Katalog

SAYFA CUMHURİYET 10TEMMUZ1992CUMA 8 DIŞ HABERLER İN'rtıt JJork Simcs bir grup subayın Saddam'a karşı başansız bir darbe girişiminde bulunduğunu öne sürdü Irak ordusundabüyükteıııizlik Kaddafi'Uen iddia • ABU DABİ (AA) - Ubya lideri Muammer Kaddafı, Libyadışındakı bııçokArap ülkesinde rejimlerin darbelerle yıkılacağını öne sürdü. Kaddafi, Birleşik Arap Emirlikleri'nde yayımlanan El Şuruk gazetesine verdıği demeçte, "Batılı ülkelerin, Lib>a rejiminin devamı ve çıkarlanna karşı olduğunu büdiklerini, bu nedenle Libya dışmda Arap rejiminin t darbelerle çökeceğini" iddia etti. Arap liderlerin. "Yetersizliklerini gözönüne serdiklerini ve Arap ulusunu utanç içinde bıraktıklannı" öne süren Kaddafı, aşın dinci hareketlerin de"" kaosun işareti olduğunu" savundu. Tataristan'da Tûrkçe-Rusça • MOSKOVA(AA)- Tataristan Parlamentosu. üç gün devam eden "hararctli" tartışmalardan sonra Türkçe ve Rusçayı "eşit derecede gecerli' olmak üzere resmı dil olarakılanetu. Muhalefetteki 'Ittifak' adlı milliyetçi örgüıe bağh milletvekillerinin, Rusçamn resmı dıl statüsünü kazanmasını engelleme çabalanna karşın, parlanıento sonuçta bir uzlaşma formülünü- benimseyerek her iki dile de resmiyet kazandırma karan aldı. Tataristan nüfusunun yüzde40'ından fazlasını Rus asılblar oluşturuyor. Lübnan- İsrail •SAYDA(AA)- Lübnan'da faaliyet gösteren "FiBstin-HizbuHah'adlı radikal dini örgût. işgal altındaki Golan Tepeleri"nde bir İsrail karakoluna saldın düzenlediğini duyurdu ve İsraillilerin ağır can ve mal kaybına uğradıklannı ileri sürdü. İsrail Ordu Sözcüsü ŞeriaNehn,"Halid Vadisi"ndeki askeri karakola salı gecesi birkaç roketin ateşlendiğini doğruladı, fakat herhangi bir kayıp vermediklerini belirlti. Bu arada İsrail işgali altındaki Gazze'de iki Filistin gnıbu arasında önceki akşam çıkan çaüşmada 11 kişinin yaralandığı bildirildi. Filistin kaynaklan. FKÖ'ye bağlı bağlıEl-Fetihgrubuile İslami direniş hareketi Hamas yanlılannın, Şatti ve Magazi kamplannda taş ve sopalarla birbirlerine girdiklerini belirtüler. Çaüşmalarda şimdiye kadar bir kişinin öldüğü, 63 kişinin de yaralandığı bildınliyor. Kuzey-Gûney Kore •SEUL (AA) - Kuzey Kore. Güne\ Kore^nin eski savaş muhabiri Li İn-Mo"yu ıade etmemesi durumunda savaşın böldüğü ailelerin sınır ötesi ziyaretleri programına son verme tehdidinde bulundu. İki ülkenin Kıal Haç yetkilileri arasındaki görüşmeden sonra Güney Kore heyeti sözcüsü, "Kuzey heyeti ailelerin birleştirilmesi programını yerine getirebilmek için ön şart olarak Li İn-Mo'nun Kuzey Kore'ye gönderilmesini istiyor'dedi. 76yaşındaki Li, 1950-53 Kore savaşı sırasında yakalanmış ve 30 yıldan uzun bir süre hapiste tutulmuştu. Güney Kore Başbakanı Ching Won-Shik, önceki gün yaptığı açıklamada, Kuzey Kore'nin 278 Güney Koreüyı serbest bırakması durumunda Li'yi iade edebileceğini söylemişti. Ekvadortla kaza: 40 ölü •QUITO(AA)-Güney Amerika ülkesi Ekvador'da, And dağlanndaki Zamora