Katalog

PAMUKBANK CumhuriyetKUMCUSU: YUNUS NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NAOİR NADİ (1945-1991) İşlem tamam: 3 milyara kadar Konui Destek Kredisi Pamukbank'ta! B8.YIL / SAYI 24318 / 3000 TL (KDV içinde) 3 MAYIS 1992 PAZAfl Los Angeles'ta başlayan olaylar New York'a da sıçradı, ölü sayısı 40'a çıktı, 1900 yaralı var Aıııerikaıı kâbusu• BllSh kararll Los Angeles'a 5 bin federal asker gpnderdiğini açıklayan ABD Başkanı George Bush, "Düzeni sağlamak için her türlü gücü kullanacağım. Bu şiddetin sona ereceği konusunda söz veriyorum" dedi. Güvenlik görevlileri, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Colin Poweirın denetiminde. • DÖVÛIen Sîyah Davanın kahramanı Rod- ney King, beraat kararının ardından başla- yan şiddet eylemlerine son verilmesini istedi. King, "Hepimiz bir arada olabilir miyiz? Yaşlılar ve çocuklar için korkunç olan bu şeyi durdurabilir miyiz? Çarpışmayı kazan- dılar. ama savaşı kazanamayacaklar" dedi. • Dava yeniden görûlûyor ABD Genel Savcı- sı William Darr dün yaptığı açıklamada, olaylann çıkmasına neden olan davanın ye- niden görüleceğini söyledi. Darr, geçen yıl zenci Rodney King'i döven dört polisin be- raatıyla sonuçlanan davayı Los Angeles'ta federal birjürinin ele alacağını açıkladı. Kahvede oturan 5 polis öldürüldü • İstanbul Şişlfdeki olayı Dev-Sol Silahlı Devrim- ci Birlikler üstlendi. Gazeteleri arayan bir kişi, 17 nisan katliamını gerçekleştirenleri cezalandırdıkla- nnı söyledi. Polis, 4 saldırgandan birini yakaladı. İstanbuJ Haber Servisi - Şiş- Devrirnci SolSilahlı Devnm- li Hürriyet Mahallesi'ndeki ci Birlikler (SDB) adma üst- bir kahvehanede oturan lendiklerini belirtti ve "17 Gasp Masası'nda görevli po- nisan katliamını gerçekleşti- lislere, 4 kişi tarafmdan yapı- ren polislerden 3'ünü ceza- lan silahlı saldın sonucu, 5 landırdık"dedi. polis memuru öldü. bir komi- İstanbul polisinde büyük ser yardımcısı ağır yaralandı. ûzüntüye yol açan olay. Şişli Saldırganlardan birinin olay Hürriyet Mâhallesi Eğitim sonrası silahıyla birlikte Kuş- Sokak 49 numaradaki Dost- tepe'de yakalandığı belirtildi. lar Kıraathanesi'nde saat öteki samklann yakalan- 11.15 sıralannda meydana ması için İstanbul polisi, özel geldi. Asayiş Şubesi Gasp tim ve helıkopterlerle bölgede Masasfnda görevli polis me- K T f ş y S ^ n p t mArka,Sa.l7,Sü.2'de lis ekipleri. kuşkulu gördük- tc \c, F R } R A K A N I terijgk say,da kışiyi gözalt,- ^ Z G f î î POLİSLERİN Bu arada çeşitli gazetelere KAHVEDE NEİŞİ telefon açan bir kişi, saldınyı VARDI7B17. Sayfada Orta Asya doğalgazı Avrupa yolunda Doğalgaz dörtnala Anadolıı'ya geliyor • Sekiz günlük Türki cumhuriyetler gezisini ta- mamlayan Başbakan Süleyman Demirel bugün yurda dönüyor. Gezi süresince en önemli proto- kol doğalgaz konusunda imzalandı. Buna göre Türkiye, Orta Asya ülkelerinden gelen doğalgazın Avrupa'ya ulaşmasında köprü