Katalog

2 AĞUSTOS1992 PAZAR CUMHURİYET SAYFA EKONOMI Döviz-altın ne getiriyor? YATIRIMCININ AVLIK REHBERÎ Dolar (T. Kale) Dolar (Dovızalış) Dolar (Efektifsatış) Mark (T. Kale) Mark (Dovızalış) Isvıçre Fr (T. Kale) Sterlın(T Kale) Cutnhurıyet Reşat 24Ayarkülçe 22Ayarbilezik TMfl (Tl) 5110 5067 29 5113.29 3375 3347.24 3760 9550 394 000 430.000 58 600 57.500 toftatofi (TU 7140 7029 91 7065.13 4785 4705.43 5400 13.650 550 000 610000 83 000 81 500 •aftMNI 7080 7036.90 7072 15 4795 4769 48 5375 13.750 545.000 620.000 82100 80.30 taftaU »•*(%) -0 84 0.09 0.09 0.20 1.36 -0 46 0.73 -0 90 1.63 -1.08 147 YMİM4 w 3855 38 32 38.30 42 07 42 48 42 95 43.97 38 32 44.18 4010 39 62 Borsada geçen hafta 31 TEMMUZ 1992 i$tem hacmi: 1 254 2 mılyar TL (-%11 30) Bileşik Endeks: 4264 13 (%5 03) İşlem miktarı: 208.202 704 (-%22 03 Mali Endeks: 2497 68 (-%4 18) Stnai Endeks: 5287 01 (-%5 26) HISSE SENEDI Işlem miktarı (Htssejd) En düşük fiyat En yûksek fiyat Kapanış fiyatı Deflışım% Hatta içinde Yıl ıçınde AdanaÇımento(A) AdanaÇımento(C) Akal Tekstıl Çımento Aksa Alarko Holdıng AlarKo Sanayı Altinyıldız Mensucat Anadolu Cam Arçelck Aselsan Ayga2 Bagfaş BırlıKTutun(BÜ) tlUM 7095300 4 207 800 8681035 4.17147» 209.252 1.916 072 2.072 010 1.012 400 30 000 639 560 7 926.105 1471550 1.4M 758.300 3 433174 20000 4.1MJM 1JM 13 000 1 700 2960 UM 3 800 14.230 9800 6300 5500 2650 8 700 2650 UM 13 750 1850 3450 3950 15 750 10750 6800 6200 3100 9.200 2.900 13.500 1.750 3450 UM 3850 15.500 10-250 6600 6.200 3000 9.200 2.700 15 500 1400 1750 1İM 16 250 1900 1750 1.4M 15.500 1700 1750 4M.il* MM UM Çanakkale Çımemo ÇelıkHalat Çımsa Çukurova Elektrık Demırbank Denvzh Cam Dıtaş Doklaş ^4/26 4 243.220 125 995 14 690 17 832 174.400 İJM 1.4C1U 12.000 EgeBıracılık EgeGubre Emek Stgorta Enka Holdıng Ercıyas Bıracılık EreğlıOemırÇelık Esbank Fenış Alumınyum 1630260 UM.7M 4J47JM 11805 1.H4JM 126.754 6.260 538.350 23 669 20 713 1000 37 000 6000 3.200 7300 6900 1.250 550 MM İJM 4400 17» 7900 6300 3.500 7 700 7500 1300 600 MM 5050 7» 8300 6.300 3450 7500 7.300 1.300 600 MM İJM 5.050 7M 8000 Gentaş GlobalYatınm Good-Year Gorbon Işıl (BO) Gubre Fabrıkalan GuneyBıracıhk Hektaş 334 650 3152 500 840 283 3000 185752 63635 252 309 Istanbul Motor Pıston IzmırOemırÇelık İ7ocam Kav UMNMn KentGıda Kepez Elektrık Koç Holdıng Koç Yatınm Konya Çımento Kordsa KorumaEndustrı Köytaş KûtahyaPorselen MakınaTakım Marbank Mardın Çımento Marel Mnrtntmm ZM.1M M7J7İ 7690 3446 350 383.818 I.ZMM 503 387 235 000 UM 475 1.650 5300 29 500 4200 2000 4900 1.4M 2000 800 12.000 2900 725 57 000 950 MM 1JM 240 00 550 1650 5800 36 500 4600 2000 4900 İJM 2.100 875 12 750 2900 960 63 000 1025 UM İJM 240.000 UM 525 1660 5.700 36 500 4300 2000 4900 İJM 2050 860 12 250 2900 925 63000 1000 UM İJM 3.500 