kasabası yakınlannda bir otobüs nehre uçtu. Kazada en az 40 yokunun öldüğü bildirildi. Zamora kentiyle aynı adı taşıyan nehre uçan yolcu otobüsünün, yağışlar nedeniyle bozulan yolun çökmesiylel50metre aşağıya düştüğünü belirten yetkililer, kazadan kurtulan olmadığını bildirdöer. • Gazetenin Beyaz Saray kaynaklanna dayanarak verdiği haberde, darbe girişimine ABD'nin de kanştığı yer aldı. Beyaz Saray, üst düzey yetkililere konuyla ilgili açıklama yapmama talimatı verdi. ABD Savun- ma Bakanı Cheney, Saddam'ı devirmeye yönelik bazı girişimler olduğu- nu söyledi. Darbe girişiminin ortaya çıkanlmasından sonra Bağdat'ta birçok askerin kurşuna dizildiği belirtildi. Dış Haberler Senisi - Irak'ta geçen hafta yapıldığı bildirilen başansız darbe girişimi- nin ardından orduda büyük çaplı tasfıyele- rin başladığı haber verildi. The New York Times gazetesinin Was- hington'da Beyaz Saray kaynaklanna daya- narak bildirdiğine göre bir Aınerikalı yetkili. Saddam Hüseyin'e karşı darbe girişimine ABD'nin kanştığmı söyledi. Beyaz Saray, üst düzeydekı Amerikalı yet- kililerin verdiği talimatta, darbe girişimine ilişkm herhangi bir açıklamada bulunmak- tan kaçınmalannı istedi. The New York Times'ın Amerikan yöne- timine yakın kaynaklardan edindiği bilgiye göre Saddam Hüseyin, geçen hafta darbe gi- rişimini ortaya çıkarmasmın ardından ordu- da büyük çaplı bir temizlik başlattı. Irak li- deri, subaylan ile yaptığı bir toplantıda dar- be girişiminde ABD ile Ürdün'ün parmağı olduğunu söyledi. Saddam'ın, subaylan ile yaptığı görüşme- ye ilişkin haberin, Irak'ta bazı kaynaklar ta- rafından Ürdün'e sızdınlması üzerine Am- man'da telaş başgösterdi. Kral Hüseyin ve Amman'daki ABD Büyükelçiliği, Irak'ın olası bir misilleme eylemine karşı önlem al- maya başladılar. Londra'da Irak muhalefetinden Ahmed Çelebi, Londra'ya gelen istihbarata dayana- rak Irak Cumhuriyet Muhafızlan'ndan bir mekanize tugayın darbeye katılmak üzere hareket ettiğini, ancak diğer ordu birliklerin- ce etkisiz hale getirildiğini söyledi. Bir Amerikalı yetkili. Saddam'a karşı dar- be girişiminde Amerika'nın parmağı bulun- duğunu belirtti, ama aynntı vermedi. Saddam Hüseyin'in geçen hafta subaylan ile yaptığı toplantıda yüksek rütbeli bazı lraklı subaylann darbe girişimi ile ilgili ola- rak tutuklanıp. kendilerineişkenceedildiğini söylediği bildirildi. Saddam, bu subaylann Amerika ve Ür- dün'le işbirliği yaptıklannı itiraf ettiklerini de sözlerine ekledi. Bir Beyaz Saray yetkilisi. darbe girişiminin ortaya çıkanlmasından sonra Bağdat'ta birçok kişinin kurşuna di- zildiğıni bildirdi. Yetkili şöyle dedi: "Halen Irak ordusunda büyük temizlik yapılıyor. Darbe girişiminde bizim parmağımız vardı." Amerikalı yetkiliye göre Saddam Hüse- yin. darbe girişimi ile CIA Başkanı Robert Gates'm geçen ay Ürdün'e yaptığı gezi ara- AZERBAYCAN: Erivan banşı zorluyor• Ermenistan parla- mentosunun "Dağlık Karabağ Cumuhuri- yeti"ni tanıma