Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 17 TEMMUZ1992 CUMA
HABERLER
Kayıp pilot
şehit
• ANKARA (AA) - Keşif
uçuşu sırasında uçağı Kuzey
Irak'ta yere çakılan pilot
Üsteğmen Cemil Kaya'nın
şehit olduğu ve cesedinin
Türkiye'ye tasındığı
açıklandı. Genelkurmay
Başkaniığı'ndan yapılan
açıklamada şöyle denildi:
"1 temmuz tarihinde Kuzey
Irak'ta yapılan keşif görevi
sırasında motorunda
meydana gelen teknik bir
anza nedeniyle düşen uçak
ve pilotu için yapılan yoğun
keşif ve arama faaliyetleri
sonucunda uçağın enkazı
bulunmuş ve olay mahalline
sevk dilen arama kurtarma
ekibi, Üsteğmen Cemil
Kaya'nın kaza sırasında
şehit olduğunu tespit ederek
naaşını 16 temmuz
perşembe günü Türkiye'ye
taşımıştır!'
ANAP'ta kongre
hazıplığı
•ANKARA (AA) - ANAP
4. Olağan Büyük Kongresi
için hazırlıklara. başladı.
Edinilen bilgiye göre parti
labanını daha sağlıklı ve aktif
hale geü'rmeyi amaçlayan
üye kayıtlarını yenileme
çalışmalan 1 ağustosta
başlaülacak. Eylül-ekim
aylanna kadar sürmesi
beklenen üye
yenilenmesinden sonra
delege seçımlenne gıdilecek.
ANAPyöneticileri, partiye
kayıtlı üye sayısının 1 milyon
700 binin üzerinde
göründüğünü, ancak bu
sayımn sağbklı olmadığmı
beürttiler.
DYPişgalcileri
tahliye edildi
• İSTANBUL(AA)-
Güneydoğu'da21 Mart
Nevruz kutlamalan
sırasında çıkan olaylan
protesto etmek amacıyla
DYP Beşiktaşilçe binasını
işgal ederek 2 kişiyi rehın
aldıklan ve bmada 100
milyon Hrahk maddi zarara
yol açüklan gerekçesiyle
22'şer y»l hapiscezası
istemiyle yargılanan 17
sanıktahlive edildi.
Meclis öyelerine
piyango çıktı
• İSTANBUL(ANKA)-
İştanbui Valisi'ne bağlı İl
Özel İcLarssi, İl Genel
Meclisi üyelerinden 30'unu
ağustos ayı içinde 10 günlük
Avrupa gezisine
gönderiyor. 5 gün Fransa, 5
gün İtalya'da
gerçekleştirilecek_gezınin
yol masraflan İl Ozel İdaresi
bütçesinden karşılanırken
geziye katılanlann otel
rezervasyonlan İl Genel
Meclisi üyesi ve geziye
katılacak olan Güneş
Tunçdağ'ıneşınin sahip
olduğu ESSA Turizm
Sirketi'neverildı.
Anayasa
Mahkemesi'nde
boş üyelikler
• ANKARA (AA) - Anayasa
Mahkemesi'nde yaş
haddinden emeklilikler
nedeniyle boşalan üyelikler
için Danıştayda "adli tatil"
sonrasında seçim yapılacak.
YÖK'ün üye adaylannın
seçim tarihini ise yeni başkan
Prof. Dr. Mehmet Sağlam
belirleyecek. Danıştay
yetkilileri. bazı üyelerin hafta
sonu başlayacak "adli tatil"
öncesinde yaptıklan
rezervasyonlar nedeniyle
aynldıklannı. baa dairelerin
ise adli tatil öncesinde
bitirilmesi gereken acil işleri
nedeniyle sürekli
çalıştıkJannı belirterek
Danıştay Genel Kurulu'nun
bu nedenlerle seçim için
toplanamadığını bildirdiler.
Yetkililer, seçimin adli tatil
f sonrasında yapılacağjm
l kaydettiler. Anayasa
İ Mahkemesi asil üyeliği için
Danıştay 2. Dairesi üyesi
Muamer Oytan, 3. Daire
üyesi Mustafa Bumin ve 10.
