Katalog

PAMUKBANK Cumhuriyet Tüm Bireysel Banlcacılık^S, ^ hizmerieri içi """* Cumartesi Bugün Kızıltoprak Şu 10:00-17:00 a 69.YIL / SAYI 24391 / 3000 TL (KDV içinde) KWUCUSU:VHUtUM (1924-1945) BAŞYAZAH: MAMB HAM (1945-1991) 18 TEM Cumhuriyet döneminde yapılan 70 bütçede gelir gider dengesi hiçbir zaman sağlanamadı Devletiıı k• Cumhuriyet tarihinin en büyük bütçe açığının gerçekleştiği SERTUĞ ÇÎÇEK 1991'de devlet elde ettiği her 100 lira karşılığında 132 lira harcadı. 1992'de ise her 100 liraya karşılık 180 lira harcanması planlanıyor. • 70 yıldır yapılan bütçelerin 42'si açık verdi. Cumhuriyetin ilk yıl- lannda genellikle fazla veren bütçe, 1925 yılında 28 milyon 800 bin lirayla ilk açığını verdi. • Bütçe açığı son 21 yıldır düpedüz kronikleşti. 1975 yılı hariç, 1971 yılından bu yana sürekli olarak açık veren bütçenin, 1992 yı- lında da 32 trilyon lira açık vermesi 'hedefleniyor'. i hep delik ANKARA - Cumhuriyet tarihi boyunca. hiç- bir zaman devlet gelir-gider dengesinin sağlana- madığı Türkiyede, 70 yıldır yapılan bütçelerin 42'si açık verdi. Konsolide bütçe gelirlerinin yaklaşık 100 trilyon lira olarak gerçekleştiği I991'de. devletin elde ettiği her 100 lira karşılı- ğında, 132 liralık harcama yapıldı. Konsolide bütçe fazlasının cari fıyatlarla 103 milyon lira ol- duğu 1941 yılında, her 100 liralık gelirin 13 lirası harcanmadı. Katma bütçelı idareîer, 1991 yılın- da elde ettikleri her 100 liralık gelir karşılığında 878 liralık harcama yaptılar. Maliye ve Gümrük Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü'nce hazırlanan "Bütçe Gider ve Gelir Gerçekleşmeleri (1924- 1991)" başlıklı çalışmadaki veritere göre, cum- huriyet tarihinin ilk konsolide bütçe açığı 1925'- te. 28 milyon 800 bin lira olarak gerçekleşti. Daha sonraki 5 yıl boyunca fazla veren konsoli- de bütçe. 1931, 1932, 1933, 1939, 1944, 1949, 1950, 1953, 1954, 1955, 1956, 1957, 1960, 1961, 1964. 1965, 1966, 1967 ve 1969 yıllannda açık verdi. 1971'den 1991'edeğinyalnızca 1975 yılın- da fazla veren konsolide bütçenin, 1992 yıhnda da 32 trilyon lira açık vermesi hedefleniyor. Konsolide bütçenin o zamana kadarİci en bü- UArkasıSa.16,Sü.3'te EKONOMİSTLER Politik belirsizlikANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Konsolide bütçe açıkJan- nın 1986 yılı sonrasında önemli ölçüde arttığına dikkat çekcn Prof. Dr. Ercan Uygur, "Bu dönemde, ekonomik politikalar- daki belirsizlik artmış, enflasyon yükselmiş, yatınmlardurma noktasına gelmıştır" dedı. Aynı dönemde, konsolide bütçe açıklannın da hızla artmasının, genel ekonomik bozulmanın mArkaaSa.l6,Sü.3'te ÖzalidanDemirePe• Cumhurbaşkanı Turgut Özal ile Başbakan Süleyman Demirel arasında Karadeniz zirvesi sonrası yaşanan soğukluk aşıldı. • Demirel, Özal'ı Atatürk Barajı'nın açılışına davet ettiğini ve kabul edildiğini