karan Bakü'de, banşı zora so- kacak bir gelişme ola- rak değerlendirildi. Dış Haberler Servisi - Er- menistan parlamentosunda önceki gün alınan. "Dağlık Karabağ'ı bundan bö>le Azerbavcan loprağı olarak tanımama" karan, Azerba>- can'da "banşa giden yolu tı- kayacak bir gelişme" olarak değerlendirildi. İran'ın Kara- bağ Ermenilerinc silah ve cep- hane yardırm >aptığı belirlen- di. Azerbaycan'ın Moskova temsilciliği sözcüsü Fuat Ha- cı>ev, dün bir açıklama yapa- rak. Ermenistan parlamento- sunda önceki gün alınan karann,"banşa giden yolu kapayacağmı" söyledi. Hacı- yev. söz konusu karann. "ta- nıma" sözcüğüne yer verme- mesine karşın. Dağlık Kara- bağ Cumhunyeti'nin bağım- sızhğının fıiîen tanınması anlamına geldiğini belirtti. AFP'nin bildirdiğine göre Dağlık Karabağ Cumhuri- yeti'nin bağımsızhğının tanın- ması ile ilgili karar pazartesi gününden itibaren parlamen- toda görüşülmeye başlana- cak. Azerbaycan İçişlen Bakan- lığı, İran'ın Karabağ Ermeni- lerine silah ve cephane gön- dcrdiğini belirledıklerini açık- ladı. Bakanlık açıklamâsında, son çatışmalarda yeniden Azerilerin eline geçen Marda- kert kentinde yapılan arama- larda İran'dan gönderildiği anlaşılan, yiyecek ve tıbbi malzeme yanı sıra sillah ve cephane de bulunduğu belir- tildi. Açıklamada. ambalajla- nndan. söz konusu maddele- rin İran'dan geldiğinin anla- şıldığı kaydedildi. Ote yandan Karabağ soru- nuna çözüm bulunması için düzenelenecek Minsk Konfe- ransı'nın Ermenilerin engelle- meleri nedenivle >eniden erte- lendiği bildirildi. Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) kapatıl- masına ilişkin karann görü- şüldüğü dava Rusya Anayasa Mahkemesi'nde sürüyor. Da- vanın önceki gün >apılan otu- rumunda söz alan komünist- ler. söz konusu karan alan Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin'i "yargı rolü üstlen- mek"le suçladılar. Paris, Saraybosna'ya 9 savaş helikopteri ile f 700 asker gönderiyor BosnaVaFraıısıikorumasıj sında bağlantı kuruyor. Robert Gates. haziran aymda Amman'a yaptığı ziyaret sırasında BM gözlemcilerinin Akabe Limanı'nda görev yapmalannı kabul etmesi için Kral Hüseyin'i ikna etmeye çalış- mıştı. Robert Gates, böylece Irak'a karşı uy- gulanmakta olan ambargonun delinmesinin önleneceğini söylemişti. Ancak Kral Hüse- yin. Gates'in önerisini reddetmişti. Cheney: Saddam gidki ABD Savunma Bakanı Dick Cheney. dar- be girişimi haberlerinin Saddam Hüseyin'in devrileceğine ilişkin ınancını güçlendirdiğini söyledi. "Benim tahminim. Saddam'ı devir- meye yönelik bazı ginşimler var" diyen Che- ney. bu tahminınin bazı spekülasyonlara v e "haber kınntılanna" dayandığım belirtti. Darbe girişimi konusundaki haberlenn kendisini şaşırtmadığını kaydeden Cheney. coğrafı açıdan Irak'ın tümünü kontrol ede- meyen, ekonomik ve sosyal sorunlar yüzün- den siyasi gücünü her geçen gün kaybeden Saddam'ın daha uzun süre iktidannı sürdü- remeyeceğjne inandığını vurguladı. Ancak