Daire üyesi Aysel Pekiner
adayolmuşlardı.
Gazeteci başkan
• İZMİR(AA)-
7 Haziran'da yapılan yerel
seçimlerde belediye
başkanlığı seçimini kazanan
tek bayan olan, eski gazeteci
Nurgül Uçar, yeni görevinde,
11 yıllık gazetecilik hayatımn
faydasını gördüğünü söyledi.
* Anadolu Ajansı muhabiri
Ş olarakçahşırkenSHP'den
* gelen adaylık teklifıni
değerlendirerek doğduğu yer
olan İzmir'in Menemen
ilçesine bağlı Seyrek beldesi
belediye başkam olan Nurgül
Uçar, "Görevimi yürütürken
gazetecilik ilkelerine
uyuyorum.
Belediyecilik olayım bütün
olarak bir istihbarat olarak
algılıyorum. Yapılması
gereken hizmetlerin hepsi
benim için birer haber"
dedi.
TBMM'nin endevamsızları, anamuhalefet partisimilletvekilleri
ANAPTılarMeclis'euğramıyor
• Bu dönem oturumlan
hiç kaçırmayan millet-
vekillerinin çoğunun
DYFli olduğu
belirlendi.SHPikinci
sırada yer ahyor.
GÜNSELİÖNAL
ANKARA - TBMM'nin
mart, nisan ve mayıs aylannda
yaptığı çalışmalarda en de-
vamsız milletvekillerinin
ANAP'lı, oturumlan hiç ka-
çırmayan milletvekillerinin ço-
ğunun ise DYP'li olduğu belir-
lendi. Bu dönem içinde en de-
vamsız milletvekilleri, dokuz
oturuma katılmayan ANAP'lı
Yüksel Yalova ve Mustafa
Kılıçarslan ıle HEP'li Sedat
Yurttaş. DYP'nin muhalif mil-
letvekillerinden Münif İsla-
moğlu tüm oturumlara katı-
lmasına karşın üç açık oylama-
da oy kullanmadı.
TBMM'nin en fazla devam-
sızlığı olan milletvekilleri ara-
sında ANAP'hlar ön sıralarda
yeY alıyor. ANAP'lı devamsız-
lar arasında da eski bakanlar
büyük bir bölümü oluştumyor.
En fazla devamsızlık yapan
milletvekillerinin adlan, katı-
lmadıklan toplanü sayısı ve
partileri şöyle sıralanıyor.
"Yüksel Yalova (ANAP-9),
Sedat Yurttaş (HEP-9), Mus-
tafa Kılıçarslan (ANAP-9),
Haül Şıvgın (ANAP-8), Kaam
YüdınmAkbulut(ANAP) Halil Şıvgın (ANAP)
Ataoğlu (RP-8), Muzaffer
Ana (ANAP-8), Leyla Zana
(HEP-8), Yıldınm Akbulut
(ANAP-8), Ergun Özdemir
(ANAP-8), Yusuf Pamuk
(ANAP-8), Işın Çelebi
(ANAP-8), Abit Kıvrak
(RP-8), Faruk Saydam
(ANAP-8). Deruz Baykal
(SHP-7), Temel Gündoğdu
(ANAP-7), Cavit Kavak
(ANAP-7), Şaban Bayrak
(RP-7), Bahattin Yücel
(ANAP-7), Nabi Poyraz
(ANAP-7) Muhsin Yaacıoğlu
(Bağımsız-7). Kemal Tabak
(SHP-6), Irfan Köksalan
(DYP-6), Zemi Ergezen
(RP-6), Mehmet Gedik
(ANAP-6), Mümin Gençoğlu
(ANAP-6), Adnan Türkoğlu
(DYP-6), Abdulillah Fırat
(RP-6), Nihat Matkap
(SHP-6), Ali Su (DYP-6). Os-
man Ceylan (ANAP-6). Leyla
Yeniay Köseoğlu (ANAP-6),
İbrahim Özdemir (ANAP-6),
Cengiz Bulut (ANAP-6). Meh-
met Köstepen (DYP-6), Cemal
Tercan (ANAP-6), Hasan Di-
kici (RP-6), Saffet Topaktaş
(MÇP-6), Gazi Barut
(ANAP-6). Nevşat Özer
(ANAP-6), Şadı Pehlivanoğlu
(ANAP-6), Ahmet Ankan
(RP-6), Ziya Halis (SHP-6), Se-
dat Edip Bucak (DYP-6), Ferit
Aydın Mirkelam (DYP-6).
