Katalog

Cumhuriyet78. YIISAYI24872 S A N A T K U L T U R M A G A Z I N T E L E V I Z Y O N 11KASM1993PBIŞEMBE Dağcılıktan mağaracılığa, sualtı sporlanndan karikatüre, şiirden tiyatroya kadar çeşitli etkinlikler yapılıyor Üniversite yaşamırun keyfî kulüplerde FİGEN ATALAV Üniversite yaşamının keyfi. ku- lüplerde. Hem sosyalleşme süreci- ne katkıda bulunan hem de öğren- cilere gelecekteki rollerini sınama şansı veren kulüplerde dağcılıktan mağaracılığa. sualtı sporlanndan karikatüre. şiirden tiyatroya ka- dar çok çeşitli etkinliklere katı- Imak mümkün. lstanbul Teknik Üniversitesi Kültür ve Sanat Birliği. mühendis- lik eğitıminin ağırlıklı olduğu bu üniversitede. kültürel ve sosyal et- kinliklerin organize edilmesi ve öğ- rencilerin aktif katılımlanyla kişi- sel yeteneklerini bilimsel bir or- tamda geliştirmeleri amacıyla ku- rulmuş. Özel yönetmeliği çerçeve- sinde öğrenciler tarafından kuru- lan kulüplerin. konferans. sem- pozyum, panel, kısacası görsel ve işitsel tüm etkinlikleri üniversite- nin Ayazağa'daki kampusunda bulunan birlik binasında gerçek- leştirilebiliy or. fTÜ Kültür ve Sanat Birliği bünyesindeki kulüpler, yedi ana başlık altında toplanıyor. Bunlar. Ses ve Müzik Kulübü. Tiyatro vc Gösteri Sanatlan Kulübü, Plastik Sanatlar Kulübü. Görüntü Sanat- lan Kulübü. Basın Yayım Kulü- bü, Kültürel ve Sosyal İlişkiler Kulübü ile Uzmanhk Kulübü. Tiyatro ve Gösteri Sanatlan Kulübü bünyesinde, İTÜ Amatör Tiyatro Topluluğu. İTÜ Oyuncu- lan, Alternatıf Tiyatro Grubu. Teknik Sahne ve Halk Oyunlan böJümleri bulunuvor. Plastik Sa- natlar Kulübü'nde Ebru. Resim ve Seramik; Görüntü Sanatlan Kulü- bü'nde Sinema-Film-Video ve Fo- toğrafçılık. Basın Yayım Kulübü'- nde Kıtap. Edebiyat. Gazete: Sos- yal İlişkiler Kulübü'nde Tarih. Çevre. Bilim Felsefesı. Felsefi Akımlar. Metro. Siyasal. Ekono- mik ve Sosyal Araştırmalar alan- lannda calışmak mümkün. Uz- manlık Kulübü'nde ise 21 grup bu- lunuyor. Mimar Sinan Mimar Sinan Üniversitesi'nde yeni bir kulüp kurulması ıçin önce- İikle yedi öğrencinin bir araya gel- mesi gerekiyor. Bu öğrenciler işbö- lümü yapıyor ve çerçeve tüzüğü- nün içini. amaçlan, ne yapacaklan gibi bilgilerle dolduruyorlar. Rek- törlüğün onay vermesıyle kulüp kuruluyor. Bu üniversitede. Dağcılık. Su- altı. Tiyatro. Folklor. Fotoğraf, Müzik. Şehırcılık, Halk Sanatlan Araştırma ve Kayak kulüpleri var. Mimar Sinan Üniversitesi Öğ- renci Etkinlikleri Koordınatörü Yrd. Doç. Dr. Oğuz Bayrakçı. ku- lüplerin kendi kendılennı yönetti- ğini. koordinatörlüğün ise öğrenci- Ieri yönlendirmeye ve faalıyetleri- ne içerik vermeye çalıştığını belir- tıvor. Bayrakçı. "Bizdekı öğrenci faaliyetleri diğer üniversıtelerden farklı. Çünkü etkinliklenn çoğu doğal olarak var. Sinema, tiyatro. fotoğraf gjbi alanlarda eğıtim za- ten veriliyor ve bir doyum oluyor. O >üzden yapılanlar daha kalitelı L'stanbul Üniversitesi'nde de öğrenciler istedikleri sosyal ve kültürel etkinliğe katılabiliyorlar. Öğrenci Kültür