Katalog

11KASIM1993 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Iran'a BM heyeti pdiyor •NEW YORK (AA)- BM, Irak ordusunun ülkenin güneyinde yaşayan Şii sıvil halka karşı kimyasal silah kullandığı yolundaki savlan araştırmak üzere bu hafta sonunda İran"a bır heyet gönderiyor. BM sözeülerinden Tim Trevan. Irak'ın silahlardan anndınlması ile görevli BM Özel Komisyonu'nun göndereceği heyetin lO'un altında uzman vedoklordan oluşacağını belirtti. Sözcü. heyetin sözû edilen kimyasal silahlann kullanıldığı saldınnın taruklannı dinleyeceğini ve Iran'a sığınmış olabilecek saldın kurbanlanyla ilgili incelemede bulunacağını belirtti. Pazar gûnü Tahran'a varması beklenen BM heyetinin sözû edilen saldınlann meydana geldiği yer hakkında da bilgı edineceğıru kaydeden Trevan, alınacak bilgiler doğnıltusunda daha sonra bır soruşturm ekibinin Irak'a gönderilebileceğini ifade etti. Yunan dergisi Çlteri övdû •ATİNA(AA)- Yunanıstan'ın yüksek tirajlı dergilerinden İkones, Tansu ÇiUer'in başbakan olmasının Türkiye'debiryenilik havası estirdiğini belirtti Derginin son sayısında çıkan bır yaada yaz başında başbakan olan Çiller ıle dünya basınının sürekli ilgilendiği ifade edilerek "Çiller dünya basınına ilerici, modern ve cesur bir kadın imajı verdi. Türkiye'nin tezlerini hararetle savunuyor ve ülkesinin özellikle kuzey sınırlannda şımdiye kadar izlemiş olduğu dış poütıkayı devam ettirip SSCB'nin dağılmasından sonra boşta kalan yenı Müslüman cumhuriyetlere patronluk etmeyi arzuluyor" denildı. Papandreu'mın Kterides sıkınüsı • ATtNA (AA) - Kıbns Rum Yönetimi lideri Glafkos Klerides'in eğer yeni bir erteleme olmazsa 15 kasımda gerçekleştıreceği Yunanistan ziyareti sırasında 'aradıgını ne denlı bulacağı" konusunda yoğun şüpheler bulunuyor. Klendes'ın Atina'da tüm Yunan ve Kıbnslı Rum siyasi partı bderlennm kaülınıı ile gerçekleştınlecek bir "panetnik zirve'' yapılması ve adaya Yunan askeri gönderilmesı isteklerine Başbakan Andreas Papandreu'nun ne cevap vereceği Yunan başkentinde büyük merak konusu habne geldi. Papandreu'nun Kıbns'a Yunan askeri gönderme yükümlülüğü altına girmemek için formûl arayışında olduğuna daır haberlerin yoğunlaştığı birsırada. iktidar yanlısı Elefteropıtipia gazetesı de "panetnik zir\e"nin gerçekleşmesi halinde bile sanıldığından farkJı olacağını bildirdi. ATbakamna yoğun eleştiri •ATİNA(AA)- Yunanistan'da muhalefet yanlısı gazeteler Brüksel'de yapüan Türkiye-AT Ortakhk Konseyi toplantısı nedeniyle topluluk işlerinden sorumlu dışişleri bakanı Yardtmcısı Teodoros Pangalos'u yaylım ateşıne tuttu. Ulkenin en büyük tirajlı gazetelerinden Elefteros Tipos "Pangalos'un başansızlığı" başhklı haberinde, Pangalos'un toplantıdaki 'aslanhklannın' az daha Yunanistan'a pahalıya mal olacağını vurguladı. Gazete Yunan Dışişleri Bakanı . yardımcısmın hiçbir neden yokken dolaylı da olsa konsey toplantısıyla ilgili • AT'nin ortak görüş metnini,' topluluğun Kıbns müzakerelenne gözlemci göndermesiyle bağdaşürdığını kaydetti. TüPk azınhk • SOFYA(AA)- Bulgaristan'da Türk Demokratik Partisi Genel Başkanı Adem Kenan, Bulgaristan'da özerk bir Türk bölgesinın kumlması gerektiğinisöyledi. 