söyledi. Cum- hurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamada dave- tin kabul edildiği açıklandı. Açıklamada, Cumhurbaşkanfnın törene katılmasının daha önceden söz konusu olduğu ancak bir bakanın teamüle uymayan sözleri üzerine durumun be- lirsiz kaldığı belirtildi. • Başbakan Demirel bir gazetecinin kabinede bir revizyon olup olmadığına ilişkin sorusuna şu yanıtı verdi: "Siz yapabildiğiniz kadar yapı- yorsunuz ya! Yoruluncaya kadar yapm." M17. Sayfada HERZOG: TÜRKİYE, BÖLGE BARIŞINA ÖNCÜ OLS 8.Sayfada DOLMABAHCE Küskünler banştı MEHMETSARAÇ AYŞE YILDIRIM İspanya'dan 500 yıl önce kovulan Yahudilerin Os- manlı topraklanna kabul edilmelerinin 500. yılını kutlama törenleri çerçeve- sinde önceki akşam Dolma- bahçe Sarayı'nda düzenle- nen balo Türkiye ile İsrail ilişkıleri açısından da ilgmç gelişmelere sahnc oldu. Baloya katılan İsrail Devlet Başkanı Haim Her- mArkasıSa.l6,Sü.7'de CÜNEYT ARCAYÜREK Yapay KIBRIS BARIŞ HAREKÂTI VE SONRASI Özal ve Demirel kriz sonrası önceki akşam ilk kez görüştü. Sigara, rakı, çay zamlandı Dün, biri Istanbul'da öteki Ankara'da iki gelişme ilgiyle izlendi. Istanbul'daki, kitaplar dol- duracak olayların son mer- halesiydi. Başbakan'ın yu- muşak bir iki demecinden sonra TÖ de gevşemiş, eli al- tındaki iletişim organiarı ara- cılığıyla devlet yaşamında küskünlüğe yer olrnadığını kamuoyuna duyuruyordu. Sözümona, dünkü ziyaret- ten önce Demirel'in olumsuz yanıt alacağı kaygısına düş- mesini önlemeye çalışıyor- du. Oysa pek meraklı olduğu mArkasıSa.l7,Sü.3'te ŞIRNAK • Tekel ürünlerine yüzde 20 zam getirilirken, kısa Maltepe 3600, Tekel 2000 8 bin. ya- bancı sigaralardan Marlboro 10 bin 500, Rothmans ise 10 bin lira oldu. 35 cllik Yeni Rakı 19 bin, 70cllik Yeni Ra- kı ise 35 bin liraya satılacak. • Son olarak 8 temmuzda yüzde 6.5 arttınlan tüpgaz fi- yatt dün yürürlüğe giren son zamla birlikte 9 gün içinde yaklaşık yüzde 11.5 zam gör- müş oldu. Çaya da ortalama yüzde 20 zam geldi. • 7. Sayfada Grev, belediyelerin kapısında İş-Ekonomi Servisi - Toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde tı- kanıklığın giderilemediği 7 kentte 50 bin dolayında beledi- ye işçisi grevin eşiğe geldi. Bele- diye-lş Sendikası Genel Başka- nı Fuat Alan. grev gününü 30 temmuz olarak açıkladı. Bele- diye-İş Sendikası Genel Merke- zi, büyük kentlerde alınan grev kararlannın aynı gün ve aynı saatlerde uygulanmasını karar- laştırdı. Belediye-İş Sendikası'nın Ankara, İstanbul, İzmir, Ada- na, Elazıg, Eskişehir, Trabzon illerindeki belediyelerde yürüt- tüğü toplu iş sözleşmesi görüş- melerinde aniaşma sağlanama- MArkasıSa.l7,Sü.rde Atdan arkadaşlannın geri alınması için protesto gösterisi yapan Kartal Beiediyesi işcflerinin eylemi5saatsördû.