MerkezTnde. Arkeoloji, Atatürkçü Düşünce. Ebru. Edebiyat, Fotoğrafçılık. Halk Bilim (Halk Oyunlan ve Halk Müziği), Klasik Gitar. Klasik Türk Sanat Müziği Topluluğu, Resim, Sinema, Tiyatro kulüpleri bulunuyor. olabıliyor. Öğrencilerin sanatçı tutumlan- ndan gelen özel bir durum var. Bu tür etkinliklenn. sosyalleşme süre- cine olumlu kalkılan \ar. Öğrenci- ler. gelecekteki rollerini sınama şansını da yakalayabılıyorlar" di- >or. Boğaziçi Boğaziçi Üniversitesi'ndeki ku- lüp sayısı 29. Bu kulüpler ve çalı- şma alanlan şöyle: "Spor. Türk Müziği. Müzik, Satranç. Briç. İşletme Ekonomi, Uluslararası İlişkiler. Köy-Koop. Dağcılık. Mağaracılık. Boğaziçi Üniversitesi Oyunculan. Bale. Edebiyat, Mühendislik, Fotoğ- rafçılık. Sinema. Çevre, Sualtı Şporlan. Havacılık, Folklor, Bilgj İşlem, Yöneylem-Araştırma. Kim- ya Teknoloji, Yapı Kolu. Makıne Teknolojı. Güzel Sanatlar. Eğitim Teknoloji. Yeşilay. Bilim." Öğrenci İşlen Müdürü ve Genel Sekreter Vekili Prof. Dr. Metın Balcı'nın verdiği bılgiye göre ku- lüplerle ilgili bir ana tüzük, bir de her kulübün ayn tüzüğü bulunu- vor. 15-20 öğrenci kulüp kurmak için bir araya geldiğinde, öğrenci işlerine başvuruyor. Benzer etkınliklerde bulunan bir kulüp varsa "beraber çalışın" de- nilıyor. Yoksa ve böyle bir kulübe ihtiyaç varsa rektörün de onayla- masıyla kulüp kuruluyor.Boğaziçi Üniversitesi'ndekı her kulübün ya Türkiye çapında ya da dünya çapı- nda faaliyette bulunduğunu söyle- yen Prof. Balcı. Mağaracılık Ku- İübü üyelerinin. 1191 metre ile en derin mağara inişi yaparak Türki- ye rekoruna sahip olduğunu, Su- altı Kulübü'nün de en yüksek yer- de en derin göle dalarak rekor kırdığını anlatıyor. Geçen yıl Bo- ğaziçi Üniversitesi öğrencilennce kurulan "Radyo Boğaziçi" de önümüzdeki günlerde tüm İstan- bul'a yayın yapacak. 107.9'dan yayın yapacak Radyo Boğaziçi. klasik ve pop müzik ağırlıklı prog- ram yapıyor. İstanbul İstanbul Üniversitesı Öğrenci Kültür Merkezı'nde. Arkeoloji. Atatürkçü Düşünce, Ebru, Edebi- yat. Fotocrafçılık. Halk Bilim (Halk Oyunlan ve Halk Müziği), Klasik Gitar. Klasik Türk Sanat Müziği Topluluğu. Resim, Sine- ma. Tiyatro kulüplen bulunuyor. Aynca pıyano ve solfej dersleri de veriliyor. Merkez yetkilileri, başka kulüplerin kurulmasının da isten- diğıni. ancak yeterli yer olmadığı için bunun şimdilik mümkün ol- madığını söylüyorlar. Bu kulüpler. yıl boyunca çeşitli etkinlikler gerçekleştiriyor. Örne- ğin Sinema Kulübü üyeleri. bir süre önce trafik kazasında ölen ar- kadaşlan İlker Akalın'ın anısına bir film festivali düzenliyor. Akalın'ın doğum tarihi olan 12 kasımı da içine alan 10-26 kasım tarihleri arasında İ.