Katalog

7 KASIM1992 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOM ŞİRKETLERDEN HABERLER ; • RENALXT,az yakitlaçalışma özelliğinesahip, konforlu yeni modelını Renault 21 Optima adıyla satışa sundu. • RAKS, Almanya vetümAvrupa ülkelerindemüzik listelerindeenüst sıralara yûkselen Tûlay'la anlaşma imzaladı. • HEKTAŞ, yüın Uk dokuz aymda net kannı yüzde 134 arttırdı. T BVESTEL, Romanya'da VESTROElectronis adıyla yeni bir şirket kurdu. •TOKULLAR DERİ, bu yıl sonuna kadar 15 milyon dolarhk ûretim yapmayı hedefliyor. • PASCAL, Türk ortağı Can Çakıl ile birlikte inşaat makinelerini pazarlamak üzere Türkiye bürosunu açtı. • ETA BİLGİSAYAR, personelini güçlendirmek ve daha iyi hizrnet vermek amacıyla 'önce müşteri' adlı eğitim çalışmalanna başladı. • MEDA AŞ, ülkemizde pa- zarladıgı Amerlink masif kü- tük evin ilk ömeğini İstanbul Avcılık ve Atıcılık Kulübü bünyesinde av köşkü olmak ûzere tamamladı. •BEKOTEKNtK, 70 ekran Stereo Beko Tiyatron model televizyon üretimine basladı. • GESP, Rusya'nın lider ro- Jket tasanm şirketi NPO "tnergomash şirketi tarafı- ndan geliştirilen uzay itici ürünleriru ABD'de temsil edecek şirket olarak seçildi. ŞNETAŞ, işyerle- rinde kazasız geçen 406 gün rekorunu iki iş yüına çı- kartmayı hedefliyor. • VAKKO, ilkkra- vat butiğini Bebek'- te açtı. •WORLD GOLD COUNCIL, kuyumculuk sektorûnün teknik gelışımine ilişkin bir seminer düzenledi. • PRET-92 fuannda 10 mil- yar dolarhk tekstil ve konfeksiyon ihracau bağ- lanüsı yapıldı. •PDRÖzel Eğitim v e Danışmanlık Şir- keti< Yaşar H ° l " . ding'in 720 calışaru- na "Önce insan' adıyla semi- ner veriyor. •DÜNYA HALI, dünyanın en gelişmiş teknolojisine sa- hip, son model halı tezgah- lannı kullanmaya başladı. •TURYAĞ, ocak ayında, Yayla margarinin 10. kuruluş yılını kutlamak için yemek yanşması düzenliyor. ~ ~ T ] BDANDY, Türki- ye'de ilk kez diyet sakız üreterek Dandy Oiet adıyla satışa sundu. • GDS DIŞ TtCARET, ser- mayesini ona katlayarak.50 mlyar 400 milyon liraya çıkarttı. • PARAMAX, art arda iki sene NASA/Goddard Uzay Uçuşlan Merkezi mükem- mellik ödülü finalisti oldu. •AUSTRO TÜRK TÜRK A.Ş.. İzmir Çiğü'de 10 mil- yon dolarbk tütün işleme ve depolama tesisinin temeli attı. •AL BARAKA TÜRK'ün İzmir şubesi kendi bi- nasında hizmete gi- • EGEBANK, Bandırma şube bi- nasını yeniledi. • GOTHAER DKVÖR SİGORTA, 6-8 kasımda yapılacak Vizon Show'u sigortaladı. • MICROSOFT, kişisel bil- gisayarlann ses özelliklerini geliştirme yeteneğine sahip yeni bir ûrün çıkarttı. • ANADOLU SİGORTA personeli silahlı kuvvetlere kan bağışında bulundu. • HALK YAŞAM SİGOR- TA, başanlı acenteler top- lanusı Mersin Altınorfoz Otel'de yapıldı. • PHILSA, Ege Üniversi- tesi'nde tütüncülük konu- sunda eğitim gören 8 öğrenci- ye burs veriyor. •URAN HOLDİNG, mü- hendislik, iktisat, turizm da- hnda yüksek öğrenim gören öğrencilere burs veriyor. • İMTAŞ SİGORTA, kağıt toplama kampanyasma baş- ladı. •ANA SİGORTA, beşinci kuruluş yıl dönümünü kutladı. • HYUNDA1, ba- yiler toplanüsı bu yıl Buda- peşte'de yapılıyor. •PLATAN PLASTİK ve PROFİL SANAYİ. An- talya'daki