(Fotoğraf: AHMETŞIK) Polis-işçi çatışması:13 yaralı İstanbul Haber Servisi - Kartal Belediyesi'ne bağlı Tansa'da. ışten atılan 11 arkadaşlannın gen alınması için protesto gös- terisi yapan işçilerin yürüyüş >apmalannın polislerce engel- lenmek istenmesi üzerine çıkan taşlı çatışmada, 8 işçi ile 5 polis memuru yaralandı. Kartal Beiediyesi Fen İşleri Müdürlüğü'nde çalışan ve ara- lannda Beledıye-İş Sendikası şube başkanı Hüseyin Acar'ın da bulunduğu 11 işçınin, 10 gün önce grev duyurusu asmak iste- melen üzerine çıkan tartışma sonrasında söz konusu işçiler Kartal Belediye Başkanı Meh- meı Ali Büklü tarafından işten atılmış, daha sonra da bu işçiler açlık grevıne başlamışlardı. Aç- lık grevinde olan arkadaşlanna destek vermek ısteyen şaklaşık 250 ışçi, Fen İşlen Müdürlüğü. yol bakım onanm şefliğinın bahçesinde oturma eylemi yap- maya başladılar. Saat 16.00 sıralannda, bele- diyeye kadar yürüyüş yapmak isteyen ışçilere müdahale eden. Çe\ik Kuvvet'e bağlı polislerış- çileri dağıtmak istedi. Tekrar yol bakım şefliğirun bahçesine kaçan işçiler. kapılan kamyon- larla kapatarak polislere taş aımaya başladılar. Polislerin de karşılık vermesi üzerine çıkan çatışmada 8 işçı ile 5 polis me- muru atılan taşlann isabet et- MArkasıSa. 17,Sü.3'te PKK, TKTye saldırdı •Şırnak'taki Türkiye Kö- mür Işletmeleri Güneydoğu Anadolu Linyitleri Müdür- lüğü'ne 500 PKK'h roketle saldırdı. 9 iş makinesi ve ida- ri binalar ateşe verildi. ŞIRNAK/MİDYAT (Cum- huriyet) - PKK militanlan Tür- kiye Kömür İşletmeleri'ne (TKİ) bağlı Güneydoğu Ana- dolu Linyitleri Şırnak Bölge Müdürlüğü bınası ılc ağır ış makınelerieni ateşe vererek tah- np ettıler ve bir bekçiyi kaçırdı- mArkastSa.I6,Sü.8'de KORUCUNUN ZARARI YARARINDAN ÇOK • 16. Sayfada İki dönemden fazla rektörlük YÖK Danıştay9 a uyacak AYSESAYIN ~ ANKARA - Rektör seçimle- riyle ilgili yasaya "İki dönem- den fazla rektörlük yapılamaz" hükmünün koyulmaşı için önerge veren ANAP İstanbul Milletvekili Tunca Toskay, bu MArkasıSa.l7,Sü.4'te - Buyrun, ben Kemal Gücüyener. - Kemal Bey, ben Ecmel. Kıbns'ta Makarios'a karşı hükümet darbesi oldu. Başbakana hemen haber verin. - Hasan IşıkBey yanımda, ona vereyim, anlatın. Vaziyeti anlattım. Bu arada Lefkoşa büyükelçiliğimizden gelen yeni bir mesaj daha vardı. Darbeciler Makarios'un öldüğünü bildiriyorlardı. Arkadan telefonu birbaşkasıaldı. - Ben Bülent T^cevit Ecmel Bey. E. BüyükelçiECMEL BARUTÇU'nun yahrt tarikimize ışık tutacakyazı dizisi Pazarttsl Cumhuriyet * •ORSA <y Önceki 4237.95 Dun 43O4.78 DOLAR —L Oncekı 7015 Dun 7t1l MARK / " \ Önceki 4765 Dun 4775 Oncekı 8O.1OO Dun 79.8OO Para / 6. Sayfada Akbank: Olkenin özelkoşullarıvar BılimTeknik /Bugün üşlerdeki olekülün keşfî Spor / 15. Sayfada F.Bahçe seyircisiyle buluştu ks / Arfca Sayfada Süperstarlann pahalı isteklerivar OLAYLARIN ARDINDAK1 GERÇEK Hak ve Para Son günlerde memur eylem- len çoğaldı ve yayıldı. Geçmiş yıllara