Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 AĞUSTOS 1992 PAZAR PAZAR KONUKLARI Remzi Gökdağ, Istanbul'un halefve selefı ile son 3yılın değerlendirmesiniyaptı Dalan'ıngözü benim makamımda• ^ ^ ^ H Cemal Reşit Rey Konser Salortu 'nun altında bulunan odalarda yapılan tadilat ve salonun genelyaytn yönetmeni Prof.Filiz Ali'ningörevden alınması konusunda ne diyorsunuz? SÖZEN: CRR Konser Salonu'nda kopartılan fırtınalann altında yatan ger- çek neden bellidir. Bu gerçegi maalesef aydın geçinen kişiler anlamamakta dire- niyor. Bizim yaptığımız konser salonu- nun altında kullanılmayan üç odanın ses geçirmez özellıkte düzenlenmesi ve Bele- diye Radyo Televizyonu'nun (BRT)'nin çalışmalan için tahsıs edılmesi olayıdır. Baa aydın geçinen ınsanlanmız bunu, salon yıkıbyor, akustiği bozuluyor gibı gerçekle ilgisi olmayan iddialar ortaya atü. İddialan garip, gülünç ve asılsız bu- luyorum. Kimse sormak gereği duymu- yor. Filiz Ali de kendi mağdunyetini sanala ve salona mal ederek gazetecileri ve insanlan aldaüyor. Biz söylentiye de- ğil bilime ve sağduyuya inanıyo- ruz. Yapacağımız stüdyolar ses geçirmez özelliğe sahiptir ve salonun akustiğinı bozmayacaktır. • İGDAŞ kurulduğu gün iflas etmişti. Bu yeni birşey değil. İGDAŞ belediyenin şirketlerinden biridir. Harcamalan belediye bütçesinden karşılanmaktadır. 2 trilyon ödemesi gerekmektedir. Bu parayı ödeyebilmesi için en kısa sürede abone sayısını arttırmamız gerekmektedir. Bugüne kadar 50 bin aboneye ulaşılmıştır. İGDAŞ'ın 1992 borcu 500 milyar liradır. Bunun 125 milyar lirası ödenmiştir. Abone sayısının süratle artması gerekmektedir.Bunun için çeşitli kampanyalar başlattık. w^^^ Doğalgazprojesi ne zaman gerçek anlamda uygulamaya geçecek? Istanbul 'un en büyük projelerinden biri olan doğalgazprojesi sizce başarıya ulaştı mı 7 İGDAŞ iflas etti mi? SÖZEN: İGDAŞ kurulduğu gün iflas etmişti. Bu yeni birşey değil. İGDAŞ be- lediyenin şirketlerinden biridir. Harca- malan belediye bütçesinden karşılan- maktadır. 2 trilyon ödemesi gerekmekte- dir. Bu parayı ödeyebilmesi için en kısa sürede abone sayısını arttırmamız gerek- mektedir. Bu güne kadar 50 bin aboneye ulaşılmıştır. İGDAŞ'ın 1992 borcu 500 milyar liradır. Bunun 125 milyar lirası ödenmiştir. Abone sayısının süratle art- ması gerekmektedir. Bunun için çeşitli kampanyalar başlattık. Bu kampanya- lar sürerken geçtiğimiz günlerde An- kara'da meydana gelen doğalgaz patla- ması abone sayısını engellemiştir. Her yeni olaya bazı çevreler karşı çıkıyor. Doğalgazın da bazı tepkiler alması nor- maldir. Bugün doğalgazda hıçbır ters durum sözkonusu değildir Doğalgaza eskiden olduğu gibi şimdi de güveniyo- rum ve Istanbullulara kefıl oluyorum. tt^^atÇağdaş Tramvay ın Aksaray-Sirkeci arasmdakiseferlerinin başlamasının ardından kazaların da arttığınıgörüyoruz. Vagonlann Hızh Tramvay özelliğinegöreyapılmış olmastnm bu kazalara neden olduğu iddıa ediliyor. Ne düsünüyorsunuz? SÖZEN: Kazalann hiçbiri