tesislerinde üreti- me başladı. BAGF GARANTİ SİGORTA, başanlı acentelerini odül- lendirdi. Amerika, AT'den ithalatına yüzde 200'lük gümrük vergisi bindiriyor Kovboy silalıuıa davrandıİş-Ekonomî Servisi - Amerika Birleşik Devletleri ile Avrupa Topluluğu arasında, uzunca bir süredir beklenen ticaret savaşı sonunda patlak verdi. Was- hington önceki gece yaptığı açı- klamayla, savaşı başlatacak kurşunu attı ve AT'den it- hal ettiği lüks mal ve işlenmiş gıda ûrûnleri ithalaünın 300 milyon dolarlık bölümüne uy- gulayacağı gümrük vergilerini yüzde 200 oranında artürdı. ABD, bügüne değin, ATden yaptığı tanmsal ürün ithalatına yüzde 5 ile 15 araandaki oran- larda gümrük vergisi uygulu- yordu. Avnıpa'da belirgjn bir telaş yaratan veAT üyelerinin "misil- lemede bulunuruz" şeklinde yorumladıklan bu karar; aynı zamanda topluluk bünyesinde önemli tartışmalara yol açtı. ABD yetkilileri, misilleme kap- samına alabilecekleri ve deger- • Gümrük ve Ticaret Genel Anlaşması(GATT) görüşmelerinin çıkmaza takılması yüzünden Avrupa'yı cezalandırmaya kalkışan ABD, ÂT üyesi ülkelerden yaptığı lüks mallara uyguladığı gümrük vergisini, 5 Aralık 1992 taririinden geçerli olmak koşuluyla yüzde 200 oranında yükselttiğini açıkladı. • Dünya ticarçt savaşı anlamına gelen bu açıklama, Avrupa'yı birbirine katarken AT üyesi ülkelerin yetkilileri Londra'daivedibirtoplantı çağnsmda bulunarak bir yandan ABD'yi suçlama, bir yandan da aralanndaki anîaşmazhklan çözümleme çabasına giriştiler. bıber ekeceğı getirdiler. endışelerini dile500 milyon dolan bulan tanm- sal ürün ithalatının diger ka- lemlerine de yapünm uygula- K o p _I ıI ı.|I a ı ~ ı a ı n a i s , r yabileceklerini söylemekten KarşillKil SUÇiamaiar geri kalmıyorlar. öte yandan, GATT gö- rüşmelerinin çıkmaza girmesin- den bu yana ticaret savaşıru önlemek amaayla yürütülen çabalar, AT bünyesinde önemli çatlaklara yol açtı. AT Tanm Ürünleri Ticareti Komisyonu Temsilcisi Ray MacSherry, gö- revinden istifa etti. MacSherry, Avrupa Topluluğu üyesi ülkelerin. özellikle de Fransa ve Almanya'nın, tanm ürünlerini destekleme politikası uygu- lamalan, GATT görüşmeleri- nin çıkmaza girmesinin temel nedenini oluşturuyor. ABD, destekleme uygulamasının. ser- best ticaret ilkelerine ters düştü- ğü gerekçesiyle, öteden beri AT'nin bu uygulamayı bırak-istifasına gerekçe olarak, Avru- ,„ . leri bir milyar 700 milyon dolan pa Komisyonu Başkanı Jacqu- masını istiyordu. özellikle yağlı bulan sanayi ürünleri listesi es Delors'un, yetkilerine fazla tohum üretimindeki bu uygula- kanşmasını gösterdi. AT üyesi ülkelerin tanm bakanlan ise, MacSherry ile Delors arasın- daki çaüşmanın, ABD'nin yapünm karannın üzerine tuz haarladıklannı belirttiler. Bu listc kapsamında; parfum, kris- tal ve dığer sınai ürünler de yer alıyor. Amerikan yetkilileri. AT'den toplam olarak 3 milyar ma taraflar arasındaki rekabe- tin kızışmasına yol açtı ve an- laşmazlığa dönüştürdü. Bu ara- da, özellikle Fransız şarap üre- ticileri, desteklenmekle büyük İLAN (LASPETKİM-İŞ) LASTtK, PETROL VE KİMYA İŞÇILERİ SENDlKASI'nın 24-25 Ekün 1992 günleri yapılan 4. Olağan Gencl Merkez Genel Kumlu'nda; 1) Ajağıda ad ve soyadlan, meslek ve sanatlan, ikametg&hlan gösterileDİer sendikamn zonınlu organlanoa asil ve yedek üyc oiazak seçilmi$lerdı/. 