Katalog

15EKİM1993CUMA CUMHURİYET SAYFA. EKONOMI 11 AveBHalkla İlişkilep'e övgü • Ekonomi Servisi - Uluslararası Halkla İlişkiler Derneği eski Genel Sekreteri Sam Black'in dünyanın en başanlı halkla ilişkiler çalîşmalanndan örneklerini içeren kitabı geçen hafta Londra'da yayımlandı. "Intemational Public Relations" adlı kitapta yer venlen 40 başanlı örnek arasında Cüzamla Savaş Derneğı ve Beymen Statüs Dergisi için "Leprasız Bir Dünya İçin El Ele" kampanyası düzenleyen İstanbul A ve B Halkla İlişkiler Firrnası yeralıyor. Amerika ve İngiltere'den 12'şer, Avustralya'dan 2 projenin örnek gösterildiği kitapta AveBHalkla îlişkıler'den başka Kanada, Japonya, Hollanda. İsveç, İsrail, Macahstan gjbt 11 ülkeden birer fırmanın projeleri de anlaübyor. Tam Sigorta'da atama • Ekonomi Servisi- Avukat Osman Güler Tam Sigorta'da personel ve hukuk işlennden sorumlu genel sekreterlik görevine getırildi. 1944 yılında Trabzon'da doğan ve İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakükesi'ni bitiren Osman Güler, Transtürk Holding'de 9 yıl hukuk müşaviri ve genel müdürlük raportörü, Teletaş'tada 1984yılmdan itibaren genel sekreter ve hukuk müşavin görevlerinde bulundu. Ozelleştırme ve halka açılma konulannda şirket adına çahşmalara katılarak 42 bin hamiline yazılı hisse senedi sahibinin sorulanna teker teker cevap venlmesıni sağladı. Güler, Şİrkette hukuk personel ve idari ışlerden sorumlu genel müdür yardıması yetkılennde çahşacak. Çay-Kur, Başbakanlığa • ANKARA (AA)-Çay İşletmelen Genel Müdürlüğü (Çay-Kur), Maliye Bakanlığı bünyesinden alınarak Başbakanlığa bağlandı. Maliye Bakanüğı'nın ilgili kuruluşu olan Çay-Kur'un, buradan alınarak Başbakanlıkla ilgilendirilmesine ilişkin karardünküResmi Gazete'de yayımlandı. Tayvan'da tetnsilctljk • İSTANBUL (ANKA) - Türkiye Odalar ve Borsalar Bırliği (TOBB), ekonomik ve tıcari işbirliğini geliştırmek amacıyla Tayvan'da temsilcilik açıyor. "Türk Ekonomi Merkezı'" adıyla faaliyet gösterecek olan temsilciliğın ekonomik ve ticari işbirliğini geliştirmek ve Türk ihraç ürünlerine yeni pazarlann bulunmasını sağlamak amacıyla açılacağı belirtildi.TOBB temsilciliğinin bu amaçla Uzakdoğu ülkelerinde pazar araştırmalan yapacağı ve benzer kuruluşlarla işbirliği calışmalanna gireceği açıklandı. Turizm yönetmeliği yayımlandı • ANKARA (AA) - •'Turizm Yatınm ve İşletmelen nitelikleri yönetmeliğı", dünkü Resmi Gazete'de yayımlandı. Turizm yatınm ve turizm işletmesi belgelerinin verilmesi, bu işletmelerin yönetim. personel ve işletme özellikleri ile uymak zorunda olduklan asgari fizıki şartlan, işletmealik esaslarını, uygulanacak fiyat tanfelerinin haârlanması ve onaylanmasına ilişkin hükümleri kapsayan yönetmelığe uymayan yatınm ve tesislere turistik belge verilmeyecek Etektrifikasyon projesine kredi • DİVRİĞİ(AA)-Sıvasın Divriği ilçesı ile İskenderun arasında çahşmalan devam eden 577 kilometrelik demiryolunda, Türkiye. Fransa ve Almanya'nın ortaklığıyla yürütülen projeye. Suudi Arabistan 500 milyon nyal kredi desteği verdi. Dıvriği'deüretilen yıllık 2.5 milyon ton ham demir cevherinın elektrikli lokomotiflerle İskenderun Demir-Çelık Fabnkalan'na taşınmasının amaçlandığı projenin ılk aşaması olan sınyalizasyon projesi devreye girdi. Megaprojelermegasorunoldu • Projeler hükümet programından çıkınca Köşk ile Konut'un arasına yeni bir kara kedi girdi MIKRO DEVÇTAYANÇ Dinç Tayanç yurtdışında bulunduğundan bu haftaki yazısını yayımlayamıyoruz. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Mega projelerin 1994 yatınm prog- ramına alınmaması, siyasi çevreler- de/'Cumhurbaşkanı Demirel ile Başbakan Çiller'in arasmı açacak yeni bir gjrişim"olarak algılandı. Hükümet çevrelerinin "Yatmm programında gerçekçi olmak istedik, kaynağı temin edilmemiş bir projeyi programa dahil etmek hayal tacirliği olurdu" tarzındakı savunmalan. Cumhurbaşkanı Süleyman Demi- rd'e yakın kaynaklar tarafmdan. "Bunlar Türkiye'nin istikbalidir. Türkiye'yi 2 bin yılına bu rojeier ol- madan nasıl hazırlayacaksınız" eleş- tirisi ile karşılandı. Cumhurbaşkanı Süleyman Demi- rel, dün mega projelerin 1994 prog- rarruna almmamasıyla ilgili olarak Cumhuriyet'e yaptığı açıklamada. "Olabilir" diyerek, şımdihk yorum yapmaktan kaçındı. Siyasi çevrelerde,"Mega projeleri yatmm programma almamakla Tan- • Demirel'e yakın kavnaklar: 'Programa alınmayan projeye dış kaynak bulmak güçtür' • Çiller'e yakın kaynaklar: *Kaynağı olmayan projeyi programa almak hayal tacirliğidir' Cumhurbaşkanı Demirel Başbakan Çiller su Hanun açıkça meydan okuyor" değerlendirmelerine yol açan geliş- me üzerine taraflann görüşleri şöy- le: ÇtLLER TAKAFTARLAKI- Yatınm programını belli ilkelerden yola çıkarak hazırladık. Gerçekçi olalım istedik, kaynağı bulunmayan bir projeyi programa dahil edeceksi- niz ne olacak? Hayal tacirliği değil mi bu? Diğer kriterler de şuydu: Projenin direkt üretıme katkısı ol- ması. 1994"tetamamlanacakolması ve Zonguldak gıbı, kalkınmada ön- celikli yöreler gibı özel önem taşıyan bir yörede olması. Bu ilkelere uyma- yan projelerin programa alınması sadece kağıt üzerinde kalmalanna yol açardı. DEMİREL TARAFTARLAMtl -Bu projelenn Türkiye ıçın ne anlam taşıdığı 9 Şubat 1993 tarihli, Başba- kan Süleyman Demirel imzalı genel- gede açıkça yazılıdır. Bunlar Türkiye'- nin istikbalidir. Bunlar olmadan Tür- kiye'yi 2000 yılına nasıl hazırlaya- caksınız? Türkiye'nin 1988-1989 döneminde bir enerji agğına düşeceği hesaplanı- yor. O mega projeler diye adlandınlan projeleri yapmazsanız bu açığı neyle kapatacaksınız? Bu projelerin çoğu encrjı sektöründedir. Tabii enerji sek- tönıne zincırleme bağlı ulaşüraıa yatınmlanrun da kapsama gırmesı ge- rekır. SİYASİ ÇEVKBLEM - DYP çev- relerinde ise TBMM Plan Bütçe Ko- misyonu'nda yapılacak görüşmelenn bu tartışmalar nedeniyle "çekişmeli geçeceğr'haberveriliyor. Siyasi çevre- ler."Başbakan karşıtı komisyon üjele- ri önergeler yolu Ue değişikliklere gide- ceklerdir. Vİega projelerin o aşaraada programa dahil edilmesi bile söz konu- sudur" dıye konuşuyorlar DÜNYA STANDARTLAR GtİNÜ 11 bin ıııaluı standardı varEkonomi Servisi - Türkiye'de günlük hayatta kullanılan mil- yonlarca