Katalog

SAYFA CUMHURİYET2 8 TEMMUZ1933 PERŞEMBE KULTUR Paris'te resim ve heykellerini sergileyen 76 yaşındaki ünlü oyuncu Anthony Quinn: YaşamımıdeşştirmemgerekiyorKültür Servisi- 300'ü aşkın film. 1952 yıhnda Vıva Zapata ve I956'da Yaşama Tutkusu ile gelen Oskarlar... Hiçbıri Meksika asılb Amenkah oyuncu Anthony Quinn'i sanatsal yön- den laimın etmeye yetmıyor. Yıllar- dan beri oyunculuğunun yanı sıra re- sim ve heykel sanatlanna da ilgı göste- ren sanatçı. yapıtlannı geçtığimız gün- lerde Paris'te açılan Arts Star sergısın- de sergiledi. 76 yaşındakı sanatçı Paris Match dergisiyle >apüğı söy- leşıde çok değiştiğinden ve günü yaka- lamanın önemınden söz ediyor. Bütün yapuklannın asıl amacını tam olarak bilmedığini soyleyen Ouinn. kansı Yolanda ile olan ılışkısi hakkın- da da hayli şaşırtıcı açıklamalarda bu- lunuyor. Heykel, resim, sinema... Hayatınızı bunlardan hangisinin yönlendirmesi ge- rektiğjni düşünüyorsunıız? Anyorum. Kendimi anyorum. Uzunca bir süre kitle içinde kaybolma korkusuyla sürekli "İşte ben bura- dayım"demek zorundaydım. Bugün iseartık bılmıyorum. Evet her şeyı de- nediğim doğru. Ancak tam olarak neyi başardığımı bilmıyorum. Ancak siz gene de her fırsatta heykel- lerinizi resimlerinize tercih ettiğinizi sövlüyorsunuz... Zevkle resim yapıyorum. Heykelde ise yarattığım eserle kurduğum direk ilişki benim ıçin olağanüstü bir duygu Sinema da başka bır alem. Film çek- mediğım zaman kendimi uyuşturucu knzi geçiren müptelalar gibi hıssedıyo- rum. Kendirru kontrol etmem gereki- yor. Her fılmden sonra kendi kendime "Bir film daha, son bir kez daha" di- yorum. Picasso ya da Van Gogh gibi sizin de eserleriniz öncelikle bir yoketme süre- cioden geçiyor rau? Birgün bir arkadaşım bana bir Meksikalırun fırçasıyla değil makineli tüfekle resim yaptığını söylemişti. Bence yalnız yenılenru bulmak amacıyla formlan yoketmek gerekir. Asıl olan günlük yenilıkler bulmak ve onlann yırmi yıl sonra devrinin geçe- ceğını bilmek. Her fırsatta Tolstoy'dan etkilendiği- nizi söylüyorsunuz. Tolstoy olağanüstü eserler bıraktı. Bu arada yarattıkları- ndan nefret ederdi. Ya siz yaptıklannızı beğeniyor musunuz? Hergun kendime bu soruyu soruyo- rum, Kamera karşısına geçtiğim her zaman. Bir fılme, bır heykele. bir res- me başladığım zamanlar hep aynı so- ruyu soruyorum. Başarabilecek mi- yim? 76 yaşında, her zamankinden daha çok işinize ve gecen zamana sarılmtşa benziyorsumız. Bunda verimli son gün- leri yaşama endişesi ya da detirme korkusunun etkisi var mı? Bilmiyorum. Günbegün resim yapı- yorum. Kendimi bır nehrin ortasında gibi hissediyorum. Ayaklanmı nereye • Günbegün resim yapıyorum. Kendimi bir nehrin ortasında gibi hissediyorum. Ayaklanmı nereye basacağımı, boşluklann nerede olduğunu. derinliği. akmtıyı hiçbirini bilmiyorum. Varolan düzeni kabul etmiyorum. Anlık gerçekleri yakalamaya çalışıyorum. Yoğun bir yaşama sevinci duyuyorum. Her ne kadar önemsemesem de hayatımın değişmesi gerektiğine inanıyörum. Yeni bir hayat beni bekliyor. basacağımı, boşluklann nerede oldu- ğunu. derinliği, akınüyı hiçbirini bil- miyorum. Sizi ilk kez kendinizden bu kadar şüpheyle söz ederken görüyonım. Ge- nelde kendinizden son derece emin, ne yaptığını çok iyi bilen bir insan görüntü- sü çizerdiniz... Her