Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8 ŞUBAT1992 CUMARTESİ 18 HABERLER BULMACA 9 SOLDAN SAĞA: 1/ Yeterli etkinliği olmayan, geçici. 2/ Uluslararası Basıh Enstitüsü'nün sim- gesi... Yazılı olan şey. 3/ Eski Yunan- h... Nikclin simge- si. 4/ Bir uzay taşı- tının bütün yapısı içinde yer alan ba- ğımsız bölüm... Kadınların giydiği kolsuz üstlük. 5/ Hayvanlara vuru- lan damga... Müs- lüman egemenliği altındaki Doğu Hıristiyanlanna ve- rilcn ad. 6/ Toprak kayması. 7/ Ulaşım yollannın yayalar ve her türlü taşıt aracı tarafından kullanıl- ması... Bir nota. 8/ Bunama... Şen- liklerde caddelere kurulan süslü ke- mcr. 9/ Avuç içi... Keman yapımı ilc ünlü bir Italyan ailesi. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Çoğunlukla protein yapısında olan ve bulunduğu dokulara renk veren boyah madde. 2/ Uçakların yolcu indirip bindirdikleri pist... Demiryolu. 3/ Bir şiir üzerine bestelenmiş müzik yapı- tı... Yanılgı. 4/ Sıcak yenilen bir çeşit telkadayıfı. 5/ Evrensel alıcı olan kan grubu... Herhangi bir konuda bir görüş ve dü- şünccvi bildiren yazı. 6/ lnsan vücudunun dış yüzü... Içine baş- ka bir sıvı katılmamış içki. 7/ Aşınma, erozyon... Uzaklık işa- reti. 8/ Eski ve bilinmeyen bir tarihi anlatmakta kullanılan de- yim sözü... Mekke'nin doğusunda, hacılann arife günü top- Iandıkları tepe. 9/ El ile bir çeşit dantel örmek için kullanılan silindir biçimli araç. HAVADURUMU AT YARIŞLARI FtKRET DAĞLIOĞLU 1. KOŞU: F: (4) Yelinoğlu, P: (5) Küçüktunca, P: (1) Rakka- se, S: (6) Ganiiy 2. KOŞU: F: (4) Gökçebacı, P: (3) Portakal, P: (5) Sevil, S: (1) Aşkar. 3. KOŞU: F: (3) Akifbey, P: (2) Tolgaer, P: (1) Sabur, S: (8) NUüfer. 4. KOŞU: F: (4) Hazar, P: (4) Yerdelen, P: (10) Okeytur, S: (5) Umut 4. 5. KOŞU: F: (7) Baba, P: (10) Gülay 3, P: (1) Altuğbey, S: (3) Gülen 2. 6. KOŞU: F: (1), Doğukan, P: (4) Bahir, P: (5) Alarda P: (6) Runncr, S: (3) Toruntay. 7. KOŞU: F: (4) özgürhan, P: (6), Erdal, P: (8) Nirvana, S: (1) Sonbatur. Gökçebaa şanslı Adana'da hava açık, güneşli. Pist normal. llk ayakta Gök- çebacı favorimiz. Diğer ayaklarda, Akifbey, Tolgaer, Sabur, Hazar, Okeytur, Baba, Gülay 3, AJtuğbey Doğukan, Bahir, Alarda, özgürhan ve Nirvana tabela şansı olan isimlerdir. GÜNÜN PROGRAMI / ADANA 2. KOŞU: (Şartlı) 3 Yş. ingilizler Saat: 14.00 20.00a00C 1. Afkar 2. C n U u a * • 3. Portakal * * - * 4. G«fcçcbaa ^ • V ; 5. Serü 6. Delictoa* Lady 3. KOŞU: (H.Şarth) Saat: 14.30 17.000 * * 1. Sabur * * 2. ToljaCT «••• 3. Akifkey 4. AruBbabm S. Tmlaca 6. B»ray 7. Mirdasotfu * 8. Nilüfef 9. Şcrtfc 10. AHş 11. Kanaiı II 4. KOŞU: (Handikap) Saat: 15.00 9.000. * * * 1. Hazar 1 2. Onarhan 3. Karaıimnıklıı * * 4. Yerdcb» * S. Umut IV 6. Çerkez 7. Gökpıııar I 8. CİDİ 9. Soukoz * * 10. Okeytar 11. Eros 12. Ulubcy , 13. Sezentay 14. Yattzcan 5. KOŞU: (Handikap) 61 58 56 56.5 56.5 52.5 A .000 60 59 57 56 55 54 47.5 48 48 46 44 ITL. A.Birdal Ocdc Y.Tunç A.Karako} A.IUUç(M) , I.Akkıhç Gr. Araplar TL. Saim A.Birdal (M) A.Kıbç Tckia (M) Kazun(M) Dcde t.Gür K.Mctike (M) C.Dursuo Özölke E.Baysal (M) B. Gr. Araplar 000 56 57 54 53 54 53 52 51 51 50 47 48 48 45 B. Saat: 15.30 15.000.000 * * 1 .Altugbcy 2. Eıeafırtına * 3. GaJen 11 4. Akaasd 5. Yurtseven 6. Bcgoş * * * 7. Baba I 8. Dogaobatur 9. Tvanbey * * 10. Gülay UI 11. Umutenrc 12. Roa I 13. Cemil 1 6. KOŞU: (H.