Eyüp Aşık (ANAP-6). Nadir
Kartal (HEP-6) '
En fazla devamsızlık yapan
46 milletvekili içinde 24 millet-
Işın Çelebi (ANAP)
vekili ile ANAP rekor kınyor.
Devamsızlar sıralamasında
ANAP'ı. yedi milletvekili ile
RP izliyor. İktidar partisi DYP
ise 6 milletvekili ile üçüncü sıra-
da yer ahyor. Mecüste hiç de-
vamsızlığı bulunmayan millet-
vekilleri ise şunlar:
"İsmet Atilla (DYP), Tunç
Bilget (DYP), Şükrü Erdem
(DYP), İbrahim Gürdal
(DYP). Nabi Sabuncu (DYP),
Ahmet Küçükel(DYP), Bahat-
tin Alagöz (SHP), Mustafa
Zeydan (DYP). Ali Uyar
(SHP), Fikn Çobaner (DYP),
Elaattin Elmas (ANAP), Nev-
zat Çpbanoğlu (DYP), Meh-
met Özkan (DYP), Fırat Ser-
daroğlu (DYP), Ökkeş Şendil-
ler (Bağımsız), Sabri Güner
(DYP), Münif İslamoğlu
(DYP), Ahmet Sezai özbek
(DYP), Cemal özbilen
(ANAP), Ismail Kalkandelen
(DYP), ibrahim Ansoy (DYP),
Ilyas Aktaş (DYP), İrfan De-
miralp (DYP), İhsan Saraçlar
(DYP), Halil Başol (DYP),
Mustafa Kaçmaz (DYP), Ya-
şar Erbaz (MÇP), Mahmut Or-
hon (ANAP), Ali Uzun (DYP),
Necdet Yaaa (DYP)."
fiaşbakan Süleyman Demi-
rel'in, TBMM çalışmalanna
kaühnması yönündeki talima-
üna uyan DYP'lilerden Bilget,
Erdem, Gürdal, Sabuncu, Zey-
dan, Çobaner, özkan, Ser-
daroğlu, islamoğlu, Özbek,
Kalkandelen, Ansoy, Demi-
ralp, Başol ise Meclis'te bulun-
duklan halde baa açık oylama-
lara kaulmadılar. Bu milletve-
killeri arasında yer alan DYP'-
nin muhalif milletvekillennden
İslamoğlu, üç oylamaya katı-
Demirerin askerleri
Atilla, Küçükel, Çobanoğhı,
Aktaş, Saraçlar, Güner, Kaç-
maz, Uzun ve Yancı ise Demi-
rel'in talimatlan doğrultusunda
mart, nisan ve mayıs aylannda
genel kunılun tüm oturumlan-
na ka.üldılar ve yapılan tüm
açık oylamalarda hazır bulun-
dular. SHP'li Alagöz ile Uyar
da tüm yoklamalara ve açık oy-
lamalara katıldı.
İnsan Haklan Derneği 7. yaşına basıyor
Helvacı: Işkence devletpolitikası
• IHD Başkanı Nevzat Helvacı "Uygar dünya, 3.
kuşağın haklannı savunurken biz halen birinci ku-
şakta, yaşama hakkı, işkence olaylan ve sokak in-
fazlan gibi temel haklardayız"dedi.
yaklaşımını Cumhuriyet'e an-
EVREN DEĞER
ANKARA-İnsan Haklan Der-
neği (İHD), yann 7. yaşına gjre-
cek. IHD Başkanı Nevzat Hel-
vacı "Ben isterim ki, bu demek
işsiz kalsın, yapacak bir şey bu-
lamasın. Ama ne yazık ki olmu-
yor" dedi.