tramvayın özelliğinden . kaynaklanmıyor. Yanlış saplantılann bilgisızliğe dayandığını söylüyorum. Vagonlann hiçbirinin fren- le ilgili bir problemi yok. Hergün bu va- gonlarla 100 bin kişi taşınıyor. Halkımız da artık bu sisteme alışmışur. Kısa bir sûre sonra sistemi Aksaray'dan Top- kapı'ya uzatacağız. Tramvay hattında meydana gelen kazalan bazı gazeteci ar- kadaşlanmız da çarptırmıştır. Kazalar, araçlann trafık kurallanna uymamala- nndan kaynaklanıyor. Sistemden kay- naklanan bir hata değil. Çağdaş dünya- da toplu ulaştmın raylı sistemle sağlandı- ğını hepimiz biliyoruz. ^^^Yakın birgelecekte Belediye Radyo Televizyonu hizmetegirecek. Televizyonunyayınpolitikası ne olacak? SÖZEN: BRT'nin yayına geçebilmesi için çalışmalar bütün hızıyla devam edi- yor. Yakmda deneme yayınlanna ardın- dan da yayına geçeceğiz. Ağustos ayında sinyal vereceğiz. BRTde daha çok Istan- bullularla yapılan röportajlara. anketle- re yer verilecek. Her Istanbullu ekranda kendisini ya da bir yakınını görecek. Dü- şük bedelle reklam ahp diğer.televizyon- larla da rekabete gireceğiz. İstanbul ve çevresıne yayın yapacak. mt^^mToplusözleşmenin uyuşmazlıkla sonuçlanmasmın ardmdan belediye işçilerigrev kararı aldı. Grev kararına karşı bir önleminiz var mı? Grevden sonra İstanbul 'unasılbirgelecek bekliyor? SÖZEN: (1)Sendika ile yapılan görüş- melerde bir anlaşmaya vanlamadı ve grev karan ajındı. Belediye işçileri greve gidecek. Tabii biz de bu durum karşısın- da bazı önlemler alacağız. Geçtiğimiz gün ilçe belediye başkanlan ile yapüğı- NURETTÎN SÖZEN 1937'yılında Sıvas 'ın Gürün ilçesinde doğdu. İstanbul Erkek Lisesi'ni ve İstanbul Tıp Fakültesi'ni bitirdi. 1964'te İstanbul Üniversıtesı Çerrahpaşa Tıp Fakültesi'nde asistan. 1967'deuzman, 1973'te doçent, 1978 deprofesör oldu. Bilimsel çalışmalarınm bir bölümünü İngiltere 'de surdürdü. 1970yılında evlendiğieşi vefat etti. 20yaşındg bir oğlu var. Akademik hayattnda asistan temsilciliği, doçent temsilciliği, dekanyardımeılığı, kürsü başkanlığı, dekanlık verektör yardımahğı görevlerinde bulundu. Öğrencılik yılları sırasmda İ. Ü Tıp Fakültesi Talebe Cemiyetigenel sekreterliği, genelbaşkanlığı, Türkiye Milli Talebe Federasyonu genelbaşkanlığı, Türk Devrim Ocakları genelsekreterliği vegenel başkanlığıyapan Sözen, 1954'te başlayan siyasi hayatmda ise sırasıyh CHP Gedikpaşa Ocağı kolu başkanlığı, ilgençlik kolu başkanlığı, istanbul ilyönetim kumtu üyeliklerinde bulundu. 26 Mart 1989yerelseçimlerinde SHP 'den aday olan Sözen halen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığıgörevinisürdürüyor. Henüz vakit erken. Türkiye'nin içinde bulunduğu siyasi ortam ve partimin du- rumu bu karan vermeme etken olacak- ur. Henüz böyle bir karar vermek gereği- ni duymuyorum. Belediye başkanbğı ıçın şımdiden konuşan da bilgisizliğin- den konuşur Tekrar ediyorum, parti- min ve Türkiye'nin içinde bulunduğu şartlara göre bu konu belirlenecektir. slan insanın gönlünde aslan