oranla Türki- ye bir değişik sürece gırdi; eski- den yalnız işçi eylemlerine sah- ne olan ülkemizde artık memur kitleleri de harekete geçiyor. Bu olay değişik biçimlerde yontmlanabiür. Olumsuz biryaklaşımla dene- bilir ki bıçak kemiğe dayanmış- tır; son altı ayda ekonomik den- geler öylesine bozulmuştur ki memur köşeye sıkışmıştır; so- kaklara ve meydanlara dökül- mekten başka çaresi kalmamış- tır, koalisyon hükümeti, memu- ra karşı güttüğü insafsız siyase- tin meyvelerini derliyor. Bu yorumun doğru olduğunu söylemek güçtür; ANAP iktida- rı döneminde memurun duru- munun bugunkünden daha iyi olduğunu ileri süremeyiz öyleyse koalisyon iktidannda yükselen memur eylemlehnin gerekçesi nasıl açıklanacak? Kuşkusuz bu soruların yanıt- lan, bilimsel araştırma veanket- lerle verilirse, daha sağlıklı ola- bilir. Ancak hemen soylenebıle- cek şeyler de var. Koalisyon hü- kümeti, 12 Eylül koşullarımn tasfiyesinde bir asamayı simge- liyor; memurun grevli, toplu- sözleşmeli sendikal haklanm sağlaması yolunda harekete geç- mesi için elverişli bir ortam oluş- muştur. ANAP'ın "depolitizasyon" yöntemleri geride kaldı; 12 Ey- lül baskılanyla sindirilen kitle- ler canlandılar; hak arama ve demokratikleşme yolunda yü- reklendiler. DYP-SHP ortaklığt, hakkım istemek için meydanla- ra dökülen memurlara şu ya da • • • mArkasıSa.l7,Sü.l'de Spor dünya sahnesinde Dünyumn en büyük spor organtasyonu olarak kabul edilen ya: olimpiyat oyunla- rı, 25 temmuzda Bar- celona 'da 25. kez start alıyor. 9 ağusto- sa dek sürecek oyun- larda 172 ülkenin bayrağı dalgalanacak. Olimpiyaı başarı listesinde 26. sıra- da yeralan Türkiye Barcelona'da 47 sporcu ile mücadele edecek. Halter veGüres madalya beklediğimiz dallar N C U M H U R İ Y E T D E R G İ ' D E iki tophım lideri yemekte buluştu Denktaş: Ozveri gerektigiııî iyoruz OSMAN KARAKAŞ NEW YORK- Kıbns soru- nuna çözüm bulunabilmesi amacıyla Birleşmiş MilletJer Genel Sekreteri Butros Gali tarafından başlatılan ve 15 temmuzda ikinci turuna ge- çılen görüşmeler her iki taraf için de umut verici bir şekilde sürüyor. KKTC cumhurbaş- kanı Rauf Denktaş ile Kıbns Rum yönetimi lideri Yorgo mArkastSa.l6,Sü.5'te BOSNA'DA YENİ ATEŞKES DENEMESİ • 9. Sayfada TV /10. Sayfada Aşk, kin, ölüm macera.. GOZLEM UĞUR MUMCU Körduğüm... DSP Genel Başkanı Sayın Ecevit, CHP oluşumu konu- sunda, "Benim dediklerim olmazsa olmaz" yaklaşımını benimsiyor. CHP'yi "askerler kapattı" diye yakınanlar, bugün eski partilerini açmamak için binbir dereden su getiriyorlar! CHP, Kurtuluş Savaşı'nın kan ve ateş hamuru ile yoğ- rularak kuruldu; devlet kurdu, devrim yaptı Tek partili dönemin ateş çemberlerinden geçti. 1950'li yıllarda de- mokrasi kavgası verdi. 1960lı yıllarda sosyal demokrasi- ye yöneldi 80'li yıllarda da cunta buyrukları ile kapatıldı. UArkasıSa.l7,Sü.7'de