8 516.919 792 243 2192196 773115 261570 251-700 558671 399.500 942 335 120100 7.677.120 203100 114M 1450 500 10500 İJM 2350 UM 6900 4200 11500 15.750 47.500 4050 925 925 18 500 550 560 15 750 2900 UM 4.7M 1500 560 11000 İJM 2.450 7 100 4800 12.500 16500 57 000 4.250 975 1025 20 750 675 625 17 500 3000 11H 1500 525 10 750 1.7M 2400 U M 7 100 4600 12.000 16 500 54 000 4200 975 950 18 500 625 625 17 000 2950 3.85 0.00 15.00 tiı 132 8.77 3.70 154 8.77 13.21 6.96 1.89 11M 0.00 21.43 294 U7 IJf 1Jİ 5.00 9.52 135 735 4 00 9.09 tM ZJI 20 24 LM 256 İJM 1.71 4.35 4Jİ 16 67 000 756 23 73 480 000 000 UM 833 000 200 000 23 33 1250 526 tn 4.71 1.71 714 000 433 2.71 212 fcil 143 12 20 000 645 14 00 244 5 41 2.85 000 000 870 1148 1 72 1J7 tM tuı 1.82 46.97 7250 MJ4 18.63 29 20 5 81 27 84 22.41 140 00 126 1918 Zi.1l 930 22 73 1548 4UI 17.11 17JI 500 3615 14 07 56 22 1042 33 33 U.N M.71 180 56 zuz 5 07 an 41.M 166 30 4I.H 1923 006 556 85 19 1132 540 25 64 4U1 18 18 29.73 68 92 14 34 882 82 61 20.94 41.21 tM 1M7 333 30 00 28 77 33 54 1U7 40 50 63 22 22 79 290 15 51 6 24 57 61 54 29 7619 32 43 24 24 149 17 57 1M1 Mensucat Santraı Metaş Mıgros an* Net Holdıng MTvtai OkanTekstıl Olmuksa Otosan n m Peg Profılo Petkım Petrokent Turtzm Petrol Ofısı tw*B HmU PMrttl rHkVM PolylerMBÜ) Rabak SabahYayınolık Santral Holdıng Sarfcuysan &faş(8Ü) PMM H t n Sönmez Fılament İMEMMtt İMflprtt Teletaş TKW(rt| Tkitetm Trakya Cam Turcas Petrotculuk Tupraş TürkHavaYolları Tûtûnbank T DemırDökûm T Dışbank T Garant) Bankası TlşBankası(B) Tlş Bankası (Ç) TlşB(C-%50BDL) T IşB (C-%50BDZ) T Kalkınma Bankası T Sıemens (BU) T Sınaı Kalkınma Ban t Şışe Cam T Tuborg UşakSeramık Unye Çımento M«riM»niı>*M IMtfYılra «Mri YapıveKredı Bankası Yasaş Yunsa mmpruu Medya Holdıng TotaşOtoTıcaret 50145 2 057 390 468.910 İZUİ2 307.900 İ.1M 20.100 272.035 5 572.945 117.7M 1 711.217 1806.325 1.083.600 6195950 1MJM 4JM ttJM 4 U M rum185100 24405 38.300 2.300.320 4.514 585 423 292 1 U M İ1JM 4000 Z7MM 1 U H 160 516 M M H J M 7.744JM 196.900 245 200 9.671.900 394.368 414.122 1.825.871 50.890 5.162.897 36.250 384 920 711680 175240 209 450 1861033 110044 393817 220.800 477 420 640.704 M J M 1MM M7U1I 9.067 965 916.760 36 083 U M 4 U M 31.000 651.505 1200 560 30.000 tn 575 U M 625 1.100 12 000 4M 2600 550 1060 5.700 I 7 İ 7M 1.4M U M İ J M 650 825 2.500 660 9.600 1200 17M İ J M 7400 U M 4JM 13 750 İ J M MO İ J M 2600 6300 4.600 475 4200 1000 925 950 4 700 775 350 550 825 12 000 825 1000 4600 960 3600 mM* İ J M 800 1800 1250 4.7M M l 5600 28 500 1350 625 32.500 I7İ 625 M M 700 1.250 13.250 M l 2950 625 1 150 6.300 7 » 7M I J H U M 1JM 800 1300 2800 725 10250 1400 7JM M M 7800 U M S.1M 14 500 İ J M İ J M U M 2850 9.500 5.200 500 4200 11000 975 1150 5400 875 375 600 850 14.000 