maldan sadece 11 bi- ninin standardı belli. Bunlann sadece bin kadan zorunlu ola- rak uygulanırken, geriye kalan 10 bin standardı isteyen firma kullanıyor. Yerli mallardaki standartlan hazırlayan Türk Standartlan Ensütüsü yetkılilen, çok kntik malzemeler dışında mallann tü- müne zorunlu standart getir- menın mümkün olmadığını be- lirterek "Firmalan TSE stan- dardı kullanmaya mecbur ede- meyiz, araa tüketici bilincli se- çünleriyle bunu sağlayabilir" dediler. TSE yetkililerine göre tüketici, mallarda TSE standar- dının olup olmadığını kontrol ederek markasızlan almazsa üretimdeki kalite düzeyi yükse- lecek. Standart hazırlamanın uzun süren deney ve çahşmalan ge- rektırdığini de hatırlatan yetki- liler, TSE markası kesinleşene kadar TSEK markasının kulla- nıldığını belinerek, şu açıkla- mayı yapülar: "TSE markası henüz çıkmayan mallarda gecici olarak dünyadaki standartlara uygunluğu gösteren TSEK mar- kasım kullandırıyomz. TSE cıknca bu marka iptal ediliyor. Tüketicinin TSE markasında gösterdiği hassasiveti TSEK için de göstermesini istiyoruz." Türkiye'de standart kullanı- mının yaygınlaşması için tüke- ticiden destek bekleyen TSE dün bütün dünyayla beraber Standartlar Günü'nü kutladı. Millı Eğitım Bakanlığı'nın yap- tığı açıklamayla da 14-22 ekim tarihleri arası Standartlar Haf- tası olarak ilan edildi. Her yıl ekım ayırun üçüncü haftasında yapılacak standart kutlamala- nnda ılkokuldan başlanarak TSE'nin fonksiyonlan, stan- dartlann yararlan gibi bilgıler öğrenalere aşılanacak. Bu yıl ılk kez ilkokullarda tüketicinin korunması kollannın kurulma- sı da kararlaştınldı. Dünya Standartlar Günü ne- deniyle bir mesaj yayımlayan Başbakan Tansu Çiller, değişen tûketıcı eğilımlennin bütün dünyada standardizasyonun önemıni arttırdığını belirterek, TSE'nın daha kaliteli ve güve- nilir üretim yapılmasını sağla- dığını vurguladı. TSE Başkanı Mehmet Yıhnaz Arıyörük de enstıtünün bugüne İcadar 10 bin 931 Türk standardı hazırla- dığını hatırlatarak 5 bin fîrma- nın 10 bin ürününe belge veril- diğini söyledi. DENÎZ TÎCARET ODASI DTO Başkanı Cengiz Kaptanoğlu 'Limanlar çokkolay özelleşir' AH\tETŞEFtK TRABZON - Hükümet lımanlann özelleştirilmesinde yöntem belirlemeye çahşırken Deniz Ticaret Odalan da ülke çapında yaptığı çahşmalan bir rapor ha- Iınde Başbakan Tansu Çiller'e sunacak. Denız Ticaret Odalan Başkanı Cengiz Kaptanoğlu, Türkiye'de en kolay özelleş- tırmenin limanlarda yapılabileceğini, özelleştirmenın ekonomiye büyük ivme kazandıracağını söyledi. Kaptanoğlu, Türkiye'yi yedi bölgeye ayırdıklannı, Ege, Samsun ve Trabzon'- da çalışmalannı bitirdiklerini, önümüz- deki günlerde de İskenderun, Mersin, Antalya ve İstanbul limanlannı inceleye- ceklerini bildirdi. İstanbul'da 27 ekimde düzenleyecekleri son toplantıdan sonra genel bir rapor hazırlayıp bu raporu TOBB aracılığı ile hükümete iletecekleri- ni söyledi. Dünyada denızalık sektöründe dev- letın olmadığını, ancak Türkiye'de mev- cut durum yüzünden sektörden yeterin- ce yararlanılamadığını öne süren Kapta- noğju, özetle şunlan söyledi: "Öncelikle Doğu Karadeniz ve Doğu Akdeniz ümanları özelleştirilmeli. Özel- leştirme sonunda bölgesel kalkınmaya önemli katkdar sağlanacağı gibi liman- ların kapasiteleri artacak, işler arttığı için özeUikle Doğu Karadeniz limanlarında KEİB ülkelerine yönelik önemli bir rant geliri sağlanacak. Bu gün kurumun maaş ödemelerine gidcn paralar da limanların modernizasyonu için kullanılabilecek." üliuil fek ^ Pantuk ibeîicikrisatış kuyruğunda ANTALYA (AA) - Türkıyede Çukurova ve Ege'den sonra en fazla pamuk ekıminin yapıldığı Antalya yöresinde, pamuk alımlan hızlandı. Yörede pamuk alımlan ekim ayı içinde günlük 900 tona ulaştı. Antalya yöresinde. pamuk hasadının ortalanna gelinmesi ve alımlann hızlanması, ahm merkezleri önünde uzun kuyruklann oluşmasına neden oldu. Antalya'nın Serik ve Manavgat ilçeleri ile kent içindeki Topçular ahm merkezi önünde. pamuk satış kuyruklan 2-5 kilometrelik uzunluğa çıkü. Birliğe ürün satmak isteyen üreticiler, bu kuyruklarda en az ıkı gün beklemek zorunda kahyorlar. Yörede. pamuk ahmlanna eylül ayında başlayan Antbirlik, bugüne kadar üreticiden 12 bin 580 ton kütlü pamuk alımı gerçekleştirdi. Eylül ayı içinde günlük 30 ile 50 ton pamuk alımı yapan birliğin ahm miktan ekim ayının ılk haftasmda itibaren 900 tona kadar yükseldi. Birlik yetkilileri, üreticinin malını teslim etmek için ekım ayında 250 liralık fıyat farkının beklediğini. bunun da ahm merkezlen önündeki yığılmalara ve uzun kuyruklann oluşmasına neden olduğunu söylediler. Antbirlik yetkilileri, birliğin bankalardan beklediği kredinin sağlandığmı hatırlatarak ürün bedellerinin en geç 2 gün içinde ödendiğini, ödeme sıkıntısı çekilmedığini kaydettiler. Bu arada Antalya yöresinde Antbırlik'in yanı sıra çırçırcı tüccann alımlan da sürüyor. Yörede pamuk alımı gerçekleştiren çırçırcı tüccar 5 bin 500 lira fiyat uyguluyor. Pamuk tüccan Mustafa Şimşek, alımlann geçen yıla göre daha iyi gittiğini, geçen yil pamuk almak için bekleyen tüccann bu yıl günde 30-50 ton ürün alabıldiğıni kaydetti. AT, ABD ile olan ticari anlaşmazlıklan çözmek için çabalıyor GA11 dugümu dıınyayı zorlu 1 Ekonomi Ser>isi - Avrupa Toplu- luğu, ABD ile aralanndaki ticari an- laşmazhklan cözümlemek amaayla yeni ginşımlerde bulunuyor. Daha evvelki görüşmelerde tanm sübvan- siyonlan konusunda çıkan anlaş- mazlıklar AT-ABD tican çekişme- sinin tam bir çözüme kavuşmasını engellıyordu. Geçen çarşamba günü ABD Ti- caret Temsilcisi Mickey Kantor ve AT Ticaret Sorumlusu Sir Leon Brittan konuyu görüşmek üzere bir araya geldiler. Görüşme sonunda tanm süb- vansiyonlan konusunda çok önemli bir kararçıkmadı. Sır Leon Bnttan görüşmelerde iki öneri getirdi. Bunlardan binsi Al- manya'nın anlaşmazlığın çözümü için arabuluculuk yapması idi. Di- ğeri ise 4 büyük sanayi devinin (ABD. Japonya, AT ve Kanada) çözüm sürecinin hızlandınlması için bir araya gelmesi. Ancak ban göz- lemciler Almanya arabuluculuğu- nun pek bir yarar getirmeyeceği ko- nusunda göriiş bıldirdiler. ABD temsilcisi Mickey Kantor da sanayileşmiş ülkelerin bir araya gelmesinin bir fayda