Katalog

Türkiye'nin ilk ve tek akaryakıt fcredi kartı: Pamukbank Shell Card. PAMUKBAHKl Cumhuriyet Akaryakıt alırken Shell Card'la işlem tamam! , « ,1 - PAMJÜKÖANK < 6S.YIL/SAYI 24230/ 2500 TL (KDV dahıl) KURUCUSU YÜMÜS NAOİ (1924-1945) BAŞYAZA/B. KADİR NADİ (1945-1991) 3 ŞUBAT 1992 PAZARTESİ Çığ faciasının en çok can aldığı Şırnak'ın Görmeç köyü muhtan korkunç anı şöyle anlattı: 6 Dağ patladı,üstümüzegeldi 9 CUMHURİYET (Diyarbakır/Şırnak/Siirt) - Güneydoğu'da Önceki gün meydana gelen çığ faciasından sonra kurtarma çalışmaları sürü- yor. Kimi kaynaklar faciada 300'ün üzerinde ölü bulunduğu yo- lunda bilgi aktarırken bölgede incelemelerde bulunan Başbakan Vekili Erdal İnönü, 91 'i asker 131 kişinin öJdüğünü söyledi. Ba- kanlar Kurulu çığ düşen yerleşim birimlerini afet bölgesi ilan et- me kararı aldı. Görmeç köyünün muhtan Ali Ergen, facia anını anlatırken "Patlama oldu, sonra dağ üzerimize geldi" dedi. Uzun yıllardan bu yana görülmemiş öl- çüde kar yağışına sahne olan Güneydoğu- nun yüksek kesimJerindeki Şırnak, Siirt, Hakkân ve Batman illerinde önceki gün ikisi jandarma karakolu olmak üzere bir- çok yerleşim birimine düşen çığ olaylann- da yaşamlannı yitirenlerin sayısı hakkın- da kesin bir bilgi ediniJemiyor. Ulaşılan olay yerlerinde enkaz kaldırma ve kurtarma çalışmaları, kötiı hava koşul- lanna karşın sürüyor. Dün beraberinde Genelkurmay Başka- nı Orgeneral Doğan Güreş, lçişleri Baka- nı Ismet Sezgin ve Olağanüstü Hal Bölge Valisi Necati Çetinkaya olduğu halde böl- geye giden Başbakan Vekili Erdal Inönü, kurtarma çalışmalannı bir süre yerinde iz- ledi. İnönü, "Büyük bir felaket yaşadık, ba- şımız sağolsun" dedi. Başbakan Demirel de Davos programını keserek dun akşam yur- da döndü. Kimi kaynaklar, 300'ün üzerinde ölü bu- lunduğunu öne sürerken resmi makamlar, dünkü gazetelerde yer alan sayının "abartıh" olduğunu bildirdiler. Çığ olaylannın ardından önceki gün ha- rekete geçirilen Köy Hizmetleri, Karayol- lan, askeri birlikler, PTT ve TEK'in ayrı kollardan başlattığı yol açma ve çığın düş- tüğü yerleşim birimlerine ulaşma çalışma- ları dün akşam saatlerinde noktalandı. En çok ölüm olayının meydana geldiği bildi- rilen Şırnak'ın Görmeç köyune dün saat 12.00 sıraJannda ulaşıldj. 130 kadar subay, astsubay, er ve erbaşın görev yaptığı jandarma karakolu ile evle- rin tamamına yakınınm çığ altmda kaldı- ğı Görmeç köyündeki kurtarma çahşma- lanna çevre köylerden gelen yurttaşlar ile güvenlik görevlileri de katıldı. Jandarma karakolunda 56 asker sağ olarak kurtanl- dı. Enkaz altında 69'u er, 2'si subay 71 as- kerin bulunduğu bildirüdi. 100 kadar köy- lünün de çığ altmda bulunduğu belimliyor. Görmeç'in muhtan Alı Ergen çığ olayı- nı şöyle anlattı: "Sabaha karşı saat 03.00 sıralannda bir ses geldi. Yukarı gittiğimizde bir evin yı-, kıldığını gördük. Sabah 07.00'de herkes da- mın üzerine çıkmış, karlan temizliyordu. Bu sırada önce top sesine benzeyen bir pat- lama, arkasından da deprem gibi koca da- ğm üzerimize geldiğini gördük. Benim evim biraz altta olduğu için atladım. Ancak bo- ğazıma kadar kann içine gömüldüm. Güç- lükle kurtuldum. Gece saat 03.00 sıralann- da düşen çığdan sonra 60-70 kişi civar köy- lerindeki yakınlannın yanına gitti. Bu nedenle aşagıda o kadar ölen oldu- ' ğunu sanmıyorum. Bütun zayiat karakol ve köyün üst kesimlerindeki evlerde oldu. Bu evler de dağın yamacında kurulmuştu:' Muhtar Ali Ergen, bildiği kadanyla köy- de kayıp olanlann adlannı şöyle sıraladı: Mehrnet Ali Atabey, Ayşe Atabey, Şük- ran Atabey, Hasan Atabey, Mahmut Baş- kur, Hediye Başkur, Azime Başkur, Na- mArkasıSa. 