Ü. Öğrenci Kültür Merkezı'nde düzenlenecek "İlker Akalın Film Festivalı"nde. "Oyuncu", "Öldürme Üzenne Bir Film", "'Müthiş Yemek", "Duygu İmparatorluğu". "Dünyanm So- nuna Kadar" ve "Berbenn Ko- cası" adlı filmler gösterilecek. Marmara Marmara Ünıvcrsitesi'nde hem kulüpler hem de kollar var. Üni- versitenin Sağlık Kültür Daire Başkanlığı Kültür Şube Müdürlü- ğü'ne bağlı kollar; Târk Halk Oyunlan. Türk Halk Müziği. Ge- leneksel Türk Sanat Müziği, Gi- tar, Bağlama. Fotoğraf. Resim (Vitray ve Batik). Havacılık Ku- lüpler ise Sıyasi Tanh. Uluslara- rası İlişkiler. Havacılık. Endüstri Mühendisliği, Eğitim ve Teknolo- ji. İşletme, Ekonomi. Üniversitenin Göztepe kampu- sunda faaliyet gösteren kol ve ku- lüpler. Nışantaşı. Bahçelievler ve Anadolu Hısan'ndakı kampusla- ra asılan duyurularla tanıtılıyor. Yıldız Teknik Yıldız Teknik Üniversitesi'nde öğrencilerin kültürel ve sportif et- kinlıklerinı. Güzel Sanatlar ve Be- den Eğitimı bölümleri ile Kültür Basın Dış İlışkıler Başkanlığı koordıne ediyor. Üniversitede. Resim. Gitar. Ti- yatro. Fotoğrafçılık. Halk Öyanlan. Türk Halk Müziği. Türk Müziği. Klasik Türk Müziği, Klasik Türk Çalgılan. Karikatür. Hafif Batı Müziği. Edebıyat ve Şiir dallannda etkınlık göstenliyor. Kültür Basın Dış İlişkiler Baş- kanı Doç. Dr. Tomur Atagök'e göre amaç. öğrencinin kültür düze- yinı yükseltmek. Bunu gerçekleşti- rebilmek ıçin de öğrencinin yön- lendirilmesine. katılımının sağlan- masına çahşılıyor. Doç. Atagök, Tiyatro. Fotoğ- raf. Resim. Hafıf Müzik. Kanka- tür ve Sinema'nın, öğrencilerin en çok ilgisini çeken dallar olduğunu belirtivor. £ -. Tacheles'da ûç > ılı aşkın bir süredir sanatçılar yaşıvor. Birçok sanatçı, daha dün bombalanmış Lzlenimini veren binanın odalannı atölve olarak kullanıvor. Koridorlannda >e bahçesinde sergiler düzenleniyor. (Fotoğraflar: NESLİHAN " K A Y S E R İ L İ O Ğ L Ü ) Berlin'de yandan fazlası bombalarla yok edilmiş bir bina var Zaferin ya da yenilginin sembolü: TachelesNESLİHAN KAYSERtLİOĞLU BERLİN - Eski binalar. içlen- ne girildiğinde bir anda insaru kuşatıveren esrarlı bir güce sa- hiptirler. Hatıralar, sanki görün- mez tablolar gibi duvarlarda asılı dururlar. Somut bir işareti bulunrnasa da bu tür binalann her birinin kendine özgü bir duy- gusu vardır. Kimi hüzün verir. kimi sevinç. Hissedilenler sanki birer ipucuy- muşcasına, o mekanda yaşanan ya da yaşayanlara dair sayısız şey hayal edilir. Ancak bazılan vardır ki. adı konulamayan duy- gular uyandınr. Hissedilen se- vinç mi, hüzün mü. yoksa bir başkası mı bir türlü anlaşılamaz. Üstelik ortada somut işaretler de vardır. Örneğin savaşın vahşe- li, tüm gerçekliğiyle karşınızda öylece duruyordur. Ama siz. sanki hiçbir şey hissetmiyorsu- nuzdur. Eski adıyla "Friedrichstrasseıı- passage", yeni adıyla "Tache- îes" da bu tuhaf binalardan biri. Berlin'in tam ortasında, her şeye rağmen ayakta kalmış. yan- dan Jazlası bombalarla yok edil- miş de olsa. yine de koca bir Ryüzyılın başlannda, dünyanın en büyük ve ilk alışveriş merkezlerinden biri olarak inşa edilmesi tasarlanırken, acaba başından nelerin geçeceği ve aynı yüzyılın bitiminde ona nelerin ithaf edileceği tahmin edilebilir miydi? Kuşkusuz hayır. bina. Bir anıt ya da bir sembol: Utancın mı, zaferin mi, yenilginin mi? Yoksa savaşın mı sembolü? Belki de hepsinin birden. Bu