2) Sendika ana lilzüğundc a^agıda gdsterildigi jekilde degıjikltk yapılmısur. 2821 sayılı kanuo 8 ve 9. maddeleri gcrejınce Ugililere duyurulur. LASPETKİM-İŞ SENDtKASI GENEL MERKEZ YONETİM KURULÜ AM VE SOVADI ASIIXAR VAHDETTİN KARABAY ŞERAFETTlN YIÖIN HALİL ALTUNAY CEMAL ÇELlK ÖMER LÜTFÜ ŞAHÎN RIZA ZORLU TURGAY ERSÖNMEZ AHMET METIN GAZt GÖKBEL YEDEKLER MEHMET AYKUT SABRI ERKAN 'ESAT MAHMUT ÖZEN DURSUN BAYSAL KEMAL AYDıN EROL ÇIÇEK HÜKKAM AYDıNKOÇ TURGUT AVCı HıDıR GEZ AS1LLAR MEHMET SEZEN RAMAZAN GÜNDOGAN RIZA YÜKSEL YEDEKLER EŞREF YILMAZ HASAN BATMAZ HÜSEYİN BAKIR MESLEK VE SANATI GENEL MERKEZ YÖNETtM KURULU (Genel Başkan) (Genei Baştan Vekiii) (Genel Stkreter) (Genel Mali Sekreter) tç Laslik lşçiji Bakım Usun (Soğuk Demirci) Sevkiyaı Şoförtl Satış Deposu Sorumlusu (Teşkilallandırma Sekreteri) Kalıpçı Makina Operalörü(Egilını Sekrocrı) (Araşarma Sekreteri) (Ydnetim Kurulu Üyesi) Makina Operacörii V Kayış Ijçisi (Yönetim Kurulu Üyesi) Ekktrikçi (Yönetim Kurulu Yedek Üyesi) (Yönnim Kunılu Yedek Üyesi) (YOnetün Kurulu Yedek Üyesi) (Yönetim Kurulu Yedek Üyesi) (YSnetim Kurulu Yedek Üyesi) (YOnetım Kurulu Yedek Üyesi) (Yönetim Kurulu Yedek Üyesi) (YOnetim Kunılu Yedek Üyesi) Teknisyen Imalat lşçisi ImaUt lşçisi Kaynakçı Depo lşçisi Imalat lşçisi Depo lşçisi Satış Depo Elemanı (Yönetinı Kurulu Yedek Laborant Üyesi) GENEL MERKEZ DENETLEME KURULU (Denetım Kurulu Üyesi) (Denetim Kurulu Üyesi) Lastik Imalat lşçisi Imalat lşçisi HALUK ERTÜRK HASAN BOĞA AVHAN KAKTAL YEDEKLER ÖMER Ylörr (Denetim Kurulu Üyesi) Imalat lşçisi (Denetim Kurulu Yedek Imalat lşçisi Üyesi) (Denetim Kunılu Yedek Ambalaj l}çtJİ Üyesi) (Denetim Kunılu Yedek Imalat lşçisi Üyesi) GENEL MERKEZ DİStPLİN KURULU (Disiplin Kurulu Üyesi) Imalat lşçisi (Disipün Kurulu Üyesi) (Dısiplın Kurulu Üyesi) MUSTAFA NEMLİ ALl RIZA TIKNAZ (Disiplin Kurulu Yedek üyesi) (Disiplin Kurulu Yedek Üyesö (Disiplin Kurulu Yedek OyesO Sosyal Hizmet lşçisi Imalat lşçisi tmalat lşçisi tKAMETGÂH ögretraen Harun Reşit Sk. Başak Apt. Kat: S D: 10 Göztepe-tSTANBUL Arifbey Mh. tstasyon Cd. Sevyar Sk. No: 12 Arifiye/SAKARYA l.Galip Arcan Sk. No: 16 D: 12 Isünye/İSTANBUL Ziverbey Kayışdagı Cd. Piraye Hn. Ap. No: 32 K: 7 D: 15 Kadıköy/İSTANBUL Hızır Tepe, Kınk Sk. No: 6 ADAPAZARI Yavuz Selim Mh. 8/1-A Sk. No: 13 Bagcılar Bakırköy/İSTANBUL Karabay Mh. Akça Cami Sk. No: 101 Kat: 3 IZMİT Cumhurivet Mh. Hanımeli Sk. No: 23 D: 19 Kuçukçekmece/ İSTANBUL Osmangazi Mh. Istiklal Cd. Validebagı Sk. No: 12 Darıca Gebzr/KOCAELİ Mimar Sinan Cd. Zıplar Ap. No: 44 YALOVA Karaosman Mh. Kemer Sk. No: 16 ADAPAZARI Karabaş Mh. Ulugazi Sk. No: 18/8 KOCAELt Soganiı Cd. Mızrak Sk. Örnur ap. No: 1 K: 3 D: 5 Güngören Mahmutbey Köyu Karşıyaka Mh. Karaojlanojlu Cad. I. Sk. No: 18 Yeniilçe- Bagcılar Yurt Mh. 603 Sk./ll No: 258 ADANA Derya Mh. Koç Sk. No: 14 Guzelbahçe/IZMİR Çevirmeci Sk. Şafak Apt. No: 