sağlamayacağını belirtti. Aynca ABD temsilcisi yaptığı ABD Ticaret Temsilcisi Mickey Kantor ve AT Ticaret Sorumlusu Sir Leon Brittan bir araya geldiler. açıklamada ABD'nin durumunun belli olduğunu vurgulayarak AT ile şuaşamadayeni birgörüşmeninge- rekh olmadığını belirtti Mickey Kantor Fransız televizyonuna yap- tığı konuşmada da şunlan söyledi: "Kasonın 15'indc bir çözüme >armalı\E. Eğer bir çözüm buluna- mazsa başka yoUar denemek de olasıdır"' Dünyanın sonucunu merakla beklediği görüşmeler. büyük bir korku ile izleniyor. Eğer ABD ve AT arasında olası bir anlaşmazlık çıkarsa bunun getıreceği ticari bir savaş tüm dünya ülkelenni, özel- lıkle de global ekonomiye geçmek isteyen ülkelen etkileyecek. AN AP döneminde TMO'da 80 milyarlık yolsuzluk ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Toprak Mahsulleri Ofısi'nde (TMO), ANAP dönemine ilişkin yeni yolsuzluk iddıalan ortaya çıkü. Mahkemeye ula- şan iddialara göre TMO, zararda olan Beslen Makarna adh şirkete "siyasi bas- kıyla ve zorla" ortak edilerek 80 mılyara yakın zarara uğratıldı. Beslen Makarna'nın sahibi Bekir Okan'ın ANAP'a yakın oluşunun ve ANAP Gaziantep Milletvekili Mustafa Taşar'a destek vermesinin, ortakhk ka- rannın ahnışında etkilı olduğu savlanı- yor. TMO müfettişleri. ANAP Genel Başkanı Mesut Vılmazın başbakanlığı döneminde Yüksek Planlama Kurulu karanyla gerçekleştirilen işlemlerin "baştan sona kadar usulsüzMklerle dolu olduğunu" saptadılar. Okan'ın bugünler- de D YP'ye yakınlık gösterdiği bihniyor. t İmalatsanayii zamsırasında i ANKARA (ANKA) - İmalat sanayii; işyerlerinin üçte bıri bu ay içinde ürün-! lenne zam yaptı ya da yapacak. ', DİE'nin Türkiye genelindeki 633 bü-I yük imalat sanayii ışyerinde gerçekleş-l i d i i lül k f y y şy gş tirdiği eylül a>ı anketıne yanıt veren fır- malann yüzde 32.8'ı ekım ayında ürün- lerine zam yapacağını açıkladı. Zam ya- pacağını belirten ışyerlennın üretim de- ğen, ankete yanıt veren ışyerlennin top-ı lam üretim değerinin yüzde 31.3'ünü, oluşturuyor. Diğer bir ifadeyle imalat \ sanayii ürünlerinin yüzde 31.3'ünün; satış fıyatlanna bu ay içerisinde zam gel- < di ya da gelecek. Üretim değeri ağırüğı-! na göre yapılan hesaplamada ortalama! zammın imalat sanayiine yansımasının i yüzde 2 olacağı behrlendi. | Ankete katılan kamu kesimi işyerie-j rinin yüzde 25"i, özel sektör işyerlerinin de yüzde 37.7'si ekimde ürünlerinin satış > fıyaüna zam yapacaklannı kaydettiler. '• Toplukonuta bilimkatkısı j ANKARA (ANKA) - Toplu Konut; İdaresi toplu konut üretiminde bilimsel' gehşmelerden yararlanılması ve toplu konut sorununun mühendislik boyutu üzerine araştırma ve geliştırme projeleri- nin desteklenmesi için TÜBİTAK'la iş- birliğine gıdıyor. Toplu Konut İdaresi Başkanı Yiğit Gülöksüz ile TÜBİTAK Başkanı Prof. Tosun Terzioğlu, toplu konut konula- nnda araştırma ve gelıştırme projelerinin desteklenmesi amaayla bir protokol imzaladılar Yığit Gülöksüz, Türkiye'de sağlam, konforlu ve daha ekonomik yapılar yapmak. konut ve çevre kalitesi- ni yükseltmek için bilimsel projeleri des- tekleyecekleriru belirterek araştırma ve gelıştirme çahşmalan için 25 milyar li- ralık kaynak ayırdıklannı söyledi. Karadeniz şirketleşti ANKARA (ANKA) - Karadeniz Eko- nomik İşbirhgj Bölgesi çerçevesinde oluşturulması düşünülen anonim şirket resmen kuruldu. 