1990 yüında yapılan ilk genel seçimlerdeTürk azınlığın partısi olarak bilınen Hak ve Ozgürlükler Hareketı'nden milletvekili seçilen, ancak daha sonra Ahrnet Doğan ile anlaşmazlığa düşerek partiden aynlan Adem Kenan Trud' gazetesinde verdiği demeçte, Bulgaristan'ınTürk ve Bulgar cumhuriyetlerinden oluşan federatif bir devlet haline dönüştürülmesini istedı. Almanya'dan kan ithal edildiğinin duyulması ülkede büyük heyecan yarattı. Halk korku içinde AIDSpaııiğiAvusturya'yada srçradıDış Haberler Servisi - Almanya'yı saran AIDS paniği Avusturya'ya da sıçradı. Al- manya'dan AIDS vırüslü kan ithal edildiği- nin ortaya çıkması üzerine halk panik içinde muayene olmak üzere hastanelere hücum et- ti. BBC radyosu, haberin Avusturya'da bü- yük heyecan yarattığını bildirdi. Avusturya Sağlık Bakanı pazartesi akşamı televizyon- dan konuşarak halka sükunet çağnsında bulundu ve hükümeün gerekli tüm önlemle- ri aldığını bildirdi. Avrupa'ya yayılmaya başlayan AIDS skandalı ekim ayında UB Plasma adlı Al- man şirketinin eh'ndeki tüm kan numunele- rine AJDS testı yaptırmaktan kaçındığının ortaya çıkması üzerine patlak vermişti. Ha- ber Ahnanya'da büyük heyecan yaratmış, halk AIDS testı olmak için hastanelerin önünde uzun kuyruklar oluşturmaya başla- mıştı. AIDS testi yapünlmayan kanlann Avus- turya ve Fransa'ya da satıldığının ortaya çıkması üzenne panik, Avrupa'ya yayılma- ya başladı. Yeni boyut Almanya'da ise skandalın hiç akla gelme- yen yeni bir boyutu ortaya çıktı. Kan nakli- ne ıhtiyaa olan insanlar korkudan kan almı- yorlar. Intemational HeraM Tribune gazete- sinin haberine göre Alman doktorlar. acil kan nakline ihtiyacı olan binlerce haslanın AIDS korkusundan kan naklini yaptırma- dıklannı, bu yüzden bırçok kişinın ölebi ğini bildirdiler. Alman Sağlık Bakanı yetkilılennden Ba- yan Sabine Bergmann Pohl Berlin'de dok- torlann katıldığı konferansta yaptığı konuş- mada "İnsanlar kan naklini reddetmekte di- rerarlerse Almanya'da bu >üzden ölenlerin sayısı AIDS'tcn ölenlerin sayısından çok da- ha fazla olur" dedi. Bayan Pohl şöyle devam ettı: "Buolay, Al- man sağlık servisierinin tarihindeki en trajik geüşmelerden biridir." Konferansa katılan doktorlann bazılan, AİDS tehlikesinin o denli ciddı olmadığını, söylenti ve gazetelerde çıkan haberlerin halkta panik yarattığını öne sürdüler. Bu arada, halka AIDS testı vaptırma çağ- nsında bulunan Sağlık Bakanı Horst Seeho- fer, kimi hükümet yetkilileri tarafından kıt- lelerde panik yaratmakla suçlanıyor. Kan numunelerini AIDS testi yaptırma- dan satan l B Plasma şirketi gecen hafta hü- kümet tarafmda kapatılarak dört çalışanı tutuklandı. Panik istenmiyor AIDS skandalını