Cheney Saddam'ın ne zaman devrileceği ko- nusunda tahminde bulunmaktan kaçındı. Bu arada, Birleşmiş Milletler (BM) kim- yasal silah uzmanlannın, Tanm Bakanlığı'n- da inceleme yapmasına izin vermeyen Irak yönetıcüen ile BM yetkılılen arasında soru- na çözüm bulmak için göriişmelere başlandı. Irak'ın kitle imha silahlannın yok edilmesini denetlemekle görevü BM özel komisyonu başkanı Rolf Ekeus, New York'ta yaptığı açıklamada, komisyonunun Bahreyn'deki bölge bürosu başkanı Doglas Englung'un Bağdat'a giderek Irakh yetkililerle görüşme başlattığını bildirdi. Irak, Karen Jansen başkanlığında 16 uz- mandan oluşan BM kimyasal silah uzman- lan heyetınin, ülkenin kimyasal silah kapasi- tesiyle ilgili bilgjlerin bulunduğu samlan Tanm Bakanlığı'na girmelerine pazar gü- nünden beri izin vermiyor. DIŞBASIN EONOE Saraybosna'da aylardır süren çatışmalarda aralannda camilerin de bulunduğu çok sayıda tarihi yapi, ağu- hasar gördfl.(Fotoğraf:INDEPENDENT) • Voyvodina'da protes- to gösterisi yapan binler- ce çiftçi Sırbistan Devlet Başkanı Slobodan Milo- seviç'i istifaya çağırdı. Dış Haberler Servisi - Fran- sa, insani yardım çalışmalanna destek vermek amacıyla Bosna- Hersek'e 9 savaş helikopteri ve 700 asker göndereceğini bildir- di. Sırbistan'a bağlı Voyvodina bölgesinde yollara barikat ku- ran çiftçiler Sırbistan Devlet Başkanı Slobodan Milosevic'i istifaya çağınrken muhalif 33 Sırp milletvekili de Mı'ıosevic'in görevden alınması için gerekli hukuki sürecin başlaülmasını istedi. Bosna-Hersek'e ilk askeri destek. Fransa'dan geliyor. Si- lahlı kuvvetler basın bürosu SIRPA'nın bildirdiğine göre Fransa, Saraybosna'ya 9 savaş helikopteri ve 700 asker gönde- recek. Fransa Savunma Bakan- lığı'ndan yapılan açıklamada da 5 Puma, 4 de Gazelle tipi heli- kopterin, "Saraybosna'nın ko- runmasına katkıda bulunaca- ğı" belirtildi. Gazelle helikop- terleri havadan karaya füzeler ve 20mm'lik topla donatilmış bulunuyor. Fransa'nın güneyindeki Toulon limanından gelecek çarşamba günü bir kargo gemi- si ile Hırvatistan'ın Rijeka lima- nına ulaşünlacak 9 helikopter, oradan Saraybosna'ya hareket edecek. Fransız birliklerinin de gelecek hafta içerisinde gönde- rilmesi bekleniyor. Saraybosna'da görevli BM Banş Gücü sözcüsü Fred Eck- hard, kent çevresinde güvenli- ğin henüz sağlanamadığını söy- kyerek, Fransa'dan helikopter gönderme işlemini ertelemesini istedi. Eckhard, aynca, söz ko- nusu helikopterlerin saldır amaçlı bir nitelik taşıdığmı .be- lirterek, böylesi bir girişimin, BM'nin Saraybosna'da üslen- diği işleve ters düşeceğini söyle- di. Ancak Helsinki'de bir açıkla- ma yapan Fransa Cumhurbaş- kanlığı Sözcüsü. söz konusu girişimin, BM Genel Sekreteri Butros Gali'nin isteği ve onayı doğnıltusunda gerçekleştığıni belirtti. Fransa Savunma Ba- kanlığı da kendilerine girişimin ertelenmesi yönünde bir istek iletilmediğini açıkladı. Sırbistan'a bağb Voyvodino bölgesinde binlerce çıftçı yolla- ra