görevi yapacak. IŞIK KANSU AŞKABAT/BAKÜ - Başba- kan Süleyman Demire), Türki cumhuriyetlere yaptığı resmi ziyaretleri tamamlayarak bu- gün Türkiye'ye dönecek. Demirel'in Türkmenistan gezisi sırasında Türk tarafı. önemli bir protokole imza ata- rak, Türkmenistan doğalgaz boru hattının Anadolu top- raklanndan geçmesini garanti etti. Demirel, dün Azerbay- can'da siyasi liderlere "bera- berlik, itidal ve dürüst seçim" telkin etti. Türkmenistan. son- baharda Türkiye'de yapılacak Türki cumhuriyetler zirvesine katılmayı kabul etti. Demirel'in Türkmenistan gezisi sırasında, Türk heyeti- nin üzerinde özenle durduğu konulann başında. Türkme- nistan ve ona bağlı olarak Ka- zak ve Özbek doğalgazının hangi yolla Avrupa"ya ulaşa- cağı geliyordu. Imzalanan pro- tokolle. doğalgaz hattının Türkiye topraklanndan geç- mesini Türk tarafı garantiye aldı. Böylece 10 mayısta Aşka- bat'ta yapılması planlanan. İran'ın da >er alacağj Türki cumhuriyetler zirvesi öncesin- de Türk tarafı, dün önemli bir adım daha atmış oldu. Doğal- gaz hattının İran'dan mı, yok- UArkasıSa.4,Sü.3'te « Dtş Haberler Servisi - ABD'de çarşambu günii Los Angcles kcn- lindc başlayıp hı/- la dığer kcntlcre >a>ılan şi olaylanndadlüsa- >ısı 40'a. yarah sayısı da l'900'e yükselırken gösie- riler Nevv York'a sıçradı. Başkan Bush olaylann bu- yünıesı iizcnnc Los Angeles'a 5 bın federal asker göndererek "Dü- zen sağlamak için eÜdhl'kıSanıîaca" S i y» h ö f k e N e w ^ork'un unlü Manbattan bölgesine de sıçradı. (REUTER) leri ncdeniylc FB1. Neu York Times ve Birleşmiş Mil- leıler'in. çalışanla- rını ı> saa'.i biti- minden önce cvlc- nnc gönderdıklcri öğrenildi. Gösteri- cilerin intikam dlma vc "ayaklan- ma" çağrısı yapar- ken "Adalet yoksa barış da yok" şck- lıııdc sloganlar at- tıkları kaydedildı. Başkan Bush. önceki akşam Be- >az Saray'dan vaptığı vc televiz- yondan tüm ülke- veyavımlanan ko- ğını" »öyledi. Si>ahlann ayak- lanmasına yol açan olavın kah- ramanı Rodney King ise ilk kez ortaya çıkarak ""şıddet olayları- na son verılmesını" ısledi. Dörl gündür Los Angcles. Aılanta. Sun Francısco. Las V'cgas. HollvvvoodvcGeorgia"- > ı altust cdcn şiddet olaylan son olarak Nevv York"a sıçradı. Harlem'de siyah göstericile- nn ikı beyazı arabalanndan dı- şarı çıkararak dövdükleri, has- tancye kaldınlan yaralılann durumunun iyi olduâu bildiril- di. Polis yetkilileri, sayılan gide- rek artan gösıericilcrin kcnt ıçınde hızla >cr dcğişiirdıklen- ni. bazı mağazalann camlannı kırdıklannı bclirttiicr Yağma- lama olaylarına rasilanmadığı, gösterilcrlc ilgıli olarak 5 kişi- nin eözaluna alındıâı kaydedıl- di. " New York'ta önceki gün bo- yunca olay lar çıkacağı söy lcnti- nuşmasında Los Angeles'a 5 bin federal asker gönderdiğini açıkladıktan sonra "Düzeni ye- niden sağlamak için gerekli her lürlü gücü kullanacağım Bu şiddetin sona crcccğı konusun- da sıze garanti veriyorum" de- di. ABD