875 1 100 6.100 1200 3.850 I7t İ J M 1.1M 960 2100 1300 U M M l 5600 30 500 1250 600 30 500 M l 625 M M 650 1200 12 500 4M 2900 600 1 150 6000 7M 7M 1.4M U M 1JM 750 1050 2800 675 10.250 1 350 M M I J H 7500 11M &JM 13 750 1JM M l M M 2 750 9400 5050 500 4200 10 500 975 1 150 5400 875 375 600 850 14 000 850 1050' 6 100 1200 3 700 M0 M l 1.100 950 2050 1300 U M wa 5600 30 000 0.00 435 167 t.71 8.70 U 4 4.00 435 8 70 u ı 7 41 909 4.55 9.09 1.4i 14* M i 1J7 M l 15.38 20.00 0.00 0.00 6.77 8.00 141 TtM 417 U I 1JI 000 7JI 7JI 10.11 185 20 51 10 99 526 500 714 263 21 05 14 89 12 90 7 14 000 000 30 23 000 000 29 79 20 00 137 Z.H M l 4 J İ 22 58 13 89 7 14 zus ı.n 000 526 30.56 11 11 168.48 11.11 13.79 41.11 38.10 333 41 1C 1 M I 24.39 29.41 11.54 14.29 17Jİ M.1I 1 M I 1 M I 7J4 46.43 34.38 323.03 62.50 1240 73 85 XI ii.il 625 ii.n 1 7 * 27 91 Z0.H 40.10 44.H 3 3 i 27 d 25 7i ooo 50 00 29 96 25 83 18 8" 38 60 36 93 52.74 173? 35 73 69 00 32 45 42 13 79 41 10 34 10.54 UM MJ4 « J t 39'D 238 ooo 44.44 I.O 16 57 84 56 Faiz, yatınm araçlanna dans ettiriyor ABDLRRAHMAN YILDIRIM Temmuz ayı, yatınmcılan terletti. Dolar-Mark paritesindeki önemli dal- galanmalar, altının hızla yükselişe ge- çişi. faiz oranlannda başlayan düşüş. sermaye piyasasını yeniden düzenle- yen tebliğlerin yayımlanması ve şirket bilançolan tasarruf dünyasını kanştır- dı ve temmuz ayı boyunca yatınmcıla- n peşinden koşturdu. Temmuz ayında borsa yüzde 2.40 ıle zarar ettiren tek vatınm aracı. Av- rupa para birimlerine karşıhk durgun seynni sürdüren dolar yüzde 2.75 artış kaydederken mark yüzde 5.73, İsviçre Frangı yüzde 6.95. sterlin yüzde 4.05 değerlendi. Dolann dış piyasalardaki düşüşü ile birlikte yükselişe geçen altı- nın temmuz ayı artışı yüzde 6.86 oldu. Vatınm fonlannın getirileri de yüzde 4.53'e vardı. Temmuz ayında yatınm araçlannın yönünü belirleyen en önemli olay faiz oranlanndaki değişmeydi. Dışpiyasa- larda ABD'nin faiz indirimine karşıhk Almanya'nın faiz arttınmı, dolara darbe vururken marka hız verdi. Do- lar 20 temmuzda 1.4463 ile tarihinin ikinci en düşük düzeyine gerilediği sı- rada Batılı ülke merkez bankalannın müdahalesi ile çöküşün eşiğinden döndü ve yeniden 1.50 seviyesine yük- seldi. Dolann değer kaybıyla yükselişe geçen altın dış piyasalarda yüzde 4.13 artış kaydetti ve onsu 343.75 dolardan Y ATIRIM ARAÇLARI TEMMUZ*DA NE GETİRDİ ? • Borsa yüzde 2.40 düştü. Mali endeksin düşüşü yüzde 11.29'a vardı. • Yatırım fonlannın ortalama değer artışı yüzde 4.53 oldu. • Amerikan Dolan yüzde 2.75 artış göstererek 7090 liraya yükseldi. •Alman Markı yüzde 5.73 , sterlin yüzde 4.2 oranında artış kaydetti. • İsviçre Frangıyüzde 6.95 ile en çok değer kazanan döviz oldu. • Cumhuriyet altını yüzde 6.86 artarak 545 bin liraya yükseldi. • Emisyonyüzde6.75 