Katalog

1CŞUBAT1992 PAZAR CUMHURİYET SAYFA DIŞHABERLER 11 AGİK: ABD gitme, • AA (Bniksel) - Kuzey Atlantik -A-samblesi tarafından dıizenlenen - "'^Avrupa Güvenligi ve ACÎK" konulu .. ltonferans sona erdi. ABD ve Avrupa CUeleri arasında ABD Başkan . "Yardımcısı Dan Quayle'ln "GATT ( -Aıılasması ile ABD birliklerinin ! .A"vrupa'daki varhğı" arasında bağlantı . lturması nedeniyle yaşanan gerginlik , Bconferansın sonunda tacbya bağlandı. ' Kapamşta yapılan konuşmalarda . .AJman parlamenter Enviıı Horn "ABD birliklerinin topraklanmızda kalmasını istiyoruz" dedi. BM arabulucu ' • AA (New York) - BM Güvenlik Konseyi, BM Genel Sekreteri Butros Gali'ye, Libya ile ABD, Ingiltere ve Fransa arasında "aracı" rolü oynama yetkisi verdi. BM'deki diplomatik kaynaklardan öğrenildiğine göre, toplam 440 kişinin ölumüyle sonuçlanan Lockerbie ve Nijer facialanyla ilgili olarak ytirütülen uluslararası soruşturma çerçevesinde, B M Genel Sekreteri Gali de, bu dört iilke arasında mesaj getirip götürecek. Schvvarzkopf emekli • AA(Dallas)- Irak'ın, işgalettiği Kuveyt'ten çıkanlmasıyla sonuçlanan Körfez savaşının Amerikalı Komutanı General Norman Schvvarzkopf, emeklıhk yaşamını "pek sevmedi." Emeklılık konusunda karmaşık düşünceler içinde bulunduğunu belirten Schwarzkopf, "Erneklilik daha fazla çalışma gerektiriyor. Ayrıca daha az yardımcım var. Geçen yıl bu vakitlerde541 binaskerin komutanıydım"şeklinde konuştu. Arnavutluk'ta seçim • AA (Tiran) - Arnavutluk'ta yaklaşan seçimler öncesi ülkenin ilk muhalefetgücü Demokratik Parti ve antı komünıst eğılımlı iki küçük parti sosyalistlere (eski İşçi Partisi) karşı güçbırliği yapma kararı aldı. Demokratik Parti (DP) lideri Seli Berişa, Tiran'da yaptığı açıklamada. bazı seçim bölgelerinde Cumhuriyetçi Parti ve Sosyal Demokrat Parti ile ortak aday göstereceklerini bildirdi. Uderterzipvesi • AA (Atina) - Yunanistan'da. ortak bir dış politika oluşturabilmek amacıyla. Cumhurbaşkanı Konstantin Karamanlis başkanlığında, dört büyük partinîn liderlerinin salı günû bir araya gelecekleri açıklandı. Yunanistan Cumhurbaşkanlığı'ndan yapılan açıklamada, görüşmeye Başbakan ve Yenı Demokrası Partisi lideri Konstantin Mitsotakis, PASOK. lideri Andreas Papandreu, sol ittifak lideri Mana Damanaki ve Komünist Partisi Genel Sekreteri Aleka Papariga'nın katılacağı belirtildi. Peru'dasilahlıgrev • Dış Haberler Servisi-Latın Amerika ülkelerinden Penı"da Aydınlık Yol gerillalarının başlattığı grev, ulaşımı felç etti. Başkent Peru'da gerillalann tepkisinden korkan ulaştırma işçileri evlerinde kalmayı tercih ederken kente 30 bin güvenlik görevlisinin gönderildiği bildirildi. AP'nin haberine göre Peru yönetimi ıı* kezgerillalara karşı budenli genişçaphönlemleraldı. Siyasal gözlemciler, bu durumun Aydınlık Yol gerillalarının yeni bir stratejik denge sağladığına işaret ettiğini belirtiyorlar. Başbakana maaş yok • AA(Moskova)-Lıtvanya'da. başbakan ve diğer hükümet üyelerinin, ruble yokluğu yüzünden bu ay maaş alamadıklan belirtildi. Başbakan Gediminas Vagnorus, Litvanya radyosunda yaptığı açıklamada, başkent Vilnius ve diğer bazı kentlerde ruble darlığı yaşandığını belirterek Merkez Bankasf ndan bir