma veya bırden fazla mali kuruma tahsis edebilecektir. Bu durumda, bankaların bankacılık hizmetine tahsis edebilecekleri ser- maye miktarı 100 milyar TL olmaktadır. Böylece 250 milyar TL'lik asgari sermaye tutarının ban- kaların factoring, leasing, finansman şirketi, yatınm bankası gibi mali kurumlara ıştırakı için gerekli sermayeyi ifade ettiğı anlaşılmaktadır Mali kesimdeki aracıların sektörde kendileri için değil, fon fazlası olanların fonlarını ihtiyaç Rekabetçi ve etkin bir piyasanın varlığı, seİctöre giriş ve çıkışlann serbest olmasını ve ölçek ekonomileri nedeniyle şirketlerin doğal monopol haline gelmemelerini gerekli kılmaktadır. duyan birimlere aktarmak için bulunduklan göz önünde tutulursa, bankaların taahhütlerinin sınırlandırılması daha önemli olmaktadır. Nite- kim, sermayeden ziyade sermaye yeterliliği ve likidite standartlannın belirlenmesi, sektör ve sektör kurumlannın itibar ve güvenilirliği için gerekli olmaktadır. Bankaların hem bankaiara hem de banka dışı piyasada faaliyet gösteren mali kurumlara, belirli sınırlamalar olmaksızın (toplam iştirakte- ki sınırlamalar hariç) iştiraki bankaları tekelci bir konuma itebilir. Tekelci yapının kaynak ak- tarım maliyetlerini arttıran bir etkiye sahip ola- cağı açıktır. Bankaların, tüzel kişilere açacakları kredi ile bu şirketlerin menkul kıymetlerinden satın ala- cakiarı miktara sınırlama getirilmiş olmasına rağmen, hisse senetleri, (kredi + menkul kıy- metten) oluşan kredi limiti dışında tutulmuştur. iştirak olunan şirketin sermayesinin %10'- undan az olan iştiraklerin, top- lam iştirak sınırlamasının sap- tanmasında dikkate alınma- ması yanında, hisse senetleri- nin bir tüzel kişiye açılacak kre- di limiönin belirlenmesinde he- saplama dışı tutulması, kay- nakların tahsisinde etkinlik so- rununu gündeme getirecektir. Bakanın uygun görmesi halin- de, sermayesinin yarısından fazlası ayrı ayn veya birlikte genel veya katma bütçeli idare- lere veya KlT'lere ait kuruluş- larla yapılan işlemlerde, belirti- len kredi limitlerine uyulma- yacağının öngörülmesi, özel ve kamu kesimi arasında rekabet eşitliğini bozucu, kaynak tah- sisinde kamuya öncelik tanıyan bir yaklaşımın devam ettirildiğini göstermektedir. Böyle bir yaklaşımın özel kesim kaynak maliyetini yük- seltmesi, ekonomide rekabet ve etkinliğe zarar vermesi muhtemeldir. Bankaların mali kurumlara iştiraki onlan bir mali holding haline getirirken, aynı zamanda bankaları müşterinin bankaya girmesi ile tüm fınansal ihtiyaçlannı karşılayabileceği bir sü- permarkete dönüşturmektedir. Finans sektö- ründeki gelişim de, finansal aracılar için bu yöndedir Bankalar Karamamesi bu açıdan uluslararası gelişimlerle uyumlu haldedir. An- cak Bankalar Karamamesi'nin, tekel ve anti- karteli önleyen yasaların varlığını gerektirdiği de dikkate alınmalıdır. Zira rekabetçi ve etkin bir piyasada tekellere gerek yoktur. Bu neden- le, bir an önce. tekel ve karteli önleyen yasalar düzenlenmek zorundadır.