Katalog

İşlem tomam: Pamukbank'tan TSrk Bonkacılığı'na yepyeni bir mevduct hesabı... Sigortalı Mevduat! Cu mhuriyet^ /ŞAevduatınız J*arnukbank'ta doho da slaortalı! PAMUKBANK LYI.L / SAY1 24243 / 250O TL (KDVdahil) NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NADİ (1945-1991) 16 ŞUBAT 1992 PAZAR Oırnhurbaşkanı Tahran'da *OrtaAsya laf değil iş beküyor*CUMHURİYET (AnUra/Tthran) - Cunhurbaşkaıu Turgut özal, Başbakan SiMeyman E>eınirel'iıı kendisini ABD'den telefonla arayarak temaslan hakkında bilgi verdiğini söyledi. Özal, "Orta As- ya cumhuriyetlerine Tûrk modeli uygu- lanması" konusunun fazla büyütüldüğü- nu kaydetti. Cumhurbaşkanı özal, Ekonomik İş- birliği Teşkilatı'nm (ECO) 16-17 şubat tarihleri arasında yapılacak zirve toplan- tısına katılmak üzere dün Tahran'a git- ti. Havaalanmda bir basın toplantısı dii- • Özal alıştınyor Tahran'dan Ahmet Tan 5. Sayfada zenleyen özal, ECO'nun daha etkili bir hale getirilmesi gerektiğine işaret ederek "Bu, bolgedeki Türk cumhuriyetleri için fevkalade yararh olacak" dedi. özal'ı, TBMM Başkanı Hüsaraettin Cindoruk ve Başbakanvekili Erdal lnönü uğurla- dı. Cumhurbaşkanı Turgut özal, Tah- ran'a varmadan önce uçakta yaptığı açık- lamada, Başbakan Süleyman Demirel'- in, kendisini ABD'den telefonla aradığını UArkasıSa. 19,Sü.5'de Mardin'de kanb gün Ateş açıldı 6 kişi öldü CUMHURİYET (Mardin) - Mar- din'in 3 köyünde bazı kadın- ları gözaltına almak isteyen jandarmalarla köylüler arasın- da çıkan çatışmada 6 kişinin öldüğü bildirildi. Diyarbakır'- da bir ilkokul öğretmeni, kim- liği belirsiz bir kişinin silahlı saldırısında yaşamını yitirdi. Mardin merkez ilçeye bağlı Aytepe, Yardcre ve Ahmetli köylerinde operas- yon düzenleyen jandarmaların 4 kadını gözaltına almak istemesi, köylülerin tep- kisine yol açtı. Iddiaya göre PKK'lılann da kanştığı tartışmadan sonuç alınama- yınca olay çıktı. SHP Mardin Milletvekili Ali Yiğit, kadınlan vermek istemeyen köylülerin üzerine ateş açüması üzerine Seyfettin Kapcak (18), Ali ölmez (10), Abdülselam (15), Abdülkerim (20), Ab- dülselim (10) ve Bedriye adındaki yurt- taşlann yaşamını yitirdiğini, yaralanan beş kişinin de Mardin ve Diyarbakır dev- let hastanelerinde tedavi altına alındığı- nm kendilerine iletildiğini belirtti. Olay- dan sonra görüştüğü Mardin Valisi Bo- • Arkası Sa. 18, Sü. 8 J de Memur mitinginde 5yaralı CUMHURİYET (Ankara) -Ankara Kamu Çalışanları Platformu'- nun, memurlara sendika kur- ma, toplusözleşmeve grev hak- kı tanınması için düzenlediği yürüyüş ve mitîngde bazı pan- kartlann indirilmesini isteyen polis, kalabalığa cop ve taşla saldırdı. Çıkan kavga sonunda 5 kişi hastaneye kaldırıldı. Eğit-Sen Ankara Şubesi Başkanı Ab- dullah Aydın, Başbakan Süleyman Demi- rel'i "çifte standart" uygulamakla suçlar- ken sendikal hakların önündeki