İHD Başkanı Helvacı, derne-
ğın amaçıru, .hedeflerini, Tür-
kiye'de insan haklanmn duru-
munu, DYP-SHP koalisyon
hükümetinin insan haklanna
lattı. Helvaa'ya yöneltilen so-
rular ve yanıtlan şöyle:
- İnsan Haklan Derneği ne
zaman, hangi amaçla kuruldu?
Kurulduğu günden bugüne ya-
pılanlar konusunda bilgi vere-
bilir misiniz?
HELVACI- insan Haklan
Derneği, 17 temmuz 1986'da
kuruldu. 12 Eylül askeri darbe-
sinden sonra Türkiye'de, sivil
yönetime geçildiği söylenen
1983'ten sonra bir aydın hare-
keti olan başladı. Bu aydm ha-
reketi, iki dilekçe ile sürdü. Bin-
si Aydınlar Dilekçesi. dığen de
Ekmek ve Hak Dilekçesi. De-
mokratikleşme taleplerinin
gündeme getirildiği dilekçeler.
Bu hareket sürerken bir de ce-
zaevi kapılannda çocuklannın
haklannı korumaya uğraşan
tutuklu ve hükümlü yakınlan
bir başka hareket başlattı. Bu
iki hareketin bir çeşit birleşkesi
gibi orlaya çıktı denilebilir. İn-
san Haklan Derneği. Bir yıla
yakın kuruluş tartışmalan sür-
dü, adına vanncaya değin. So-
nuç itibanyla 98 kunıcu üye ile
kuruldu. Çok genel bir amacı
var, amaç insan haklan konu-
sunda çalışmalar yapmak. İn-
san haklanmn her alanı derne-
ğin ilgjsi içinde. Biz, gerçi her
alana el atabilmiş değiliz, ama
onun nedeni Türkiye'de bazı
insan haklan sorunlannın çok
güncel ve sıcak yaşanmasıdır.
Orneğın, uygar dünya 3. kuşa-
ğın haklannı tartışırken, biz ha-
len temel haklardayız. Yani 1.
kuşak haklanndayız, yaşama
hakkı, işkence olaylan, sokak
infazlan gibi.
-Türkiye'de genelde insan
haklan direkt fiziki taciz olarak
anlaşılıyor. Halbuki Batı'da bu
konu daha boyutlu değerlendi-
riliyor. Türkiye. ne zaman Batı
standartlaruıa ulaşacak?
HELVAO- Türkiye'de yö-
netimlerin insan haklanna ba-
kışı yanlışür. 1982 Anayasası'-
MEMUR VE
SÖZLEŞMELİ PERSONELE YAPILAN
SON ÜCRET ZAMLARINI YETERSİZ,
BU ZAMLARA OLUŞAN TEPKİYİ
HAKLI BULUYORUZ.
AYRICA
AYNIİŞİ YAPAN İNSANLARIN
İŞÇİ-MEMUR
AYRIMINA SOKULMAMASINI
ÜLKEMİZDE TÜM ÇALIŞANLARIN
TOPLU SÖZLEŞMELİ
VE GREVLİ
SENDİKAL HAKLARA
SAHİP OLMASINI
TALEP EDİYORUZ.
DİSK/BANK-SEN
7 GECE 8 GUN
1.720.000+KD\
Yarım pansiyon + yol +
çevre gezileri + rehberlik
OLYMPOS / ÇIRALI
Yanartaş, Ceneviz Koyu, Sazak,
Olympos, Side, Perge, Aspendos,
Beşkönak Kanyonu, Pnaselis, Ulupınar,
Aurasan Koyu.