heyetin, bir miktar para almak üzere Moskova'ya gittiğini söyledi. • AA (VVashington) - A BD'nin, mayıstan bu yana, Ortadoğu ülkelerine toplam 6 milyar dolarlık silah sevkıyatı yaptığı bildirildi Amerikan Araştırma Derneği "Arms Control Associaton" (ACA) tarafından yayımlanan rapora göre Başkan George Bush'un, geçen mayısta Ortadoğu'ya yapılan silah satışlannın sınırlandınlmasını önermesinden bu yana, bu bölgeye gönderilen silahların tutarı 6 milyar doları buldu. Taştan Pakistan'rJa • AA (Ankara) - Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Siyami Taştan, diin sabah Pakistan'a gitti. Pakistan Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Faruk F. Han'ın resmi konuğu olarak bu ülkeye giden Siyami Taştan. Pakistan Silahlı Kuvvetleri'ne ait bazı karargâh, kurum ve birlikleri ziyaret ederek incelemelerde bulunacak. Ermenistan Devlet Başkanı Petrosyan, ortak bir caydıncı güç oluşturulmasını önerdi Erivan Karabağ'a BDT gücü istediDış Haberler Servisi - Ermenistan Devlet Başkanı Levon Ter Petrosyan, Azerbaycan'a bağlı Dağlık Karabağ'da Erme- nilerle Azeriler arasında süren çatışmalann durdurulabil- mesi için Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) üyesi cumhuriyetlerin 'caydırıcı güç" oluşturmasmı önerdi. TASS'ın haberine göre Ermenistan Devlet Başkanı Petrosyan, önceki gün Minsk'te yapılan BDT doruğun- dan sonra düzenlenen basın toplan- tısmda, topluiuğun uye cumhuriyetler arasında Karabağ'dakine benzer ça- tı'şmaları engelleyecek bir mekâniz- maya sahip olması gerektiğini belirtti. Petrosyan, "Eğer böyle bir mekâniz- ma oluşturulamazsa, BDT bünyesi içindeki etnik çatışmalan engelleye- meyeceğini kabul etmelidir" dedi. Petrosyan'm bu öneriyi Minsk donı- ğu sırasında gündeme getirip getirme- diği ise açıklık kazanmadı. Eski Sovyetler Birliği'nin askeri varlığının geleceği ve BDT üyesi cum- huriyetler tarafından nasıl paylaşıla- cağına ilişkin tartışmalarda Azerbaycan'ın kendi ordusunu kur- ma yönunde ısrarlı bir tutum izlemesi Ermenileri kaygılandınyor. Ermeni- lerin denetimindeki Karabağ Parla- mentosu, bölgede bulunan gelişmiş Sovyet silahlannın Bakü'nün deneti- mine bırakılmaması için BDT'ye çağ- n yaptı. Rusya radyosunun haberine göre parlamentonun çağrrsında şu ifade- lere yer verildi: "Karabağ'da Azer- baycan'ın saldırganlığı nedeniyle dört yıldır süren çatışmalar, gerçekte böl- ge halkına karşı topyekûn bir savaşa dönüşmüştur. Gelişmiş silahlar ve modern askeri teçhizaün, sınırları içinde etnik çatışma ve gerginlik ya- şanan cumhuriyetlerin denetimine geçmesini önlemek için her türlü ön- lem alınmalıdır." Bu arada Azerbaycan Başbakaru Hasan Hasanov NATO'ya resmi bir ziyarette bulunmak üzere 19 şubatta Belçika'nın başkenti Brüksel'e gide- cek. NATO Genel Sekreteri Manfred Wörner'in davetlisi olarak ittifak merkeziıii ziyaret edecek olan Hasa- nov, burada NATO üyesi ülkelerin daimi tesliscileriyle de görüşmelerde bulunacak. Öte yandan Karabağ'da geçen per- şembe gecesinden beri süren çatışma- larda toplam 17 kişinin hayatını yitirdiği bildirildi. Bağımsız Interfaks ajansırun haberine göre Azeri kenti Şuşa ile Ermenilerin çoğunlukta ol- duğu Stapanakert arasındaki karşılık- lı roket ateşi sonucunda Uçü Azeri olmak üzere beş kişi öldü, çok sayı- da kişi de yaralandı. Azeri köyü Ag- dam'dan gelen haberlere göre Ermenilerin saldırısı sonucunda 12 Azeri hayatını yitirdi. tconomıst Korkunç ikizler Irak konusuçaresizlik duygusu veriyor diye Iran'ı gözden kaçırmamak gerek. Bunlar korkunç ikizler. 