inceleyen Savcı Norbert VVeise bu hafta başında yaptığı acıklamada UB Plasma firması tarafından piyasaya sü- rülen kanlar şimdiye kadar yalnızca üçünde AIDS virüsü bulunduğunu söyledikten son- ra şöyle devam etti: "Panik yaratmak istemi- yorum. Ama başka AIDS'li kan numuneleri de bulabiliriz." Savcı, ıncelemelerin 1994 yılının ortalan- na kadar sürebıleceğını. UB Plasma şirketi tarafından piyasaya sürülen 20 bin plasma- nın incelenmesi gerektiğını, kan veren 5 bin kışi ile de göruşmeler yapılacağıru belirtti. UB Plasma tarafından Almanya'dan çe» şitli Avrupa ülkelerindeki 80 hastaneye kan satıldığı belirtıliyor. Bu ülkeler arasında ha- len en büyük panik Almanya'dan en fazla kan alan Avusturya'da yaşanıyor. Avustur- ya, UB Plasma şirketinin ürünlcrinin ithalini yasakladı. İtalya ile İsvıçre de yaptıklan açı- klamada UB Plasma tarafından üretildiği kuşkusu bulunan ürünlerin ıthalinin yasak- landığını bildirdiler. UB Plasma'nm sahtekarlığı yüzünden Av- rupa'da milyonlarca ınsan AJDS korkusuy- la yaşıyor. Yetkililer, şırketm sattığı kanlar arasında AIDS'lı yeni örnekler bulundukça kitlelerde paniğin artacağını belırtiyorlar. TEHLİKEYOK SaraybosnalıBoşnak çocuk savaşta yaralanarak ayağını yitiren babasmı gezdirirken gözü oyun oynayan arkadaşlanna takılıyor. (Fotoğraf: REUTER) BM, iki Boşnak görevlininrehinalınmasınıkınadı Dış Haberler Servisi - BM Güvenlik Konseyi, Bosna-Hersek'te Sırplar'ın, iki Boşnak hükümet görevlisini rehın almasını şiddetle kınadı ve bu kişilerin derhal serbest bırakılmasını istedi. Saraybosna'da önceki gün 9 Boşnak öldü, 70 kişi de yaralandı. Güvenlik Konseyi'nin dünkü toplantısın- dan sonra yapılan acıklamada, BM güçleri korumasında Saraybosna'dan Vares'e git- mekte olan Piskopos Vinko Pulpç'e eşlık eden iki Bosnalı görevlinin Sırp güçlerince rehin alınmasının şok edici olduğu belirtildı. AA'run haberine göre acıklamada, BM Genel Sekreteri Butros Gali'nın özel tetnsil- cisi Thorvald Stoltenberg'in bizzat gjrişimde bulunmasına karşın. rehinelerin serbest bı- rakılmadığı vurgulanarak, bu eylem Konsey tarafından şiddetle kınandı. Konsey açıkla- masmda şu sözlere yer verildi: "Bu eylemi gercekkştirenlere, rehinelere zarar >erilmemesi gerektiği ve sonımlularm ulusJararası insani hukuk kurallan önünde bizzat nesap \erecekleri hatırlatılır. ilgili tüm taraflara, dunımu daha da kötüleştirici ey- lemlerden uzak durmaları çağnsında bulunu- lur. BM Güçlerine karşı girişilen ve giderek artan tüm düşmanca saldırılar kınanır ve bu saldınlara bir son verilmesi talep edilir." Bu arada Bosna Hersek'ın BM Daimi Temsilcisi Büyükelçı Muhammed Şakirbey, "Bosna'daki dunanun Lord Owen ve Stolten- berg'in kafaiarıyla çözülemeyeceği açıklık kazanmaya başlıyor" dedı ve Bosna'daki dunımun Konsey'in ilgisinı gerektırdığini bildirdi. Konsey1 in sorumluluğu Yapılan açıklamanın Konsey'in sorum- luluğunu yüklenmeye başlamasının bir işa- retı