"PARAJN1Z PAMUKBANK'TAN, TATİIJNİZ
BAYBASOS'TAN" KAMPANYAMIZ SÜRÜYOR
BAYBASÛS TURİZM
ISTANBUL ANKARA
338 86 61-338 16 51 425 90 82-417 54 67
Seyahat Acentası Işletme Belge no 2149
•\M t A j «ıj Askerlik arkadaşının da-
M e n o e r e s A d a n a d a ve
tiisi oiarak dün Ada-
na'ya giden Aydın Menderes. ilgiyle karşdandı. Aydın Menderes
onıinına verilen yemeğe çok savıda da>etli katıldı. Çeşitli kuruluş-
ları ziyaret eden ve sohbetlere katdan Menderes, bugün Adana'dan
ayrılacak. (Fotoğraf: AA)
BURSA ASLİYE 6. HUKUK
MAHKEMESt' NDEN
Esas No: 1990/722
Davacı Hayri Bayn vekili Avukat Hasan Içöz tarafından, Erzu-
rum/Narman ilçesi Kilimli köyü halkından olup, Bursa Cezaevi'nde
tutuklu iken tahliye edilmekle adresi raeçhul bulunan davalı Ömer
Osman Bayn aleyhine açılan boşanma davası sabit görülmekle
20/12/1991 tarih ve 1991/986 sayı ile boşanmalanna karar verilmiştir.
Adresi meçhul bulunan davalı aleyhine verilmiş bulunan boşan-
ma karanna karşı 15 günlük temyiz süresi içersinde yazıU olarak bizzat
veya tutacağı bir avukat vasıtasıyla temyiz itirazlannı yapmak üzere
gerekçeli ilam yerine kaim olmak üzere ilanen tebliğ olunur.
KÜTAHYA 2. ASLİYE
HUKUK HÂKİMLİĞİ'NDEN
İLAN
1992 D./94 Es.
Davacı M.Kemal tn vekili Av. Ahmet Atam tarafından davalı Svet-
lana Osmolovskaya In aleyhine açılan boşanma davasının yapılan
duruşması sonunda,
Mahkememizin 24.3.1992 gün ve 1992/94-169 sayılı ilamı ile Ku-
tahya Alipaşa Mh. Kutuk 241'de kayıtlı Orhan oğlu 1965 d.lu Mus-
tafa Kemal Iri ile SSCB uyruklu Tamara Osmolovskaya kızı 1964
d.lu Svetlana Osmolovskaya Iri'nin M.K.nun 132. maddesi gereğin-
ce boşanmalanna karar verilmiş olup, davalıya tebliğ edilmek uzere
ilanen tebliğ olunur.
Basın: 48859
na ve onunla birlikte demokra-
tik yaşarru düzenleyen öbür ya-
salara bakın. Anayasalann
yapılma amacı, temel haklan ve
özgürlükleri güvence alüna al-
maktır. Haklan ve özgürlükleri
koruma endişesiyle anayasaa-
lık hareketleri başlamıştır. Oy-
sa bizde, 1982 Anayasası'nda
ters bir mantık izlenmiş, temel
haklan ve özgürlükleri güvence
altına almak değil de sanki
amaç onlan sınırlandırmak ol-
muştur. Devleti, kişilere karşı
korumak olmuştur amaç, tam
tersinden bir manükla yaklaşıl-
mışur. Bunun için öncelikle bu
yaklaşımı, anlayışı değiştirmek
gerekir. Türkiye'de insan hak-
lan sorunlannı çok kısa sürede
çözmek mümkündür. Yakla-
şım olumlu olursa. Mesela iş-
kence olayı. Münferit olaylan
hiçbir ülke çözememiştir. Ama
bir sorgulama yöntemi çıkar-
mak; işkenceyi, yani devletin
bir politikası olmaktan çıkar-
mak mümkün. Ama bu konu-
larda, yeterb adım aüldığını
söylemek mümkün değil.
-İşkenceyi önleyebilmek için
sizce ne tür somut hukuki ön-
lemler alınabilir?
HELVACI- İşkenceyi önle-
menin birinci yolu, işkence ya-
panlar için çok ciddı cezalan-
dınna hükümleri getirmekten
geçer. Bugün Türkıye'de ceza
yasasındaki işkence ile ilgili
maddeler bana göre yetersizdir.