Başkanı konuşmasın- UArkasıSa.9,Sü. 7'de Özal tümörden kurtuldu• Cumhurbaşkanı Turgut ÖzaHn ameliyatı üç saat sürdü. Houston MethodistHastanesi'n- de gerçekleştirilen ameliyatta Özal'ın prostatındaki tümör tamamen temizlendi ve labora- tuvara gönderildi. Ameliyatı yapan Dr. Scardino, tedavinin 4-6 hafta süreceğini açıkladı. Haber Vlerkezi - Cumhurbaşkanı Tur- gut Özafın prostatındaki tümör dün TSİ 16.00da Houston'dakı Methodist Hasta- nesı'nde gerçekleştirilen amcliyutla alındı. Yaklaşık üg saat süren ameliyatın başanlı geçtiği ve Ozal - ın durumunun iyi olduğu bildirildi. Prof. Dr. Peter Scardino tarafın- dan yapılan ameliyat sırasında görünürde- ki büıün tümörün alındığı ve bundan son- ra tedavi gerekip gerekmediğinin patolog raporuna göre belirleneceği açıklandı. Cumhurbaşkanı Özal'ı ameliyat eden Dr. Scardino. alınan tümörün B türü olduğu- nu anımsatırken "Üriner sistemin belirli bir süre içerisinde normale dönmesini bek- hyoruz, bu konuda bir sorun yok" dedi. Ozal'ın Houston'da 4 ya da 6 hafta kalma- sı bekleniyor. ABD'de bulunan Federal Almanya Cumhurbaşkanı Richard VVeiz- sacker, ameliyat sürerkcn hastaneye geldi ve Özal'ın eşi Semra özal'a geçmiş olsun dileklerini sundu. Ameliyata ünlü cerrah De Bakey ile Özal'ın dokloru Cengiz Aslan da katıldı. Önceki gün Methodist Hastanesi'ne ya- tan Özal. dün TSİ 17.00'de hazırlıklann ardından ameliyata alındı. Yaklaşık.2 saat 45 dakika süren ameliyattan sonra Özal'ın yoğun bakım servisine kaldınldığı bildiril- di. Prof. Dr. Scardino. operasyondan son- ra düzenlediğı basın toplantısında "Ameli- yat kolayca gerçekleştirildi. Cumhurbaş- kanı iyi durumda" dedi. Scardino şöyle devam etti: "Memnuniyetle belirtmek istıjorum ki her şey çok ı\i gıtti. Ameliyat sırasında hiç- bir sorunla kar$ılaşmadık. Cumhurbaş- kanı'nın yaşam belirtileri istikrarlı. Gele- cek- birkaç saat içinde yoğun bakım odasın- da kalıp. narkozun etkisinden kurtulacak. İşlcmin seyrinden son derece memnunuz. her şey umduğumuzgibi gerçekleşti." özal'dan alınan bütün dokulann incele- MArkasıSa.4,Sü.rde S'l Beyoğlu'ndaki Peremeci Sokağfna İstanbul Barosu eski Başkanı g l A>^jkat Orhan Adli Apaydm'ın adı verildi. Cumhurbaşkanı V ekiü ve TBMM Başkanı Hüsanıettin Cindoruk. törende >aptığı konuşmada. Orhan \pa>dın"la 30 >ılı aş- kın birdostiuğu olduğunu beürterek "\ assıada mahkemelerinde. gerçekten büyük zorbalara karşı bir hukuk savaşı verdik. Ağabeyi Burhan Apaydın'la Balmumcu'da hapis yattık. Bize sevgiyi. umudu, hu- kuka inancı taşıdı. Demokrasiye inanan. hukuka ve hukukun üstünlügüne bağlı bir amkattı" dedi. İstanbul Barosu Başkanı Turgut Kazan da Orhan Apaydın'ın hep haksızlığa karşı çıktığını. hep de- mokrasiyi, hukuk de\letini sa\unduğunu söyledi. Kazan, "Ama kendisine demokrasinin zerresi tanın- madı. Yurtdışına tedavi için gönderilmesi yasaklcndı. Ona zulmedenleri tarihin çöplüpne ha\ale