şeyin kesin olduğuna inanmak beni rahaüaüyordu. Bir şey ya iiyah olmabydı ya da beyaz. Artık bunun doğru olmadığına inanıyonım. Varo- lan düzeni kabul etmiyorum. Anlık gerçekleri yakalamaya çahşvyorum. Yoğun bir yaşama sevinci duyuyo- rum. Her ne kadar önemsemesem de hayatımın değişmesi gerektiğine inanıyonım. Yeni bir hayat beni bekli- yor. Bankada milyonlan olan bir zen- gin olmak, ünlü olmak. Bunlann hepsi başanrun birer ülüzyonundan ibaret. Ancak başan değil. Asıl önemlisi insa- nın iç rahatlığını sağlaması. hiçbir şey- den korkmaması. Bir söyleşinizde bir kadının gözlerine hayranlıkla bakmayan bir erkeğjn ger- çek bir erkek olamay acağını söylemiş- tiniz. Bugün onların gözlerinde ne görü- yorsunuz? Benim bakış açımla bütün kadınlan yargılayamam. Yolanda oldukça eski bir değer yargısına sahip. Otuz yıldır evliyiz. Bütün çiftler gibi kendimizi hiçbir şeyin değişmediğine inandırma- ya çalışıyoruz, dolayısıyla yalan söylü- yoruz. Aslında yollanmız aynldı ama biz aynlmadık. Ancak gene de otuz yıllık bir beraber- Bk tesadüf eseri olmasa gerek... Alışkanlık oldu artık. Yalan içersin- de yaşıyoruz. Bir kadının sizle ilgilen- mesi gerektiğine inanıbyor. Birilerini yönetmek erdem olarak kabul edili- yor. Bu bütün kanatlannızı kopartan bir yanlış. Bir sanatçının daha fazlası- na ihtiyacı vardır. Yaratabilmek için hayal gücünü kullanması gerekir. Yo- landa'yı sçyiyorum. Mükemmel biri. Ancak dünyayı aynı gözle algı- ladığımızı söyleyemem. Yolanda'nın model kuUanmantzı en- gellediği doğru mu? İlk olarak bır kızı gördüğünde sana, ben poz vereceğim demişti. Benim ise insanlara vücutlara. yüzlere ihtiyacım vardı. Picasso, Gaugin, Matisse bun- lann hepsi model kullanıyordu. Ben neden kullanamıyordum? Dinlemek bile istemedi. Sonunda zaferi o ka- zandı ve bir gün bana modelli yaptı. Sizin gibi hayli ateşli ve sinirli yapı- daki biri için çok şaşırtKi. Nasıl oklu da isvan etmediniz? Zayıfhktan. Banşı sağlamak için. İşin en başında yumruğu masaya vur- mahydım. Sözde çocuklar için böyle davrandık. Ne büyük yanlışbk... Üz- laşmalarla dolu bir ilişki ne yazık ki mutluluk getirmiyor. Bugün ne İtalya'da ne de Hoolywo- od'da yaşamak istiyorum. Boş alan- lar. çöller beni çekiyor. Kilometrelerce bisiklete binebilirim ya da yürüyebüi- rim. Ama böyle bir durumda Yolanda beni engellemek için bin türlü gerekçe bulacaktır. "Anthony deli. İpe sapa' gelmez, saçma sapan şeyler söylüyor". Böyle bir durumda beni izleyip izle- meyeceği konusunda emin değilım. Ancak bir gün gelecek harekete geç- mek zorurüu olacak. O cesareti bul- mak önemli, yoksa bu ortamda boğu- lacağız. w Yalnızca 60'lann sembolüydü' yakışürmasına karşılık, düşüncelerinde hiç ödün vermeyen JoanBaez: SesimvekalemimgeriplandakaldıKûltür Servisi- Birçok sa- natçı "Ben şarkıcıyım" ya da "Ben oyuncuyum" demeyi tercih ederler. Joan Baez ise- "Ben efsaneyim" diyor. Bunu, kendıni beğenmiş bir ukalanın değerlendirmeleri olarak algı- lamak yanhş olur. 52 yaşında- ki sanatçının bu yorumu, bir sanatçının profesyonelce ken- dini tespit etmesinden kaynak- lanıyor. Banş militarH Joan Baez, İstanbul Festıvali için bir kez daha müzikseverlerin karşısına çıkıyor. Martin Lut- her ile zenci haklan mücadele- lerinden Vietnam'a. Arjantın'- den Kuzey İrlanda'ya hıç