Şarth) 3. Saat: 16.00 17.000 * • • 1. DofukaB 2. Baka * 3. Toranuy 1 • * 4. Bafcir * • 5. Alarda * 6. Raancr 7. Tosca 8. Avrapa 9. KalariBa 10. Askoatcs 11. Körofln Destaaı 12. Gazyeli 13. Dokuzo£uz 14. LittV Girl 13. Aslaaaga 16. Ashaur 7. KOŞU: (Şartlı) Saat: 16.30 20.000 * 1. Sonbatur 2. Akçay II 3. Arslaotr * * * 4. özgiirhaa 5. Adlan * • 6. Erdal 1 7. Mcribey * • 8. Nirvana 9. Ortaköyliı 10. Scrbey 1 11. YtacrV 12. Sa»atlı 62 60 58 57 52.5 56 55 54.5 53 51 50 49 48 TL. H.Mutlu Halis Y.Tnnç (M) Hakan A.Kıbç (M) K.Metike O.Ok H.Caa I.Akkıbç S.Ydmaz t.Gür (M) Özölke C.Darsu (M) E.Baysal Gr. Araplar TL. Dedc Aykal Halis (M) Saim Y.Tonç K.Melike A.Birdal Telda (M) A.Kılıç (M) S.Ydmaz O.Ok (M) t.Gıir Özölke ve Yuk. ingilizler .000 60 62.5 57 58.5 55 55 53 51 50 49 49 48.5 47 47 48 45 TL. Y.Tuuç O.Ok Kaam A.Birdal K.Melike A.Karakuş (M) A.Kıbf Hakan (M) t.Akkılif (M) Halb S.Yıteaz I.Gar (M) H.Matla C.Dvrara Özölke E.Baysal A Gr. Araplar .000 58.5 60.5 60.5 60.5 57.5 57.5 55.5 57.5 57.5 57.5 53.5 55 ALTILI GANYAN 4 3 1 2 4 10 5 7 10 1 TL. Y.Tuaf Dede Tekin (M) Halis (M) O.Ok (M) A.KıİK (M) H.Caa A.Birdal Kazıoı M.Dulger S.Ydmaz K.Melike (M) 1 4 4 5 (KUM) 1400 M. 6 (030) 1 (000) 3 (011) 2 (102) 5 (034) 4 (-0) (KUM) 1900 M. 9 (201) 7 (133) 4 (212) 11 (000) 3 (400) 1 (020) 10 (044) 6 (333) 5 (000) 2 (000) 8 (000) (KUM) 1900 M. 7 (014) 3 (000) 5 (000) 11 (000) 12 (400) 1 (010) 14 (000) 6 (420) 13 (000) 10 (000) 9 (000) 8 (000) 4 (000) 2 (000) (KUM) 1900 M. 10 (110) 12 (133) 5 (002) 2 (300) 3 (300) 7 (000) 4 (040) 11 (400) 9 (100) 13 (030) 8 (000) 1 (004) 6 (000) (KUM) 1900 M. 2 (402) 15 (001) 8 (000) 13 (000) 9 (010) 6 (414) 16 (003) 7 (300) 14 (000) 11 (300) 10 (030) 4 (430) 6 (000) 3 (000) 1 (020) 12 (000) (KUM) 1400 M. II (304) 1 (040) 5 (000) 8 (200) 4 (400) 10 (421) 3 (000) 2 (040) 12 (400) 7 (114) 8 (000) 9 (000) • Türkiye'de Adana 0 12 az bulutlu Adıyaman -2 4 p. bulutlu Atyon -10 -2 az bulutlu Amasya -8 -3 kartı Ankara -3 1 p. bulutlu Antalya 1 12 az bulutlu Artvin -6 -2 karlı Aydın -2 12 az bulutlu Balıkesir -6 5 p. bulutlu BHecik •6 4 p. buluttu Bingol -10 -2 karlı Brttis -9 0 karlı Burdur Bursa Çanakkate Çankın Çorum Denızlı Oiyarbakır Edirne Elazığ Erzincan Erzurum Eskisehir Gaziantep Giresun Gûmüşhane Hakkâri Hatay Isparta istanbul izmir -e -4 -2 -10 -12 -2 -4 -5 -6 -10 -16 -9 -2 0 -12 -9 3 -9 -2 -1 0 5 6 -2 0 6 4 4 4 1 -4 -1 6 6 -3 -2 13 -1 6 9 az bulutlu p. bulutlu p. bulutlu p. bulutlu bulutlu p. bulutlu kartı p. bulutlu p. bulutlu kartı karlı p. buluttu p. bulutlu kartı kartı kartı az bulutlu az bulutlu p. buiutlu az bulutlu Bolu -9 -1 karlı Kars -4 -3 kartı Kastamortu Kayseri Kırkiareli Kırşehır Kocaelı Konya Kütahya Malatya Manısa K Maraş Mardin Muğla Muş Nevşehir Nığde Ordu Rize Sakarya Samsun Siirt Sinop Sivas Tekirdaö Tokat Trabzon Tunceli Ş.Urta Usak Van Yozgat Zoogutdak Aksaray