79/6 Ortaköy/İSTANBUL Bat Mh. FilLz Sk. No: 20/14 Pendik/İSTANBUL Cedit Mh. 5 Bostanlar Sk. no: 5/4 İZMİT Yeşilova Mh. Sakarya Cd. No: 32 Kuçukçekmece/ İSTANBUL Nayman Mh. 4. Sk. No: 41/4 Halkali Kuçukçekmece / İSTANBUL Plaj Yolu Sahil Sk. Kuruçeşme/KOCAELl Fikutepe Mandıra Sk. Cengiz Sk. No: 17/3 Kadıköy/İSTANBUL Sttmer Mh. 30/1 Sk. No: 4 Zeytinburnu/tSTANBUL Çukur Mh. 1. Hafız Sk. No: 9 KOCAELİ Bulgurcu Sk. Dogu Ap. No: 14/3 Ortakoy/İSTANBUL Mehmet Ali Paşa Turan GUIKŞ Cd. No: 232 K: 2 KOCAELİ Serdar Mh. Klor Fabrikası Karsısı Ar Apt. No: 188 K: 2 KOCAELİ Imalat lşçisi Rahmiye Koyu KOCAELt tmalat lşçisi Hasan Paşa Mh. Dilber Sk. No: 47 Kırkpınar/SAPANCA 24-25 EKİM 1992 tarihinde yapılan Laspetkim-Iş Sendikası 4. Olağan Genel Kurulu'nda anatttzükte değişıkliğe uğrayan maddelerin eski ve yeni metinleri ESİUMETİN YENJ METIN 20/33 "Ijyerlerinden gizli oy, açık seçim suretiyle üyelerin seçımle belirleyecekleri işyeri temsilcilerini atamak, bu yolla atanan temsilcilerin de|iştirilmesini üyelerden yandan bir fazlasmın isternesı haünde, aynı seçirrj suretiyle değiştinnek." 20/33 "lşyerlerinden üyelerin gizli oy, açık sayım suretiyle belirleyecekleri ve yeniden seçılme hakkı saklı kalmak kaydıyla dört yıl için görev yapacak işyeri temsilcilerini atamak, bu yolla atanan temsilcilerin değiştirilmesini yandan bir fazla üyenin istemesi halinde, aynı seçim yöntemiyle her zaman değiştirmek." 20/36 "Demirbaş eşyanın terkini ve şubelere devri hususlannı karara bağlamak" 20/36 "Vergi usul kanununa göre demirbaş sımfına giren ve satış ve terkininde uygulanacak esaslar iş bu anatüzüğun ekinde belirtilen her türlu eşya \e malzeme> r i demirbaş defterine kaydetmek" 51 "Sendika anatüzüğünde yapılacak değişiklikler sendika genel kurulunun üye tam sayısırun 2/3 ekseriyetinin oyu ile mümkündür. Ancak, kanunla zorunlu kılınan hallerde ve yetkıli mercii talebi üzerine yapılacak tüzük değişikliklerinde yukandaki nisap aranmaz ve oy çokluğu ile karar verilir. Tüzüktc yapılan değişiklikler sendikamn bağlı olduğu konfederasyona bildirilir. 51 "Sendika anatüzüğünde yapılacak değişikjikler sendika genel kurulunun üye tam sayısının salt çoğunluğu ile mümkündür. Ancak, kanunla zorunlu kılınan hallerde ve yetkili mercii talebi üzerine yapılacak tüzük değişikliklerinde yukandaki nisap aranmaz ve oy çokluğu ile karar verilir. Tüzükte yapılan değişiklikler sendikamn bağlı olduğu konfederasyona bildirilir^' 52 "Sendika fesih karannı çağrılmış olan olağan veya olağanüstü genel kurul alabilir. Fesih kararı genel kurul üye tam sayısının 2/3'Unün oyu ile alınabilir. Sendikamn feshi halinde mameliki üyesi bulunduğu üst kuruluşa devrediliK' 52 "Sendika fesih karannı çağrılmış olan olağan veya olağanüstü genel kurul alabilir. Fesih kararı genel kurul üye tam sayısının salt çoğunluğunun oyu ife alınabilir. Sendikamn feshi halinde mameliki üyesi bulunduğu ust kuruluşa devredilir. Üst kuruluşun devralmayı kabul etmemesi veya fesih tarihinde sendikamn hernangi bir ust kuruluşa bağlı olmaması durumunda fesih sonucunda kalacak para ve mal varlıgı tş