ediyonız. Ona kelepce takanları kamuoyu önünde mahkûm ediyoruz" dedi. (Fotoğraf: ALİ ÖZ) Sırplar Izzetbegoviç'i esiraldı • Bosna-Herşek Devlet Başkanı Alia îzzetbego- viç, dün Lizbon dönü- şünde Saraybosna ha- vaalanında Federal Ordu askerleri tarafın- dan esir alındı. Telifhaklan Madonna'ya Pavarotti'ye zam gelîyor ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Telıf haklan konusun- da yenı düzenlemelere giden hükümetin çalışmalannı ya- vaş bulan ABD. Türkiye'yi "öncelikli ızleme listesf'ne al- dı. Geçen yıl "ızleme" listesin- de bulunan Türkiye, böylece ekonomik yaptınmlann gün- deme gelebileceğı "kara liste"- ye bir adım daha yaklaştı. ABD Elçiliği'nin Cumhun- yet'e yaptığı açıklamada. Amerikan firmalannın Tür- kiye'de "şiddetli" telif hakkı sorunlanyla karşılaşması ne- deniyle "öncelikli izleme lis- UArkasıSa.4,Sü.4'te OLAYLAK1V ARDINDAKI GERCEK "YeniDünya Düzeni"?.. Amerika'daki fırtına, günler- den beri dünya basınmda ve te- Itvizyonlannda değişik rüzgâr- Itr estiriyor. Cumhuriyet okur- ttn olayı sayfalarımızda ayrın- tianyla izledikleri için doğru- dan konuya girmeyiyeğliyoruz. Irkçüık yalnız Amerika'da or- taya çıkan bir hastahk değildir; günümüzde milliyet, din, mez- hep aynlıklannın yarattığı kanlı çatışmalan da dünyamn çoğu bölgesinde izliyoruz. Ancak ABD'de ortaya çıkan olaym bunlan aşan ve bütün ülkeleri il- gılendiren boyutlan çarpıcıdtr. Çünkü ABD, 21'inci yüzyıla yaklaşan insanhk âleminde lider rolüne çıkmış ve "Yeni Dünya Düzeni n ni kurmak için öncülük görevini üstlenmiştir. Dünya barışı çoğu zjaman "Pax Amerikana" diye anılıyor; Birleşmiş MUletler Orgütü Gü- venlik Konseyide ABD'nin ön- gördüğü kararları onaylayan bir kurum görünttisünü veriyor. JVashington'ın gücü öyle bir noktaya erişmiştir ki ülkeleri ce- zalandırma işlevini bile yürüte- bilmektedir; kimi zaman eski Panama Devlet Başkanı Norie- ga'yı sanık sandalyesi/ıe oturt- maktadır; kimi zaman Libya Devlet Başkanı Kaddafı'yeyap- tınm uygulamaktadır; kimi za- man Saddam'ın Irak'ını çoluk çocuğuyla birlikte kuşatıp bir halkı açlığa mahküm edebil- mektedir. Gücü bu noktaya erişmiş, "fıilen" ve "hukuken" dünyayı yönetmek durumuna utaşmış bir süper gücün "Yeni Dünya Düzeni" çeşitli çevrelerde alkış- •• \Arkası Sa. 17, Sü. l'de Homeros'tan T ör k m e n k i I i m i n e VAŞAR KEMAL Çağımızda halk sanat ürünlerinin üstünde ge- reğince durulmaması, üstelik bu ürünlere karşı bir tutum takınılması, halkın sanat yapıtlanna gereken değerin verilmemesi ve folklorun salt bir bilim dalı sanılmasının çağımız kültüriine epeyce zaran olmuştur. Hele Türkiye gibi ülkelerde halk ürünlerine karşı olmak epeyce abartılmıştır. Bu- nun da sebebi var: Cumhuriyet çağında Osmanlı kültüründen koparak Anadolu diline, kültürüne dönülmesi. Anadolu'nun ülkenin temeli yapıl- ması. kültür etkinliklerinde aşınya gıdilmesi. MArkasıSa. 