Bayburt Karaman Kınkkale Batman Ştrnak Bartın inha -9 -16 -6 -14 -2 -16 -8 -4 -2 -3 -4 -3 -12 -14 -14 0 0 -3 1 -3 0 -16 •3 -6 0 -8 -2 -7 -9 -14 -2 -14 -12 -16 -11 -4 -8 -4 lîill -2 3 3 -3 9 -3 -1 2 9 4 3 8 2 -3 -3 6 6 5 6 4 5 -2 7 3 6 2 8 2 -2 -2 4 -3 -3 -3 -2 5 -2 3 m kartı p. bulutlu p. buluttu p. bulutlu p. bulutlu p. bulutlu az buiutlu kartı az bulutlu az bulutlu kartı az bulutlu kartı kartı p. bulutlu kartı kartı p. bulutlu kariı kartı kartı kartı p. bulutlu kartı kartı kartı p. bulutlu az bulutlu kariı kariı kartı p. bulutlu kariı p. bulutlu kariı kariı kariı kartı ıefen Güneydoğu karlı Çevre Bakanlıgı Meteoroloji Gend Müdüriügü'nden alınan bilgrye göre, yurdun kuzey ve dogu kesinüeri çok bulutlu, Karadeniz, İç Anadolu'nun kuzeydoğusu, Doğu Anadolu- Ban kuzey ve dogusu ile Güneydoğu Anadoln'nan dogusu kar yagışlı, diğer yerier parcalı bulntlu gececek. Hava sıcaklığuda önemli bir degişiklik oimayacak. Riizgâr, kuzey yönlerden hafif olarak esecek. Denizlerimizde riizgar; Ege'de yıldız ve karayel, Doğu Karadeniz ile Batı Akdeniz'de güobatısı ve karayel, diğer denizlerimizde günbatısı ve lodostan 3-5, yer yer 6, Karadeniz ile Ege'de 7, Akdeniz'de zaman zaman 8 kuvvetiııde, saatte 10-21 yer yer 27, Karadeniz ile Ege'de 33, Akdeniz'de zaman zaman 40 deniz mili hızla esecek. Tahmini daiga yüksekliği 0.5-1.5, yer yer 3-4 metre dolayında olacak. Van Gölü'nde hava çok bulutlu ve kar yağışlı geçecek. Rüzgâr, bab yönlerden hafif olarak esecek. r ••••'jjLondra ^_l W, »Paris t—^w h i"/ / Madnd r ^ \ Cezayir •<? rw_,_ / fHelsınkı aaaaafOslo f ) d . 9 \ *«!9»St Petersourg M\ Tr of' Berlın >^X • Vjvana ^ ^ \ »Belgrad J Sr? AtiTfa > " ^ -—i Moskova ^ ^ m <L ( f Ankara • • Tebriz /•Şam —* Kahıre#J ^ ^ T , T . T , T . T v HAVA SICAKLIĞIJ Dünyada Amsterdam Atina Bertin Barcetona Belgrad Bağdat Bonn Budapeşte C«nevre 13 14 8 25 . 6 20 10 6 3 az buluttu az bulutlu sisli az bulutlu sisli yağmuriu sisli p. buluttu az bulutlu Cezayir 32 az bulutlu Hofsınki Kahire Kopenhag Kötn Londra Madrkl Münih Moskova Milano Osk) Paris Roma St.Patersburg Şam Varsova Viyana Zûrih -2 18 10 11 12 18 8 S 8 0 13 16 2 19 6 6 8 çokbukKhı yağmurkj az bulutlu azbuluou sisli az bulutlu sisli , çok buiutlu' az bulutlu çok bulutlu sisli sisli çok bulutlu yajjmuriu çok bulutlu az bulutlu az bulutlu OLAYLARIV Pembe Köşk'ün hanımefendisi Mevhibe İnönü öldü ABDINDAKI ~ GERCEK • Baştarafı 1. Sayfada mak olurdu. Mevhibe tnönü politikadan hemen hemen fıiç bahsetmez, parti münakaşalanna ise hiç ka- nşmaz. Dedikodudan hiç hoş- lanmaz. Muhtelif ihtimaller arasmda insanlann en kötü ihtimale inanmalanna müthiş kızar. 'Bir adamın aleyhinde nasıl böyle kesin konuşurlar, yaptıklannı gözleri ile mi gördüler?' diye si- nirlenir." (1964 temmuz ayında yayımlanan AKÎS dergisinden). tnönü ailesinin bu büyüğü, zamfeti ve alçakgönüllülüğüyle örnek bir insan olarak bellekler- de iz bırakacak. Anımsanacak bir yanı da kuşkusuz şu olacak: Bir büyük siyaset ve devlet adamınm eşi olarak belirli ölçü- lerinfarkında oltnak ve o ölçü- lerden hiç şaşmamak... tnönü ailesine başsağlığı