1980'lerde İran, Islami devrimini ihraç edecek diye çekınildiği için Irak'ın kendine özgü saldırganlığı görmezlikten gelınmişti. Şimdi aynı şey tekrarlanıyor. Ama ters yönden. Saddam Hüseyin'in hâlâ iktidannı sürdürmesınin yaratüğı sıkınü, Iran'ın emellerini askeri güçle destekleme peşınde olduğunu gözlerden kaçınyor. İran; Körfez savaşından güller kokarak çıktı. Şah döneminde İran'ın Körfez'i sayunma hevesi, Tahran'da hâlâ geçerli. Sovyetler'in çözûlmesi, İran'ın kuzey sırunndakı baskıyı azaltü. İran, Müslüman cumhuriyetlerle iliski kurmakta da vakit kaybetmedi. ABD Dışişleri Bakanı Baker, İran'ın etkinliğini kırmak için alelacele buralan ziyaret etti. Ayetullah Humeyni'nin ölümünden bu yana İran'ın takındığı pragmatik maske, ihracatçı ve bankerlerden ilgi gördü. Büyuk bir dış borcu var, ama altyapısı için daha büyük birahşveriş listesi bulunuyor. Batıklar bir şeyler satmak ve kredi vermek için rekabet tialinde. Ancak Iran konusunda ihtiyaü elden bırakmamak gerek. İran'ın aşınlığı dinmedi. Irak'tan 1980'lerde öğrenilen ders ışığında, şimdi Irak'ın da dikkatle izlenmesi, sorgulanması ve baskı alünda tutulmasıgerekiyor. (lSşubat) Benimle "\ tekrar edin R-U-S-Y-AN U Monde'dan Romanva yönetimine işçilerden yoğun protesto Ciddi bir ekonomik bunalım yaşa>an Romanya'da halkın iktidara yönelik tepkisi sokaklara taşıyor. Romanya'da siyasi yelpazenin irili ufaklı yaklaşık 200 partiden oluşması da siyasi istikrarı tehdit ediyor. Nitekım bu partiler yerel seçimlere ittıfaklar oluşturarak katılmak zorunda kaldılar. Romanya önümüzdekı bir iki ay içinde genel seçıme gidecek. Kesin tarih henüz belirlenmedi. Ancak seçimin çok zorlu geçeceği belli. İktidardaki Ulusal Selamet Cephesi yoğun bir muhalefetle karşı karşıya. İşçi sendikaları da bu muhalefet içinde yer alıyor. En büyük üç sendika ittifakı, iktidarı protesto etmek amacıyla önceki gün bir gösterı düzenledi. Başkent Bükreş'teki mitinge 15 bin işçi katıldı. ( REUTER) Kıbns mektubu FREDIGERMANOS "Noel bayramından birkaç gün sonra her yıl olduğu gibi yine aynı insandan bir Noel kartı almıştım. Kıbns'tan geliyordu. Gönderen de madam Katina idi.. Ve her zaman olduğu gibi yine soruyordu: Biz burada dayanıyoruz, siz dayanıyor musunuz? Madam Katinayı bilmeyenlere bu yaşlı kadın için birçiftsözüm var. Madam Katina 70 yaşlannda.Türkve Rum kesimlerinin bırleştiği bir gözetleme kulesinin altında bulunan kantinin sahibi yaşlı bir kadın..Bu kantinde gözetleme kulesi hangi tarafın eline geçmişse Türk ya da Rum askerlenne çay-kahve-tost ve yumurta ikram ederdi. Bu askerleri artık küçük isimleriyle tanırdı madam Katina. Dolayısıyla madam Katina ırk ya da millet aynmı yapmazdı. Kendisiyle birseferindesöyleşirken kantinine uğrayan Kıbns Türk askerlerini de çok iyi tanıdığını, komşusunun çocuklan olduğunu söylerdi ve 'Savaşı bunlar başlatmadı ki; ellerine silahı başkalan vermişti' diye ekliyordu. 