Bunlann düzeltilmesi gerekir.
İkinci olarak, bunu bir sorgula-
ma yöntemi olmaktan çıkara-
cak önlemler alınmalıdır.
Üçüncü olarak sorguyu yapa-
cak insanlan eğiünek gerekir.
Bizde eğitim eksikliği vardır,
hatta tersinden eğitiliriz.
-Hükümetin insan haklan
konusundaki politikasını yeter-
11 buluyor musunuz?
HELVACI- Sözde çok şey
söyleniyor. Ama söylemekle
yapmak arasında fark var. Ben,
bu hükümetin, insan haklan
konusunda yeterli adım atüğı
kanısında değilim.
Dev-SoFun
tetikçisi
yakaiandı
İSTANBUL (AA) - Sanyer-
de polis karakoluna patlayıcı
madde yerleştirdikten sonra
kaçmaya çalışan iki militan, va-
tandaşİann "055" polis imdat
telefonuna yaptıklan ihbar so-
nucu yakaiandı. Örgütün tetik-
çisi olduğu bildirilen Kemal
Tamcan'ın 21, kadın terörist İl-
kay Banş'ın da 3 eyleme katıl-
dığı açıklandı.
Istanbul Emniyet Müdürlü-
ğü Terörle Mücadele Şubesi'n-
ce yapılan açıklamaya göre 13
ttmmuz pazartesi günü Sanyer
Emniyet Amirliği'ne bağlı
Muhsin Bodur Polis Kara-
kolu'na tahnp gücü yüksek bir
bomba yerleştirdikten sonra iki
kişi, ihbar sonucu karakolun
yakınlannda bir otomobilin
içinde ele geçirildiler. Sanıkla-
nn sorgulamalan sonucu, Ta-
rabyaüstü Aydınevler Türkbe-
yi Sokak 2 numaradaki örgüt
evinde kaldıklan, Küçükköy,
Gaziosmanpaşa Fevziçakmak
Mahallesi, Şakir Zümre Sokak,
12 numarada ise örgütün depo-
sunun bulunduğu anlaşıldı.
BffiBAKlMA
SERVER TANİLLt
BiPi4Temmuz'(laf
Strasboupg'da...
Fransa'dasınız, ne yaparsınız bir 14Temmuz günü?
Na yapacaksınız, o günün göz alıcı coşkusuna katılırsı-
nız siz de. Biliyorsunuz, Fransızların ulusal bayramı kutla-
nır o gün; iki yüz küsur yıl önce gerçekleşmiş bir büyük
devrimin anısı tazelenir.
Içten, heyecanla, görkemli...
Bu 14Temmuz'da da Fransızlarla beraberdim.
Yalnız onlarla mı? 1789 Fransız Devrimi, sadece ulusal
değil, etkileriyle de evrensel bir olay ya, Strasbourg'daki
şenlığin içinde yetmiş iki ulustan insan var: Bu yetmiş iki
ulusun tarihine bir şeyler kattı devrim; kendi ülkesindeki
çağdaş serüvenin hamurunda ondan gelen mayanın bilirv
cinde bir Türk olarak aralarındayım ben de.
Sık stk Marseyyez sesleri işitiyoruz.
Marseyyez (Marseillaise), bildiğiniz gibi, Fransızların
ulusal marşımn adı. Sözleri anlamlı, melodisi canlı ve sı-
cak olan bu marşın, ilginç bir rastlantı, yazılıp bestelenişi-
nin iki yüzüncü yıldönümü; o da kutlanıyor bu yıl.
Dinlemek istemez misiniz öyküsünü?