oranındagerileyerek29.447milyaradüştü. yüzde 0.81 oldu. 7 aylık durum 357.95 dolara cıktı. Dış piyasalardaki bu gelişmeler yur- tiçi piyasalara da yansıdı. Dolar- mark paritesinin yüzde 3.01 değer kaybede- rek 1.5240"t'an 1.4780"e düşmesi yurtı- çinde dolann değer artışını markın yansı seviyesinde tuttu. TL piyasası Faizler. enflasyonun düşüşe geçme- si ve piyasadaki Türk Lirası'run bollu- ğuna parelel olarak yurtiçinde de 3.5 ayhk aradan sonra düşüşe geçti. Ka- mu kesiminin öncülük ettiği faiz indi- rimi önce Merkez Bankası'nın İnter- bank'a verdiği kotasyonlardan başla- dı. Banka. temmuzun ilk haftasında İnterbank faizlerini 2 puan düşürür- ken 8 temmuzda gerçekleştirilen Hazi- ne ihalesinde. 14 haftahk yükselişin ardından faiz ilk kez ınişe geçtı. Sonra- ki Hazine ihalelerinde faiz oranı düşü- şünü sürdürdü. Banka mevduat faizle- rindeki düşüş ise temmuzun son hafta- sında kamu bankalannın öncülüğün- de başladı ve tüm sektöre yayıldı. Bü- yük mevduat bankalan faiz oranla- nnda yaklaşık 2 puan indirime gittiler. Temmuz ayında emisvon hacmi de 27.583 milyardan yüzde 6.75'lik geniş- lemeyle 29.447 milyar liraya yükseldi. Borsa Bu gelişmelerin paralelinde borsa- nın yükselmesi beklenebilirdi. ama bir önceki ay yüzde 33.65 oranında artış kaydetmesi ve bunu sindirmeye çalış- ması, yükselişi engelledi. Beklenen altı aylık bilançolann bu yıl ilk kez bağım- sız denetime tabi tutulması nedeniyle açıklanmasının gecikmesi de borsanın aleyhine oldu. Borsa. bilançolan bek- lemeden kâr realızasyonuna gitti. En- deksin daha fazla düşüşünü, yeni Ser- maye Piyasası Kanunu'nu yürürlüğe koyacak tebliğlerin vavımlanması ile faiz oranlanndaki iniş engelledi. Bile- şik Endeks lemmuz ayında yüzde 3.24 değer kaybettı ve 4407.23'ten 4264. 13'egeriledi. Temmuz ayındaki en yüksek oranlı düşüşleT mali gruba aıt hisse senetle- rinde gerçekleşti. Banka bilanço- lannın sanayi şirketlerine oranla iyi çı- kmayacağı yönündeki beklenti ile Mali Endeks ay içinde yüzde 11.29 düştü. Sanayi Endeksi'nin kaybı ise Temmuz ayı ile birlikte 1992'nin geride bırakılan 7 aylık döneminde yatınm araçlannın getirileri enflasyo- nun üzerinde seyretti. Altı aylık enf- lasyon oranı yüzde 26.7 olmasına karşıhk yatınm araçlannın 7 aylık ge- tirileri şöyle gerçekleşti: Borsa. 4369.15 puandan 4264.13'e geriledi ve yüzde 2.40 değer kaybetti. Yatınm fonlannın ortalama getirisi yüzde 33.89 oldu. Dolann değer artışı yüzde 39.56 olarak gerçekleşti. Mark, yüzde 42.98 oranında değerlendi. İsviçre Frangı, yüzde 43.85 yüksedi. Sterlin yüzde 44.05'lik artışla en çok değerlenen döviz oldu. Cumhunyet Altınf nın değer artışı yüzde 39.74'e vardı. 