barikatlar kurarak, Devlet Başkanı Slobodan Milosevic'i istifaya çağırdı. BM ambargo- sundan bu yana giderek güç duruma düştüklerini söyleyen çiftçiler, Yugoslavya'nın tahıl amban sayılan Vovvodina'da üretimin azaldığıtu ve geçimle- rini sağlamakta güçlük çektik- lerini belirttiler. Kıbns'ta zorlu günler Hiçbir kuşkunuz olmasın ki önümüzdeki bir kaç gün içinde Kıbns sonınunda seçeceğimız > ola göre köklü değişikliklere tanık olacağız. Yeter ki seçecegimiz bu yol. daha fazla zararlar getirmesin. Türk tarafı her ne kadar BM Genel Sekreteri Butros Gali'nin toprak ve harita konulanndaki baskılanyla karşılaşıyorsa da Rum tarafından da Gali'nin önerilerini yanıtlaması istenecek. Toprak ve buna bağlanüh olarak göçmenlerin yurtlanna dönmesi ne denli önemliyse, adadaki hukuki egemenlik ilkelennin ve anayasal değişikliklenn saptanması da o denli önem taşıyor. Gali'nin düşüncelerinin ve önerdiği paketin olduğu gibi -nüzakere masasına getirilmesi doğaldır. Güvenlik Konseyi'nin çizdiği bu yoldan, olumsuz tepkiler gösterilse dahi. geri dönüş yoktur. New York müzakerelerinin suya düşmemesi için gösterilen bu gayretler, Kıbns krizinin genelleşmesini önlemeyi amaçbyor. Böyle bir olumsuz durum yalnız Kıbns'taki Rum ve Türk taraflannı değil bu kez Helenler ile Türkleri, yani Yunanistan ile Türkiye'yi de karşı karşıya getirecektir. Sorunlar uzun bir zincir halinde gözler önüne serilecektir. Yunan ve Türk başbakanlannın bir kaç gün içinde üst üste yaptıklan görüşmeler de tesadüfi değildir.NevvYork müzakerelerini böylece cesaretlendirmeye çabşan liderlerin, olası bir dörtlü doruk toplantısı için de zemin hazırlamaya çahşüklan gözleniyor. Bu amaçla taraflar, sert tavırdan yumuşak tavıra geçilmesiiçin ilgili mekanizma ve karar alma merkezlerini harekete geçmiş bulunuyorlar. (9 tenunuz) B »Şkanılk yanısı İT ( Newsweek'ten ŞranffurterAllftcmeine Atlaııtik^iıı iki yakası Almanya'nın yeniden birleştikten sonra dünyada daha çok sorumluluk almak istemesi doğaldır. Almanya Başbakanı Helmut Kohl bunun işareti olarak Baulı ortaklanyla Doğu arasında bir köprü rolü oynamakta, DoğuAvrupanın ihüyaçlannı Baü'ya ıletmektedır. Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsın'in zıyaretinden sonra VVashington da yardımm gereğine inanıyor. Buna karşın Japonya geri duruyor ve yardunı hâlâ Stalin tarafından İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra işgal edilmiş olan Kuril adalannın geri verilmesine bağlıyor. Japonya"nın tavnna en çok kızanlann başında Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand geliyor. Münih'te yapılan G-7 zirvesinden sonra da yeni dünya düzeni bitmiş, kurulmuş değil. Dönüşüm süreçlerinin yatışması, süreklilik kazanması gerekiyor. Ama SSCB'nin içinden çıkan cumhuriyetler, Batı'nın onlara yardım edeceğini farkettikleri için hoşnut görünüyorlar. Yugoslavya'daki iç savaş türünden çatışmalan gidennek için ise daha farklı aygıtlara ihtiyaç