20 Nisan 1792'de ilan edilen savaşın ertesinde, Strasbo-
urg'da, cepheye koşmaya hazırlanan gönüllülerin gece
toplantılarından birinde. Belediye Başkanı Fredericde Di-
etrich, girişilen kavganın çapıyla oranlı bir marşın olmadı-
ğına işaret eder. Onun bu işaretinden esinlenen genç bir
istihkam yüzbaşısı, Rouget de l'lsle, 25 nisanı 26'ya bağla-
yan gece, sözleri de kendisinin olan bir marş besteler: Adı,
Ren ordusu için savaş şarkısı'd\r. 10 ağustos ayaklanışını
bastırmak için Paris'e çağrılan Marsilya taburu benimser
ezgiyi ve halk da tutunca hızla yayılır beste; "Marsilyalı-
nın" anlamına, Marseyyez olup çıkar. 14 Temmuz 1795'te
de ulusal marş olarak kabul edilir
Bugünkü Fransız ulusal marşının doğuşu böyle.
1792 savaşının ertesinde, iki büyük felaketle karşı karşı-
yaydı devrim: Dışarda monarklar birleşmiştir ve içerde
kralcı komplo vardır. Marseyyez, işte bu koşullarda yerine
oturur: Yurtsever savaşla devrimci savunma savaşını iç
içe geçirip şakır.
Ne var ki, resmi iltifat uzun sürmez. Thermidor gericili-
ğinden az sonra, ta 1879'a değin, birbirini izleyen her rejim
Marseyyez'e karşıdır ve meşrebine uygun kendi marşını
söyletir. öyle de olsa, Marseyyez, devrimci bir ezgi ola-
rak, 1830,1848 ihtilallerinde, 1871 ParisKomünü'ndeyeni-
den doğar; ve 1879'da, cumhuriyetçi partilerin parlamento
seçimlerindeki zaferi üzerine, kesinlikle ulusal marş ola-
rak kabul edilir.
Bitti mi dersiniz öykü? Hayır!
III. Cumhuriyet'in bu resmi marşı, halk kitlelerinden ve
özellikle işçi sınıfından yüz bulmaz olur gitgide; çünkü
1888'de, yeni bir devrimci sınıfin marşı, Entemasyonalçık-
mıştır. İki ezgi arasındaki zıtlık, I. Dünya Savaşı'nda veonu
izleyen yıllarda şiddetienir: Marseyyez, şovenlikle eşanla-
ma gelir bir ara ve öyle ki, 6 Şubat 1931de, aşırı sağın bir-
likleri, cumhuriyeti, Marseyyez söyleyerek yıkmaya kal-
karlar!
Ne var ki, faşizmin yenilgisi ve halkcephelerinin yükseli-
şi, burjuva ve proleter iki devrimin simgelerini uzlaştırma-
ya götürür insanlan: Üç renkli bayrakla kızıl bayrak, 14
Temmuz'la 1 Mayıs, Marseyyez'\e Entemasyonal bir ara-
dadırlar; direniş hareketinde, IV. ve V. Cumhuriyet uğruna
mücadelelerde, her ikisinin melodileri birbirine karışır,
yüreklendirir birbirinL , .
İlginç bir gelişme değil mi? «*. v * "fA^S«»»^**
Ancak şurası da bir gerçek: XIX ve XX. yüzyılda hemen
bütün devrimler, Marseyyez söylenerek yapıldı zulmün
her çeşidine, baskının her türlüsüne karşı kavga saatinin
işareti onunla verildi. Bir zamanlar Sovyetler Birliği'nde
ulusal marş olarak kabul edilen Entemasyonal bir yana
bırakılırsa, başka hiçbir ulusal marş, Marseyyez kadar ya-
yılmadı ve onun kadar esin vermedi. Bağrından çıktığı
devrim gibi, yalnız ulusal değil, aynı zamanda evrensel.
Michelet de ne güzel söylüyor: "Ulusların sesine eklenmiş
ölümsüz bir ezgidir o!"
Melodisini hatırlıyorsanız, gelin bir de beraber söyleye-
lim:
Haydi yurdun evladı, zafer günü gelip çattı,
Zulüm bize karşı kanlı sancağını açtı.
Duyuyor musunuz köylerde o acımasız askerler
nasıl da haykırıyorlar?