dili- yoruz. • • • ANAP Genel Başkaru Mesut Yümaz ve Genelkurmay Başka- ru Orgeneral Doğan Güreş, dün Erdal tnönü'yü telefonla araya- rak taziyelerini bildirdiler. Bu arada çok sayıda kişi ve kuru- luş da başsağhğı mesajı gönder- di. Cumhurbaşkanı Turgut özal, Erdal İnönü'ye gönderdiği me- sajında şöyle dedi: "Asker ve devlet adamı, ikin- ci Cumhurbaşkanı rahmetli ba- bamz ile milli mücadelemizin, Tûrkiye Cumhuriyeti'nin kuru- luş yülannın ve demokrasimizin güç günlerini birlikte yaşayan ve O'na büyük destek veren kıy- metli annenizin aziz hatırası da- ima saygıyla anılacaktır. Eşim ve ben, size ve sizin şahsınızda lnönü ailesine bu elirn kaybınız sebebiyle içten taziyelerimizi su- nar, acınızı paylaşınz." TBMM Başkanı Hüsamettin Cindonık da mesajında, "Ikinci Cumhurbaşkanı merhum lsmet Inönü'nün sayın eşi, çok değerli valideniz Sayın Mevhibe tnönü hanımefendinin vefatmı üzün- tüyle öğrendim. Merhumeye Al- lah'tan rahmet diler, zat-ı âlini- Başbakan, eşi Nazmiye Demirel ile başsağlığı ziyaretinde bulundu. (Fotoğraf: RIZA EZER) ze ve şahsınızda Sayın lnönü ai- lesine en derin taziyelerimi sunanm" dedi. MÇP Genel Başkanı Alpars- lan Türkeş de yayımladığı baş- sağlığı mesajında şunlan söyle-' di: "Kendileri, bulundukları yüksek mevkiler dolayısıyla mü- letimiz tarafından tanınan, se- vilen ve saygı duyulan bir insan- dı. Hayatı boyunca faziletli, şef- katli bir kimse olarak vatandaş- lanmız tarafından takdir edil- miştir. Takdir edilen, örnek alı- nan bir hanımefendi olarak ya- şamıştır." DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit'in başsağlığı mesajı ise şöyle: "Merhum lsmet lnönü nün aziz eşi Mevhibe Inönü'nün ve- fatından, eşim Rahşan Ecevit'- le birlikte, derin üzüntü duy- duk. Mevhibe Inönü,. bir hanı- mefendilik simgesi idi. Onu ya- kından tanımış olmak, bizler için bir onurdur. Allah'tan ken- disine rahmet, çocuklarına ve tüm ailesi üyelerine tahammül gücü dileriz. Acılarını yürekten paylaşıyoruz."" Bu arada CHP'nin eski Ge- nel Sekreterlerinden Kasım Gü- lek, duygulannı Cumhuriyet'e şöyle anlattı: "Çok saydığım bir hanıme- fendiydi. Türk kadınına yakışır, ağırbaşlı, temkinli, bulunduğu yüksek mevkileri hazmetmiş, oraya şeref getiren bir insandı. Kendisiyle birçok vesileyle gö- rüşme olanağını buldum. Her seferinde bir anne, a'bla gibi ya- kınük, yol gösterdi. Sadece Türk kadını için değil, dünya k^dını için örnek olacak, en iyi manada bir hanımefendiydi." Eski Millet Partisi Genel Baş- kanı Osman Bölükbaşı da, "Hem Sayın lsmet Inönü'yle hem de Sayın Mevhibe tnönü'y- le çok yakın anlanm oldu. Her ikisine de büyük saygı duyar- dım. Sayın Mevhibe tnönü'nüa vefatına çok üzüldurn" dedi. Eşi Nazmiye Demirel'le bir- likte saat 19.55'te Pembe Köşk'e gelen Demirel'i Erdal lnönü ve ağabeyi ömer tnönü kapıda karşıladı. Daha sonra Demirel ve eşi, evde bulunan özden To- ker, Metin Toker, Hayri lnönü» özden Toker'in çocuklan Güç- lü Toker, Gülsüm BUgehan, Nurperi özlen'in dlerini sıkarak başsağlığı diledi. BaşbaKan Demirel, daha son- ra Erdal lnönü ile görüştü. Go- rüşme sırasında Erdal lnönü, annesinin siyasete girmede