3 aylık faizin net getirisi yüzde 40.06 oldu. Beklentiler Faiz ındınminin yanndan itibaren sürmesi bekleniyor. Salı günü açıkla- nacak enflasyonun yükselmesi duru- munda borsa olumsuz etkilenebile- cek. Altı aylık bilançolann büyük bir bölümü de bu hafta içinde yayımla- nacak. Borsada hisse bazında önemli iniş ve çıkışlar olabilir. Çarşamba günü ise Hazine'nin 5 trilyon liraya yaklaşan iç borç geri ödemesi. TL pi- yasasını rahatlacak. ULUSLARARASIBORSALARDA GEÇEN AY Faiz ıııakası dolan vuruvorİş-Ekonomi Senisi - Uluslararası borsalarda geçen ayın çarpıcı gelişmesi, ABD ve Avrupa'daki faiz düşürme ve yükseltme operasyonlannın, ABD Dolan'nın büyük ölçüde değer kaybına yol açrnasıydı. 1990 yılı yazbaşında girdiğı durgunluktan hala çıkamayan Amerikan ekonomisinin canlandınlması amacıyla ABD'de bankalararası borçlanmalarda geçerli faiz oranı geçen ay 1963'teki düzeyine yani yüzde 3'e düşürüldü. ABD Merkez Bankası"run (FED) bu operasyonu üzerine, ülkedeki tıcari bankalarda kredi temel faızoranını 1973'teki düzeyine. yüzde 6'ya indirdiler. ABD'de faiz oranlannın hızla aşağıya çekilmesinin yanı sıra önde gelen sanayileşmiş ülkelerden oluşan Yediîer Grubu'nun (G-7) da dolann düşüşüne adeta göz yumması, dolann değer kaybını hızlandırdı. Sonuçta, haziran ayının son günleri ile temmuz ayı başında 1.52 mark olan dolann uluslararası pivasalardaki değeri temmuz ayı sonuna gelindiğjnde 1.48 marka düştü. Dolann mark karşısındaki değer kaybı geçen ayın 3'ünGÜ haftasında birara yılbaşından bu yanaki en düşük düzeyine. 1.45 marka düştü. Dolann mark karşısındaki şımdiye kadarki en düşük değeri 1991 yılı şubat ayında 1.4430 mark ile kaydedilmişti. Almanya'da Merkez Bankası (Bundesbank)eski Doğu Almanya ile birleşmenin yol açtığıenflasyonist ba.skılann giderilmesi için bankalara kullandırdığı kredilerin faiz orarüannı geçen ayın üçüncü haftasında yükseltti. Almanya'daki bu operasyonla, Almanya ile ABD'deki faiz oranlan arasındaki makasm son 30 yıhn en yüksek düzeyine' çıkacak denli açılması, marka değer kazandırdı, dolan yurdu. Japon ekonomisinin yeniden canlanması amaayla bu ülkede de reeskont faizi 27 temmuzda yanm puan düşürülerek yüzde 3.75'ten yüzde 3.25'e çekildi. Japonya'da reeskont faizi, böylece son bir yılda beş kez düşürülmüşoldu. Japonya'da faiz oranlannm düşürülmesi ABD Dolan'nın Tokyo'da Japon Yeni ve Alman Markı karşısında biraz toparlanmasını sağladı. Faiz oranlanndaki değişme, uluslararası borsalarda başta para birimleri olmak üzere altın ve hisse senedi değerlerinde büyük dalgalanmalar > aratıyor ve \ atırımcılara pozisvon değiştiriyor. ABD ekonomisinde temmuz ayı sonundan itibaren ufak da olsa bazı canlanma belirtilerinin görülmekle birlikte. ekonomiye ilişkin karamsarlığın genelde hâlâ giderilememesi nedeniyle dolann toparlanamayacağı tahmin ediliyor. Borsaalar. dolann bundan sonra izleyeceği seyri kestirebilmek için gelecek