19, Sü. l'de Ekonomik işbirliği Karadeniz, 'mavi pazar' özleminde CUMHURİYET (Ankara) - Kara- deniz işbirliği, ilgili dokuz ül- kenin dışişleri bakanları veya üst düzeyli ^etkilileri tarafın- dan bugün Istanbul'da parafe edilecek bir anlaşma metni ile yeni bir aşamaya giriyor. Moskova'da geçen temmuz ayında 'teknisyenler' düzeyinde yapılan toplan- tıda üzerinde göruş birliği sağlanan met- nin devlet başkanlan tarafLndan imzalan- masuıa yönelik bir zirve toplantısı için ca- kşmalara hemen başlanacagı belirtiliyor. Türkiye, kısa adıyla 'KEİB' diye bilinen 'Karadeniz Ekonomik İşbirliği Bölgesi' projesinin 'fikir babalığım' yapmış olma- sı nedeniyle bu ziryenin de Istanbul'da gerçekleşmesini istiyor. Başta Karadeniz'de kıyıs olan ülkeler için düşünülen, ancak gelişmelerle birlik- te 'Karadeniz Havzasında' yer alan diğer baa ülkeleri de içeren KEİB, mal, serma- ye, kişi ve hizmetlerin serbest dolaşunı M Arkası Sa. 19, Sü. 5'de Siyasi boyut aranıyor Enüakbank'a 2 soruştıırma CUMHURİYET (Ankara) - Emlak Bankası hakkında "iki ay_n soruşturma" başlatıldı. Bankanın bazı iştemlerinin "si- yasi boyutu olduğu" görüşündeki Top- lu Konut Idaresi Başkam Yiğit Gülöksuz, usulsüzlükleri Emlak Bankası Genel Mü- dürü Şükrü Karahasanoğlu ile birükte ele alacaklannı söyledi. Emlak Bankası hakkındaki ilk soruş- turma arsa satışlanyla ilgili oldu. Toplu Konut Idaresi Başkanüğı, kummun Em- lak Bankası'ndan yüksek fiyatla satm al- dığı yaklaşık 900 milyar lira değerindeki • Arkası Sa. 18, Sü. 3'te İmar soruşturması Uzan, savcıyı şikâyet ettî ŞENOL KONUKÇU (tsUnbul) - Ah- mrt özal'ın ihban üzerine İmar Bankası akyhine açüan soruşturmayı yürüten Şişli Savcısı Sadi Yoldaş, Starl ortaklanndan Cem Uzan tarafından "objektif davranmadığı" iddiasıyla îstanbul ve Şişli başsavcılıklanna şikâyet edildi. Cem Uzan ve Imar Bankası adına ve- rikn şikâyet dilekçesinde Savcı Yoldaş'ın "lukukun gereklerine, ilkelerine uygun hsreket etmediği" öne sürülerek "Geliş- mder, Sayın Sava Yoldaş'a tüm güveni- mızi yitirmemize yol açmıştır" denildi. Ahmet özal'm, Magic Box'ın Imar Bınkası'ndaki hesaplanndan yasalara ay- • Arkası Sa. 18, Sü. 7'de Demirel, muhabirlere 'Fotoğrafın altına 100 yıl gecikmiş fotoğraf diye yazm' dedi. Soldan sağa Azerbaycan Devlet Başkam Ayaz Niyazi Muttalibov, özbekiskan Başkam tslam Kerimov, Başbakan Süleyman Demirel, Kazakistan Başkam Nursultan Nazarbayev ve Devlet Bakanı Cavit Çağlar. (Fotoğraf: AA) Demirel, Azerbaycan, Özbekistan ve Kazakistan devlet başkanlanyla kahvaltı yaptı Davos'ta Türk ruhu' canlandıCUMHURtYET (Davos) - Başbakan Süleyman Demirel, Davos'tan aynlmadan önce dün sabah Azerbaycan, Özbekistan ve Kazakis- tan devlet başkanlarıyla bir araya geldi. Başbakan Süleyman Demirel, "Çok memnunum. Bu, yüzyıldır beklenen bir tabloydu. Biz, Türkiye'de yıllardır sizin bu gününüzü bekledik" dedi. Kahvaltıda bir konuşma yapan Özbekis- tan Devlet Başkam Islam