her zaman babasına büyük destek verdiğini söyledi. Başbakan Sü- leyrnan Demirel, Mevhibe tnö- nü için açılan defteri imzalaya- rak şunlan yazdı: "Örnek ve büyük hanımefen- diye Allah'tan rahmet diliyoruz. Geride kalan aile efradına tazi- yelerimizi sunuyoruz. Geride bu kadar güzel bir hatıra bırakmış olan Sayın Mevhibe Hanımefen- di'ye her zaman saygı duyduk, hatırası azizdirT Sarıyer Belediye Başkaru lh- san Yalçın, Pınar Mahallesi'nde yapımı tamamlanan ilçenin en büyük parkma Mevhibe tnönü adı verileceğini söyledi. Bayan Inönü'nün fevkalade kaderi • Baştarafı 3. Sayfada için bir dinlenme oldu. Fakat Bayan tnönü Amerika'da hayatı çok pahall buldu. tnönüler otuz senedir ilk defa beraber- ce memleket dışına bir seyahate çıkmak- tadırlar. Cumhuriyetin ilk seneleri Lo- zan'a -Mevhibe Hanım ilk şapkayı o zaman giymiştir- Sofya ve Atina'ya, Ve- nezelos'a, Yunan Başbakanının genç kocasına gösterdiği saygı ve sevgiden dolayı kanı çok kaynamıştır. Rusya'ya -orada iken safra kesesi krizi geçirdi. Te- daviye memur edilen doktonın iyiliğini hiç unutamadı- Viyana'ya -araba kul- lanmaya orada başladı- Paris'e -ilk ope- rayı orada dinledi- gitmişlerdi. Bayan înönü elli seneye yaklaşan evli- lik hayatı boyunca nelere şabit oldu ne- lere. Insanlann menfaat uğruna nasıl şekilden şekile girdiklerini hayretle sey- retti, fakat iyi günde de kötü günde de onda en ufak bir değişiklik ğören olma- dı. Eşinin mevkii ne olursa olsun o hep aynı mütevazı, zarif, güleryüzlü ev hanı- mı olarak kalmasını bıldi. Devlet idare- si, politika ona göre degildi. Bunlar kocasının hayatının önemli bir parçasmı teşkil ediyordu. Fakat hayaünın bir di- ğer hûsusi tarafı vardı ki işte Mevhibe Hanımı ilgilendiren o cephesiydi. Bu yüzden lsmet Paşa demokrasi tecrübesi- ne atıhrken en büyük yardımı ondan gördü. Fakat maalesef politika Mevhibe Hanım kadar terbiyeli degildi. Politika bu taksime riayet etmedi, saygı göster- medi, resmi hayatlanndan sonra hususi hayatlan da çeşitli taarruzlara maruz kaldı. Bayan lnönü eşine, çocuklanna karşı yapılan bütün fenalıklan üzüntü ve hayretle karşıladı. fakat agzından bir tek şikâyet duyan olmadı. Onun akhnın almadığı şey insanın bir başkasının fela- ketini isteyecek kadar kötü kalpli oluşu idi. Eşinin en azılı düşmanlan onun na- zannda yollannı şaşırmış birer bahtsız- dan ibarettiler. Mevhibe İnönü politikadan hemen hemen hiç bahsetmez, parti münakaşa- lanna ise hiç kanşmaz. Dedikodudan hoşlanmaz, muhtelif ihtimaller arasında insanlann hep en kötü ihtimale inanma- lanna müthiş kızar. "Bir adamın aley- hinde nasıl böyle kesin konuşurlar, yap- tıklannı gözleri ile mi gördüler?" diye sinirlenir. Köklü bir dini terbiyenin verdiği sar- sılmaz bir imanı vardır. Beş vakit nama- zını, imkân dahilinde kılmaya çalışır. Zayıf bünyesine rağmen her ramazanda 30 gün oruç tutar. En müşkül vaziyetler- de "Biz kimseye kötülük etmiyoruz. Al- lah bizi muhakkak feraha çıkaracaktır" der. Şimdiye kadar da yanıldığı olma- mıştır. KifHlğinin kiktart Bu kuvvetli dini tcrbiyeyi Bayan İnö- nü çocukluğunu yanında geçirdiği bü- yükbabasına