var. Zengin yedilerin sorunlan çözmeleri, birbirleriyle rekabete düşmeyip bırlikte hareket etmelerine bağhdır. Eğer Atlantik'in iki yakası bir araya gelmezse, Münih'ten çıkan yardım taahhüüeri de inandıncıolmaz. (9temmuz) Ülkenin saygm yayınlanndan The New Yorker'ın başına, magazin dergisi Vanity Fair'in genel yaym yönetmeni geçti ABD'de ciddibasınıııagaziııdeıımedetıımuyor Magazin basnunda harikalar yaratan Tina Brovm, aynı başanyı gösterebüecek tni? Dış Haberler Servisi - ABD'nin en ciddi ve saygın yayınlanndan biri olarak tanınan The New Yorkerdergisinin başına. magazin dergisi olarak tanınan Vanity Fair'in genel yayın yönetmeni Tina Brown'ın getirilmesi, Amerikan yayın dünyasını bir anda kanştırdı. The New Yorker dergisi. etrafında esen "değişiklik rüzgarlan"na rağmen 67 yıldır yayımlamayı sürdürdüğü edebi yazılar, uzun eleştiriler ve sansasyondan uzak haberleriyle tanınıyor. Derginin oldukça yaşb bir okuyucu kitlesi ve daha da yaşlı bir yazar kadrosu var. En önemli eleştirmenlerinden üçü geçen yıl emekliye aynlmış. Bunlann sonucu olarak reklam gelirlerinde devamlı bir düşüş ile karşı karşıya gelen yayın, 1985 yıhnda Vanity Fair dergisinin de sahibi olan SI Newhouse'a satılmış. Yeni genel yayın yönetmeni Robert Gottlieb'in de satıştaki düşüşü durduramaması üzerine Newhouse, bayan • Vanity Fair, fotoğraf ağırlıkh haberleri, karmaşık cinayet hikayeleri, Hollywood ünlülerinin ve Avrupa kraliyet ailelerinin yaşamlanndan verdiği kesitlerle The New Yorker'dan öylesine farklı ki bu atama başta New Yorker kadrosu olmak üzere yayın dünyasını şoka uğrattı. Brown'ı denemeye karar vermiş. Vanity Fair. fotoğraf ağırlıkh haberleri, karmaşık cinayet hikayeleri, Hollyvvood ünlülerinin ve Avrupa kraliyet ailelerinin yaşamlanndan verdiği kesitlerle The New Yorker'dan öylesine farklı ki bu atama başta New Yorker kadrosu olmak üzere tüm yayın dünyasını şoka uğrattı. Bayan Brown, batmak üzereyken başına getirildiği Vanity Fair'i kısa zamanda genç okurlar. bol reklam ve kıskanılan bir tiraj sahibi yaparak başansını kanıtlamış. Ancak herkes batan bir dergiden bir "ticari makine" yaratmakla ciddi bir dergiyi lonunu değiştirmeden Kurtarmanın farklı şeyler olduğu fıkrinde. Derginin ne kadar ve ne yönde değişeceği henüz belli değil, ama bay Nevvhouse'un bir "evrim"den söz ettiğini duyan dergi cabşanlan umutsuzluk içindeler. Rakip yaymlar The New Yorker'ın payını kapma haarlığı içine girerlerken, Time ve Newsweek gibi genç okuyuculara seslenebilmek için yakın zamanda yeniden yapılanan dergiler, habere pek memnun olmamış gözüküyorlar. Şimdi tüm gözler bayan Brovvn'da. Acaba yeni editör Vietnam Savaşı sırasında popüler olan bir deyişle "köyü, kurtarmak için yıkacak" mı? Yoksa olduğu gibi kalmasına izin verip yeni bir kahramanlık denemesine mi girişecek? Bayan Brown ise fazla aynntıya girmeden "derginin entelektüel ve edebi standartlannı korumayı umduğunu" söylemekle yetiniyor.