Kerimov, Türki- ye'yi kendilerine model seçtiklerini belir- terek "Kültürü, dili, dini bir olan bizleri birbirine yaklaştırdığı için Başbakan Su- Ieyman Demirel ağabeye teşekkür ederim" ifadesini kullandı. Kerimov, daha sonra iş- lemeli bir kutuyu uç devlet başkam adına Başbakan Demirel'e armağan olarak sun- du. özbek Devlet Başkam, "Bu sandıkta si- ze yüreğimizi sunuyoruz. Ne zaman ister- seniz açın alın" şeklinde konuştu. Kazakistan Devlet Başkam Nazarbayev de konuşmasında Kerimov'un tüm sözle- rine katıldığıru belirterek Türkiye ile iliş- kilerini geliştirmeye kararh olduklarını söyledi. Başbakan Demirel de konuşmasında "Hepinizi bu masa etrafında görmekten büyük memnuniyet duyuyorum. Bu, yüz- yıldır beklenen bir tablo idi. Biz Türkiye'- de yıllardır sizin bu gününüzü bekledik" dedi. Demirel sözlerini şöyle sürdürdü: "Kardeşlerimizin yeniden hür bir hayata kavuşmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Yüz sene içinde elinize geçen bu fırsat iyi değerlendirilmeli. Bağımsızlığıaızın çöken bir imparatorluğun içinden kansız çıkma- sı çok önemli. Sizden istediğimiz, bağım- sız bir şekilde banş içinde halklannızın re- fahı için çaJışmanız, uluslararası kamuo- yunun şerefli birer üyesi olmamzdu. Siz- lere her türlü yardımı yapmaya hazırız." 3 devlet başkam, daha sonra Başbakan DemirePle hatu-a fotoğrafı çektirdi. Demi- rel, foto muhabirlerine "Fotoraflarınızın altına bu, yuzyıl gecikmiş bir fotoraf diye yazın" dedi. Demirel daha sonra Bulgaristan Devlet Başkam Jelyu Jelev ile bir araya geldi. Görüşmeye Devlet Bakanı Cavit Çağlar ve Bulgaristan Dışişleri Bakanı Stoyan Ga- nev de katıldı. Demirel, Jelev'i Türkçe "Hoş geldiniz" •Davos zirvesi Vasiliu'yu tatmin eünedi 11. Sayfada diye selamlarken Bulgar Devlet Başkam da yine Türkçe "Hoş bulduk" dedi. Jelev'i yeniden cumhurbaşkam secilme- sinden dolayı kutlayan Başbakan Demirel, Türk-Bulgar Uişkilerinin geliştirümesinin iki ülke haJklannın yaranna olacağım, ay- mArkasıSa.l9,Sü.l'de Polis okullannda okutulmaya başlanan 'Insan Haklan' kitabında çağdaş bir yaklaşım: Polis, işkence emrinî reddedebîlîrAA (Ankara)-Polis okullannda 'İnsan Haklan' kitabı okutulmaya başlandı. Kitapta, İnsan Haklan Avrupa Sözleşmesi'ne uygun bir şekilde hiç kimseye, insanlık onuruna yakışmayan kötü muamele yapılamayacağı belirtilerek polisin, işkence sonucu doğuracak emirleri reddedebileceği ifade ediliyor. ile iç hukukumuzda yer alan sanık hakla- nnı bilmek, öğretmek ve uygulamak baş- lıca görevimiz olmahdır' dedi. 14 bölümden oluşan kitapta, insan hak- lannın evrensel değerleri, polisin yetkile- ri, zor kullanma ve ifade alma yetkileri, tn- san Haklan Divanı'nın kararlan, hukuka ay- kun metotlarla alınan ifadelerin değeri, vü- cudun muayenesi, poUsin vücuttan örnek- ler alması, hürriyet hakkı, yargüama ve in- Içişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdür- lüğu Eğitim Daire Başkanlığı'nca hazırla- nan 'fnsan Haklan' ders kitabı, Emniyet Genel Muduru Ünal Erkan'ın önsözü ile başhyor. Erkan, önsözde, Türkiye*nin imzaladığı uluslararası anlaşmalara uymayı amaçla- dıklarım belirtti. Erkan, 'İnsan haklan ara- smda bulunan ve Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesi'nde yer alan 'sanık haklan' san haklan, ozel