olarak gördüğünü bildiren Şakirbey buna neden olarak başta Lord Owen olmak üzere Eşbaşkanlann başansızbğını gösterdi. Şakirbey, dünyanın Bosna'daki kuşatmanın kaldmlması konusunda cesaretsiz kaldığını belirtti. Bosna-Hersek'te Sırp güçlerinm ön- ceki gün başkent Saraybosna'ya yönelik bombardımanmda ölü sayısının 9. yaralı sayıSnın ıse 70 olduğu açıklandı. Saray bosna radyosunun hatienne göre, Alipasino Polje Mahallesı'ndeki bır ilkoku- lun bahçesine düşen havan mermısı, üç öğ- rencı ile bir öğretmenin ölmesine yol açtı. Aynı mahallede iki kışi daha havan mermıle- rine hedef olarak hayatlannı kaybettiler. Bombardıman sonrasında kentteki bütün ilk ve orta dereceli okullar bir hafta süre ile tatil edildi. Daha önce planlanan sırplann keptten tahliyesi ise askıya abndı. GÖRÜŞ AYRILIĞIDERİNLEŞİYOR Oıristopher'laGali Soıııali içintarbşü WASHINGTON (Ajanslar) - ABD Dışişleri Bakanı VV'arren Christopher ile BM Genel Sek- reteri Butros Gali'nin, Somali"- deki dunımu pazartesi günü VVashıngton'da görüştükleri sı- rada görüş aynlığı nedeniyle sertçe tartıştıklan bıldınldi Toplanüya yakın bir Amen- kab yetkili. Christopher'ın, ABD'nin Somali'deki şu anda- ki durumla ilgili olduğunu açık- laması ve gelecek yıl Amerikan kuvvetlerinin bu ülkeden ayn- lacaklannı yinelemesi üzerine toplantının tansiyonunun arttı- ğını söyledi. Adının kullanılmasmı iste- meyen yetkileye göre Butros Gab, ABD kuvvetleri obnadan Somali'de güvenliğin nasıl sağ- lanacağının belirsizliği üzerin- deki görüşünü sert şekilde Christopher'a iletti. Tatsız bir şekilde gercekleşen pazartesi günkü toplantıdan sonra Butros Galı önceki gün ABD Temsilcıler Meclisi Dışiş- len Komitesi üyelenyle görü- şürken Christopher ile arasında meydana gelen tartışmayı yan- sıtmamaya çabştı. Öte yandan Somali'deki Amerikan askerlennın hemen çekihnesinı isteyenlenn çoğun- lukta olduğu Amerikan Tem- silciler Meclisi'nde yapılan oy- lamada. Başkan Billi Clinton'ın geri çekibne tarihini 31 Mart 1994 olarak öneren planı gö- nülsüzce desteklendi. Önceki gün yapılan oylamada, Clin- ton'ın planı 203'e karşı 224 oyla kabul edildi. Bu durum Başkana, "Siıin önerinizi mecburen desteküyo- ruz, ancak askerlerimiz daha önce çekilseydi daha ivi olurdu" şekilde bir mesaj verdiği bebrti- üyor. Çevik paşanın görüşmesi BM'nin çeşitb ülkelerdeki Banş Gücü operasyonlannın komutanlan. önceki gün BM Merkezi'nde Genel Sekreter Butros Gah'nin yardıması Kafi Annan ile bir araya geldiler. Toplantıda, BM güçlerinin operasyonlan ve faaliyetleri ko- nusunun ele abndığı kaydedıl- di. Toplantıya, Somab'deki BM Güçleri'nin (UNISOM II) komutanı Korgeneral Çevik Bir, eski Yugoslavya toprakla- nndaki güçlerin (Unprofor) komutaru General Jean Cot ve diğer güç komutanlan da katıl- dı. Gamsahurdia direniyor günü dorik devlet Başkanı Zviad Gamsahurdia'nın üssü Zugdidi kentini ele gecirmelerine karşın Abhazya'ya kaçan isyancı militanlar