en büyük engelin yasalardan önce devletin uygula- dığı baskılar olduğunu söyledi. Memurlara sendikal haklann tanınma- sı için düzenlenen yürüyüşe katılan Eğitim-Sen, Tüm Bel-Sen, Tüm Saghk- Sen, Tüm Haber-Sen, Tüm Ray-Sen, Tanm-Sen ve Tüm Maliye-Sen üyesi 5 bi- nin üzerindeki kamu çalışanı ile işlerin- den atılan Yurtiçi Kargo ve Izmir Anakent Belediyesi işçüeri dün saat 12.00'de Etlik- teki eski garajlann önünde toplandılar. UArkasıSa. 19,Sü.5'de DYP'devergi affı kriziYasa tasansma karşı çıkan 7 milletvekili gerekirse ret oyu vereceklerini söylediler CUMHURİYET (Ankara) - DYP'de ilk isyan yergi affında çıktı. 7 DYP milletvekili, Başbakan Süleyman Demirel'in 'Mutlaka yasa- laşsın' dediği tasarıyı değiştirmek için çalışıyor. Maliye Bakanı Sümer Oral'ın çabalanna karşın ikna olmayan muhalif DYP'lüer, tasanya karşı sonuna kadar direneceklerini, gerekirse ret oyu vere- ceklerini belirtiyorlar. 7 DYP'linin yanı sıra ANAP, RP ve SHP'de 3 milletvekilinin başını çektiği grup da vergi affına sınır istiyor. DYP MiUetvekilleri Münif Islamoğlu, Coşkun Kırca, Baki Tuğ, Tınaz Titiz, Tev- fik Diker, Hasan Ekinci ve Tunç Bilget, cumhurbaşkanı, başbakan, bakanlar ve milletvekillerinin vergi affı kapsamı dışın- da tutulmasına yönelik değişiklik önerge- si hazırladılar. Muhalif DYP'liler, grup başkanvekilleri ve Maliye Bakanı Sümer Oral'ın çabalanna rağmen ikna olmadılar. Muhalif DYP'liler, 1974 yılında çıkanlan bir af yasasında da milletvekilleri ve bakan- ların İcapsam dışı tutulduğunu belirterek önergeleriyle yapılacak eklemenin anaya- saya aykırı olmayacağı görüşünü dile ge- tirdiler. Bugün ABD'den dönecek olan Demirel, salı günü Meclis grubu toplantısında bir konuşma yapacak. Toplantıda af tasarısı için grup kararı alınması konusunun da tartışılacağı belirtildi. DYP Grup Başkanvekili Turan Tayan, salı günü yapılacak grup toplantısında ko- nunun görüşüleceğini, muhalif milletvekil- lerinin isterlerse eleştirilerini dile getirebi- leceklerini söyledi. Tayan, "vergi affı" ko- nusunda kendi gruplan içinde yapılan mu- halefete karşı nasıl bir yol izleyeceklerinin soruhnası üzerine şunlan söyledi: • Maliye Bakanı: Önce af, sonra denetim 18. Sayfada "Beyefendi Türkiye'ye döndüklerinde bir durum değerlendirmesi yapılır. Her millet- vekilinin biv tasanya değişiklik veya ek madde önergesi verme hakkı var. Verilen ek madde önergesi grubumuz tarafından görüşülecektir. Bu önergenin verilmesinin oiağanüstü karşılanacak bir tarafı yok. He- nüz maddelerin görüşülmesine geçilmedi. Bu konuda bir grup karan da yok. Orta- da sadece bir hükümet tasansı var. Bu hü- kümet tasarısı Genel Kurul'da müzakere edilirken, bu önerge de kabul edilebilir. Ko- nuyu şu anda böyle değerlendirmek lazım. Bu konuda grup karan alınması düşünül- müyor. Arkadaşlanmız neden önerge