hafta cuma günü açıklanacak ABD'nin temmuz ayı işsizlik verilerini bekliyorlar. Geçen ay Avrupa Para Sistemı EMS'yedahil olan İngıliz Sterlini ile Alman Markı arasındaki savaş da iyice su yüzüneçıktı. Almanya'da enflasyonla mücadele amacıvla faiz oranlannın vükseltilmesı markın cazibcsini \ e değerinı arttınrken sterlın başta olmak üzere dığer AT ülkeleri para birimlerini ve ekonomikrini çok zorluvor. Almanya ile İngiltere arasındaki faiz makasının giderek açılması nedeni> le, sterlin mark karşısında hızla değer kaybetmeye başladı. Mark karşısındaki değeri uzun süredir 2.9 mark civannda seyreden sterlin. geçen ayın son günü bir ara. ERM'dekı minimum marjının da altına. 2.8321 marka düşünce piyasalara müdahaleedilerek sterlinin toparlanması sağlandı. Sterlinin yanı sıra dolann değerindeki dalgalanmalar. sanayileşmiş. ülkelerin pı\asalarakoordineliveepe\ \ üklü miktarlara \ aran müdahalelenv le önlenebildi. 3 temmuz cuma günü Londra'da 1.9080 dolardan işlem gören sterlin 31 temmuzda 1.9205 dolara vükseldi. Dünyada toplam petrol talebindc mevsimsel nedenli azalma ve en büyük petrol tüketicisı ABD'nın petrol stoklanndakı artış fiyatlann düşmcsıne yol açtı. 3 temmuzda Londrada 20.80 dolar olan Brcnt petrolünün varilinin vadclısatışfı\atı31 temmuzda 20.32 dolara indi. Nev» York'da Ban Teksas petrolünün varil fıyatı da 3-31 Temmuz 1992 tarihlenarasında22.10 dolardan 21.75 dolara indi. YATIRIM FONLARI NE GETİRDİ ? IşYatınmi Iş Yatınm 2 Iş Yatınm 3 Iş Yatınm 4 Iş Yatırım 5 iş Yatırım 6 Interfon 1 Interfon2 Interfon 3 Interfon 4 Interfon 5 IktısatYat 1 lktısatYat.2 lktısatYat.3 IktısatYat 4 Ikt Atılım F Garanti Yat 1 Garanti Yat 2 Garanti Yat 3 Garanti Yat 4 Garanti Yat 5 Esbank Fon 1 Esbank Fon 2 EsbankFon3 YKB Yatırım F YKB Sektör F YKB Hisse F YKB Kamu F YKBLıkitF. YKBKarmaF YKBDovizF. YKB Kapital F YKBAktifF VakıfFoni VakıfFon2 VakıfFon3 Vakıf Hisse Vakıf Dünya Vakıf Fon 6 Dışbank Mavı Dışbank Beyaz Dışbank Pembe Tütun Fon 1 Tütün Fon 2 Mitsui Fon 1 MitsuiFon2 Finans Fon 2 Finans Fon 3 Finans Fon 4 Finans Fon 5 ZiraatFoni ZiraatFon2 ZiraatBaşak ZiraatFon4 HalkFoni HalkFon2 Halk Fon 3 Pamuk Fon amuk Hisse EmlakFon 1 Emlak Fon 2 Emlaklnvest mpex Fon 1 mpex Fon 1 SümerFon DenizFon EgeFon-1 Ege Fon-2 Kalkınma F DemirFon-1 Demir Fon-2 Tariş Fon-1 Tariş Fon-2 Ortak Fon TurkbankFon Netfon Etifon TSKB Uzman Fo Akion flystı 144349 587 07 380.18 30 990 142.90 277 57 103108 771.02 404.17 425.24 115.22 924.07 748.36 356.41 360.09 233 68 112324 429.97 277.51 162 95 149.02 111882 375.26 264 97 95192 781 89 923.89 765.83 676.18 745.43 344 71 263.42 246.61 771.49 189682 355 48 223.38 323.47 221 06 655.97 984.04 277.19 796.06 218.89 265612 312 27 439.50 372.95 251.72 244.93 415.96 305.21 322.47 259 97 411 42 312 08 279.55 422.62 274.91 358.23 271 73 119.22 336.29 249.35 285 71 341 92 261.63 111.56 285 73 274 96 137 88 29443 . 