1974 yılının temmuz ayında da -yani sıcak savaş günlerinin birin^e bu kantinde Türk ve Rum askerleri ayrı masalarda sandviçlerini yememişler miydi? (15şubat) BAKANDAN UCUZ ÜKONUT MUJDESIKonuttan sorumlu Devlet Bakanı Erman Şahin, ev sahibi olmak isteyenlere sağlanacak büyük kolaylıkları açıkladı. • 20 milyon lirayla nasıl konut sahibi olunacak? • Ucuz arsa ve kredi kimlere, nasıl verilecek? • Yarım kalmış ve yeni yapılacak konutlar ne kadar sürede bitirilecek? KÂRLAR BORSAYA MORAL VERDİ • 91 kârları beklenenin üzerinde çıkan şirketler... • Sarkuysan İngiltere'de tesis aldı. • Şirketlerin risK ve kazanç haritasına bakarak, hangi hissenin ne kadar prim yapabileceğini ölçün. Riskli hisseleri tanıyın. • Halka açılmada Hürriyet haftası. KAÇAK EŞYADA GÖRÜLMEMİŞ YÖNTEMFon ve bandrol ücretlerindeki artıştan sonra, elektronik eşyalar buzdolabı ambalajı içinde yurda sokulmaya başlandı. • Sirkeci piyasasındaki son fiyatlar... DELİKANLIHOLDİNG İŞBASINDA... Yaş ortalaması 24 dolayında olan 100 gencin kurduğu holding, boş ve kârlı alanlara yatırım yapmak için harekete geçti. Bayinizde... • Bankacılardan Tansu Çiller'e sitem. • Şevket Demirel: Kredi ve vergi borcum yok. • Mama ile büyüyen şirket. • Süren: "ANAP bankaa, DYP sanayici." • Leasingcilerin birlik kavgası. • 1 koyup 4 kazanan şirketler... EkonomısıoKUMAK İYİ BİR YATIRIMDIR Kumbaracıbaşı: Yetki ve sorumluluk TSK'nın Ermenistan'a giden uçak Türkiye'den izin almadıCUMHURİYET(Ankanı) - Dışişleri Bakanlığı'na vekâlet eden Bayın- dırhk ve îskân Bakanı Onur Kumbaracıbaşı, Erivan'a giden Lübnan bayraklı uçağın Türk hava sahasından izinsizgeçiş yaptığını açıkladı. Kumbaracıbaşı, dün bir gazetede habe- ri geniş şekilde yer alan Frankfurt'tan Türkiye üzerinden izinsiz olarak Erivan'a giden uçakla ilgili açıklamalarda bulundu. Haberde usulsüz uçuşu engellemediği yolunda ifadelerin kullanıldığını bildiren Kumbaracıbaşı, şöyle konuştu: "10 şubatta Frankfurt'tan kalkan ve Er- menistan'a giden bir uçak gerçekten Türki- ye hava sahasından geçmiştir. Uçuş izni- nin aym 10'u için istenmiş olduğu, fakat bunun herhangi bir aksakbk nedeniyle 1 l'i diye algılanmış olduğu söylendi, ama uçuş izinsiz gerçekleşti. Bakanın bulunamaması diye bir olay söz konusu değil. Ben Ankara'da idim. Ayın 10'unda gün boyu görevimin başındaydım. Akşam, Dışişleri yetkilileri bana bilgi verdiler. Bilgi verdiler diyorum, çünkü bu konuda Dışişleri Bakanlığı'run verebileceği bir talimat yoktur. Bu konu Dışişleri Ba- kanlığı'nın sorumluluğunda olan bir olay değildir. Sadece konuyia ilgili bilgiienmern açısından olay bana intikal ettirilmiştir. O saatte zaten uçak bizün hava sahamızdan da çıkmış bulunmaktaydı. Bütün bunlarm karar mercii Türk Silahb Kuvvetleri'dir. Bu konularda başka hiçbir merciin yetkisi ve dolayısıyla da sorumlu- luğu yoktur. Takdir tamamen Türk Silahlı Kuvvetleri, Genelkurmay Başkanlığı ve ha- va kuvvetlerimize aittir. Uçakla gerekli ir- tibat kurulmuş, gerekli sonılar sorulmuş ve yoluna devam etmesine izin verilmiştir. Benim özellikle düzeltmek istediğim hu- sus, Dışişleri Bakanlı^ı'nın bir uçağın in- dirilmesi ya da yoluna