borçludur. Mevhibe Ha- nım babasını hiç hatırlamamaktadır. Annesi eşini çok gençken kaybetti ve bi- ricik çocuğuyla kayınpederinin Süley- maniye'deki evinde yaşamaya devam etti. Diğer çocuklannı da hep bebek yaş- lannda kaybetmiş olduğu için Saadet Hanım bütün sevgisini, ümidini bu 2a- yıf, nahif, duru beyaz tenli, kumral saçlı küçük kıza bağladı, onun üzerine titredi. Küçük Mevhibe bu düşkün anne ve mu- taassıp büyükbaba arasında Süleyma- niye'deki ahşap evin geniş odalannda bahçedeki incir ağaçlannın gölgesinde kayıtsız ve yalnız bir çocukluk geçirdi. İp atlamasını çok severdi, fakat annesi yorulacak diye ona bile müsaade etmez- di. O da çareyi tavan arasına çıkıp orada atlamakta bulmuştu. Tabii foyası çabuk meydanaçıktı... Okulda sevilen sessiz bir öğrenciydi. Çocuklar kendi aralannda evcilik oy- narlarken ona hep gelin olmak düşer, arkadaşlan onu süsler, köşeye oturtur- lardı. Seneler geçti, küçük Mevhibe büyüdü, serpildi, güzel bir genç kız oldu. Saadet Hanım kızına korkuyla bakıyor, onu bir gün evlendirmek gerekeceğini düşün- dükçe yüreği sızlıyordu. Bu pamuklar içinde büyüttüğü, canından kıymetli ev- ladmı kimlere emanet edecek, Mevhibe- sini insafstz hayat mücadelesine nasıl atacaktı? Kızının ilk taliplerini bu endişe ile gelin ve kayınbaba hemen reddettiler. Hele isteyen asker olursa... Bu devamlı harp senelerinde kızlannı bu çetin haya- ta atacak değillerdi ya... Mevhibe on yedi yaşına gelmişti ki karşılanndaki eve bir hekım ailesi taşın- dı. Iki aile tanıştılar, yeni komşu Cevriye Hanım, Saadet Hanımı ziyarete geldi. Kahveyi getiren ince, uzun boylu genç kız, misafır hammın hemen dikkatini çekti. Kumral saçlan zamanın modası- na uygun geniş alnını meydana çıkara- cak şekilde kabartılıp başmın arkasında toplanmıştı. Beyzi yüzünde çabuk kıza- ran pürüzsüz beyaz cildinden berrak si- yah gözlerine, ince uzun burnuna, müte- bessim dudaklanna, mahcup gamzeleri- ne kadar her çizgisi kusursuzdu. Üzerin- deki pliseli pembe elbise ince belini, mütenasip endamını ortaya çıkanyor- du. Son derece zeki bir insan olan Cevri- ye Hanım, o anda karannı verdi, içinden "bu kız benim gelinim olacak" dedi. Böylece insanlann kadere karşı geleme- yecekleri bir kere daha ispat edilmiş ol- du. Kısa zamanda hayatı muharebe meydanlannda geçtiği için katiyen ev- lenmek istemeyen Kurmay Yarbay ts- met Beyle bütün asker talipleri reddeden Mevhibe Hanım evlendiler. Küçüklü- ğünden beri duvak takmaya özenen genç kız, fevkalade bir gelin olarak eşi- nin karşısına çıktı. Gelin elbisesi tül ve danteldendi. Günümüzün işlemelenni andıran pembemsi inci ve payetlerle baş- tan başa ışlenmişti. Yakası kapalı ıdı, etek hafif genişleyerek iniyor, arkada kuyruk oluyordu. Bu elbiseyi ve başına taktığı telleri Bayan tnönü hâlâ sakla- maktadır. Kız torunlannın en büyük emeli bir gün onu giyebilmektir... Böylece Mevhibe Hammın fevkalade kaderi başlamış oluyordu. O günden sonra kırk sekiz sene müddetle eşinin ya- nında, her biri tarihe mal olmuş çeşitli olaylar boyunca mütevazı yerini aynı berrak bakışlar, mütebessim dudaklar ve büyük bir olgunlukla