121 43 23046 233 30 240 06 240 19 123.72 116.43 "31.15 3.34 121 0.93 1.09 1.13 0.99 0.62 1.06 1.30 2.03 1.06 1.06 1.06 1.06 3.30 1.07 1.16 1.14 -0.77 -1.68 1.01 1.01 1.17 1.08 1.06 1.27 1.06 1.02 ' 1.21 1.30 1.16 2.34 0.98 0.91 0.93 142 059 0.89 1.35 1.17 1.38 1.04 099 0.83 086 1.11 1.10 1.10 106 1.24 1.18 0.95 0.97 1.38 133 1.00 1 11 1.31 1 01 098 2 42 1.18 1.29 0.95 096 1.04 1 15 1.12 1.00 103 1.21 1.25 1.12 1 18 1.04 1.05 4.26 1 18 A** 5.11 -1.21 5.29 446 373 5.43 4.45 2.85 3.24 5.48 -0.75 4 75 4.78 478 4.78 1.94 5.03 " 15.00 5.10 9.75 9.78 4.51 4.54 5.24 4.85 4.76 123 4.73 4.55 5.44 5.62 5.20 1.45 4.48 4.03 4.15 1 87 2.16 4.03 4.57 4.86 4.59 4 70 4.37 0.96 4.09 5 22 5.01 4.59 4.80 259 4.12 4.25 4 35 4.05 4 28 4.50 4 20 445 456 430 095 5.19 5.43 308 4 3 8 463 4 57 5.11 4.46 4.67 5.51 5.73 4.29 4.70 4.59 4.09 1.33 5.30 Y M 38.46 6.50 39.88 35.89 42.90 41.51 33 28 20 64 22.48 39.24 6 48 35 99 36.11 36.12 36.13 20.74 36.86 39.82 39.63 24.01 34.37 34.97 35.22 38.07 33 98 35.67 4.65 36.21 34.43 34.67 43.82 39.54 45.48 34.01 30.55 32.94 25.16 36.22 29.37 31.36 38.47 36.59 37 53 35 40 27.81 26 93 37 21 37 54 2130 36.35 35.74 35.01 36.00 35 28 35 34 35 71 32 87 33.10 29 95 34 84 29 95 19 22 37.79 37.31 25 32 35 82 30 61 11 56 34.84 34 88 36 29 37 29 21.43 30.62 34.21 35 45 3813 23.72 1643 Çitosan'dan özelleştirmelere sert eleştiriANKARA (L BA) - Çitosan'a bağlı 5 fabrikanın geçen dönem "yok pa- hasına"saiılmasıve ardından bu yıl 11 çimento fabrikasının daha özelleştir- me kapsamına alınması. fabrikalann da ucuza kapatılacağı cndişesi yarattı. Çitosanın bugünc kadar kâr eden bir kuruluş olduğunu söyleyen Genel Müdür Nevzat Özgüven. 11 fabri- kanın da aynı vöntemle özellcştirilme- sine dayanamayarak konuştu. Genel Müdür Özgüven, "Yanlış özelleştirme nedeniyle Çito^an geçen yıl 334 milyar lıra zarara uğradı. 11 çimento fabri- kasının gerçek değeri 5 trilyon liraydı. Bundan aşağı fiyata satılırsa ya/ık olur. Bu fabrikalar geçen yıl 210 mil- yarlirakâreufdedı. Özgüven, KİT'lcrin özelleşurilmesı- ne karşı olmadtğını. ancak "en kolay bunlan satanm en fazla para bunlar- dan aelır" zihniyctiyle kârlı fabrika- lann çok ucuz fiyatîa elden çıkanldı- ğına dıkkat çekti. Özgüven. kâr eden kuruluşlann en yüksek fiyatı vercn alır yöntemiyle ö/elleştirilmesinin yanlış bir fabnkanın ö/elleşlirilme- sindeki amaç "ne pahasına olur^a olsun o fubrikay ı saı- nıak" olama/ - 11 çımento fabrikasının or- talama fiyaiı ne olmalı? Bu fabri- kalar yeniden kıırulmak isten- satışıyla küçülmekte olan Çitosanın sc ne kaynak gcrekır? - Özeile sıralarsak, uygulanan özel- yönetim vc pcrsoncl sorununuı ÜUŞÜ- - Çok kaba olarak. >ö/ konusu 11 