devam etmesi ko- nusunda bir görev ve yetkisinin olmadığı- dır. Karar mercii TSK'dır Türkiye'nin güvenliğinden sorumlu olan TSK, bu konuda da sorumlulu sahibidir ve takdir onlara aittir. Olayda bir tarih ha- tası olduğunu zannediyorum, tespit ettiler ve önemli görmedikleri için uçuşa izin ver- diler. Isteselerdi uçağı indirirlerdi. Böyle bir gerek gormemişlerdir. Buradan çıkan sonuç budur. Bugünkü incelememizde de Dışişleri Bakanhğı'nın herhangi bir hata- sı olmadığını saptadık." Muhbir koca, kansını ihbar etmiş Almanya'da STASI yarası DİLEK ZAPTÇIOĞLU (Beriin) - Almanya muhbir arıyor. Doğu Al- manya'da kim eski rejimle işbirliği yaptı? Kim gizlice kansını, has- tasını, müvekkilini STASÎ'ye ihbar etti? STASl'nin arşivlerinin halka açılması olup da böylesine aldattığını hâlâ kavra- ülkede gerçek bir 'isten'nın doğmasına yamıyor. Muhbirlik yapa kocası ise Do- neden oldu. Dosyalarla birlikte Alman ğu Almanya'da sosyalizme inandığını ve toplumunda onanhnası uzun yıllar sûre- bu yüzden devlete bilgi sızdırmayı kabul cek yaralar açılıyor ve derinleşiyor. ettiğini ama bu işten rahatsızlık da duy- Kısaca 'STASI' olarak anılan Devlet Güvenlik Bakanhğı, 16milyonluk Doğu Alman toplumunda büyük bir tutkuyla herkesi izlemiş, fişlemiş, telefonlannı dinlemiş, mektuplarını açmış, eline geçen her istihbarat kırıntısını 'Alman titizli- ğiyle' kayda geçirmişti. Yaklaşık 3 mil- yon kişinin STASI için muhbirlik yaptığı duğunu söylüyor. STASI kurbanlan, hayatlannı zindan eden muhbirlerin ve amirlerinin birer bi- rer deşifre olup cezalandınlmasını isti- yor. Bu ahlaki bir açıdan ele alınıyor. "STASI geçmişi tümüyle ortaya dökülüp temizlenmedikçe geleceği kuramayız" di- yor kurbanlar. STASI düzeni, Nazilerin biliniyor. Bu, neredeyse toplumun beşte gestaposuyla karşılaştırılıyor. İkinci bıri. Dünya Savaşı'ndan sonra Almanya'mn Dosyalar genellikle muhbirlerin açık Nazilerden anndırılmamış olduğuna kimliğini içermiyor. Hakkınızda tutul- muş dosyayı açtığınızda çeşitli kod adla- rıyla anılan değişık muhbirlerin sizin hakkınızda STASI'ya aktarmış olduğu bilgilerle karşılaşıyorşunuz. Bu bilgiler- den sizi kimin izleyip ihbar ettiğini anla- maya çahşıyorsunuz. Şimdiye değin en çarpıcı olay, eski re- dikkat çekenler, STASI'den annmayı ge- cikmiş bir görev olarak kabul ediyorlar. STASI olayı,tarafsız gözlemcilerin or- tak kanısına göre daha nesnel ele alın- mak zorunda. Bugünkü ahlaki 'muhbir avı'nın kimseye faydası yok. Geçmişiyle hesaplaşmaya çalışan Almanya'mn yap- ması gereken en önemli iş şu soruya yanıt jim aleyhtarı ve Doğu Alman Yeşil aramak: Demokratik Alman devleti ve Parti'nin kuruculanndan milletvekili Ve- toplumu nasıl işliyordu? tnsanian muh- ra VVollenberger'in dosyasıydı. Dosyası- birlik yapmaya zorlayan bu düzenin te- nı inçeleyen milletvekili, kocasının ken- disini yıllarca devlete ihbar ettiğini anla- dı. Muhbirlik yaptığını kabul eden kocasından aynlan Vera VVoIlenberger, çocuğunun babasının kendisini nasıl melleri neydi? Yıkılan bu düzenden gele- cek için hangi derslerçıkartılabilir? Batı'- da oturup "Ben Doğu'da yaşasaydım kesinlikle muhbirlik yapmayı kabul et- mezdim"" demek s>pekülasyondan ibaret.