dur- mavan sanatçı, "'90'lara" rağ- men bugün hâlâ şiddet aleyhta- n mücadelesinden ödün verme- yen bir çizgıde yoluna devam ediyor. Müzikalite açısından sürekli olarak eleşürikre hedef olan Baez. 92 yuının son ayı- nda çıkardığı "Play Me Back- wards" albümüyle, bu kez her- kesi şaşırttı. Baez'in o alıştı- ğımız folk müzik soundu, bu albümde rock kalıplanyla iç içe geçip bir senteze dönüş- müş. Şarkılannda bu kez ken- dinden, oğlundan ve yaşam- dan söz ediyor. Nisan ayında gittiği Saraybosna'da çeşitli konserler veren Baez, kendini her alanda yenilemesi gerekti- ğinin bib'ncinde. Bu yenıleme ihtiyaana rağmen Baez. "O yalnız 60'lann sembolüydü" türünden yakıştırmalara mey- dan okurcasına hiçbir zaman düşüncelerinden ödün vermiyor. Baez. Liberation gazetesiyle yaptığı söyleşide önünde daha yapacak ve üretecek çok şeyler olduğunu söylü- yor. Geçmiş söyleşilerinizden birinde in- sani nedenlerle sanatçı kimliğinizi feda ettiğinizi söylemiştiniz. Bu konuyu bi- raz açabOir misiniz? Sadece sanatçı kariyerimi değil ha- yatımı da kaybettim.. .,\z bır şeyienn varlığı bile mücadele etmek için beni hareketlendirebiliyordu. Bu nedenle sesim ve kalemim geri planda kaldı., Bu yûzden mi uzunca bir süre kaybol- dunuz? Paraya ihtiyacım yok. Bu bir ego işi. Kimse kendine "O altmışlı yıllarda Son albümü'Play Me Backwards1aherkesi şaşırtan Baez, şarkılannda bu kendinden, oğlundan ve yaşamdan söz ediyor. öldü" denilmesini istemez. Ancak bu- gün. daha hiç yapmadığım ve yıkılma- yan bariyerler olduğunu düşünüyo- rum Örneğin? Dört yıl boyunca en kolay iş olan (Saraybosna dışında) hareket etmeyi, gezip gözlemlemey/i bile gerçekleştir- medim örneğin. Ote yandan benim gibi biri ıçin yeni yaptığım besteler ko- mik olabilirdi. Ben ne Tina Tumer'ım, ne de 19 yaşındaki genç bir yıldız. Ben. benim. 35 yıl gitanyla müzik yapmış biriyim. Arkaya iülmiş olma hissi çok canımı sıkıyor. Bu geçen sürede en acı olanu boşa gi- den umutlar mıydı sLzce? Büyük umutlar oluşturma konu- raybosna bana, tıpkı eski yıllardaki savaşyıllannı hatırlattı.Şimd iben orada ölmekten çok ımutulmaktan korkan bu insanlan sahnede anlatmaya çalışıyorum. sunda hep bilinçli ve net oldum. Asıl sorun insanlann. ıçerisindeki hay^ansı yanı örgütleyebilmenin çok kolay ol- ması ve insanoğlunun, banşı bulma konusunda dayanıklt olamama riskini sürekli taşımasında yatıyor. Bütün toplumsal mücadele tarihiniz boyunca ilk kez olarak milliyetçilik böylesine korkunç bir boyuta geldi... Evet haklısınız. ancak ben hep milli- yetçiliğın karşısında oldum. Arjantin'- de. Çekoslovakya'da, İsrail'de. İrlan- da'da. Beni hep şöyle yanıtlıyorlardı. "Sizin şiddet aleyfıtan tutumunuzu anhyoruz. ancak burası farklı." Her seferinde durumlar gerçekten farklı değil miydi sizce? 1964 yılında şıddete karşı bır enstıtü açtığımda. bır arkadaşıma benimle be- raber ders vermesini teklif ettiğımde şu yanıtı vermışti."Birinci Dünya Sa- vaşı'ndan sonraki dönemde 150 mıl- yona yakın insan ya savaşlarda ya da devrimler sırasında öldü." Şımdi gene onu görüp bugünkü rakamlan konuş- mak isterdim. Araçlarla amaçlar arasında bir farklıhk olduğuna inanmıyorum. Biraz Saraybosna ziyaretinizden söz etsek? Saraybosna'da nisan ayında altı gün kaldım. Bu zaman boyunca şarkı söyleyebildiğim her yerde söylemeye çalıştım, radyolara çıktım. Saraybos- na için şarkı yazmak yerine, oralara gitmeyi tercih ettim. Yeteneklerimi su- narak onlann hayatlannı paylaşmaya ihtiyacım olduğunu düşündüm. Sa- raybosna bana, tıpkı eski yıllardaki savaş ynllannı hatırlattı. 