leştirme yöntcmindeki lemel aksaklı- nülmemcsidir. Ö/clleştınnede. hcr fabnkanın saiışının 3-4 trilyon TL gc- KİT'in kendı ö?cl koşullarının göz ıırmcsını rvklemek acıekır önündc bulundurulup genelleyneye gıdilmemesi gerektiğı görü^ündcyım olduğunu söyle- di. Prof. Nevzat Özgüven soru- lan şöyle yanı- tladı: "Çimento fabrikasının özelleştınlme vönıemlerini değerlendirır misiniz? Size göre özclleştır- me nasıl yapılmalıydı? Ö l l k ÇİTOSAN GENEL MÜDÜRÜ ÖZGÜVENDEN • Uygulanan özelleştirme yöntemindeki ıemel aksakhk- lar, özelleştirilecek fabrikalann en kârlılan araMndan se- çilmesi ve Çitosan'a kaynak yaratan hisse \e fabrikalann öncelikle elden çıkarılmasıdır. • Kâr eden bir fabrikanın özelleştirilmesindeki amaç. ne pahasına olursa olsun o fabrikayı satnıak olanıaz. 11 fab- rika geçen yıl 210 milyar lira kâr etti. ş y klar, özelleştınlecek fabrikaların en kârlılan arasından seçılmesi ve Çito- san'a kaynak yaratan hisse ve fabrika- lann öncelikle elden çıkanlması. satı- ştan Çitosan'a zamanında pay venl- memesi. fabrika seçımıne çimento fabrikalarının birbirleriyle olan iliş- kilerinin gözünde bulundurulmaması ve bu konuda Çitosan'ın görüşünün alınmaması ve de fabrikalannın g Ancak bu fahnkalaıı \cnı haştan kumıjk istcı- scni/daha p.ıhalıvaçıkar.Örncğın ka- 5 l bBir dc satıs. şekli konusunda endişe- pasiiesı 55 (VMI lon yıl klınkeı olan birş lerim vc öncnlenm var. Fabnkayı satı- şa sunup en fazla tcklifı vercnc satmak likri. bclkı zarar eden fabrikalar için düşünülcbılir. Ama dcvlcic kavnak sağlayan fahrik;ılann bu vöntemle vttılmamas! gerekır. Çiınkü kâr cden fabnkanın. mevcut tesislerdckı •vn/eı ünitelenyle hırlıkle 2 yıl ıçcrisindo bııı- rilnıek >artıyla malıyelı en .1/ 7(KI mil- yar olacaklır Bu II l'abııka ıçm v.ık- laşık 5 irilyon I L demektır - I I çımenıo ıahnkasının <ı/ellcşiı rilmesinı ıstiyor musunuz' - Bu uNgulamada daha öncckı >ön- temlerin yanlış sonuç verdiğini görû- yorsarn bunu cesaretle sövlemek gere- kir. Özelleştirme çalışmalan başla- madan önce kârlı bir kuruluş olan Çi- tosan. özelleştirmcnin yanlış bir şekil- de uygulanması ve de gerekli önlemle- rin alınmaması nedeniyle devlelın üzcrinc bir yük durumuna getinlmışti. Bunun bu şekilde sürdürülmeme$i için yapılması gereken ilk ış. kısa va- delı banka kredilerinin ödenmcsi ve yüzde 120faizle para kullanımının so- na cnmesi. Çitosan'ın kendı kendirie ayakia dunnasını sağlayan fabrika- lann korunması vc dcvlctın çimenlo ^ckıöründcn tamamen çekilmesı he- dcticnıyorsa. belirh bir program için- de özelleştirilmesidır. Yani en kolav sdtarız dıye en yeni, en nıodern ve cn kârlı fabrikalanmı/ı satıp. kendi hin- torlandı. salış imkânı olmadığı için ge- reğindc işletme /aran bilc gösteren fabrikalann bırakılmasıyla bir yerc v.ınn.ık ınümkün dceildir