ver- diklerini grupta da anlatabilirler. Gerek görmeyebilirler de. Genel Kurul'un karan önemli. Olayı olduğundan fazla büyütme- mek lazım. Konu müzakere edilir, tartışı- lır, doğru yol bulunur!' Tayan, "vergi affı" konusunda doğru yo- lun Genel Kurul tarafından bulunacağını da sözlerine ekledi. DYP'deki muhalif 7'ler arasında yer alan Coşkun Kırca, Cumhuriyet'e yaptığı açık- • Arkası Sa. 18, Sü. 4'te İlk olarak 72/3 tertip erlere uygulanacak 15 ay askerlik ağustostabaşbyor İç Politika Servisi - Milli Savunma Bakanı Nevzat Ayaz, 15 aylık as- kerlik uygulamasına ağustos ayında başlanacağını açıkladı. Ayaz, askerliğin 12 aya indirilmesi ve erken terhis uygulamalan- nın, ordunun gereksinimlerine göre yapılacağını bildirdi. Beyaz balina mezgit balığından hoşlandı. (Fotoğraf: MÜŞFİK AKARCAN) Balinaja sevgi eli HALUK CECAN (Yakakent - Sam- sun) - 14 şubat cuma günü. Saat 09.45. Yakakent'ten kiraladığımız iki tekne ile bir saatlik yolculuktan sonra beyaz bali- naya ulaştık. Yirmi gündür kıyılarda do- laşan balık büyük ilgimizi çekmişti. Mo- • Sinoplular: Beyaz balina burada kalsın./'A Sayfada tor seslerinden ürken ve uzaklaşan beyaz balina motorlar stop ettikten sonra yak- laştı, çevremizde büyük turlar atmaya başladı. Ellerimizi suya, daha sonra tek- nenin yanlarına vurarak sesler çıkardık. Dev balık sesleri duyunca yaklaştı. Böyle bir balina ile birlikte film çekip onu ok- şayabilmek hayalimiz gerçekleşiyordu ni- hayet. Daha önceki yıllar Fransa'mn Bi- ot kentindeki Maryland'deki Gösteri Par- kı'nda bu tür bir çalışma yapmak için git- tiğimde teknik nedenlerle çekimi gerçek- leştirememiştim. İşte doğal bir ortamda beyaz balina ile istediğim gibi oynayıp, onu okşayabiliyordum artık. Dalgıç Yal- çm Uras ile birlikte suya indiğimizde ön- celeri bizden ürktü. Bunun üzerine sudan çıkmak zorunda kaldık. Sualtı balıklanyla • Arkası Sa. 19, Sü.4'de Milli Savunma Bakanı Nevzat Ayaz, dün İstanbul'da Cumhuriyet'i ziyaret et- ti. Bakan Ayaz, Türk Silahh Kuvvet- leri'ndeki (TSK) yeniden yapılanma ve askerlik konusundaki çeşitli sorulan ya- nıtladı. Ayaz, TBMM'deki yasanın çıkması halınde, 15 aylık askerliğin ilk kez ağustos ayında silah altına ahnacak 1972,3 tertiplere uygulanacağını söy- ledi. Silah altındaki er ve erbaşlann yasa uyarınca erken terhis edilebilmesinin TSK'nın ihtiyacına göre belirleneceğini ifade eden Ayaz, yedek subaylık süresi- nin 1 yıla, 8 aylık askerliğin de, 6 aya çekilecegini belirtti. Ayaz, bedelli asker- lik süresi ve uygulamasının da, gereksi- nimlere göre düzenleneceğini ifade etti. Profesyonel askerlik için kamuoyun- da yanlış bir kanı bulunduğuna dikkat çeken Milli Savunma Bakanı Ayaz, bu kapsamda silahh kuvvetler bünyesine kabul edılecek olanlann G.Doğu'ya gönderileceği söylentilerinin kesinlikle doğru olmadığmı