direniyor. Gamsahurdia yanlısı isyancı militan- lar ile hükümet birlikleri arasındaki çatışmalar dağlık kesimlerde süriiyor. Türkiye Almankanı ithaletmedi YUSLTÖZKAN ANKARA - Almanya ve Avusturya'da ortaya çıkan "AIDSTi kan skandalı" Tür- kiye'de alınan kanlann yetennce test edilıp edılmedıği tartışmasını gündeme geürdi Kızılay Genel Başkan Vekili Ertan Gönen, Türkiye'ye yurtdışından kan alımının söz konusu olmadığını belirterek "Bu bizim gele- neklerünize uymaz. En önemlisi de yurtdışın- dan kan almaya gerek \ok. Çünkü yetennce kan stokumuz var" dedı. Gönen, Kızılay, devlet ve asken hastanelerden alınan kanla- nn özenle test edıldığinı de kaydederek "Alı- nan kanların hepsini testten geçiriyoruz. Bu koouda oldukca ritiz davranıyoruz" diye ko- nuştu. Hacettepe Üniversıtesı Tıp Fakültesi Öğ- retim Üyesi Prof Dr. Emin Kansu da Tür- kiye'de abnan kanlann testlerden geçirildiği- ni vurguladı. Kansu, yurtdışından ithal edi- len, insan plazmasından elde edilerek ba- ğışıklık sıstemi yetmezlığı tedavısınde kulla- nılan "Gamma Globulin" adb ılacın. AIDS mikrobunun geçmeyeceği özel kimyasal me-- todlarla hazırlandığmı \'e ilaan AIDS riski taşımadığnı söyledi. ; Test edilmeyen kan kullandıyor Bu arada, büyük sağlık merkezlerinden abnan kanlann testten geçırilmesine karşın çok sayıda hastane ve klinikte yaygın olarak test edilmeyen kan kullanıldığı bildirildi. Özellikle ılce hastanelennde görev yapan hekimler. "Bazen acil hastalar geliyor. Kan vermemiz gerekivor. Ancak hastanede Elisa testi vapamıyoruz. Buna zaten zamanımız da olmadığı için kan >eren kişinin hastalığı olup olmadığını sorup kan veriyoruz. AIDS'ten öteye, bazı yerlerde hepatit (sarüık) testi bile yapılamıvor. Ömeğin Doğu ilçelerindeki has- tanelerin çoğunda bu tür testler > apılamıyor" dediler. ANKARA'DANABD'U YAZARAYANTT: Türkiye Batı'ıuııymııiKİa NEYV YORK (AA) - Tur- kiye'nın Washington Büyü- kelçisi Nüzbet Kandemir "ABD ile ilişkilerimiz geUşe- cektir" dedi. Büyükelçi Kandemir, New York Times gazetesinde bir süre önce VVilliam Safire im- zasıyla yayımlanan, Türkiye"- nın Iraka uygulanan ambar- go konusundaki görüşüyle il- gili yazısını yanıtladı. Nüzhet Kandemir'in yanıtı gazetede yer aldı. Kandemir, Türkiye'nin bir parçası olduğu Batı ıttifakına derin bağlılığının William Safire tarafından anlaşıla- madığını kaydetti. Büyükelçi Kandemir. "Demokrasi. insan haklan ve liberal ekonomi gibi ortak ideallere duyduğumuz sa\gı ile 2. Dünya Savaşı'ndan sonra Batı ile Uişkilerimizi güç- lcndirdik" dedı. Büyükelçi Nüzhet Kande- mir şöy le devam etti: "Türkiye, Körfez krizi ve sa- vaşı sonrasında, ABD ve diğer müttefık güçlerin yanında yer almıştır. Türkiye, Irak'taki du- rum konusunda rutumunda de- ğişiklik yapmayı düşünmüyor. Ancak Irak'a ekonomik am- bargo, son dört yılda Türkiye'- ÇevikPaşa: Somali'deaçlıktan ölenkalmadı Çevik Bir - BM Somah'de başanlı. NEVV YORK (A,\) - Somali'deki