1972 Hanoi. Kuzey İrlanda. Arjantin, İsrail. Şili... Tam bir savaş tarlasıydı. Şimdi ben orada ölmekten çok unutulmaktan korkan bu insanlan sahnede anlatma- ya çalışıyorum. Müzikle geçen 35 yılın ardından Amerika hakkında neler düşünüyorsu- nuz? Vietnam Savaşı bittiğinde, kendimi artık geçmişin bir sembolü olarak gör- meye başladım. Politik yaşam değiş- mişti. Şimdi de her şey değişmiş du- rumda. Gene de işsizlik, sağhk. eğitim. üçüncü dünya üîkeleri gibi sorunlar devam ediyor. Ancak insanlann ço- ğunluğu. tüm bunlann değişmesine yönelik olarak oy kullandılar. Bu da her şeye rağmen umudun yitırilmemesi gerektiğını gösteriyor. Son albümünüz "Play Me Back- wards"de oldukça farklı bir çizgi tut- turdunuz... Açıkçası, yeni bır takım şeyler yaptığımda ne tür tepkiler alacağımı merak etüm. Albümün başarılı ounamariskinihiç düşûnmediniz mi? Şimdiden. son 15 yıl içerisinde yaptığım çalışmalar içerisinde en çok ses getiren albüm olduğunu söyleycbi- lırim. Bu durum bir anda tersıne dö- nerse. tekrardan yazarlığa dönebi- lırim. Ve tabii. yeni şeyler öğrenmek beni her zaman cekiyor. Tiyatroda amatör-profesyonel ışbımgı ANTALYA (AA) - Antalya'daki amatör ve profesyonel tiy atrolar. ışbirliği y apacak. Bir süre önce kurulan Antalya DevletTiyatrosu"nun(ADT)öncülüğünde. 11 temmuz pazar günü Antalya'dakı lüm amatör tiyatrolann katılacağı bir toplantı yapılacak. Toplantıda ADTnin amatör tiyatrolar ile yapabıleceği ortak çalışmalar, amatörlenn ADT sahnesini kullanma olanağı. amatör tiyatroculara profesyoneller tarafından verilecek kurslar gibi konular tartışılacak. Alman TV'sinde Nazım Hikmet belgeseli BONN (AA)- Batı Alman Radyo-TV Kurumu WDR Nazım Hikmet'ın yaşamını ve sanatını konu alan belgesel bırfilminön hazırlıklannı tamamladı. Tanh Vakfı ile Nazım Hikmet Vakff nındaarşiv olanaklanyia destek olduklan. sınırlı bütçelı fılmın çekımlennın Moskova, Paris, Havana. İstanbul ve Bursa'da tamamlanması • planlanıyor. Belgeselin. başta Almanya olmak üzereçeşitli Av rupa ülkelennde ve Türkiye'deki bır televizyon kanahnda da gösterilmesi için girişimler sürdürülüyor. Öte yandan "Tümçabalara rağmen bazj önemli belgelere henüz ulaşarnadık. Önemli eksiklerimız var" diyen bir ılgilı. eksıklerini şöy le sıraladı: Nazım Hikmet'in İpek Film Stüdyolan'ndakifilmçalışmalanna ilişkin film. fotoğraf. senaryo metni vb. malzeme. Nazım Hikmet'in kendı sesınden "Salkım Söğüt" ve "BahriHazer"şiinnıiçeren. 1920-1930'lardaThe Vıva-Tonal Columbia etiketıyie yayımlanan taş plak. Fılmın eksiklen konusunda ya da Nazım Hikmet'e ilişkin bugüne dek bılınmeyen belge ve olaylarla ilgisi ve bilgisi olanlar. Tarih Vakfı Bilgi Belge Merkezı'nden Lütfiye Kay acan'a ya da doğrudan VVDRden Osman Okkan'a başvurabilecekler. Yunan ekibiHalk Dansları Yarışması y na katılnuyor BURSA (Cumhuriyet) - 32. L luslararası Bursa Festivali içindeyeralan7. Altın Karagöz Uluslararası Halk Danslan Yanşması'na katılacak Yunanıstan ekibi, PKK'nıntehdidinden sonra Türkiye'yegelmekten vazgeçti. Ekip