söyledi. Ayaz, "Pro- fesyonel ya da sözleşmeli askerler, tüm silahh kuvvetler içindir. Bölgesel olması mümkün değildir. TSK"nın tüm yurt ge- nelindeki birlikleri içindir" dedi. Ayaz, sözleşmeli askerlik için bu yıl 22 bin kad- ro açıldığını belirterek, şubat ayında 10 bin başvuru yapıldığını bildirdi. Ayaz, temmuz ayında da yeni sınav açılacağını söyledi. Sözleşmeli askerlerin, er sınıfına bağlı olacağını da kaydeden Nevzat Ayaz, bu uygulamadan yarartenmak isteyenlerin, terhis olduktan sonra en geç iki yıl içinde başvuruda bulunmalan gerektiğini bil- dirdi. Ayaz, sözleşmeli askerlerin aylık ücretlerinin ortalama 2 milyon lira civa- nnda olacağını, subay ve astsubaylara tanınan tüm sosyal haklardan yararla- nacaklannı ifade etti. CIA, PKK hakkında Türkiye'ye bilgi vermiş Washington, Irak'ta sürprîz darbebekliyor UFUK GÜLDEMİR (VVashington) - ABD Savunma Bakanbğı Pentagon'- un üç numarab ismi Paul Wolfowitz, Başbakan Süleyman Demirerin Irak'ta, Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'e karşı bir darbe işareti gör- mediğini söyledi. Washington'un Bağdat'ta derin aynhklar gözlediği- ni vurgulayan Wolfowitz, "Beklenmedik bir sürpriz olabilir" dedi. Uluslararası politikadan sorumlu Sa- vunma Bakanlığı Müsteşan Wolfowitz, Cumhuriyet, Hürriyet ve Milliyet temsil- cilerine yaptığı değerlendirmede, Başbakan Demirel'in ABD ziyaretinin çok başanlı geçtiğini söyledi ve "Kişiselleştirmek iste- miyorum, ama Demirel'den çok memnu- nuz" dedi. Wolfowitz, "Yapanın ismi de- ğişti, ama Türkiye'nin Amerika politika- sı aynen sürüyor" fikrinin doğru olup ol- mayacağının sorulması üzerine de bu yo- ruma katıldığı anlammda "Keşke bu cüm- leyi ben söyleseydim" diye konuştu. Wolfowitz, Demirel'in ziyaretini değer- lendirirken iki nokta üzerinde durdu: • Demirel'in ABD gerisi sona erdi. 19. Sayfada 1) Türk - Amerikan ilişkileri seçimleT- den sonra çökmedi. Bizi birbirimize bağ- layan ortak menfaat ve değerler var. Bun- lar hükümetten hükümete değişmez. Çevre ve koşullar değişiyor, ama ortak menfa- atler değişmiyor. 2) Türkiye ve ABD'nin Orta Asya'da demokrasiyi teşvik etmekte ortak menfa- ati var. Gücümüzü birleştirmek suretiyle bu alandaki sonucu daha verimli hale ge- tirebiliriz. 'tslam ülkelerinde- demokrasi olur mu' diye bir soru var. Türkiye bunun olacağını gösteriyor. Demirel'in Irak'ta Saddam Hüseyin'i devirmek amaçlı dış müdahalelerden ka- çınılması yolundaki uyansının tutarlı ol- duğunu, bunu Amerikan görüşü ile hemen hemen aynı çizgide olduğunu vurgulayan Wolfowitz, bu görüşü şöyle özetledi: "Irak'ta durumun değişmesini isteriz. Bu değişimi desteklemek için bir miktar baskıya devam edebiliriz, ama bu değişik- lik Iraklılar tarafından yapılmalıdır." Demirel'in Saddam Hüseyin'in "kötü bir adam olduğunu, bir an önce gitmesi- nin iyi