BM güçlerinin (UNISOM II) komu- tanı Korgeneral Çevik Bir, "BM, So- mali'de başanlı olmuştur" dedi. Çete lideri General Farah Aidid'in BM ta- rafından hiçbir zaman hedef alın- madığını belirtti, Mogadışu'nun si- lahsızlandınlmasının olanaksız oldu- ğunu da kaydetti. Korgeneral Bir. Italyanlar ıle arasında hiçbir sorun çıkmadığını da vurguladı. New York'ta bulunan Korgeneral Bir, Türk gazetecıler için bır basın toplantısı düzenledi ve sorulan yanıt- ladı. Bır. BM'deki temaslan sırasında kuruluşun çeşıtli yerlerdeki operas- yonlannın ele alındığını ve Somali'de bundan sonra nasıl bir strateji uygu- lanacağı konusunun görüşüldüğünü söyledi. Çevik Bir, BM'nin Somali'de başa- nsız olduğu yolundaki düşüncelere katılmadığını kaydetti ve şöyle ko- nuştu: "Somali deyince sadece Mogadişu akla geliyor. Diğer bölgelerde çalı- şmalar hula ilerliyor. Terorizmin ge- tirdiği açlık ortadan kaldırıldı. Soma- li'de 300 bin kişi ölmüştü. Artık ölen yok. Ekim başladı, konsey ler oluştu- ruluyor. Tamamıyla imha edilîniş olan altyapı inşa ediliyor. Su kuyuları tahrip edilmişti, şişeler ile su yolluyo- nız. Mogadişu hariç, BM'nin Somali operasyonu basanlıdır. Baidoa'da sokaktan her gün en az 150 insan ölü- sü toplanıyordu. Şimdi çarşıiar yiyc- cek ile doluyor. İnsani yardunlar yeri- ne ulaşıyor. Mogadişu'daki durum halledilirse sorun kalmayacaktır." Çevik Bir, UNISOM Il'nin BM ta- rihınde ilk kez kuruluş anayasasının 7'nci maddesine göre görevlendirildi- ğinı. bu maddenin BM güçlerine silah kullanma yetkisi verdiğini belirterek "İtalyanlar görevi 6'ncı maddeye göre uygulamak istediler. 6'ncı mad- de. sadece tehlike karşısmda, meşnı savunma için silah kullanma yetkisi verir" dedi. "Ne benim İtalyanlar ile bir soru- num oldu ne de onların benimle" di- >en Çevik Bır. "Konu BVl'ye geldi ve onlar da başka bölgeye kayarak 6'ncı maddeye göre faaliyet gösteriyorlar" dedi. Kandemir-Safire'ı yanıtladı nin toplam 20 milyar dolar kaybına yol açrmştır. Bu dunı- mun, Türkiye'nin güneydoğu bölgesinde olumsuz etkileri ol- muştur. Sayın Safire'nin, Tür- kiye'nin acı çekmeye devam et- mesini istemesini anlamak güç- tür." Ankara kararlı Kandemir. "Türkiye, top- rak bütünlüğünü ve egemenliği- ni korumaya kararlıdır" dedı. Demokrasiyle yönetilen Tür- kıye'de. tüm yurttaşların cşit haklara sahıp bulunduğunu vurgulayan Büyükelçi Kande- mir. yanıtını şöyle sürdürdü: "1988'de Kuzey Iraklılar'a yardım elini uzatan Türkiye, zulumden kaçan 80 bin kişiyi kabul etmiştir. Kısa bir süre ön- ce, Kuzey Irak'ta yaşayanlar için 13 milyon dolarlık insani yardımda bulunduk. Türkiye'nin ABD ile ilişkik- ri gelişecektir. Başkan Bill Clinton, Başbakan Tansu Çil- ler ile görüşmesinde, herkesin bir bedel ödemesi gerektiğini ve Türkiye'nin de kesinlikle üzeri- ne düşenden fazlasını ödediğini kaydetmiştir. Başkan Clinton, Türkiye'nin bu katkısına müte- şekkir olduklannı da ifade et- miştir."