yönetidsinm öncekı gün Kültür Sanat ve Turizm Vakfı'na göndcrdıği faksta. ERNK'nın. Türkiye'ye turist götürecek sey ahat acentalannı tehdit ettiğini, bu nedenle hiçbir seyahat acentasının Türkiye'ye turist götürmediğini bildırerek, etkinliğe kaülamayacaklannı bildirdi. Aleksandna Ekibi'nin yönetidsi Padios Apostolos'un Kültür Sanat Turizm Vakfı Genel Sekreteri Ömer Ersöz'e gönderdiğj faksta, "Seyahat acentalan ERN K'den bır faks almıştır. Faksta Türkiye'ye ziyarette bulunulmaması istenmektedir. Seyahat acentalan korktuklan için bizı Bursa'ya götürmek istemiyorlar. Yokuhık için tüm hazırlıklanmızı yapmamıza rağmen, seyahat acentası bizi Türkiye'ye götürmeyi reddetti. Çok üzgünüz. Gelecekte birİikte olmak umuduyja" dediği bildırildi. 12 temmuza kadar sürecek olan yanşmaya ABD. Arnavutluk. Beyaz Rusya, Bulgaristan. K.KTC, Özbekıstan, Çek Cumhuriyeti ve Romanya'dan ekipler katılacak. Soğuksu Yaylası Şentikleri TRABZON (\A) -Jrabzon'un Maçka ilçesinde geleneksel olarak düzenlenen Soğuksu Yaylası Şenliklen başladı. Yerli ve yabancı turistler tarafından büyük ılgi gösterilen Soğuksu Yaylası Şenliklen yann sona erecek. Şenlikler çerçevesinde halk oyunlan gösterileri yapılacak. yöresel giysıler sergilenecek. Trabzon Valisi Kemal Esensoy. yöre turizmine büyük katkısı olan yayla şenliklerinin gelecek yıldan iübaren daha kapsamh kutlanması için çalışmalar yapılacağmı söyledi. Soğuksu Yaylası'nı iyileştirme çalışmalannın sürdürüldüğünü bildiren vali Esensoy. öncelikle alt yapı eksikliklerinin giderilmesine ağırüİc vereceklerini söyledi. Trabzon ö'zelsayısı Kültür Servisi -Türkiye İş Bankası tarafından yayımlanan Kültür ve Sanat dergısinin 18. sayısı. zengin tarihi ve kültürel mirasıyla Trabzon'a aynlmış. Dergıde Trabzon'un tarihi, manastırlan. muzeleri vemimarisini tanıtan yazılar. birbirinden güzel renkli fotoğraflar eşlığjnde yer alıyor. Geleneksel Trabzon evlerine de geniş bır yerin aynldığj dergide aynca, Trabzon'da hamsi kültürü ve hamsinameler de bir araştırma yaası ile ınceleniyor. Dergide yer alan dığer y azılar şu başlıklan taşıyor: '"Trabzon deyince horon. horon deyince Trabzon". "Evliy a Çelebi'ye göre Trabzon", "Trabzon'da yayla göçü şenlikleri", "Tarbzon bakırcılığının tarihsel gelişimi". "Trabzon el sanatlan"."Trabzon'da kuyumculuk". "Trabzon'lu halk ozam Baba Salim", "Bir Sevdadır Trabzon", "Trabzon mutfağından örnekler" ve "Trabzon yöresi halk müziği". Platformcular, Yeşilçam'dan şikayetçi Kültür Servisi - Genç Sinemacılar Platformu ilk toplantısını 19 haziranda. Sinematek Derneği Başkanı Mehmet Güler>üz\e 17arkaddşınınçağnsıylaMecıdiyekö\ Kültür Merkezi'nde gerçekleştirdi. Platformun girişimcileri konuşmalannda. gençlenn sinemanın ağır işlerini düşük ücretle y üklendiğini belirttiler. Toplantıda, bu durumun genç sinemacının yaratıcılığını da törpülediği vurgulanarak. yannın sineması için hem sektörde çahşan hem de sinemaya entellektüel olarak ilgi duyan gençlenn bırlikte ürctim ve dayanışmaya yönebnesi istendi. Platformcular. aralannda gruplar oluşturarak amatör ve profesyonel faaliyetlerde bulunmayı amaçlıyorlar. 1 temmuzda yapılan ikinci toplantıda ise, Sinematek bünyesinde eslctik konusunun enine boyuna tartışılacağı bır dizi scminer düzenlenmesıne karar verildi.