ve Işçi Bulma Kurumu'na devredilır" kazançlar sağladıklan için, AT bu konuda Amerikan savına sıcak bakmıyordu. Ote yandan Almanya'da da destekleme- nin sürmesi, Washington'un tu- tumunu giderek sertleştirmesi- ne yol açtı. ABD'nin gümrük duvar- lannı yükseltme uygulaması; iç ekonomiyi canlandırmak amaayla, dış dünyaya ve ya- bancı yaünmcılara karşı koru- macılıga yönelmesinden korku- lan Bill Clinton'un başkanlık seçimlerini kazanmasıyla aynı zamana denk geldiğinden, Av- rupalılar bu tür uygulamalann süreklilik kazanmasından kor- kuyorlar. AT yetkilileri, "Eger Was- hington'un politikası birazak esnek tutulabilseydi, savaşa gi- den yol bu denli kolaylaşmazdı. ABD'nin tek yanlı yapünm uy- gulama karan. uluslararası ti- caret hukukuna ve ticaretin ru- huna aykındır" suçlamasını yö- neltiyorlar. Bu arada, savaşın, silahian çekilip ilk kurşun atıl- dıktan sonra bile önlenebüeceği inananda olan İngiltere Başba- kanı John Major, AT Komis- yonu Başkaru Delors ile Lond- ra'da ivedi bir görüşme yaptı. AT yetkilileri ise salı gunu Cenevre'de *Son . umut' top- lantısında bir araya gelecekler. Türkiye etkilenmeyecek ABD ile Avrupa araandaki ticaret savaşının galibi, ne yazık ki, Türkiye olamayacak. ABD'nin AT'yi, gümrük vergi- lerini yü2de 200 arttırdığı lüks mallar listesindeki kalemlerin hiç birinde Türkiye'nin iddiası yok. ABD'nin ithalatı içinde 300 milyon dolarlık bir büyüklük oluşturan lüks mallar arasmda otomobil, mücevher. saat gibi takılar; peynir, şarap gibi Avru- pa'nın iddialı olduğu tanm ürünleri bulunuyor. Bu kalem- lerin hiçbirinde Türkiye'nin Avrupa'ya alternatif olacak düzeyde iddiası bulunmadığına işaret eden İstanbul İhracatçı Birlikleri yetkilileri, ABD'nin pazannı AFye kapatmasının Türkiye'ye önemli bir avantaj sağlamayacağjnı savunuyorlar. Lüks mallar listesindeki mal- lar içinde Türkiye'nin belki bir şansı yakalayabileceği tek ka- lem, şarap olarak gösteriüyor. önemli bölümü Almanya ol- mak üzere Avrupa'ya ihracat yapan Kavaklıdere şarap- lannın dış satım sorumlusu Murat Başman, Türk şarap- lannın dünya kalitesini yakala- makla birlikte kötü bir imajla tanındığıru belirterek "ABD pazannın boşalması büyük bir şans yaraüyor ancak Türkiye'- nin bu şanstan yeterince yarar- lanabileceğini pek sanmıyo- rum" dive konustu Bush; Giderayak savaşıyor. Clinton; Kötü miras yüklendi. Kohl; Üzîaşmadan yana. Tepkiler Delors; Suçlanan adanı. Paris öfkeyle kaynıyor MİŞEL PERLMAN PARİS - Uluslararası ticaret- teki isteklerinin "misilleme yo- lu"yla gerçekleşmesini hedefle- yen VVashington'un davranışı, Paris'te çok sert bir tepkiyle karşılaşü. Yeni cumhurbaşkanı seçi- minden kısa bir süre sonra. ABD ile AT arasında meydana gelmesı olası "ticaret savaşı" Paris'teki ilgili çevreleri b ü ^ ölçüde öfkelendirmiş bulunu- yor. Her şeyden önce şunu anım- satmalı ki salt AT bünyesi için- deki "Ortak Tanm Politikası" (PAC) nedeniyle kendi çiftçile- rinin "saldın"sına uğramış bir Fransa'nın, duyarlı davranışı anlayışla karşılanmakta. Za- man zaman şiddetlı gösteriler düzenleyen Fransız çiftçileri, tutan azalan