yüzyılın başlannda, dün- yanın en büyük vc ilk alışvenş merkezlerinden biri olarak inşa edilmesi tasarlanırken, acaba başı- ndan nelerin geçeceği ve aynı yüzyılın bitiminde ona nelerin it- haf edileceği tahmin edilebilir rniy- di'' Kuşkusuz havır. Tasarlayanı- ndan inşasında bızzat çabşanına kadar kimse. şehnn bir gün. tam da kalbinden yaralanacağını tah- min edemezdı. Tacheles adını. duvann vıkı- lmasından hemen sonra bınayı ış- gal eden sanatçılar verir. Ve bina bir anda uluslararası. alternatif bir sanat merkezi haüne gelir. Meta Katedrali Tacheles'ın. bugünkü durumun- dan önce geçmişine doğru küçük bir gezinti yapmak gerekirse. bina 1909'da tamamlanır ve 2. Dünya Savaşı'nın birkaç yıl öncesine dek alışveriş merkezi işlevini sürdürür. 1931de "Meta Katedrali" (Kat- hedrale der Waren) adı altında açık arttırmaya çıkanlan bina AEG'ye satılır. Binanın bundan sonra ki adı artık "Teknik Evi" (Haus der Technik) olmuştur. 1934 yılında bınadaki odalar. bir anda Nazilerle tanışır. Ve ken- disine en büvük zaran \erecek olan SS'leri on yıl süreyle içinde banndırmak zorunda İcalır. Bir ara çatı katında Fransız savaş esır- lerini de konuk eder. 1943 ve 1945 yıllan arasındaki hava saldınlan sonucunda binanın yandan fazlası yerle bir olıır. Berlın'in bir duvarla ikiye bö- lünmesın ardından Tacheles. şeh- rin doğu yansında kahr. 1948'de. Alman Bağımsız Sendıkjlar Birli- ği (FDGB). binanın kalan kısrnını çok amaçlı kullanım için devralır. Çelik zırhlı bodrum katı "L'Iusal Halk Ordusu Birlikleri" için dü- zenlenir. Bombardımanlar sonu- cunda yıkılan bölümlerinin öylece bırakılmasına karar verilir. Ve bina. iki Almanya'nın birleşmesi- ne kadar. bombalanmış haliyle kullanılır. Bırleşmeyle birlikte bo- şaltılan binanın yıkılmasına karar verilir. Mart 1990'da, aralannda bir de Türkün yer aldığı birkaç sanatçı. jıkımı engellemek ve bir sanat merkezi olarak kullanılmasını sağ- lamak üzere bınayı ışgal eder. Bu arada diğer ülkelerin sanatçılany- la kumlan bağlantılar sonucunda bina bir anda uluslararası bir sa- nat merkezı halıne gelir. İşgalci sa- (_/ lkemizde son derece değerli tarihsel ve kültürel eserler kolayca gözden çıkanlırken, bir başka ülkede çoğu yıkılmış bir bina için ne fırtınalar kopanldığını görüp, düşünmemek mümkün mü? natçılardan Kcmal Cantürk, bi- nanın bundan sonraki scrüveninı şöyle özetliyor: "Birçok ülkeden sanatçılarla birlikte yıkımı önlemek >e binanın anıt olarak kabul edilmesini sağla- mak üzere "Tacheles Derneği' adı altında örgütlendik. Berlin Yapı Vlüdürlüğii'nü mahkemeye >erdik, ancak sonuç olumsuzdu. Bunun üzerine hemen Berlin Yuvarlak Masası'na acil durum dilekçesi ile baş^urduk ve tüm siyasi partiler Tacheles'ın kaderini belirlemek üzerc toplandı. Toplantı sonucunda. o\ birliği ile yıkımın durdunılması karan niha- >et alınmışti. Ekim 1990'da bina anıt kabul edilerek korunmaya ahndı." Tacheles'da üç yılı aşkın bir sü- redir sanatçılar yaşıyor. Birçok sa- natçı. daha dün bombalanmış