12, Sü. l'de H ı f z ı V e l d e t Velidedeoğlu'nun a n ı s ı na • Velidedeoğlu. 2. sayfada yer alan "Başın Ya- şı" başlıklı yazısını, "Cumhuriyet yeniden Curnhuriyetleşirse yayımlansın" diye vasiyet etmişti. Velidedeoğlu'nun Cumhuriyete yaz- maya başlamasının 50. yıldönümündebuvasi- yetini yerıne getırıyoruz. Eşı Meriç Velidede- oğlu. Hikmet Çetinkaya. Sanıi Karaören ve Şükran Ketenci'nin Ord. Prof. Dr. Velidede- oğlu'na ilişkin yazılan. 3. Sayfada Hahalık kunarılmış M\-ta Kurt arılmış mizah sayfası Bu9fin13.Sayfaria Ahmet Taner Kışlalı, Erdal Atabek, Atilla Dorsay, Nazlı Eray, Yağmur Atsız, Haluk Şahin'in köşeleri ve 60 Yıl Once Cumhuriyet, bundan böyle 16. sayfada; Gani Müjde'nin Deli Dolu'su ise per- şembe günleri 13. sayfada yer alacak. Söz univepsitede Yeni yükseköğretim yasası nasıl olma- lı? Yasanın çıkarılmasındaki gecikme üniversite çevrelerinde nasıl karşılan- dı? 19 yeni üniversite kurulurken, var olan üniversiteler ne durumda? Bu konularda tartışma platformu oluştur- mak amacıyla üniversiteleri gezdik. • 16. Sayfada S a v a ş b i 11 i acılar sürüyor Saddam'ın çok uçlu yıldızın ortasında gülen bir resmiyle birlikte Bağdat baş- ladı. Geniş bir alana yayılmış, iki-üç katlı evler, arada bir yeşillikler ve yıkıl- mış binalar... Fabrika ve benzer bina- Iann hemen tümünde hasar var. M U S T A F A B A L B A Y ' ı n I r a k g e z i n o t l a r ı b u g ü n 12. s a y f a d a P A Z A R K O N U Ğ U • Türkiye dış dünyada nasıl tanınıyor? Tanı- tım politikası yeterli mi? Yurtdışına mehter takımı mı. yoksa bilim adamı mı göndermek daha iyi? Leyla Tavşa- noğlu Prof.'Dr. Halil İnaicık'la söyleşti. • 6. Sayfada Kırgızyazar Aytmatov, 'Türk Dünyasına Hizmet Ödülü'nü almak için Türkiye'ye geldi 'Türkiye, benim için laboratuvardır' Cengiz Aytmatov AYŞESA\TS ANKARA - Dünyaca lanınmış Kırgız yazar Cengiz Aytmato. ILESAM'ın verdiğı "Türk Dünyasına Hizmet Ödülü"nü almak üzerc Tür- kiye'ye geldi. Ülkemizde "Kopar Zincirlenni Gülsan". "Toprak Ana". "Gün Uzar Yüzyıl Olur". "Dişi Kurdun Rüyalan". "Cemile". "İlk Öğretme- nim". "İlk Turnalar". "Selvı Boylum". "Deniz Kıyısında Ala K.öpek", "Fuji \ama" gibi ro- manlanyla tanınan Aytmalov. Türkiye'yi bir laboratuvar olarak tanımlıyor. Rusya Federas- yonu'nun Lüksemburg Büyükelçisi olan Ayt- matov'un edebıyat yaşamı başanlarla dolu. Yazar. 1963 yılında. o zamanki Sovyetler Bir- liei'nin en büyük ödülu kabul edılen Lenın Odülünü aldı. "İdam Yeri" adlı romanı 1987 Berlın Kitap Fuan'nda "Yılın Kıtabı" seçildi. Yapıtlan 90"dan fazla dile çevrilen"Aytmatov, "Edebiyat. düşüncenin ifade edilebildiği en yük- sek seviyedir" diyor. Cumhuriyet'in sorulannı yanıtlayan Aytmatov. öncelikle Türkiye'yle ta- nışmaktan mutlu olduğunu belirtıyor: "Türk okurlan benım için çok önemlidir. çünkü onlar- la anlaşabildiğimı biliyorum." • Arkası Sa. 4, Sü. 7 'tr BUGÜN HEK «T K.4»L> EHOTİZMİ Bugün ve her pazar Cumhuriyet'le birlikte