yatar. Ben adaylıkta henüz karar vermedim ama aday olup onunla tekrar yanşmaktan haz duyanm. Politikaya herkes kazanacağım diye girer. Kimse kaybetmeyi göze almaz. Bu bir yanş meselesidir. Ben böyle bir yanşın tekrarlanması halinde 26 Mart seçimlerindeki farkın daha da artacağına inaruyorum. •••^Eğer aday olursanız ve rakibiniz vinesayın Dalan olursaseçim nasıl sonuçlanır sizce? SÖZEN: Bu makamda sayın Dalan'- ın gözü var. Çok insanın gönlünde aslan yatar. Ben adaylıkta henüz karar verme- dim ama aday olup onunla tekrar yanş- maktan haz duyanm Politikaya herkes kazanacağım dıye gırer. Kimse kaybet- meyi göze almaz. Bu bir yanş meselesi- dir. Ben böyle bir yanşın tekrarlanması halinde 26 Mart secimlenndeki farkın daha da artacağına inanıyorum. Onun söyledıği yalanlan, yaptığı birçok yerlen halk yetennce bilmiyor. Bunlan bir kampanya ile açıklayacağım. Halka an- lattıklanmız, iletişim araçlannda yete- rince kullanılamadı. Bunlan bir kam- pan>a ile tekrar acıklayacağım. Üçyılda anlatamadıklanmızı belki üç ayda anla- tabileceğiz. *—^*L'ç vıldır İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığıgörevindesiniz. Bu üç yılı değerlendirir misiniz? SÖZEN: Bütün hedeflerimizi aşmış durumdayız. Tarihi dönüşümü gerçek- Dalan:Istanbul'u 1 yılda diriltirim^emalReşit Rey Konser Salonu 'nun kullanılmayan üç odasının BRT'ye verilmesi ve salonun genel yaymyönetmeni Prof. Dr. Filiz Ali 'nin görevden alınmasuıı nasıl değerlendiriyorsunuz9 DALAN: O binanın her köşesinde ve bucağında benim göz nurum vardır. İn- şaat süresınce her gece oraya gidıp kont- rol ettım. Salonun desenlerine kadar ilgi- lendım, uğraştım. Istanbul'un her yerin- de emeğim var ama o salonda detayda da emeğim var. Şimdi bu haline herkes üzülüyor ama ben bir başka üzülüyo- rum. Benim kadar Filiz Ali'nin de büyük emeğı gecmıştır. Salonu 7 ayda tamam- ladık ve bittiğınde akustiği bakımından Avrupa'nın bınnci, dünyanın beşıncı sı- radakı konser salonu oldu. Salon kadar yardımcı odalar da önemlidir. Şimdi sa- lonu bırakıyorlar ama bu yardımcı oda- lan rezil ediyorlar. Salona televizyon olayını sokmanın akılla mantıkla ılişkisi yoktur. öyle bir stüdyo istiyorlarsa ye- nisini yapsınlar. Ben en büyük konser salonunu 7 ayda biü'rdim böyle bir Uoğalgaz bizim zamanımızda başlatılmış en önemli projelerden biridir.Gerçekten çok akıllı ve ekonomik bir projeydi. Biryandanproje yürütülecek bir yandan da abonelere ulaşılacaktı. Yani kendi kendini finanse edecekti. Proje bittiğınde de belediyeye hatın sayılır bir para bırakacaktı. Gel gör ki bunlar Hitler misali kentin altını üstüne getirdiler. Bizim projemizin tam tersini yaptılar. stüdyo üç ayda biter. Onlar şimdi tamira- tını üç ayda bitiremez. Şimdıye kadar neyi bozmadılar ki. Şimdi iş bu noktaya geldi. Filiz Ali'yi de biz atadık diye attı- lar. CRR'yi başka maksatla kullanabi- lirler ama ömürleri az kaldı. Tepebaşı'- nda tstanbul Sergi Sarayı'nm içinde Türkiye'nin en modern televizyon stüdyosunu kurduk. Bu aynı zamanda Avrupa'nın en modern stüdyolann- BEDRETTİN DALAN 1941 yılında Eskişehir 'de doğan Bedrettin Dalan, orta ve lise öğrenünini Aydın Germencik 'teparasızyatılı plarak tamamladı. 