olacağım" bildiğini belirten Wol- fovvitz, "Ama karmaşık bir sorun. Basit biı çözümü yok. DemireFin yaklaşımı çok akılhca" dedi. ABD'nin seçim geliyor di- ye Irak'ta böyle bir arayış içine girmesi- nin mümkün olmadığını vurgulayan Wol- fowitz, "Demirel, orada Saddam'a karşı bir darbe işareti görünmediğıni söyledi. Bi- zim hissiyatımız ise orada bazı derin bö- lünmeler olduğu yönünde, Saddam eskisi gibi duruma tam olarak hâkim değil. Bek- lenmedik bir anda sürprizler olabilir" di- ye konuştu. Wolfowitz, Türkiye'de konuşlandınlan Çevik Güç'ün süresinin haziranda bitecek olmasının ABD'yi rahatsız edip etmediği- nin soruhnası üzerine şöyle konuştu: "Zamanı gelince bakarız. Ama önemli bir konu, bu ziyaret sırasında da konuş- tuk. Türk hükümeti orada ne olduğunu bi- UArkası Sa. 19, Sü. l'de BUGUN Dotaryükseliyor İsviçre Merkez Bankası'nın frankın değerini düşüreceğine ilişkin söylentilerin ardından ABD Merkez Bankasf nın faizleri düşürmeyeceğini açıklaması Amerikan Dolan'nı şaha kaldırdı. Hafta başında 1.55 olan dolar-mark oranı hafta sonunda 1.62'nin üzerine çıktı. Yurtiçi serbest piyasada 220 lira artan dolar 5760 lirayayükseldi ve \üzde 3.97 prim yaptı. • 7. Sayfada Dökûlen Fener galip: 3-1 17'nci haftanın ilk maçında lıg ıkincisi Fenerbahçe, dün Bursaspor'u 3-1 vendi. Zamanzamanzoranlar vaşayan Fenerbahçe'nin gollerini Aykut. Tanju ve Gerson attı. Bursaspor'un tek golü Vedat'tan geldi. • 16. Sayfada 'En ZOP olan Demirel 1 Uğur Yüccl. pazar konuğu. Kabare şovlanyla bir aydan bu yana başkent izleyicisinin karşısına çıkan Yücel ile Ankara temsilcimiz Ahmet Tan konuştu. • 6. Sayfada Kutlutaş Şirketi'nin Genel Müdürü, Emlak Bankasfndan 350 milyar lira kredi aldıkları yolundaki ıddiaların doğru olmadığını söyledi. Tabii Kaynaklar Bakanı Ersin Faralyalı tarafından kurumu zarara uğrattığı gerekçesiyle görevinden alınan Türkiye Demir Çelikİşletmeleri'nin eski genel müdürü ise hakkındaki iddialann kasıtlıçıkanldığını söyleyerek Faralyah'yı tzmirli özel sektör temsilcilerinin haklannı gözetmekle suçladı. M4. Sayfada KULIS DYP'nin 4'lü çetesi DYP içinde bir dörtlü çetenin varhğından uzunca bir süredir söz ediliyordu. Bu dörtlü çetenin Demirel'in yakın çevresine girmeyi başararak, aldığı her kararda, attığı her adımda etkili olduğundan yakınılıyor, bu yakın markajın partiye zarar verdiği iddia ediliyordu. Dörtlü çete dedikodusu, seçimler öncesüıde iyice hızlandı. Milletvekili adaylannı seçerken Demirel'in çetenin her dediğini yaptığı iddialan dolaştı. mArkasıSa.l9,Sü.7'de MİGROSKOP DERGİ'NİN İ Ç İ N D E i N C E L E Y i N Demirel, Söz ve Gerçek. YORK - Zürih... Davos... VVashing- ton... NevvYork... Demirel leyleği havada gördü! Son iki haftadır Ankara'ya pek uğradığı yok. Sürekli yurtdışında. Kendisi defarkında: "Hani eleştirmiyorlar mıydı, bunca yıldır yurtdışına çıkmamak olur mu diye?.. işte biz de şimdi geçen 12 yılın acısını çıkanyo- ruz. Sırada Iran ve Pakistan var. Sonra As- ya Türk cumhuriyetleri ve Rusya... Japonya da var sırada..." Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin'e bakarak gülüyor: "Üstelik arkamızda ikimizin de çok iyi, çok sağlam vekilleri var. Sayın İnönü ora- da... O zaman neden dolaşmayalım?.." Türkiye gibi son derece duyarlı bir coğ- rafyaya sahip bir ülkenin dışişleri bakanı- nın, başbakanının, üstelik bugünkü gibi değişim içindeki bir dünyada dolaşmaları doğal karşılanmalıdır. Ülkenin ekonomik ve mArkasıSa.l9,Sü.6'da HASAN CEMAL Istanbul Boğazı'ııda kdavuz kargaşası VEDAT YENEFfER (İstanbul) - Binlerce koyun hâlâ Boğaz dibinde yatarken önceki gün meydana gelen kaza. "İstanbul'un incisi"nin üzerin- de seyreden tehlikeler konusunda bir kez daha uyancı etki yaptı. Rumen bandıralı Satu Mare gemisi. önceki gün dümeni kilitlenip kontrolden çı- karak Boğaziçi Eğlence Gemisi'ne bindirmişti. Boğaz trafığini biknler, çok daha büyük kazaların kendileri için sürpriz olmayacağım söylüyorlar. İstanbul Boğazı'nda görev yapan kılavuz kaptanlar. telsizciler, römork kaptanlan, pilot istasyonlan çalışan- ları. liman göre\lileri ve Boğaz yolunu kullanan gemi acentelerinin vönetici- leri, kazaların nedenleri konusunda uzun bir liste sırahyorlar. Boğaz'da görev yapanlara göre: - Pilot (kılavuz) kaptanlar. geçiş ya- pan gemilere binmeleri gereken yerde. yani Ahırkapı"da binmiyorlar. Dahası inme noktasından önce Dolmabahçe- Ortaköy arasında gemileri terk edi- yorlar. 1979'da, Independenta buyüz- den yanmıştı. Gemiye iniş ve biniş saatteri, istasyonlardaki "jurnal" adlı defterlere kaydedilir. Ama bu defter- leri kimse kontrol etmez. - İstanbul Boğazfnda 27 tane kıla- vuz kaptan var. Her bindikleri gemi- den bahşiş ve prim alırlar. Pilot sayısı ne kadar az olursa aldıklan bahşiş o kadar artar. Çok para kazanmak için aşın çahşan pilotlar yorgun düşüyor- lar. Erken inip erken biniyorlar, nö- betlere kalıyorlar. 10 kişinin \apacağı işi 3-4 kişi yapıyor. - Karadeniz ve Ege'den gelerek Marmara'ya yanaşan gemiler pilot al- mak zorundadır, bu yüzden söz konu- su gemilere "mecburcu" denir. Gemi- lerin çoğu sık sık gelen gemiler olduğu için pilotlar kaptanlara vakit kaybet- tirmek ıstemez. kaptanlar pilotlarla sürtüşmek istemez. gemiler prim öder. makbuzlar imzalanır ve pilot almadan \ola devam edilir. Sırf pilotlarla sür- tüşmemek için "bilF adı verilen mak- buzları imzalayan kaptanlar. gelişmiş ülkelerde bunları yapamaz. Oralarda bahşiş \oktur. Örneğin İstanbul Li- manı'nâ sürekli gelen Osetiya. Ayva- zovski. Georgi Kikof ve Dımiter Blo- goev gemileri hiç pilot almazlar. - Kılavuz kaptan bulmak zor. Eğer onlar istifa ederlerse Boğaz'da çok zor UArkasıSa. 19, Sû.ö'da