tahsisattan, çeşitli ürünlerin üretiminin durdurul- ması zorunluğundan şikâyetçi. Ancak, tek başına hareketet- mekten sakınan Paris, ATdeki ortaklanndan, ABD özel tem- silcisi Carla Hılls'in "yapünm" niteliğindeki acıklamasına, hep birlikte "sert" şekilde karşı konmasını istemiş bulunuyor. ABD'nin ilk listesindeki "hışma uğramış" ürünler, be- yaz şarap, buğday glüteni ve kolza yağı. Fransa'nın gecen yıl ABD'ye, 655.6 milyon Fransız Frangı tutannda beyaz şarap, 17.1 milyon tutannda buğday glüteni ve 56 milyon frank tu- tannda kolza yağı ihraç ettiği anımsatılıyor. Almanya, arabulucu DtLEK ZAPTÇIOĞLU BERLİN - Amerika Birleşik Devletleri'nin gümrük duvar- lannı yükseltmesi üzerine Al- manya, ABD ve Fransa arasında arabuluculuk yapmaya hazırla- nıyor. ABD ile AT arasmdak bir "gümrük savaşından" Al- manya da epey zarar görecek. Al- manya "dünya ihracat şampiyo- nu" olarak zaten dolann mark karşısında zayıflaması nedeniyle sıkıntı çekiyor. AT içinde de markın degerinin yükselmesi Al- man ihracatçılannı zorluyor. ABD'nin olası yeni önlemleri en çok zaten darboğazda bulunan otomobil sanajini etkileyecek. Almanya GATT görüşme- lerinde inisiyatifı şimdiye kadar Paris'e terk ederek pasif bir çizgi izJemişti. Washington'un son ön- lemleri Alman sanayiini ve do- layısıyla yönetimi harekete geçir- di. Alman Sana^ciler Birliği dün Ekonomi Bakanlığı'na bir mek- tup yolladı ve "Federal Alman Hükümetfni Houston, Londra \e Mühih ekonomi zirvelerinde verdiği sözleri tutmaya" çağırdı. Sanayialer Birliği'nin mesajjı sertliği ve açıkhğıyla dikkatçekti. IŞÇEVEV EVREMNDEN ŞÜKRAN KETENCİ Kapitalîzm Aynı Kapitalizm... Son yıllarda nerede ekonomi üzerine bir uzman ya da poli- tikacı söylevi dinlesek. "serbest piyasa ekonomisinin zaferi", "globalleşme","özelleştirme","küreselleşme" sözcükleri- nin arka arkaya söyienişinin duymaya mahkûmdur. Bu s6z- cükler etrafında toplanan ekonomik görûşlerı kim daha çok savunuyor, daha çok altını çıziyorsa, o kadar bilimsel ve çağ- daş sayılıyordu. Dünya kaçınılmaz bir biçimde bu doğrultuda yürüyor, hangi ülkeler bu anlamda daha cesur davranırsa onlar daha fazla gelişıyordu. Ekonomistler, politikacılar, işa- damları bıze hep bunları anlatıp beynimizi buna göre koşul- landırdılar. "Makro" düzeyde düşünmeyi öğrenecek, ufku- muzu genişletecektik. Dünyanın gelişimi tek pazara doğru gidiyordu.. Şimdi neler oluyor böyle? Gelişmiş ekonomilerin içine girdiği kriz, büyük durgunluk, ışsizlik, borsa, para krizlerinin ardından gelen gelişmeleri anlayabiliyor musunuz? ABD'de ilk kez ideolojinin nerede ise gündeme gelmediği, "büyük Amerika", "dünyanın bekçisi Amerika" propagandasının ağızlara alınmadığı, sadece eko- nominin tartışıldığı seçim kampanyası Clinton'ın zaferi ile so- nuçlandı. Amerikan vatandaşı Körfez zaferini sunmuş olan Bush'a vefalı davranmadı. Clinton'ın "daha iyi bir yaşam, iş" vaatleri garanti sayılmasa da bir umut sayıldı. Ve Clinton'ın iktidarı ile birlikte ekonomide globalleşmeyi, küreselleşmeyi reddeden ilk önemli karar alındı. AT'den gelen gıda maddele- rinin girişine yapılan %200'lük