hayata, meskene ve mu- haberata hurmet edilmesi hakkı, düşünme, vicdan ve din hurriyeti, ifade ve haber al- ma hurriyeti, toplantılara katılma, sendi- ka ve dernek kurma haklan bölumleri yer alıyor. Insan Haklan Avrupa Sözleşmesi'ne de yer verilen kitapta, insan haklan polisin gö- rev ve yetkileri açısından değerlendiriliyor. İnsan Haklan Avrupa Sözleşmesi'nin 3. maddesi olan 'Hiç knnse işkenceye, insan- hk dışı ve alçaltıa bir ceza ve muameleye tabi tutulamaz'ın temel ahndığı kitapta, polisin, bu ilkeye aykırı davranışına hiçbir mazeret öne suremeyeceği belirtilirken po- lisin bu sonucu doğuracak emirleri yerine getirmeyirethakkı bulunduğu ve görevi ol- duğu kaydedihyor. Polisin ancak olayla orantüı olarak zor kullanabileceği ifade edilen kitapta, polisin zor kullanmadan önce 'mümkünse ikna yoluna' gitmesi gerektiği belirtüiyor. Kolluk kuvvetlerinin tamğı dinleme ya da sanığı sorguya çekme yetkisi bulunma- dığı belirtilen kitapta, kolluk kuvvetlerinin ifade alabilecek ancak samğa susma hak- kı bulunduğunu ve istediği takdirde ifade vermeyebileceği de yer alıyor. Ayrıca yakalamalarda, polisin kötü mu- amele yapması karşısında kişilerin kendi- • Arkası Sa. 18, Sü. l'de İslam ye demokrasi bağdaşır mı? Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand'ın danışmanı Regis Debray, Sorbonne'da İslam Düşüncesi Tarihi profesörü Cezayırli Muhammed Arkun ve Fransa Protestan Federasyonu Etık Komısyonu Başkam, felsefeci Olivier Abel Cumhuriyet için bir araya gelip "Cezayir ve Batı'da İslam ve Demokrasi" üzerine tartıştüar. M4. Sayfada Tabansız SHP kurultayı Toplumbıhmcı Prof. Emre Kongar, yazanmız Ahmet TanerKışlalı'nın konuğuoldu. Son SHP kurultayı sırasında Türkiye dışında olduğu halde Emre Kongar, parti meclisınde en çok oy toplayanlararasında yer aldı. Kongar, Türkiye'de siyasetin, adı "delege" olan siyaset aracılannın elinde bulunduğunu dıle getiriyor. • 15. Sayfada Marx hâlâ yaşıyor Wall Street Journal gazetesinde yayımlanan genış bir makalede, komünist sistemin çöküşünden sonra düşünür olarak Marx'ın yeri ve rolü tartışılıyor. İnsanlık 21. yüzyıla girerken Marx'ın öngördüğü pek çok sorun hâlâ dün ya gündemindeki yerini koruyor. Öyleyse Marx'ın yanıldığı nokta neydi? M18. Sayfada 7 takım çeyrek finalde Federasyon 6. kademe maçlan sonunda Beşiktaş, G.Saray, Trabzon, Altay, Bursaspor, GBirliği ve Aydınspor takımlan tur atladı. Federasyon Kupası'nda çeyrek finale kalan 8. takun bugün oynanacak. Kocaelispor-F.Bahçe maçından sonra belli olacak. Çeyrek final maçlan 26 şubatta oynanacak. • Sporda Gebelik hapına dikkat Gebeliği önleyici haplann TV'de reklamının yapılmasından sonra özellikle kırsal bölgelerde tam bir talep patlaması yaşanıyor. Eczanelere başvuran kadınlar bu haptan istiyorlar. Doktorlar, bu tür haplann uzman kontrolü dışında kullanılmasının bazı sakıncalar yaratabıleceğini belirtiyorlar. MArka Sayfada Hard rock kızları Volvox adlı grup 4 kızdan oluşuyor. Hepsi 20 yaşında. Hiçbin müzik eğitımi görememiş. Ama azmin elinden ne kurtulur? "Kızlar bu işi beceremez' anlayışına karşı kollan sıvayıp sanlrnışlargitara. Şimdi "hard rock' müzığin ruhuna doğru ılerliyorlar. Yakında kasetlen pıyasaya çıkacak. MArka Sayfada KULİS Özal'ın direktifteri Abdulkadir Ateş, Turizm Bakanlığı'na