50'si Türk-Amerikan İşadamlan Derneği'ne üye 52 yerli ve Rusya Federasyonu ile Türkmenistan'- dan birer şirketin ortaklığıyla kurulan şirkete "Blackseatrade Ticaret AŞ" adı verildi. 2 milyar 267 milyon 758 bin 500 lira, sermaye ile kurulan şirket KEİB üyesi ülkelerle Orta Asya'daki cumhuriyetler- de ticaret, sanayi ve yatınmlan teşvik edecek ve bunlann gelişmesini sağlamak '• amacıyla iktısadı faaliyette bulunacak. Şirkette Rusya Federasyonu'ndan Dom Karadeniz ile Türkmenıstan'dan Çırna- • morskaya Ticaret Müessesesi. eşit dü- zeyde olmak üzere toplam bir milyar 167 milyon 758 bin 500 lıralık pay aldı. Türk-, Amerikan İşadamlan Derneği üyesi 50 kışi ve kuruluşun toplam payı bir milyar, dernek üyesi olmayan Kervansaray Hol- ding AŞ ile Buray Pctrol Mümesillikû AŞ'nin toplam payı da 100 milyon lira düzeyinde bulunuyor. Türkiye'nin 5 serbest bölgesinde ocak-ağustos döneminde yanm milyar dolarlık işlem yapıldı Serbest bölgeler iç pazara çalışmayı yeğliyor Serbest bölgelerin ticaret I Kullanıcılarının hacminin ülkelere dağılımı Ülke gruplan AT ölkeleri Diğer OECDulkeleri Diğer Avrupaüfketefî Islam ulkelerı BDT Diğer ülkeler Türkiye Topiam ticaret hacmi içindeki payı (yüzde) 12 7 2 7 2 20 50 faaliyet konusu Faaliyet Payı konusu (yüzde) Aiim satom 59 Üretim 13 Kiralama 9 Depolama 7 Bankacıitk Q Diğer 6 ANKARA (AA) - Türk serbest bölgele- rindeki toplam tıcaretın yaklaşık yansının Türkiye ile yapılması nedeniyle serbest böl- gelerin tıcareti "içe dönük" bir görünüm arz ediyor. Edinılen bilgiye göre bu yilın ilk 8 aylık döneminde halen faaliyette bulunan 5 ser- best bölgede toplam 562 milyon 243 bin dolarlık ticaret hacmı kaydedildı. Bu ra- kamın yüzde 49.7"sine karşılık gelen 279 milyon 550 bin dolarlık bölümü ise Türki- ye ile yapılan işlemlerden sağlandı. Türkiye'de halen Mersin. Antalya, İzmir-Ege, İstanbul Atatürk Havalımanı ve Trabzon serbest bölgeleri faaliyette bu- lunuyor. Türk serbesl bölgeleri üretimden çok ti- caret ağırlıkh bir görünüm kazandı. Faali- yet konulanna bakıldığında. bölgelerdeki firmalann yüzde 59'unun alım-satım türü tican faaliyetlerde bulunduğu gözleniyor. Üretim konusunda faaliyette bulunan kullanıcılann toplam içindeki payı ise an- cak yüzde 13 olarak belirlendı. Türkiye'de faaliyette bulunan 5 serbest bölgede halen 528 İcullanıcı ticari faaliyette bulunuyor. Bu kullanıcılann 81'i yabancı sermayeli, 447'si ise yerli sermayeli fınma- lardan oluşuyor. Yabana sermayeli fir- malann toplam kullanıcılar içindeki oranı yüzde 15 dolaymda bulunuyor. Ticarette sanaji ürünleri ilk sırada Diğer taraftan, bölgelerdeki ticaret hac- mine konu olan ürünler arasında sanayi ürünleri yüzde 78'lik bir payla ilk sırayı ah- yor. Bu yılın ilk 8 ayında Türk serbest böl- gelerinde 438 milyon 564 bin dolarlık sana-, yı ürünleri ticareti yapıldı.