doldurdu. ÇatlııâiHertdeirı Düğünden sonra Mevhibe Hanım Sü- leymaniye'deki evde oturmaya devam etti. Zaten eşi düğünden kırk gün sönra Yemen cephesine gitmişti. Zavallı Saa- det Hammın korktuğu başına gelmişti. Kızımn ilk evlilik seneleri hep mektup beklemek, her an ölümle karşı karşıya gelen eşini düşünmek ve gözyaşi dök- mekle geçti. tstiklal mücadelesi ile bütün eski üzüntüler unutuldu. Bir avuç genç idea- list adamın kıvılcımından meydana ge- len ve kısa zamanda bütün yurdu kapla- yan ateş sanki Mevhibe Hammın içinde yanıyordu. tstanbul'daki kuşkulu son günler, va- purla Samsun'a, oradan kağnı arabasıy- la Malatya'ya geliş, ilk çocuğu tzzet'in hastalığı, genç kadın için çetin birer imti- han oldu. Annesi ile kendi kayınpederi- nin yanında kalıyor, çok seyrek olarak kaçamak yapabilen eşini görüyordu. Mahrumiyet ve üzüntü sehelerinin mah- sulü küçük İzzet, annesinin bütün ihti- mamına, babasının temin ettiği ilaç ve doktorlara rağmen kurtulamadı. Yav- rusunun ölümüne genç kadın tek başına katlandı. lsmet Bey kimbilir nerelerdey- di. Hem onu da üzmekte ne fayda vardı. Çok geçfneden şahsi üzüntüler yerlerini milli sevinçlere bıraktı. İzmir düşman el- lerinden kurtuldu. Mevhibe Hanım eşi- nin yanma gitti. Ikinci oğlu Ömer orada doğdu. Henüz bebekken Ankara'ya ta- şındılar. Orada başka bir felaket Mevhi- be Inönü'yü bekliyordu: Annesi zatür- reeye yakalandı ve kurtulamadı. Yanın- da ağlayan kızına şefkatle bakan Saadet Hammın son sözleri "Yavrum, gailen de pek büyük" oldu. Bu sırada lsmet Pâşa Çankaya'daki evini yaptırmıştı, ailesi oraya taşındı. Mevhibe Hanım üçüncü oğlu Erdal'ı ve kızı Özden'i buradadünyaya getirdi. Bu evde başbakan, sonra cumhurbaşkanı, muhalefet lideri ve tekrar başbakan eşi olarak tatlı acı otuz sekiz sene geçirdi. Bu yüzden külfetli olmasına rağmen evi- ne çok bağlıdır. Bayan fiıönü perşembe günü Paris'ten dönüşte evine ve günlük hayatına kavu- şacaktır. Kıbns meselesinde müspet bir adım teşkil eden bu seyahat Mevhibe lnönü için tatlı bir hatıradan ıbaret kala- caktır. Fakat Amerika. bu "Melek Yüz- lü Türk Leydisf'ni kolay unutamaya- caktır. Merhametli ve iyîlîksever • Baştarafı 1. Sayfada dı, merhametli olmasıydı. İnsanla- nn iyiliğini istemesiydi. Sanıyo- rum, bu özelliklerinden bir kıs- mı bana geçmiş. Babamda da benzer özelhkler vardı. Annem ve babamdan neler aldığımı her zaman düşünmüşümdür. Anne- min bu herkesin iyiliğini isteme- si, bana da geçmiştir diye düşü- nürüm. Annemin olaylar karşı- sındaki tepkileri babama benze- mezdi. Hep iyilfk istediği için daha hoş olmayan bir tepkiyle karşılaştığında Uzülürdü. Ba- bam da uzülürdü. Bu acıdan da her iki karakteri aldığımı düşü- nüyorum. Hem üzülüyorum, hem de önlem almaya çahşıyo- rum. Konulara daha objektif gi- rebilmek için aileden olmamak gerekli. Ben aileden bir insan olarak herhalde tam gerçekçi yaklaşamıyorum. Ben küçükken evdeki özellikle annemin çocuk- lara ilgisi çok daha fazlaydı. GündeUk sorunlanmızla annem ilgilenirdi. Birçok evde olduğu gibi baba aileye geçim sağlamak için uğraşır, anne de çocuklan- nın büyümesiyle karşılaştıklan sorunlan