gümrük zammı ile ürünlerin fi- yatının üç katına çıkması öngörüldü. Böylece ekonominin glo- balleşmesı, küreselleşmesı felsefesınin köküne kibrit suyu ekildi. AT de aynen misilleme yapılacağını açıkladı. Japonya zaten sürekli ABD'deki korumacı politikalardan yakınıyor, Ciinton'la bu politikaların geliştirılmesi kaygısını dıle getiri- yordu. Gelişmiş kapitalist ekonomiler arasında ileride çok boyutlanacağı beklenen ekonomik savaş böylece ilan edil- miş oluyordu. işler sarpa sarınca, gelişmiş ülkeler koru- macılığa sarılıyor, bunu tek çözüm, kurtuluş görmeye başlı- yordu. Gelişmiş, güçlü ekonomiler sıkı sıkıya korumacılığa sarılır, uygulamaya koyarken, bizde hâlâ "globalleşme, küreselteş- me" felsefesınin edebiyatı yapılıyor. Dampinge gelişmiş ül- keler ekonomileri dayanamazken, bizım üflesen yere düşen ekonomimiz nasıl ayakta kalacak? ABD'de, Almanya'da, ingiltere'de işsizlik ve ekonomik durgunluk karşısında korft- ma duvarları örülürken, Türkiye kapılarını acarak nereye doğru gidecek? Geçenlerde Şişe Cam işvereninin açıkla- masını, seslenişini bu köşeden vermıştik. Damping yapan ülke mallannın girişine öntem alınmazsa, Sinop Cam'ın ar- dından birçok fabrikadan daha isçi çıkarmasırnn gündeme ge- leceği vurgulanıyordu. Dünyanın en büyük süper gücü ABD'- de işsizlik, ekonomik durgunluk çok büyük can yakıyor. Türki- ye ölçeğınde tablonun çok daha can yakıcı olduğunu daha ne kadar görmezlıkten geleceğiz? önceki gün Alman Sosyal Demokrat Parti Genel Sekreteri Anke Fuchs'un Istanbul'daki konferansını dehşetle dinledik. İnsan haklarının savunuculuğunda çok iddialı bir partinin çok iddialı liderinin, Alman Anayasası'nda insan hakları aleyhine yapılmak istenen değişıkliğe parti olarak karşı çıkmayacak- larını vurgulayan bir açıklaması oldu. Almanya'nın, ideolojik olarak desteklediği dünyadaki hızlı sıyasal değişim, ırklara dayalı bölünmelerden, çıkan iç savaşlardan kaçan siyasal sığınmacılara kapılsrı açık tutan anayasada değışiklık yapıla- cak. Gerekçesı ise son yıllarda çok fazla siyasal mültecinin gelmesi, bunlann önemli bir bölümünün gerçek nederinin ekonomik olması ve Alman ekonomik-sosyal yapısının bu hızlı gelişi karşılayamaması. Aynı gerekçeler çerçevesinde, eski Dogu Bloku ülkelerinde yaşayan Alman asıllıların gel- mesıne de engel konacak. Konumuz ekonomik gelişmeler ağırlıkh olduğu ıçın daha siyasal gibi görünen, insan hakları ve sosyal demokrasi felsefesi ile yüzde yüz çelişen diğeryak- laşımlar üzerınde fazlaca durmayacağız. ûrneğin Yugos- lavya'nın bölünmesini Hırvatistan'ı ilk tanıyan ülke olarak onaylayan, sonra da Bosna Hersek'teki insan katliamını, "İç politika sorunu, müdahale edemiyoruz" diye değerlendirme- nin nasıl bir ikiyüzlü politika, çifte standart olduğu üzerinde fazla şey söylemeyeceğiz. Ancak Almanya'da yaşayan 1.5 milyon işçimizin ekonomik entegrasyona " uyumundan" hoş- nut olunup, kimlik entegrasyonu," Almanlaşmasını" isteme- nın, beklemenin, sosyal demokrasi, insan hakları felsefesi ile nasıl bağdaştınldığını anlamanın, açıklamanın olanağı yok. Almanya'da ekonomik durgunluk