izle- nimını veren binanın odalannı atölye olarak kullanıyor. Kondor- lannda ve bahçesinde sergiler dü- zenleniyor. Salonlan ise sinema. tiyatro. konser ve happcning gibi diğer sa- nat aktiviteleri için kullanılıyor. Tacheles. şimdi hangı daldan ve ülkeden olursa olsun. tüm sanatçı- lar için eşsiz bir mekan. Ülkemızde. son derece değerli tarihsel ve kültürel eserler. birkaç müteahhitin çıkan uğruna kolay- ca gözden çıkanlırken. bir başka ülkede çoğu yıkılmış bir bina ıçin ne fırtınalar kopanldığını görüp, düşünmemek mümkün mü? 'Kıyafet Devriminden ÖnceKadın' sergisi açılıyor Kiiltûr Senisi - "Kıyafet De*- rimine kadar Basında Kadın ve Moda" sergisi açılıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesı Kültür İşleri Daire Başkanlığı Şehir Mü?esfnde yann başlayacak sergi. 12 aralık gününe dek gezılebilecek. Osmanlı Devleti'nde Tanzi- mat'ın ilanından sonra hızlanan toplumsal değışımde kadın da yenni aldı. 19. yüzyılın ikinci yansında kadınlara sağlanan eğitim olanaklan ve yasal haklar, kadınlann kültürel ve toplumsal yaşamla ilişkilerinı arttırdı. İ869'da Terakki gazetesi kadınlar ıçin ayn bir gazete çı- kannca bunu dığerleri ızledi. Bu yayınlarda Osmanlı kadınının * durumu. Batı'daki kadın hareketlen yer almaktadır. 1900'lere doğru gazete ve dergı- lerde dikiş-nakış. resim ve çi- zimler. 1908 Meşrutiyeti'nden sonra ise bu tür yayınlarda artış. ıçenklerde zenginleşme ve özgurlük gözc çarpar Yine bu dönemde özgurlük ve mılliyet- çilik akımı modayı da etkiledi; milli moda. mılli kıyafctlerle ilgili yazılar ve tesettür gündeme geldi. 1923te cumhuriyetin kuruluşu ve 1925te Kıyafet Öevnmi ile başlayan yeni döneme dek Türk kadınının moda ile ilişkisı daha pekiştı. Artık 19. yüzyılda yerleşmeye başlayan gıyimdekı Batı etkisi. modaya hakım oldu. Batılılaşmanın etkisiyle çağdaş giyıme duyulan ılgı. geleneksel kadın kıyafetlerinde hızlı bir değişıme neden olmuştur Türk kadınının çarşaf ve peçesi zaman içinde yerini manto ve başlıklara bıraktı. Kadınlar takı. dantel ve kurdeleler ile şıklıklannı tamamladılar. Eldıven. yelpaze ve şemsiye ise uzun yıllar kadın giyiminin vazgeçilmez aksesuvarlan oldu. Sergıye konu olan kadınlaria ilgili süreli yayınlar incelendi- ğınde. bunlann büyük bır bölü- münün yayıncılannın ve yazar- lannın kadın olduğu ve yalnız kadınlar ıçin yayın yaptıeı. "Şehbal", "Resimli Ay",""YıldH'' ve benzen dergılenn ise her şeyden bahsetmekle birlikte ka- dınhıra da yer ayırdığı görülüyor. İlk yayınlarda doğrudan moda konusu işlenmemişti. 1880 yılında yayımlanan ".4ile"de. clbıse başlığı altında giyim üzenne bir yazı göze çar- par. Moda ile ilgili aynntılı bilgi veren ilk yayın "Hanımlara Mahsus Gazete"dır Sergıde. kıyafet devrimine kadar çıkanlan süreli yayınlarda yer alan moda ile ilgili resım, çızim. yazı ve ılanlarla bırlıkte İstanbul Büyükşehir Beledıyesi'nin gazete ve dergı koleksiyonundan onjınal örnekler de yer alıyor. dönemin kadın ve moda ilişkisi bu çcrçevetie ınceleniyor.