1963yılmda İstanbul Teknik Üniversitesi'nden Elektrik Yûksek Mühendisiolarak mezun oldu. Devlet Demir Yolları 'nda sinyalizasyon tesislerinin kurulmasında görevaldı. Ytong, Vakkove Gümüşsuyufabrikalarının kurulmasında görev aldı. 1982yılmda ANA P 'm kurucu üyeleri arasındayer aldı. Partininkurulmasıylaaynıyü İstanbvl İl Başkanlığı 'nagetirildi. Bir yılsonra 25 Mart 1984 'teyapılanyerel seçimlerde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı seçildi. 1986yüınm son ayiarında ortaya çıkan göriiş farklılıkları Dalan 'la ANA P arasında sorunlara neden oldu. 26 Mart Yerel seçimlerinde kavbetti. 14 Kasım 1989'dakurucusûolduğu ANAP'tan istifaetti. Demokrat Merkez Partisi'ni kuran Dalan 1991 seçimleri öncesi DYP'yekfitıldı. ya çalışıyorlar. İl Çevre Kurulu'nun aldı- ğı karar da yasal değildir. Meclisin açıl- dığı ilk gün bu konuda soruşturma açılması için önerge vereceğim. Demok- ratik bir ülkede insanlara zorla mal sata- tstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Sözen, "Tramvay kazalannın olağan olduğu görüşümi savunuyor. (Fotoğraflar: MUHARREM AYDIN) mız toplantı sonunda bu önlemlenn ne olabileceğine. nasıl uygulanabıleceğine karar verdik. Yasalara saygılı olacağız. Grev kınahğı yapmadan alınabilecek önlemleri belirleyeceğiz. Bu önlemleri şımdı açıklamak ıstemıyorum. Sendika grev aşamasında pek çok kanunsuz ey- lem yapmıştır. Belediye önünde toplana- rak kanunsuz gösteri yapmışlar ve il merkezini basmışlardır. Bu tür kanun- suz eylemleri kınıyorum. Grevi nasıl say- gıyla karşılıyorsam bu tür kanunsuz eylemlere de tepki duyuyorum. Bu grev- de halkın göstereceği dayaruşma da önemlidir. Grevsiz bir sendikal hayat ol- maz. Sendikasız da demokrasi olmaz. ^mmmGöreviniz sona erdiğinde tekrar başkanhğa aday olacak mısınız? SÖZEN: Siyasette bu kadar uzun va- de için bir şey söylemek doğru olmaz. leştırdik. Istanbul'a bugüne dek yapılan hizmeüerden çok daha fazla hizmet ge- tirdik Tramvay olayı, yayalaştırma. parklar, doğalgaz, biyolojik antma sis- temlen gibi olaylar İstanbul'daki yaşamı değiştiren tanhı olaylardır. Hedeflenmi çoktan aştım. Halkıma vaat ettiğim programdan fazlasını verdım. ım^^m Geçmiş dönemdeyapılan projelerin durdurulması ya da o dönemde atanmış kişilerin görevden alınması "Dalan Kompleksi"olarak tanımlanıyor. Bukonuda ne divorsunuz? SÖZEN: Böyle bir konuda konuşmak ıstemiyorum. Ben o kişiyi zaten ciddiye almıyorum. Sürekli yalan üreten birkişi o. Bu nedenle bu konuyu da gayri ciddi göriiyorum. (1) Söyleşibelediyegrevi öncesiyapılmış- tı. dan bindır. Şu anda TRT'nin elinde ancak kullanılmıyor. Bu stüdyoyu al- sınlar kıralasınlar. ^ • ^ B Doğalgazprojesihakkmda neler düsünüyorsunuz? DALAN: Doğalgaz bizim zamanımız- da başlatılmış en