ve işsizlik tehdidinin yeni ekonomik sosyal ve siyasal sonuçlarını henüz hep birlikte iz- leyeceğiz. Ancak Anke Fuchs'un altını çizdiği çok önemli bir saptamayı buraya aktarmak istıyoruz: Dünyadaki son yılların çok hızlı siyasal, sosyal, ekonomik gelişmelerine siyasi partiler, örgütlenmeler, ekonomistler, bilim çözüm üretemedi. Alternatif görüşler, çözüm örtertleri üretilemedi. SPD de bütün siyasal ve sosyal demokrat hare- ketler gibi bunun sancılarını yaşıyor. Doğu Bloku'nun parça- lanması ile Marksizmin çöktüğü, kapitalızmin zafere ulaştığı, tek çözüm olduğu gibi bir gerçek ortada yok. Kalkınmak için aile planlaması Nüfiıs artışı zorluyor • 'Hızh Nüfiıs Arüşının Sosyoekonomik ve Çevresd SorunJan" konulu topdanüya kaülan uzmanlar, nüftıs- taki hızlı aröşın kalkûıma hedeflerini engelkdiğini be- lirttiler. GÜNDÜZİMŞİR Ekonomik gelişmenin do- ğurganhk ve nüfus artışı üze- rinde önemli etkisi olduğu, bu nedenle ekonomik gelişmede yol alan toplumlann nüfus artış hızlannın da düşeceği ile- ri sürüldü. İstanbul Ticaret Odası'n- ca duzenlenen "Hızlı Nüfus Arüşının Sosyo Ekonomik ve Çevresel Sorunlan" konulu toplantıya katılan uluslararası uzmanlar, hızlı nüfus artışırun, gelişmekte olan ülkelerde yok- sulluğu yaygınlaştırdığı görü- şünde birleştilcr. Orta Amerika Bölümü Baş Ekonomisti Prof.Dr. Baran Tuncer de dünya nüfusuna her yıl 90 milyonun üzerinde in- sanın ekkndiğini belirterek T O P R A K B A N K ' T A N S Ü R E K L İ Y Ü K S E K K A Z A N Ç TOPRAKBANK MENKUL KIYMETLERDevlet Tahvili, Hazine Bonosu ve diğer işlemlerinizde Toprakbank avantajlarındart yararlanın, daha fazla kazanın. OTOPRAKBANK ^ ^ "Bugün ve Gelecekte" fnrou6m:2SSX,7f)Seim<MS »fcrk«$«ke2»U»(15Hat)GmwlCOÇA)' B*îilcta}Ş<ılwB:Z»(H 10(5Ha<)ŞuieTDRWOĞLU nüfusun yaklaşık yûzde 60'- ının birey başına yıllık ortala- ma geliri 600 dolann altmda olan yoksul ülkelerde ya- şadığını belirtti. Tuncer şunlan söyledi: " Bugün daha çok kabul edi- len görüşe göre günümüzde ge- lişmekte olan ülkelerde karşı- laşılan nüfus artışlan konu- sunda iyimserlik mümkün ol- mamakla birlikte, fazla karam- sarlığa da gerek yoktur. 1960 yılında doğurganlık oranı sa- nayileşmiş ülkelerde 2,8, Afri- ka'da 6,8, Asya ve Latin Ame- rika'da 6.0 iken bu oran 1987 yılına gelindiğinde, doğur- ganlık sanayileşmiş ülkelerde 3,5, Latin Amerika'da ise 3,6'- ya kadar inmiş, buna karşılık Afrika'da 6,5 gibi yüksek dü- zeyini korumustur. Gelişmek- te olan ülkeler toplu olarak düşünüldüğünde, doğurganlık oranı yaklaşık 4.0 gibi oldukça yüksek bir düzeydedir." Prof. Tuncer, hızlı nüfus arüşının ekonomide gelir dagıhmını olumsuz yönde etki- lediğini ve gelişmekte olan ül- kelerde yoksulluk sorununun ağırlaştırmasının beklendiğine dikkati çekerek, şunlan söyle- di: "Toplam gelirden bağımsız olarak, hızlı nüfus artışı, işgü- cü arzının diğer üretim faktör- lerine göre nispi olarak daha bol hale gelmesi sonucunu do- ğurur. Bu durum, ücretleri baskı altmda tutacağından ya- şamını yalnız emeğiyle karşıla- yan bireylerin toplam üretim- den alabilecekleri payı bir öl- çüde sınırlayacaktır".