aşmak için onlara akıl veriunesi konulanyla ve sorun- lariyla ilgilenirdi. Bizde de bu yaşanmıştı. — Politikacı çocuğu olduğu- nuz için rahmetli paşa sizinle pek ilgilenemedi. Sizinle daha. fazla anneniz mi ilgilendi? İNÖNÜ — Babam Ugüenirdi. Yanlış anlaşümasın. Babamın il- gilendiği konular bızim yetişme- mizle ilgili, okumamızla ilgih", tabii genel sağlık durumumuz- la ilgiliydi. — Annenizle ilgili çocukluğu-' nuzda geçen bir anınız var rm? tNÖNÜ — Sayısız olayda an- nemin iyiniyet gösterdiğini bili- • yorum. Tabii pek çok iş istekle- ri olurdu. Pek çok şikayetler ge- lirdi. Pek çok anlaşmazlıklar du- yulurdu. Bunlan hep annem ba- ' bama fırsat bulduğunda iletirdi ve bir çare bulunduğunda mem- nun olduğu görülürdü. Tabii yi- ne bunlan yürüten babamdı. ' Annemin siyasetle ilgisi yoktu. Gölgede parlayan 'lady' • Baştarafı 3. Sayfada beliada'daki köşkte. Mevhibe Inönü'yü daha yakından tanı- yorlar. Hanımefendi'yi ben de o yıllarda tanıdım yaknıdan. Bir öğle yemeğini hiç unutmam. Ye- şilyurt sokağında oturuyoruz o zaman. Bana gelecekler, porta- kalh ördek ve irmik helvası yap- tım. Kalbim çarparak güzel bir sofra hazırladım. Ördeği çok be- ğendi, irmik helvasının da tari- fini istedi. Alçakgönüllü kişili- ğiyle "Ben hiç yapmadım bu helvayı, deneyeceğim" dedi. De- nemiş, Paşa da çok sevmiş... Karşılaştığımız zaman gözleri parlayarak anlattı bana. Pembe Köşk'ün ünlü bir mutfağı var başkentimizde, mutfakta da Ha- nımefendi'nin elleri; yeni bir tat- lı, bir yemek öğrenince acele Pa- şa için pişiriyor! Tencereye yü- reğini de koyuyor hiç kuşkusuz. Yalnız yemekleri mi.. ilaçlanm, iğnesini de Hanımefendi yapıyor her zaman. Profesör Zafer Pay- koç masal türü olaylar anlattı bir gün. Paşanın eli, kolu gibi bir kadın, sevgi ve özveri dolu, kelebekler gibi yatağının başın- da. Son karşılaşmamız bir konser sonu Pembf. Köşk'te sanatçılar onuruna düzenlenen yemekte. Hanımeferdi ne güzel gülümsü- yordu. Yine çok ışık ve zarif.' Güzel topuzu, boynunda bir sı- ra incisi ve kulaklannda küpe- • lerle. Pembe Köşk'teki danslı ge- celerden söz ettik biraz. Bellegi- nin küllerini eşeleyerek Pembe ' Köşk'ün balo salonunu anlattı bana. Kimbilir ne güzel ve zarif-, ti o ilk baloda. Atatürk ile dan- - sediyor. O dönemin bir elbise- sini özden Toker 196CU yıllar-' da bir partide giydi, şıkhğına hayran olduk hepimiz. Hanıme- fendinin sandığı da çok ünlü. Her zaman ölçülü bir kadın, tu- ~ tumlu bir ev kadını ve-anne. Sa- vaş yıllarında çocuklanmn ço- ' rabını ördüğünü anlatır gülüm- • seyerek, aşın harcamalardan' hoşlanmaz; şıklığı, zarifliği de • dolabındaki dbiselerin sayısın- dan değil çizgilerinden kaynak- • lanıyor, güzel seçiminden. First - Lady'liği de o çizgilerle oluşu- yor, derinleşiyor yıllar boyunca.' Artık dünyamızda değil, ama , o çizgiler sÛinmeyecek bence. First Lady olmanın güçlüğüntt belirten aşın çizgiler, çelişkiler, '< tersliklerle sevgili Mevhibe tnö-,' nü'yü çok ammsayacağız. Bir ; yaşam boyu gölgede kalarak parlamanın, sessizliğin müziği- ni de duynrabilmenin gerçeğini ' kanıtlayan kişiliğinden örnek alanlar da ohır belki.