önemli projelerden bıri- dır.Gerçekten çok akıllı ve ekonomik bir projeydı. Bir yandan proje yürütülecek bir yandan da abonelere ulaşılacaktı. Yanı kendi kendini finanse edecekti. Proje bittiğınde de belediyeye hatın sayı- lır bir para bırakacaktı. Gel gör ki bunlar Hitler misali kentin altını üstüne getirdi- ler. Bizim projemizin tam tersıni yaptı- lar. Bu belirli alışkanhklanndan kaynak- lanıyor. Bütün İstanbul'a yayıldılar. Tabii projeyi bitiremeden abonelere sata- madılar. Paralan da bıtti yürütemiyor- lar. Projeyi ölü hale getirdiler. Şimdi de zorla kabadayıbkla insanlara gaz satma- mazlar. Beceriksiz insanlann yönettikle- ri İstanbul mahkum oldu. i^ammÇağdaş Tramvay m kaza vapmasınagerekçe olarakfren sisteminin tramvaya uygun olmadığtnı söylediniz. Bu vagontarısiz ithalettiniz. Sisteme karşı mısınız? DALAN: Ben mühendisim. O vagon- lann en ince aynntılanru bilirim. Vagonlar durmak içın'kesın olarak el frenıni kullanıyorlar. Kullanılmazsa va- gonlar durmaz. Beyoğlu tramvayı ile yeni tramvayı arka arkaya koyalım. Eski tramvay daha çabuk duracaktır. Eğer el frenini kullanmıyoruz derlerse kaza ya- parlar. Nitekim sık sık kaza oluyor. Bü- tün vagonlann önü çarpılmış. Tasarruf yapıyoruz diyerek aldığımız hızb tram- vay vagonlannı kullandılar. Bunlannki elması cam, altını bakır yapmakür. Bu- gün bir tramvay vagonu 50 bin dolardır. Bedrettin Dalan, Sçzenie meselcsi olmadığını söylerken, "Bunlann işi sadece bozmak herşeyi altüst ettiler" dedi. Ancak bizim aldığımız vagonlann değeri 1 milyon dolardır. Bütün gelişmiş ülkeler tramvaydan vazgeçiyor. Vagonlan geliş- mekte olan ülkeîere hibe ediyorlar. Bit- miş bir şeyi geri getirmeye çabşıyorlar. Bu teknolojik geriliktir. Dünyada tram- yaydan metroya metrodan LRTye geçi- b'yor, bizde taş devnne geri dönülüyor. Zaman içinde bu tramvay bozuntusu da ortadan kalkacaktır. 2 sene sonra kim gelirse gelsin bu sistemi kaldıracakür. Nitekim tercihü yolu kendisi kaldınyor. Tramvay fazla uzun ömürlü olmayacak. Milyarlarca liralık yaünm heba oluyor. İstanbul'a hizmet niye gelmıyor. Çünkü var olan kaynaklar kötü kullamlıyor. ^ • ^ ^ Yakm birgelecekte Belediye Radyo Televizyonuyayına geçecek. Bu konuda ne düsünüyorsunuz? DALAN: Belediye niye televizyon ku- rar anlamıyorum. Saçma sapan birşey. Belediyenin televizyonu yaptığı hizmet- leridir. Çöpünü al, suyunu ver, yolunu yap işte televizyon budur. Gerekçe ola- rak basının kendısine fazla ilgı gösterme- diğini söylüyor. Çıkan haberler bile faz- la. Basm olmayan haberi mi verecek. Kötü mab kim satar. TV ile uğraşacakla- nna hizmetle uğraşsınlar. Bizim televiz- yonumuz Tarlabaşı'nda duruyor, "her geçen bize şükrediyor. >enim Sözen gibi bir meselem yok ama onun Dalan meselesi var. Demokratikbir ülkede insanlara zorla mal satamazlar. Beceriksiz insanlann yönettikleri İstanbul mahkûm oldu. Bir insan, kendisi ile banşık yaşamazsa etrafını İarar döker. Budurumdada kimse onunla çalışmak istemez. • • ^ ^ Toplusözleşmenin uyuşmazlıkla sonuçlanması ve sendikamn grevkararı almastndan İstanbul nasılzarargörür? DALAN: Bir ınsan kendısiyk banşık yaşamazsa etrafını kırar döker. Bu du- rumda da kimse o kimseyle çalışmak is- temez. Bu insanlan sevgı ile çabştırabibr- sin. Belediye başkanbğım döneminde bir tek grev olmamıştır. Işçıyle de aram çok lyıydi. Bana baba derlerdı. Çok para ver- me meselesi değil bu. İnsanı ıbşkilerde insani değerlere saygı duyma meselesi- dir. Kendi atadığı adamlarla anlaşamı- yor. Belediyede üst düzeyde çalışan pekçok kişı görevden aynlmak zorunda kabruşur. « j ^ 1994yerelseçimlerinde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı na tekrar aday olacak mısınız? DALAN: Seçimleredaha 18 ay var. Si- yasette bir hafta bile çok uzun bir za- mandır. 1991 genel seçimlerinde Sözen'- in kardeşi ile aynı bölgeden farkb parti- lerden seçime kaüldık. Bize "Ben kendi- sini yeniden )eneceğim" dedi. Bu benim iddiam değildi. Ona karşılık cevap bile vermedim. Ama cevabını halk verdı. ^f^Aktifsiyasette aradığmızı bulabildiniz mi? DALAN: Ben şu anda aktif siyasette değjlim. Siyasetle fazla ilgilenmiyorum. Kabine kurulduğunda içine de kendi is- teğimle girmedim. Kendimi siyasi nada- sa çektim. Biz partimızi kapatırken oyla- nn bölünmesine ve marjinal görüşlerin öne geçmesıni engellemekti. Şu anda na- dasta bekliyorum. Türk siyasi hayatında belki bizim de yapabileceğimiz şeyler olabibr. Şu anki konjoktür müsait değil. Siyasette herşey yeri geldiğinde beUi olur. Ben eski belediye kadrosuyla şu an- da da görüşüyorum. ^mm^İstanbul un eski Büyükşehir Belediye Başkanı olarak son üçyıl istanbul'da gerçekleşlirilenprojeleri nasıldeğerlendiriyorsunuz? DALAN: Samimiyetle söylüyorum yaptıklan tek olumlu şey yoktur. Olsay- dı bunu da soylerdim ama yok. Öyle bir negatif anlayışlan var ki, yapılan bütün pozitif olaylan negatif değerlendinyor- lar. Bunlann fotoğrafını çekseniz negatif çıkar. Yapılan birşey varsa gösterin ben de bravo diyeceğim. Yapılanı bozmakla meşguller. Ama yaptıklan bu saçmabk- lar gelecekte mutlaka düzeltilecektir. Ben ^ize burada söz veriyorum. Bir yıl içinde ölmüş Istanbul'u diriltirim. • M ^ M Geçmiş dönemdeyapılan işlerin yarım kaldığı, projelerin devam ettirilmediği iddia ediliyor ve buna "Dalan Kompleksi" deniyor. Sizbu konudane düsünüyorsunuz. DALAN: Benim Sözen gibi bir meselem yok ama onun Dalan meselesi var. Buna kamuoyunda kompleks diyorlar.İnşaallah bundan kurtulur. Allah acil şifalar versin. Çağdaş normlarda bakarsan ben bugünkü İstanbul Büyükşehir Belediyesı yönetiminden 1 milyon kere daha soldayım. Sosyal demokrat olmak. ileriye bakmak, aşın korumaabğa karşı çıkmak. ınsanlarla güzel ilişkiler kurmaktır. Bugünkü yönetim bu ilişkileregiremiyor. Bunlar sosyal demokrat değil. sosyal faşistıir. Şimdiye kadar neyi bozmadılar ki. Yaptığunız parklan dahi bozdular. Son olarak Filiz Ali'yi de biz atadık diyeattılar. Ama ömürleri az kaldı. 1.5 seneleri kaldı.