atanrriasından sonraki ilk gunlerde bakanlığı tanımak için didinip durdu. Sonunda tum bağlı genel mudurluklerin ve birimlerin kendisine her hafta icraatlarını yazıh olarak bildirinelerini istedi. Gelen ük metin, Ateş'i yerinden fırlatrtıaya yetti. Önce gördüklerine inanamadı. Bir daha baktı. Evet, doğruydu. Her birimin icraatlanmn M Arkası Sa. 19, Sü. 7'de İslam, Demokrasi ve Türkiye Modeli... D/\VOS — Başbakan Demirel, eski A6D Dışişleri Bakanı Kissinger'la NATO G«nel Sekreteri VVömer'in arasında oturu- ycrdu. Konuşma sırası Cezayır'in yeni Baş- b«kanı Gazali'ye gelmişti: 'Demirel'e katılıyorum" diye başladı ko- nışmasına. Kendisinden önce panelde söz almış otın Demirel, şu noktaların altını özellikle çirmişti: İslam diniyle radikal İslamcı akımlar (furv damentalist ya da köktendinci) arasında ayrım yapılması... islam diniyle demokra- sinin bir arada yaşayabileceği... Buna en güzel örneği Türkiye'nin oluşturduğu... Cezayir'deki darbe sonrası kurulan ye- ni hükümetin başı Gazali, bu noktaları pay- taştığını bel rterek şöyle devam etti: "Cezayir'de siyasal çoğulculukla ekono- mik rekabeie açılıyoruz. Ekonomik ve si- • Arkası Sa. 19, Sü. 6 'da HASAN CEMAL PTT, 120 milyara 10 uydukanalkiraladı TAYFUN GÖNÜLLÜ/StNA KOLOĞLU (tstanbul) - PTT, Avrupa uydularmdan bir yıllığına yaklaşık 120 milyar lira ödeyerek 10 yeni kanal (transborder) daha kiraladı. Ulaştırma Bakanı Yaşar Topçu ile yolsuzluklardan sorumlu Devlet Bakanı Orhan Kilercioğlu, TÜRKSAT Projesi'ne ilişkin yaptıklan açıklamalarda, "uydu ki- ralamak mı, satın almak mı daha kârlf' tartışmasım başlattılar. Topçu'nun, Türkiye'nin şu anda kul- landığı kanal sayısımn 6 olduğunu be- ürtmesine karşı, merakla beklenen özel televizyon yasasının çıkmasıyla birîikte bu gereksinimin yaklaşık 15 olacağı be- lirtiliyor. TRT'nin kullandığı 6 yayın kanalına karşı, 3 ozel TV şirketi de yayın yapma- ya devam ediyor. Bu ozel şirketler, Av- rupa uydulanndan kiraladıklan kanal- lara milyonlarca dolar ödemeye devam ediyor. Önumüzdeki gunlerde diğer özel TV şirketlerinin kurulmasıyla birlikte bu miktann daha da artacağı beürtiliyor. özel TV şirketleri, "Yapılan tartışma mantıksız. Bir yılda milyonlarca dolar yurt dışına çıkıyor. Bu paranm Türkiyeî- de kalması için TÜRKSAT uydusu için- de değerlendirilmesi gprekir" diyorlar. PTT, yayınlann daha kaliteli ve da- ha küçük antenlerle birlikte Türkiye'nin tamamından izlenebilmesi için 1 yıllığı- na 8 tane Intelsat, 2 tane de Uetelsat uy- dusundan kanal kiraladı. PTT bu kanal- Iardan 4 tanesini yedek olarak tutuyor. Resmi açıklama yapmaktan kaçınan PTT yetkilileri, "Kanal kiralamak mı, yoksa uydu satın almak mı" tartışma- sına girmek istemiyorlar. Ancak projey- le ilgili tarüşmalar bitmiyor. TÜRK- SAT, 'yolsuzluk,dosyası'nın savcüığa gönderümesine karşın, üst düzey yetki- hMer bu konuda açıklamalannı sürdürü- yorlar. Tartışmayı, Avrupa'daki uzay ve ha- vacılık merkezleri yakından izlerken 2007 yıh düşünülerek projelendirilen TÜRKSAT'uı fızibilite raporlannda ko- nunun çok açık olduğu vurgulamyor. H^zırlanan raporda "Uydu kanah ki- ralarnak mı, satın almak mı daha kârlı" komisu şöyle incelenmiş: PTT, önümuzdeki yılda en az 12 ta- ne uydu kanahna gereksinim duymak- ta. M Arkası Sa. 19, Sü.8'de