Boğazlamaya gelip kollanmızdan alıyorlar
oğullarımızı, karılarımızı.
San/ın s//aha yurttaşlar, kurun taburlannızı!
Yürüyelim, yürüyelim!
Kirli bir kan sulasın adımlarımızı!
Inönü HEP'lilerle görüştü:
Biz istemiyoruz
HEP inşallahkapatdmaz
ANKARA (Cumhuriyet Bû-
rosu)- Halkın Emek Partisi-
(HEP), partinin ilkelerini ve
Güneydoğu sorununa ılişkin
çözüm önerilerini kamuoyuna
duyurma kampanyası başlattı.
HEP Genel Başkanı .Feridun
Yazar. Dıyarbakır MİUetvekı-
lı Leyla Zana. Adıyaman mil-
letvekili Mahmut Kılıç, Şırnak
milletvekili Orhan Doğan dün
SHP Başbakan >ardımcısı Er-
dal İnönü'yle görüştüler. Ya-
zar'ın HEP hakkındaki kapa-
tılma da\asını anımsatması
üzerine İnönü "Hükümet
HEP'in kapatılmasmı ıstemi-
yor. İnşallah kapatılmaz" de-
di.
Yazar. HEP'tt milletvekille-
rinin Diyarbakır"da engelle-
melerle karşılaştıklannı anlattı
ve önümüzdeki hafta gruplar
halinde bölgeye dağılarak hal-
kın istemlerini saptayacaklan-
nı belirtti. Hükümetin soruna
getireceği demokraük siyasi
çözümü destekleyeceklerini
bildiren Yazar, HEP hakkın-
daki kapatma davasının de-
mokratikleşmenin yaşama
geçirilmeyeceği endişesi yarat-
tığnı vurguladı.
İnönü de sorunlanndemok-
rasi içinde çözümünün zaman
aldığını belirterek "Sorunlann
demokrasi içinde çözüleceğine
inancımız sürüyor. Kürt reali-
tesini kabul ediyoruz demek de
onun bir parçası" dedi.
Anayasa ve yasa değişikliği
çahşmalannın sürdüğünü an-
cak değjşiklik gerçekleşene
kadar tüm siyasi partilerin
bunlara uyması gerektiğini an-
latan İnönü şöyle devam etti:
"Hükümetimizin, HEP'in
kapatılması gibi bir amacı yok.
Biz geçmişteki siyasi partilerin
bile açılmasını istiyoruz. Mev-
cut partilerin devamını isüyo-
ruz. Anayasanın sınırlanna
uvmayan partilerin durumu
Anayasa Mahkemesi'ne inti-
kal ediyor. Ve buradan da
demokratikleşme havasına uy-
mayan sonuçlar çıkıyor. Yü-
rürlükteki yasalara göre işlem
yapılıyor. Yasalar değişmediği
sürece siyasi partiler bu yasala-
ra uymkaya devam etmelidir.
HEP'in kapatılmasını hükü-
met istemiyor. İnşallah kapa-
tılmaz ama bunu söyleyemem.
HEP'in anayasaya ayİan işler
yapmışsa onu desteklediğim
anlamına gelmez."
Cumhuriyet'in sorulannı
şanıtlayanYazar, partinin il-
kelerini anlatmak için siyasi
parti liderlerinin yani sıra gaze-
telerin yöneticileri ve köşe ya-
zarlanyla da görüşmeyi plan-
ladıklannı belirtti.
Güneydoğu ve Doğu Ana-
dolu'daki PKK-ülkücü kavga-
sına ilişkin söylentilerin de
dikkat çekici olduğunu vurgu-
layan HEP Genel Başkanı,
"Bu ıddialar bir an önce netleş-
meli. Kim doğnı söylüyor ?
Türkeş mi, Yazıcıoğlu mu?
Her ikisi de kontrgerilla ile
kendisinin değil. diğerinin iliş-
kisi olduğunu iddia ediyor.
Eğer Türkeş iddialannda hak-
lıysa Türkiye'de bir iç savaşı
önlüyor demektir" diye ko-
nuştu.